Karın Ağrısı. Karın ağrısı olan bir kişi bununla ilgili olarak ne zaman doktora başvurmalıdır?

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Karın Ağrısı. Karın ağrısı olan bir kişi bununla ilgili olarak ne zaman doktora başvurmalıdır?"

Su Alpay
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Karın Ağrısı Karın ağrısı nedir? Normalde, karnın içindeki organların herhangi bir hareketinden, yemek yeme, barsak hareketleri veya gıdaların barsak içerisindeki eylemlerinden haberdar değiliz. Sinirler vücudun aktivitelerini sürekli olarak izler ve bu mesajlar beyne iletildiğinde ve hoş olmayan hisler olarak bilince girdiğinde acıyı veya rahatsızlığı hissedebiliriz. Karın ağrısı olan bir kişi bununla ilgili olarak ne zaman doktora başvurmalıdır? Ağrı daima anormal bir durumdur, ancak acil tıbbi bir durum olmayabilir. Alarm belirtisi taşımayan hafif ağrı veya kronik ağrı için uygun bir zamanda (acil olarak değil) doktorla görüşülebilir. Şiddetli ağrı veya alarm belirtisi ile birlikte olan ağrı durumunda ise en erken bir zamanda doktora gitmeyi gerektirir. Alarm belirtileri olarak; ateş, diyare, dışkılama alışkanlığında yakın zamanda olan değişiklik, ciddi kabızlık, dışkıda kan, bulantı-kusma, kan kusma, karında şiddetli hassasiyet, sarılık, karında şişlik ve kilo kaybı olarak sayılabilir. Karın ağrısının nedenleri nelerdir? Ağrı karın içerisindeki herhangi bir yapıdan kaynaklanabileceği gibi karın duvarından da kaynaklanabilir. İlave olarak göğüs, sırt ve hatta bazen pelvik nedenlere bağlı olarak karında ağrı hissedilebilir. Örneğin iskemik kardiyak ataklar (Özellikle kalbin alt bölümünün-inferior-, akciğerin alt bölgelerinin enfeksiyonu (bazal lob pnömoni) göğüsten ziyade karın bölgesinde ağrıya yol açabilir. Karın dışı nedenler: o Pnömoni (akciğer enfeksiyonu) o Miyokardiyal enfarktüs (iskemik kalp atağı) o Plörezi (akciğer zarının iltihabı) o Pulmoner emboli (akciğerlere kan pıhtısı atması) Karın veya göğüs duvarı ağrısı: o Zona hastalığı (herpes zoster enfeksiyonu) o Kostokondritis (kaburga kartilajlarının enflamasyonu) o Travma 1

2 o Sinir irritasyonu (nöropati) o Fıtıklar o Skarlar Üst karın bölgesinin inflamatuvar durumları: o Ülser (oniki parmak barsağı-duodenal- ve mide ülserleri) o Özofajit (gastroözofageal reflü hastalığı) o Gastrit o Pankreatit (pankreas enflamasyonu) o Kolesistit (safra kesisi enflamasyonu) o Koledokolitiazis (safra taşlarının safra yollarına geçmesi) o Hepatit (karaciğerin enfeksiyon veya enflamasyonu) o Kolit (kolonun enfeksiyon veya enflamasyonu) Karnın fonksiyonel problemleri: o Ülsersiz dispepsi o Oddi sfinkter disfonksiyonu o Fonksiyonel karın ağrısı o İrrirable barsak sendromu (İBS) Üst karın bölgesinin kanserleri: o Hepatoma (Karaciğer kanseri) o Kolanjiokarsinoma (safra yolları kanseri) o Pankreas kanseri o Mide kanseri o Lenfoma Damarsal problemler: o Mezenterik damar yetmezliği o Abdominal aort anevrizması Orta-alt karın bölümünün inflamatuvar durumları: o Enterit (ince barsak enfeksiyonları, Crohn hastalığı) o Kolit (kolonun enfeksiyon veya enflamasyonu) 2

3 o Divertikülit o Apandisit Barsak tıkanıklığı: o Yapışıklıklar (karın içi geçirilen ameliyatlar) o Tumör o Enflamasyon o Kolon kanseri İdrar yolu problemleri: o Börek taşları o İdrar yolu enfeksiyonları o Böbrek veya mesane tümörleri Kadınlarda alt karın bölgesinin (pelvik) problemleri: o Yumurtalık (over) kist veya kanserleri o Tüplerin enfeksiyonu (salpinjit) o Ektopik gebelik o Uterusun fibroid tümörleri o Uterus veya serviksin fibroid tümörleri o Uterus veya serviksin malign tümörleri o Endometriozis Karın ağrısı yapan nedenler nasıl saptanabilir Hastanın tıbbi öyküsü karın ağrısının nedenini saptamada doktora en güvenilir bilgiyi sağlar. Ağrının özelliği (kesici, delici, yanıcı, yayılma gösteren, künt veya kramp tarzında olması gibi), lokalizasyonu, yemekle veya barsak hareketleri ile olan ilişkisi önemli ipuçları verebilir. Ayrıca ağrı paterni, ağrının süresi, başka bölgeye yayılım göstermesi, başka semptomlarla birlikte olması (sarılık, bulantı-kusma, kanama, diyare veya konstipasyon gibi) nedenin saptanmasında faydalı olabilir. Fizik muayene bulguları da faydalıdır. Muayenede karında saptanan hassasiyet karın ağrısının nedenini anlamada ipucu olabilir. Barsak seslerinin olmaması, karında distansiyon, kütle, organlarda büyüme ve dışkıda kan bulunması önemli işaretler olabilir. 3

4 Hastanın tıbbi öyküsü ve fizik muayene bulguları ile doktor ağrının nedeni hakkında önemli ipuçları elde edebilir, tanı koyabilir ve tedaviye başlayabilir. Bazen de hiçbir yorumda bulunamayabilir ve tanı amaçlı laboratuar testleri, radyolojik incelemeler ve endoskopik işlemlerden yararlanmak isteyebilir. Kan testleri Kan testleri tam kan sayımı, kan biyokimyası ve çeşitli enfeksiyonlara karşı antikor saptanması temeline dayanan serolojik testleri içerir. Tam idrar tetkiki ve enfeksiyon saptanırsa idrar kültür/antibiyogram incelemesi yapılır. Dışkı incelemesinde parazit veya yumurtası, dışkıda kan, iltihap ve yağ miktarı araştırılır. Radyolojik incelemeler Baryumlu graf]ler önceler] değerl] ]ken günümüzde bunların yer]n] b]lg]sayarlı tomograf] (BT) ve manyet]k rezonanslı (MR) ]ncelemeler almıştır. Keza ultrasonograf]k ]ncelemeler de (özell]kle de ]laç ver]lerek yapılab]l]yorsa) oldukça değerli bulgular verebilir. Ayrıca radyoizotop kullanarak nükleer tıptan da yararlanılabilinir. Endoskopi Üst gastrointestinal sistemle ilgili endoskopik incelemeler özofagus (yemek borusu), mide ve duodenum (oniki parmak) barsağı hakkında bilgi veririken, ince barsaklara ait enteroskopi (tek balon veya çift balonlu) yapılabilir (radyolojik olarak enteroklizis, BT veya MR ile enterografi ince barsağa yönelik yapılabilir). Alt gastrointestinal sisteme ait ise kısa bir kalın barsak blümünün incelemesi amacıyla flexible sigmoidoskopi, tüm kalın barsağa ait ise kolonoskopik inceleme yapılır. Safra yollarındaki patolojilerin tanınmasında primer olarak invaziv olmayan MR incelemeden (MRCP) yararlanılırken, son zamanlarda buna endoskopik ultrasonografide ilave olmuştur ki bu aynı zamanda tedavi edici olarak da kullanılabilir. Ayrıca endoskopik retrograte koloanjiopankreatografi de bu amaçla (özellikle tedavi amaçlı) kullanılabilir. Bir diğer yöntem de özellikle ince barsaklara yönelik olarak yapılan kapsül endoskopisidir. Bu yöntemle temelde ince barsaklara yönelik inceleme yapılırken, son zamanlarda kolona ait inceleme (kapsül kolonoskopi) yapılabilmektedir. Bu incelemeler ile biyopsi ve histolojik inceleme yapılamaz, sadece resim çekilerek lezyon hakkında indirekt bilgi sahibi olunur. 4

5 Yeni gelişen bunca teknolojiye karşın, çoğu hastada karın ağrısının nedeni öykü, fizik muayene basit testlerle ortaya konabilir. Çoğu hastada ileri teknolojik testlere ve görüntüleme yöntemlerine gerek kalmaz. Karın ağrısında hangi tedaviler verilir? Tedavi konulan tanıya göre planlanır. Direkt ağrıya yönelik tedavinin yanında enflamasyonu azaltmaya yönelik tedaviler de düzenlenir. Örneğin peptik ülseri olan bir hastada ülsere yönelik olarak verilen ilaçlar (asit azaltıcı) ülser iyileşmesi yaparak ağrıyı ortadan kaldırırlar. Bazen de sorunu ortadan kaldırmak için operasyon gerekebilir (örn. safra kesesi iltihabıàkolesistektomi). Bazen ağrı sadece ağrı kesici ilaçlarla (analjezik) tedavi edilir. Aspirin ve benzeri steroid olmayan antienflamatuvar ilaçlar sıradan ağrı kesici olarak kullanılmamalıdır. Bu ilaçların sindirim sindirim kanalı üzerinde (özofagus, mide ve barsaklar) ülser yapıcı yan etkileri her zaman hatırda bulundurulmalıdır. Narkotik ilaçlar bazen kullanılabilir, fakat kabızlık ve bazı karın semptomlarına yol açabilir. Bir diğer yaklaşım ise spinal kord ve beyindeki ağrı sinyalleri üzerine etki eden ilaçların kullanılmasıdır. Bu amaçla en sık kullanılan ilaçlar antidepressanlardır (örn.amitriptyline veya trazodone). Yan etkilerini azaltmak için en düşük dozda kullanılırlar. 5

Benzer belgeler

Dr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı

Dr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı 1 Ameliyat Yapılmadan İlgilendiği Konular: Sıvı ve Elektrolit tedavisi Şok Yanık tedavisi 2 Travma Hastaları Kesici karın travmaları: Karın bölgesini içine alan kurşunlanma,