YÜZME SUYUNDA UYGUNSUZLUK YÖNETİMİ. Uzm. Bio. Zinnet OĞUZ 3 KASIM 2014

Transkript

1 YÜZME SUYUNDA UYGUNSUZLUK YÖNETİMİ Uzm. Bio. Zinnet OĞUZ 3 KASIM 2014

2 SUNUM İÇERİĞİ İlgili mevzuat Uygunsuzluk yönetiminde amaç Uygunsuzluk yönetiminde ilgili kurumlar Uygunsuzluk durumları Uygunsuzluk durumlarının yönetimi Uygunsuz sonuçların sınıflamaya etkisi Sezon sonu değerlendirme için uyarılar

3 İLGİLİ MEVZUAT 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu Madde 2: Genel sağlık ve sosyal yardım hizmetlerine ait devlet görevi Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülür. 663 sayılı KHK Madde 2 (a) : Halk sağlığının korunması ve geliştirilmesi, hastalık risklerinin azaltılması ve önlenmesi, 26 (2-a) :Halk sağlığını korumak ve geliştirmek, sağlık için risk oluşturan faktörlerle mücadele etmek

4 İLGİLİ MEVZUAT Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği İzleme Madde 14 Yüzme ve rekreasyon amaçlı kullanılan sulardaki izleme çalışmaları 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu çerçevesinde Sağlık Bakanlığı tarafından gerçekleştirilir.

5 UYGUNSUZLUK YÖNETİMİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği Madde 6:Yüzme ve rekreasyon amacıyla kullanılan suların kalite kriterleri -Yüzme ve rekreasyon amacıyla kullanılan sularda aranacak fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik parametrelerin Ek-1 deki sınır değerlere uygun olması Madde 7: Ölçüm sonuçlarının değerlendirilmesi -Zorunlu değerlere uygunluk (analiz sonuçlarının %95 i) -Kılavuz değerlere uygunluk (TK, FK için %80, FS için %90)

6 UYGUNSUZLUK YÖNETİMİ İLE İLGİLİ YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği Madde 13: Denetim Uygunsuzluk tespit edildiğinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, kirliliği kaynağında durdurmak için gerekli denetimleri yapar. Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan izleme sonuçlarının geciktirilmeksizin Bakanlığa bildirilmesi zorunludur. Çevre ve halk sağlığının korunması amacıyla idareler, yüzme ve rekreasyonel alanlarındaki muhtemel kirliliği önlemek için gerekli tedbirleri alır/aldırırlar.

7 UYGUNSUZLUK YÖNETİMİ İLE İLGİLİ YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği Madde 12: Muafiyet a) Beklenmedik hava ve jeolojik şartlarda alınan örneklerin analizlerinde Ek- 1 deki Tablo da (0) olarak işaret edilen parametrelere ait değerlerden sapmalar, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen yüzdelerin hesaplanmasında dikkate alınmaz. b)yüzme suyunun doğal zenginleşmeye uğraması nedeniyle Ek-1 deki Tablo da belirtilen belli parametrelerin belirlenen değerlerden sapması durumu istisna kabul edilir. (a) ve/veya (b) seçeneklerinin oluşması halinde, söz konusu istisnai durumlar resmi evraklarla belgelenir ve bu evraklar Bakanlığa gönderilir. Bu maddede sayılan istisnalar, hiçbir halde halk sağlığının korunması için zorunlu şartları yok saymaz.

8 UYGUNSUZLUK YÖNETİMİ İLE İLGİLİ YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği Madde 5 : Yüzme ve rekreasyon amacıyla kullanılan suların korunması ile ilgili esaslar -Yüzme alanına atık su deşarjı yasak, -Yüzme suyunu besleyen yüzeysel sulara izinsiz deşarj yasak -Katı atık ve artık atılması yasak -Atıksu arıtım tesislerinden kontrollü deşarjlar,

9 UYGUNSUZLUK YÖNETİMİ İLE İLGİLİ YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği Madde 8: Yüzme ve rekreasyon amacıyla kullanılan suların kalitesinin sağlanması a) Yüzme suyu kalitesinin bu Yönetmelikte belirlenen sınır değerlere uyması için gerekli bütün tedbirler alınır. b) Yüzme ve rekreasyon sularına yapılacak olan ve Ek-1 deki parametreleri içeren arıtılmış atık suların boşaltımına ilişkin deşarj izni Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine göre alınır. c) Yüzme alanlarına olumsuz yönde etki eden ve edebilecek potansiyel kirletici kaynakların miktarını ve içeriğini tespit etmek, kirliliği kaynağında durdurmak amacıyla, akarsu, göl ve deniz sularının periyodik olarak incelenmesi çalışmaları ilgili kurumların mevzuatı çerçevesinde yürütülür.

10 UYGUNSUZLUK YÖNETİMİNDE AMAÇ Halk sağlığının korunması Kirliliğe maruziyetin önlenmesi Yüzme suyu kalitesinin korunması Yüzme suyu kalitesinin sürdürülmesi

11 UYGUNSUZLUK YÖNETİMİNDE İLGİLİ KURUMLAR Sağlık Bakanlığı/THSK Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Orman ve Su İşleri Bakanlığı Belediyeler İl Özel İdareleri Halk Sağlığı Müdürlükleri Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri

12 UYGUNSUZLUK DURUMLARI Mikrobiyolojik kirlilikler Görsel parametrelerde (Fizikokimyasal) kirlilik Tahmini kirlilikler Beklenmedik veya anormal durumlara bağlı kirlilikler Siyanobakteri kirliliği

13 MİKROBİYOLOJİK KİRLİLİK Parametreler Toplam koliform /100 ml Zorunlu Değerler (Z) Kılavuz Değerler (K) (2015 yılında 500) TK, FK, FS sonuçlarının zorunlu değeri aşması Fekal koliformlar /100 ml Fekal streptokok /100 ml (2015 yılında 100) Analiz sonuçları (TK, FK,FS) %95 i < Z Analiz sonuçlarının (TK, FK) %80 i < K Analiz sonuçlarının (FS) % 90 ı < K 13

14 Renk Mineral yağlar GÖRSEL PARAMETRELERDE (FİZİKOKİMYASAL) KİRLİLİK Yüzey aktif maddeleri (kalıcı olmayan köpük) Fenoller Geçirgenlik Yüzen cisimler (ağaç, plastik maddeler, şişeler, cam, katranı kalıntılar )

15 TAHMİNİ KİRLİLİK ANORMAL /BEKLENMEDİK KİRLİLİK Yüzme alanının profiline göre ; Çevresel kirleticilerin etkileri Beklenen şiddetli yağış, sel, fırtına Yüzme alanı yakınındaki atıksu arıtım tesisinde taşkınlar Deprem gibi beklenmedik doğal afetler Atık su arıtım tesislerinde arızalar Deniz kazaları

16 SİYANOBAKTERİ KİRLİLİĞİ Suyun doğal renginde değişiklik Suda köpüklenme

17 UYGUNSUZLUK YÖNETİMİ AŞAMA Numunenin analizi Numune sonucunun değerlendirmesi, numune tekrarı SORUMLU KURUM SÜRE YAPILMASI GEREKEN HSL 2 gün 24 saat sonra yoğun üreme görülmesi halinde acilen HSM ye bildirim HSM Acil uyarı alınmasından hemen sonra Numune alımı, geçici kapama istemi Uygunsuzluk bildirimi HSM Analiz sonucunun alındığı gün Kirlilik kaynağının tespitinin istenmesi ve alanı kapatma istemi

18 UYGUNSUZLUK YÖNETİMİ AŞAMA SORUMLU KURUM SÜRE YAPILMASI GEREKEN Uygunsuzluğun duyurulması Yüzme alanının kapatılması Belediye Uygunsuzluk bildiriminin alındığı gün Yüzme alanının kullanıma kapatılması Plajda uygunsuzluğun işaret ve duyurularla halka ilanı Kirlilik kaynağının tespit edilmesi Çevre Şehircilik il Müdürlüğü Belediye Uygunsuzluk bildiriminin alındığı gün Kirliliğin araştırılması ve bertarafının sağlanması HSM

19 UYGUNSUZLUK YÖNETİMİ AŞAMA SORUMLU KURUM SÜRE YAPILMASI GEREKEN Yüzme alanının izlenmesine devam edilmesi Uygun analiz sonucunun bildirimi Yüzme alanının açılması HSM HSM Uygunsuzluk süresince Laboratuvardan bildirim alındığı gün Numune alımı Uygun analiz sonucunun Belediyeye, Çevre Şehircilik İl Müdürlüğüne bildirilmesi Belediye Aynı gün Yüzme alanının kullanıma açılması, yüzme yasağının kalktığının işaret ve duyurularla plajda halka ilanı

20 UYGUNSUZLUK YÖNETİMİ ŞEMASI THSK Halk Sağlığı Müdürlüğü Sağlık Bilgi Sistemleri İş akış çizgisi Bilgi sistemi

21 UYGUNSUZ SONUÇLARIN SINIFLAMAYA ETKİSİ Uygunsuzluk nedeni olağanüstü iklimsel koşullar ise uygun çıkmayan sonuç sınıflamaya dahil edilmez (YSKY- Madde 12-a) Olağan üstü iklimsel koşullar genellikle kısa dönemli kirliliklere yol açar Kısa dönemli kirlilik: 72 saatten fazla sürmesi beklenmeyen, tanımlanabilir nedenleri olan mikrobiyolojik kirliliktir.

22 UYGUNSUZ SONUÇLARIN SINIFLAMAYA ETKİSİ Olağan üstü iklimsel koşulların belgelenmesi (Meteorolojik veriler) Yüzme alanının geçmiş yıllardaki kalitesi ve analiz sonuçları (4-5 yıllık analiz sonucu ve kalite sınıfları) Uygunsuz analiz sonucu ile yağmurun ilintisi Uygunsuz analiz sonucunun yerine konulacak numune sonucu

23 SEZON SONU DEĞERLENDİRME İÇİN UYARILAR Sistemde numune girişi bölümünde veri girişi doğru yapılmalı Sınıflamaya dahil mi? Numune alma amacı (Yüzme suyu izleme, mavi bayrak, kirlilik izleme, kirlilik araştırma, şikayet) Veri girişi yapıldığında kaydet butonunun tıklanması Sistemde yeni izleme noktası girişinde doğru veri seçenekleri kullanılmalı Yüzme alanı türü (Yüzme suyu izleme, yüzme suyu izleme ve mavi bayrak, kirlilik izleme) Numune sıklığı (15 günde bir, ayda bir) Aktif kullanılıyor mu? (Evet, Hayır)

24