Prof. Dr. Acar Baltas, Psikolog

Transkript

1

2 ÖĞRENMENİN NÖRO BİLİMSEL TEMELLERİ VE GÜNLÜK HAYATIMIZDAKİ YERİ Prof. Dr. Acar Baltaş Psikolog 4 Kasım 2014

3 NE KONUŞACAĞIZ? Beyni tanıyalım Öğrenme nerede ve nasıl gerçekleşir? Ha\za ve unutma İşlevsel sorular Öğrenme ve yorgunluk Müzik ve öğrenme Kaygı ve öğrenme ilişkisi Çoklu odaklanma Kurumsal eğibmlerde kalıcılık

4

5

6 ÖĞRENME ÇEVREYLE ETKİLEŞİM SONUCU GERÇEKLEŞEN BİYOKİMYASAL BİR SÜREÇTİR

7 BEYİN Ortalama 1,3 kg ağırlığındadır Vücut oksijeninin ve glikozunun %20 sini tükebr İnsan beyninde 100 milyar nöron vardır Gliyal hücrelerin sayısı, nöronların 10 kahdır

8 Prefrontal Korktes Ayrıntılı Düşünce Premotor Korteks Karmaşık Hareketler Primary Somatic Korteks Bedensel His Somatic Sensory Association Korteks His Analizi Broca Alanı Konuşma (Teknik) Visiual Association Korteks Görme Primary Olfactory Korteks Koku Analizi Wernicke Alanı Konuşma(Anlama) Primary Auditory Korteks Ses Kalitesi Denetimi

9 BEYİN Gevşeme ve meditasyon egzersizleri Gyrius ları arhrır, odaklanma ve duygu kontrolünü gelişbrir Düzenli egzersiz hippocampus da gri maddeyi arhrır 3 mm kalınlığında girinbli çıkınhlı yapı korteksbr

10

11 Cingulate Yarık Hippocampus Amigdala

12 NÖRONLAR Beynimizdeki nöronların büyüklüğü mikron büyüklüğündedir

13 Öğrenme yorgunluk yapar mı? Sinir hücresi kas hücresi değildir

14 ÖĞRENME Dendridler üzerinde başka nöronların değdiği snapbk aralık, biyokimyasal ve biyoelektrik olayların meydana geldiği alandır

15 HAFIZA Kişinin kendisi ve içinde yaşadığı çevre ile ilgili bilgileri akılda tutmasıdır

16 HAFIZA TESTİ Karıncalar masadaki jöleli tatlıyı yedi Karıncalar mulaktaydı Karıncalar jöleyi tatlıyı yedi Mulaktaki karıncalar masadaki jöleyi yedi Jöle masadaydı Mulaktaki karıncalar jöleyi yedi

17 HAFIZA Tekrar BİLGİ DUYGUSAL HAFIZA KISA SÜRELİ HAFIZA UZUN SÜRELİ HAFIZA Kısa süreli ha\zaya transfer edilmedikçe unutulur Uzun süreli ha\zaya transfer edilmedikçe unutulur

18 UNUTMA EĞRİSİ Zamanın yönü Anında Zaman olarak öğrenmenin başladığı nokta

19 HAFIZA TESTİ Okuyacağınız cümlelerin daha önce okuduğunuz cümlelerin arasında bulunup bulunmadığını belirbniz Yanıhnızdan emin olma düzeyinizi 1 ile 5 arasında değerlendiriniz

20 HAFIZA TESTİ Bu cümle listede bulunuyordu Bu cümle listede yoktu Emin olma düzeyim:... Karıncalar masadaki jöleyi yedi Mulaktaki karıncalar masadaki jöleli tatlıyı yedi Karıncalar jöleli tatlıyı yedi

21 HAFIZA TESTİ Karıncalar masadaki jöleli tatlıyı yedi Karıncalar mulaktaydı Karıncalar jöleyi tatlıyı yedi Mulaktaki karıncalar masadaki jöleyi yedi Jöle masadaydı Mulaktaki karıncalar jöleyi yedi

22 HAFIZA İlk yaşanh veya bilgi Göz Beyin Elektrik faaliyeb Kısa süreli ha8za Protein sentezi arhşı RNA arhşı Sinir hücresi üzerinde sinapslarda dendrid sayısında arhş Kayıt Bütün beyinde kalıcı kodlama Beyinde başlangıçta meydana gelen ilk elektrik faaliyeb tekrarlandığı zaman davranışın değişmesi Uzun süreli ha8za Göz Tamam ha/rladım Beyin

23 NEDEN UNUTURUZ? Bashrma (isteyerek) Ha\za izinin bozulması Karışma - çok sayıda anı izi, ipucu eksikliği

24 NE HATIRLARIZ? Başta ve sonda olanı Alışılmamış olanı Duygusal açıdan anlamlı ve derin bağlanhsı olanı

25 HAFIZA TÜRLERİ Açık ha\za Otobiyografik Anlamsal Sözle ifade edilemeyen Koşullu refleks Motor Örtük

26 HAFIZA TÜRLERİ Kısa süreli ha\za 7 +/- 2 Uzun süreli ha\za Saat / ömür boyu

27 Sinapbk bağlanhlar ne sıklıkla kullanılırsa, o ölçüde güçlenir. Kullanılmayan zayıflar, kaybolur

28 HATIRLAMA İÇİN Koruyucu tekrar Ayrınhlandırıcı tekrar

29 MÜZİK BEYİN İLİŞKİSİ Bir enstrümanı çalmak, beynimizin görsel, işitsel ve motor kortekslerinin aynı anda çalışmasına neden olur

30 Çoklu odaklanma Aynı anda çok iş yapmak tek seferde iş yapmaktan verimsizdir

31 ÖĞRENME Başkaları ile paylaşma Düşük rekabet Eğlenceli denemeler Mizahi canlandırma Gayret / düşünme Anlayış / HAH Değer verme Farkındalık

32 TEKRAR 1. Gün 2. Gün 1. Haxa 4. Haxa GRUP A Matemabk öğrenildi ve 10 örnek çözüldü %75 %32 GRUP B Matemabk öğrenildi ve 5 örnek çözüldü 5 örnek daha çözüldü %70 %64

33 TEKRAR AMA NASIL? 1 gece geçirerek 24 saat 1 gece geçirerek 12 saat Aynı gün içerisinde 12 saat Aynı güne sıkışhrmak %75 %65 %55 %50

34 Öğrenmek için : Zihinsel sürelerde gerçek hayat arasında bağ kurulmalı Bilgiyi hayata geçirmek için : Kişi durumu yaşayarak kendi bilgisini kendisi üretmeli

35 İnsan başkalarının aktardığı bilgiyi kendine mal etmekte zorlanır Kendi bilgisini kendisi ürebrse öğrenir ve davranışlarına yansıtabilir

36 Değerlendir İlgi uyandır Uygulat Bilgilendir HAH! Alıştırma ve işlem yaptır Bilgi, yaşama yansıdığı ölçüde değer kazanır!

37 ÖĞRETME SÜRECİ Ne kadar kısa olursa o kadar iyi (3-20/40 dakika) Gameficabon daha iyi hahrlamaya yarıyor mu? Daha ilgi çekici Nispeten iyi kodlanıyor Daha iyi hahrlandığı doğrulanamadı Simülasyon Oyuna dayalı öğrenme (Video oyunları) Oyun mekanikleri yararlı (Kahlım %20 arhyor)

38 ÖĞRETME SÜRECİ Güvenlik eğibmi ( Walmart uygulaması) 3-4 dakikalık eğibm videoları 3-5 soruyla hahrlatma Teşvik / Düzey atlama Baltaş Grubu Uygulamaları 48 haxa Bugün farklı birşey yap! mesajları gün aralıklarla hahrlatma mesajları Baltaş Grubu liderlik videoları Enocta ortak programlar

39 TERS YÜZ ÖĞRENME Öğrenme öncesi Öğrenme sonrası İçerik Öğrenme sırası

40 BEYİN BİR BİLGİSAYAR GİBİDİR ANCAK ELEKTRONİK DEĞİL KİMYASAL BİR BİLGİSAYARDIR UNGAR

41 NE KONUŞTUK? Beyin karmaşık bir organdır ve bütünü kullanırız Öğrenme yorgunluk yapmaz Orta düzeyde kaygı öğrenmeyi kolaylaşhrır Çoklu odaklanma performansı düşürür Müzik ve öğrenme birlikte olmaz Doğrudan tekrar yerine ilişki kurarak tekrar en etkili hahrlama yoludur Uygun öğrenme süresi ve uygun tekrar sıklığı (it depends)

42