BİL 201 Birleşimsel Mantık (Combinational Logic) Bilgisayar Mühendisligi Bölümü Hacettepe Üniversitesi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BİL 201 Birleşimsel Mantık (Combinational Logic) Bilgisayar Mühendisligi Bölümü Hacettepe Üniversitesi"

Transkript

1 BİL 201 Birleşimsel Mantık (Combinational Logic) Bilgisayar Mühendisligi Bölümü Hacettepe Üniversitesi

2 Birleşimsel Devreler - Çözümlenmesi - Tasarımı Bu derste... Birleşimsel Devre Örnekleri - Yarım Toplayıcı - Tam Toplayıcı - Yarım Çıkarıcı - Tam Çıkarıcı - BCD Toplayıcı - Çarpma - Karşılaştırma - Kod Çözücüler ver Kodlayıcılar - Çoklayıcılar ve Dağıtıcılar

3 Birleşimsel Mantık (Combinatorial Logic) Bir ya da daha çok giriş sinyali Bir ya da daha çok çıkış sinyali Çıkışlar, yalnız giriş değerlerinin o andaki değerlerine bağlı değerlerdir. (yayılma gecikmesi - propagation delays) 3

4 Birleşimsel Mantık (Combinatorial Logic ) Birleşimsel devreler belleksiz devrelerdir. - Çıkışlar, yalnızca giriş değerlerine bağlıdır. - Daha önceki olaylar bilinmez. - Aynı giriş değerleri her zaman aynı çıkış değerlerini verir. Dizisel devreler (sequential circuit) bellekli devrelerdir. - Aynı giriş değerleri farklı çıkış değerlerini verebilir. 4

5 Birleşimsel Devrelerin Çözümlenmesi 1. Devrenin tüm çıkışlarını etiketlendir. Çıkış değerleri sadece giriş değerlerine ya da giriş değerlerine ve etiketlenmiş geçitlere bağlı olabilir. 2. Tüm geçitlerin çıktısını ifade eden boole işlevlerini bul adımda bulunan işlevleri de kullanarak devrenin boole işlevini (giriş değerlerine bağlı olarak) bul.

6 y 4 y 7 y 8 y 9 Örn : Devre Çözümleme 1/2 a b y 1 y 6 f 1 y 2 c y 3 y 5 f 2

7 Örn : Devre Çözümleme 2/2 a b y 1 y 6 f 1 y 2 c y 3 y 1 = ab y 2 = a + b y 5 y 3 = cy 2 = c(a + b) y 4 = y 2 + c = a + b + c y 5 = cy 1 = abc y 6 = y 1 + y 3 = ab + c(a + b) = ab + ac + bc y 7 = y 6 = (ab + ac + bc) = (ab) (ac) (bc) = (a + b )(a + c )(b + c ) = a b + a c + b c y 8 = y 4 y 7 = (a + b + c)(a b + a c + b c ) = ab c + a bc + a b c y 9 = y 5 + y 8 = abc + ab c + a bc + a b c Sonuç: f 1 = y 6 = ab + ac + bc f 2 = y 9 = abc + ab c + a bc + a b c y 4 y 7 y 8 y 9 Doğruluk çizelgesi de elde edilebilir! f 2

8 Birleşimsel Devrelerin Tasarımı Devrenin tanımından gerekli giriş ve çıkış belirle ve isimlendir. Giriş ile çıkış değerleri arasındaki ilişkiyi gösteren doğruluk çizelgesini elde et. Herbir çıkış için yalınlaştırılmış Boole işlevini bul. Devre şemasını çiz.

9 Kod Dönüştürücü Sayısal sistemler farklı kodlar kullanabilirler. Bazen bir sistemin çıkışı diğer bir sistemin girişi olabilir. - Farklı kod kullanılıyor ise bu iki sistem arasın - a kod dönüştürücü devresi yerleştirilir. Kod dönüştürücü (code converter) farklı kodlar kullanan iki ikili sistemi uyumlu hale getiren bir devredir.

10 Sayısal Kod Örnekleri Onlu Rakam BCD Kodu Artık-3 Kodu 5 ten 2 Kodu

11 Örn: BCD Artık-3 Kod Dönüştürücü BCD kodunu Artık-3 koduna çeviren kod dönüştürücü devre şemasını çiziniz. A B C D Kod Dönüştürücü W X Y Z

12 BCD Artık-3 Kod Dönüştürücü devamı.. Doğruluk Çizelgesi

13 BCD Artık-3 Kod Dönüştürücü devamı..

14

15 Yarım Çıkarıcı (Half Substractor) b (ödünç alınan) x YÇ y Doğruluk Tablosunu ve d,b işlevlerini bulunuz.. d (fark)

16 Tam Çıkarıcı (Full Substractor) x y b (ödünç alınan) TÇ d (fark) z (giriş ödünç alınan)

17 4bitlik Toplayıcı ve Çıkarıcı (4-bit adder-substractor) Çıkarma işlemi, tümlerleri kullanarak toplama işlemine dönüştürülebilir. A-B = A + (B) 2 Hem çıkarma, hem toplama işlemini TT devreleri ile gerçekleştirebiliriz.

18 4bitlik Toplayıcı ve Çıkarıcı Devre Şeması TT TT TT TT M = 0 toplayıcı M = 1 çıkarıcı

19 BCD Toplayıcı BCD kodlu iki sayının toplamını gerçekleştirir. BCD Kod Sözcükleri b 3 b 2 b 1 b 0 a 3 a 2 a 1 a Çıkış eldesi BCD Toplayıcı Giriş eldesi s 3 s 2 s 1 s 0 BCD Kod Sözcüğü 4 bitlik ikili toplayıcıya benzer. Ama BCD kodunda 9-15 değerlerine karşılık gelen kodlar tanımsızdır.

20 BCD Toplayıcı Eğer A ve B sayılarının toplamı 10 dan küçükse: S = A+B ve elde değeri C = 0 dır. Eğer A ve B nin toplamı 9 dan büyükse : S = A + B + 6 ve C = 1 olmalıdır. Bu durumda bir TT devresine daha ihtiyaç vardır. A+B nin 9 dan büyük mü küçük mü olduğunu k göstergesi ile gösterelim.

21 BCD Toplayıcı - Devre Şeması BCD Kod Sözcükleri BCD Toplayıcı b 3 b 2 b 1 b 0 a 3 a 2 a 1 a 0 Çıkış eldesi k Bit lik Toplayıcı Giriş eldesi Kullanılmaz Bit lik Toplayıcı c 0 0 s 3 s 2 s 1 s 0 BCD Kod Sözcüğü

22 İkili Sayı Çarpma (Binary Multiplier) Ondalık sayıların çarpımı ile aynı mantığa dayanır.

23 İki Bitlik İkili Sayıların Çarpımı

24 4 ve 3 Bitlik İki Sayının Çarpımı

25 Karşılaştırma Devreleri 1/3 İki sayıyı karşılaştırır. Karşılaştırma sonucu 3 ikili sayı ile belirlenir. - Eşit mi? - Büyük mü? - Küçük mü?

26 Karşılaştırma Devreleri 2/3 Eşit mi? - Sayıların tüm bitleri birbirine eşit ise. - Exclusive-NOR işlevi ile gerçekleştirilebilir. A = A 3 A 2 A 1 A 0 B = B 3 B 2 B 1 B 0 x i = A i B i + A i B i (i = 0,1,2,3) (A = B) = x 3 x 2 x 1 x 0

27 Karşılaştırma Devreleri 3/3 Büyük mü? Küçük mü? - En ağırlıklı bit pozisyonundan karşılaştırılmaya başlanır. - Eşitse bir sonraki pozisyondaki bitler (daha az ağırlıklı) karşılaştırılır. - Karşılaştırma eşit olmayan bitlere kadar devam eder. (A > B) = A 3 B 3 + x 3 A 2 B 2 + x 3 x 2 A 1 B 1 + x 3 x 2 x 1 A 0 B 0 (A < B) = A 3 B 3 + x 3 A 2 B 2 + x 3 x 2 A 1 B 1 + x 3 x 2 x 1 A 0 B 0

28 4 bitlik Karşılaştırma Devresi

29 Kod Çözücüler (Decoders) n giriş, maksimum 2 n çıkış. nxm kod çözücüler (n-to-m line decoders) Örn : 3x8 decoder - Her bir çıkış, 3 giriş değişkeninin 1 mintermine (çarpım terimi) karşılık gelir.

30 3x8 Kod Çözücü

31 2x4 Kod Çözücü Etkinleştirme girdisine (E) sahip bir kod çözücü 2 türlü olabilir: E = 1 durumunda çalışır (active-high decoder) (E = 0 ise tüm çıktılar 0, öteki durumlarda sadece bir çıktının değeri 1 dir) E = 0 durumunda çalışır (active-low decoder) (E = 1 ise tüm çıktılar 1, öteki durumlarda sadece bir çıktının değeri 0 dır)

32 4x16 Kod Çözücü

33 Tam Toplayıcının Kod Çözücü ile Gerçekleştirimi n girişi, m çıkışı olan herhangi bir birleşimsel devre nx 2 n kod çözücü ve m OR geçidi ile gerçekleştirilebilir! S(x,y,z) = (1,2,4,7) C(x,y,z) = (3,5,6,7)

34 Kodlayıcılar (Encoders) Kod çözücülerin (decoder) tersi işlemini yapar. 2 n veya daha az giriş, n çıkış. Örn : 8x3 encoder : sadece bir giriş aktif. z = D 1 + D 3 + D 5 + D 7 y = D 2 + D 3 + D 6 + D 7 x = D 4 + D 5 + D 6 + D 7

35 Öncelik Kodlayıcı (Priority Encoders) Aynı anda birden fazla giriş aktif ise, öncelikli giriş önem kazanır. Örn : D 3 en öncelikli. D 3 = 1 olduğunda, diğer girişlere bakılmaz. Bir ya da daha fazla giriş 1 olduğunda V (valid indicator) = 1 dir. 0000, 1000 ( D o ) i ayırdedebiliriz.

36 Öncelik Kodlayıcı- Devre Şeması

37 Çoklayıcılar (Multiplexers) Bir ya da daha fazla girişlerdeki bilgiyi, tek bir çıkışa yönlendirir. Data selector olarak ta bilinir. Örn : 2x1 çoklayıcı

38 4X1 Çoklayıcı S 1 ve S 0, ilgili AND geçitini şeçmek için kullanılır.

39 Çoklu Bit Seçimi

40 Boole İşlevlerinin Çoklayıcılar ile Gerçekleştirimi F(x,y,z) = (1,2,6,7)

41 Örnek F(A,B,C,D) = (1,3,4,11,12,13,14,15)

Bilgisayar Mühendisligi Bölümü Hacettepe Üniversitesi

Bilgisayar Mühendisligi Bölümü Hacettepe Üniversitesi Bu derste... BİL 201 Birleşimsel Mantık (Combinational Logic) Bilgisayar Mühendisligi Bölümü Hacettepe Üniversitesi Birleşimsel Devreler - Çözümlenmesi - Tasarımı Birleşimsel Devre Örnekleri - Yarım Toplayıcı

Detaylı

BİL 201 Geçit düzeyinde yalınlaştırma (Gate-Level Minimization) Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü

BİL 201 Geçit düzeyinde yalınlaştırma (Gate-Level Minimization) Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü BİL 2 Geçit düzeyinde yalınlaştırma (Gate-Level Minimization) Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü Boole Cebiri ve Temel Geçitler Boole cebiri (Boolean algebra ) Boole işlevleri (Boolean functions)

Detaylı

BLM 221 MANTIK DEVRELERİ

BLM 221 MANTIK DEVRELERİ 8. HAFTA BLM 221 MANTIK DEVRELERİ Prof Dr Mehmet AKBABA mehmetakbaba@karabuk.edu.tr Temel Kavramlar MULTIPLEXERS (VERİ SEÇİCİLER), ÜÇ DURUMLU BUFFERS, DECODERS (KOD ÇÖZÜCÜLER) BELLEK ELEMANLARI 2 8.2.

Detaylı

Bu deney çalışmasında kombinasyonel lojik devrelerden decoder incelenecektir.

Bu deney çalışmasında kombinasyonel lojik devrelerden decoder incelenecektir. 4.1 Ön Çalışması Deney çalışmasında yapılacak uygulamaların benzetimlerini yaparak, sonuçlarını ön çalışma raporu olarak hazırlayınız. 4.2 Deneyin Amacı MSI lojik elemanları yardımıyla kombinasyonel lojik

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR 6. HAFTA BİLEŞİK MANTIK DEVRELERİ (COMBINATIONAL LOGIC) Aritmetik İşlem Devreleri

Detaylı

SAYISAL ELEKTRONİK. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı

SAYISAL ELEKTRONİK. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı SYISL ELEKTRONİK Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı ÖLÜM ileşimsel Mantık Devreleri Yarım Toplayıcı İkili toplama işleini yapan devreye yarım toplayıcı adı verilir. Yarım toplayıcı girişlerine

Detaylı

Birleşik Devreler ve Kompleks Fonksiyonlar

Birleşik Devreler ve Kompleks Fonksiyonlar Birleşik Devreler ve Kompleks Fonksiyonlar Geri beslemesiz ve hafızasız devrelerdir. İki veya daha çok değişkenin varlığına uygun olarak bir çıkış verirler. Bu kategori içerisinde; Kod Çözücüler (Decoders)

Detaylı

T.C. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü

T.C. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü T.C. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü MANTIK DEVRELERİ TASARIMI LABORATUVARI DENEY FÖYLERİ 2018 Deney 1: MANTIK KAPILARI VE

Detaylı

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. İkili Kodlama ve Mantık Devreleri. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. İkili Kodlama ve Mantık Devreleri. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü BİLGİSAYAR MİMARİSİ İkili Kodlama ve Mantık Devreleri Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü Kodlama Kodlama, iki küme elemanları arasında karşılıklığı kesin olarak belirtilen kurallar bütünüdür diye tanımlanabilir.

Detaylı

Boole Cebiri ve Temel Geçitler

Boole Cebiri ve Temel Geçitler oole ebiri ve Temel Geçitler İL 2 Geçit düzeyinde yalınlaştırma (Gate-Level Minimization) Hacettepe Üniversitesi ilgisayar Müh. ölümü oole cebiri (oolean algebra ) oole işlevleri (oolean functions) Temel

Detaylı

25. Aşağıdaki çıkarma işlemlerini doğrudan çıkarma yöntemi ile yapınız.

25. Aşağıdaki çıkarma işlemlerini doğrudan çıkarma yöntemi ile yapınız. BÖLÜM. Büyüklüklerin genel özellikleri nelerdir? 2. Analog büyüklük, analog işaret, analog sistem ve analog gösterge terimlerini açıklayınız. 3. Analog sisteme etrafınızdaki veya günlük hayatta kullandığınız

Detaylı

BİLEŞİK MANTIK DEVRELERİ (COMBİNATİONAL LOGİC)

BİLEŞİK MANTIK DEVRELERİ (COMBİNATİONAL LOGİC) SAYISAL TASARIM-I 7._8. HAFTA BİLEŞİK MANTIK DEVRELERİ (COMBİNATİONAL LOGİC) İÇERİK: Birleşik Devre Tasarım Esasları Kodlama İle İlgili Lojik Devreler Kodlayıcılar Kod Çözücüler Kod Çeviriciler Çoklayıcılar

Detaylı

BİL 201 Boole Cebiri ve Temel Geçitler (Boolean Algebra & Logic Gates) Bilgisayar Mühendisligi Bölümü Hacettepe Üniversitesi

BİL 201 Boole Cebiri ve Temel Geçitler (Boolean Algebra & Logic Gates) Bilgisayar Mühendisligi Bölümü Hacettepe Üniversitesi BİL 201 Boole Cebiri ve Temel Geçitler (Boolean Algebra & Logic Gates) Bilgisayar Mühendisligi Bölümü Hacettepe Üniversitesi Temel Tanımlar Kapalılık (closure) Birleşme özelliği (associative law) Yer değiştirme

Detaylı

KMU MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL DEVRELER II LABORATUVARI DENEY 1 TOPLAYICILAR - ÇIKARICILAR

KMU MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL DEVRELER II LABORATUVARI DENEY 1 TOPLAYICILAR - ÇIKARICILAR KMU MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL DEVRELER II LABORATUVARI DENEY 1 TOPLAYICILAR - ÇIKARICILAR DENEY 1: TOPLAYICILAR- ÇIKARICILAR Deneyin Amaçları Kombinasyonel lojik devrelerden

Detaylı

BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü

BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü Bu derste! Büyük, karmaşık sayısal sistemlerin tasarımı ele alınacaktır. ASM ve ASMD çizgeleri Tasarım Örnekleri

Detaylı

Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept.

Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. SAYISAL DEVRE TASARIMI EEM Ref. Morris MANO & Michael D. CILETTI SAYISAL TASARIM 5. Baskı Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. Birleşik Mantık Tanımı X{x, x, x, x n,}}

Detaylı

İKİ TABANLI SİSTEM TOPLAYICILARI (BINARY ADDERS)

İKİ TABANLI SİSTEM TOPLAYICILARI (BINARY ADDERS) Adı Soyadı: No: Grup: DENEY 4 Bu deneye gelmeden önce devre çizimleri yapılacak ve ilgili konular çalışılacaktır. Deney esnasında çizimlerinize göre bağlantı yapacağınız için çimilerin kesinlikle yapılması

Detaylı

Bu derste! BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Yazmaç Aktarımı Düzeyi! Büyük Sayısal Sistemler! 12/25/12

Bu derste! BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Yazmaç Aktarımı Düzeyi! Büyük Sayısal Sistemler! 12/25/12 BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü Bu derste! Büyük, karmaşık sayısal sistemlerin tasarımı ele alınacaktır. ASM ve ASMD çizgeleri Tasarım Örnekleri

Detaylı

SAYISAL UYGULAMALARI DEVRE. Prof. Dr. Hüseyin EKİZ Doç. Dr. Özdemir ÇETİN Arş. Gör. Ziya EKŞİ

SAYISAL UYGULAMALARI DEVRE. Prof. Dr. Hüseyin EKİZ Doç. Dr. Özdemir ÇETİN Arş. Gör. Ziya EKŞİ SAYISAL DEVRE UYGULAMALARI Prof. Dr. Hüseyin EKİZ Doç. Dr. Özdemir ÇETİN Arş. Gör. Ziya EKŞİ İÇİNDEKİLER ŞEKİLLER TABLOSU... vi MALZEME LİSTESİ... viii ENTEGRELER... ix 1. Direnç ve Diyotlarla Yapılan

Detaylı

DENEY 3a- Yarım Toplayıcı ve Tam Toplayıcı Devresi

DENEY 3a- Yarım Toplayıcı ve Tam Toplayıcı Devresi DENEY 3a- Yarım Toplayıcı ve Tam Toplayıcı Devresi DENEYİN AMACI 1. Aritmetik birimdeki yarım ve tam toplayıcıların karakteristiklerini anlamak. GENEL BİLGİLER Toplama devreleri, Yarım Toplayıcı (YT) ve

Detaylı

1 ELEKTRONİK KAVRAMLAR

1 ELEKTRONİK KAVRAMLAR İÇİNDEKİLER VII İÇİNDEKİLER 1 ELEKTRONİK KAVRAMLAR 1 Giriş 1 Atomun Yapısı, İletkenler ve Yarı İletkenler 2 Atomun Yapısı 2 İletkenler 3 Yarı İletkenler 5 Sayısal Değerler (I/O) 8 Dalga Şekilleri 9 Kare

Detaylı

ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL ELEKTRONİK LABORATUVAR DENEY RAPORU

ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL ELEKTRONİK LABORATUVAR DENEY RAPORU ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL ELEKTRONİK LABORATUVAR DENEY RAPORU DENEY 3: KODLAYICILAR Yrd.Doç. Dr. Ünal KURT Arş. Gör. Ayşe AYDIN YURDUSEV Arş.Gör. Merve ŞEN KURT Öğrenci: Adı Soyadı Grup

Detaylı

DENEY 6: VERİ SEÇİCİLER İLE TASARIM

DENEY 6: VERİ SEÇİCİLER İLE TASARIM DENEY 6: VERİ SEÇİCİLER İLE TASARIM 1 Amaç Mantıksal devre tasarımı ve veri seçiciler (çoklayıcı, multiplexer veya mux) ile gerçeklenmesi. Aynı giriş değerlerinden çoklu çıkış veren mantıksal devre uygulaması

Detaylı

5. KARŞILAŞTIRICI VE ARİTMETİK İŞLEM DEVRELERİ (ARİTHMETİC LOGİC UNİT)

5. KARŞILAŞTIRICI VE ARİTMETİK İŞLEM DEVRELERİ (ARİTHMETİC LOGİC UNİT) 5. KARŞILAŞTIRICI VE ARİTMETİK İŞLEM DEVRELERİ (ARİTHMETİC LOGİC UNİT) Karşılaştırıcı devreleri, farklı kaynaklardan gelen bilgileri karşılaştırmak amacıyla düzenlenen devreler olarak düşünebilir. Bileşik

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR. Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi (bit dizisi) kümesi ile temsil edilmesidir.

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR. Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi (bit dizisi) kümesi ile temsil edilmesidir. Bilgisayar Mimarisi İkilik Kodlama ve Mantık Devreleri Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR ESOGÜ Eğitim Fakültesi - BÖTE twitter.com/cmkandemir Kodlama Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi

Detaylı

ArĢ. Gör. Mehmet Zeki KONYAR ArĢ. Gör. Sümeyya ĠLKĠN

ArĢ. Gör. Mehmet Zeki KONYAR ArĢ. Gör. Sümeyya ĠLKĠN Dersin Öğretim Üyesi Laboratuvar Sorumluları : Yrd. Doç. Dr. Adnan SONDAġ : ArĢ. Gör. Bahadır SALMANKURT ArĢ. Gör. Mehmet Zeki KONYAR ArĢ. Gör. Sümeyya ĠLKĠN Ġçindekiler DENEY 1: MANTIK DEVRELERİNE GİRİŞ...

Detaylı

1. DENEY-1: DİYOT UYGULAMALARI

1. DENEY-1: DİYOT UYGULAMALARI . DENEY-: DİYOT UYGULAMALARI Deneyin Amacı: Diyotun devrede kullanımı.. DC ileri/geri Öngerilim Diyot Devreleri: Şekil. deki devreyi kurunuz. Devreye E = +5V DC gerilim uygulayınız. Devrenin çıkış gerilimini

Detaylı

BM217 SAYISAL TASARIM DERSİ LABORATUVAR DENEYLERİ

BM217 SAYISAL TASARIM DERSİ LABORATUVAR DENEYLERİ BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM217 SAYISAL TASARIM DERSİ LABORATUVAR DENEYLERİ Yrd. Doç. Dr. Emre DANDIL İÇİNDEKİLER ŞEKİLLER TABLOSU... vi MALZEME LİSTESİ... viii ENTEGRELER...

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa H.B. UÇAR 1 2. HAFTA Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR Entegre Yapıları Lojik Kapılar Lojik

Detaylı

Bölüm 3 Toplama ve Çıkarma Devreleri

Bölüm 3 Toplama ve Çıkarma Devreleri Bölüm 3 Toplama ve Çıkarma Devreleri DENEY 3- Yarım ve Tam Toplayıcı Devreler DENEYİN AMACI. Aritmetik birimdeki yarım ve tam toplayıcıların karakteristiklerini anlamak. 2. Temel kapılar ve IC kullanarak

Detaylı

T.C. BOZOK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LOJĐK DEVRELER LABORATUARI DENEY FÖYÜ

T.C. BOZOK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LOJĐK DEVRELER LABORATUARI DENEY FÖYÜ T.C. BOZOK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LOJĐK DEVRELER LABORATUARI DENEY FÖYÜ Haziran 2009 ĐÇĐNDEKĐLER Deney-1 Temel Kapı Devreleri. 1 1.1 Ön Çalışma. 1 1.2 Deneyin Amacı 1 1.3

Detaylı

Bölüm 5 Kodlayıcılar ve Kod Çözücüler

Bölüm 5 Kodlayıcılar ve Kod Çözücüler Bölüm 5 Kodlayıcılar ve Kod Çözücüler DENEY 5- Kodlayıcı Devreler DENEYİN AMACI. Kodlayıcı devrelerin çalışma prensibini anlamak. 2. Temel kapılar ve IC kullanarak kodlayıcı gerçekleştirmek GENE BİGİER

Detaylı

DENEY 1a- Kod Çözücü Devreler

DENEY 1a- Kod Çözücü Devreler DENEY 1a- Kod Çözücü Devreler DENEYİN AMACI 1. Kod çözücü devrelerin çalışma prensibini anlamak. GENEL BİLGİLER Kod çözücü, belirli bir ikili sayı yada kelimenin varlığını belirlemek için kullanılan lojik

Detaylı

SAYISAL DEVRE TASARIMI DERSİ LABORATUVARI DENEY 4: Yarım Toplayıcı ve Tam Toplayıcı Devresi

SAYISAL DEVRE TASARIMI DERSİ LABORATUVARI DENEY 4: Yarım Toplayıcı ve Tam Toplayıcı Devresi SAYISAL DEVRE TASARIMI DERSİ LABORATUVARI DENEY 4: Yarım Toplayıcı ve Tam Toplayıcı Devresi DENEYİN AMACI 1. Aritmetik birimdeki yarım ve tam toplayıcıların karakteristiklerini anlamak. GENEL BİLGİLER

Detaylı

Digital Design HDL. Dr. Cahit Karakuş, February-2018

Digital Design HDL. Dr. Cahit Karakuş, February-2018 Digital Design HDL Dr. Cahit Karakuş, February-2018 NOT, AND, and OR Gates NAND and NOR Gates DeMorgan s Theorem Exclusive-OR (XOR) Gate Multiple-input Gates Basic Logic Gates and Basic Digital Design

Detaylı

DENEY 2-5 Karşılaştırıcı Devre

DENEY 2-5 Karşılaştırıcı Devre DENEY 2-5 Karşılaştırıcı Devre DENEYİN AMACI 1. Dijital karşılaştırıcıların çalışma prensiplerini ve yapısını anlamak. GENEL BİLGİLER Bir karşılaştırma yapabilmek için en az iki sayı gereklidir. En basit

Detaylı

Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept.

Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. Dijital Devre Tasarımı EEE122 A Ref. Morris MANO & Michael D. CILETTI DIGITAL DESIGN 4 th edition Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. Chapter 3 Boole Fonksiyon Sadeleştirmesi

Detaylı

SAYI SİSTEMLERİ ve BOOLE CEBİRİ 1+1=1 ÖĞR.GÖR. GÜNAY TEMÜR - TEKNOLOJİ F. / BİLGİSAYAR MÜH.

SAYI SİSTEMLERİ ve BOOLE CEBİRİ 1+1=1 ÖĞR.GÖR. GÜNAY TEMÜR - TEKNOLOJİ F. / BİLGİSAYAR MÜH. SAYI SİSTEMLERİ ve BOOLE CEBİRİ 1+1=1 Ders Konusu 1854 yılında George Boole tarafından özellikle lojik devrelerde kullanılmak üzere ortaya konulmuş bir matematiksel sistemdir. İkilik Sayı Sistemi Çoğu

Detaylı

6. Fiziksel gerçeklemede elde edilen sonuç fonksiyonlara ilişkin lojik devre şeması çizilir.

6. Fiziksel gerçeklemede elde edilen sonuç fonksiyonlara ilişkin lojik devre şeması çizilir. 5. KOMBİNEZONSAL LOJİK DEVRE TASARIMI 5.1. Kombinezonsal Devre Tasarımı 1. Problem sözle tanıtılır, 2. Giriş ve çıkış değişkenlerinin sayısı belirlenir ve adlandırılır, 3. Probleme ilişkin doğruluk tablosu

Detaylı

DİCLE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM309 SAYISAL ELEKTRONİK LABORATUARI

DİCLE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM309 SAYISAL ELEKTRONİK LABORATUARI DİCLE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM39 SAYISAL ELEKTRONİK LABORATUARI Deney No Deneyin Adı Deney Grubu Deneyi Yapanın Numarası Adı Soyadı İmzası Deneyin

Detaylı

DENEY 4: TOPLAYICILAR, ÇIKARICILAR VE KARŞILAŞTIRICILAR

DENEY 4: TOPLAYICILAR, ÇIKARICILAR VE KARŞILAŞTIRICILAR DENEY 4: TOPLAYICILAR, ÇIKARICILAR VE KARŞILAŞTIRICILAR 1 Amaç Toplayıcı ve çıkarıcı devreleri kurmak ve denemek. Büyüklük karşılaştırıcı devreleri kurmak ve denemek. 2 Kullanılan Malzemeler 7404 Altılı

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR 1 MANTIK DEVRELERİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR Digital Electronics

Detaylı

Karşılaştırma, Toplayıcı ve Çıkarıcı Devreler

Karşılaştırma, Toplayıcı ve Çıkarıcı Devreler Karşılaştırma, Toplayıcı ve Çıkarıcı Devreler Karşılaştırma Devresi Girişine uygulanan 2 sayıyı karşılaştırıp bu iki sayının birbirine eşit olup olmadığını veya hangisinin büyük olduğunu belirleyen devrelerdir.

Detaylı

BILGISAYAR ARITMETIGI

BILGISAYAR ARITMETIGI 1 BILGISAYAR ARITMETIGI BÖLME ALGORİTMALARI Bölme işlemi aşağıdaki şekilde sayısal olarak gösterilmektedir. Bölen B 5 bit, bölünen A 10 bittir. Bölünenin önemli 5 biti bölenle karşılaştırılır. Bu 5 bit

Detaylı

ELK-208 MANTIK DEVRELERİ Kaynaklar: Doç. Dr. Hüseyin EKİZ, Mantık Devreleri, Değişim Yayınları, 3. Baskı, 2003

ELK-208 MANTIK DEVRELERİ Kaynaklar: Doç. Dr. Hüseyin EKİZ, Mantık Devreleri, Değişim Yayınları, 3. Baskı, 2003 BÖLÜM : ANALOG VE SAYISAL KAVRAMLAR ELK-28 MANTIK DEVRELERİ Kaynaklar: Doç. Dr. Hüseyin EKİZ, Mantık Devreleri, Değişim Yayınları, 3. Baskı, 23 Öğretim Üyesi: Yrd. Doç. Dr. Şevki DEMİRBAŞ e@posta : demirbas@gazi.edu.tr

Detaylı

SAYISAL ELEKTRONİK. Ege Ü. Ege MYO Mekatronik Programı

SAYISAL ELEKTRONİK. Ege Ü. Ege MYO Mekatronik Programı SAYISAL ELEKTRONİK Ege Ü. Ege MYO Mekatronik Programı BÖLÜM 2 Sayı Sistemleri İkilik, Onaltılık ve İKO Sayılar İkilik Sayı Sistemi 3 Çoğu dijital sistemler 8, 16, 32, ve 64 bit gibi, 2 nin çift kuvvetleri

Detaylı

DENEY 4-1 Kodlayıcı Devreler

DENEY 4-1 Kodlayıcı Devreler DENEY 4-1 Kodlayıcı Devreler DENEYİN AMACI 1. Kodlayıcı devrelerin çalışma prensibini anlamak. GENEL BİLGİLER Kodlayıcı, bir ya da daha fazla girişi alıp, belirli bir çıkış kodu üreten kombinasyonel bir

Detaylı

ELK 204 Mantık Devreleri Laboratuvarı Deney Kitapçığı

ELK 204 Mantık Devreleri Laboratuvarı Deney Kitapçığı T.C. Maltepe Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELK 204 Mantık Devreleri Laboratuvarı Deney Kitapçığı Dersin Sorumlusu Yrd. Doç. Dr. Zehra Çekmen

Detaylı

DERS NOTLARI. Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi

DERS NOTLARI. Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi DERS NOTLARI Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi DERS-3 29.02.2016 Boolean Algebra George Boole (1815-1864) 1854 yılında George Boole tarafından özellikle lojik devrelerde kullanılmak

Detaylı

DENEY 4: TOPLAYICILAR, ÇIKARICILAR VE KARŞILAŞTIRICILAR

DENEY 4: TOPLAYICILAR, ÇIKARICILAR VE KARŞILAŞTIRICILAR DENEY 4: TOPLAYICILAR, ÇIKARICILAR VE KARŞILAŞTIRICILAR 1 Amaç Toplayıcı ve çıkarıcı devreleri kurmak ve denemek. Büyüklük karşılaştırıcı devreleri kurmak ve denemek. 2 Kullanılan Malzemeler 7404 Altılı

Detaylı

Sayı sistemleri iki ana gruba ayrılır. 1. Sabit Noktalı Sayı Sistemleri. 2. Kayan Noktalı Sayı Sistemleri

Sayı sistemleri iki ana gruba ayrılır. 1. Sabit Noktalı Sayı Sistemleri. 2. Kayan Noktalı Sayı Sistemleri 2. SAYI SİSTEMLERİ VE KODLAR Sayı sistemleri iki ana gruba ayrılır. 1. Sabit Noktalı Sayı Sistemleri 2. Kayan Noktalı Sayı Sistemleri 2.1. Sabit Noktalı Sayı Sistemleri 2.1.1. Ondalık Sayı Sistemi Günlük

Detaylı

ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL ELEKTRONİK DERS NOTU. Doç. Dr. Ünal KURT. Arş. Gör. Ayşe AYDIN YURDUSEV

ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL ELEKTRONİK DERS NOTU. Doç. Dr. Ünal KURT. Arş. Gör. Ayşe AYDIN YURDUSEV ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL ELEKTRONİK DERS NOTU Doç. Dr. Ünal KURT Arş. Gör. Ayşe AYDIN YURDUSEV 2 SAYISAL ELEKTRONİK ÖNSÖZ Bu kitapçıkta, Amasya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Elektrik-Elektronik

Detaylı

BÖLÜM 2 SAYI SİSTEMLERİ

BÖLÜM 2 SAYI SİSTEMLERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 GİRİŞ 1.1. Lojik devre içeriği... (1) 1.1.1. Kodlama, Kod tabloları... (2) 1.1.2. Kombinezonsal Devre / Ardışıl Devre... (4) 1.1.3. Kanonik Model / Algiritmik Model... (4) 1.1.4. Tasarım

Detaylı

Geçtiğimiz hafta# Dizisel devrelerin tasarımı# Bu hafta# Örnek: Sekans algılayıcı# Örnek: Sekans algılayıcı# 12/11/12

Geçtiğimiz hafta# Dizisel devrelerin tasarımı# Bu hafta# Örnek: Sekans algılayıcı# Örnek: Sekans algılayıcı# 12/11/12 2//2 Geçtiğimiz hafta# İL 2 Dizisel Devrelerin Tasarımı ve Yazmaçlar ve Sayaçlar (Registers and Counters)# Dizisel devreler (sequential circuits) Mandallar (latches) İkidurumlular (flip-flops) Dizisel

Detaylı

Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept.

Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. Dijital Devre Tasarımı EEE122 A Ref. Morris MANO & Michael D. CILETTI DIGITAL DESIGN 4 th edition Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. 2. BÖLÜM Boole Cebri ve Mantık

Detaylı

BLM 221 MANTIK DEVRELERİ

BLM 221 MANTIK DEVRELERİ 6. HAFTA BLM 221 MANTIK DEVRELERİ Prof Dr Mehmet AKBABA mehmetakbaba@karabuk.edu.tr Temel Kavramlar KARNO HARITALARI İki ve Üç değişkenli Karno Haritaları Dört değişkenli Karno Haritaları Beş değişkenli

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR 1 5. HAFTA BİLEŞİK MANTIK DEVRELERİ (COMBINATIONAL LOGIC) Veri Seçiciler (Multiplexer)

Detaylı

DOĞRULUK TABLOLARI (TRUTH TABLE)

DOĞRULUK TABLOLARI (TRUTH TABLE) LOJİK KAPILAR DOĞRULUK TABLOLARI (TRUTH TABLE) Doğruluk tabloları sayısal devrelerin tasarımında ve analizinde kullanılan en basit ve faydalı yöntemdir. Doğruluk tablosu giriş değişkenlerini alabileceği

Detaylı

3.3. İki Tabanlı Sayı Sisteminde Dört İşlem

3.3. İki Tabanlı Sayı Sisteminde Dört İşlem 3.3. İki Tabanlı Sayı Sisteminde Dört İşlem A + B = 2 0 2 1 (Elde) A * B = Sonuç A B = 2 0 2 1 (Borç) A / B = Sonuç 0 + 0 = 0 0 0 * 0 = 0 0 0 = 0 0 0 / 0 = 0 0 + 1 = 1 0 0 * 1 = 0 0 1 = 1 1 0 / 1 = 0 1

Detaylı

Boole Cebri. (Boolean Algebra)

Boole Cebri. (Boolean Algebra) Boole Cebri (Boolean Algebra) 3 temel işlem bulunmaktadır: Boole Cebri İşlemleri İşlem: VE (AND) VEYA (OR) TÜMLEME (NOT) İfadesi: xy, x y x + y x Doğruluk tablosu: x y xy 0 0 0 x y x+y 0 0 0 x x 0 1 0

Detaylı

Digital Logic Design Combinational Logics. Dr. Cahit Karakuş, February-2018

Digital Logic Design Combinational Logics. Dr. Cahit Karakuş, February-2018 Digital Logic Design Combinational Logics Dr. Cahit Karakuş, February-208 Basics Digital Logic Basics Hardware consists of a few simple building blocks These are called logic gates AND, OR, NOT, NAND,

Detaylı

Boole Cebri. Muhammet Baykara

Boole Cebri. Muhammet Baykara Boole Cebri Boolean Cebri, Mantıksal Bağlaçlar, Lojik Kapılar ve Çalışma Mantıkları, Doğruluk Tabloları, Boole Cebri Teoremleri, Lojik İfadelerin Sadeleştirilmeleri Muhammet Baykara mbaykara@firat.edu.tr

Detaylı

DENEY 3-1 Kodlayıcı Devreler

DENEY 3-1 Kodlayıcı Devreler DENEY 3-1 Kodlayıcı Devreler DENEYİN AMACI 1. Kodlayıcı devrelerin çalışma prensibini anlamak. GENEL BİLGİLER Kodlayıcı, bir ya da daha fazla girişi alıp, belirli bir çıkış kodu üreten kombinasyonel bir

Detaylı

DERS NOTLARI. Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi

DERS NOTLARI. Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi DERS NOTLARI Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi DERS-6 28.03.2016 Lojik Kapılar (Gates) Lojik devrelerin en temel elemanı, lojik kapılardır. Kapılar, lojik değişkenlerin değerlerini

Detaylı

Şekil 1. 74LS47 entegresi bağlantı şeması

Şekil 1. 74LS47 entegresi bağlantı şeması DENEY 5: ENTEGRELERLE VERİ DAĞITICI ve KOD ÇÖZÜCÜ DEVRELER Deneyin Amaçları 74LS47 7 parçalı display entegresinin yapısını ve kod çözme işlemini öğrenmek ve deneysel olarak doğrulamak. 74LS151 veri seçici

Detaylı

SAYISAL ELEKTRONİK DERS NOTLARI:

SAYISAL ELEKTRONİK DERS NOTLARI: SAYISAL ELEKTRONİK DERS NOTLARI: SAYISAL (DİJİTAL) ELEKTRONİK Günümüz Elektroniği Analog ve Sayısal olmak üzere iki temel türde incelenebilir. Analog büyüklükler sonsuz sayıda değeri içermesine rağmen

Detaylı

EGE ÜNİVERSİTESİ EGE MYO MEKATRONİK PROGRAMI

EGE ÜNİVERSİTESİ EGE MYO MEKATRONİK PROGRAMI EGE ÜNİVERSİTESİ EGE MYO MEKATRONİK PROGRAMI 23.02.2015 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 2 PROGRAMLANABİLİR DENETLEYİCİLER NÜMERİK İŞLEME 23.02.2015 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 3

Detaylı

PICBIT_PLC İLE LOJİK TASARIM. Doç. Dr. Murat UZAM Niğde Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü

PICBIT_PLC İLE LOJİK TASARIM. Doç. Dr. Murat UZAM Niğde Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü PICBIT_PLC İLE LOJİK TASARIM Doç. Dr. Murat UZAM Niğde Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü EYLÜL 2008 Bu kitap Niğde Üniversitesi Yayın Komisyonunun 22.04.2008

Detaylı

DERS NOTLARI. Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi

DERS NOTLARI. Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi DERS NOTLARI Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi DERS-5 14.03.2016 Karnaugh Haritaları Çarpımlar toplamı yada toplamlar çarpımı formundaki lojikifadelerin sadeleştirilmesine

Detaylı

BILGISAYAR ARITMETIGI

BILGISAYAR ARITMETIGI 1 BILGISAYAR ARITMETIGI Sayısal bilgisayarlarda hesaplama problemlerinin sonuçlandırılması için verileri işleyen aritmetik buyruklar vardır. Bu buyruklar aritmetik hesaplamaları yaparlar ve bilgisayar

Detaylı

Her bir kapının girişine sinyal verilmesi zamanı ile çıkışın alınması zamanı arasında çok kısa da olsa fark bulunmaktadır -> kapı gecikmesi

Her bir kapının girişine sinyal verilmesi zamanı ile çıkışın alınması zamanı arasında çok kısa da olsa fark bulunmaktadır -> kapı gecikmesi Kapılardaki gecikme Her bir kapının girişine sinyal verilmesi zamanı ile çıkışın alınması zamanı arasında çok kısa da olsa fark bulunmaktadır -> kapı gecikmesi Kapılardaki gecikme miktarının hesaplanması

Detaylı

ELK2016 SAYISAL TASARIM DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 2

ELK2016 SAYISAL TASARIM DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 2 ELK2016 SAYISAL TASARIM DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 2 DENEYİN ADI: LOJİK FONKSİYONLARIN SADECE TEK TİP KAPILARLA (SADECE NAND (VEDEĞİL), SADECE NOR (VEYADEĞİL)) GERÇEKLENMESİ VE ARİTMETİK İŞLEM DEVRELERİ

Detaylı

İÇİNDEKİLER. 1-1 Lojik ve Anahtara Giriş Lojik Kapı Devreleri... 9

İÇİNDEKİLER. 1-1 Lojik ve Anahtara Giriş Lojik Kapı Devreleri... 9 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 TEMEL LOJİK KAPI DENEYLERİ 1-1 Lojik ve Anahtara Giriş 1 1-2 Lojik Kapı Devreleri... 9 a. Diyot Lojiği (DL) devresi b. Direnç-Transistor Lojiği (RTL) devresi c. Diyot-Transistor Lojiği

Detaylı

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ TÜMLEŞİK DEVRELER Ankara, 2013 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya

Detaylı

GENEL BİLGİ: GEREKLİ MALZEMELER:

GENEL BİLGİ: GEREKLİ MALZEMELER: GENEL BİLGİ: Ondalık haneler için ikili kodlar en az dört bit gerektirmektedir. Dört veya daha fazla bitin olası on ayrı birleşimle düzenlenmesiyle çok çeşitli kodlar elde edilebilir. BCD (ikili kodlu

Detaylı

Sayısal Devreler ve Sistemler (EE203) Ders Detayları

Sayısal Devreler ve Sistemler (EE203) Ders Detayları Sayısal Devreler ve Sistemler (EE203) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Sayısal Devreler ve Sistemler EE203 Güz 3 0 2 4 6 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

1. PROGRAMLAMAYA GİRİŞ

1. PROGRAMLAMAYA GİRİŞ 1. PROGRAMLAMAYA GİRİŞ Bilgisayardaki İşlem Akışı Hammadde İşletme Makine, Teçhizat vs. İnsan Ürün Veri Bilgisayar Program İnsan Sonuç Bilgisayarın Genel Bileşenleri Bilgisayar Yazılım Donanım Sistem Uygulama

Detaylı

MANTIK DEVRELERĐ I DERSĐ DENEY RAPORLARI

MANTIK DEVRELERĐ I DERSĐ DENEY RAPORLARI T C S. D E M Đ R E L Ü N Đ V E R S Đ T E S Đ T E K N Đ K E Ğ Đ T Đ M F A K Ü L T E S Đ E L E K T R O N Đ K - B Đ L G Đ S A Y A R E Ğ Đ T Đ M Đ B Ö L Ü M Ü MANTIK DEVRELERĐ I DERSĐ DENEY RAPORLARI ĐÇERĐK

Detaylı

BLM221 MANTIK DEVRELERİ

BLM221 MANTIK DEVRELERİ 2. HAFTA BLM221 MANTIK DEVRELERİ Prof. Dr. Mehmet Akbaba mehmetakbaba@karabük.edu.tr KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Temel Kavramlar Tümleyen Aritmetiği r Tümleyeni

Detaylı

Makine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi. Sayısal Elektronik

Makine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi. Sayısal Elektronik Makine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi Sayısal Elektronik Günümüz Elektroniği Analog ve Sayısal olmak üzere iki temel türde incelenebilir. Analog büyüklükler sonsuz sayıda değeri içermesine

Detaylı

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LOJİK DEVRELER DERS NOTLARI

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LOJİK DEVRELER DERS NOTLARI SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LOJİK DEVRELER DERS NOTLARI Konya- 2010 KONULAR 1. Analog ve Sayısal (Dijital) Sistemler 2. Sayı Sistemleri, Toplama,

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Sayısal Lojik Tasarımı BIL281 3 5+0 5 6 Ön Koşul Dersleri Yok Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu / Yüz Yüze

Detaylı

ĐŞARET ĐŞLEME (SIGNAL PROCESSING)

ĐŞARET ĐŞLEME (SIGNAL PROCESSING) ĐŞARET ĐŞLEME (SIGNAL PROCESSING) Modern ölçme sistemlerinde Đşaret Đşleme bloğunun yerini çoğunlukla bir PC almıştır. Söz konusu bloğun en önemli fonksiyonu, ölçülen fiziksel büyüklük elektriksel işarete

Detaylı

LOJİK DEVRELER-I III. HAFTA DENEY FÖYÜ

LOJİK DEVRELER-I III. HAFTA DENEY FÖYÜ LOJİK DEVRELER-I III. HAFTA DENEY FÖYÜ 3 Bitlik Bir Sayının mod(5)'ini Bulan Ve Sonucu Segment Display'de Gösteren Devrenin Tasarlanması Deneyin Amacı: 3 bitlik bir sayının mod(5)'e göre sonucunu bulan

Detaylı

SAYISAL TASARIM. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı

SAYISAL TASARIM. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı SAYISAL TASARIM Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı BÖLÜM 5 ADC, Analog Sayısal Dönüştürücüler Analog İşaretler Elektronik devrelerin giriş işaretlerinin büyük çoğunluğu analogtur. Günlük yaşantımızda

Detaylı

NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SAYISAL DEVRE TASARIMI LABORATUVARI DENEY FÖYÜ

NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SAYISAL DEVRE TASARIMI LABORATUVARI DENEY FÖYÜ NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SAYISAL DEVRE TASARIMI LABORATUVARI DENEY FÖYÜ DENEY 1 Elektronik devrelerde sık sık karşımıza çıkan

Detaylı

Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept.

Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. SAYISAL DEVRE TASARIMI EEM122 Ref. Morris MANO & Michael D. CILETTI SAYISAL TASARIM 4. Baskı Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. SAYISAL DEVRE NEDİR? Mühendisler, elektronik

Detaylı

Sayısal Sistemler. Dr.Ziya Gökalp Altun

Sayısal Sistemler. Dr.Ziya Gökalp Altun Sayısal Sistemler Dr.Ziya Gökalp Altun 1. SAYI SİSTEMLERİ Kullanılan 4 temel sayı sistemi vardır: Onluk (Decimal), İkilik (Binary), Sekizlik (Octal) ve Onaltılık (Hexadecimal). Sayı sistemlerinin isimleri

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Mantık Devreleri EEE307 5 3+0 3 3

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Mantık Devreleri EEE307 5 3+0 3 3 DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Mantık Devreleri EEE307 5 3+0 3 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Zorunlu / Yüz Yüze Dersin

Detaylı

DENEY 5: KOD DÖNÜŞTÜRÜCÜLERİN TASARIMI

DENEY 5: KOD DÖNÜŞTÜRÜCÜLERİN TASARIMI DENEY 5: KOD DÖNÜŞTÜRÜCÜLERİN TASARIMI 1 Amaç Gray Kod dan İkili Kod a dönüştürücü tasarlamak ve gerçekleştirmek İkili Kod'dan 7-Bölmeli Gösterge ye (7-Segment Display) dönüştürücü tasarlamak ve gerçekleştirmek.

Detaylı

İKİLİ SAYILAR VE ARİTMETİK İŞLEMLER

İKİLİ SAYILAR VE ARİTMETİK İŞLEMLER İKİLİ SAYILAR VE ARİTMETİK İŞLEMLER DENEY 3 GİRİŞ Bu deneyde kurulacak devreler ile işaretsiz ve işaretli ikili sayılar üzerinde aritmetik işlemler yapılacak; işaret, elde, borç, taşma kavramları incelenecektir.

Detaylı

BÖL-1B. Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept.

BÖL-1B. Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. SAYISAL DEVRE TASARIMI EEM122 Ref. Morris MANO & Michael D. CILETTI SAYISAL TASARIM 4. Baskı BÖL-1B Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. İŞARETLİ SAYILAR Bilgisayar gibi

Detaylı

Minterm'e Karşı Maxterm Çözümü

Minterm'e Karşı Maxterm Çözümü Minterm'e Karşı Maxterm Çözümü Şimdiye kadar mantık sadeleştirme problemlerine Çarpımlar-ın-Toplamı (SOP) çözümlerini bulduk. Her bir SOP çözümü için aynı zamanda Toplamlar-ın-Çarpımı (POS) çözümü de vardır,

Detaylı

LOJİK DEVRELER-I IV. HAFTA DENEY FÖYÜ

LOJİK DEVRELER-I IV. HAFTA DENEY FÖYÜ LOJİK DEVRELER-I IV. HAFTA DENEY FÖYÜ 4 Bitlik İki Sayının Tam Toplayıcı Entegresi ile Toplama Ve Çıkarma İşlemlerinin Yapılması Ve Sonucu Segment Display'de Gösteren Devrenin Tasarlanması Deneyin Amacı:

Detaylı

Boolean Cebiri 1.

Boolean Cebiri 1. Boolean Cebiri 1 Boolean cebiri elektronik devre tasarımının temel matematiğidir. Tüm elektronik çipler, -ki buna bilgisayardaki CPU (mikroişlemcisi) de dahildir- boolean matematiğine dayanmaktadır. Boolean

Detaylı

2. Sayı Sistemleri. En küçük bellek birimi sadece 0 ve 1 değerlerini alabilen ikili sayı sisteminde bir basamağa denk gelen Bit tir.

2. Sayı Sistemleri. En küçük bellek birimi sadece 0 ve 1 değerlerini alabilen ikili sayı sisteminde bir basamağa denk gelen Bit tir. 2. Sayı Sistemleri Bilgisayar elektronik bir cihaz olduğu için elektrik akımının geçirilmesi (1) yada geçirilmemesi (0) durumlarını işleyebilir. Bu nedenle ikili sayı sistemini temel alarak veri işler

Detaylı

Mantık Devreleri Lab

Mantık Devreleri Lab HABERLEŞME VE MANTIK DEVRELERİ LABORATUAR TANITIMI Yer: Teknoloji Fakültesi, 4. Kat No:412 Sorumlusu: Arş. Gör. Esra Kaya Tel: Mail: esrakaya@selcuk.edu.tr İşletme Düzeni; Açık olduğu zamanlar: Pazartesi

Detaylı

Bölüm Bazı Temel Konseptler

Bölüm Bazı Temel Konseptler Bölüm 7 Bu ve bundan sonraki bölümde, makine komutlarını işleten ve diğer birimlerin faaliyetlerini düzenleyen işlem birimi üzerine yoğunlaşacağız. Bu birim genellikle Komut Seti Mimarisi (Instruction

Detaylı

MANTIK DEVRELERİ HALL, 2002) (SAYISAL TASARIM, ÇEVİRİ, LITERATUR YAYINCILIK) DIGITAL DESIGN PRICIPLES & PRACTICES (3. EDITION, PRENTICE HALL, 2001)

MANTIK DEVRELERİ HALL, 2002) (SAYISAL TASARIM, ÇEVİRİ, LITERATUR YAYINCILIK) DIGITAL DESIGN PRICIPLES & PRACTICES (3. EDITION, PRENTICE HALL, 2001) MANTIK DEVRELERİ DERSİN AMACI: SAYISAL LOJİK DEVRELERE İLİŞKİN KAPSAMLI BİLGİ SUNMAK. DERSİ ALAN ÖĞRENCİLER KOMBİNASYONEL DEVRE, ARDIŞIL DEVRE VE ALGORİTMİK DURUM MAKİNALARI TASARLAYACAK VE ÇÖZÜMLEMESİNİ

Detaylı

Sayı sistemleri iki ana gruba ayrılır. 1. Sabit Noktalı Sayı Sistemleri. 2. Kayan Noktalı Sayı Sistemleri 2. SAYI SĐSTEMLERĐ VE KODLAR

Sayı sistemleri iki ana gruba ayrılır. 1. Sabit Noktalı Sayı Sistemleri. 2. Kayan Noktalı Sayı Sistemleri 2. SAYI SĐSTEMLERĐ VE KODLAR .1. Sabit Noktalı Sayı Sistemleri. SAYI SĐSTEMLERĐ VE KODLAR Sayı sistemleri iki ana gruba ayrılır. 1. Sabit Noktalı Sayı Sistemleri. Kayan Noktalı Sayı Sistemleri.1.1. Sayı Sistemi Günlük yaşantımızda

Detaylı