ELPC 222 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLERİ

Transkript

1 ELPC 222 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLERİ Perşembe Perşembe Ders Kodu Dersin Adı Z/S Te Uy. Krd. D.S. AKTS ELPC 222 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLER S

2 2

3 2.2. Hidrolik Pompalar Hidrolik pompalar, hareketini bir elektrik motorundan alarak, depodaki akışkanı istenilen debide sisteme gönderir. Hidrolik pompalar mekanik enerjiyi hidrolik enerjiye dönüştürürler. 3

4 Pompa Seçiminde Dikkat Edilecek Hususlar 1. Kullanılacak akışkan 2. İstenilen basınç aralığı 3. İstenilen devir sayısı aralığı 4. Min.ve max. çalışma sıcaklığı 5. Min.ve max. viskozite değerleri 6. Montaj 7. Tahrik tipi 8. Beklenilen servis ömrü 9. Max. gürültü seviyesi 10. Kolay bakım imkanı 11. Maliyet 12. Diğer 4

5 Pompalar, Artan hacimlerin Azalan hacimlere dönüşmesiyle emdikleri yağı basabilirler. Pozitif Sızdırmazlık Artan Hacim Azalan Hacim Pozitif Sızdırmazlık Hidrolik sistemlerde; Pompalar, bir devir döndürüldüklerinde bastıkları yağ hacmi ile tanımlanırlar. Buna da, Deplasman, İletim Hacmi veya Geometrik Hacim denir. 5

6 Hidrolik Devrelerde Kullanılan Pompa Tipleri Hidrolik devrelerde uygulama koşullarına göre ve tasarlanan sistemin ihtiyaçlarına göre değişik tipte hidrolik pompalar kullanılır. Bunları başlıca dişli, pistonlu ve paletli pompalar olarak sınıflandırmak mümkündür. Her ne kadar literatürde çok sayıda pompa tipi yer alsa da uygulamalar baktığımızda bu 3 tip hidrolik pompa öne çıkmaktadır. 6

7 7

8 POZİTİF YER DEĞİŞTİRMELİ POMPALAR A-SABİT DEBİLİ POMPALAR 1-DİŞLİ POMPA Dıştan Dişli (250 Bar) İçten Dişli (300 Bar) İçten Eksantrik Dişli (350 Bar) Vidalı 2-PALETLİ POMPA (210 Bar) 3-PİSTONLU POMPA Eksenel Pistonlu (400 Bar) a) Eğik Diskli b) Eğik Eksenli Radyal Pistonlu (700 Bar) B-DEĞİŞKEN DEBİLİ POMPALAR 1-PALETLİ POMPA (210 Bar) 2-PİSTONLU POMPA Eksenel Pistonlu (400 Bar) a) Eğik Diskli b) Eğik Eksenli Radyal Pistonlu (700 Bar) 8

9 Pompa seçiminde en önemli kriter çalışma basıncıdır. Pompaların maksimum çalışma basınçları pompa tasarımına ve pompada kullanılan malzeme kalitesine bağlı olarak değişmektedir. Yani, dişli pompalar şu basınçta çalışır pistonlu pompalar şu basınçta çalışır gibi kesin ifadeler kullanmak doğru değildir. Burada önemli olan üreticilerin verdiği katalog değerlerindir. Bununla birlikte döküm gövdeli bir dişli pompanın çalışma basıncının alüminyum gövdeli bir dişli pompadan daha yüksek olacağını kolaylıkla söylenebilir. 9

10 Her pompanın piyasada kabul görmüş kendine has uygulama alanları olmakla birlikte maksimum çalışma basıncı koşulunu sağladığı sürece birbirlerinin yerine kullanılabilir. Farklı pompa tiplerinin bir birlerinin yerine kullanımında basınç dışında bakılacak önemli bir diğer kriter de pompa debisidir. Hidrolik pompa debisi aşağıdaki gibi pompayı tahrik eden motorun devir sayısına bağlı olarak bulunabilir. Daha yüksek debide bir pompa kullanmamız halinde sistemde hidrolik silindir ve hidrolik motorlarda hız artışı olurken daha düşük debide bir pompa kullanmamız halinde de doğal olarak aktüatörlerin hızlarında azalma olacaktır. 10

11 11

12 Dişli Pompalar Debileri sabit olan dişli pompaların biri çeviren, diğeri de çevrilen olmak üzere iki dişliden meydana gelmektedir. Çeviren dişlinin motordan aldığı dönme hareketini, çevrilen dişliye iletir. Böylece dişliler diş boşluklarına aldıkları akışkanı sisteme gönderir. 12

13 Dişli pompalar; 200 bar basınçlara kadar çıkabilen, piyasada kolaylıkla temin edilebilen ve değişik uygulama alanlarında kullanılan bir pompa tipidir. Ekonomik olması da bir diğer avantajı olarak öne çıkar. Dezavantajları, yüksek basınçlarda düşük verim ve kullanım ömründe azalmanın yanı sıra yüksek gürültü seviyesi de gösterilebilir. 13

14 A. Dıştan Dişli Pompalar En çok kullanılan pompa tipidir. Genelde bar a kadar basınç gerektiren sistemlerde kullanılır. Dıştan dişli pompalar özellikle hafif olmalarına karşın yüksek basınç üretebilmeleri sebebi ile, mobil hidrolik sistemlerde kullanılırlar. Ayrıca düşük maliyet, geniş devir sayısı ve viskozite aralığında çalışmaları da en büyük avantajlarındandır. (Şekil 2.3) 14

15 Dıştan Dişli Pompa ve Sembolü 13a. dıştan dişli pompa 15

16 Dişli çarklardan biri motordan aldığı hareketle dönmeye başladığında diğer dişli çarkta ters yönde döner. Dönme hareketi sonucu dişlerin birbirinden ayrılmasıyla vakum oluşur. Tank içindeki yağ üzerine etki eden atmosferik basınç sonucu pompa akışkanı emmeye başlar. Emilen akışkan diş aralıklarını doldurur ve dişlilerin dönmesiyle basma girişine gelir. Bu kısımda dişler birbirleri içersine girdikleri için bir hacim daralması oluşur ve akışkan pompa çıkışına doğru itilir. 16

17 Dıştan dişli pompalar aşağıdaki avantajlara sahiptir. Yüksek basınçlar elde edilebilir. Hacimleri küçüktür. Fiyatları diğerlerine kıyasla ucuzdur. Büyük devir sayılarında çalışabilirler. Büyük sıcaklık ve viskoziteye sahiptirler. 17

18 Dıştan Dişli Pompanın Yapısı Büyük çaplı giriş Emme Hattı, küçük çaplı çıkış Basınç Hattı dır. 18

19 DİŞLİ POMPA İLETİM HACMİ HESABI V g 2 d d ü d 2 z b V g = Pompanın bir devirde bastığı yağ (cm 3 /dev) d ü = Diş üstü çapı (mm) d d = Diş dibi çapı (mm) z = Diş sayısı b = Diş genişliği (mm) 19

20 Dişli Tipleri Helisel Dişli Düz Dişli Çavuş Dişli 20

21 21

22 -- Dişli pompalar, arka arkaya bağlanarak 2 li veya 3 lü kombinasyonlar elde edilebilir. -- Tahrik tarafındaki pompa, daha büyük debili olmalıdır. 22

23 23

24 Dişli Pompanın Kullanıldığı Hidrolik Sistem 24

25 B. İçten Dişli Pompa İçten dişli pompaların en önemli özelliği sessiz çalışmalarıdır. Bunun nedeni doldurma ve basma bölgelerinin dıştan dişli pompalara göre daha uzun olmalarıdır. Böylece, diş boşlukları daha yavaş dolmakta ve daha iyi emme kabiliyeti oluşmaktadır. Dişlerin özel bir geometriye sahip olmaları sonucu, geometriye bağımlı basınç ve basma akışı çarpması oldukça azaltılmış olur. Oldukça sessiz çalışmaları nedeniyle özellikle sabit hidrolik sistemlerde (presler, plastik makineleri, takım tezgahları vb.) kullanılırlar. 25

26 İçten Dişli Pompa ve sembolü 26

27 C. İçten Eksantrik Dişli Pompalar Çalışma şekli iç ve dış olmak üzere iki dişten oluşur. İçteki dişli motordan aldığı dönme hareketini dıştaki dişliye iletir. Oldukça sessiz çalışmaları ve yüksek debiler üretmeleri nedeniyle giderek kullanımı yaygın hale gelmektedir. 27

28 İçten Eksantrik Dişli Pompa ve Sembolü. 28

29 İÇTEN EKS. DİŞLİ POMPA Video 13b. İçten dişli pompa 29

30 D. Vidalı Pompalar İçten dişli pompalar gibi vidalı pompaların da en önemli özelliği hayli düşük gürültü seviyelerinde çalışabilmeleridir. Sabit, düzgün ve darbesiz bir debi akışı meydana getirerek çok sessiz çalışırlar. Bu özelliklerinden dolayı tiyatro ve opera salonları gibi yerlerde uygulanan hidrolik sistemlerde tercih edilirler. Tahrik organına bağlı ve saat ibresi yönünde dişleri olan vida, dönme hareketini diğer vidalara aktarır. Bu esnada vidaların dişleri arasında kapalı bir odacık oluşur ve akışkan, hacminde herhangi bir değişiklik olmaksızın, pompanın emiş portundan basınç portuna kadar ilerler. 30

31 Vidalı Pompa 31

32 32

33 Vidalı Pompa kullanılan bir sistem 33

34 PALETLİ POMPALAR Tek odalı ve çift odalı olmak üzere iki çeşidi olan paletli pompalar, çevresine belirli sayıda palet yerleştirilmiş bir rotorun (merkezde dönme hareketi yapan kısım), eksenden kaçık olan bir gövde içinde dönmesiyle çalışır. Gövde ve rotor arasındaki eksantriklik miktarı arttıkça, debi de artar. Paletler emme işlemi sırasında dışarıya çıkıp basma işlemi sırasında içeriye girerler. 34

35 Değişken deplasmanlı paletli pompalar 100 bar basınca kadar çıkabilirken, sabit deplasmanlı tipleri 150 bar basınçlara kadar çıkabilir. Piyasada paletli yada kanatlı diye tabir edilen bu pompalar daha çok takım tezgahları ve kapalı alanlarda daha çalışan diğer hidrolik devrelerde tercih edilen bir pompa tipidir. En önemli avantajı düşük gürültü seviyesi olup, dezavantajı için ise emiş performansının düşük olması söylenebilir. Video 13c. Paletli pompa 35

36 PALETLİ (KANATLI) POMPA Artan Hacim Azalan Hacim 36

37 Şekil 2.7. Tek Odalı ve Çift Odalı Paletli Pompaların Yapısı 37

38 Dengelenmemiş Kanatlı Pompa Emme Deliği Basma Deliği Milde Yanal Yük Mevcut Basınç Kuvveti Emme Deliği Kam Halka Basınç Kuvveti Basma Deliği Basınç Kuvveti Dengelenmiş Mil 38

39 Kanat Tipleri ve Kanatlara Gelen Kuvvetler Yüksek Kuvvet Oluşumu Sızdırmazlık ve Kuvvet Oluşum Noktası Çıkış Basıncı Kanat Baskı Kuvveti Çizgisi Çıkış Basıncı Dengelenmemiş Alan Düz Kanat Kesik Uçlu Kanat 39

40 Kanat tipleri ve kanatlara gelen kuvvetler Çıkış Basıncı Çıkış Basıncı Kanat Kanal Delikli Kanat Çıkış Basıncı Basınç Çıkış Basıncı Yay Çıkış Basıncı Çıkış Basıncı Çift Kanat Yaylı Kanat Açılı Kanat 40

41 Dağıtım Plakası Bir Kanatlı Pompa Kovanının Yapısı Emme Deliği Oval Halka Kanat Emme Deliği Dağıtım Plakası Rotor Ozan Bozkurt Basma Deliği Dağıtım Plakası Basma Deliği Oval Halka Emme Deliği 41

42 Pilot uyarılı değişken debili kanatlı pompa 42

43 Değişken debili kanatlı pompa çalışma prensibi 43

44 Değişken Debili Kanatlı Pompanın İç Kesiti Gövde Dağıtım Plakası Denge Ayar Vidası Deplasman Kontrol Vidası Dağıtım Plakası Kam Halka Kontrol Pistonu Kanatları Taşıyan Rotor Basınç Yağlamalı Yataklama Burcu Servo Regülatör Basınç Ayar Vidası 44

45 45

46 Yüksek çalışma basınçlarının gerekli olduğu durumlarda (400 bar'ın üzerindeki çalışma basınçlarında) radyal pistonlu pompalar kullanılır. Preslerde, plastik enjeksiyon makinelerinde ve diğer birçok uygulamada 700 bar'a varan basınçlarda kullanılabilir. Bir silindir içinde ileri-geri hareket eden pistonların emdikleri akışkanı sisteme basmaları prensibine göre çalışır. Boyutları diğer pompa türlerine göre daha büyüktür. Eksenel ve Radyal olmak üzere iki çeşidi vardır. PİSTONLU POMPALAR 1 ) EKSENEL PİSTONLU POMPA a) EĞİK DİSKLİ b) EĞİK EKSENLİ 2 ) RADYAL PİSTONLU POMPA 46

47 PİSTONLU POMPALAR Eğik Disk Prensipli Eksenel Pistonlu Pompa Dönen deplasman pistonları eğik bir disk tarafından yataklanır. Diskin eğim açısı piston stroğunu belirler. (Pistonlu Pompa) (Parker Pompa) 47

48 48

49 Eğik diskli eksenel pistonlu değişken debili pompa 49

50 1. Eksenel Pistonlu Pompalar Eksenel pistonlu pompada pistonlar dönme eksenine paralel hareket eder yada belli bir açıda ekseni eğiktir. Eğik plakalı eksenel pistonlu pompalar, eğik plakalı bir yüzey üzerinde hareket eden pistonlardan oluşur. Dönme hareketi sonucu pompadaki pistonlar ileri-geri hareket ederler. Pistonların ileri-geri hareketiyle emme ve basma işlemini gerçekleştirirler. Eğik gövdeli eksenel pistonlu pompalarda gövdeye açı verilmiştir. Gövdenin açısı büyüdükçe pistonların ilerigeri hareketinde kurs boyları büyür. Bu sırada pompanın debisi en büyük değere ulaşır. Böylece kurs büyüdükçe pistonlar silindirlere daha fazla akışkan göndermiş olurlar. Gövdenin açısı küçüldükçe ise pistonların kurs boyları ve debisi azalır. 50

51 Bar basınç aralığında kullanılabilen, yüksek verimli yüksek basınç pompalarıdır. Mobil ve endüstriyel hidrolikte bir çok kritik uygulamada pistonlu pompalar tercih edilir. Değişken deplasmanlı pistonlu pompalar çok sayıda kontrol tipine sahiptir. Notlar: (1) Piyasadaki ortalama değerlerdir. Üreticiden üreticiye ya da aynı üreticini bile olsa farklı boyutlardaki pompalarda farklı maksimum çalışma basınç değerleri olabilir. (2) Pompa içerisindeki bir mekanizma sayesinde değişik kontrol yöntemleri ile pompanın iletim hacmini değiştirebildiğimiz dolaysıyla pompa debisini değiştirebildiğimiz pompalara değişken deplasmanlı pompalar denir. 51

52 52

53 Şekil. 2.8: Eğik Plakalı Eksenel Pistonlu Pompa 53

54 PİSTONLU POMPALAR Eğik Eksen Prensipli Eksenel Pistonlu Pompa Eğim açısına bağlı olarak,tahrik mili döndüğünde pistonlar silindir bloğu içindeki yuvalarında hareket ederler (Eğik Eksenli Pistonlu Pompa) 54

55 55

56 Eğik eksenli eksenel pistonlu sabit debili pompa Video 13.d. Eğik Eksen prensipli Eksenel Pistonlu Pompa 56

57 Radyal Pistonlu Pompalar Çalışma şekli paletli pompalara benzer. Pistonlar rotor üzerine dik olarak yerleştirilmiştir. Rotorun dönmemesiyle merkez kaç kuvveti oluşur ve pistonlar stator iç yüzeyine sürtünür. Böylece pistonlar ilerigeri hareket etmeye başlar. Pistonların ileri-geri hareketiyle vakum oluşur ve emme hattından alınan akışkan basınç hattına gönderilir. 57

58 PİSTONLU POMPALAR Radyal Pistonlu Pompa Eksenel Pistonlu Pompa Pistonlar sabit dış çember içinde döner.eksantriklik pistonun stroğunu belirler 58

59 Radyal Pistonlu Pompalar 59

60 PİSTONLU POMPALAR Radyal Pistonlu Pompa Eksantrik Şaftlı Dönen eksantrik mil radyal salınımlı piston hareketlerine neden olur. 60

61 PİSTONLU POMPALAR Radyal Pistonlu Pompa Eksantrik Şaftlı 61

62 Radyal Pistonlu Pompa 62

63 SABİT POMPALARIN TEKNİK VERİLERİ 63

64 Pompalarda Verimlilik Pompalarda yapılarına ve devir sayılarına göre debi ve verimlilik oranları şöyledir; P max Q max Verim Dişli pompalar 300 bar 125 lt/dak %80-90 Paletli pompalar 200 bar 500 lt/dak %80-90 Eksenel pistonlu 350 bar 200 lt/dak %65-80 Radyal pistonlu 700 bar 300 lt/dak %50-90 Pompaların yapı ve devir sayılarına bağlı olarak verimli çalışacakları yağ vizkositeleri değişiktir. Bazı pompalarda hidrolik yağ vizkositeleri şöyledir; Dişli pompada cst (viskosite birimi) Paletli pompada cst Pistonlu pompada cst 64

65 POMPA VERİMİ Teorik olarak pozitif yer değiştirmeli pompalar, her pompa mili devrine karşılık, pompanın geometrik hacmine eşit miktarda hidrolik akışkanın yer değiştirmesini sağlarlar. Bu nedenle pompaların debileri pompa milinin devir hızı ile doğru orantılıdır. V n Q T = Teorik debi (lt/dak) g Q V g = Pompanın bir devirde basığı yağ (Geometrik T 1000 hacmi) (cm 3 /dev) n = Motorun dönüş hızı (dev/dak) Dahili kaçaklar ve kaymalar nedeniyle gerçek debi, teorik debiden daha düşüktür. Hidrolik sitemdeki basınç arttığında aralık boşluklarından ve keçelerden sızan dahili kaçaklarda artar ve bunun sonucu hacimsel verim azalır. Hacimsel verim kaçak miktarını gösterir. H Q Q G T η H = Hacimsel verim Q G = Gerçek debi (lt/dak) Q T = Teorik debi (lt/dak) 65

66 POMPALARDA HACİMSEL VERİM Dişli pompaların hacimsel verimleri yaklaşık % Kanatlı pompaların hacimsel verimleri % Pistonlu pompaların ise hacimsel verimleri % 95-98'dir. POMPALARDA TOPLAM VERİM Hidrolik pompalarda, mekanik enerjiden hidrolik enerjiye dönüşüm esnasında bir miktar enerji kaybı oluşur. Bu kayıp, çıkıştaki hidrolik gücün, girişteki mekanik güce oranı olan toplam verim ile belirlenir. T N N Ç G η T = Toplam verim N Ç = Çıkış gücü (Hidrolik güç) (kw) N G = Giriş gücü (Mekanik güç) (kw) 66

67 Nç P Q 600 POMPA VERİMİ N Ç = Hidrolik çıkış gücü (kw) P = Max. Pompa basıncı (bar) Q = Teorik debi (lt/dak) Elektrik motoru ile tahrik edilen sistemlerde giriş gücü elektrik motor gücüne eşittir. Yukarıdaki ifade toplam verim formülünde yerine konulduğunda gerekli olan elektrik motorunun gücü bulunur. N G P Q 600 T N G = Elektrik motor gücü (kw) P = Max. Pompa basıncı (bar) Q = Teorik debi (lt/dak) η T = Toplam verim 67

68 POMPA VERİMİ Toplam verimin, hacimsel verime oranı mekanik verim olarak adlandırılır. M T H η M = Mekanik verim η T = Toplam verim η H = Hacimsel verim 68

69 POMPALARIN MONTAJ ŞEKİLLERİ Depo üstü dikey ( dalgıç ) montaj 69

70 POMPALARIN MONTAJ ŞEKİLLERİ Depo yanı yatay montaj 70

71 POMPALARIN MONTAJ ŞEKİLLERİ Depo altı yatay montaj 71

72 Hidrolik Motorlar Hidrolik motor, hidrolik enerji yardımı ile dairesel hareket üreten devre elemanıdır. Hidrolik pompanın ürettiği hidrolik enerjiden yararlanır. Çalışma prensipleri pompaların tam tersidir. Pompalar mekanik enerjiyi hidrolik enerjiye, motorlar ise hidrolik enerjiyi mekanik enerjiye dönüştürür. 72

73 3.2. Hidrolik Motorların Elektrik Motorlarından Üstünlükleri Motoru durdurmadan hız ayarı yapılabilir. Hız ayarı belirli değerler arasında sınırsızdır. Büyük kuvvetler iletilir. Hidrolik akışkanlar sıkıştırılamadıkları için düzgün hızlar elde edilebilir. Hareket devam ederken, dönüş yönü değiştirilebilir. Emniyet valfi kullanarak aşırı yüklenmelerde durdurulabilir. 73

74 3.2. Hidrolik Motorların Elektrik Motorlarına Göre Dezavantajları Hidrolik akışkanların sürtünme dirençleri yüksek olduğu için dönüş hızları düşüktür. Fiyatları çok yüksektir. Yüksek sıcaklıklarda kullanılamaz. Kirliliğe karşı çok hassastır. 74

75 Hidrolik motor sembolleri 75

76 76

77 77

78 700 Bar Diyafram Tanklı Hidrolik El Pompaları Çalışma basıncı maksimum 700 bar Çift pistonlu, çift hızlı, çift çıkışlı, değişken debili Diyafram tank ile her yöne çalışabilme özelliği Zemine sabitleme ayağı ile ergonomik kullanım Basınç emniyet valfiyle maksimum güvenlik Çelik malzemeden imal 6 farklı model 1000 bar Ǿ70mm gliserinli manometre standart 78

79 2.3. FİLTRELER Hidrolik devre elemanlarının daha güvenli ve daha uzun çalışmasını sağlamak için kullanılan elemanlardır. Filtreler hidrolik akışkanı temizleyerek, sisteme kirletici parçacıkların ulaşmasını engeller. (Şekil 4.1.) Filtrelerin hassasiyeti, tutabildikleri parçacıkların boyutuna göre belirlenir. 1 μ=0,001 mm dir. Şekil 4.1. Filtre 79

80 1-) Emiş Hattı Filtreleri: Pompayı korumak amacıyla, pompadan önce kullanılır. En önemli dezavantajı ise basınç düşümüne yol açmaları ve kirlenme miktarı arttığında, pompanın emmede zorlanmasıdır. 2-) Dönüş Hattı Filtreleri: Akışkanın tanka geri dönüş hattında kullanılır. Sistemde işini bitirip depoya dönen akışkanı filtre eder. 3-) Basınç Hattı Filtreleri: Basınç hattındaki hassas devre elemanlarını korumak amacıyla pompadan sonra kullanılır. Yüksek sistem basınçlarını karşılayacak yapıda olması gerektiğinden, yapımları zor ve fiyatları yüksektir. 80

81 Filtre Seçiminde Dikkat Edilecek Hususlar Hidrolik devrede kullanılan akışkan içindeki yabancı maddeleri (talaş, toz, tortu gibi) ayırarak hidrolik yağı temizleyen elemanlara filtre denir. Filtre hassasiyeti Çalışma basıncı Filtrenin müsaade ettiği debi Kabul edilebilir basınç düşümü Filtrenin fiyatı Filtreleme elemanı Kullanılacak akışkanın cinsi Çalışma sıcaklığı Filtrenin ömrü Bakım kolaylığı 81

82 82

83 Hidrolik sistemlerde akışkanın yabancı maddelerden, toz ve pisliklerden arınması için filtre kullanılır. Devrenin özelliğine uygun filtre kullanılır. Filtreler kullanıldıkları yere göre isimlendirilirler. 3 değişik filtreleme söz konusudur. Bunlar : 1. Emme Filtresi 2. Basınç Filtresi 3. Dönüş Filtresi 83

84 EMİŞ HATTI FİLTRESİ Hidrolik sistemlerde emme hattına yerleştirilen filtreler emme filtresi adını alır. Genellikle µ arasında filtre gözenek büyüklüğü vardır. 84

85 EMİŞ HATTI FİLTRESİ Bu tip filtreler sadece pompayı korur. Filtre tıkandığı zaman pompanın emişini güçleştirir, kavitasyona sebep olur. Bu nedenle büyük gözenekli filtreler tercih edilir. Emme zorlukları olmaması için bir by pas valfi ile donatılabilir. 85

86 BASINÇ HATTI FİLTRESİ Hidrolik sistemlerde basınç hattına yerleştirilen filtreler basınç filtresi adını alır. Genellikle 3-25µ arasında filtre gözenek büyüklüğü vardır. 86

87 BASINÇ HATTI FİLTRESİ Ticari şekilleri: İşletme basıncı 420 bar ve debi 450 lt/dakikaya kadar. Müsadeli basınç farkı: Filtrenin yapısına göre 200 bar Pompadan sonra takılır yada korunması istenen elemanın önüne takılırlar. Yüksek basınçta çalıştığı için uygun özellikte olması gerekir. 87

88 88

89 DÖNÜŞ HATTI FİLTRESİ Hidrolik sistemlerde dönüş hattına yerleştirilen filtreler dönüş filtresi adını alır. Genellikle 10-25µ arasında filtre gözenek büyüklüğü vardır. 89

90 DÖNÜŞ HATTI FİLTRESİ İşletme basıncı max 30 bar ve debi (tanka takılmış)1300, (boru hattına takılmış) 3900 lt/dak. kadar. En çok kullanılan filtrelerdir. Sistemden gelen kirleticilerin depoya gitmesine engel olmak için kullanılırlar. Büyük valflerin ani açılması nedeniyle dönüş hattına zarar vermemesi için bir by pas hattı düzenlenmelidir. 90

91 Harici (Seyyar) Filtreler Kendi pompası ile yağı bulunduğu depodan emer ve hassas filtreden geçirdikten sonra tekrar geri verir. 91