ORSAM AYLIK IRAK TÜRKMENLERİ GÜNCESİ

Transkript

1 ORSAM AYLIK IRAK TÜRKMENLERİ GÜNCESİ Hazırlayanlar: Habib Hürmüzlü, ORSAM Danışmanı / Bilgay Duman, ORSAM Ortadoğu Uzmanı -Mayıs Sayı: 13 2 Mayıs 2012: Irak Bakanlar Kurulu olağan üstü bir toplantı için Kerkük te bir araya geldi. Yapılan açıklamada, Kerkük ün durumunu, yatırım ve hizmet faaliyetlerini yerinde incelemek amacıyla Kerkük te düzenlendiği belirtildi. (Kullül Iraq Haber Ajansı) 5 Mayıs 2012: Musul Vilayetindeki Polis Müdürlüğü, Telafer İlçesinden Musul a göç eden ailelerin kendi evlerine dönmeleri için çağrıda bulundu. Bu konuda federal polis teşkilatına bağlı 3. Alay Komutanı Mehdi El-Garravi düzenlediği basın toplantısında Musul Vilyetinde şiddet olaylarının büyük ölçüde azaldığını, daha önceki yıllarda Telafer ilçesinden göç eden ya da zorla göç ettirilen ailelerin geri dönmelerini söyleyerek, bütün güvenlik tedbirlerinin alınacağını ifade etmiştir. 11 Aralık 2011 tarihinde alınan bir karar sonucu Telafer Kaymakamlığının yaklaşık 600 evi restore ettiğini ve bunun 1,8 milyar dinar para harcadığı ifade edildi.(el-istiklal İnternet Gazetesi) 8 Mayıs 2012: Irak Başbakanı Nuri El-Maliki yaptığı açıklamada, Bakanlar Kurulu Toplantısının Kerkük te yapılmasının amacının vilayetlerin problemlerinin yerinde incelenerek, çözülmesini sağlamak olduğunu ifade etti. Maliki, bakanlar kurulunun Kerkük te yaptığı toplantıdaki açılış konuşmasında, Kerkük ün küçük bir Irak olduğunu, tüm kesimlerin kardeşçe ve barışçıl bir biçimde yaşamasının sembolü olduğunu dile getirdi. Maliki, Kerkük ün problemlerinin güç kullanarak veya zorla değil, Kerkük halkının iradesi ile gerçekleşeceğini belirtti. Maliki açıklamasının devamında Kerkük ün Irak kimliğine sahip olması gerektiğini ifade ederek, hiçbir kimliğin diğerlerinden üstün olmaması gerektiğini söyledi. Toplantıya ayrıca Kerkük Valisi, Kerkük İl Meclisi Başkanı ve Savunma Komisyonu Başkanı da katıldı. (Kullül Iraq Haber Ajansı) 9 Mayıs 2012: Türkmen partileri, başta il meclisleri seçimi, güvenlik durumu ve siyasi olaylarla ilgili Türkmenleri ilgilendiren konuları ele almak için bir toplantı yaptı. Toplantıda il meclisleri seçimleri için tüm Türkmen partilerinin ortak bir listeyle seçime katılmaları, Kerkük teki seçimlere yönelik çalışmalar, önceki seçimlere dair seçmen kütüklerinin incelenmesi, seçimlerde yapılan yolsuzluklar ele alındı. Toplantıda ayrıca Kerkük teki güvenlik ve hizmet konuları ele alındı. Öte yandan Irak Parlamentosunda yapılan Türkmen oturumdan sonra kurulması kararlaştırılan komisyonlarla ilgili görüş alışverişinde bulunuldu. Ayrıca Irak Parlamentosuna sunulmak üzere hazırlanacak Türkmen hakları yasası için bir komisyon kuruldu. (El-İstiklal İnternet Gazetesi)

2 9 Mayıs 2012: Irak Türkmen Cephesi Başkanı ve Kerkük Milletvekili Erşat Salihi yaptığı basın toplantısında, Türkmen halkının tehlikede olduğunu belirterek, Türkmenlere yönelik komplolar kurulduğunu ifade etti. Son zamanlarda Kerkük ün Arap ve Kürt kimliği hakkında çok söz söylendiğini belirten Salihi, Türkmenlerin Kürtler ve Araplarla iyi ilişkiler kurmaya çalıştıklarını, ancak Türkmenlere yönelik olarak uygun olmayan davranışların bulunduğu söylemiştir. Kerkük ün siyasi çekişmelerden uzak kalması gerektiğini ifade eden Salihi, Kerkük ün bir Irak şehri olduğunu ve Türkmen özelliğine sahip olduğunu dile getirmiştir. Araplaştırma politikalarıyla birlikte, 2003 ten sonra demografiyi değiştirme politikalarının Kerkük ün görünümünü değiştirdiğini dile getiren Salihi, Kerkük ün çözümünün 140. madde ile gerçekleştirilemeyeceğini belirtmişti. Kerkük ün yönetim konusunda özel bir uygulamaya ihtiyacı olduğunu vurgulayan Salihi, Bağdat ile Erbil arasındaki problemlerin Kerkük ten uzak kalması gerektiğini söylemiştir. Salihi Kerkük ün kendi ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde olduğunu ifade ederek, siyasi yönden istismar edecek taraflara gerek olmadığını sözlerine eklemiştir. 9 Mayıs 2012: Irak hükümetinin Kerkük te yapılan Bakanlar Kurulu toplantısını Kürt bakanlar boykot ederek, bu toplantının bir kışkırtma olduğunu açıkladılar. Irak Başbakanı Nuri El-Maliki nin Kerkük e gitmesinin olağanüstü güvenlik önlemleriyle sağlandığı, binlerce güvenlik görevlisinin Bağdat tan Kerkük e getirildiği açıklandı. Bakanlar Kurulu toplantısına değişik siyasi gruplardan 14 bakan katıldı. Ayrıca Nuri El-Maliki nin Enerjiden sorumlu Yardımcısının yanı sıra, Maliye, Eğitim, Tarım, Bilim ve Teknoloji, Gençlik ve Spor, İmar ve İskan, Elektrik, Yüksek Öğretim, Adalet, Çevre ve İnsan Hakları Bakanıyla birlikte Vilayetlerden Sorumlu Devlet Bakanı da yer aldı. Toplantı Kerkük Valiliği ile önceden koordine ederek yapıldı. Güvenliği ise 16. tugay sağladı. (El-İstiklal İnternet Gazetesi) 10 Mayıs 2012: Irak Başbakanı Nuri El-Maliki, Kürt Bölgesel Yönetimi nin Maliki nin Kerkük ziyaretini ağır bir dille eleştirilmesinden sonra, Kerkük teki yasadışı güçlerin çıkarılması emrini verdi. (El-Nahil Haber Sitesi) 10 Mayıs 2012: Türkmeneli Partisi nde bir heyet 6. Genel Kongresini yapan Kürdistan İslami Birliği ni Erbil de ziyaret etti. Türkmeneli Partisi Kerkük Sorumlusu Muhammed Yağmur ve Merkez Karar Kurulu Üyesi Ali Müftü den oluşan heyet, Kürdistan İslami Birliği Rebvar Sigol ve Dış İlişkilerden Sorumlu Ahmet El Caf ile görüştü. Türkmeneli Partisi yetkililer tarafından Kerkük ün bağımsız bir vilayet olması projesi dile getirildi. Bu projenin her tarafın haklarını koruyacağı belirtilerek, Kerkük için ideal bir çözüm olacağı belirtildi. Kürdistan İslami Birliği Yetkilileri ise Türkmenler ve Kürtlerin tarihi kardeşlik ilişkilerine değindi ve kendilerinin Irak taki tüm Türkmen kuruluşlarla seçkin ilişkiler kurma arzusunda oldukları dile getirildi. 14 Mayıs 2012: ABD Dışişleri bakanlığından üst düzey bir heyet kentteki yerel hükümet yetkilileri ile temaslarda bulundu. Heyete başkanlık eden ABD Dışişleri Bakanı Yardımcısı Barbara Lev önce Kerkük valisi, vali yardımcısı ve il meclisi başkanı ile bir dizi görüşmeler yaptı. Kerkük İl Meclisi başkanı ile görüşen ABD heyeti kentteki siyasi durum ele alındı. Görüşme sonrası Kerkük İl meclis başkanı Hasan Turan basına yaptığı

3 açıklamalarda, son zamanlarda Kerkük üst düzey heyetlerin ziyaret etmesi kentin Irak siyasi denkleminde ne kadar önemli bir yerin olduğunun göstergesidir, dedi. Ayrıca Turan görüşmede Kerkük teki yerel seçimlerin yapılması konusunda taraflar arası anlaşma formülleri masaya yatırıldığını da sözlerine ekledi. Görüşme sırasında Türkmenlerin Kerkük ün siyasi geleceği konusuna değinen Turan, Türkmenler olarak 2007 yılından beri kentin özel bir statüye uygulanması formülünü savunduklarını ve bunun ABD Dışişleri Bakanlığı heyetine aktarıldığını, sözlerine ekledi. 17 Mayıs 2012: ITC Yürütme Kurulu Üyesi Aydın Maruf başkanlığında bir heyet, Kürdistan İslami Birliği'ni ziyaret ederek, birliğin seçilen yeni genel sekreteri Muhammet Faraç ı tebrik etti. Heyet ITC ile Kürt partisi arasındaki ilişkilerin geliştirilmesini isteğini iletti. 18 Mayıs 2012: Irak'ın kuzeyindeki Kerkük şehrinde bir Şii camisine bombalı saldırı düzenlendi. Kerkük'ün Vasite semtindeki camiye bırakılan ilk bombanın patlaması üzerine olay yerine polisin gelmesiyle, ikinci bomba patladı. İkinci bombanın patlaması sırasında biri üst düzey 6 polis ağır yaralandı. Yaralılar Kerkük'teki hastanelere kaldırıldı. Patlamalardan sonra camiye gelen Şii Türkmenler, saldırıyı kınadı. 20 Mayıs 2012: Türkmen Aşiretler ve Ayan Meclisi, 19 Mayıs tarihinde Başkan Feyzullah Sarıkahya başkanlığında yaptığı olağanüstü toplantıda, Türkmenlerin arazilerini başkalarına satmamaları konusunda bir uyarıda bulunarak, gerekirse maddi durumu iyi olan Türkmenlere verilebileceğini belirterek, bunun Türkmen bölgelerindeki demografiyi başka tarafların lehine çevireceğini söyledi. 20 Mayıs 2012: 17 Mayıs cumartesi günü kimliği belirsiz kişilerce El-Reşit Bankası çalışanlarından Sabah Maruf a saldırıda bulunuldu ve yüzüne kezzap atıldı. Gözünden yaralanan Maruf un bir gözünü kaybettiği açıklandı. Türkmen İnsan Hakları Bürosu bu saldırıyı kınayan bir bildiri yayınladı. 23 Mayıs 2012: Suriye Demokratik Türkmen Harekâtı Başkanı Abdülkerim Ağa Irak Türkmen Cephesi Türkiye Temsilciliğini ziyaret etti. ITC Türkiye Temsilcisi ve MKYK üyesi Dr. Hicran Kazancı tarafından karşılanan Ağa, Suriye de süregelen gelişmeleri ve Türkmenlerin durumuna değindi. 23 Mayıs 2012: Irak Türkmen Cephesi Başkanı ve Kerkük Milletvekili Erşat Salihi, kendisi veya Irak Türkmen Cephesi milletvekillerinin Irakiye dışında herhangi bir oluşuma katılmasının söz konusu olmadığını açıkladı. Salihi demecinde, bazı medya kuruluşlarının bu konuda yanlış bilgiler verdiklerini, bunun Irakiye listesine duydukları nefret nedeniyle yaptıklarını belirtmiştir. Salihi, Irak Türkmen Cephesi nin Irakiye nin çizdiği milli çizgiye bağlı olduğunu ifade etmiştir. (Savt El-Iraq Haber Ajansı) 23 Mayıs 2012: ABD nin Kerkük Konsolosu yaptığı açıklamada, Kerkük ün tarihi kalesinin turizm merkezi olarak kullanılması için Kerkük teki yetkilileri göreve çağırdı. Kerkük teki tarihi mekanları gezdiğini açıklayan Konsolos, bu bölgelerin turizm

4 konusunda yararlanılabileceği ifade etti. Kerkük Eski Eserler Müdürü İyad Tarık da yaptığı açıklamada Konsolosun ziyaretinin önemli olduğunu ifade ederek, ABD nin bu konuya verdiği önemi gösterdiğini dile getirmiştir. Tarık, Kerkük kalesindeki tarihi mekanların restore edilmesi için maddi ve manevi destek talebinde bulundu. Kerkük Kalesi nin Arap ve yabancı turist gruplarının mutlaka ziyaret ettiği mekanlarından biri olduğunu ifade eden Tarık, birçok turist grubunun kaleyi ziyaret ettiğini ve daha fazla turist çekmek için yardıma ihtiyaç duyduklarını belirtmiştir. (Al-Sumaria News) 23 Mayıs 2012: Kerkük İl Meclisi Başkanı Hasan Turan ve beraberindeki Kerkük Üniversitesi Rektörü ve Yardımcısı ile birlikte, Kerkük Üniversitesi tarafından düzenlenen 2. Bilimsel Kitap Fuarı nı açtı. Fuara 40 ın üzerinde Arap ülkeleri ve yabancı ülkelerden yayıncı katıldı. İl Meclisi Başkanı aynı gün Ali El-Edip in himayesinde İnsani Bilimler Fakültesinin yıllık kongresine de katıldı. 28 Mayıs 2012: Irak Türkmen Edebiyatçılar Birliği, 25 Mayıs ta Kerkük ün Musalla Spor Kulübü Salonunda Türkmen Halk Şiir Öncüsü Mustafa Gökkaya adlı bir tören düzenledi. Gökkaya, 1959 Kerkük Katliamını, Yaralı Kerkük şiir divanı ile tasvir etmiştir. Toplantıda Türkmen Edebiyatçılar Birliği Başkanı Hasan Kevser bir konuşma yapmış, daha sonra Türkmen şairler bazı şiirler okumuştur. 28 Mayıs 2012: Kerkük İl Meclis Başkanı Hasan Turan, Türkiye Cumhuriyeti nin Kırıkkale Üniversitesi Dekanı Ekrem Yıldız ve beraberindeki heyeti makamında kabul etti. Ziyaret sırasında Kerkük Üniversitesi ile Türkiye Üniversiteleri arasında eğitim ve bilgi paylaşımı protokolü imzalandı. Eğitime destek çalışmaları çerçevesinde Kerkük İl Meclis Başkanı Hasan Turan, Türkiye Cumhuriyeti nin Kırıkkale Üniversitesi Dekanı Ekrem Yıldız ve beraberindeki heyeti makamında kabul etti. Ziyaret sırasında Kerkük Üniversitesi ile Türkiye Üniversiteleri arasında eğitim ve bilgi paylaşımı protokolü imzalandı. Görüşmeye, Kerkük il meclis üyeleri de katılırken, Meclis Başkanı Turan, ziyaretten dolayı memnuniyetini dile getirdi. Turan, Kırıkkale Üniversitesi nin daha önce Erbil Üniversitesi ile çalışma protokolü imzaladıklarını da vurguladı. Aynı zamanda Yurtdışı ve gelişmiş ülkelerdeki Üniversitelerin eğitim sisteminden ve bilgilerinden faydalanmak istediklerini ifade etti. Meclis başkanı Turan, eğitim seviyesinin ve kalitesinin yükseltmesinden yana olduklarını ve bunun için gerekli çalışmalarda bulunmaya hazır olduklarını belirtti. Turan, Petrodolar bütçesinden Üniversite, okul, alt yapı ve daha çok sayıda hizmetler yaptıklarını da bildirdi. (El-İstiklal İnternet Gazetesi) (Türkmeneli TV) 28 Mayıs 2012: Türkmen İstişare Meclisi, Yasin Hamit Efendi başkanlığında olağan üstü toplantısını 26 Mayıs ta Irak Türkmen Cephesindeki Şehit Necdet Koçak Salonunda yaptı. Toplantının başında Meclis Başkanı, Irak ın genel durumunu ve Türkmenlerin meselelerini dile getirdi Irak bütçesinden Türkmen bölgelerine ayrılan payın gerçekleştirileceği projeler hakkında bilgi verdi. Meclis Başkan Yardımcısı Muhammed Kırdar, yerel seçim yasasının değiştirilmesi ve Türkmenlerin bu yasadan nasıl yararlanabileceği konusunda bilgi verdi. Meclisin Seçim ve İstatistik Komisyonu Başkanı Şerafettin Bezirgan, seçimler konusunda bilgiler vererek, yaklaşan seçimlerde nelerin yapılması gerektiğine değindi. Toplantıda Meclis Koordinatörü Felah Yazaroğlu ve Meclisin Irak Türkmen Cephesine

5 sunmuş olduğu tavsiyeler ve hangilerinin uygulandığına yönelik açıklamalarda bulundu. 29 Mayıs 2012: Kerkük İl Meclisindeki siyasi grup temsilcileri önümüzdeki dönemde yapılması planlanan yerel seçimlere tek bir liste ile girilmesi konusunda görüş farklılıkları ortaya çıktı. Kerkük İl Meclisindeki Kürt Listesi üyesi Ahmet El-Askeri Sawa Radyosuna verdiği demeçte, Kerkük teki yerel seçimlere Arap, Kürt ve Türkmenlerin kapsayan tek bir liste ile girilmesinin demokrasiyle bağdaşmayacağını, siyasi gruplar arasındaki rekabeti azaltacağını ifade etti. Arap oluşumundan Sami El-Asi ise Arapların kendi haklarını garanti altına almak ve vilayetteki Arap nüfusunu ortaya çıkartmak için Arapların birleşik bir listeyle seçime gireceğini söyledi. Kerkük İl Meclisi nin Türkmen üyesi Kasım Hamza El- Beyati yaptığı açıklamada, ortak bir liste ile seçimlere katılım sağlanmasının vilayetteki siyasi tansiyonun düşürülmesinde yararlı olabileceğini, ancak bu konuda anlaşmanın zor olduğunu ifade etti. (El-İstiklal İnternet Gazetesi) 29 Mayıs 2012: TC Yürütme Kurulu Üyesi Aydın Maruf ve beraberindeki heyet, 29 Mayıs 2012 günü Erbil de faaliyet gösteren Fransa Konsolosluğunu ziyaret etti. Konsolosluğun siyasi Danışmanı Allan Kaval tarafından karşılanan ITC heyeti, Erbil deki Türkmenlerin durumu ve okulları hakkında bilgi verdi. İkili ilişkilerin de görüşüldüğü ziyarette ITC yetkilisi Aydın Maruf, Avrupa nın önemli ülkelerinden olan Fransa dan destek beklediklerini ifade etti. Fransız yetkili Kaval ise; ITC nin Irak taki rolüne vurgu yaparak Türkmenlerle iyi ilişkiler içinde olmak istediklerini söyledi. Ziyarete Maruf a ITC Erbil Bürosu Sorumlusu Azat Küreci, teşkilat sorumlusu Fevzi Neccar ve Behçet Oruç da eşlik etti. 31 Mayıs 2012: El- Ahrar Kitlesinden milletvekili Udey Avvad yaptığı açıklamada, Anayasanın 140. Maddesinin uygulanmasının artık siyasi problemler ortaya çıkardığını ifade ederek, maddenin uygulanmasına ancak Irak halkı karar verebileceğini dile getirmiştir Madde konusunda siyasi oluşumların artık fikir beyan edemeyeceğini belirten Avvad, bu konunun Irak halkının iradesine terk edildiğini, dolayısıyla bu madde hakkında Irak halkının oy vereceği bir referandumun gerçekleşmesi gerekeceğini söylemiştir. (El- Maşrik Elektronik Gazete)