DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI

Transkript

1 DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI Yrd. Doç. Dr. Uğur DAĞDEVİREN

2 3 2 Yapı: Tüm canlıların beslenme, barınma ve diğer doğal gereksinimlerini sağlamak için çeşitli yapı gereç ve yapım teknikleriyle oluşturulan yeryüzü, yeraltı ve sualtı tesislerine yapı denir. Yapılar kendilerinden istenen hizmetleri karşılamak için şu özellikleri göstermek zorundadırlar: a) İstenen amaca uygun olmalıdır. b) Yapı gereçleri yapım tekniklerine ve özelliklerine uygun kullanılmalıdır. c) Yapılar kendi yükü, hareketli yükler, yağmur, kar, rüzgar, deprem, yangın ve diğer etkilere dayanabilecek sağlamlıkta olmalıdır. d) Ekonomik olmalıdır. 1

3 5 4 Bulundukları Yere Göre Sınıflandırmalar: 1. Altyapılar: Zemin seviyesinin altında ve yüzeyinde yapılan yapılara denir. 2. Üstyapılar: Zemin seviyesinin üstünde yapılan tüm bina yapılarına denir. Sürekliliğine Göre Sınıflandırmalar: 1. Geçici yapılar: Kısa bir süre kullanmak amacıyla yapılan her türlü yapılara denir. Örn; şantiye binaları, barakalar 2. Sürekli yapılar: Uzun süreli kullanılmak üzere yapılan yapılardır. 2

4 7 6 Taşıyıcı Sistem Kuruluşuna Göre Sınıflandırma: 1. Yığma yapılar a-ahşap yığma yapılar b-kargir yığma yapılar 2. Karkas (iskelet) yapılar a-ahşap karkas yapılar b-betonarme karkas yapılar c-çelik karkas yapılar 3. Prefabrik Yapılar Döşemeler 3

5 9 8 Kirişler Kolonlar ve Perdeler 4

6 11 10 Temeller Aplikasyon : Proje yapım aşamasında yapı elemanlarının arazide yapılacağı yerlerin tespit edilmesi işlemidir. Temel aplikasyon planı 5

7 13 12 Kolon aplikasyon planı Aks : Mimari yapılarda yapı statiğine bağlı olarak kolonların hizalamasında kullanılan ve nokta çizgi formatıyla x ve y yönlerinde çizilen sanal eksen çizgilerine denir. 5 aksı A aksı G aksı 6

8 15 14 Kiriş donatı detayları Döşeme kalıp planı 7

9 17 16 Kirişli döşeme : En az bir kenarı kirişe oturan en fazla 20 cm kalınlığındaki plaklara denir. Yükleri ve kenarları çok uzun olmayan hacimlerde kullanılır. İnşaası kolay ve ekonomiktir. Konut tipi yapılarda en çok kullanılan döşeme sistemidir. Dişli (nervürlü) döşeme : Bir yönde yaklaşık cm aralıklı birbirlerine paralel seri kirişçiklerin (genişlikleri cm, yükseklikleri cm civarında), ana kirişe oturtulması ve üzerine ince bir plak (5-7 cm) yapılması ile oluşturulan döşemelerdir. Yükleri ve kenarları uzun olan hacimlerde kullanılır. 8

10 19 18 Asmolen Döşeme : Dişli döşemenin dişleri arası kil, hafif beton, strafor ile doldurulduğunda oluşan döşemeye asmolen döşeme denir. Bu döşemelerin ısıyı ve sesi geçirme oranı azdır, kalınlığı fazladır. Asmolen : Pişirilmiş toprak, cüruf ve çimento karışımından yapılan, ses geçirmez boşluklu briket cinsidir. Dilatasyon : Yapının zeminden, depremden, yapı yükünden kaynaklanan oturmalardan veya elemanların farklı genleşmelerinden dolayı oluşabilecek hareketleri-çalışmaları karşılayabilmek için bırakılan boşluk olarak tanımlanır. 9

11 21 20 Parapet : Çatı, köprü, balkon, teras gibi yapıların çevresinde korkuluk olarak yapılan alçak duvarlardır. Agrega : Kum, çakıl veya kırmataş gibi beton yapımında kullanılan yapı malzemesi karışımına agrega denir.. Agregalar betonun hacminin yaklaşık olarak %70-75 ini oluşturur. 10

12 23 22 Beton : Çakıl, kum gibi (agrega) maddelerin çimento ve su ile birleştirilmesinden meydana gelen inşaat yapıtaşıdır. Dozaj : Bir m 3 betonda bulunan çimentonun kilogram olarak miktarıdır. Priz : Yeni dökülmüş taze betonun sertleşip, mukavemet kazanmasına priz yada betonun priz alması denir. Kür : Betonun priz süresi ve dayanım kazanması aşamasında su kaybı ve hava etkisinden korunmasına kür denir. Betonun bakımıdır. Durabilite : Betonun zaman içinde dış etkilere (fiziksel ve kimyasal) karşı gösterdiği dayanıklılığa durabilite denir. Grobeton : Düşük dozlu donatısız betona grobeton denir. Dayanıklılığın önemli olmadığı dolgu, tesviye ve temel altı betonu olarak atılır. Grobeton atmaktaki amaç zemin ile temelin ilişkisini keserek zeminden gelebilecek su veya zararlı kimyasalların temel betonarmesine zarar vermesini engellemektir. 11

13 25 24 Blokaj : Grobeton dökülmeden önce, boyutu mm olan taşların zemine döşenip sıkıştırılmasıdır. Gazbeton : Silisli kum (kuvarsit), çimento, kireç ve su karışımıyla oluşturulan harcın, basınçlı buhar altında sertleşmesi ile elde edilen gözenekli tuğla biçiminde bir yapı malzemesidir. Yapısının %70-80 i durgun hava içeren gözeneklerden oluşur. Yüksek ısı yalıtımı ve en hafif yapı malzemesi olma özelliğine sahiptir. 12

14 27 26 Donatı (İnşaat demiri): Betonarme yapılarda temel, kolon, kiriş, döşeme, merdiven gibi yapı elemanlarında kullanılan yapı malzemesidir. Günümüzde kullanılmayan düz donatı ve nervürlü donatı olarak üretilmektedir. Korozyon : Demirin paslanma ile dayanım kaybına uğramasıdır. Nervürlü Donatı Düz donatı Betonarme: betonun çelik kullanılmak suretiyle güçlendirilerek imal edilen yapı malzemesinin ismidir. Aderans : Bir maddenin başka bir maddenin yüzeyine yapışma özelliği olarak tanımlanır. Yapışma-kenetlenme. Aderans, beton ile çeliğin birbirine yapışması ve kuvvetli bağlarla bağlanmasıdır. Betonarmeden söz edebilmek için beton ve çelik arasında aderansın oluşması gerekmektedir. Aderans arttırıcı etkisinden dolayı uygulamada nervürlü demirlerin kullanılması zorunlu hale getirilmiştir. 13

15 29 28 Bordür : Yaya kaldırımının yol ile birleştiği yerdeki kenar taşıdır. Parke Taşı: Yol ve kaldırımlarda kullanılan, uygulaması kolay ve sökülüp tekrar kullanılabilen bir malzemedir. Asfalt; yolların, hava alanlarının kaplanmasında, çatı izolasyonunda, su ile ilgili olan yapılarda su geçirmezlik sağlamada kullanılır. Finişer : Asfalt serme ve sıkıştırma makinesine finişer denir. 14

16 31 30 Aliyman : Yolun doğru kısmına denir. Kurb (Kurba) : Yolun eğri kısmına denir. Dever : Dönüşlerde yani kurplarda merkeze doğru verilen eğime denir. Balast : Demiryolu üst yapı malzemelerinin türüdür. Platformun üstüne döşenen traverslerin aralarını dolduran ve traverse yataklık eden, sert ve sağlam taşlardan 3-6 cm çapındaki malzemeye balast denir. Üstyapı dolayısıyla altyapıya gelecek yüklerin azalmasını ve düzgün olarak dağılmasını balast sağlar. 15

17 33 32 Karot : Zemin, beton, asfalt gibi yapımlardan, karotiyer ile alınan silindirik numuneye karot denir. Drenaj : Ortamdaki suyu uzaklaştırmasıdır. Permabilite : Yapı malzemelerinin veya zeminin su geçirgenliğidir. drenaj hendekleri drenaj borusu 16

18 34 Etüt: Bir çalışmaya başlamadan önce yapılan ön inceleme. Tüm yapılar için projelendirme ve uygulama aşamalarından önce zeminde, zemin etüt çalışmaları yapılır. 17

19 35