BAŞARILAR DİLERİZ!!!

Transkript

1 3.HAFTA 2017 YILI HAFTALIK DERS ÇALIŞMA PROGRAMI 4 Adımda Çalışma Tekniğimizle Yapıldıkça Alt Bölge X Koyunuz GÜNLER KONULAR ( Konulara Ulaşmak İçin Konu Başlığına Tıklayınız ) Normal Oku Altını Çizerek Oku Çizdiklerini Yazarak Oku Notlarını Oku 1. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik 3. Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik 4. Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik 5.Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 1. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik KONU ORJİNAL METİNİ LİNKLER İNDİR e Tıkla 2. Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik 3. Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik 4. Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik 5.Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik BİLGİLENDİRME Her Hafta Pazar Aksamı Yeni Program Atılacak ve Ders Çalışmanız Bu Konular Pazar Güne Bitmiş Olsun Cumartesi Pazar Hap Bilgileri ve Soruları Paylaşılacaktır ve Bu Konuların Kendi Özetimizde Çıkma İhtimali Olan Yerleri Paylaşılacaktır. 4 Kademeli Çalışmanızı Cumartesiye Kadar Bitirmiş Olun Gerçek Yönetmelik Hallerini İndir Butonlarından İndire bilirsiniz. İlk Gerçek Maddelerinden Okumanız Sonrasında Bizim Notlardan Devam Etmeniz ve 4 Kademeli Çalışmayı Tamamlamanız Önerilmektedir. BAŞARILAR DİLERİZ!!!

2 BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDAKİ YÖNETMELİK RESMİ GAZETE TARİHİ: SAYI: MADDE 3. DAYANAK tarihli ve 7126 sayılı Sivil Savunma Kanununun Ek 9 uncu maddesi, tarihli ve 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 33 üncü maddesi ve tarihli ve 180 sayılı Bayındırlık ve İskân Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 30/A maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. MADDE 4. TANIMLAR Acil Durum: Afet olarak değerlendirilen olaylar ile dikkatsizlik, ihmal, kast ve çeşitli sebeplere meydana getirilen olayların yol açtığı haller Acil Durum Ekibi: Yangın, deprem ve benzeri afetlerde binada bulunanların tahliyesini sağlayan, olaya ilk müdahaleyi yapan, arama-kurtarma ve söndürme işlerine katılan ve gerektiğinde ilk yardım uygulayan ekibi, Acil durum planları: Acil durumlarda yapılacak müdahale, koruma, arama-kurtarma ve ilk yardım iş ve işlemlerinin nasıl ve kimler tarafından yapılacağını gösteren ve acil durum öncesinde hazırlanması gereken planları, Acil durum asansörü (İtfaiye asansörü): Binalarda bulunan, kullanımı doğrudan yangın söndürme ve kurtarma ekiplerinin veya itfaiyenin denetimi altında bulunan ve ek korunum uygulanmış olan özel asansörü, Alevlenme Noktası: Isınan maddeden çıkan gazların, bir alevin geçici olarak yaklaştırılıp uzaklaştırılması sonucunda yanmayı sürdürdüğü en düşük sıcaklık Atrium: İki veya daha çok sayıda katın içine açıldığı, merdiven yuvası, asansör kuyusu, yürüyen merdiven boşluğu veya su, elektrik, havalandırma, iklimlendirme, haberleşme, tesisat bacaları ve şaftları hariç üstü kapalı geniş ve yüksek hacim Basınçlandırma: Kaçış yollarındaki iç hava basıncını yapının diğer mekanlarındaki basınca göre daha yüksek tutarak duman sızıntısını önleme yöntemi Çıkmaz Koridor Mesafesi: Kaçışta mekanların bağlı olduğu koridorun en uzak noktasından koridor boyunca bir çıkışa veya iki yönde kaçış imkanına sahip olunan noktaya kadar olan mesafesi Duman Haznesi: İçinde dumanın toplanması amacıyla tavanda tasarlanan hacim Duman Perdesi; Yükselen dumanın yanal yayılımını sınırlamak amacıyla tavanda sabit konumda uzaktan kapatılabilen veya bir algılayıcıyı uyarısıyla kapanan, yangına dayanıklı bölücü perde Islak Borulama Yağmurlama Sistemi: Boruları sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemi Acil durum aydınlatması: Olağan aydınlatma devrelerinin kesintiye uğraması hâlinde, armatürün kendi gücüyle veya ikinci bir enerji kaynağından beslenerek sağlanan aydınlatmayı, Kaçış (Yangın) merdiveni: Yangın hâlinde ve diğer acil hâllerde binadaki insanların emniyetli ve süratli olarak tahliyesi için kullanılabilen, yangına karşı korunumlu bir şekilde düzenlenen ve tabiî zemin seviyesinde güvenlikli bir alana açılan merdiven Kaçış uzaklığı: Herhangi bir katta bir mekân içinde durulabilen en uzak noktada bulunan bir kullanıcının kendisine en yakın kat çıkışına kadar almak zorunda olduğu yürüme yolunun uzunluğunu, Kaçış yolu: Binanın herhangi bir noktasından yer seviyesindeki cadde veya sokağa kadar olan ve hiçbir şekilde engellenmemiş bulunan yolun tamamı Kullanıcı Yükü: Herhangi bir anda bir binada veya binanın esas alınan belirli bir bölümünde bulunma ihtimali olan toplam insan sayısı Kullanıcı Yük Katsayısı: Yapılarda kişi başına düşen kullanım alanının m²/kişi olarak ifadesi Kuru Boru Sistemi: Normalde içinde su bulunmayan, yangın halinde itfaiyenin zemin seviyesinden su basabileceği boru Kuru Borulu Yağmurlama Sistemi: Çalışma öncesi, kontrol vanasından sonraki boru hattı basınçlı hava veya inert gaz ile dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemi Sulu boru sistemi: Sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan boru Yağmurlama (sprinkler) Sistemi: Yangın söndürmek, soğutmayı sağlamak ve gelişen yangını itfaiyeciler gelinceye kadar sınırlamak amacı ile kurulan ve su püskürtmesi yapan otomatik sistem Yangın bölgesi (Zon): Yangın halinde uyarı ve söndürme tedbirleri diğer bölümlerdeki sistemlerden ayrı olarak devreye giren bölüm Yangın güvenlik holü: Kaçış merdivenlerine yangının ve dumanın geçişini engellemek için yapılacak bölümü Yangın kapısı: Bir yapıda kullanıcılar, hava veya nesneler için dolaşım imkânı sağlayan, kapalı tutulduğunda duman, ısı ve alev geçişine belirli bir süre direnecek nitelikteki kapı, kapak veya kepengi,

3 Yangın Kompartımanı: Bir bina içerisinde tavan ve taban döşemesi dahil olmak üzere, her yanı en az 60 dakika yangına karşı dayanıklı yapı elemanları ile duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmış bölge Yangın yükü: Bir yapı bölümünün içinde bulunan yanıcı maddelerin kütleleri ile alt ısıl değerleri çarpımları toplamının, plandaki toplam alana bölünmesi ile elde edilen ve MJ/m2 olarak ifade edilen büyüklüğü Yüksek bina: Bina yüksekliği 21,50 m den yapı yüksekliği 30,50 m den fazla olan binalar MADDE 19. BİNA TEHLİKE SINIFLANDIRMASI Düşük Tehlikeli Yerler: Düşük yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip malzemelerin bulunduğu, en az 30 dakika yangına dayanıklı ve tek bir kompartıman alanı 126 m² den büyük olmayan yerler Orta Tehlikeli Yerler: Orta derecede yangın yüküne ve yanabilirliğe yanıcı malzemelerin bulunduğu yerler Yüksek Tehlikeli Yerler: Yüksek yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip ve yangının çabucak yayılarak büyümesine sebep olacak malzemelerin bulunduğu yerlerdir. MADDE 24. YANGIN KOMPARTIMANLARI 1. Bina yüksekliği m den fazla olan konut harici binalarda ve bina yüksekliği m den fazla olan konut binalarında atriumlu bölüm hariç, 21,50 m den daha yukarı olan katlarında en çok 3 kat bir yangın kompartımanı olarak düzenlenir. 2. Atriumlu bölümlere, sadece düşük ve orta tehlike sınıflarını içeren kullanımlara sahip binalarda müsaade edilir. Atrium alanı, hiçbir noktada 90 m2 den az olmamalıdır. Alanı 90 m2 den küçük olan atrium boşluklarının çevresi her katta en az 45 cm yüksekliğinde duman perdesi ile çevrelenir ve yağmurlama sistemi ile korunan binalarda duman perdesinden 15 ila 30 cm uzaklıkta, aralarındaki mesafe en çok 2 m olacak şekilde yağmurlama başlığı yerleştirilir. Atriumlarda doğal veya mekanik olarak duman kontrolü yapılır MADDE 25. YANGIN DUVARLARI 1. Bitişik nizam yapıları birbirinden ayıran yangın duvarları, yangına en az 90 dakika dayanıklı olarak projelendirilir. Yangın duvarlarının cephe ve çatılarda göstermeleri gereken özellikler ilgili maddelerde belirtilmiştir. 2. Duvarlarda kapı ve sabit ışık penceresi gibi boşluklardan kaçınmak mümkün değil ise, bunların en az yangın duvarının direncinin yarı süresi kadar yangına karşı dayanıklı olması gerekir. 3. Yüksek binalarda, çöp, haberleşme, evrak ve teknik donanım gibi, düşey tesisat şaft ve baca duvarlarının yangına en az 120 dakika ve kapaklarının en az 90 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması gerekir. MADDE 26. DÖŞEMELER Döşeme üzerinde kolay alevlenen malzemeden ısı yalıtımı yapılmasına, üzeri en az 2 cm kalınlığında şap tabakası ile örtülmek şartı ile müsaade edilir. Kaçış yolları, bir yapının herhangi bir noktasından yer seviyesindeki caddeye kadar olan devamlı ve engellenmemiş yolun tamamıdır. Kaçış yolları kapsamına; msız mekânlardan çıkışlar, Asansörler kaçış yolu olarak kabul edilmez. MADDE 32. ÇIKIŞ KAPASİTESİ ve KAÇIŞ UZAKLIĞI 1. Çıkış genişliği için, çıkış kapıları, kaçış merdivenleri, koridorlar ve diğer kaçış yollarının kapasiteleri 50 cm lik genişlik birim alınarak hesaplanır 2. Yangına en az 60 dakika dayanıklı ve duman geçişi önlenmiş yatay tahliye alanı sağlanan hastane gibi yerlerde kaçış uzaklığı, yatay tahliye alanına götüren koridorun çıkış kapısına kadar olan ölçüdür. Her yatay tahliye alanından en az bir korunumlu kaçış yoluna ulaşılması gerekir. 3. Zemin kattaki dükkân ve benzeri yerlerde kişi sayısı 50 nin altında ve kaçış uzaklığı en uzak noktadan dış ortama açılan kapıya olan uzaklık 25 m den az ise, bina dışına tek çıkış yeterli kabul edilir.

4 MADDE 33. KAÇIŞ YOLU SAYISI ve GENİŞLİĞİ 1. Toplam çıkış genişliği bir kattaki kullanım alanlarındaki toplam kullanıcı sayısının birim genişlikten geçen kişi sayısına bölümü ile elde edilen değerin 0,5 m ile çarpılması ile bulunan değerden az olamaz. 2. Hiçbir çıkış veya kaçış merdiveni veya diğer kaçış yolları hesaplanan bu değerlerden ve 80 cm den daha dar genişlikte ve toplam kullanıcı yükü 50 kişiden fazla olan katlarda 100 cm den az olmayacak şekilde çıkış bulunur. Kaçış yolu bu özelliği dışında yapının mekanlarına hizmet veren koridor ve hol olarak kullanılıyorsa 110 cm den az genişlikte olamaz. 3. Yüksek binalarda kaçış yollarının ve merdivenlerin genişliği 120 cm den az olamaz 4. Genişliği 200 cm aşan merdivenler, korkuluklar ile 100 cm den az olmayan ve 160 cm den fazla olmayan parçalara ayrılır. 5. Kaçış yolu koridor yüksekliği 210 cm den az olamaz. 6. İki çıkış gereken mekanlarda her bir çıkışın toplam kullanıcı yükünün en az yarısını karşılayacak genişlikte olması gerekir. MADDE 148. MEVCUT BİNALARDA KAÇIŞ YOLU SAYISI ve GENİŞLİĞİ 1. Toplam kaçış yolu genişliği toplam kullanıcı sayısının 0,4 ile çarpımı suretiyle cm olarak bulunur 2. Kaçış merdiveni genişliği düz kollu sahanlıklı merdivende 60 cm den, dairesel merdivende 70 cm den az olamaz. Toplam kullanıcı sayısı 60 kişiden fazla ise, düz kollu merdivende 70 cm, dairesel merdivende 80 cm den az olamaz. Hastane, huzurevi, anaokulu ve ilköğretim okullarında düz kollu merdivenler yapılır ve genişliği 100 cm den az olamaz. MADDE 34. YANGIN GÜVENLİK HOLÜ 1. Duvar, tavan ve tabanında hiçbir yanıcı malzeme kullanılamaz ve bu hollerin yangına en az 120 dakika dayanıklı duvar ve en ez 90 dakika dayanıklı duman sızdırmaz kapı ile diğer bölümlerden ayrılması gerekir. 2. Taban alanı 3 m² den az 6 m² den fazla ve kaçış yönündeki boyutu 1,8 m den az olamaz 3. Acil durum asansörü önünde yapılacak yangın güvenlik holünün alanı 6 m² az 10 m² çok ve herhangi bir boyutu 2 m den az olamaz 4. Acil durum asansörü ile yapı yüksekliği m den fazla olan binalarda kaçış merdiveni önüne yangın güvenlik holü yapılması zorunludur. Acil durum asansörünün yangın merdiveni önündeki güvenlik holüne açılması gerekir MADDE 38. KAÇIŞ MERDİVENLERİ Kaçış merdivenlerinin duvar taban ve tavanında yanıcı malzeme kullanılamaz ve bu merdivenler, yangına en az 120 dakika dayanıklı duvar ve en az 90 dakika dayanıklı duman sızdırmaz kapı ile diğer bölümlerden ayrılır. MADDE 39. ACİL ÇIKIŞ ZORUNLULUĞU Bütün yapılarda, aksi belirtilmedikçe, en az 2 çıkış tesis edilmesi ve çıkışların korunmuş olması gerekir. Aksi belirtilmedikçe 25 kişinin aşıldığı yüksek tehlikeli yerler ile 50 kişinin aşıldığı her mekanda2 çıkış bulunması şarttır. Kişi sayısı 500 geçerse en az 3 çıkış, 1000 kişiyi geçerse en az 4 çıkış bulunmak zorundadır. Çıkışların birbirinden olabildiğince uzakta olması gerekir. Bölünmemiş tek mekânlarda 2 çıkış gerekiyor ise çıkışlar arasındaki mesafe yağmurlama sistemi bulunmadığı takdirde diyagonal mesafenin 1/2 sinden ve yağmurlama sistemi mevcut ise diyagonal mesafenin 1/3 ünden az olamaz. Bir koridor içindeki iki kaçış merdiveni arasındaki mesafe yağmurlama sistemi olmayan yapılarda; koridor uzunluğunun yarısından ve yağmurlama sistemi olan yapılarda ise koridor uzunluğunun 1/3 ünden az olamaz. MADDE 150. MEVCUT YAPILARDA ACİL ÇIKIŞ ZORUNLULUĞU Mevcut yapılarda her bir çıkışın genişliği 200 cm aşmamalı. 25 kişinin aşıldığı yüksek tehlikeli yerlerde ve 60 kişinin aşıldığı yerlerde 2 çıkış, 600 kişinin aşıldığı yerlerde 3 çıkış, 1000 kişinin aşıldığı yerlerde en az 4 çıkış olması şarttır Bölümlenmemiş mekanlarda kapılar arası mesafe en uzun köşegenin 1/3 ünden, yağmurlama sistemli yapılarda 1/4 ünden az olamaz.

5 MADDE 41. KAÇIŞ MERDİVENİ ÖZELLİKLERİ 1. Kaçış merdiveninin, zemin düzeyindeki dışarı çıkışın görülebildiği ve engellenmediği hol, koridor, fuaye, lobi gibi bir dolaşım alanına inmesi hâlinde, kaçış merdiveninin indiği nokta ile dış açık alan arasındaki uzaklık, kaçış merdiveni bir kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise 10 m yi aşamaz. Yağmurlama sistemi olan yapılarda bu uzaklık en fazla 15 m olabilir. 2. Kaçış merdivenlerinden her döşeme düzeyinde 17 basamaktan çok olmayan ve 4 basamaktan az olmayan aralıkla sahanlıklar düzenlenir. 3. Bina yüksekliği m den veya bir kattaki kullanıcı sayısı 100 kişiden fazla olan binalarda dengelenmiş kaçış merdivenlerine izin verilmez. 4. Sahanlığın en az genişliği ve uzunluğu merdivenin genişliğinden az olamaz. 5. Kaçış merdiven, sahanlığına açılan kapılar hiçbir zaman kaçış yolunun 1/3 nden fazlasını daraltamaz 6. Merdivenlerde baş kurtarma yüksekliğinin basamak üzerinden en az 210 cm ve sahanlıklar arası kot farkının en çok 300 cm olması gerekir. 7. Herhangi bir kaçış merdiveninde basamak yüksekliği 175 mm den çok ve basamak genişliği 250 mm den az olamaz 8. Basamağın kova hattındaki en dar genişliği konutlarda 100mm den ve diğer yapılarda 125 mm den az olamaz 9. Kaçış merdiveni yuvasına ve yangın güvenlik holüne elektrik ve mekanik tesisat şaftı kapakları açılamaz, kombi kazanı, iklimlendirme dış ünitesi, sayaç ve benzeri cihaz konulamaz. MADDE 42. DIŞ KAÇIŞ MERDİVENLERİ Bina yüksekliği 21,50 m den fazla olan binalarda bina dışına açık merdivene izin verilmez. MADDE 43. DAİRESEL MERDİVEN 1. Yanmaz malzemeden yapılmaları ve en az 100 mm genişlikte olmaları halinde kullanıcı yükü 25 kişiyi aşmayan herhangi bir kattan, ara kattan veya balkondan zorunlu çıkış olarak izin verilir. 2. 9,50 m den yüksek olamaz 3. Basamak genişliği 175 mm den çok olamaz 4. Baş kurtarma yüksekliği2,50 m den az olamaz MADDE 154. MEVCUT BİNALARDA DAİRESEL MERDİVEN 1. Kullanıcı sayısı 100 kişiyi aşmayan herhangi bir kattan ara kattan veya balkondan zorunlu çıkış olarak hizmet verebilir. 2. En az 70 cm genişlikten, kullanıcı sayısı 60 kişiden fazla ise 80 cm genişlikten az olamaz 3. Konutlarda 51,50 m den ve diğer yapılarda 30,50 m den yüksek olamaz. 4. Yataklı sağlık hizmeti amaçlı binalarda, huzurevlerinde, anaokulu ve ilköğretim okullarında ve kullanıcı sayısı 50 kişiyi geçen eğlence yerlerinde dairesel merdivene izin verilmez MADDE 44. KAÇIŞ RAMPALARI Eğim %10dan dik olamaz. Araç rampaları kaçış rampası olarak kabul edilir. MADDE 47. KAÇIŞ YOLU KAPILARI 1. Temiz genişliği 80 cm den ve yüksekliği 200 cm den az olamaz. Dönel kapı ile turnikeler çıkış kapısı olarak kullanılamaz. 2. Kullanıcı yükü 50 kişiyi aşan mekanlarda çıkış kapıları kaçış yönüne doğru açılması şarttır 3. Kaçış merdiveni ve yangın güvenlik holünün 4 kattan daha az kata hizmet veriyorsa 60 dakika, bodrum katlara ve 4 kattan daha fazla kata hizmet veriyorsa 90 dakika yangına dayanıklı olması şarttır 4. Kapıların en çok 110 N kuvvetle açılabilecek şekilde tasarlanması gerekir MADDE 157. MEVCUT B,NALARDA KAÇIŞ YOLU KAPILARI 1. Genişliği 70 cm den ve yüksekliği 190 cm den az olamaz 2. Yapı yüksekliği 30,50 az ise 60 dakika, 30,50 m den yüksek yapılarda en az 90 dakika yangına dayanıklı olması şarttır. 3. Kullanıcı sayısı 100 geçmesi halinde kapı kolu kullanılmadan, panik kollu veya benzer, düzenekle 110 N kuvvetle açılabilmelidir.

6 MADDE 48. KONUTLAR 1. Yapı yüksekliği 21,50 m altındaki konutlarda korunumsuz normal merdiven kaçış yolu olarak kabul edilir (bodrum kat dahil 4 katı geçmeyen konut) 2. Yapı yüksekliği 21,50 m yüksek ve 30,50 m den az olan konutlarda en az 2 merdiven düzenlenmesi ve merdivenlerden birinin korunumlu olması ve her daireden korunumlu merdivene ulaşılması 3. Yapı yüksekliği 30,50 m fazla 51,50 m az olan konutlarda birbirlerine alternatif her ikisi de korunumlu ve en az birinde yangın güvenlik holü düzenlenmiş veya basınçlandırma yapılmış 2 kaçış merdiveni 4. Yapı yüksekliği 51,50 m yüksek olan konutlarda birbirine alternatif ve yangın güvenlik holü olan ve basınçlandırılan en az 2 kaçış merdiveni MADDE 158. MEVCUT BİNALARDA KONUTLAR 1. Yapı yüksekliği 30,50 m altındaki binalarda 2. çıkış aranmaz 2. Yapı yüksekliği 30,50 m fazla, 51,50 m az ise ana merdiven korunumlu kaçış merdiveni özelliğinde yapılmış ise 1 merdiven yeterlidir. 3. Yapı yüksekliği 51,50 m den yüksek konutlarda birbirine alternatif en az birisi korunmuş 2 adet kaçış merdiveni gerekir. Korunmuş kaçış merdiveni basınçlandırılır MADDE 49. SAĞLIK YAPILARI 1. Kullanıcı yükü 15 kişiyi aşan herhangi bir hasta yatak odası veya süit oda için birbirinden uzakta konuşlandırılmış 2 kapı bulunmalı 2. Hastanelerde koridor genişlikleri 2 m den az olamaz 3. Hastanelerin ve bakımevlerinin 300 m2 den büyük olan yatılan katlarının her biri, en az yarısı büyüklüğünde iki veya daha fazla yangın kompartımanına ayrılır veya korunumlu yatay tahliye alanları teşkil edilir. Yatay tahliye alanları teşkil edilir. Yatay tahliye alanlarının hesaplanmasında kullanıcı yükü 2.8 m²/kişi alınır. MADDE 50. OTELLER, MOTELLER ve YATAKHANELER 1. Toplam yatak sayısı 20 den fazla veya kat sayısı 2 den fazla olan otellerde her kata 2 çıkış sağlanır 2. Toplam yatak sayısı 20 den az ve yapı yüksekliği 15,50 m den az olan bina veya bloklarda merdiven korunumlu yapıldığı veya basınçlandırıldığı taktide tek merdiven yeterlidir. 3. İç koridora açılan kapı yangına 30 dakika dayanmalıdır. 4. Yatak odaları iç koridordan en az 60 dakika dayanıklı duvar ile ayrılır. 5. Otel yatak odasında veya süit odada en uzak noktadan çıkış kapısına ölçülen uzaklığın 15 myi aşmaması halinde tek kaçış kapısı yeterlidir, aşması halinde 2 çıkış kapısı bulunmalıdır. Tamamı yağmurlama sistemi ile donatılmışsa 5. Maddedeki mesafe 20 m çıkarılabilir 6. Havalandırılmayan iç koridorlar, yağmurlama sistemi olan binalarda 45 m ve yağmurlama sistemi bulunmayan binalarda 30 m aralıklarla duman kesiciler ile bölümlendir. Duman kesiciler yangına 60 dakika dayanıklı olmalıdır. MADDE 52. FABRİKA, İMALATHANE, DÜKKAN ve BÜRO BİNALARI Yapı yüksekliğinin 21,50 m aşmaması, bir kattaki kullanıcı yükünün 50 kişiyi geçmemesi, yapımda yanmaz ürünler kullanılmış olması ve kolay alevlenici ve parlayıcı maddeler içermiyor olması şartı ile tek kaçış merdivenine izin verilir. MADDE 159. MEVCUT FABRİKA, İMALATHANE, DÜKKAN ve BÜRO BİNALARI Yapı yüksekliğinin 21,50 m aşmaması, yapımda yanmaz ürünler kullanılmış olması ve kolay alevlenici ve parlayıcı maddeler içermiyor olması şartı ile tek kaçış merdivenine izin verilir. MADDE 54. KAZAN DAİRELERİ 1. Kazan dairesi binanın diğer kısımlarından yangına en az 120 dakika dayanıklı bölmelerle ayrılmalıdır. 2. Isıl kapasitesi 50 kw-350 kw arasında en az bir kapı, döşeme alanı 100 m² üzerinde veya ısıl kapasitesi 350 kw üzerinde ise en az 2 çıkış kapısı olur. Çıkış kapıları birbirlerine ters yönde ve yangına 90 dakika dayanıklı, duan sızdırmaz, kendiliğinden kapanır olması gerekir. 3. Sıvı yakıtlı kazan dairesinde en az 0,25 m³ hacminde uygun yerde betondan pis su çukuru yapılır. Pis su çukuru kanalizasyona bağlanır 4. En az 1 adet 6 kg KKT ve büyük kazan dairelerinde en az 1 adet yangın dolabı bulunur.

7 MADDE 55. DOĞAL GAZ ve LPG KAZAN DAİRELERİ 1. Sayaçlar kazan dairesi dışına yerleştirilir 2. Kullanılan gazın özelliği dikkate alınarak aydınlatma ve açma-kapama anahtarları ile panolar kapalı tipte tesis edilir. MADDE 56. YAKIT DEPOLARI 1. Yakıt deposu ile kazan dairesinin yangına 120 dakika dayanıklı bölme ile ayrılmış olması gerekir. 2. Depoda yeterli havalandırma sağlanması ve tank kapasitesinin en az üçte birini alacak şekilde havuzlama yapılması esastır. 3. Kalorifer yakıtı, a) litreye kadar bodrumda ve varil içinde b) litreye kadar bodrumda ve sızıntısız sac kaplarda c) litreye kadar bodrum katta, bodrum katta, yangına 120 dakika dayanıklı kâgir odada sızıntısız tanklarda veya bina dışında sızıntısız yeraltı ve yerüstü tanklarında, d) litreden fazla yakıt tankları binadan ayrı bağımsız tek katlı binaya yerleştirilmiş ve emniyet tedbirleri alınmış 4. Akaryakıt depolarının metal bölümleri statik elektriği karşı topraklanır 5. Kat kaloriferi tesisatı bulunan ve gaz yağı yakan binalarda en az 1 adet 6 kg kuru ABC tozlu yangın söndürücü bulunması şarttır 6. Kömürlük alanı 1,5 m kömür yüksekliği esas alınarak hesaplanır MADDE 57. MUTFALAR ve ÇAY OCAKLARI Konutlar hariç olmak üzere, alışveriş merkezleri, yüksek binalar içinde bulunan mutfaklar ve yemek fabrikaları ile bir anda 100'den fazla kişiye hizmet veren mutfakların davlumbazlarına otomatik söndürme sistemi yapılması şarttır. MADDE 58. SOBA ve BACALAR 1. Kazan dairesi için ayrıca havalandırma bacası yapılır ve komşu yüksek binalardan en az 6 m uzaklıkta yapılması ve ait olduğu binanın mahyasının en az 0,8 m üzerine çıkarılması esastır. 2. Kazan dairesi baca duvarları 500 C dayanıklı malzemeden yapılır 3. Sıvı ve katı yakıtlı kazanların bacalarının altında bulunan kurum temizleme menfezinin yılda 2 defa yetkililerce temizlenmesi gerekir 4. Odun ve kömür gibi katı yakıtlar ile yüksek oranda is bırakan sıvı yakıtlar kullanıldığında borular ayda bir bacalar ise iki ayda bir temizlenir MADDE 59. SIĞINAKLAR 100 m² den büyük sığınaklara duman tahliye sistemi kurulması ve en az iki çıkış sağlanması şarttır MADDE 60. OTOPARKLAR Alanlarının toplamı 600 m2 den büyük olan kapalı otoparklarda otomatik yağmurlama sistemi, yangın dolap sistemi ve itfaiye su alma ağızları yapılması mecburidir. Toplam alanı 2000 m2 yi aşan kapalı otoparklar için mekanik duman tahliye sistemi yapılması şarttır. Duman tahliye sisteminin binanın diğer bölümlerine hizmet veren sistemlerden bağımsız olması ve saatte en az 10 hava değişimi sağlaması gerekir. Araçların asansör ile alındığı kapalı otoparklarda doğal veya mekanik havalandırma sistemi yapılması şarttır. MADDE 62. ASANSÖRLER Asansör kuyusu ve makine dairesi yangına 60 dakika dayanıklı ve yanıcı olmayan malzemeden yapılmış olmadır. Aynı kuyu içinde 3 den fazla asansör kabini düzenlenemez. 4 asansör kabini düzenlendiği taktirde ikişerli gruplar halinde aralarına yangına 60 dakika dayanıklı malzeme ile ayrılır MADDE 63. ACİL DURUM ASANSÖRÜ 1. Yapı yüksekliği 51,50 m den fazla olan yapılarda en az 1 asansör acil hallerde kullanılmaz üzere düzenlenmelidir. 2. Acil durum asansörleri, kabin alanı 1,8 m², hızının zemin kattan en üst kata 1 dakikada erişecek hızda olması ve enerji kesilmesi durumunda otomatik olarak devreye girecek özellikte ve 60 dakika çalışır durumda kalmasını sağlayacak acil durum jeneratörüne bağlı olması gerekir. 3. Elektrik tesisatı ve kabloları yangına en az 60 dakika dayanıklı olması ve tesisatın sudan etkilenmemesi gerekir.

8 MADDE 65. TRANSFORMATÖR Transformatörün kurulacağı odanın bütün duvarları, tabanı ve tavanı en az 120 dakika süreyle yangına dayanabilecek şekilde yapılır MADDE 66. JENERATÖR Jeneratörün kurulacağı odanın duvarları, tabanı ve tavanı en az 120 dakika süreyle yangına dayanabilecek şekilde yapılır MADDE 68. İÇ TESİSAT Yapı yüksekliği 51,50 m den fazla olan binalarda şaft içinde bus-bar sisteminin bulunması şarttır MADDE 72. ACİL DURUM AYDINLATMASI Hastaneler ve huzur evlerinde ve eğitim amaçlı binalarda Kullanıcı yükü 200 den fazla olan bütün binalarda Zemin seviyesi altında 50 veya fazla kullanıcısı olan binalarda Penceresiz binalarda Otel, motel ve yatakhanelerde Yüksek tehlikeli yerlerde Yüksek binalarda 1. Normal aydınlatmanın kesilmesi halinde en az 60 dakika süreyle aydınlatma sağlanmalıdır. Kullanıcı yükü 200 den fazla olduğu yerlerde en az 120 dakika aydınlatma sağlanmalıdır. 2. Aydınlatma seviyesi en az 1 luxolmalıdır. Acil durum sonunda herhangi bir noktada aydınlatma seviyesi 0,5 lux den daha düşük seviyeye düşmemelidir. MADDE 73. ACİL DURUM YÖNLENDİRMESİ 1. Acil durum yönlendirmesinin normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle sağlanması gerekir. Kullanıcı yükünün 200 den fazla olması hâlinde, acil durum yönlendirmesinin çalışma süresinin en az 120 dakika olması şarttır. 2. Yönlendirme işaretleri; yeşil zemin üzerine beyaz olarak, ilgili yönetmelik ve standartlara uygun sembolleri ve normal zamanlarda kullanılacak çıkışlar için ÇIKIŞ, acil durumlarda kullanılacak çıkışlar için ise, ACİL ÇIKIŞ yazısını ihtiva eder. 3. Yönlendirme işaretlerinin her noktadan görülebilecek şekilde ve işaret yüksekliği 15 cm den az olmamak üzere azami görülebilirlik uzaklığı; Dışarıdan veya kenarından aydınlatılan yönlendirme işaretleri için işaret boyut yüksekliğinin 100 katına İçeriden ve arkasından aydınlatılan işaretlere sahip acil durum yönlendirme üniteleri için işaret boyut yüksekliğinin 200 katına eşit uzaklıkta olmalıdır. 4. Yerden 200 cm-240 cm yüksekliğe yerleştirilir. MADDE 75. ALGILAMA ve UYARI SİSTEMLERİ El ile uyarı sistemleri yangın uyarı butonları ile sağlanır. Yangın kaçış noktalarına yerleştirilir ve bir kattaki herhangi bir noktadan o kattaki herhangi bir uyarı butonuna yatay erişim uzaklığı 60 myi geçemez. Engelli veya yaşlıların bulunduğu yerlerde bu mesafe azaltılabilir. Yerden en az 110 cm ve en fazla 130 cm yüksekliğe yerleştirilir. Konutlar hariç, kat alanı 400 m² fazla olan 2 kat ile 4 kat arasındaki bütün binalarda Konutlar hariç, kat sayısı 4 ten fazla olan bütün binalarda Konutlar dahil bütün yüksek binalarda MADDE 81. SESLİ ve IŞIKLI UYARI CİHAZLARI 1. Tahliye uyarıları aşağıdaki istisnalar dışında hem sesli hem de ışıklı olmalıdır İşitme engelli kişilerin bulunma ihtimali olmayan yerlerde ışıklı uyarı cihazı kullanımı zorunlu değildir Sağlık hizmeti amaçlı binalarda sadece ışıklı uyarı cihazı kullanılabilir Tahliye uyarı sistemi aşağıdaki haller dışında yapının tamamında devreye girmelidir Yapısı itibariyle birden boşaltılması mümkün olmayan binalarda başlangıçta sadece yangından etkilenen ve etkilenecek bölgelerde uyarı devreye girer. Diğer bölgeler kademeli olarak devreye girer Yaşlılık, fiziksel veya zihinsel yetersizlik vb sebeplerle kendi başlarına dışarı çıkamayacak kişilerin bulunduğu binalarda sadece bu kişilerin bakımından sorumlu kişilerin bulunduğu bölümlere uyarı verilebilir.

9 3. Sesli uyarı cihazları binanın her yerinde, yerden 150 cm yükseklikte ölçülecek ortalama ortam ses seviyesi en az 15 db(a) üzerinde olacak şekilde yerleştirilir. Uyuma maksatlı bölümler ile banyo ve duşlarda ses seviyesi en az 75 db(a) olmalıdır. Sesli uyarı cihazları 3 m mesafede en az 75 db(a) en çok 120 db(a) ses seviyes, elde edilebilir olmalıdır. 4. Aşağıdaki yerlerde anons sitemi kurulması şarttır, 200 den fazla yataklı otel, motel, yatakhane Yapı inşaat alanı 5000 m² büyük veya toplam kullanıcı sayısı 1000 kişiyi aşan topluma açık binalarda, AVM, süpermerket gibi yapılarda Yüksekliği 51,50 m geçen bütün binalarda MADDE 82. KABLOLAR Çalışır durumda kalması gereken tüm kabloların yangına 60 dakika dayanabilecek özellikte olması şarttır Sağlık hizmeti amaçlı binalarda, 100 den fazla kişinin bulunduğu konaklama amaçlı binalarda ve kullanıcı sayısı 1000 i geçen toplanma amaçlı binalarda her türlü besleme ve dağıtım kabloları ve kablo muhafazalarında kullanılan malzemelerin halojenden arındırılmış ve yangına maruz kaldığında herhangi bir zehirli gaz üretmeyen özellikte olması gerekir. MADDE 85. DUMAN KONTROL SİSTEMİ TASARIM İLKELERİ Duman tahliyesinde kullanılacak fanların ve basınçlandırma fanlarının besleme kablolarının yangına en az 60 dakika dayanıklı olması ve jeneratörden beslenecek şekilde tesis edilmesi gerekir. MADDE 87. İKLİMLENDİRME ve HAVALANDIRMA TESİSATININ DUMAN KONTROLÜNDE KULLANILMASI Yapı yüksekliği 51,50 m üzerinde olan binaların hol ve koridor gibi ortak alanlarında duman kontrol sistemi yapılması mecburidir. MADDE 89. BASINÇLANDIRMA SİSTEMİ 1. Konutlar hariç olmak üzere bütün binalarda merdiven kovasının yüksekliği 30,50 m den fazla ise kaçış merdivenlerinin basınçlandırılması gerekmektedir. 2. Bodrum kat sayısı 4 den fazla olan binalarda bodrum kata hizmet veren kaçış merdivenleri basınçlandırılır 3. Yapı yüksekliği 51,50 den fazla olan konutların kaçış merdivenlerinin basınçlandırılması şarttır 4. Basınçlandırma sistemi çalıştığında bütün kapılar kapalı iken basınçlandırılan merdiven yuvası ile bina kullanım alanları arasındaki basınç farkı 50 Pa olması şarttır. Açık kapı durumu için basınç farkı en az 15 Pa olmalıdır 5. Basınçlandırma sistemin açık bir kapıdan basınçlandırılmış alana duman girişini engelleyecek yeterlilikte hava hızını sağlayabilmesi şarttır. Ortalama hız büyüklüğünün her bir kapının tam açık hali için en az 1 m/s olması gerekir. 6. Basınçlandırma havasının doğrudan dışarıya alınması ve egzos çıkış noktalarından en az 5 m uzakta olması gerekir. Yüksekliği 25 m den fazla olan kapalı merdivenlerin basınçlandırılmasında birden fazla noktadan üfleme yapılır. Yapı yüksekliği 51,50 m den fazla olan binalarda her katta veya en çok üç katta bir üfleme yapılması gerekir. MADDE 92. SU DEPOLARI ve KAYNAKLARI Sulu söndürme sistemleri tasarımında bina tehlike sınıfları dikkate alınır. Su deposu hacmi, düşük tehlike için 30 dakika, orta tehlike için 60 dakika ve yüksek tehlike için 90 dakika esas alınarak bulunur. Yapıda sadece çevre hidrant sistemi bulunuyorsa su ihtiyacı en az 1900 l/dak. Debiyi 90 dakika süre ile karşılayacak kapasitede olmalıdır. MADDE 94. SABİT BORULU TESİSAT ve YANGIN DOLAPLARI Yüksek binalar ile kat alanı 1000 m² den fazla olan alışveriş merkezlerinde, otoparklarda ve benzeri yerlerde ıslak veya kuru sabit boru sistemi üzerinde, itfaiye personelinin ve eğitilmiş personelin kullanımına imkân sağlayan bağlantı ağızları bırakılması ve bu bağlantı ağızlarının kaçış merdiveni veya yangın güvenlik holü gibi korunmuş mekânlarda olması şarttır. Bir boyutu 60 m yi geçen katlarda yangın dolabı ve itfaiye su alma ağzı yapılması gerekir. Herhangi bir noktadan su alma ağzına olan mesafe 60 m den fazla olamaz. Yüksek binalar ile toplam kapalı kullanım alanı 1000 m² den büyük imalathane, atölye, depo, konaklama, sağlık, toplanma amaçlı ve eğitim binalarında, alanlarının toplamı 600 m² den büyük olan kapalı otoparklarda ve ısıl kapasitesi 350 kw ın üzerindeki kazan dairelerinde yangın dolabı yapılması mecburîdir. Yangın dolapları, her katta ve yangın duvarları ile ayrılmış her bölümde aralarındaki uzaklık 30 m den fazla

10 MADDE 164. MEVCUT BİNALARDA SABİT BORULU TESİSAT ve YANGIN DOLAPLARI Yüksek binalar ile toplam kapalı kullanım alanı 2000 m² den büyük imalathane, atölye, depo, konaklama, sağlık ve toplanma amaçlı binalar ile eğitim binalarında, alanlarının toplamı 1000 m² den büyük olan kapalı otoparklarda ve ısıl kapasitesi 500 kw ın üzerindeki kazan dairelerinde yangın dolabı yapılması zorunludur. MADDE 95. HİDRANT SİSTEMİ Hidrant sistemi dizayn debisinin en az 1900 l/dak olması şarttır. Hidrant çıkışında ise 700 kpabasınç olması gerekir. Hidrantlar arası mesafe çok riskli bölgelerde 50 m, riskli bölgelerde 100 m, orta riskli bölgelerde 125 m ve az riskli bölgelerde 150 m alınır. Hidrantlar binalardan ortalama 5-15 m uzağa yerleştirilir. İçerisinde her türlü kullanım alanı bulunan ve genel yerleşme alanlarından ayrı olarak planlanan yerleşim alanlarında yapılacak binaların taban alanları toplamının 5000 m² den büyük olması halinde dış hidrant sistemi yapılması mecburîdir. MADDE 96. YAĞMURLAMA SİSTEMİ 1. Yapı yüksekliği 30,50 m fazla olan konut haricindeki bütün binalar 2. Yapı yüksekliği 51,50 m geçen bütün konutlar 3. Alanları toplamı 600 m² den büyük kapalı otoparklar ve 10 dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklar 4. Birden fazla katlı bina içerisindeki yatılan oda sayısı 100 veya yatak sayısı 200 geçen oteller, yurtlar.yapı yüksekliği 21,50 m den fazla yataklı tesisler 5. Toplam alanı 2000 m² üzerinde olan katlı mağazalarda, alışveriş, ticaret, eğlence ve toplanma yerlerinde 6. Toplam alanı 1000 m² den fazla olan kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya bulunan yapılarda Yağmurlama sistemi zorunludur. MADDE 165. MEVCUT BİNALARDA YAĞMURLAMA SİSTEMİ 1. Bina yüksekliği m den fazla olan konut ve büro haricindeki bütün binalarda, 2. Yapı yüksekliği m yi geçen büro binalarında, 3. Toplam alanı 1000 m² den fazla olan kapalı otoparklar ile 10 dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklarda, 4. İkiden fazla katlı bir bina içerisindeki yatak sayısı 200 ü geçen otellerde, pansiyonlarda, misafirhanelerde, 5. Birden fazla katlı ve yapı inşaat alanı 3000 m² nin üzerinde olan katlı mağazalarda, alışveriş, eğlence ve toplanma yerlerinde, 6. Aksi belirtilmedikçe, birden fazla katlı binalardaki, kolay alevlenen madde bulundurulan ve toplam kapalı alanı, bodrum katlarda 2000 m² ve diğer katlarda 4000 m² den fazla olan depolarda. MADDE 97. İTFAİYE SU VERME BAĞLANTISI Cephe genişliği 75 m aşan binalarda itfaiyenin sisteme dışarıdan su basabilmesi için sulu yangın söndürme sistemlerine en az 100 mm nominal çapında itfaiye su verme bağlantısı yapılması şarttır. İtfaiye araçlarının bağlantı ağzına ulaşma mesafesi 18 m den fazla olamaz MADDE 166. MEVCUT YAPILARDA İTFAİYE SU VERME BAĞLANTISI Bina kat alanı 2000 m² den büyük binalarda zorunludur MADDE 99. TAŞINABİLİR SÖNDÜRME TÜPLERİ A sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, çok maksatlı kuru kimyevi tozlu veya sulu, B sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, kuru kimyevi tozlu, karbondioksitli veya köpüklü, C sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, kuru kimyevi tozlu veya karbondioksitli, D sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, kuru metal tozlu, 1. Düşük tehlike sınıfında her 500 m², orta tehlike sınıfında her 250 m² yapı alanı içinde 1 adet uygun tipte yangın söndürücü tüp bulunması gerekmektedir. 2. Otoparklarda, depolarda, tesisat dairelerinde ve benzeri yerlerde ayrıca tekerlekli tip söndürme tüpü bulundurulması şarttır. 3. Söndürme tüpleri ulaşma mesafesi en fazla 25 m olmalıdır. 4. Duvara bağlantı asma halkası zeminden en fazla 90 cm olmalıdır 5. Söndürme tüpleri 6 ayda bir kontrol edilmeli, yıllık genel bakımları yapılmalı ve 4 yılın sonunda tozun değiştirilmesi gerekmektedir.

11 MADDE 102. TEHLİKELİ MADDELERİN SINIFLANDIRILMASI Patlayıcı maddeler Parlayıcı ve patlayıcı gazlar Yanıcı sıvılar Yanıcı katı maddeler Oksitleyici maddeler Zehirli ve iğrendirici maddeler Radyoaktif maddeler Dağlayıcı maddeler Diğer tehlikeli maddeler MADDE 106. LPG TÜPLERİNİN DEPOLANMASI 1. Müstakil ve tek katlı bina olmalı 2. Döşemesinin, tavanın ve duvarlarının yangına en az 120 dakika dayanması gerekir. 3. Depo kapıları 90 dakika yangına dayanmalı 4. Depolarda doğal havalandırma kullanılacaksa dış duvarların her 600 cm için en az 1 adet menfez bulunmalıdır. Menfezlerin her birinin alanının en az 140 cm² olmalıdır 5. Havalandırma fanı Ex-proof özellikte olmalı Havalandırma debisinin döşemenin her bir m² için en az 0,3 m³/dakika olması Havalandırma çıkış ağzının diğer binalardan en az 3 m uzakta bulunması 6. Depolarda ısıtma sadece merkezi sistem olarak yapılır ve ısı merkezi dışarıda olur. Tüpler radyatörlere en az 2 m uzakta tutulur 7. LPG dağıtım depolarında en çok kg gaz bulundurulabilir. Bu alanlar okul, cami, hastane gibi kamuya açık binaların arsa sınırlarından en az 25 m ve diğer binaların arsa sınırlarından en az 15 m uzakta bulunması gerekir. MADDE 108, LPG PERAKENDE SATIŞ YERLERİ Perakende satış yerlerinde en fazla 500 kg LPG bulundurulabilir. Eğer özel depoları varsa 750 kg daha LPG bulundurabilirler. En az 120 dakika yangına dayanıklı binalarda kurulabilir. MADDE 109. LPG TÜPLERİNİN KULLANILMASI 1. Evlerde en fazla 2 adet tüp bulundurulabilir. 2. LPG tüpleri dik konumda bulundurulur. Tüp ile ocak, şofben, kombi ve katalitik gibi cihazlar arasında hortum kullanılması gerektiğinde, en fazla 150 cm uzunluğunda ve ilgili standartlara uygun eksiz hortum kullanılır ve bağlantılar kelepçe ile sıkılır. MADDE 110. LPG İKMAL İSTASYONLARI 1. Tankın çevresi, tankın dış cidarının en az 1 m uzağından itibaren en az 180 cm yükseklikte tel örgü veya tel çit ile çevrilir 2. Tank sahasında ve tankın 5 m yakınında herhangi bir kanal veya kanalizasyon girişi ve benzeri çukur bulunamaz 3. Tankların 3 m yakınında yanıcı madde bulundurulmaz 4. Topraklamalar yapılarak tanklara katodik koruma yapılması gerekir 5. İstasyon sahası içerisinde ve çapraz konunda 2 adet spral hortumlu yangın dolabı ve 1 adet sis lansı bulundurulması, bunlar için en az 20 m³ kapasitede yangın suyu deposu tesis edilmesi ve yangın dolaplarının 700 kpabasıncı olan pompa ile su deposuna bağlanması şarttır MADDE 111. LPG DEPOLANMASI ve İKMAL İSTASYONLARI İLE İLGİLİ GÜVENLİK TEDBİRLERİ 1. Yerüstü tankları en az 3 m ve yer altı tanklarının en az 1 m uzaklığından itibaren tel örgü veya çit ile çevrilir 2. Tankların yakınından veya üstünden elektrik nakil hattı geçemez. Anma gerilimi 0,6 10,5 kvolan nakil hattının dikey doğrultudan her yandan 2 m uzaklıkta ve 10,5 kvüzerinde olan nakil hattının da yatay doğrultuda her yönden 7,5 m uzakta olması gerekir. 3. Depo ve tank alanlarında en az 2 adet 12 kg KKT bulundurulur. Kapasitesi kg fazla kg az olan depolarda en az 1 adet 12 kg KKT ilave edilir kg üzerindeki her kg için ilave olarak 1 adet 12 kg KKT bulundurulur.

12 4. Toplam kapasitesi 10 m³ büyük depolarda yağmurlama sistemi mecburidir. Yağmurlama sistemine ve yangın musluklarına ihtiyaca uygun olarak suyu pompalayacak birbirini yedekleyen az 2 pompa bulundurulur ve bu pompaların çıkış basıncı 700 kpa az olamaz. Pompalardan birinin jeneratörden beslenmesi veya dizel yangın pompası olması şarttır. 5. En az 2 yangın hidrantıveya komple yangın dolabı bulundurulur. 6. Statik topraklama ölçümleri en az yılda 1 defa uzman kişi ve kuruluşlar tarafından yapılır. Yaylı emniyet valflarinin hidrostatik testleri 5 yılda bir, tankların hidrostatik testleri 10 yılda bir yapılır. MADDE 112. DOĞAL GAZ KULLANIM ESASLARI Isı merkezlerinin girişinde 1 adet emniyet selenoid vanası bulunması ve bu vananın en az 2 adet patlama ve kıvılcım güvenlikli kademe ayarlı gaz sensöründen kumanda alarak açılması gerekir. MADDE 113. YANICI ve PARLAYICI SIVILAR 1. Yanıcı sıvılar; parlama noktası 37,8 C ve daha yüksek sıvılardır a. 37,8 C parlama noktası > 60 C Sınıf II sıvılar b. 60 C parlama noktası > 93 C Sınıf IIIA sıvılar c. Parlama noktası 93 C Sınıf IIIB sıvılar 2. Sınıf I parlayıcı sıvı; Parlama noktası >37,8 C ve buhar basıncı 276 kpa aşmayan sıvılar a. Parlama noktası < 22,8 C ve kaynama noktası <37,8 C Sınıf IA sıvılar b. Parlama noktası <22,8 C ve kaynama noktası 37,8 C Sınıf IB sıvılar c. 22,8 C <Parlama noktası >37,8 C Sınıf IC sıvılar MADDE 114. BİLDİRİM ve İZİN MECBURİYETİ 1. Sınıf IIIA ve sınıf IIIB sıvılar dışında olup depolanmalarında bildirim mecburidir. Depolanan miktar yönetmelikte belirtilen değerleri (Ek 11) aşıyorsa ve depolanan yerin farklı olması durumunda ayrıca itfaiye teşkilatından da izin alınması şarttır 2. Sınıf I ve Sınıf II sıvıların doldurulduğu kapalı hacimlerde saatte 200 litreden fazla dolum yapılıyor ve 1000 litreden fazla yanıcı sıvı bulunduruyorsa itfaiye teşkilatından izin zorunludur MADDE 115. AZAMİ DEPOLAMA MİKTARLARI ve DEPOLAMA ŞARTLARI Yangına en az 90 dakika dayanıklı duvar ve döşemeler ile ayrılan binalarda depolama odasında veya 200 C de 10 dakika yangına dayanıklı dolap içerisinde 1. Sınıf IA sıvılar, 100 litre orijinal kabında 2. Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam 500 litre orijinal kabında 3. Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam 2500 litre taşınabilir tanklarda Yangına en az 90 dakika dayanıklı duvar ve döşemeler ile ayrılan binalarda depolama odasında veya 200 C de 10 dakika yangına dayanıklı kabin ve orijinal ambalaj içinde 1. Sınıf IA sıvılar, en fazla100 litre 2. Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam en fazla 1000 litre 3. Sınıf IIIB sıvılar en fazla 2500 litre MADDE 116. TEHLİKE BÖLGELERİNİN TANIMLAMALARI Bölge; Patlayıcı gaz-hava karışımının devamlı surette veya uzun süre mevcut olduğu bölgelerdir (boru ve kap içleri) Bölge: Patlayıcı gaz-hava karışımının normal çalışma sırasında oluşma ihtimalinin olduğu bölge (dolum ağzı, armatürle) Bölge: Patlayıcı gaz-hava karışımının normal çalışma sırasında oluşma ihtimalinin olmadığı, oluşması halinde ise kısa süre için mevcut olduğu bölgelerdir (tank çevresi)

13 MADDE 118. DEPO BİNASI İÇİNDE DEPOLAMA Depo hacimleri 1. Tehlike bölgesidir. Depo hacimlerinden dışarıya açılan kapılardan ve pencerelerden ve diğer açıklıklardan itibaren 5 m yarıçapındaki bölge, döşemeden 0,8 m yüksekliğe kadar 2. Tehlike bölgeleridir. Kapılar en az 120 dakika yangına dayanıklı olmalıdır Depo hacimlerinin yeteri kadar havalandırılması ve aydınlatılması gerekir. Doğal çekim yetişmiyorsa döşeme düzeyinde etkili saatte en az 6 hava değişimi yapacak mekanik bir düzen kurulur. MADDE 119. AÇIKTA YER ÜSTÜ DEPOLAMA Tank cidarından itibaren 5 m lik uzaklık zeminden 0,8 m yüksekliğe kadar 2. Tehlike Bölgesidir. Yanıcı sıvılar havuzlama bölgesi içinde depolanmış ise bu bölge havuz setinin üst kenarının 0,8 m üstüne kadar 1. Tehlike bölgesidir. MADDE 120. DEPOLAMA TANKLARI 1. Yer altı tankı; Yeraltına tamamen gömülü, üzerindeki toprak tabakası en az 60 cm olan ve üstü en az 10 cm beton işe örtülü tankı ifade eder. Araç trafiği varsa yada ihtimali varsa, tankın üzeri en az 60 cm kalınlığında sıkıştırılmış dolgu malzemesi ve üzerine de 15 cm demir takviyeli beton plaka ile kapatılması şarttır. Beton plaka ile kapatılmazsa, etrafı 180 cm yüksekliğinde tel örgü çit ile çevrilir. a) Yeraltı tanklarının depo sahası olmayan arazi ve arsalardan en az 1 m uzakta olması şarttır. b) Yeraltı tanklarının içi, 0. Tehlike, bakım işlerinin yapıldığı kanal veya kapak bölmesi, 1. Tehlike Bölgesidir. c) Tankların toprak doldurulmadan önce en az 200 mm kalınlığında yanmaz ve izolasyonuna etki etmeyen tabaka ile örtülmesi şarttır d) Tankların havalandırma borularının kapalı hacimlere açılmaması ve zeminden en az 4 m yüksekte açık havaya çıkması şarttır 2. Yerüstü tanklarının içi 0. Tehlike Bölgesidir. MADDE 126. YANGIN GÜVENLİĞİ EKİPLERİNİN KURULUŞU Yapı yüksekliği m. den fazla olan konut binaları ile içinde 50 kişiden fazla insan bulunan konut dışı her türlü yapıda, binada, tesiste, işletmede ve içinde 200 den fazla kişinin barındığı sitelerde aşağıdaki acil durum ekipleri oluşturulur. Söndürme ekibi: 3 kişi Kurtarma ekibi: 3 kişi Koruma ekibi: 2 kişi İlk yardım ekibi: 2 kişi MADDE 127. EKİPLERİN GÖREVLERİ Söndürme ekibi; binada çıkacak yangına derhal müdahale ederek yangının genişlemesine mani olmak ve söndürmek, Kurtarma ekibi; yangın ve diğer acil durumlarda can ve mal kurtarma işlerini yapmak, Koruma ekibi; kurtarma ekibince kurtarılan eşya ve evrakı korumak, yangın nedeniyle ortaya çıkması muhtemel panik ve kargaşayı önlemek, İlk Yardım ekibi; yangın sebebiyle yaralanan veya hastalanan kişilere ilk yardım yapmak. MADDE 128. EKİPLERİN ÇALIŞMA ESASLARI Söndürme Ekibi; yangın yerinin altındaki, üstündeki ve yanlarındaki odalarda gereken tertibatı alır, yangının genişlemesini önlemeye ve söndürmeye çalışır Kurtarma ekibi; Önce canlıları daha sonra yangında ilk kurtarılacak evrak, dosya eşyaları kurtarır. Koruma ekibi; Kurtarılan eşya ve evrakları güvenlik güçleri veya bina yetkililerinin göstereceği bir yerde muhafaza altına alır. Yangın söndükten sonra yetkililere teslim eder İlkyardım Ekibi; İlkyardım hizmeti verir

14 MADDE 129. EĞİTİM Binada en az senede 1 kez söndürme ve tahliye tatbikatları yapılır. MADDE 146. MEVCUT BİNALARDA KAÇIŞ YOLLARI Mevcut yapılarda, katta bulunan kullanıcı sayısı 50 kişiyi geçmemek ve toplanma amaçlı mekan olmamak şartıyla aşağıda belirtilen çıkışlar ikinci kaçış yolu olarak değerlendirilir Bina yüksekliği 30,50 m den fazla olmayan binalarda, kaçış merdivenine bir pencereden ulaşılmasına Kaçış merdivenine bir odadan geçerek ulaşılmasına Toplanma amaçlı olarak kullanılmayan bir bodrum kat için bir merdiven ile ulaşılan pencere MADDE 151. KAÇIŞ MERDİVENİ YUVALARININ YERİ ve DÜZENLENMESİ Kaçış merdiveni zemine kadar ulaştırılmalıdır. Mümkün değilse yerden 3 m yukarıda bitirilebilir. Ancak eğitim tesislerinde, sağlık hizmet amaçlı binalarda, eğlence yerlerinde kullanıcı sayısı 50 kişiyi geçen konaklama tesislerinde ve kullanıcı yükü 100 kişiyi geçen bütün binalarda tabii zemine kadar indirilmesi şarttır.

15 BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN ÖNLENMESİ VE ETKİLERİNİN AZALTILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, İstisnalar, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmelik, tehlikeli maddeler bulunduran kuruluşlarda büyük endüstriyel kazaların önlenmesi ve muhtemel kazaların insanlara ve çevreye olan zararlarının en aza indirilmesi amacıyla, yüksek seviyede, etkili ve sürekli korumayı sağlamak için alınması gerekli önlemler ile ilgili usul ve esasları belirler. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik mevcut, bulundurulması muhtemel, endüstriyel bir kimyasal prosesin kontrol kaybı esnasında oluşması beklenen tehlikeli maddeleri Ek-1 in Bölüm 1 ve Bölüm 2 sinde belirtilen sınır değerlere eşit veya üzerindeki miktarlarda bulunduran alt ve üst seviyeli kuruluşlara uygulanır. Ancak; 11 inci, 12 nci, 13 üncü, 14 üncü, 15 inci, 16 ncı ve 17 nci maddeler sadece üst seviyeli kuruluşlara uygulanır. İstisnalar MADDE 3 (1) Bu Yönetmelik; a) Türk Silahlı Kuvvetlerindeki kıta, karargâh ve kurumlara, b) İyonlaştırıcı radyasyon faaliyetlerine, c) Ek-1 Bölüm 1 ve Bölüm 2 de belirtilen miktarda ve cinste tehlikeli madde bulundursalar dahi; 1) Tehlikeli maddelerin bu Yönetmelikle kapsanan kuruluşların sınırlarının dışında karayolu, demiryolu, kıta içi suyolu, deniz veya hava yoluyla taşınmasına, 2) Tehlikeli maddelerin kuruluş sınırları dışında bir boru hattıyla taşınmasına, ç) Madenlerde, taş ocaklarında ve sondaj kuyusu vasıtasıyla minerallerin ve hidrokarbon bazlı doğal maddelerin aranması ve çıkarılması faaliyetlerine, d) Denizde, minerallerin ve hidrokarbon bazlı doğal maddelerin aranması, çıkarılması ve işlenmesi ile ilgili faaliyetlere, e) Düzenli atık depolama sahalarına, uygulanmaz. (2) Ancak bu Yönetmelik; a) Birinci fıkranın (c) bendinin (2) numaralı alt bendi kapsamında tehlikeli maddelerin pompalama istasyonlarındaki depolama faaliyetlerine, b) Ek-1 de tanımlanan tehlikeli maddelerin kullanıldığı, birinci fıkranın (ç) bendi kapsamındaki minerallerin ve hidrokarbon bazlı doğal maddelerin işlenmesi ile ilgili faaliyetlere ve bu işlemlere ilişkin depolama faaliyetlerine, uygulanır. Bildirimler MADDE 7 (1) Ek-1 in Bölüm 1 ve Bölüm 2 sinde belirtilen tehlikeli maddeleri bulunduran veya bulunduracak kuruluşun işletmecisi; a) Faaliyet halindeki kuruluş için bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren, b) Kuruluş faaliyete geçmeden önce, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının internet sayfasındaki özel program paketini kullanarak bildirimini yapar. (2) İşletmeci; a) Beyan edilen tehlikeli maddelerin miktarında kuruluşun seviyesini etkileyecek bir değişiklik olması, b) Beyan edilen tehlikeli maddelerin niteliğinde veya fiziki şeklinde değişiklik olması, c) Uygulanan proseslerde değişiklik olması, ç) Çevre ve Şehircilik Bakanlığına veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına verilen bilgilerde herhangi bir değişiklik olması, d) Kuruluşun faaliyetine son vermesi veya devredilmesi, hallerinde yirmi iş günü içerisinde bildirimini günceller.

16 Kantitatif risk değerlendirmesi MADDE 8 (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki alt ve üst seviyeli kuruluşlarda büyük endüstriyel kaza tehlikelerinin belirlenmesi ve bu tehlikelerden kaynaklanacak risklerin değerlendirilmesi amacıyla kantitatif metotlarla risk değerlendirmesi yapılır. (2) Kantitatif risk değerlendirmesinde, büyük kazaya yol açabilecek tehlikeler ve aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınır: a) Tehlikeli kimyasalların sınıflandırılması, bu kimyasalların miktarları ve karşılıklı etkileşimleri. b) Kimyasal maruziyetin insan ve/veya çevre açısından değerlendirilmesi. c) Patlayıcı ortamlar ve bu ortamların kalıcılığı, patlayıcı ortam sınıflandırması ve bu alanlarda kullanılacak ekipmanların uygunluğu. ç) Proses içerisindeki tehlikeli ekipmanların belirlenmesi ve gruplandırılması. d) Proses tehlikeleri ile proses ekipmanlarının ve/veya enstrümanlarının karşılıklı etkileşimleri. e) Proses enstrümanlarının ve acil durum kapatma sistemlerinin güvenilirlik değerlendirmesi ve sertifikasyonu. f) Bakım ve onarım işlerinde güvenilirlik verisi. g) Güvenilirlik merkezli gerçekleştirilecek bakım ve risk temelli kontrol yöntemleri. ğ) Büyük kaza senaryolarının kök neden ve sonuç analizi. h) Geçmişte yaşanan kazalar ve bu kazaların nicel tekrarlanma olasılıkları. ı) İnsan hataları ve güvenilirlik analizi. (3) İşletmeci, kantitatif risk değerlendirmesinde kullandığı güvenilirlik verisi ile büyük kaza senaryolarında kullandığı olasılık verilerini, bakım kayıtları, kaza analizleri veya enstrümantasyon güvenlik sertifikasyonu gibi hangi veri bankalarından aldığı konusunda ayrıntılı bilgi verir. (4) Üst seviyeli kuruluşun işletmecisi, hazırlanan risk değerlendirme belgelerini güvenlik raporuyla birlikte dijital ortamda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına gönderir. (5) Bu madde kapsamında yapılan risk değerlendirmesinde, 29/12/2012 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliğinin, bu Yönetmeliğe aykırı olmayan hükümleri uygulanır. Mümkün olan en yüksek önlem seviyesi MADDE 9 (1) İşletmeci, kantitatif risk değerlendirmesine göre belirlediği tehlikeli ekipmanlar için senaryo edilen her bir büyük kazanın her türlü sonucunun meydana gelme frekansını 1x10-4/yıl seviyesine veya bu seviyeden daha küçük bir seviyeye indirmek zorundadır. Büyük kaza önleme politika belgesi MADDE 10 (2) Büyük kaza önleme politika belgesi; a) Faaliyet halindeki kuruluşlar için bu maddenin yürürlüğe girmesini müteakiben 6 ay içerisinde, b) Kuruluşun, bulundurduğu tehlikeli maddelerin cinsi ve/veya miktarındaki değişiklik nedeniyle alt seviyeli bir kuruluş haline gelmesi durumunda; 1) Söz konusu değişiklik bu maddenin yürürlük tarihinden önce ise, yürürlük tarihini müteakip bir yıl içerisinde, 2) Söz konusu değişiklik yürürlük tarihinden sonra ise kapsama dahil olduğu tarihi müteakiben bir yıl içerisinde, c) Diğer durumlarda faaliyete geçmeden önce, hazırlanır. (3) Büyük kaza önleme politika belgesi; a) Kuruluşta büyük bir kazaya neden olabilecek; kazaya ramak kalma veya kullanılan prosesin, mevcut tehlikeli maddelerin niteliğinin, miktarının veya depolama şeklinin değiştirilmesi, b) Ek-3 te belirtilen güvenlik yönetim sisteminde bir değişiklik yapılması durumlarında, işletmeci tarafından gözden geçirilir ve gerekirse güncellenir. c) Kuruluşta yapılan güvenlik yönetim sisteminin denetimi esnasında kuruluşta uygulanan güvenlik yönetim sisteminin büyük kaza önleme politika belgesinde belirtilenden farklı olduğunun tespit edilmesi durumunda geciktirmeksizin, işletmeci tarafından gözden geçirilir ve güncellenir. (4) İşletmeci hazırlanan büyük kaza önleme politika belgesinde belirtilen politikayı uygular. (5) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, büyük kaza önleme politika belgesi ile ilgili bir tebliğ yayımlar.