İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII TEŞEKKÜR...IX İÇİNDEKİLER...XI KISALTMALAR...XIX GİRİŞ... 1

Transkript

1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII TEŞEKKÜR...IX İÇİNDEKİLER...XI KISALTMALAR...XIX GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM MARKA KAVRAMI, FONKSİYONLARI, UNSURLARI ve MARKA OLABİLECEK İŞARETLER I. MARKA KAVRAMI VE FONKSİYONLARI... 3 A. Marka Kavramı... 3 B. Markanın Fonksiyonları Ayırt Etme Fonksiyonu Kaynak Gösterme Fonksiyonu Garanti ve Kalite Fonksiyonu Reklâm ve İtibar Fonksiyonu II. MARKANIN UNSURLARI A. İşaret B. İşaretin Açık ve Kesin Olarak Sicilde Gösterilmesi C. Mal ve / veya Hizmet D. Ayırt Edicilik Ayırt Edicilik Kavramı Ayırt Ediciliğin Tespitinde Esas Alınabilecek Kriterler a. İşaretin Bütünlüğü b. İşaretin Malın Zorunlu Bir Parçası Olmaması c. İşaretin Kullanılacağı Mal / Hizmetler Yönünden Tanımlayıcılığı d. İşaretin Anlamsal Gücü e. İşaretin Karıştırılma İhtimali Soyut ve Somut Ayırt Edicilik a. Soyut ve Somut Ayırt Edicilik Kavramları b. Soyut Ayırt Ediciliğin Kullanımla Kazanılamaması Ayırt Ediciliği Belirlemede Esas / Yardımcı / Tâlî Unsur a. Esas Unsur b. Yardımcı ve Tâlî Unsur... 27

2 XII İçindekiler III. MARKA OLABİLECEK İŞARETLER...28 A. Kişi Adları Kişi Adı Kavramı...28 a. Ön Adların Marka Olarak Tescili b. Soyadların Marka Olarak Tescili c. Ön Ad ve Soyadların Ticaret Unvanında Kullanılması Hâlinde Marka Olarak Tescili Kişi Adlarının Marka Olarak Tesciline İlişkin Kararlar ve Görüşler...35 a. Kişi Adlarının Tescilinde Gözetilen Dürüstlük İlkesi b. Ön Ad/Aynı Ön Ad Farklı Soyadı Kararlarında Ayırt Edicilik c. Tanınmış Ön Ad / Soyadlarda Ayırt Edicilik d. Aynı Ön Ad- Farklı Soyadı Kararlarında Ayırt Edicilik e. Farklı Ön Ad- Aynı Soyadı Kararlarında Ayırt Edicilik f. Soyad/Ön Ad ve Aynı Soyad Kararlarında Ayırt Edicilik B. Sözcükler Genel Olarak Sözcük Markalarında Anlamsal İçerik Sözcük Markasının Coğrafi Yer Adı Olması Sözcük Markasının Şekil Unsuruyla Birleşmesi...48 C. Harfler, Sayılar ve Kombinasyonlar Genel Olarak Harf ve Sayılarda Soyut ve Somut Ayırt Edicilik Harf Kombinasyonları...51 D. Şekiller Genel Olarak Sembol ve Noktalama İşaretleri Şekil ve Sözcük Kombinasyonları...54 E. Üç Boyutlu Şekiller Genel Olarak Üç Boyutlu Şeklin Ayırt Edicilik Tespitinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar...57 a. Şeklin Standarttan Farklı Olması b. Şeklin Teknik Zorunluluk ve Doğal Yapıdan Kaynaklanmaması c. Ambalajın Bilinen ve Geleneksel Şekilden Oluşmaması Mimari Formların Üç Boyutlu Şekil Olarak Değerlendirilmesi...63 F. Renkler Genel Olarak Renk ve Marka İlişkisi...66

3 İçindekiler XIII 3. Marka Tescilinde Soyut/Somut Renk Ayrımı a. Türk Hukukunda Soyut Renk Tescili aa. Doktrin Görüşü bb. Yargıtay Görüşü cc. TPE Görüşü b. Türk Hukuku Dışında Soyut Renk Tescili Renk Markalarına İlişkin İlkeler ve Verilen Kararlar a. Soyut Rengin Grafiksel Temsili b. Soyut Rengin Tek Başına Kullanımının Aranmaması c Soyut Rengin Ürünün Fonksiyonuna İlişkin Olmaması d. Soyut Rengin Kaynağı Olan İşletmeyi İşaret Etmesi G. Sesler Genel Olarak Ses Markalarının Tesciline İlişkin Görüşler Ses Markalarına İlişkin Dikkate Alınan İlkeler ve Verilen Kararlar a. Ses İşaretinin Grafiksel Olarak Temsil Edilebilmesi b. Sunulan Sonogramın Objektif Olarak Anlaşılabilmesi c. Sesin Ürün Fonksiyonuna Ait Olup Olmadığının Tespiti H. Kokular Genel Olarak Kokunun Marka Olarak Tescili a. Türkiye Uygulaması b. AB Uygulaması c. ABD Uygulaması Parfümlerin Marka Olarak Tescili I. Tatlar İ. Sloganlar Genel Olarak Sloganların Ayırt Edici Olabilmesi İçin Gerekli Kriterler a. Herkesin Kullanabileceği Sıradan Bir Slogan Olmaması b. Sloganın Aldatıcı, Yanıltıcı ve Dürüstlük Kuralına Aykırı Olmaması c. Sloganın Tanımlayıcı Nitelikte Olmaması J. Hareket Markaları İKİNCİ BÖLÜM MUTLAK RET NEDENLERİ BAKIMINDAN AYIRT EDİCİLİK ve AYIRT EDİCİLİĞİN KULLANIM YOLUYLA KAZANILMASI I. MUTLAK RET NEDENLERİ BAKIMINDAN AYIRT EDİCİLİK A. Genel Olarak

4 XIV İçindekiler B. Marka Olamayacak İşaretler C. Herhangi Bir Ayırt Edici Niteliğe Sahip Olmayan İşaretler D. Tanımlayıcı İşaretler Tanımlayıcı İşaret Kavramı a. Hükmün Düzenlenme Amacı b. İşaretin Tanımlayıcı Olarak Kabulü İçin Gereken Kıstaslar SMK da Sayılan Tanımlayıcı İşaretler a. Cins ve Çeşit Belirten İşaretler b. Kalite, Değer Belirten İşaretler c. Miktar, Amaç, Zaman Belirten İşaretler d. Coğrafi Kaynak Belirten İşaretler Tanımlayıcılık Kapsamında Değerlendirilen Hâller a. Sözcük Markalarına İlişkin Tanımlayıcılık Hâlleri aa. Yabancı Dildeki Sözcükler bb. Birleşik sözcükler cc. Çok Anlamlı Sözcükler dd. Sloganlar b. Şekiller c. Renk Adları d. Bitki Çeşitleri Adları Tanımlayıcı İşaret Olmaktan Kaçınma Hâlleri a. Belirli bir Form ile Yazılmış Tanımlayıcı Sözcükler b. Gramatik Eşdeğerler c. Kısaltmalar, Akronimler E. Aynı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzer Olan Markalar Genel Olarak Hükmün Uygulama Şartları a. Markaların Aynı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzer Olması aa. Markaların Aynı Olması bb. Markaların Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzer Olması b. Aynı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzerliğin Aynı veya Aynı Türdeki Mallar / Hizmetlerde Olması aa. Sınıflandırma Kavramı bb. Aynı veya Aynı Tür Mal / Hizmetler (i) Aynı Mal/Hizmetler (1) Tam Ayniyet (2) Kısmi Ayniyet (ii) Aynı Tür Mal / Hizmetler...150

5 İçindekiler XV 3. Benzerlik Değerlendirmesinde Mutlak ve Nisbi Ret Farkı a. Genel Olarak b. Benzerliğe İlişkin Nisbi Ret Hükmü aa. Aynı veya Benzer Markalar bb. Aynı ya da Benzer Mal / Hizmetler (i) İlişkili-Bağlantılı Sınıf Kavramı (ii) Malların Bir Araya Getirilmesi Sınıfı Kapsamında Benzerlik Değerlendirmesi cc. Karıştırılma (İltibas) Tehlikesi (i) Karıştırılma (İltibas) Kavramı (ii) Karıştırılma Tehlikesi Doğurabilecek Hâller (1) Markaların Aynı- Mal/Hizmetlerin Benzer Olması (2) Markaların Benzer- Mal / Hizmetlerin Aynı Olması (3) Markaların ve Mal / Hizmetlerin Benzer Olması (iii) İlişkilendirme - Çağrıştırma İhtimali (iv) Karıştırılma Ölçütü c. Benzerlik Değerlendirmesinde Dikkate Alınan Kriterler aa. Görsel Benzerlik (i) Genel Olarak (ii) TPE Değerlendirmesi (iii) OHIM Değerlendirmesi bb. İşitsel Benzerlik cc. Anlamsal Benzerlik Benzerliğe İlişkin AB Düzenlemesi F. Ticaret Alanında Herkes Tarafından Kullanılan İşaretler G. Malın Doğal Yapısından veya Teknik Zorunluluktan Doğan İşaretler Malın Doğal Yapısından Ortaya Çıkan Şeklini veya Bir Başka Özelliğini İçeren İşaretler Teknik Bir Sonuç Elde Etmek İçin Gerekli Şekiller Mala Asli Değerini Veren Şekli veya Bir Başka Özelliğini İçeren İşaretler II. KULLANIM YOLUYLA AYIRT EDİCİ NİTELİK KAZANMA A. Kullanım Yoluyla Ayırt Edici Nitelik Kazanma Kavramı B. Kullanım Yoluyla Ayırt Edicilik Kazanılmasında Dikkate Alınan Kriterler Markasal Kullanım a. Markasal Kullanım Kavramı b. Markasal Kullanıma Nitelik Kazandırma Araçları aa. Yoğun Kullanım bb. Tanıtım cc. Emek

6 XVI İçindekiler 2. Kullanım Süresi Ayırt Ediciliğin Kazanıldığı Coğrafi Alan İlgili Çevre Benimsenme Oranı C. Kullanım Yoluyla Ayırt Edicilik Kazanmanın Tespiti D. Kullanım Yoluyla Ayırt Edici Hâle Gelme İddiasının Hangi Tarih İtibariyle İnceleneceği Hususu Ayırt Ediciliğin Tescil Tarihinden Önce Kazanılması Ayırt Ediciliğin Tescilden Sonra Kazanılması ÜÇÜNCÜ BÖLÜM MARKANIN AYIRT EDİCİ KARAKTERİNİN ZEDELENMESİ I. AYIRT EDİCİ KARAKTERİN ZEDELENMESİ KAVRAMI A. Ayırt Edici Karakterin Zedelenmesine İlişkin Nisbi Ret Hükmünün Kapsamı Tanınmışlık Düzeyine Ulaşmış Marka a. Tanınmışlık Düzeyine Ulaşmış Marka Kavramı b. Paris Sözleşmesi ndeki Tanınmışlıkla İlişkisi c. Markanın Tanınmışlık Düzeyine Ulaşmış Sayılabilmesi İçin Gözetilecek Kriterler aa. Objektif Kriterler (i) İlgili Coğrafi Alan (ii) Markanın Başka Ülkelerde Tescili (iii) Yetkili Makamlar Tarafından Verilen Kararlar bb. Subjektif Kriterler (i) Toplumun İlgili Kesimi (ii) Tanınmışlık Düzeyi (iii) Markanın Ayırt Edici Niteliği (iv) Tanıtım Faaliyetleri (v) Markanın Ekonomik Değeri ve Diğer Faktörler d. Markanın Türkiye de Tanınmışlık Düzeyine Ulaştığının Tespiti e. Türkiye de Tanınmışlık Düzeyine Ulaşan Markanın Savunma Markası Olarak Tescili aa. Savunma Markası Kavramı (i) Markanın Kullanılması (ii) Markanın Kullanılmış Sayılma Hâlleri (1) Markanın Ayırt Edici Karakterini Değiştirmeden Kullanma (2) Ciddi Kullanım (3) Haklı Sebep...239

7 İçindekiler XVII bb. Tanınmışlık Düzeyine Ulaşmış Markanın Savunma Markası Olduğu Sınıflarda İptali (i) Savunma Markalara İlişkin İptal Davaları Hakkında Görüşler (ii) Savunma Markalarının İptalinde Gözetilen Hususlar (1) Hukuki Menfaat (2) Kötüniyet Haklı Sebep Kavramı II. AYIRT EDİCİ KARAKTERİN ZEDELENMESİ VE SULANDIRMA İLİŞKİSİ A. ABD Hukukunda Sulandırma ABD Hukukunda Sulandırma Kavramı ABD Hukukunda Sulandırma Hâlleri a. Tanınmış Markanın İtibarına Zarar Verilmesi (Tarnishment) b. Tanınmış Markanın Ayırt Edici Karakterinin Zedelenmesi (Blurring) B. AB Hukukunda Sulandırma AB Hukukunda Sulandırma Kavramı AB Hukukunda Sulandırma Hâlleri a. Tanınmış Markanın Ayırt Edici Karakterinin Zedelenmesi (Blurring) b. Tanınmış Markanın İtibarına Zarar Verilmesi (Tarnishment) c. Tanınmış Markadan Haksız Yarar Sağlanması (free-riding) III. TÜRK HUKUKUNDA AYIRT EDİCİ KARAKTERİN ZEDELENMESİ IV. TÜRK VE AB HUKUKUNDA AYIRT EDİCİ KARAKTERİN ZEDELENMESİNE İLİŞKİN İLKE VE KARARLAR A. Türk Hukukunda Ayırt Edici Karakterin Zedelenmesine İlişkin İlke ve Kararlar Somut Delil Sunulması Ciddi Bir Tehlikenin Varlığı Tanınmış Markanın Ayırt Ediciliği Mal ve Hizmet Sınıflarının Ayrı Ayrı Tespiti Markalar Arası Benzerlik B. AB Hukuku nda Ayırt Edici Karakterin Zedelenmesine İlişkin İlke ve Kararlar Adidas Yassin Kararı Swatch- Swatchball Kararı Intel- CPM Kararı (Intel-Intelmark) Wolf Kararı SONUÇ KAYNAKÇA...277