Derleme (Review) Faruk PEHLİVANOĞLU*, Hakan YARDIMCI**
|
|
- Nuray Polat
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 BİLİMSEL MAKALELER Deniz Memelilerinin Bakteriyel İnfeksiyonları Faruk PEHLİVANOĞLU*, Hakan YARDIMCI** ÖZET: Bu derleme kapsamında, gerek hayvanat bahçelerinde akvaryumlarda tutulan gerekse denizlerde yaşayan cetacea (balina ve yunus) ve pinnipedia (fok, denizaslanı ve mors) larin bakteriyel infeksiyonları hakkında bilgi sunulmaktadır. Bu hayvanları tehdit eden başlıca bakterial infeksiyonlar, Brusellozis, Erysipelas, Mycobakterium infeksiyonu, Leptospirozis, Pastörellozis, Vibriozis, Clostridium Infeksiyonu, Solunum sistemi infeksiyonu, Deri infeksiyonu ve Gastrointestinal sistem infeksiyonu olarak belirtilmektedir. Ayrıca, bu hayvanların veteriner hekimliği üzerine bilinmesi gereken temel pratik bilgiler sunulmuştur. Anahtar kelimeler: cetacea, pinnipedia, deniz memelisi, bakteriyel infeksiyon. Bacterial Infections of Sea Mammals ABSTRACT: In this article, the bacterial infectious diseases of cetacea (whale and dolphin) and pinnipedia (seal, sea lion and walrus) kept in aquariums in zoos and living in seas are presented. The major bacterial infections threatening these animals are Brucellosis, Erysipelas, Mycobacterial infection, Leptospirosis, Pasteurellosis, Vibriosis, Clostridial infection, Respiratory System Infections, Skin infections and Gastrointestinal System Infections. Additionally, basic information about the veterinary practices on these animals is given. Key words: cetacea, pinnipedia, sea mammal, bacterial infection. GİRİŞ Memeli (Mammalian) sınıfındaki takımlardan üçü, deniz memelilerine aittir. Bunlar Cetacea, Pinnipedia ve Sirenian takımlarıdır. Cetacea takımında balina ve yunus balıkları, Pinnipedia takımında fok, deniz aslanı ve mors, Sirenian takımında da herbivor olan manatee (deniz ineği) ve dugon bulunur (7). Deniz memelilerinin sayısı gittikçe azalmaktadır. Bazı deniz memeli türleri yok olma ile karşı karşıyadır ve bu türler yasalarla koruma altına alınmıştır. Mesela, Türkiye denizlerinde yaşayan Akdeniz foku (Monachus monachus), 1380 Sayılı Su Ürünleri ve Kara Avcılığı Yasası gereği korumaya alınmıştır. Bu konuda 1991 yılında Çevre Bakanlığı nın eşgüdümünde Ulusal Fok Komitesi kurulmuştur. Bu komite tarafından Foça (İzmir) pilot bölge ilan edilerek bu beldedeki koruma çalışmalarına yardımcı olmak üzere bir de Yerel Komite kurulmuştur. Ulusal Fok Komitesi, üniversite temsilcileri, gönüllü kuruluşlar ile Orman Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Turizm Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, ve Özel Çevre Kurumu yetkililerinden oluşurken, yerel komite Foça daki balıkçılar, gönüllüler ve belediyelerin katkılarıyla meydana gelmektedir (23). Dünyada yaklaşık 400 Akdeniz Foku (Monachus monachus) kalmıştır ve bunlardan önemli bir kısmı Doğu Akdeniz kıyılarında yaşadığından bunların korunması türün korunması açısından çok önemlidir (16). Gücü ve ark.(16) Türkiye nin Doğu Akdeniz kıyılarında yaptığı gözlemsel çalışmada, Akdeniz foku sayısının çok düştüğünü ve foklar tarafından yuva olarak kullanılan sadece 39 mağaranın varlığını göstermiştir. Türkiye de Akdeniz ve Ege denizinde yaşayan 9 yunus türü tespit edilmiştir. Bunlar, Delphinus * Öğr. Görevlisi, Akdeniz Üniversitesi Burdur Veteriner Fakültesi, Mikrobiyoloji AD., Burdur. ** Prof.Dr., Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi, Mikrobiyoloji AD., 06110, Dışkapı-Ankara. 51
2 delphis, Tursiops truncates, Stenella coeruleoalba, Grampus griseus, Pseudorca crassidens, Globicephala melas, Ziphius cavirostris, Balaenoptera physalus, ve Physeter catodon dur. Karadeniz ve Marmara denizinde de 3 yunus türünün (Delphinus delphis, Tursiops truncates ve Phocoena phocoena) yaşadığı belirtilmektedir (24). Gerek akvaryumlarda tutulan gerekse açık denizlerde yaşayan deniz memelileri, bir çok hastalık sonucunda ölebilmektedir. Bu hastalıklar enfeksiyöz olabildiği gibi enfeksiyöz olmayan sebeplerden de kaynaklanabilir. Dünyanın değişik bölgelerinde, deniz memelilerinin toplu olarak sahile vurdukları rapor edilmektedir (4, 17, 25, 27, 31). Türkiye de deniz memelilerinin barındırıldığı hayvanat bahçeleri ve aqua parkların sayısı arttığından ve denizlerimizde de bu hayvanların sayısı gittikçe azaldığından dolayı bu hayvanların sağlık sorunlarıyla karşılaşmak kaçınılmazdır. Bu yüzden bu derlemenin amacı, cetacea ve pinnipedia takımındaki deniz memelilerine yönelik veteriner hekimliği ve başlıca bakteriyel infeksiyonları hakkında bilgi vermektir. YAKALAMA VE TUTMA Pinnipedia: Bu hayvanlar ağ ile kolaylıkla yakalanabilirler. Ağ altına hayvan hapsedildikten sonra, hayvanın başı bir havlu ile örtülebilir. Ardından bir yardımcı, hayvanın boynunu başın hemen gerisinden iki eli ile sıkıca yakalamalı ve başı aşağıya doğru bastırmalıdır. Burada dikkatli olunması gereken nokta, fokların boyunlarını uzatabilme yeteneğinde olmalarıdır. Daha sonra, hayvan midesi üzerine ve extremiteleri yanlara açılmış pozisyonda yere yatırılır. Yardımcı hafifçe hayvanın üzerine oturabilir. Bu şekilde hayvan tutulduktan sonra kan alma, inokulasyon, klinik muayene, ve sağaltım uygulanabilir (3,29). Cetacea: Sedye kullanımı oldukça elverişlidir. Sedyeler yıkanabilir, dayanıklı materyalden yapılmış olmalıdır. Bu materyal odun veya metal direklere hayvanı taşıma için tutturulmalıdır. Yüzgeç ve genital organlar için sedyede delikler oluşturulmalıdır. Tutulan balina ve yunuslar gölgede tutulmalı, vücutları ıslak ve soğuk tutulmalıdır. Su özellikle hayvanın caudal yarımına olmak üzere tüm vücuda uygulanmalıdır. Ancak, buz veya çok soğuk suyun hayvanın kuyruk kısmı ve yüzgeçlerine uygulanması, periferal vazokonstriksiyona yol açabileceğinden sakıncalı olabilir. Derinin durumunda bozulmalar oluşursa, hayvanın vücudu nemli bir bez ile sarılmalıdır(3,29). KAN ALMA METODLARI Pinnipedia: Yukarıda izah edildiği gibi bir yardımcı tarafından hayvan tutulduktan sonra, kan örneği extradural intravertebral venadan alınabilir. Damara 3. lumbar ve 4.lumbar vertebralar arasından girilir. 25 kg altındaki hayvanlarda, bu bölge kolaylıkla omurgaların palpasyonu ile bulunur cm uzunluğunda gauge iğneler kullanılabilir. Daha büyük hayvanlarda ise cm uzunluğunda gauge iğneler kullanılır. Foklarda ayrıca pelvic flipperden (yüzmeye yarayan extremite) kan alınabilir. 18 gauge 37 mm iğne ile flipperin ventral yüzeyinden, ikinci ve üçüncü parmak arasından kan alınabilir. Deniz aslanlarının flipperlerinin periferal venaları küçüktür. Bu nedenle alternatif kan alma yeri olarak caudal gluteal vena kullanılabilir. Ayrıca foklarda Vena jugularis ten de kan alınabilir (1,3,29). Cetacea: Balina ve yunus balıklarının çeşitli yerlerinden kan alınabilmektedir. Kuyruğun ventral kısmında yüzeysel geçen kuyruk venasından ve dorsal yüzgeçin lateral yüzeyindeki arteriovenöz komplexten kan alımı en çok tercih edilendir gauge iğneler hayvanın büyüklüğü göz önüne alınarak kullanılır.ayrıca göğüs yüzgeçlerinin dorsal yüzeyindende kan alınabilirse de bunun bazı riskleri vardır. Çünkü eğer bu bölgeden tekrar tekrar kan alınırsa, thrombovasculitis ve ardından nekroz gelişebilir (29). MİKROBİYEL ÖRNEKLEME Cetacea: Rutin olarak mikrobiyel inceleme için alınan örnekler şunlardır: Anal svab, deri svabı, hava deliği svabı, vajinal ve preputial svab, pharyngeal svab, ve petriye hava deliği expirasyon havası. Ayrıca derideki yaralardan örnekler alınır. Nekropside ise thoracic ve abdominal boşluklardan svab ve temel organlardan parçalar alınır (8). 52
3 BİLİMSEL MAKALELER Pinnipedia: Yukarıda bahsedilen örneklere ilaveten pinnipedia lardan burun svablarıda alınır. Anestezi edilmemiş hayvanlarda ise pharyngeal svab yerine oral svab alınır (8). HASTA HAYVANLARIN BAKIM VE SAĞALTIMI Pinnipedia lar sağaltım amacıyla su dışında uzunca bir süre tutulabilirler. Ancak hayvanlar temiz ve serin tutulmalı, ve zaman zaman duş aldırılmalıdır. Cetacea lar ise pinnipedia lara oranla suya daha fazla bağımlıdırlar. Bazı hastalık durumlarında cetacea lar özel olarak dizayn edilmiş sedye içinde temiz ve nemli tutulmak kaydıyla bir süre su dışında tutulabilirler (3,29). Veteriner hekimlikte kullanılan antibiyotik, antibakteriyel ve kemoterapötik ajanların kullanılmasında bir sakınca yoktur. İlaçların dozajı, vücut ağırlığına göre ayarlanmalıdır. Ancak, güvenlik açısından antibiyotik dozu hayvanın vücut ağırlığına göre hesaplanmış dozun %75 ine indirilerek verilmesi uygundur (3). Sıvılar hayvanlara yaklaşık 1.0 cm çaplı mide tüpleri ile veya intraperitoneal infüzyon yoluyla verilebilir (3,29). Deri hastalıklarının etkili bir şekilde sağaltımını sağlamak oldukça güçtür. Bazı durumlarda, periodik olarak hayvanı yakalayıp deriye ilacın uygulanması yerine, hayvanın bulunduğu suya ilaçları katmak daha pratik ve faydalı olabilir (3). CETACEA VE PINNIPEDIA LARIN BAKTERİYEL İNFEKSİYONLARI 1. BRUCELLOSİS Brucellosis etkeni deniz memelilerinde ilk defa 1994 yılında İskoçya kıyılarında yaşayan fok (tür:phocca vitulina) ve yunus balıklarında (tür:delphinus delphis) izole edilmiştir (26). Bu zamana kadar deniz memelilerinde Brucellosis in oluşabileceği düşünülmemişti. Daha sonra dünyanın çeşitli bölgelerinde deniz memelilerinden Brucella etkeni izole edilmiştir ve sonuçlar göstermiştir ki Brucellosis çeşitli deniz memeli türlerini tehdit etmektedir (10,12,19, 27). Akvaryumda yaşayan bir yunus balığından da, aynı yıl (1994) Ewalt ve ark.(9) tarafından Brucella etkeni izole edildi. Bunun üzerine deniz memelilerinde infeksiyon oluşturduğu bilinen Brucella maris e ilaveten, Brucella cetacea ve Brucella pinnipedia türleri ileri sürüldü (13). Brucellosis, indirek teşhis yöntemi olan ve konakçı vücudunda etkene karşı şekillenmiş olan antikorları tespit eden serolojik testlerlede deniz memelilerinde ortaya konmuştur (17,21,22,27,30,31). Foster ve ark. (13) Brusella etkenini İskoçya kıyılarında yaşayan 55 deniz memelisi karkasından izole etmiştir. Bu hayvanların 37 si cetacea ve 17 si ise pinnipedia idi. Bu hayvanlarda görülen patolojik değişiklikler ise, yağ tabakası altında abseleşme (sunkutanöz abse), karaciğer ve dalakta nekrotik odaklar, karaciğer ve dalakta makrofaj infiltrasyonu, epididimitis, meningitis ve spinal discospondylitis olarak tespit edilmiştir. Brucellosis in klinik belirtileri diğer yabani hayvanlarda olduğu gibi gizlidir ve aynı zamanda morbidite ve mortalitesi düşüktür (14). Yavru atımına sebep olduğu ve etkenin atık fötustan izole edilebildiği Ewalt ve ark. (9) tarafından bildirilmiştir Memeli brucellosis i için risk altında bulunan kişiler veteriner hekimler, zoologlar, laboratuvar çalışanları, bakıcılar, rehabilitasyon merkezinde çalışanlar ve sahilde kıyıya vuran hayvanlara temas eden kişilerdir. 2. ERYSİPEL Erysipel infeksiyonunun etkeni Erysipelothrix rhusiopathiae dir. Hastalık cetacea larda daha sık görülmektedir (8,18, 20). Erysipel aynı zamanda bir balık hastalığıdır ve cetacea lar bu enfekte balıkları yemesi sonu enfeksiyona yakalanabilirler (18,20). Erysipel iki farklı formda ortaya çıkmaktadır. Bunlar akut septisemik form ve dermatolojik formdur (8,20). Hastalığın septisemik formu, genellikle perakut karakterdedir ve genellikle ölüm ile sonuçlanır (8,20). Klinik belirti yoktur veya spesifik olmayan bazı belirtiler görülebilir. İştahsızlık, uyuşukluk ve lökositosis i lökopeni takip eder ve ardından ölüm şekillenir. Septisemik formun nekropsisinde, çeşitli organlarda multifokal nekrosis ve yangı görülür. (20). Ayrıca karın boşluğunda serosangiyöz sıvı, 53
4 barsaklarda peteşi ve ekimotik kanamalar, soyulmuş deri, şişmiş lenf yumruları (özellikle mesenterial lenf yumruları) ve dalakta büyüme dikkati çeker (8,18). Dermatolojik form, deride plakların oluşması ve bunların dökülmesi sonu epidermisin soyulmuş gibi bir görünüm almasıyla karakterizedir (20). Bazen derideki lezyonlar sert kıvamdadır. Uygun sağaltımdan sonra lezyonların yerinde skar dokusu gelişir. Eğer hayvanlar sağaltılmaz ise ölürler. Uygun antibiyotiklerle sağaltıma erken başlanırsa iyileşme mümkündür (8). Tanı, etkenin çeşitli organlardan (lenf yumrusu, böbrek, karaciğer, kalp) ve kandan izolasyonu ile konmaktadır (8,20). 3. MİKOBAKTERİYEL İNFEKSİYON Pinnipedia larda Tüberkülozun ilk tanısı, 1986 yılında Avustralya da bir parkta Avustralya deniz aslanı (Neophoca cinerea) ve Yeni Zelanda kürk fokunda (Arctocephalus forsteri) konmuştur (5,11) Etkenin Mycobacterium tuberculosis komplexine ait olduğu bildirilmiştir.yabani pinnipedia larda tüberkülozun varlığı yine Cousin ve ark. (6) tarafından Avustralya da ilk olarak rapor edilmiştir. Mikobakteriyel enfeksiyonlar ya kronik kutanöz lezyonlar ve generalizasyon sonu şekillenen çeşitli organ ve lenf nodüllerinde kazeonekrotik granülomların oluşumu formunda yada akciğer infeksiyonu (granülom oluşumu ile birlikte) şeklinde ortaya çıkmaktadır (20). Tüberkülozun klinik belirtileri olarak, Forshaw ve ark. (11) tarafından pinnipedia larda gözlemlenen bulguları anorexia, vücut ağırlığında azalma ve bazen öksürme idi. Nekropside, pleural boşlukta sıvı birikimi, pleuranın visceral ve parietal yüzeylerinde kalınlaşma, ve multiple nodüler proliferasyon görülmüştür. Pleuranın rengi solgun sarımtrak renktedir. Diğer bir hayvanın nekropsisinde, 2-4 mm çapında solgun sarı renkli, yumuşak nodüllerin akciğer dokusu içerisinde oluştuğu görülmüştür. Benzer lezyonlara karaciğer, dalak, böbrek ve bronşial, mesenterik, ve pankreatoduedonal lenf nodüllerinde de rastlanmıştır. Bronşial lenf nodülleri genişlemiştir ve kesildiğinde merkezinin kazeöz solgun bir kitle ile dolu olduğu görülmüştür. Pinnipedia ların atipik mikobakteri türleri ile infeksiyonları da rapor edilmektedir. M. fortuitum, M. marinum, M. smegmatis, M.chelonei, ve M. chitae ile infeksiyonlar çeşitli kereler rapor edilmiştir (8). Hayvanat bahçelerinde çeşitli türdeki hayvanların yakın temas halinde olması, mikobakteriyel infeksiyonun gelişim riskini artırabilir. Normalde doğal yaşamda birarada bulunmayan hayvan türleri, hayvanat bahçelerinde bir araya gelebilmekte ve bunun sonucuda mikobakteriozis türler arasında yayılım gösterebilir. 4. LEPTOSPİROZİS Leptospirozis deniz memelilerinin özellikle karaciğer, böbrek ve reprodüktif sistemini (yavru atımı) etkileyen bir hastalıktır (8,20). Etkeni Leptospira pomona (L. interrogans serovar pomona) dır. Leptospirozis in cetacea larda belirgin bir enfeksiyona yol açtığı rapor edilmemiştir (8). Fakat enfeksiyon, fok kolonilerinde endemik enfeksiyonlar halinde ortaya çıkmakta ve özellikle sonbaharda ve yetişkin bireyleri etkilemektedir (1,4,28). Klinik belirtileri depresyon, aşırı susama, arka extremitelerini kullanmada isteksizlik, ateş, polidipsi, iştahsızlık, ve bazen ikterus, kaslarda titreme ve kusmadır. Ayrıca leukositosis ve böbrek enfeksiyonunu işaret eden serum kreatinin, BUN (Blood Urea Nitrogen) ve fosfor seviyesinde artma görülür (8,20). Ergin hayvanlarda başlıca nekropsi bulguları şunlardır (8,20): Böbrekler şişmiş ve serttir. Kesildiğinde solgun renkte olduğu ve medulla ve kortexin birbirinden ayrılamadığı görülür. Kortikomedullar birleşme bölgesinde ve subkapsüler bölgede hemoraji görülür. Bazen karaciğer şişmiş ve kolay zedelenebilir kıvamdadır. Siyahlaşmış safra içeren safra kesesi ve solgun sarı renkte perikardiyal sıvının bulunması görülebilen diğer belirtilerdir. Histopatolojik muayenede diffüz interstitial nefritis ve glomerulonefritis göze çarpar. Spiroketler, böbrek tubular epitel hücrelerinin içinde ve tubulların lümeninde görülebilir. Aborte olmuş fötus ve yeni doğan bireylerin nekropsisinde ise, abdominal boşlukta kan, böbrek ve karaciğerde subkapsüler hemoraji görülür. Karaciğer kolay parçalanabilir kıvamdadır ve abdominal boşluktaki kanın kaynağıdır. Ayrıca gözün ön kamarasında hemoraji şekillenebilir. 54
5 İnfeksiyona yakalanmış hayvanlar etkeni idrarlari ile dışarı atarlar ve suları kontamine ederler. Etken yaralanmış deriden veya mukozalar vasıtasıyla hayvanları infekte edebilmektedir (28). 5. PASTÖRELLOZİS Pastörellozis deniz memelilerinde genellikle akut ve perakut septisemi şeklinde ortaya çıkan bir enfeksiyondur (8). Ölüm genellikle ya hiçbir açık klinik belirti şekillenmeden yada bazı davranış anormalliklerinin (yüzmede azalma, uyuşukluk, havuzdaki diğer balıklarla olan ilişkisinde anormallikler gibi) gelişmesinden birkaç saat sonra oluşur. Morbidite yüksek ve mortalite %100 olabilir (8). İnfeksiyonun belirgin nekropsi bulguları: boyun bölgesinde şişme, epikardial ve perikardial peteşi ve akciğerde kanama odaklarıdır. Histopatolojik bulgular ise hepatitis, splenitis (dalakta yangı), interstitial ve bronşial pneumonia, myokarditis ve nefritis dir (8). 6. VİBRİOZİS Gram negatif bir bakteri olan vibrio tuzlu ve acı sularda bulunmaktadır. Deniz memelilerinde vibrio infeksiyonu genellikle yaraların kontaminasyonu sonu şekillenir. Fakat, vibrio septisemisi sonu ölüm de şekillenebilmektedir (2).Cetacea lardan izole edilen başlıca vibrio türleri V. alginolyticus, V. damsela, V. cholera, V. vulnificus, V.parahaemolyticus tur (31). Vibrio spp. sağlıklı cetacea ların soluk deliği ve anüslerinden izole edilebilmektedir (2). Bu yüzden vibriozis teşhisi koyarken dikkatli olunulmalıdır. 7. CLOSTRIDİUM İNFEKSİYONU Clostridium perfringens in pinnipedia larda enterotoksemiye, foklarda kutanöz abseye ve yunuslarda myositise yol açtığı rapor edilmiştir (2,15). Myositis ve kutanöz abse şekillenmesi deride şekillenen yaralardan ve uygun yapılamayan enjeksiyonlardan etkenin girmesiyle ve özellikle akvaryum suyunda clostridium sporlarının bulunmasıyla olmaktadır (2,20). 8. SOLUNUM SİSTEMİ İNFEKSİYONU Gerek akvaryumda tutulan gerekse denizde yaşayan memelilerde, bakteriyel solunum sistemi enfeksiyonu, genellikle ağır paraziter infeksiyonlara sekonder olarak bakteriyel hastalıkların karışması sonu ortaya çıkmaktadır(8). Solunum sistemi enfeksiyonlarında, Staphylococcus aureus ve Pseudomonas aeruginosa en çok izole edilen bakterilerdir. Daha az oranda Gram negatif mikroorganizmalar (Klebsiella gibi) izole edilmektedir (8,20). Pinnipedia ve cetacea ların solunum sistemi infeksiyonlarına öksürük eşlik etmektedir. Pinnipedia larda solunum hızında artma görülür. Cetacea larda ise ancak akciğerlerin önemli bir kısmı hasara uğradıktan sonra solunum hızında artış görülür. Cetacea larda unilateral pnömoni veya büyük akciğer abseleri hayvanın bir tarafa yan yatmasına neden olur (8). 9. DERİ İNFEKSİYONLARI Derinin bakteriyel infeksiyonları genellikle derinin parazitik, viral veya travmatik harabiyetini izler (8). Staphylococcus aureus ve Staphylococcus delphini, Pseudomonas aeruginosa, Rhodococcus equi, Aeromonas hydrophila, Corynebacterium pseudotuberculosis deri infeksiyonlarina yol açabilen etkenlerdir (8,20). 10. GASTROİNTESTİNAL SİSTEM İNFEKSİYONU Salmonella typhimurium, S. enteritis ve S. newport tan kaynaklanan hemorajik diyare cetacea ve pinnipedia larda belirtilmektedir (20). Edwardsiella da ağır nekrotize ve hemorajik enteritis/kolitise yol açar. Kusma, diyare, gaz oluşumu bu sistemin infeksiyonlarında cetacea larda ortaya çıkan gastrointestinal problemlerdir. Kaynaklar 1. Acevedo-Whıtehouse, K., De La Cueva, H., Gulland, F.M.D., Aurioles-Gamboa, D., Arellano-Carbajal, F., Suarez- Guemes, F. (2003). Evidence of Leptospira interrogans infection in California sea lion pups from the gulf of California. J. Wildl. Dis. 39(1): Buck, J.D., Shepard, L.L., (1987). Clostridium perfringens as the cause of death of a captive Atlantic bottlenosed dolphin (Tursiops truncates). J. Wildl. Dis. 23 (3):
6 3. Canadian Council On Animal Care (1984). Guide to the Care and Use of Experimental Animals. Vol.2. Chapter XVIII: Marine Mammals. Handling and Restraint. Erişim Tarihi: 5 Aralık Colagross-Schouten, A., Mazet Jonna, A.K., Gulland, F.M.D., Miller, M.A., Hietala, S. (2002) Diagnosis and seroprevalence of leptospirosis in California sea lions from coastal California. J. Wildl. Dis. 38(1): Cousins, D.V., Francis, B.R., (1990). Tuberculosis in captive seals: bacteriological studies on an isolate belonging to the Mycobacterium tuberculosis complex. Res. Vet. Sci. 48: Cousins, D.V., Williams, S.N., Reuter, R., Forshaw, D., Chadwick, B., Coughran. D., Collin. P., Gales, N. (1993). Tuberculosis in wild seals and characterization of the seal bacillus. Avust. Vet. J. 70(3): Dolphintrainer.com (2003). What is a marine mammal? [ Erişim Tarihi: 5 Aralık Dunn, J.L.(2000). A Brief Review of Some Important and Emerging Bacterial Diseases of Marine Mammals. Department of Research and Veterinary Services, Mystic Aquarium. Mystic, CT 06355,USA. 9. Ewalt, D.R., Payeur, J.B., Martin, B.M., Cummins, D.R., Miller, G.M. (1994). Charecteristics of a Brucella species from a bottlenose dolphin (Tursiops truncates). J. Vet. Diagn. Invest. 6: Forbes, L.B., Nielsen, O., Measures, L., Ewalt, D.R. (2000). Brucellosis in ringed seals and harp seals from Canada. J. Wildl. Dis. 36: Forshaw, D., Phelps, G.R. (1991). Tuberculosis in a captive colony of pinnipeds. J. Wildl. Dis. 27(2): Foster, G., Jahans, K.L., Reid, R.J., Ross, H.M. (1996). Isolation of Brucella species from cetaceans, seals and an otter. Vet. Rec. 138: Foster, G., Macmillan A.P., Godfroid, J., Howie, F., Ross, H.M., Cloeckaert, A., Reid, R.J., Brew, S., Patterson, I.A.P., (2002). A review of Brucella sp. infection of sea mammals with particular emphasis on isolates from Scotlands. Vet. Microbiol. 90: Godfroid, J. (2002). Brucellosis in Wildlife. Rev. Sci. Tech. Off. Int. Epiz. 21(2): Greenwood, A.G., Taylor, D.C.(1978). Clostridial myositis in marine mammals. Vet. Rec.103: Gücü, A.C., Gücü,G., Orek, H. (2004). Habitat use and preliminary demographic evaluation of the critically endangered Mediterranean Monk Seal (Monachus monachus) in the Cilician Basin (Eastern Mediterranean). Biological Conservation. 116: Jepson, P.D., Brew, S., Macmillan, A.P., Baker, J.R., Barnett, J., Kirkwood, J.K., Kuiken, T., Robinson, I.R. & Simpson, V.R. (1997). Antibodies to Brucella in marine mammals around the coast of England and Wales. Vet. Rec.141: Kinsel, M.J., Boehm, J.R., Harris, B., Murnane, R.D. (1997). Fatal Erysipelothrix rhusiopathiae septicemia in a captive Pacific White-Sided Dolphin (lagenorhyncus obliquidens). J. Zoo Wildl. Med. 28 (4): Miller, W.G., Adams, L.G., Ficht, T.A., Cheville, N.F., Payeur, J.P., Harley, D.R., House, C., Ridgway, S.H. (1999). Brucella induced abortion and infection in bottlenose dolphins. J. Zoo Wildl. Med. 30: Moeller, R.B. (2003). Diseases of Marine Mammals. California Animal Health and Food Safety Laboratory System. University of California. Tulare, California Nielsen, O., Stewart, R.E., Nielsen, K., Measures, L., Duignan, J.P. (2001). A serolojik survey of Brucella spp. antibodies in some marine mammals of North America. J. Wildl. Dis.37: Ohishi, K., Zenitani, R., Bando, T., Goto, Y., Ushida, K., Maruyama, T., Yamamoto, S., Miyazaki, N., Fujise, Y. (2003). Pathological and serological evidence of Brucella infection in Baleen whales(mysticeti) in the western North Pacific. Comp. Immunol. Microbiol Infect. Dis. 26: Öztürk, B. (1992). Akdeniz Foku (Monachus monachus). İnceleme. Anahtar Kitaplar Yayınevi. Gedikpaşa Camii Sokak, No:57 Kat:2, Çemberlitaş-İstanbul. 24. Öztürk B.(1996). Yunuslar ve Balinalar (Dolphins and Whales). Anahtar Yayınları, İstanbul. 25. Parson, E.C.M., Jefferson, T.A. (2000). Post-mortem investigations on stranded dolphins and porpoises from Hong Kong waters. J. Wildl. Dis. 36(2): Ross, H.M., Foster, G., Reid, R.J., Jahans, K.L., Macmillan, A.P. (1994). Brucella species infection in sea mammals. Vet. Rec. 134: Ross, H.M., Jahans, K.L., Macmillan, A.P., Reid, R.J., Thompson, P.M., Foster, G. (1996). Brucella species infection in North Sea Seal and Cetacean population. Vet. Rec. 138: Steven, S., Lipscomb, T.P., Gulland, F.M.D. (1999). An additional case of Leptospirosis in a harbor seal. J. Wildl. Dis. 35(1): Thompson, M. WDCS (Whale and Dolphin Conservation Society). allweb/a aded a005b3e37. Erişim Tarihi: 25 Aralık Tryland, M., Kleivane, L., Alfredsson, A., Kjeld, M., Arnason, A., Stuen, S., Godfroid, J.(1999). Evidence of Brucella infection in North Sea seal and cetacean population. Vet. Rec.144: Van Bressem, M.F., Van Waerebeek, K., Raga, J.A., Godfroid, J., Brew, S.D., Macmillan, A.P., (2001). Serological evidence of Brucella species infection in odontocetes from the South Pacific and the Mediterranean. Vet. Rec. 148:
DENEY HAYVANLARI ANATOMİSİ
DENEY HAYVANLARI DENEY HAYVANLARI ANATOMİSİ Deney Hayvanı: Hipotezi bilimsel kurallara göre kurulmuş araştırmalarda ve biyolojik testlerde kullanılan hayvanlardır. Günümüzde en sık kullanılan deney hayvanları;
DetaylıANTRAKS (ŞARBON) septisemik, bulaşıcı, zoonoz
ANTRAKS (ŞARBON) septisemik, bulaşıcı, zoonoz ÖLÜMden hemen önce ya da sonra doğal boşluklardan KAN PIHTILAŞMAMA KOYU RENK alma DALAKta büyüme ÖDEM ETİYOLOJİ Bacillus anthracis Gram pozitif kapsüllü *
DetaylıTÜRKİYE DENİZLERİNDE YUNUS ve BALİNALARIN KORUNMA DURUMLARI ile BALIKÇILIKLA ETKİLEŞİMLERİ
TÜRKİYE DENİZLERİNDE YUNUS ve BALİNALARIN KORUNMA DURUMLARI ile BALIKÇILIKLA ETKİLEŞİMLERİ Sabri BİLGİN 1, Özcan ÖZEN 1, Mustafa ALPASLAN 1, Sedat GÖNENER 2, Ferhat KALAYCI 3 1Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi,
DetaylıSIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ LUMPY SKIN DISEASE (LSD) Hastalık Kartı. Hazırlayan. Dr. M. Fatih BARUT Vet. Hekim
SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ LUMPY SKIN DISEASE (LSD) Hastalık Kartı Hazırlayan Dr. M. Fatih BARUT Vet. Hekim Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Virolojik Teşhis Laboratuvarı Etken: Etken,
DetaylıBacillus anthracis. Hayvanlarda şarbon etkenidir. Bacillus anthracis. Gram boyama. Bacillus anthracis. Bacillus anthracis
Bacillus anthracis Gram pozitif, obligat aerop sporlu, çomak şeklinde bakterilerdir. 1µm eninde, 2-4 µm uzunluğunda, konkav sonlanan, kirpiksiz bakterilerdir. Bacillus anthracis in doğal yaşam ortamı topraktır.
DetaylıS İ S T E M İ K M İ K O Z L A R
SİSTEMİK MİKOZLAR 1 sistemik mikoz etkenleri toprak solunum AC kan-lenfatikler iç organlar deri 2 BLASTOMİKOZ 3 Etiyoloji Blastomyces dermatitidis dimorfik 25 C küf; http://www.vetmed.wisc.edu 37 C maya
DetaylıYunus ve Balina Bilgi Sistemi: Türkiye Denizleri Durum Çalışması Cetacean Information System: Case Study for Turkish Seas
Yunus ve Balina Bilgi Sistemi: Türkiye Denizleri Durum Çalışması Cetacean Information System: Case Study for Turkish Seas Fethi Bengil 1* 1 Girne Amerikan Üniversitesi, Rektörlük Binası 2. Kat, Üniversite
DetaylıSAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ Sağlık hizmeti veren, Doktor Ebe Hemşire Diş hekimi Hemşirelik öğrencileri, risk altındadır Bu personelin enfeksiyon açısından izlemi personel sağlığı ve hastane
DetaylıGİRİŞ. Kan dolaşımı enfeksiyonları (KDE) önemli morbidite ve mortalite sebebi. ABD de yılda 200.000 KDE, mortalite % 35-60
Dr. Tolga BAŞKESEN GİRİŞ Kan dolaşımı enfeksiyonları (KDE) önemli morbidite ve mortalite sebebi ABD de yılda 200.000 KDE, mortalite % 35-60 Erken ve doğru tedavi ile mortaliteyi azaltmak mümkün GİRİŞ Kan
Detaylılaboratuar muayeneleri esastır.
Brucella ların neden olduğu Brucellosis; sığır, koyun, keçi, domuz, koç vs. gibi hayvanlarda, özellikle, testis, meme, uterus gibi genital organlara yerleşerek yavru atmalara ve infertiliteye yol açan
Detaylıİnfeksiyöz laringotraehitis
İnfeksiyöz laringotraehitis Etiyoloji Herpes virus Epidemiyoloji Hastalık yaygın Doğal konakçı tavuk Erkekler daha duyarlı Sıcak mevsimlerde daha fazla Her yaştaki hayvanlar duyarlı fakat 6 haftadan büyükler
DetaylıMEME LOBU YANGISI. süt endüstrisinde önemli ekonomik kayıp. süt veriminde azalma sütün imhası laboratuvar giderleri ilaç giderleri vet.hek.
MASTİT 1 MEME LOBU YANGISI süt veriminde azalma sütün imhası laboratuvar giderleri ilaç giderleri vet.hek. giderleri süt endüstrisinde önemli ekonomik kayıp fonksiyonel meme lobunun kaybı hayvanın ölümü
DetaylıSalmonella. XLT Agar'da Salmonella (hidrojen sülfür oluşumuna bağlı olarak siyah) ve Citrobacter (sarı) kolonileri
Enterobacteriaceae İnsan sağlığı açısından en önemli bakteri ailesidir. Doğal ortamları insan ve hayvan bağırsaklarıdır. Tipik klinik semptomlarla seyreden hastalığın (tifo, basilli dizanteri, veba) etkeni
DetaylıKanatlı Kesimi Prof. Dr. Ali AYDIN
Kanatlı Kesimi Prof. Dr. Ali AYDIN Kesim Aşamaları Kesimhaneye Taşıma Askılara Asma Bayıltma Kanatma Tüylerin Islatılması Tüylerin Yolunması İç organların Çıkarılması Duşlama Soğutma, Paketleme, Muhafaza,
DetaylıKANATLI HAYVANLARDA AVIAN INFLUENZA (=TAVUK VEBASI)
KANATLI HAYVANLARDA AVIAN INFLUENZA (=TAVUK VEBASI) Avian Influenza (AI), uluslararası bir problemdir Etken Orthomyxoviridae, Influenza A virusu Influenza virusları A, B, C olmak üzere üç gruba ayrılmıştır.
DetaylıSALMONELLA İNFEKSİYONLARI
SALMONELLA İNFEKSİYONLARI Salmonella etkenleri Fam.:Enterobacteriaceae Cins: Salmonella Tür: 1. S. enterica (S. cholera suis) 2. S. bongori S. enterica 7 alt grup S. enterica 1. S. enterica subsp. enterica
DetaylıGURM (Strangles) (su sakağısı)
GURM (Strangles) (su sakağısı) TEK TIRNAKLI ÜST solunum yollarında yangı RETROFARİNJİYAL ve SUBMANDİBULAR lenf yumrularında ABSE oluşumu AKUT, BULAŞICI ETİYOLOJİ Streptococcus equi subspecies equi Gram
DetaylıDomuzlarda Et Muayenesi Prof. Dr. ALİ AYDIN. Genelde sığırlara benzer. Akciğer, dil, karaciğer, kalp takım halinde dışarı alınarak muayene edilir
Domuzlarda Et Muayenesi Prof. Dr. ALİ AYDIN Genelde sığırlara benzer. Akciğer, dil, karaciğer, kalp takım halinde dışarı alınarak muayene edilir Deri; domuz kızılı, domuz ateşi, ürtiker, erkekte skleroz
DetaylıTULAREMİ OLGU SORGULAMA FORMU. Dr. Güven ÇELEBİ Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD
TULAREMİ OLGU SORGULAMA FORMU Dr. Güven ÇELEBİ Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD TULAREMİ OLGU SORGULAMA FORMU Genel Bilgiler: Tularemi olgu
DetaylıIa.CERRAHİ PROFİLAKSİ TALİMATI
Ia.CERRAHİ PROFİLAKSİ TALİMATI CERRAHİ BİRİMLERDE ANTİBİYOTİK PROFLAKSİSİ TALİMATI AMAÇ: Operasyon sırasında potansiyel patojen mikroorganizmaların dokularda üremesini engelleyerek cerrahi alan İnfeksiyonu
DetaylıOLGU 3 (39 yaşında erkek)
Yakınma OLGU 3 (39 yaşında erkek) Yaklaşık dört aydır öksürük, Kanlı balgam çıkarma, Göğüs ağrısı ve halsizlik yakınmaları Özgeçmiş Beş yıl önce çekilen akciğer radyogramında sağ üst ve alt zonda tespit
DetaylıMEME LOBU YANGISI. süt veriminde azalma sütün imhası laboratuvar giderleri ilaç giderleri vet.hek. giderleri. süt endüstrisinde önemli ekonomik kayıp
MASTİT 1 MEME LOBU YANGISI süt veriminde azalma sütün imhası laboratuvar giderleri ilaç giderleri vet.hek. giderleri süt endüstrisinde önemli ekonomik kayıp 2 HAYVAN Sağlığı fonksiyonel meme lobunun kaybı
DetaylıT.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü BRUSELLOZİS
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü BRUSELLOZİS (Dünyadaki ve Ülkemizdeki durum; Yapılan Çalışmalar) Dr. Vet. Hekim Ramazan UZUN Vet. Hekim İbrahim KÖŞKER Vet. Hekim Ahmet SAFRAN
DetaylıAşağıdaki 3 kriterin birlikte olması durumunda derin cerrahi alan enfeksiyonu tanısı konulur.
TYBD SEPSİS ÇALIŞMASI ENFEKSİYON TANIMLARI Derin Cerrahi Alan Enfeksiyonu(DCAE) Aşağıdaki 3 kriterin birlikte olması durumunda derin cerrahi alan enfeksiyonu tanısı konulur. 1.Cerrahi girişimden sonraki
DetaylıT.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI VEREM (TÜBERKÜLOZ) NEDİR? Verem hastalığı; verem mikrobunun solunum yolu ile alınmasıyla oluşan bulaşıcı bir
DetaylıDROPSY ( ŞİŞKİNLİK HASTALIĞI
DROPSY ( ŞİŞKİNLİK HASTALIĞI ) Özde bir semptomdur. Çeşitli nedenlerle balığın şişmesini tanımlamak için kullanılmıştır. Vücut yanlardan şişer, balığın görünümü önden çam kozalağını andırır. Etiyoloji
DetaylıDoripenem: Klinik Uygulamadaki Yeri
Doripenem: Klinik Uygulamadaki Yeri Prof. Dr. Haluk ERAKSOY İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Yeni Antimikrobik Sayısı Azalmaktadır
DetaylıKateter İnfeksiyonlarında Mikrobiyoloji Doç. Dr. Deniz Akduman Karaelmas Üniversitesi it i Tıp Fakültesi İnfeksiyon hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D Kateter infeksiyonlarında etkenler; kateter
Detaylıİlk «sarı renkli koliform» olarak 1929 da rapor edildi
Tarihçe İlk «sarı renkli koliform» olarak 1929 da rapor edildi Bebekte septisimiyaya neden olmuştur 1958 ve 1961 de İngiltere de yine iki ölümcül menenjit vakasına neden olmuştur Enterobacter sakazakii
DetaylıGıda zehirlenmeleri neden önemlidir?
GIDA KAYNAKLI İNTOKSİKASYON VE ENFEKSİYONLAR Gıda zehirlenmesi nedir? 1 2 İNTOKSİKASYON TİPİ GIDA ZEHİRLENMESİ Bazı bakteriler gıda üzerinde gelişerek toksin üretirler ve toksin içeren gıdanın tüketilmesi
DetaylıHasta kişi ile cinsel temas, Gebelerde anneden bebeğe geçiş ( konjenital Sifilis ), Kan teması ile bulaşır.
SİFİLİS Frengi; Lues; Sifilis cinsel yolla bulaşan bulaşıcı mikrobik enfeksiyon hastalığıdır. Tedavi edilmez ise beyin, sinir, göz ve iç organlarda ciddi hasarlar yaparak ölüme neden olur. Sifilis Treponema
DetaylıİNVAZİF ASPERGİLLOZ Radyolojik Tanı. Dr. Recep SAVAŞ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir
İNVAZİF ASPERGİLLOZ Radyolojik Tanı Dr. Recep SAVAŞ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir AMAÇ Radyolojik olarak algoritm Tanı ve bulgular Tedavi sonrası takip İnvazif Asperjilloz Akciğer
DetaylıTÜDAV 2015 YILI FAALİYET RAPORU
TÜDAV 2015 YILI FAALİYET RAPORU 1. MARLISCO - (MARine Litter in Europe Seas: Social Awareness and CO-Responsibility) Avrupa denizlerindeki çöpleri azaltmayı ve toplumsal bilinç yaratmayı hedefleyen bir
DetaylıBRUSELLOZUN İNSANLARDA ÖNLENMESİ VE KONTROLÜ
BRUSELLOZUN İNSANLARDA ÖNLENMESİ VE KONTROLÜ Prof. Dr. Fatma Ulutan Gazi Üniversitesi Tıp T p Fakültesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıklar kları Anabilim Dalı BRUSELLOZ KONTROLÜ VE ERADİKASYONU
DetaylıSAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ZORUNLU DERSLERİ. Yüksek Lisans. Kodu Dersin Adı: Kredisi / AKTS Öğretim Üyesi
SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ZORUNLU DERSLERİ Yüksek Lisans Kodu Dersin Adı: Kredisi / AKTS Öğretim Üyesi SZR 101 Bilimsel Araştırma Yöntemleri 2+2 6 Her Anabilim Dalının kendi Öğr. Üyeleri SZR 102 Temel
DetaylıKIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ
KIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ PROF.DR. ZÜLAL ÖZKURT Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı, Erzurum VII. Türkiye Zoonotik Hastalıklar Sempozyumu Doğu
DetaylıDr.Şua Sümer Selçuk Üniversitesi Selçuklu Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD KONYA
Dr.Şua Sümer Selçuk Üniversitesi Selçuklu Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD KONYA 49 yaşında, erkek hasta Sol ayakta şişlik, kızarıklık Sol ayak altında siyah renkte yara
DetaylıBRUSELLOZA KARŞI YENİ DÖNEM AŞILAMALARI VE AŞILAMA STRATEJİSİ
BRUSELLOZA KARŞI YENİ DÖNEM AŞILAMALARI VE AŞILAMA STRATEJİSİ 18.02.2015 Gülnur SAĞLAM Veteriner Hekim HASTALIĞA GENEL BAKIŞ Brusellozis dünyanın bir çok ülkesinde görülen hayvanlarda yavru atımına ve
DetaylıGIDALARDA ÖNEMLİ MİKRO ORGANİZMALAR: Gıdalarda önem taşıyan mikroorganizmalar; bakteriler, funguslar (maya-küf) ve virüslerdir.
GIDALARDA ÖNEMLİ MİKRO ORGANİZMALAR: Gıdalarda önem taşıyan mikroorganizmalar; bakteriler, funguslar (maya-küf) ve virüslerdir. Bu mikroorganizmalardan; bakteriler ve funguslar gıdalarda çoğalarak gıdaların
DetaylıAVIAN TUBERCULOSIS (KANATLI TÜBERKÜLOZU) Etken: Mycobacterium avium
AVIAN TUBERCULOSIS (KANATLI TÜBERKÜLOZU) Etken: Mycobacterium avium Tüberküloz Genel bilgiler Kümeste kronik ve ısrarcı bir infeksiyondur. Tavuklarda tüberküloz insidansı düşük olmasına karşın, hayvanat
DetaylıDers Yılı Dönem-III Enfeksiyon Hastalıkları Ders Kurulu
08 09 Ders Yılı Dönem-III Enfeksiyon Hastalıkları Ders Kurulu 0.09.08-08.0.08 08 09 Ders Yılı Dönem-III Enfeksiyon Hastalıkları Ders Kurulu 0.09.08-08.0.08 Dersler Teorik Pratik Toplam Tıbbi Mikrobiyoloji
DetaylıKLİMİK İZMİR TOPLANTISI 21.11.2013
KLİMİK İZMİR TOPLANTISI 21.11.2013 OLGULAR EŞLİĞİNDE GÜNDEMDEKİ İNFEKSİYON HASTALIKLARI Dr. A. Çağrı Büke Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Olgu E.A 57 yaşında,
DetaylıKan Dolaşım Enfeksiyonlarında Karar Verme Süreçleri. Prof. Dr. Aynur EREN TOPKAYA Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD
Kan Dolaşım Enfeksiyonlarında Karar Verme Süreçleri Prof. Dr. Aynur EREN TOPKAYA Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Sunum Planı Kan kültürlerinin önemi Kan kültürlerinin değerlendirilmesi
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARINDA GÖRÜLEN İNFEKSİYON ETKENLERİ
HEMODİYALİZ HASTALARINDA GÖRÜLEN İNFEKSİYON ETKENLERİ Dr. Talât Ecemiş Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Venöz ulaşım yolu Arteriyovenöz şantlar Kateterler
Detaylımm3, periferik yaymasında lenfosit hakimiyeti vardı. GİRİŞ hastalığın farklı şekillerde isimlendirilmesine neden Olgu 2 Olgu 3
24 P. I. AĞRAS ve Ark. GİRİŞ Ürtikeryal vaskülit histolojik olarak vaskülit bulgularını gösteren, klinikte persistan ürtikeryal döküntülerle karakterize olan bir klinikopatolojik durumdur (1). Klinikte
DetaylıİDRAR YOLU ENFEKSİYONU
İDRAR YOLU ENFEKSİYONU Üriner Enfeksiyon; UTİ; İdrar Yolu İltihabı; İdrar yollarının mikrobik enfeksiyon hastalığıdır. Mikroplar idrar yollarına girer, burada çoğalmaya başlar ve iltihaba neden olur. Enfeksiyon
DetaylıKOLONİZASYON. DR. EMİNE ALP Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.
KOLONİZASYON DR. EMİNE ALP Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. KOLONİZASYON Mikroorganizmanın bir vücut bölgesinde, herhangi bir klinik oluşturmadan
DetaylıDoç. Dr. Bilgin ARDA Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD
Doç. Dr. Bilgin ARDA Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD OLGU 1 53 yaşında kadın hasta Multiple Miyelom VAD 5 kür Kemoterapiye yanıt yok (%70 plazma hücreleri)
DetaylıSİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ DERS PROGRAMI
T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2017 2018 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II SİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ III. DERS KURULU (11 ARALIK 2017 19 OCAK 2018) DERS PROGRAMI DEKAN BAŞKOORDİNATÖR
DetaylıMAVİ DİL BLUETONGUE (BT) Hastalık Kartı. Hazırlayan. Dr. M. Fatih BARUT Vet. Hekim
MAVİ DİL BLUETONGUE (BT) Hastalık Kartı Hazırlayan Dr. M. Fatih BARUT Vet. Hekim Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Virolojik Teşhis Laboratuvarı Etken: Etken Reoviruslardan bir Orbivirus'tur.
DetaylıHAYVANLARDA BRUCELLOSİS VE. Uzm.Vet.Hek.Nedret AYDIN
HAYVANLARDA BRUCELLOSİS VE EPİDEM DEMİYOLOJİSİ Uzm.Vet.Hek.Nedret AYDIN Brucella larınneden olduğu Brucellosis; sığır, koyun, keçi, domuz, koç vs. gibi hayvanlarda, özellikle, testis, meme, uterus gibi
DetaylıNEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit
NEFRİT Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Genel Bilgiler Böbreğin temel fonksiyonlarından birisi idrar üretmektir. Her 2 böbrekte idrar üretimine yol açan yaklaşık 2 milyon küçük ünite (nefron) vardır. Bir nefron
DetaylıDr. İsmail Yaşar AVCI GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
KLİNİK BELİRTİ ve BULGULAR KOLERA Dr. İsmail Yaşar AVCI GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 1 Koleranın temel kliniği yoğun ishal ve kusma ile seyreden ve sonucunda gelişen
DetaylıTarım ve hayvancılıkta doğru analiz ve doğru yönlendirme verimi birebir etkiler!
Tarım ve hayvancılıkta doğru analiz ve doğru yönlendirme verimi birebir etkiler! VETERİNER TEŞHİS HİZMETLERİ Hassas ölçümler... Sağlıklı sonuçlar... Akılcı öneriler! 2011 yılında hayata geçirdiğimiz Veteriner
DetaylıKÜTAHYA SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DÖNEM III II. KURUL ENFEKSİYON HASTALIKLARI DERS KURULU
KÜTAHYA SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2018-2019 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DÖNEM III II. KURUL AKADEMİK TAKVİM VE DERS PROGRAMI 22.10.2018-30.11.2018-6 HAFTA DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Mikrobiyoloji
DetaylıKan Kanserleri (Lösemiler)
Lösemi Nedir? Lösemi bir kanser türüdür. Kanser, sayısı 100'den fazla olan bir hastalık grubunun ortak adıdır. Kanserde iki önemli özellik bulunur. İlk önce bedendeki bazı hücreler anormalleşir. İkinci
DetaylıHasan İÇEN 1, Aynur ŞİMŞEK 1
ISSN: 1308-0679 ARAŞTIRMA http://www.dicle.edu.tr/fakulte/veteriner/dergi.htm Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesinde İç Hastalıkları Anabilim Dalı Kliniğine Mayıs 2003-Aralık 2008 Tarihleri Arasında
DetaylıEpidermal Büyüme Faktörü Türkiye'de Uygulama Yapılan İlk Üç Hasta
Epidermal Büyüme Faktörü Türkiye'de Uygulama Yapılan İlk Üç Hasta M. Bülent ERTUĞRUL, M. Özlem SAYLAK-ERSOY, Çetin TURAN, Barçın ÖZTÜRK, Serhan SAKARYA Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnfeksiyon
DetaylıSadece Hayvan Sağlığında Kullanılır MEDIQUINOL %10 Oral Çözelti Sistemik Antibakteriyel
Sadece Hayvan Sağlığında Kullanılır Sistemik Antibakteriyel Mediquinol %10 berrak açık sarı renkli bir çözelti olup 1 ml sinde 100 mg Enrofloksasin baz içerir. FARMAKOLOJĠK ÖZELLĠKLER Mediquinol %10 nin
DetaylıAMİNOGLİKOZİD ANTİBİYOTİKLER Aminoglikozid antibiyotikler Streptomyces veya Micromonospora türü mikroorganizmalardan elde edilirler.
AMİNOGLİKOZİD ANTİBİYOTİKLER Aminoglikozid antibiyotikler Streptomyces veya Micromonospora türü mikroorganizmalardan elde edilirler. Bu grupta; streptomisin, dihidrostreptomisin, neomisin, framisetin,
DetaylıSİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ DERS PROGRAMI
T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2016 2017 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II SİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ III. DERS KURULU (21 ARALIK 2016 20 OCAK 2017) DERS PROGRAMI DEKAN BAŞKOORDİNATÖR
DetaylıFoklarda Görülen Bakteriyel Hastalıklar ve Tedavisi
DERLEME Foklarda Görülen Bakteriyel Hastalıklar ve Tedavisi Göksel ERBAŞ, a Uğur PARIN, a Ümit KARADEMİR, b Şükrü KIRKAN a a Mikrobiyoloji AD, b Farmakoloji ve Toksikoloji AD, Adnan Menderes Üniversitesi
DetaylıVİRAL GASTROENTERİTLER. Dr. Fatma SIRMATEL 30.1.2013
VİRAL GASTROENTERİTLER Dr. Fatma SIRMATEL 30.1.2013 Viral gastroenteritler Her yıl yeni enterik viruslar izole edilmektedir. Her yıl 2.2. milyon insan AGE nedeni ile ölmektedir Rotaviruslar < 2 çocuklarda
DetaylıTİFO. Tifo; Paratifo; Enterik Ateş;
TİFO Tifo; Paratifo; Enterik Ateş; Tifo ve paratifo hastalığı Salmonella bakterisi ile meydana gelen sistemik enfeksiyon hastalıklarıdır. Tifoya Salmonella typhi paratifoya ise Salmonella paratyphi neden
DetaylıVİRAL ENFEKSİYONLAR VE KORUNMA. Yrd. Doç. Dr. Banu KAŞKATEPE
VİRAL ENFEKSİYONLAR VE KORUNMA Yrd. Doç. Dr. Banu KAŞKATEPE MERS-CoV (Middle East Respiratoy Seyndrome- Corona Virus Mers-CoV Öyküsü İlk olgu: v Haziran 2012 Suudi Arabistan v Pnömoni ve akut böbrek yetmezliği-
DetaylıERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM?
ERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM? Dr. Murat Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Giriş İnfluenza sendromu genellikle ani başlangıçlı
DetaylıKIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ HASTALIĞI (KKKA) VE KARADENİZ BÖLGESİ NDEKİ DURUMU
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ HASTALIĞI (KKKA) VE KARADENİZ BÖLGESİ NDEKİ DURUMU Hamza KADI Veteriner Hekim Samsun Veteriner Kontrol Enstitüsü Viroloji Laboratuvarı Tarihçe 12. yy da bugünkü Tacikistan bölgesinde
Detaylıİntestinal Mikrobiyota Nedir? Ne yapar? Dr. Taylan Kav Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji BD
İntestinal Mikrobiyota Nedir? Ne yapar? Dr. Taylan Kav Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji BD En iyi mikrop ölü mikrop (mu)? Vücudumuzdaki Mikroplar Bakteriler Mantarlar Virüsler Bakterilerle
DetaylıTULAREMİ KONTROL ve KORUNMA. Dr. Kemalettin ÖZDEN
TULAREMİ KONTROL ve KORUNMA Dr. Kemalettin ÖZDEN Bulaş yolları Deri ve mukozal yol: İnfekte kene veya sinek gibi vektörlerin ısırmasıyla veya infekte hayvan dokuları, hayvan çıkartılarıyla (idrar, dışkı
DetaylıMeslek Hastalığı Olarak Bulaşıcı Hastalıklar ve Risk Grupları. Dr. Nazmi Bilir
Meslek Hastalığı Olarak Bulaşıcı Hastalıklar ve Risk Grupları Dr. Nazmi Bilir 25 yaşında yoğun bakım servisinde çalışan hemşire bulantı, halsizlik, iştahsızlık ve idrarının koyu renkli olması yakınmaları
DetaylıNocardia Enfeksiyonları. Dr. H.Kaya SÜER Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
Nocardia Enfeksiyonları Dr. H.Kaya SÜER Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Nocardia Enfeksiyonları Nocardia insanlarda ve hayvanlarda lokalize veya dissemine enfeksiyonlardan sorumlu olabilen
DetaylıTABAN ÜLSERİ --- ULCUS SOLEA VEYSEL TAHİROĞLU
TABAN ÜLSERİ --- ULCUS SOLEA VEYSEL TAHİROĞLU Tanım: Süt ineklerinde çoğunlukla arka bacakların lateral, seyrek olarak ön bacakların medial tırnaklarında lokalize olan, boynuz tabakasının erozyonu ile
DetaylıKomplike deri ve yumuşak doku enfeksiyonu etkeni çoklu dirençli patojenlerin bakteriyofaj duyarlılıklarının araştırılması
Komplike deri ve yumuşak doku enfeksiyonu etkeni çoklu dirençli patojenlerin bakteriyofaj duyarlılıklarının araştırılması Aycan Gundogdu, Ph.D. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim
DetaylıMycobacterium. Mycobacterium hücre duvarının lipid içeriği oldukça fazladır ve mikolik asit içerir
Mycobacterium Mycobacteriaceae ailesi üyeleri uzun, ince, çomak şekilli, hareketsiz bakterilerdir. Özel ayırt edici boyalarla bir kez boyandıklarında seyreltik asitlerle boyayı vermemeleri yani dekolorize
DetaylıHazırlayan: Fadime Kaya Acıbadem Adana Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Hazırlanma Tarihi:
Hazırlayan: Fadime Kaya Acıbadem Adana Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 30.06.2018 » İnfluenzanın Tanımı» İnfluenza Bulaş Türleri» İnfluenza Nasıl Bulaşır?» Konak Seçimi» Klinik
DetaylıGıda Zehirlenmesi ve Önlenmesi
(16.12.2001) İçindekiler... 1 Gıda Zehirlenmesi Nasıl Oluşur?... 1 Gıdalara Nasıl Bulaşma Olur?... 2 Gıda Zehirlenmesi Nasıl Önlenir?... 3 Bazı Yaygın Gıda Zehirleyen Bakteriler... 3 Salmonella... 3 Bacillus...
DetaylıTÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ ENFEKSİYONLARI. Tanı ve Sorunlar. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU. Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Manisa
TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ ENFEKSİYONLARI Tanı ve Sorunlar Süheyla SÜRÜCÜOĞLU Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Manisa 1 Sunum İçeriği Tanı kriterleri Tanı kriterlerine ilişkin
DetaylıBornova Vet.Kont.Arst.Enst.
Avian Influenza Kuş Gribi Tavuk Vebası Hastalığı Dr.Fethiye ÇÖVEN Uzm.Veteriner Hekim Bornova VKAE Kanatlı Hastalıkları Teşhis Laboratuvarı Avian Influenza Tavuk Vebası, Kuş Gribi olarak da bilinen Avian
Detaylı5 Pratik Dermatoloji Notları
AİLE HEKİMLERİ İÇİN 5 Pratik Dermatoloji Notları En Sık Görülen Dermatolojik Hastalıklar İçindekiler Vitiligo Eritema Multiforme Ürtiker Uyuz Tahta Kurusu / Pire Isırığı Kaposi Sarkomu 2 Vitiligo 3 Vitiligo
DetaylıSadece Hayvan Sağlığında Kullanılır CEFTİON Enjeksiyonluk Süspansiyon Veteriner Sistemik Antibakteriyel
BİLEŞİMİ Sadece Hayvan Sağlığında Kullanılır CEFTİON Enjeksiyonluk Süspansiyon Veteriner Sistemik Antibakteriyel Ceftion Enjeksiyonluk Süspansiyon, 1 ml de 50 mg seftiofur baza eşdeğer seftiofur hidroklorid
DetaylıSİNDİRİM SİSTEMİ HASTALIKLARI
SİNDİRİM SİSTEMİ HASTALIKLARI Diş Eti Hastalıkları Dişeti hastalıkları (Periodontal hastalıklar) dişeti ve dişleri destekleyen diğer dokuları etkileyen hastalıklardır. Erişkinlerde diş kayıplarının %70
DetaylıKesici Delici Alet Yaralanmaları ve Takibi
Kesici Delici Alet Yaralanmaları ve Takibi Dr. Şükran KÖSE Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Sunum Planı Kesici-delici alet yaralanmalarında
DetaylıGENEL VETERİNER KLİNİĞİ PRENSİPLERİ VE EKİPMAN BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU
GENEL VETERİNER KLİNİĞİ PRENSİPLERİ VE EKİPMAN BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU Hasta Hastalık Semptom, sendrom Sağaltım Prognoz Koruma Muayene yöntemleri Hastalık belirtileri Temel Kavramlar HASTA Vücudun tutuluşu,
DetaylıDİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM III ENFEKSİYON HASTALIKLARI DERS KURULU
DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 0 0DERS YILI DÖNEM III ENFEKSİYON HASTALIKLARI DERS KURULU 0.09.0 09.0.0 Dersler Teorik Pratik Toplam Tıbbi Mikrobiyoloji 9 Tıbbi Farmakoloji --- Patoloji --- Enfeksiyon
DetaylıMEME LOBU YANGISI. süt veriminde azalma sütün imhası laboratuvar giderleri ilaç giderleri vet.hek. giderleri. süt endüstrisinde önemli ekonomik kayıp
MASTİT 1 MEME LOBU YANGISI süt veriminde azalma sütün imhası laboratuvar giderleri ilaç giderleri vet.hek. giderleri süt endüstrisinde önemli ekonomik kayıp HAYVAN Sağlığı fonksiyonel meme lobunun kaybı
DetaylıKocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Enfeksiyon Hastalıkları BD Olgu Sunumu 13 Ekim 2018 Perşembe
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Enfeksiyon Hastalıkları BD Olgu Sunumu 13 Ekim 2018 Perşembe Dr. Ayşe Tekin Yılmaz Olgu Sekiz yaş, erkek hasta Yakınma Sırt
DetaylıLeptospira serovarları tarafından oluşturulan akut ya da kronik seyirli infeksiyöz ve dünyada yaygın olarak görülen önemli bir zoonoz hastalıktır
LEPTOSPİROZ İnsan ve değişik hayvan türlerinde, çeşitli patojen Leptospira serovarları tarafından oluşturulan akut ya da kronik seyirli infeksiyöz ve dünyada yaygın olarak görülen önemli bir zoonoz hastalıktır
DetaylıEVDE BAKIM HASTASINDA ENFEKSİYONLARA YAKLAŞIM
EVDE BAKIM HASTASINDA ENFEKSİYONLARA YAKLAŞIM Doç. Dr. Şükran KÖSE Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Sunum Planı Evde bakım nedir? Kimler evde
DetaylıHalis Akalın, Nesrin Kebabcı, Bekir Çelebi, Selçuk Kılıç, Mustafa Vural, Ülkü Tırpan, Sibel Yorulmaz Göktaş, Melda Sınırtaş, Güher Göral
Halis Akalın, Nesrin Kebabcı, Bekir Çelebi, Selçuk Kılıç, Mustafa Vural, Ülkü Tırpan, Sibel Yorulmaz Göktaş, Melda Sınırtaş, Güher Göral Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik
DetaylıEYLÜL 2011 S0485&S0486
İSTANBUL İL KONTROL LABORATUVAR MÜDÜRLÜĞÜ GIDA MİKROBİYOLOJİSİNDE DIŞ KALİTE DEĞERLENDİRMESİ (EQA=EXTERNAL QUALITY ASSESMENT) SONUÇ RAPORU EYLÜL 2011 S0485&S0486 İstanbul İl Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : Erzene Mahallesi Ankara Caddesi No: 172/155 35010 İZMİR / TÜRKİYE Tel : 0232 388 00 10 Faks : 0232 388 50 52 E-Posta : kyb@bornovavet.gov.tr
DetaylıİÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI
İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI SAĞLIK BİLİMLERİ ENSİTÜSÜ İ Yüksek Lisans Programı SZR 101 Bilimsel Araştırma Yöntemleri Ders (T+ U) 2+2 3 6 AD SZR 103 Akılcı İlaç Kullanımı 2+0
DetaylıTÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir?
TÜBERKÜLOZ Verem; TB; TBC; Hava yoluyla yayılan bulaşıcı akciğer hastalığıdır. Akciğer dışında kemik, lenf bezleri, böbrek, beyin zarları gibi diğer organları da tutabilir. Tüberküloz bakterisi Mycobacterium
DetaylıVentilatör İlişkili Pnömoni Tanısında Endotrakeal Aspirat Kantitatif Kültürü ile Mini-Bal Kantitatif Kültürü Arasındaki Uyum
Ventilatör İlişkili Pnömoni Tanısında Endotrakeal Aspirat Kantitatif Kültürü ile Mini-Bal Kantitatif Kültürü Arasındaki Uyum Dr.Sibel Doğan Kaya Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi
DetaylıCERRAHİ ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI
CERRAHİ ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI SAĞLIK BİLİMLERİ ENSİTÜSÜ İ Yüksek Lisans Programı SZR 101 Bilimsel Araştırma Ders (T+ U) 2+2 3 6 AD SZR 103 Akılcı İlaç Kullanımı 2+0 2 5 Enstitünün Belirlediği
DetaylıGöller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 41
ÖZET: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Viroloji Anabilim Başkanı Dalı Prof. Dr. Mehmet Kale; Ülkemizdeki viral hayvan hastalıklarının teşhisi ve önlenmesine yönelik yapılan bilimsel
DetaylıClostridium perfringens Nekrotik enteritis. Hazõrlayan: Polimed İlaç Teknik Servis Vet. Hek. Demir Özdemir Kaynaklar: Uzm. Vet. Hek.
Clostridium perfringens Nekrotik enteritis Hazõrlayan: Polimed İlaç Teknik Servis Vet. Hek. Demir Özdemir Kaynaklar: Uzm. Vet. Hek. Güney Gökçelik Tarihçe: Hastalõk ilk kez 1961 de İngiltere!Parish (1).
DetaylıYoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri
Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri Emel AZAK, Esra Ulukaya, Ayşe WILLKE Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik
DetaylıHASTA GÜVENLİĞİNDE ENFEKSİYONLARIN KONTROLÜ VE İZOLASYON ÖNLEMLERİ. Dr. Nazan ÇALBAYRAM
HASTA GÜVENLİĞİNDE ENFEKSİYONLARIN KONTROLÜ VE İZOLASYON ÖNLEMLERİ Dr. Nazan ÇALBAYRAM Bir hastanenin yapmaması gereken tek şey mikrop saçmaktır. Florence Nightingale (1820-1910) Hastane Enfeksiyonları
Detaylı