'Behzat Ç.'ye Alkol Tepkisi!

Transkript

1 On5yirmi5.com 'Behzat Ç.'ye Alkol Tepkisi! "Bu oyuncular normal hayatlarında bu kadar içki içiyorlar mı?!" Yayın Tarihi : 7 Aralık 2011 Çarşamba (oluşturma : 12/22/2015) Haber: Arzu ERDOĞRAL Dünya Sağlık Örgütü tarafından Avrupa Bölgesinde Türkiye sigaranın zararlarını anlatmada en iyi ülke seçildi. Ancak aynı durumun alkol ile mücadele için söylenemeyeceği ifade ediliyor.. Öyle ki bugün sigara kullanımının gösterimi kanunla sınırlandırılmışken, dizilerin birçoğunda içki kullanımı dikkat çekiyor. Bu bağlamda son olarak Behzat Ç dizisinin hemen hemen her karesinde alkol kullanılması tepkilere neden oldu. Konu ile ilgili olarak görüştüğümüz YEŞİLAY Başkanı Av.Muharrem Balcı, Psikolog Fatih Reşit Civelekoğlu ve Psikoterapist Mehtap Kayaoğlu ise alkolün dolaylı yoldan kullanılmasının normalleştirmesinin yanlışlığına vurgu yaptı. HER BAĞIMLILIK DİĞERİNİ TETİKLER Özellikle çocuklara ve gençlere kötü örnek oluyor denilerek dizilerde alkol kullanımına tepki gösterenler son olarak Behzat Ç. dizisine eleştiri de bulundu. Siz bu konuda neler söylersiniz? Türkiye nin sigara ile mücadelede en iyi ülke seçilmesi sigara ile mücadelede başarılı olduğunu göstermez. Bu başarı geçicidir. Diğer bağımlılıklarla topyekun ve aynı duyarlılıkla mücadele edilmediğinde sigara ile mücadele de sonuçsuz kalacaktır. Zira her bağımlılık bir diğerini tetikler. Alkol bağımlılık yapıcı maddedir. Mücadele edilmesi gerekir. Her türlü taciz ve tecavüzün, cinnet ve cinayetin, boşanmaların birinci derecedeki nedeni alkoldür. BİR POLİS MEMURU ŞİŞE ELİNDEN DÜŞMEMECESİNE GÖREV YAPABİLİR Mİ? Dizilerde alkolün yaygın gösterimi masum değildir. Senaryo yazarlarının alkol üreticilerinden fonlandığı şeklinde yaygın kanaat var. Gerçekten de bahsettiğiniz dizilerde bir polis memurunun

2 veya bir insanın yaşamında alkolün bu kadar çok yer alması aklın izah edemeyeceği, aksine bu davranışı senaryoya dönüştürenlerin kötü niyetle davrandığı izlenimi uyandırmaktadır. Size de yadırgatıcı gelmiyor mu? Bu oyuncular normal hayatlarında bu kadar içki içiyorlar mı? Veya bir polis memuru dizide canlandırılan tipleme gibi şişe elinden düşmemecesine görev yapabilir mi? Göreve devam ettirilebilir mi? Bu seyircinin zekâsı ile alay etmektir. EMNİYET İN POLİS MEMURLARININ SARHOŞ TİPLEMELERİNE TEPKİ GÖSTERMESİNİ İSTİYORUZ! Görsel medyada ve yazılı medya röportajlarımda bu konuyu sık sık gündeme getiriyorum. Basın açıklamalarımızda sürekli işliyoruz. Hatta Emniyeti göreve çağırarak polis memurlarının sarhoş tiplemelerine tepki göstermelerini istiyoruz. Ancak henüz sonuç almış değiliz. RTÜK E TEPKİLER GİDİYOR YEŞİLAY olarak her türlü bağımlılıkla mücadele ediyorsunuz. Bu konuda birçok araştırmayı da kamuoyu ile paylaşıyorsunuz. Peki, özellikle TV lerde alkol gösteriminin toplum üzerindeki etkileri ile ilgili bir çalışmanız oldu mu? Bir araştırmamız yok. Ancak toplumun her kesiminden tepki alıyoruz. RTÜK e de tepkilerin gittiğini biliyoruz. Fakat burada asıl görev devlete ve kanun koyucuya düşmektedir. +18 olan sigaranın her tür basın-yayın organlarında gösterimi ve reklamı yasak, +18 olan alkolün yazılı basında reklamı ve görsel basında da gösterimi serbest. Maalesef devletin bir bağımlılıklarla mücadele stratejisi veya düzenlemesi yok. Tesadüfen bir Başbakan ve birkaç bakan ve duyarlı insanın sigara karşıtı tavırları var. Madde bağımlılığı ile mücadele Yeşilay a havale edilmiş durumda. SAVAŞ ÇOCUKLARIMIZIN İRADELERİ ÜZERİNDEN OYNANIYOR -Siz YEŞİLAY olarak özellikle medyaya bu konuda ne gibi bir çağrı yaparsınız? Medyanın duyarlılığını önemsiyoruz. Ancak alkollü içki reklam gelirleri nedeniyle yeteri kadar bağımlılıklarla mücadeleye katkı vermediklerini düşünüyorum. Lütfen günümüzün ve geleceğimizin en tehlikeli savaşı olan madde bağımlılığı üreticiliği ve özendiriciliğine karşı Yeşilay ile birlikte tavır alsınlar. Aksi halde hiç kimsenin gelecek nesillerle ilgili garantisi yoktur. Tehlike kapımızı çaldığında çok geç olacaktır. İnsanlığa karşı suç işleyen insanlık düşmanlarına daha fazla prim vermeden bu savaşa karşı çıkalım. Savaş, geleceğimiz olan çocuklarımızın iradeleri üzerinde oynanıyor. BU İNSANLAR SENERYOLARINDA ÇAY DA DEMLEYEBİLİRLER! Psikoterapist Mehtap Kayaoğlu

3 Dizilerde ve son olarak Behzat Ç dizisinde sürekli alkol figürünün kullanılması toplum tarafından tepkilere neden oluyor. Bu ailelerin endişelenmesini haklı kılabilecek bir tepki midir? Bir psikolog olarak bu konudaki görüşünüz nedir? Televizyonun insan hayatı özellikle de gençlerin ve çocukların gelişim süreçleri üzerinde çok ciddi etkileri olduğunu herkes kabul ediyor. Hatta erkeklere ve evli hanımlara da bunun etkili olmadığını söylemek günümüz şartlarında son derece yanlış.. Behzat Ç dizisinde benimde çok dikkatimi çekti. Her karesinde, birbirine eklenmiş şekilde sürekli ellerinde bira şişesi olan insanları görmekten, filmin kendisini görmeye fırsat bulamıyoruz. Bu insanlar senaryolarında çay falan da demleyebilirler. Arada başka bir şeyler içebilirler. Meyve suyu gibi. Masalarda insanların gözüne sokulan bir bira şişesi, masaların üzerinde özellikle bitmiş bira şişeleri oluşu garip bir imaj. Yani elinde bir şişe var, masasının üzerinde bitmiş 5 veya 6 şişe var. Kaldı ki günümüzde bir insan alkol bağımlılığıyla ilgili yardım almaya gittiğinde günde iki bira içtiğinde ve iki bira içmediğinde kendisini kötü hissetme durumunda alkol bağımlısı teşhisi alır. Mutlak olarak da tedavi görmesi gerektiği söylenir. Bu tür sahnelerde ise 5, 6 tane biralardan bahsediyoruz. Son derece ciddi alkol bağımlılığı sahnesi görüntüsü. Son derece tehlikeli. BU GÖRÜNTÜLERİ GÖREN GENCİN NORMAL ALGISI DEĞİŞEBİLİR Gençler üzerinde ne gibi etkiler yapar? Bunu normal algılar. Alkol tüketen bir genç zaten izlediği filmlerde bitmiş bira şişelerini gördüğünde günde 3, 5 tane atmanın çok da fazla zararlı olmadığını düşünmeye başlar. Alkol ve bira tüketimini artırabilir. Normal algısı değişebilir. Biz burada vakalarda çalışırken günde 2 tane üzerindeki tüketiminin bağımlılık için bir sınır olduğunun bilgisini veriyoruz insanlara. Demek ki bu sınırı aşan bir bilgiyle doğrudan muhatap oluyorlar. Bununla birlikte yine aynı diziler de şampanya tüketmeleri, elindeki viski bardaklarının olması, votka denilen içkinin bol tüketilmesini normalize etmeye başladılar. Sanki çok sağlıklı içecekmiş gibi. Sanki insan hayatına çok ciddi bir katkısı varmış gibi Bombardıman edilen bir görüntünün ben kesinlikle doğru olmadığını düşünüyorum. RTÜK'ün bu işlere el atmasını istiyorum. Çünkü sigaraları zararlarını anlatmak açısından iyi bir şey yaptılar. Özellikle senaryolardan dikkat ederseniz sigaralar çıkmaya başladı. Aynı dikkatin alkol tüketimine karşıda yapılması gerektiğini düşünüyorum. Bu konuda kanun yok ama bir şekilde sizlerin aracılığı ile ya da bizim aracılığımız ile belki de duyurulabilir. Sonuç itibariyle alkolizm sınırı diye bir kavram var. O filmlerde bu sınır fazlasıyla gözler önüne seriliyor. Dolayısıyla sanki normalmiş gibi algılattırılıyor. Ki bu normal değil. İnsanların tercih

4 meselesidir diyebileceğiniz bir şeydir ya da arada sırada nadiren tüketmelerinde bir zarar görmeyebilinir ama bunun ötesinde de her gün devamlı tüketmeleri ve onların davranışları (bunlar sonuçta taklidi yapılan karakterler, izleyiciler tarafından seviliyorlar) gençler üzerinde etkisini göstermeye başlıyor. İdol haline geliyorlar. Onların yaptığı bütün yanlışlar, doğrular, konuşma üslupları dahil her şeyi gençlerin üzerinde kolaylıkla görebiliyoruz. Bir psikolog olarak senaristlere ne tavsiye edersiniz? Senaryoları hazırlarken biraz daha dikkatli olmalarını tavsiye ederim. Hayatın gerçeği olarak bazı şeylere yer verebilirler. Gereğinden fazla olması konusunda dikkatli olmalarını öneriyoruz. Ben aslında RTÜK'ün şöyle bir şey yapmasını istiyorum. Her dizinin mutlaka bir danışmanı olmalı. Özellikle bir uzmana müracaat etmeliler, danışmanın mutlak olarak onayından, sansüründen geçmeliler. Sansür ifadesi pek doğru değil ama en azından bir danışmanlık hizmeti almalılar. Sonuçta bu filmlerin insanlara verdiği doğrudan mesajlar var. Dolaylı yoldan ikincil mesajları da var. İkincil etkisine seconder etkisi denilir. O ikincil etkinin çok daha etkili olduğunu düşünüyoruz. Çünkü kahraman rahatlamak için içiyordur. Kahramını izler geçeriz ama başka bir yerde rahatlamak isteyen biri aynı yöntemi kullanarak rahatlamak isteyecektir. Biz öfke kontrol çalışmaları yaparken ya da duygu kontrol çalışmaları yaparken zaten insanlara ısrarla kendilerine zarar verecek yöntemlerle değil de, sağlıklı olan yöntemlerle rahatlamayı öğretmeye çalışıyoruz. Ama ne yazık ki bu gibi durumlarda mücadele edeceğimiz yanlış rahatlama yöntemlerinin sayısında artış olmaya başlıyor. ALKOL HAYATIN BİR PARÇASI ALGISI OLUŞUYOR Psikolog Fatih Reşit Civelekoğlu Dizilerde alkol gösteriminin toplum üzerinde ne gibi bir etkisi olur? Bu tarz görüntüler özellikle de çocuklarda, alkolün hayatın bir parçası olarak algılanmasına yol açıyor. Çünkü çocuklar gelişme süreçleri içerisinde aynı zamanda bir dünya modeli oluşturuyorlar. Yani dünya nasıl bir yer? Hayatta neler var? Kurallar ve prensipler neler? Neler konuşulur ve yenilir içilir? Bununla ilgili bir şablon oluştururlar beyinlerinde. Bu şablon hayatlarının daha sonraki dönemlerinde etkili ve belirleyicidir. Olaylar, nesneler ve insanlar ile karşılaştıklarında onları nasıl anlamdıracaklarında, nasıl bir davranış sergileyeceklerinde bu şablon belirleyicidir. Günümüzde çocukların kafalarında oluşan bu hayat modelinin şekillenmesinde televizyon ve internette çok önemli bir rol oynuyor. Çünkü çocukların çevresini oluşturan en önemli faktör. Çocuğun kişiliğini oluşturan o çevre nedir? Dış dünyadan uyarım aldığı kaynaklardır. Anne, baba,

5 öğretmen, arkadaşlar Televizyondan da çocuk görsel, işitsel ve duygusal uyarım alır. DolayIsı ile o çocuğun izlemiş olduğu filmler, diziler ve programlar da önemli bir rol oynar. Çocuğun orada sigara ya da alkolü görmesi onun var olduğu ve doğal karşılandığı, herkes tarafından kullanıldığı dolayısı ile da kendisinin de kullanmasında bir sakınca olmadığı anlamına gelecek bir dünya modelini oluşmasına neden olur. ALKOLE KARŞI DA BÖYLE BİR KAMPANYA BAŞLATILMASI GEREKİYOR Bir uzman olarak bu konuda bir çağrınız var mı? Tabi ki Ama senaryo yazanlardan böyle bir şey beklememiz pek olası değil. Fakat RTÜK ve ilgili devlet mekanizmaları aynı sigara da olduğu gibi bir buzlama yapabilir. O buzlama toplumsal bilinç altında sigaranın toplum tarafından onaylanmadığı, hoş görülmediği, devlet mekanizması tarafından destek görmediği gibi bir bildirim oluşturarak bilinçaltına negatif geri bildirim veriyor. Oluşan bu geri bildirim kitle halinde sigaradan vazgeçme ve bırakma çabasında çok önemli rol oynadı. 2 milyona yakın insan sigarayı bıraktı. Alkole karşı da böyle bir kampanya başlatılması gerekiyor. Toplumun, STK ların da bu konuda harekete geçmesi lazım. Batı ülkelerinin birçoğunda alkol mevzuatı Türkiye den çok daha ağır. Bazı ülkelerde 25 yaşından küçüklere alkol satılması yasak. Belli saatlerde alkol satışı yasak. Alkol satabilmek için ruhsat alabilmek son derece zor v.s Fakat Türkiye de ne yazık ki alkol lobisi ve alkol kullananların sesi, alkole karşı olan ve toplumu alkolün zararlarına karşı korumaya çalışan kitlelerden daha baskın çıkıyor. Dolayısı ile bu konuda zayıf kalıyoruz. Zayıf kalınca da onların dediği oluyor. Şimdi bir de alkolsüz bira son derece yaygınlaşmış vaziyette. Alkol reklam yasaklarını bira firmaları, alkolsüz bira reklamları yaparak delme eğilimi içerisindeler. Bu da dolaylı olarak alkol reklamı olmuş oluyor. On5yirmi5 Bu dökümanı orjinal adreste göster 'Behzat Ç.'ye Alkol Tepkisi!