İleri Havayolu Desteği ve Hızlı Seri Entübasyon

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İleri Havayolu Desteği ve Hızlı Seri Entübasyon"

Pembe Keser
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 İleri Havayolu Desteği ve Hızlı Seri Entübasyon Journal of Clinical and Analytical Medicine Acil Tıp El Kitabı Havayolu yönetimi acil serviste resüsitasyon için yapılacak en önemli adımdır. Hastanın solunumsal veya kardiyak arrest olması durumunda acil entübasyon gerekebilir. Acil serviste endotrakeal entübasyon endikasyonlarını; - Gelişecek hipoventilasyonun engellenmesi (yanık hastaları gibi) - Hipoksinin düzeltilmesi - Hiperkapninin düzeltilmesi - Hastanın havayolunun açık olduğundan emin olunması olarak sayabiliriz. İkincil endikasyonlar ise - Tanısal çalışmalara imkan sağlamak - Resüsitasyonda ilaç uygulaması için bir yol sağlanmasıdır Bütün hastalar ileri havayolu teknikleri öncesinde oksijen saturasyonuna bakılmaksızın oksijen rezervuarı içeren balon valf maske ile iyice preoksijenlendirilmelidir. Orotrakeal Entübasyon Açılan havayolunun, havalanmayı sağladığının ve aspirasyonu önlemesinin en güvenli yoludur. Puls oksimetri ve kapnograf trakeal entübasyon kararının alınmasında ve sonrasında endotrakeal entübasyonun doğrulanmasında yardımcı malzemelerdir. Her şeyden önce malzemeler, ilaçlar hazırlanır. Resüsitasyonda kimin nerede duracağı önceden tespit edilmiş olmalıdır. Hasta monitörize edilmeli, entübasyon öncesi çok iyi ventile edilmeli, preoksijenizasyon yeterince yapılmalıdır. Acil servislerde genellikle olayın karmaşası ve entübasyona odaklanıldığından preoksijenlenme ihmal edilebilmektedir. Bu sebeple bu konunun önemi eğitimlerde vurgulanmalıdır. Tüp boyu: 7,5-8 mm (kadınlarda), 8-8,5 mm (erkeklerde) Bleyd boyu: 3-4 no lu eğri, 2-3 no lu düz bleyd genellikle tercih edilen boylardır. Bleyd in ışığı ve tüpün balon kafları test edilmelidir. Eğri bleyd (Macintosh) kullanılıyorsa bleyd ile vallekula içerisine girilir ve epiglot dolaylı kaldırılır, düz bleyd (Miller) ile entübasyon yapılıyorsa epiglot direk olarak kaldırılır ve vokal kordlar görülür. Kaldırma hareketi laringoskopun tutacağının aksı boyunca yapılır, aksi takdirde dişlerin kırılmasına sebep olunabilir. Acil Tıp El Kitabı Ali Osman Yıldırım, Onur Tezel 1

Üç başarısız girişim sonucunda alternatif havayolu yöntemlerine geçilir. Aralarda mutlaka ambu ile oksijen desteği verilmelidir. Kapnograf ile başarılı havayolu olup olmadığı tespit edilir.

2 Üç başarısız girişim sonucunda alternatif havayolu yöntemlerine geçilir. Aralarda mutlaka ambu ile oksijen desteği verilmelidir. Kapnograf ile başarılı havayolu olup olmadığı tespit edilir. Alternatif Havayolu Yöntemleri LMA (Laryngeal Mask Airway) 1980 de İngiltere de cerrahi uygulamalara alternatif olarak geliştirilen, körlemesine supraglottik alana yerleştirilen hava yolu aracıdır. Balonu şişirildiğinde glottise yerleşir ve havalandırmaya olanak sağlar. Çocuk hastalarda LMA dışındaki cihazların klinik çalışmaları sınırlıdır. Balon-maske ventilasyon başarısız olursa ve endotrakeal entübasyonun mümkün olmadığı durumlarda, bir solunum yolu desteği sağlamak için deneyimli sağlayıcılar tarafından LMA kullanımı kabul edilebilir. LMA komplikasyonları küçük çocuklarda büyük çocuklar ve yetişkinler ile karşılaştırıldığında daha yüksek orandadır. Aspirasyona karşı hastayı koruyamayabilir.(resim 1) Resim 1. LMA (Laryngeal Mask Airway) i-lma ( intubating LMA) LMA nın boyun anatomisine uygun geliştirilmiş kör entübasyon sağlayan kavisli bir havayolu aracıdır. Cihaz kör entübasyon sonrasında içinden endotrakeal tüp geçirilerek normal entübasyona imkan sağlar, yapılan çalışmalarda endotrakeal entübasyon başarısının video laringoskop kadar yüksek olduğunu gös- 2

3 termektedir. (Resim 2) Resim 2. i-lma ( intubating LMA) Videolaringoskopi Kullanımı kolay, zor havayolu durumlarında başarıyla kullanılan havayolu yöntemidir. Bleyde yerleştirilmiş kamera görüntüyü yüksek çözünürlüklü sıvı ekrana aktarır ve laringoskopik görüntü net bir şekilde elde edilir. Bu da başarılı bir şekilde tüpü vokal kordlardan geçirmeye olanak sağlar. (Resim 3) Resim 3. Videolaringoskopi 3

4 Cerrahi Krikotirotomi Total hava yolu tıkanmasında, diğer metotlarla sonuca ulaşılamadığında kullanılabilecek bir yöntemdir. Laringeal travma, maksillofasiyal travma, servikal travmalar diğer endikasyonlarıdır. Seldinger tekniği kullanan değişik krikotirotomi kitleri de mevcuttur. Fiberoptik Bronkoskopi Zor havayolunda kullanılabilecek alternatif bir yöntemdir. Endoskopun üzerine geçirilen endotrakeal tüpün rahatlıkla vokal kordlardan geçmesine olanak sağlar. Sadece bu amaç için pahalı bir yöntemdir. Hızlı Seri Entübasyon Sedasyon ve nöromusküler ajan verilerek havayolu açıklığını kolay bir şekilde sağlamak amacıyla yapılan işlemdir. Hızlı Seri Entübasyon (HSE) için başlıca endikasyonlar; 1. Etkin havayolunu korumaya engel olan her türlü durumun varlığı ( obezite, kısa boyun, kısa çene, havayolu deformitesi, posteriyor farinksin görülmesinde zorluk vb.) 2. Hastanın aspirasyon riskinde olması 3. Hiperventilasyonu zorunlu kılan kapalı kafa travmasının varlığı 4. % 100 oksijen desteğine rağmen uygun oksijenizasyon sağlanamaması Havayolu açıklığını sağlamada zorluk olacağı düşünülürse alternatif hava yolu yöntemlerini başlangıçta denemek faydalı olacaktır. Videolaringoskopi bu türlü durumlar için iyi bir alternatif hava yolu yöntemidir. HSE için sırayla aşağıdaki işlemler gerçekleştirilir; 1. Tüm monitör, ekipman, ilaçlar, cihazlar ve personel hazır olduğundan, cihazların çalıştığından emin olunur. 2. Preoksijenlendirme çok önemlidir, % 100 oksijen ile yapılır. 3. Müdahale öncesi artmış kafa içi basınçlı hastalarda Fentanil 3 µ/kg, astımlı hastada Lidokain 1 mg/kg kullanılabilir 4. İndüksiyon amaçlı ilaçlardan Etomidat 0.3 mg/kg mükemmel bir tercihdir. Kardiyovasküler yan etkiler az, göz içi ve kafa içi basıncını düşürmesi olumlu taraflarıdır. Tek dozda oluşabi- 4

5 len sürrenal baskılanması akılda tutulmalıdır. Bronkospazmı veya hipotansif hastalar için Ketamin 1-2 mg/kg düşünülebilir. Propofol mg/kg kısa (30 dk) ve hızlı etkili, acil tıpçılar için popüler indüksiyon ajanıdır. Titre edilerek verilmeli, her 20 sn.de 40 mg ı geçmemelidir. 5. Paralizi için, etkisinin hızlı başlaması kısa sürmesi sebebiyle süksinil kolin mg/kg ilk tercihtir. Önceden hiperkalemi hikayesi veya myopati, myestania gravis hastalığı hikayesi olanlarda kullanılmaz. Hiperkalemik arreste neden olabilir. Genetik olarak yatkın bireylerde akut malign hipertermi gelişebilir. Dantrolen sodyum tedavide kullanılır. Bu sebeple 8 yaşından küçük çocuklarda acil serviste kullanımı tavsiye edilmez. Reküronyum 1mg/kg IV dozunda nondepolorizan ajan olarak iyi bir alternatif tercihtir. 6. Her zaman sedasyon önce, paralizi sonra yapılır. (Tablo 1) Tablo 1. Hızlı Seri Entübasyon Özeti Preoksijenizasyon -5 dk Ambulamada zorlamadan kaçınmak gerekir. Müdahale öncesi -4 dk İKB varsa lidokain 1 mg/kg IV Eğer çocuklarda ketamin kullanılacaksa 0.02 mg/kg IV atropin hipersalivasyon için verilir. Fentanil 3 µ/kg IV İndüksiyon -3 dk Etomidat 0.3 mg/kg IV Ketamin 1-2 mg/kg IV Propofol mg/kg IV Midozolam 5 mg IV Paralizi -1 dk süksinil kolin mg/kg IV 8 yaş altı tavsiye edilmez (hiperkalemik arreste neden olabilir) Entübasyon 0 Vokal kordların içinden tüpün geçtiğini gör, tüpün kafını şişir Tüp yerini değerlendir +1 dk Her iki akciğeri dinle, simetrik göğüs hareketini gözle, end tidal CO2 ile doğrula Kaynaklar 1. Tintinalli s Emergency Medicine, 7 th Edition. Resuscitative Procedures,Section Cinar O, Cevik E, Yildirim AO, Yasar M, Kilic E, Comert B. Comparison of GlideScope video laryngoscope and intubating laryngeal mask airway with direct laryngoscopy for endotracheal intubation. Eur J Emerg Med Apr;18(2):

6 3. Sakles JC, Laurin EG, Rantapaa AA, Panacek EA: Airway management in the emergency department: a one year study of 610 tracheal intubations. Ann Emerg Med 31: 325, Ron M. Walls., Rosen s Emergency Medicine,7 th Edition. Critical Manegement Principles,Section 01, Vissers RJ, Bair AE: Surgical airway techniques, in Walls RM, Murphy MF (eds): Manual of Emergency AirwayManagement, 3rd ed. Philadelphia, Lippincott Williams & Wilkins, 2008, p Calder I, Ordman AJ, Jackowski A, Crockard HA: The Brain laryngeal mask airway. An alternative to emergency tracheal intubation. Anaesthesia 45: 137, Reed MJ, Dunn MJ, McKeown DW: Can an airway assessment score predict difficulty at intubation in the emergency department? Emerg Med J 22: 99, Ellis DY, Harris T, Zideman D: Cricoid pressure in emergency department rapid sequence tracheal intubations: a risk-benefit analysis. Ann Emerg Med 50: 653, Jeremy Brown et. al. Oxford American Handbook of Emergency Medicine, Sayfa: , Walls RM: Rapid sequence intubation, in Walls RM, Murphy MF, Luten RC (eds): Manual of Emergency Airway Management, 3rd ed. Philadelphia, Lippincott, Williams & Wilkins/Wolters Kluwer Health, 2008, p

Benzer belgeler

Pediatrik Havayolu Yönetimi

Plan Giriş Pediatrik Havayolu Yönetimi Anatomik farklılıklar Anormal pediatrik havayolu Pediatrik havayolunun değerlendirilmesi Havayolu ekipmanları Akdeniz Üni. Tıp Fak. Acil Tıp A.B.D. Dr. Murat BERBEROĞLU