Makro Ekonomi Haftalık Gelişmeler

Transkript

1 Makro Ekonomi Haftalık Gelişmeler Nazlıcan ŞAHAN Analist - Makro Ekonomi nazlican.sahan@vakifyatirim.com.tr Bu Haftanın Ekonomi Gündemi Bu hafta güven endeksleri yakından takip edilecek Mehmet Emin ZÜMRÜT Direktör 2017 nin son aylarında düşüş gösteren ve enflasyon beklentilerinde bozulmalara işaret eden güven endeksleri, 2018 Ocak ayında güçlü yükselişler kaydederek yıla hızlı başlangıç yaptı. Şubat ayında ise tüketici güven endeksi yatay seyrederken, reel kesim güveninde sınırlı bir artış görmüştük. Şubat ayında piyasalarda görülen yüksek volatilite sonrasında, mart ayında bu kez de kur ve faiz tarafında gözlenen yukarı yönlü seyre bağlı olarak güven endekslerinde bir miktar bozulma görülebileceğini düşünüyoruz. Salı günü tüketici güveni ile Perşembe günü gelecek reel kesim güveni yakından izlenmelidir. Grafik 1 : Güven Endeksleri 76,00 116,00 72,00 68,00 64,00 112,00 108,00 104,00 100,00 60,00 96, Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi Kaynak:TUİK, Vakıf Yatırım Araştırma ve Strateji Konut satışları ve kapasite kullanım oranı hafta içinde izleyeceğimiz diğer veriler Ocak ayı konut satışları verisinde birinci el konut satışlarındaki durgunluk dikkat çekmişti. Çarşamba günü açıklanacak verilerde birinci el konut satışlarındaki seyri takip edeceğiz. Perşembe günü ise kapasite kullanım oranı açıklanacak Aralık ayından itibaren düşüş eğiliminde olan kapasite kullanım oranı, bir önceki ay %78,2 seviyesinde gerçekleşmişti. Tarih TSİ Dönem Veri Önceki 20 Mar. 10:00 Mar. Tüketici Güven Endeksi 72,3 21 Mar. 10:00 Şub. Konut Satışları - Yıllık % -6,80% 22 Mar. 14:30 Mar. Reel Kesim Güven Endeksi 108,3 22 Mar. 14:30 Mar. Kapasite Kullanımı 78,20% Piyasalar FED toplantısını bekliyor Şubat ayında küresel piyasalarda başlayan oynaklık ve belirsizlikler sürüyor. Bu hafta Çarşamba günü gerçekleştirilecek FED faiz toplantısında yapılacak açıklamaların küresel belirsizlikleri hafifletebileceğini ve FED in atacağı adımlar açısından yol gösterici olabileceğini düşünüyoruz. Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanmıştır Bu çalışma arka sayfada yer alan çekince bildirimi ile bir bütündür. Sayfa 1 / 8

2 Geçtiğimiz Haftanın Özeti Cari işlemler açığı ocak ayında 7,1 mlr $ olarak gerçekleşti İşsizlik oranı 2017 Aralık ayında %10,4 seviyesine geriledi Şubat ayında merkezi yönetim bütçesi 1,9 mlr TL açık verdi TCMB mart ayı beklenti anketinde yılsonu TÜFE beklentisi geriledi Sanayi üretim endeksi 2018 Ocak ayında yıllık bazda %12 artış gösterdi Başkan Trump ın atamaları, küresel piyasaları dalgalandırdı Geçtiğimiz hafta küresel piyasalar ABD den gelen açıklamalarla dalgalı seyrine devam etti. ABD Başkanı Trump ın Dışişleri Bakanı Tillerson ı görevden alması ve ardından başka isimlerde de değişiklik olabileceği iddiaları kabinede istikrarın sorgulanmasına ve belirsizliklerin artmasına neden oldu. ABD piyasalarındaki düşüşler Asya piyasalarını da olumsuz etkiledi. ABD ve Avro Bölgesi nde açıklanan enflasyon verileri beklentilere paralel gelerek piyasalar üzerinde büyük bir etki yaratmadı. ABD nin ek gümrük vergisi uygulamasından Kanada ve Meksika yı muaf tutması ve diğer ülkelerle de şartlarda anlaşmaya gidilebileceğini açıklamasının ardından ticaret savaşı endişeleri bir miktar hafifletse de ilerleyen günlerde gelebilecek olası açıklamalar panik havasını tetikleyebilir. Yurt içinde cari açık verisini izledik Yurt içinde ise haftanın gündeminde cari açık verileri vardı. Beklentilerin bir miktar üzerinde gerçekleşen cari açık verileri, yüksek seyrini koruyan ithalat ve finansman tarafındaki bozulma nedeniyle olumsuz algılandı. Perşembe günü açıklanan bütçe verileri de bütçe açığında bir miktar bozulmaya işaret etti. Açıklanan verilere ek olarak, Moody s in Türkiye nin kredi notunu bir kademe indirmesi ve kur tarafındaki oynaklıkların borçlanma maliyetlerini artırabileceği beklentileri TL üzerinde baskı kurdu. TL hafta içinde diğer gelişmekte olan ülke ekonomilerinden olumsuz ayrışarak değer kaybetti. Dolar/TL 3,91 seviyesi üzerini test ederken Euro/TL 4,83 ile yeni rekorunu kırdı Hafta boyunca Türkiye CDS leri ve tahvil faizlerinde de artış gördük. Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanmıştır Bu çalışma arka sayfada yer alan çekince bildirimi ile bir bütündür Sayfa 2 / 8

3 Cari işlemler açığı ocak ayında beklentilere yakın 7,1 mlr $ olarak gerçekleşti TCMB nin açıkladığı verilere göre, cari işlemler hesabı 2018 Ocak ayında, piyasa beklentisi olan 6,9 mlr $ seviyesinin bir miktar üzerinde 7,1 mlr $ açık verdi. Bir önceki yılın ocak ayına göre 4,4 mlr $ artış gerçekleşirken, on iki aylık cari işlemler açığı 51,5 mlr $ olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 4,5 mlr $ genişlemesi, cari açığın yükselmesindeki en etkili faktör olarak ön plana çıktı. Petrol fiyatlarındaki artış ve 2018 yılında da yüksek seyrini devam ettiren altın ithalatı, dış ticaret açığındaki genişlemeyi beraberinde getirdi. Yıllık bazda yaklaşık %25 artış gösteren seyahat gelirleri, turizmdeki toparlanmaya işaret ederken cari açığı azaltıcı etkisi sınırlı kaldı. Ocak ayında doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler bir önceki yılın aynı ayına göre 149 mn $ azalarak 288 mn $ olarak gerçekleşti. Aralık ayında 372 mn $ net giriş görülen portföy yatırımları, ocak ayında piyasalardaki iyimser havanın da etkisiyle 4,9 mlr $ ile güçlü bir giriş kaydetti. Yorum: 2017 yılında yüksek seyreden cari açık, 2018 yılının ilk ayında da beklentilerin üzerinde gerçekleşti de artan petrol fiyatları, altın ithalatının etkisi ve hem doğrudan yatırımlarda hem de portföy yatırımlarında görülen zayıflamalar cari açık üzerinde baskı kurdu da zayıf performans gösteren turizm sektöründe 2017 de görülen bir miktar toparlanmanın olumlu etkisi ise artan ithalat ve kur yönlü riskler nedeniyle sınırlı kaldı de cari açığın finansmanında Merkez Bankası rezervlerinin ağırlığının arttığını ve yılın genelinde rezervlerde 8,2 mlr $ çıkış gerçekleştiğini görmüştük. Ocak ayında ise MB rezervlerinde 4,3 mlr $ net giriş olduğunu görüyoruz. Grafik 2 : Sermaye Girişleri (milyon $) Doğrudan Yatırımlar Kaynak:TUİK, Vakıf Yatırım Araştırma ve Strateji Portföy Yatırımları Ocak ayında doğrudan yatırımlarda görülen gerilemeye karşın yılın ilk ayında küresel piyasalarda görülen olumlu havanın yansımalarıyla portföy yatırımlarında güçlü giriş kaydedildi. Yılın devamında, gelişmiş ekonomilerde beklenen faiz artırımları, parasal genişlemeyi sonlandıracak politikalar ve artan korumacı yaklaşımlar nedeniyle portföy yatırımlarının hız kesebileceğini düşünüyoruz. Hali hazırda zayıf seyreden doğrudan yatırımları da göz önünde bulundurduğumuzda cari açığın finansman kalitesi önümüzdeki dönemde dikkat edilmesi gereken konular arasında bulunuyor. Bunların yanında, dış ticaret dengesini iyileştirmek adına ihracatı artırıcı teşviklerin ve 2018 yılında turizm gelirlerinde beklenen artışın cari açığı sınırlayıcı etkisi olacağını düşünüyoruz. Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanmıştır Bu çalışma arka sayfada yer alan çekince bildirimi ile bir bütündür Sayfa 3 / 8

4 İşsizlik oranı 2017 Aralık ayında %10,4 seviyesine geriledi TÜİK tarafından açıklanan verilere göre işsizlik oranı 2017 Aralık ayında % 10,4 seviyesinde gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre işsizlik oranında 2,6 puanlık azalış görülürken, istihdam edilenlerin sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 619 mn kişi arttı. İstihdam oranı ise 1,8 puanlık artış ile % 46,9 oldu. Grafik 3: İşsizlik Oranı (Mevsim Etkilerinden Arındırılmamış) 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 Kaynak:TUİK, Vakıf Yatırım Araştırma ve Strateji Aralık ayında tarım dışı işsizlik oranı 2,6 puanlık azalış ile %12,3 olarak tahmin edilirken, genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 4,8 puanlık azalış ile %19,2 oldu. Bir önceki yılın aynı ayına göre erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,2 puanlık artışla %71,7, kadınlarda ise 1,3 puanlık artışla %33,5 olarak gerçekleşti. İstihdam edilenlerin %55 i hizmet, %19,5 i sanayi, %18,3 ü tarım, %7,3 ü ise inşaat sektöründe yer aldı. Sektörler genelinde geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, tarım ve sanayi sektörünün istihdam edilenler içindeki payı azalırken, inşaat ve hizmet sektörünün payı arttı. Bir önceki yılın aynı ayına göre kayıt dışı çalışanların oranı 0,6 puan artarak %33,3 olarak gerçekleşti. Yorum: İstihdam ve büyümenin düşük seyrettiği 2016 yılına kıyasla, 2017 yılında uygulanan istihdam seferberliği ve teşviklerin olumlu yansımalarını görüyoruz yılında güçlü seyreden ekonomik aktivitenin de katkısıyla işsizlik oranı 2016 Temmuz ayı öncesi seviyelerine geri dönmüş bulunuyor. Buna karşılık, genç nüfusun işsizlik oranı aylık bazda 0,1 puanlık azalışla %19,2 olarak yüksek seviyesini koruyor. Yüksek seyreden işsizlik oranının yanında genç nüfusta, ne eğitimde ne istihdamda olanların oranında da aylık bazda artış olduğu dikkat çekiyor. Şubat ayında merkezi yönetim bütçesi 1,9 mlr TL açık verdi Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre 2017 Şubat ayında 6,8 mlr TL açık veren merkezi yönetim bütçesi, 2018 Şubat ayında 1,9 mlr TL açık vermiştir. Bir önceki yılın aynı ayında 1,8 mlr TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2018 Şubat ayında 4,8 mlr TL faiz dışı fazla verilmiştir Şubat ayında bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre %30 oranında artarak 61 mlr TL olarak gerçekleşmiştir. Bütçe giderleri ise %17 oranında artarak 62,9 mlr TL olmuştur. Giderler içinde en yüksek artış bir önceki yılın aynı ayına göre %190 artış ile sermaye giderlerinde görülmüştür. Vergi gelirleri ise %31,4 oranında artarak 52,5 mlr TL olarak gerçekleşmiştir. Yorum: 2017 Ocak - Şubat döneminde 4,5 mlr TL fazla veren merkezi yönetim bütçesi, 2018 in aynı döneminde 0,2 mlr TL açık vermiş oldu. Böylece 2018 in ilk iki ayında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 762,8 mlr TL ödeneğin %15,7 si kullanılmıştır. Şubat ayında vergi gelirlerindeki artış bütçe gelirlerini desteklerken, bütçe giderlerindeki artışta sermaye giderleri ve yıllık bazda %31 artış gösteren faiz giderleri belirleyici oldu. Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanmıştır Bu çalışma arka sayfada yer alan çekince bildirimi ile bir bütündür Sayfa 4 / 8

5 TCMB mart ayı beklenti anketinde yılsonu TÜFE beklentisi geriledi TCMB mart ayı beklenti anketi sonuçlarına göre, yılsonu TÜFE beklentisi %9,52 den %9,49 seviyesine geriledi. 12 ay sonrası TÜFE beklentisi %9,26 dan %9,24 e gerilerken, 24 ay sonrası TÜFE beklentisi %8,25 den %8,31 e yükseldi yılsonu döviz kuru ($/TL) beklentisi 4,0975 seviyesinde sabit kaldı. GSYH yılsonu büyüme beklentisi %4,6 ile aynı kalırken, aynı dönem için cari işlemler açığı beklentisi 45,1 mlr $ dan 48,16 mlr $ a yükseldi. TCMB nin son Para Politikası Toplantısı nda faizlerde değişikliğe gitmemesi ve enflasyonda belirgin iyileşme görülene kadar sıkı duruşunu devam ettireceğini açıklamasının ardından AOFM beklentilerinde de değişiklik gözlenmemiştir. TCMB Beklenti Anketi Ekim-17 Kasım-17 Aralık-17 Ocak-2018 Şubat-18 Mart-18 TÜFE Beklentisi % (Yıl Sonu) 9,89 10,68 11,74 9,55 9,52 9,49 TÜFE Beklentisi % (12 Ay Sonrası) 8,52 8,65 9,30 9,24 9,26 9,24 TÜFE Beklentisi % (24 Ay Sonrası) 7,98 8,25 8,47 8,23 8,25 8,31 ABD Dolar Kuru Beklentisi (Yıl Sonu) 3,7165 3,8624 3,8805 4,1156 4,0970 4,0975 Yıllık Cari İşlemler Dengesi Beklentisi, mlr $ (Yıl Sonu) -38,04-39,08-40,52-43,80 45,14 48,16 Yıllık GSYH Büyüme Beklentisi % (Yıl Sonu) 5,16 5,51 5,71 4,55 4,60 4,58 TCMB AOFM Beklentisi % 12,00 12,00 12,72 12,75 12,75 12,75 Kaynak: TCMB Sanayi üretim endeksi 2018 Ocak ayında yıllık bazda %12 artış gösterdi Ocak ayında sanayi üretimi mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre aylık bazda %0,8 azalırken, yıllık bazda %12 artış kaydetti. Piyasanın beklentisi aylık bazda %1,2, yıllık bazda ise %6,7 artış olması yönündeydi. Takvim etkisinden arındırılmış verilerle sanayinin alt sektörleri incelendiğinde; 2018 Ocak ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %22,9, imalat sanayi sektörü endeksi %12,3 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %3,7 arttı. Grafik 4: Sanayi Üretimi Aylık Değişim (%) Grafik 5: Sanayi Üretimi Yıllık Değişim (%) 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0-1,0-2,0-3,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0, Kaynak:TUİK, Vakıf Yatırım Araştırma ve Strateji Kaynak:TCMB, Vakıf Yatırım Araştırma ve Strateji Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanmıştır Bu çalışma arka sayfada yer alan çekince bildirimi ile bir bütündür Sayfa 5 / 8

6 Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriler incelendiğinde aylık bazda en yüksek artış %5,2 ile madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe görülmüştür. İmalat sanayi sektörü %1,2 oranında daralırken, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü %0,6 ile sınırlı artış kaydetmiştir. Sektörler ve ana sanayi grupları aylık bazda incelendiğinde bir önceki ay daralma görülen yüksek teknolojili ürünlerin üretimindeki %4,2 lik artış dikkat çekiyor. Yıllık bazda ise teknoloji ürünlerinde en fazla üretim artışı %14,4 ile orta düşük teknoloji ürünlerinde görülüyor. Yorum: Ocak ayında son 7 yılın en güçlü iyileşmesini gösteren PMI ve yüksek artış gösteren reel kesim güven endeksinin de işaret ettiği gibi, sanayi üretiminde yıllık bazda piyasa beklentisinin bir hayli üzerinde %12 lik bir artış görüldü. Sektörler ve ana sanayi grupları incelendiğinde ocak ayında sanayi üretiminde ivme kaybı görülmesine rağmen, veriler 2018 yılının ilk çeyreğinde de ekonomik büyümenin güçlü seyredeceğine işaret ediyor. Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanmıştır Bu çalışma arka sayfada yer alan çekince bildirimi ile bir bütündür Sayfa 6 / 8

7 Türkiye Temel Makroekonomik Göstergeler Ekonomik Büyüme Ocak Şubat GSYH (mlr TL) GSYH (mlr $) GSYH (Büyüme %) 8,5 11,1 4,8 8,5 5,2 6,1 3,2 GSYH (Kişi Başına $) Enflasyon TÜFE (yıllık % değişim) 6,4 10,45 6,16 7,40 8,17 8,81 8,53 11,92 10,35 10,26 Çekirdek Enflasyon(C Endeksi yıllık %) 2,99 8,12 5,81 7,08 8,73 9,51 7,48 12,3 12,18 11,94 Yİ-ÜFE (yıllık % değişim) 8,87 13,33 2,45 6,97 6,36 5,71 9,94 15,47 12,14 13,71 Kurlar USD (dönem ortalaması) 1,50 1,67 1,79 1,90 2,19 2,72 3,02 3,65 3,77 3,78 EURO (dönem ortalaması) 1,99 2,32 2,30 2,53 2,91 3,02 3,34 4,12 4,59 4,67 TCMB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti 9,04 5,55 7,1 8,51 8,81 8,31 12,75 12,75 12,75 İşsizlik Oranı % 11,15 9,16 8,43 9,05 9,96 10,3 10,91 10,97 Tüketici Güven Endeksi 73,68 79,61 75,63 76,04 72,53 66,28 69,48 68,6 72,33 72,25 Ödemeler Dengesi İhracat - mlr $ İthalat - mlr$ İhracat / İthalat % 61,4 59,0 64,5 60,3 65,1 69,4 71,8 67,2 57,9 Dış Ticaret Dengesi (mlr $) -71,7-105,9-84,1-99,9-84,6-63,4-56,1-76,8-9,1 Cari Denge / GSYH (%) -5,78-8,94-5,49-6,70-4,67-3,74-3,78-4,63 Bütçe Verileri Bütçe Dengesi (mlr TL) Bütçe Açığı / GSYH (%) 3,46 1,28 1,87 1,02 1,14 1,01 1,15 1,56 Faiz Dışı Bütçe Dengesi (mlr TL) Faiz Dışı Denge / GYSH (%) 0,71 1,75 1,21 1,74 1,30 1,26 0,78 0,31 Devlet Borçlanma Gereği Borçlanma Gereği (mlr TL) Borçlanma Gereği / GSYH (%) 2,84 0,33 0,93 0,64 0,52 0,10 1,35 2,45 Kaynak: TCMB EVDS, TÜİK, IMF, Maliye Bakanlığı Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanmıştır Bu çalışma arka sayfada yer alan çekince bildirimi ile bir bütündür Sayfa 7 / 8

8 Vakıf Yatırım Araştırma ve Strateji Sezai ŞAKLAROĞLU Genel Müdür Yardımcısı - Hisse Senedi Strateji, SGMK Mehmet Emin ZÜMRÜT Direktör - Hisse Senedi Strateji, SGMK Selahattin AYDIN SELAHATTIN.AYDIN@vakifyatirim.com.tr Müdür Yardımcısı Teknik Strateji, Çimento, Cam Mehtap İLBİ MEHTAP.ILBI@vakifyatirim.com.tr Tuğba SAYGIN TUGBA.SAYGIN@vakifyatirim.com.tr Serap KAYA SERAP.KAYA@vakifyatirim.com.tr Nazlıcan ŞAHAN NAZLICAN.SAHAN@vakifyatirim.com.tr Müdür Yardımcısı Kıdemli Analist Kıdemli Analist Analist Enerji, Telekomünikasyon, Havacılık, Taahhüt, Küçük ve Orta Ölçekli Şirketler Bankacılık, Sigortacılık, GYO Otomotiv, Beyaz Eşya, Demir Çelik, Perakende, Gıda-İçecek Makro Ekonomi, Strateji, SGMK Akat Mah. Ebulula Mardin Cad. No:18 Park Maya Sitesi F-2/A Blok Beşiktaş ISTANBUL Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, yatırım ve kalkınma bankaları ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde ve yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Gerek bu yayındaki, gerekse bu yayında kullanılan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve bu yayındaki bilgilerin kullanılması sonucunda yatırımcıların ve/veya ilgili kişilerin uğrayabilecekleri doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan, kâr yoksunluğundan, manevi Vakıf Yatırım zararlardan Menkul Değerler ve A.Ş. her tarafından ne şekil hazırlanmıştır ve surette olursa olsun Bu üçüncü çalışma arka kişilerin sayfada yer uğrayabileceği alan çekince bildirimi her ile bir bütündür. türlü zararlardan Sayfa dolayı 8 / 8 Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş. sorumlu tutulamaz.