Doğu Akdeniz Enerji Politikaları Ve Türkiye

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Doğu Akdeniz Enerji Politikaları Ve Türkiye"

Transkript

1 Doğu Akdeniz Enerji Politikaları Ve Türkiye Emre CURA

2 Telefon: 0 (123) 495 DOĞU AKDENİZ 1-DOĞU AKDENİZ İN ÖNEMİ 1.1-Coğrafi Sınırları Bugün Doğu Akdeniz in, Tunus daki Bon Burnu ile İtalya ya bağlı Sicilya Adası nın batıya uzanan ucundaki Lilibeo Burnu arasında çizilen hattın doğusundaki bölgeyi ifade ettiği konusunda genel bir mutabakat vardır. Bu tanımlamaya istinaden Doğu Akdeniz; İtalya, Slovenya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Karadağ, Arnavutluk, Yunanistan, Türkiye, Suriye, Lübnan, İsrail, Filistin, Mısır, Libya ve Tunus kıyıları ile çevrilidir Jeopolitik Konumu Doğu Akdeniz in stratejik önemini kavrayabilmek için bölgenin konum ve özelliklerini iyi kavramak gerekir. Mısır, Anadolu ve Mezopotamya gibi verimli topraklarında bölgede bulunması, Akdeniz in doğusuna olan ilgiyi artırmış ve birçok medeniyet bölgenin hâkimi olmak için mücadele etmiştir. Bu mücadele Akdeniz Havzasına canlılık kazandırmış ve zamanla Kuzey-Güney, Doğu-Batı yönlerinde uzanan birçok ticaret yolunun doğmasına yol açmıştır. Ümit Burnu nun keşfiyle, Avrupa-Uzak Doğu ticaretinde yeni bir yol açılmış oldu ve bu durum Akdeniz e olan ilgiyi önemli ölçüde azaltmıştır. Ancak 1869 yılında açılan Süveyş Kanalı ile Akdeniz üzerindeki ticaret yolları tekrardan canlanmıştır. Bu kanal ile Avrupa, Güneydoğu Asya, Uzak Doğu ve Afrika arasında gerçekleşen ticaretin merkezi Doğu Akdeniz olmuştur. Avrupa ile Uzak Doğu arasındaki ticarete paralel olarak Doğu Akdeniz in önemi giderek artmaya devam etmektedir. Akdeniz de yılda ortalama ticaret gemisi seyir halindedir. Bu rakam dünya deniz trafiğinin 1/3 üne karşılık gelmektedir. 2 Akdeniz, dünya deniz sularının sadece %1 lik kısmını oluşturduğunu göz önüne aldığımızda, burada gerçekleşen ticaretin yoğunluğunu daha iyi ele alabiliriz. Akdeniz deki ticari dolaşım; Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusuna, İstanbul ve Çanakkale Boğazları ile Karadeniz e ve Süveyş Kanalı ile Uzak Doğu ya kadar uzanmaktadır. Ayrıca Doğu Akdeniz, Kafkasya ve Orta Doğu enerji bölgelerine olan yakınlığı ile hem bu bölgeleri hem de bu bölgelerden Avrupa ya uzanan enerji boru hatlarını kontrol açısından stratejik bir pozisyondadır yılında BTC (Bakü-Tiflis- Ceyhan) boru hattının açılmasıyla beraber bölgede enerji nakil trafiğinde hareketlilik

3 Telefon: 0 (123) 495 daha da artmış ve İskenderun Limanı bu canlılığın merkezi haline gelmiştir. Son yıllarda keşfedilen Hidrokarbon rezervlerinin büyüklüğü ve bölgeye kazandıracağı ticari hareket göz önüne alındığında, Doğu Akdeniz in ekonomi, enerji ve güvenlik açısından içinde bulunduğu önem daha net bir şekilde anlaşılacaktır. Doğu Akdeniz de keşfedilen Hidrokarbon rezervleri ve bu rezervlerin sebep olduğu sorunları ele almadan önce bölgenin güvenlik açısından teşkil ettiği önemi gözden geçirmekte fayda vardır. Arap Baharı etkisiyle bölgeye kıyısı olan ülkeler önemli ölçüde güvenlik zaafiyetleri yaşamaktadır ve bu durum bölgedeki barış, istikrar ve güven ortamını olumsuz etkilemektedir. Enerji rezervlerinin bulunmasıyla bölgede oluşan gerginliğin daha büyük sorunlar oluşturmaması için gerekli adımların bir an önce atılması gerekmektedir. Doğu Akdeniz de hem güvenliğinin sağlanmasındaki en kritik nokta hem de en büyük sorun Kıbrıs Adası dır. Ada bütün Akdeniz Havzasını ve Orta Doğu yu kontrol edebilme özelliğine sahip bir konumda yer almaktadır. Kıbrıs Adası nın değerini artıran en önemli unsur ticaret ve enerji geçiş yolları üzerinde bulunmasıdır. Kıbrıs coğrafi konumu itibarıyla; Türkiye, İsrail, Mısır, Lübnan, Suriye, Filistin, Ürdün ve Irak gibi havzanın önemli ülkelerini ve Süveyş Kanalı nı doğrudan kontrol altında bulundurabilecek bir mesafededir. 3 Bundan dolayı Orta Doğu petrolleri ve bölgedeki ticaret yolları üzerinde egemen olmak isteyen devletler için Kıbrıs Ada sı büyük bir güçtür yılına baktığımızda, İngiltere adayı Türk ve Rum halklarına bıraktığında adadaki hâkimiyetini tamamen devretmemiş ve Ada da bulunan üslerini muhafaza etmiştir. İsrail e baktığımızda, Akdeniz de çeşitli tatbikatlar düzenleyerek bölgedeki gücünü göstermektedir. ABD nin bölgedeki birkaç ülkede askeri üssü bulunmasına rağmen Akdeniz de uçak ve savaş gemileri sürekli hareket halindedir. Türkiye ise enerji nakil hatlarının güvenliği kapsamında Akdeniz Kalkanı Harekâtını icra etmekdir. 4 Ekonomi ve güvenlik açısından ele alırsak bölgenin en önemli ülkesi Türkiye dir. İstanbul ve Çanakkale Boğazlarını elinde bulundurması açısından, Türkiye bölgedeki askeri ve ticari faaliyetleri doğrudan etkileyecek güce sahiptir. Ayrıca, Kıbrıs Adası üzerindeki garantör devlet sıfatıyla Ada üzerinde söz sahibidir. Nitekim bölgedeki ticari yolların ve enerji nakil hatlarının güvenliğinin sağlanması Türkiye, AB ile bölge ülkelerinin en büyük sorunudur. Bu durumun ifade ettiği önem günden güne daha iyi kavranacaktır.

4 Telefon: 0 (123) Doğu Akdeniz deki Enerji Keşifleri Bölgenin ticaret yolları üzerinde bulunmasının yanında keşfedilen enerji yataklarıyla birlikte bölgenin önemi daha da artmaktadır. Tahmin edilen rezerv büyüklüğüne baktığımızda bölge bir ticaret kavşağı ve enerji nakil hattı olmaktan öteye geçerek, bir enerji bölgesi olmaya adaydır. Bu bağlamda, Doğu Akdeniz üzerinde egemenlik savaşı veren devletlerin çeşitli kurum ve kuruluşları ile sondaj çalışmalarına katılan petrol ve doğalgaz şirketleri çalışmalara başlamıştır. Bölgedeki hidrokarbon rezervlerinin tahmini değeri trilyon dolarlara ulaşmaktadır. Amerikan Jeolojik Araştırmalar Merkezi nin (AJAM) raporları bu konuda en güvenilir istatistiki kaynak olarak görülüyor. Bu verilere göre; Kıbrıs ile İsrail arasında kalan Leviathan adlı bölgede, Kıbrıs ile Mısır arasında kalan Nil adlı bölgede ve Girit in güneydoğusundaki Heredot adlı bölgede toplam rezervi 30 milyar varil petrole eşdeğer ve 1,5 trilyon $ piyasa değerine sahip doğal gaz, petrol ve sıvı doğal gaz bulunuyor. 5 Ancak kesin değer ile tahmini değerler arasında büyük bir farkın olduğu gözden kaçmamalıdır. Bölgede birçok noktada sondaj çalışmaları sürmektedir ve toplam rezerv bilgilerinde değişiklik yaşanması beklenmektedir. Bölgedeki enerji arama faaliyetleri yeni bir oluşum değildir. İsrail 1960 yılında bölgede petrol ve doğal gaz çalışmalarına başlamıştır. Mısır açıklarındaki Belayim sahasında 1961 yılında İtalyan kökenli ENI enerji şirketi petrol kuyusu bulduğunu açıklamıştır. Aynı şirket 1967 senesinde Mısır a ait olan Abu Madi sahasında doğal gaz bulduğunu duyurmuştur. Halen Doğu Akdeniz kıyısında Mısır enerji aramalarına devam etmektedir ve günlük ihtiyacının %80 i kadarını Akdeniz deki sahalardan karşılamaktadır. 6 Son yıllarda şirketlerin de açık denizlerde enerji keşiflerine yatırım yapması, teknolojik imkânların gelişmesini hızlandırmıştır. Gelişen teknolojik imkânlar sayesinde çok derin sahalarda çalışmalar yapma imkânı sağlanmıştır. İsrail bu imkânları en iyi şekilde kullanarak 2000 lerin başında Noa ve Mari-B sahalarında rezerv değeri düşük olmasına rağmen hidrokarbon yatakları bulmuştur. 7 Doğu Akdeniz de otoriteleri ümitlendiren yeni veriler Mısır dan gelmiştir. Nil deltası açıklarında arama faaliyetleri yürüten Shell şirketi Şubat 2004 te NE- MED sahasında tahmini miktarı 42 milyar metreküp olan doğal gaz rezervi bulduğunu açıklamıştır. 8 Bu keşifler sonucunda Doğu Akdeniz havzasındaki hidrokarbon araştırmaları hız kazanmıştır. Amerikan Noble enerji şirketi ve İsrail kaynaklı birçok şirket arama çalışmala-

5 Telefon: 0 (123) 495 rı sonucunda doğal gaz yatakları bulduklarını duyurmuştur. İsrail 2009 yılında Dalit-1 sahasında doğal gaz bulduğunu açıklamıştır. Delek Drilling şirketinin verilerine göre Dalit-1 ve Tamar-1 sahalarında keşfedilen toplam doğalgaz miktarı 225 milyar metreküptür. Bu miktar İsrail Devleti nin 20 yıllık doğal gaz ihtiyacını karşılayacak değerdedir. 9 Doğu Akdeniz deki bu gelişmeler küresel güçlerin ve petrol şirketlerinin ilgisinin bu bölgeye yoğunlaştırmıştır. Bölgedeki sismik aramalar artmış ve toplam rezerv hakkında bilgi edinilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda 2010 yılında Amerikan Jeolojik Araştırmalar Merkezi, bölgedeki en çok rezervin bulunduğu tahmin edilen Leviathan ve Nil sahaları hakkında raporlar yayımlanmıştır. Bu raporlara göre; Nil sahasında milyar metre küp varil petrol, trilyon ayak küp doğal gaz ve milyar varil sıvı gaz olduğu açıklanmıştır. 10 Leviathan sahasında tahmini olarak milyar varil petrol ve trilyon ayak küp doğal gaz bulunduğu duyurulmuştur. 11 Lübnan yılları arasında petrol arama çalışmalarında bulunmak istemiştir fakat bu çalışmaların maliyetinden dolayı vazgeçmiştir. Daha sonra ülkedeki iç dengelerdeki istikrarsızlıktan dolayı arama faaliyetlerinde bulunamamıştır. 12 Lübnan, komşu ülkelerinden esinlenerek kendi MEB sınırları içerisinde çeşitli sismik araştırmalar yapmıştır. Oslo Barış Araştırmaları Enstitüsü tarafından hazırlanan raporda Lübnan a MEB sınırları içerisinde 708 milyar metreküp doğal gazın varlığından söz edilmektedir. 13 Lübnan bu konuyu yakından takip etmek içim petrol idaresi kurmayı düşünmektedir.

6 Telefon: 0 (123) 495 Suriye bu bölgede enerji arama çalışmaları yapmayı hedeflemiştir yılında ilk lisans çalışmalarına başlamıştır fakat İngiliz Dove enerji şirketi dışında teklif veren olmadığı için lisans çalışmasını iptal etmiştir arasında hidrokarbon yatakları arama çalışmalarına başlamış ancak ülkedeki iç siyasi dengelerdeki krizden dolayı bir sonuç elde edememiştir. Doğu Akdeniz deki hidrokarbon lisans ve arama çalışma açısından en önemli konu Güney Kıbrıs Rum Yönetimi nin yürüttüğü çalışmalardır. Rum tarafının tek taraflı gerçeklşetirdiği bu çalışmalar ekonomi, siyasi ve güvenlik açısından Türkiye yi hem doğrudan, hem de KKTC üzerinden ilgilendirmektedir. Bölgede, Arap Baharının etkisiyle bozulan istikrar GKRY başına buyruk tavırlarıyla daha da artmaktadır. Barış ve istikrarın sağlanması için uzlaşmacı bir politika güdülmesi gerekirken Rum tarafının anlaşmadan yana tavır sergilemediği söylenebilir. GKRY, adanın güneyinde enerji arama çalışmalarına başlamış ve bu çalışmalar sonucunda sismik verilere dayanarak 2007 yılında ihaleye çıkmıştır. Rum tarafının gerçekleştirdiği ilk tur ihalesine 3 şirket katıldı ve Amerikan Noble Enerji şirketi ihaleyi kazandı. İhale 12. Parsel üzerinde arama faaliyetlerinde bulunmak üzere ruhsatlandırıldı. 15 Şirket 19 Eylül 2011 yılında arama çalışmalarına başladı ve kısa bir süre zarfında Afrodit sahasında tahmini rezerv değeri 198 milyar metreküp olan doğal gaz bulduğunu açıklamıştır. 16 Bulunan bu doğal gaz rezervi ekonomik açıdan değeri düşük olmasına rağmen ruhsat verilmemiş diğer parseller ihaleye çıktığında arlarında Total, ENI, Petronas ve Gazprombank gibi dev şirketlerin yanı sıra on konsorsiyumdan da teklif almıştır. 17 İkinci ihalede bölgedeki enerji sorunları bakımından iki konu öne çıkmaktadır. Birincisi; Türkiye nin kendi MEB sınırları içerisinde bulunduğunu iddia ettiği 1. ve 4. parseller için ya teklif veren şirket olmamıştır ya da 5, 6 ve 7. parseller için teklif verilmesine rağmen ruhsat onaylanmamıştır. İkinci konuya gelirsek; Rum tarafı ihaleleri bir sorun karşısında yüksek askeri güce sahip ülkelerin şirketlerine vermiştir. Bu bağlamda GKRY, bölgesel ve küresel güç Türkiye ye karşı kendini koruyabilecek yapının oluşmasına özen göstermiştir. Doğu Akdeniz Bölgesi ve Kıbrıs Adası çevresinde yapılan arama çalışmaları tam bir sonuç vermediğinden enerji rezervleri ve rezervin ekonomik değeri hakkında net bir rakam söylenemiyor. Bölge üzerinde enerji bağlamındaki tartışmalar ha-

7 Telefon: 0 (123) 495 len devam etmektedir. Doğu Akdeniz de tahmini olarak 3 trilyon dolar değerinde bir rezerv olduğu tahmin edilmektedir. Fakat en büyük sorun bu enerji yataklarının paylaşılmasıdır. Bu nedenden dolayı bu soruna deniz hukuku penceresinden incelemek gerekir. 3-Akdeniz deki Yetki Alanları Sorunu Bu başlık altında denizlerdeki yetki alanları konusunu enerji yönünden ele alacağız. GKRY nin çevre ülkelerle MEB anlaşmaları yaparak kendisini tanımayan Türkiye yi uluslararası arenada kendisini tanıması için baskı oluşturmak ve enerji rezervleri üzerinde arama faaliyetleri gerçekleştirmek için kullanmaktadır. 3.1-Kıta Sahanlığı Kıta sahanlığı, kıyı devletinin denizin altında sahip olduğu jeolojik uzantıdır. Bu uzantı, denizin, sahilden açıklara doğru uzanırken birdenbire derinleştiği yer ile sahil arasındaki kalan kısımdır. Kıta sahanlığı üzerine ilk sözleşme 12 yılında İngiltere ve Venezüella arasında Paria Körfezi ile ilgili imzalanmıştır. Hukuki bir kavram olarak ise ABD Başkanı H. Truman ın 28 Eylül 15 yılında yayınladığı bir bildiride dile getirilmiştir. ABD bu bildiriyle kendi kıta sahanlığında ki doğal kaynakların kendisine ait olduğunu açıklamıştır. 27 Nisan 1958 de Cenevre de BM 1 nci Deniz Hukuk Konferansı nda kıta sahanlığı sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşmeye göre 200 m. derinliğe kadar olan deniz tabanı ve onun altı kıta sahanlığı kabul edilecek, ancak kıta sahanlığı üzerindeki sular açık deniz sayılacaktır. Adaların da kıta sahanlığı olabilecektir (Kabataş,2001). Kıta sahanlığı kavramı teknolojik gelişmelerle birlikte önem kazanmaya başlamıştır. Çünkü gelişen teknoloji hammaddeye duyulan ihtiyacı arttırmaktadır. Hammadde arayışlarında komşu devletlerin arasında anlaşmazlıklara yol açmıştır. Bu sebepten ötürü 1982 de imzalanan Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesinde kıta sahanlığı, Kıyı devletinin karasularının ötesinde, bu devletin karasuları genişliğinin ölçülmesinde kullanılan esas hatlardan itibaren 200 mile kadar uzanan ve kara ülkesinin doğal uzantısı olan deniz yatakları ile bunların toprak altıdır. şeklinde tanımlanmıştır Münhasır Ekonomik Bölge Sahildar devletin esas hatlarından başlaması itibariyle 200 deniz mili ( 370 km ) mesafesine kadar ilan ederek denizin üstünde, deniz yatağında ve toprağın altındaki alanlarda yet-

8 Telefon: 0 (123) 495 ki sahibi olmasına münhasır ekonomik bölge denilmektedir. Daha önceleri devletlerarasında teamüle dayalı bir anlaşma sistemi olmasına rağmen, 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesine göre düzenlenmiştir. Bu sözleşmeye göre;sahildar devlet MEB hükümlerince 200 millik mesafede deniz yatağında ve bu yatağında altındaki topraklarda, canlı ve cansız bütün doğal kaynakları ( rüzgar enerjisi de dahil ) araştırabileceği, işletebileceği ve muhafaza edebileceği gibi ekonomik amaçlarla kullanabilir Türkiye nin Doğu Akdeniz de Kıta Sahanlığı Ve MEB Sorununa Yaklaşımı Türkiye nin Doğu Akdeniz de 3 farklı bölgede kıta sahanlığı ve ya MEB sınırlandırması yapabilir. Bu bölgelerin birincisi; Mısır, Yunanistan, GKRY ve Türkiye, ikincisi; Türkiye ve KKTC, son olarak Suriye, KKTC ve Türkiye kıyılarının bulunduğu bölgelerdir. Sınırlandırma yapılan bölgeler arasında en sorunlu bölge Mısır-Yunanistan-Türkiye- GKRY içeren bölgedir. Bu bölgenin sınırlandırılmasında oluşacak sorunlar, Doğu Akdeniz Havzasını siyasi, ekonomik ve güvenlik açısından doğrudan etkileyecektir. Diğer iki bölgede yapılacak çalışmalar nispeten daha az sorun doğuracaktır. Türkiye ile KKTC arasında 2011 yılında bir kıta sahanlığı anlaşması imzalanarak sınırlar belirlenmiştir. Bu bölgede yapılan sınırlandırma Türkiye ile GKRY arasında büyük sorunlar oluşturmaktadır. Ancak Türkiye nin bu tutumu tamamen Rum yönetiminin tek taraflı uygulama yapmasının önüne geçmek amacıyla atılmış bir adımdır. KKTC, bu anlaşmadan sonra TPOA ya doğal gaz ve petrol arama ruhsatı vermiştir. Böyle bir tavır sergilemesinin tek nedeni Rum tarafının haksızlıklarına karşı verilmiş bir cevaptır. Türkiye ile KKTC bu anlaşmayı imzalayarak Adadaki Türk halkının haklarını ada sathında ele alarak imzalanmıştır. Nitekim bunun açık bir kanıtı adanın güneyinde parsellediği G bölgesinde TPOA ya petrol ve doğal gaz arama ruhsatı vermiştir. Kıbrıs sorunu siyasi mecralar tarafından hukuki zeminde ivedilikle çözüme kavuşturulabilir ve Ada halkı bu kaynaklardan özellikle ekonomik olarak istifade eder. Aslında buradaki rezervlerin Avrupa pazarına ulaşmasının en ekonomik ve güvenli yolu Türkiye üzerinden aktarılmasıdır. Türkiye-KKTC-Suriye arasında şu ana kadar herhangi bir MEB yetki alanı anlaşması imzalanmamıştır. Suriye yönetimi,

9 Telefon: 0 (123) Kasım 2003 tarihinde kabul ettiği yasayla Doğu Akdeniz de karasularının 12 mil, bitişik bölgesinin 24 mil ve 200 deniz milini aşmayacak şekilde MEB alanının olduğunu BM Genel Sekreterliği ne bildirmiştir yılından beri bir söylentiye göre, Şam ve Rum yönetimleri arasında bir kıta sahanlığı anlaşması imzalanacağı gündemde. Türkiye ve Suriye arasında uluslararası hukuk çerçevesinde bir MEB sınırlandırılması anlaşması imzalanabilir. Ancak Suriye deki siyasi istikrarsızlık ve Esed hükümeti ile ülkemiz arasındaki diplomatik krizden dolayı böyle bir anlaşmanın imzalanması öngörülmemektedir. Adanın batısında kıta sahanlığı ve MEB sınırlandırması anlaşması yapması beklenen 4 ülkeden Türkiye hariç diğer kendi aralarında bölgelerin sınırlarını gösteren BMDHS ni imzalamıştır. Türkiye BMHDS nin yanında 1958 Cenevre Sözleşmesi nin altına imzasını atmamıştır yılında Bakanlar Kurulu kararıyla kabul edilen 2674 sayılı Karasuları Kanunu dikkate olarak Akdeniz ve Karadeniz de 12 mil, Ege Denizi nde 6 mil olarak ilan etmiştir. 20 Türkiye, 2011 yılında KKTC ile yaptığı anlaşma dışında herhangi bir kıta sahanlığı ve MEB anlaşması imzalamamıştır. Doğu Akdeniz de yapılacak kıta sahanlığı ve MEB sınırlandırma anlaşmaları coğrafi ilkeler göz önünde tutularak imzalanmalıdır. 22 Coğrafi ilkeler dikkate alındığında kıyı uzunluğu ön plana çıkmaktadır. Bu durumda bazı özel şartlar geçerli olmasa dahi uluslararası hukuk bakımından önemli olan esas sınırlandırma hakkaniyetin kabul görmesidir. 22 Kıbrıs ın batısını ele aldığımızda asıl sorun burada Mısır ve Türkiye arasındaki paylaşımdır. Çünkü iki ülkenin kıyı şeritleri diğer ülkelere göre daha uzundur. Bu sınırlandırma Uluslararası Hakkaniyet ilkesine daha uygun olduğu için Türkiye, Mısır ile GKRY arasında imzalanan anlaşmayı tanımamaktadır. Söz konusu bölgede üçüncü bir sınırlandırma Yunanistan ile yapılmalıdır. Yunan tarafının sahip olduğu adaların karasuları dışında bir kıta sahanlığı ve MEB sınırları belirlenmesi UAD nin ve hakem mahkemelerinin kararıyla belirlenmiştir. Yunanistan, Mısır ile anlaşma yapmak istemesine rağmen Kahire Hükümeti bunu geri çevirmiştir ancak bu durumun gerçekleşmemesiyle anlaşma için tamamen ortadan kalkmış diyemeyiz. Sonuç olarak Türkiye nin Uluslararası Hakkaniyet ilkesi uyarınca tüm kıyı devletleriyle ivedilikle kıta sahanlığı ve

10 Telefon: 0 (123) 495 MEB anlaşmaları imzalayarak bölgedeki barış ve istikrar ortamını belirleyen ülke olması gerekmektedir. 5-Doğu Akdeniz deki Hidrokarbon Rezervlerinin Ekonomik Değeri Dünya her gün doğal gaza daha çok ihtiyaç duymaktadır. Son yıllarda nükleer enerjide meydana gelen kazalar, bu enerjiyi kullanan ülkelerde olumsuz tartışmalara yol açmıştır. Bugün Uzak Doğu ülkelerine baktığımızda, Çin in enerji tüketimi ABD yi geçmiştir. Keza Hindistan ile Çin i birlikte ele alırsak tükettiği enerji dünyanın toplam ihtiyacının %10 u kadardır. Bu talep 2030 yılında öngörülen rakamlara göre %2.9 oranında artacaktır. Rüzgâr, güneş, biokütle ve kaya gazı gibi alternatif enerji kaynaklarının devreye girmesi doğal gaz fiyatlarını etkilese de doğal gaza olan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır. Birçok uzmanın ortak görüşü 2035 yılında dünyanın doğal gaz ihtiyacı 169 trilyon ayak küpe ulaşması beklenmektedir. Doğal gaz fiyatlarında meydana gelecek dalgalanmalar Doğu Akdeniz deki enerji yataklarını doğrudan etkileyecektir. Bölgede bulunan rezervler ultra-derinlikte olduğu için arama ve sondaj çalışmaları yüksek teknolojiye ihtiyaç duyulmasına neden oluyor. Bu durumun en önemli sorunu kar marjinın düşmesidir ve büyük petrol şirketlerinin yatırım yapmasına engel teşkil etmektedir. Yine bu bağlamda bölgedeki enerji kaynaklarının potansiyeli hakkında yürütülen tahminler ile ispatlanan rakamlara baktığımızda farklar oluşmaktadır. Bölgedeki enerjinin rezervlerinin toplam miktarı 3 trilyon dolar olarak tahmin edilmektedir. Bu veriler ispatlansa bile bölgede bulunan 7 ülkeye aittir ve bu ülkeler arasında çeşitli siyasi ve diplomatik sorunlar bulunmaktadır. Bu nedenle şirketler buraya yatırım yapmadan önce bölgedeki barış ve istikrar ortamının sağlamasını şart koşmaktadır. Ayrıca Doğu Akdeniz deki enerjiyi sadece rezervler olarak düşünemeyiz çünkü enerjinin tüketici pazarlarına ulaşmasını sağlayacak güvenli yolların olması gerekmektedir. Tam da bu noktada yıllardır enerji naklini sorunsuz gerçekleştiren Türkiye ön plana çıkmaktadır. Nitekim İsrail in bu havzadan çıkaracağı doğal gazın Avrupa pazarına ulaşmasında en güvenli yol ülkemiz üzerinden geçmesidir. Bu durum ülkemize hem ekonomik katkı hem de son yıllarda izlediği güvenli enerji merkezi olma politikasına katkı sağlayacağı herkesin kabulüdür.

11 Telefon: 0 (123) Doğu Akdeniz de Değişen Siyasi Dengeler Türkiye nin Doğu Akdeniz Havzası ndaki gelişmeleri dikkatle değerlendirmesi gereken hususların başında yeni oluşan siyasi dengeler gelmektedir. Bu dengelerle bölgedeki güvenlik anlayışının değişmesine neden olmuştur. Yunanistan, GKRY ve İsrail arasındaki dirsek teması günden güne artmakta ve güvenlik çemberi bu durumun en açık örneğidir. Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi Akdeniz havzasının önemi herkes tarafından bilinmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken hususlar; AB, İsrail, Yunanistan ve GKRY nin, ülkemize karşı tutumlarıdır. AB nin Rum kesiminin üyeliğini kabul ederek tüm adayı temsil ettiği iddiasını onayladığını görmekteyiz. Avrupa tükettiği enerjinin büyük bir kısmını Akdeniz üzerindeki yollardan sağlamaktadır. Tüm dünyanın gözü ticaret yollarından dolayı bu bölgedeki gelişmelerdedir. Orta Doğu petrolleri ve enerji nakil hatlarının geçiş güzergâhı olduğu için AB kadar diğer küresel devletlerinde bir gözü bölgededir. Şüphesiz ki Orta doğu ve Doğu Akdeniz i kontrol edebilmenin yolu Kıbrıs Adası olduğu için buraya olan ilgiyi daha iyi kavrayabiliriz. Ancak AB nin ilgisi sergilediği tavırlar ile Ada daki sorunu çözmeye yönelik her hangi bir adım atmasına neden olmamıştır. AB kendi yasalarıyla çelişerek Rum tarafını üyeliğe kabul etmiş ve aday devletlerin sorunlarını çözmeden tam üye olmayacağı yasasını ihlal etmiştir ve Ada sorununda Rum yönetimi tarafında yer almıştır. AB nin burada ara bulucu olması beklenirken, bölgedeki enerji hatlarının ve ticaret yollarının güvenliğini tehdit edecek bir sorunun çözümüne engel olmuştur. Ayrıca sondaj çalışmaları sırasında AB, GKRY ni destekleyerek anlaşmalar yapmasının önünü açacak hamlelerde bulunmuştur. Türkiye yi üye bir devlete karşı askeri, diplomatik ve ekonomik hamlelerde bulunmaması konusunda uyarmıştır. Uluslararası konferans ve toplantılar bu konuyla ilgili sunumlarda Rum tarafına ait bilgileri kullanarak sorunun daha da büyümesine yol açmıştır. Doğu Akdeniz deki bu durum Ege Denizi nin tekrardan hareketlenmesine sebep olacağını aşikardır. AB uluslar üstü bir kurum olarak hem bölgedeki enerji akışının hem de bölge güvenliğinin sağlığı açısında sorunlara daha çözücü yaklaşması beklenmektedir. Bir diğer konu ise; Türk-İsrail diplomasisindeki olumsuz gelişmeler. İlişkilerdeki kırılma ilk olarak Gazze saldırıları ile başladı akabinde 2009 Davos Ekono-

12 Telefon: 0 (123) 495 mik Formu nda gerçekleşen One Minute çıkışı ve 2010 ilkbaharında Gazze ye yardıma giden Mavi Marmara Olayı ile iki ülke arasında bağlar gittikçe kopmaya başladı ve en buhranlı dönemini yaşamaktadır. Bu gelişmelerin ardından İsrail, GKRY ve Yunanistan arasında yakınlaşma gerçekleşti ve Doğu Akdeniz konusunda ortak hareket etmeye başladılar yıllarında Doğu Akdeniz deki enerji krizinde Türk -İsrail ilişkilerindeki gerginlik daha da arttı. Türkiye nin, İsrail e hava sahasını kapatmasıyla birlikte, Tel Aviv hükümetinin hava sahası ihtiyacını gidermek için Yunanistan ve GKRY ile ilişkilerini geliştirme yönünde bir politikaya başvurmuştur. Ortak askeri tatbikatlar ve anlaşmalar yaparak güvenlik çemberi oluşturma yönünde adımlar atmışlardır. Bunun en büyük örneğini, TPAO nın bölgedeki araştırma gemisi üzerinden savaş uçaklarını uçurmaktan çekinmemiştir. Ekonomik açıdan bu ülkeler arasındaki ilişkiler hızlıca gelişmektedir. 8 Ekim 2013 yılında İsrailli ve Yunan bakanların katıldığı işbirliği toplantısı yapılmıştır. Bu toplantı sonucunda bu ülkeler üzerinden geçecek bir enerji nakil hattı üzerinde detaylı bir toplantı gerçekleşmiştir. Ayrıca 16 Şubat 2012 tarihinde Rum Kesimi ne resmi gezi düzenleyen Netanyahu bu ülkeyi ziyaret eden ilk İsrail Başbakanı olmuştur. Bu gezi esnasında, Doğu Akdeniz hidrokarbon kaynaklarının çıkarılması ve kullanımı ile ilgili fikir alışverişinde bulunulmuştur. Anadolu Ajansı na göre Rum tarafının İsrailli iş adamlarının KKTC ye yatırım yapmamasını istemiştir. Sonuç olarak, bu tür saldırgan tavırların bölgedeki sorunun çözümüne katkı sağlamayacağı açıktır. Emre CURA Enerji Komisyonu Başkanı

Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları

Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları Kıbrıs açıklarında keşfedilen doğal gaz rezervleri, adada yıllardır süregelen çatışmaya barışçıl bir çözüm getirmesi umut edilirken, tam tersi gerilimi tırmandırmıştır.

Detaylı

Doğu Akdeniz de, Türk Kıta Sahanlığı Ve Münhasır Ekonomik Bölgesi Derhal İlan Edilmelidir!

Doğu Akdeniz de, Türk Kıta Sahanlığı Ve Münhasır Ekonomik Bölgesi Derhal İlan Edilmelidir! Doğu Akdeniz de, Türk Kıta Sahanlığı Ve Münhasır Ekonomik Bölgesi Derhal İlan Edilmelidir! Yazan Ümit Yalım Türkiye, Kıta Sahanlığı ve Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) gibi deniz yetki alanlarını belirleme

Detaylı

Title of Presentation. Hazar Havzası nda Enerji Mücadelesi Dr. Azime TELLİ 2015 ISTANBUL

Title of Presentation. Hazar Havzası nda Enerji Mücadelesi Dr. Azime TELLİ 2015 ISTANBUL Title of Presentation Hazar Havzası nda Enerji Mücadelesi Dr. Azime TELLİ 2015 ISTANBUL İçindekiler 1- Yeni Büyük Oyun 2- Coğrafyanın Mahkumları 3- Hazar ın Statüsü Sorunu 4- Boru Hatları Rekabeti 5- Hazar

Detaylı

DOĞU AKDENİZ'DE ENERJİ KEŞİFLERİ VE TÜRKİYE BİLGE ADAMLAR KURULU RAPORU

DOĞU AKDENİZ'DE ENERJİ KEŞİFLERİ VE TÜRKİYE BİLGE ADAMLAR KURULU RAPORU DOĞU AKDENİZ'DE ENERJİ KEŞİFLERİ VE TÜRKİYE BİLGE ADAMLAR KURULU RAPORU RAPOR NO: 5 2013 BİLGESAM YAYINLARI RAPOR NO: 59 Kütüphane Katalog Bilgileri: Yayın Adı: Doğu Akdeniz'de Enerji Keşifleri ve Türkiye

Detaylı

5. ULUSLARARASI MAVİ KARADENİZ KONGRESİ. Prof. Dr. Atilla SANDIKLI

5. ULUSLARARASI MAVİ KARADENİZ KONGRESİ. Prof. Dr. Atilla SANDIKLI 5. ULUSLARARASI MAVİ KARADENİZ KONGRESİ Prof. Dr. Atilla SANDIKLI Karadeniz bölgesi; doğuda Kafkasya, güneyde Anadolu, batıda Balkanlar, kuzeyde Ukrayna ve Rusya bozkırları ile çevrili geniş bir havzadır.

Detaylı

Türkiye 'Güzelyurt Restleşmesi' İle Akdeniz'deki Duruşunu Pekiştirdi

Türkiye 'Güzelyurt Restleşmesi' İle Akdeniz'deki Duruşunu Pekiştirdi www.mevzuattakip.com.tr Türkiye 'Güzelyurt Restleşmesi' İle Akdeniz'deki Duruşunu Pekiştirdi Çok uluslu ve çok şirketli Doğu Akdeniz enerji denkleminde Türkiye, Kıbrıs ve çevresindeki kaynakların iki toplum

Detaylı

İSRAİL, DOĞU AKDENİZ'DEKİ 24 PETROL VE DOĞAL GAZ ARAMA RUHSATINDA İHALEYE ÇIKIYOR

İSRAİL, DOĞU AKDENİZ'DEKİ 24 PETROL VE DOĞAL GAZ ARAMA RUHSATINDA İHALEYE ÇIKIYOR İSRAİL, DOĞU AKDENİZ'DEKİ 24 PETROL VE DOĞAL GAZ ARAMA RUHSATINDA İHALEYE ÇIKIYOR * İsrail'in derin sularında ve önemli doğal gaz keşiflerinin yakınlarındaki 24 arama ruhsatı için yapılan ihale raundu,

Detaylı

Ortadoğu'da su ve petrol (*) İki stratejik ürünün birbiriyle ilişkisi... Dursun YILDIZ. İnş Müh Su Politikaları Uzmanı

Ortadoğu'da su ve petrol (*) İki stratejik ürünün birbiriyle ilişkisi... Dursun YILDIZ. İnş Müh Su Politikaları Uzmanı İki stratejik ürünün birbiriyle ilişkisi... Ortadoğu'da su ve petrol (*) Dursun YILDIZ İnş Müh Su Politikaları Uzmanı Petrol zengini Ortadoğu'nun su gereksinmesini gidermek amacıyla üretilen projelerden

Detaylı

DOĞU AKDENİZ DE DENİZ YETKİ ALANLARI VE HİDROKARBON ÇALIŞMALARI

DOĞU AKDENİZ DE DENİZ YETKİ ALANLARI VE HİDROKARBON ÇALIŞMALARI DOĞU AKDENİZ DE DENİZ YETKİ ALANLARI VE HİDROKARBON ÇALIŞMALARI Tarihsel süreç içinde pek çok imparatorluk ve medeniyete kucak açmış ve her dönem ayrı öneme sahip olmuş olan, halen dünyanın en uzun süreli

Detaylı

TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1

TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1 ( STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1 Yeni Dönem Türkiye - Suudi Arabistan İlişkileri: Kapasite İnşası ( 2016, İstanbul - Riyad ) Türkiye 75 milyonluk nüfusu,

Detaylı

Yeni Enerji Koridoru : Doğu Akdeniz

Yeni Enerji Koridoru : Doğu Akdeniz Yeni Enerji Koridoru : Doğu Akdeniz Dursun YILDIZ /topraksuenerji Doğu Akdeniz Bölgesi hızla değişiyor.arap Baharından sonra Mısırdaki politik geçiş,suriye'deki iç savaş,türkiye'nin bölgesel güç olarak

Detaylı

Azerbaycan Enerji Görünümü GÖRÜNÜMÜ. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi. www.hazar.org

Azerbaycan Enerji Görünümü GÖRÜNÜMÜ. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi. www.hazar.org Azerbaycan Enerji GÖRÜNÜMÜ Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi EKİM 214 www.hazar.org 1 HASEN Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi, Geniş Hazar Bölgesi ne yönelik enerji,

Detaylı

Dünyanın meşhur su kanalı ve boğazları

Dünyanın meşhur su kanalı ve boğazları Dünyanın meşhur su kanalı ve boğazları Dünayadaki su yolları çağlar değişse de stratejik önemini muhafaza ediyor. 11.06.2017 / 13:10 Uluslararası ticaretin en önemli güzergahlarını barındıran dünya üzerindeki

Detaylı

A.Ü. HUKUK FAKÜLTESİ DENİZ KAMU HUKUKU FİNAL SINAVI YANIT ANAHTARI 05 Ocak 2014; Saat: 14.30

A.Ü. HUKUK FAKÜLTESİ DENİZ KAMU HUKUKU FİNAL SINAVI YANIT ANAHTARI 05 Ocak 2014; Saat: 14.30 A.Ü. HUKUK FAKÜLTESİ DENİZ KAMU HUKUKU FİNAL SINAVI YANIT ANAHTARI 05 Ocak 2014; Saat: 14.30 1. Aşağıdaki cümlelerden YANLIŞ olanı işaretleyiniz. a) 2. Dünya Savaşı ndan sonra deniz hukuku alanında birincisi

Detaylı

EPPAM BÜLTENİ AVRUPA BİRLİĞİ SÜRDÜRÜLEBİLİR ENERJİ HAFTASI. İçindekiler. Yıl 2, Sayı 6, Haziran EPPAM Bülteni

EPPAM BÜLTENİ AVRUPA BİRLİĞİ SÜRDÜRÜLEBİLİR ENERJİ HAFTASI. İçindekiler. Yıl 2, Sayı 6, Haziran EPPAM Bülteni EPPAM BÜLTENİ İstanbul Aydın Üniversitesi EPPAM AVRUPA BİRLİĞİ SÜRDÜRÜLEBİLİR ENERJİ HAFTASI Avrupa Birliği Sürdürülebilir Enerji Haftası kapsamında EPPAM Türkiye Avrupa Birliği nezdinde Türkiye yi temsil

Detaylı

TÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK GÜCÜ

TÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK GÜCÜ Dr. Tuğrul BAYKENT Baykent Bilgisayar & Danışmanlık TÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK GÜCÜ Düzenleyen: Dr.Tuğrul BAYKENT w.ekitapozeti.com 1 1. TÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK KONUMU VE ÖNEMİ 2. TÜRKİYE YE YÖNELİK TEHDİTLER

Detaylı

2008 Yılı. Petrol ve Doğalgaz. Sektör Raporu

2008 Yılı. Petrol ve Doğalgaz. Sektör Raporu Türkiye Petrolleri A.O. Genel Müdürlüğü 2008 Yılı Petrol ve Doğalgaz Sektör Raporu Mart 2008 İÇİNDEKİLER DÜNYADA PETROL ve DOĞALGAZ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ... 3 Petrol Sektörü... 3 Petrol Tüketimi... 3 Petrol

Detaylı

Kıbrıs Adası Açıklarında Petrol ve Doğalgaz Arama Faaliyetleri Kapsamında Ortaya Çıkan Krizin Hukuki, Ekonomik ve Siyasi Boyutları

Kıbrıs Adası Açıklarında Petrol ve Doğalgaz Arama Faaliyetleri Kapsamında Ortaya Çıkan Krizin Hukuki, Ekonomik ve Siyasi Boyutları Kıbrıs Adası Açıklarında Petrol ve Doğalgaz Arama Faaliyetleri Kapsamında Ortaya Çıkan Krizin Hukuki, Ekonomik ve Siyasi Boyutları Yrd. Doç. Dr. Fatma Taşdemir ANKA A STRATE İ ENSTİTÜSÜ Hukuk Ekonomi Politika

Detaylı

Güncel Bilgiler. y a y ı n l a r ı

Güncel Bilgiler. y a y ı n l a r ı DÜNYA - SİYASET 2012 yılının Şubat ayında Tunus ta yapılan Suriye nin Dostları Konferansı nın ikincisi Nisan 2012 de İstanbul da yapıldı. Konferansta Esad rejimi üstündeki uluslararası baskının artırılması,

Detaylı

Orta Asya da Çin ve Rusya Enerji Rekabeti

Orta Asya da Çin ve Rusya Enerji Rekabeti Orta Asya da Çin ve Rusya Enerji Rekabeti 05.02.2013 Toplam 26.2 trilyon metreküp ispat edilen doğalgaz rezervleriyle dünyadaki ispat edilen doğalgaz kaynaklarının yüzde 11,7 sini elinde bulunduran Türkmenistan,

Detaylı

11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ

11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ INSTITUTE FOR STRATEGIC STUDIES S A E STRATEJİK ARAŞTIRMALAR ENSTİTÜSÜ KASIM, 2003 11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ 11 EYLÜL SALDIRISI SONUÇ DEĞERLENDİRMESİ FİZİKİ SONUÇ % 100 YIKIM

Detaylı

AKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP)

AKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP) AKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP) Türkçe Adı Akdeniz Eylem Planı Sekretaryası (AEP) İngilizce Adı Secretariat on Mediterrenaen Action Plan (MAP) Logo Resmi İnternet Sitesi http://www.unepmap.org Kuruluş

Detaylı

T.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI Petrol İşleri Genel Müdürlüğü GENEL GÖRÜNÜM. Selami İNCEDALCI Genel Müdür

T.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI Petrol İşleri Genel Müdürlüğü GENEL GÖRÜNÜM. Selami İNCEDALCI Genel Müdür T.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI Petrol İşleri Genel Müdürlüğü PETROL ARAMA - ÜRETİM SEKTÖRÜ GENEL GÖRÜNÜM PETROL ARAMA - ÜRETİM SEKTÖRÜ I. İSTİŞARE TOPLANTISI 10 Mart 2012 Selami İNCEDALCI Genel

Detaylı

ENERJİ KAYNAKLARI MÜCADELESİNDE DOĞU AKDENİZ HAVZASI VE DENİZ YETKİ ALANLARI UYUŞMAZLIĞI

ENERJİ KAYNAKLARI MÜCADELESİNDE DOĞU AKDENİZ HAVZASI VE DENİZ YETKİ ALANLARI UYUŞMAZLIĞI AP enerji kaynakları mücadelesinde doğu akdeniz havzası AP ENERJİ KAYNAKLARI MÜCADELESİNDE DOĞU AKDENİZ HAVZASI VE DENİZ YETKİ ALANLARI UYUŞMAZLIĞI MARITIME JURISDICTION DISPUTE WITHIN THE SCOPE OF EAST

Detaylı

Araştırma Notu 15/179

Araştırma Notu 15/179 Araştırma Notu 15/179 27.03.2015 2014 ihracatını AB kurtardı Barış Soybilgen* Yönetici Özeti 2014 yılında Türkiye'nin ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 3,8 artarak 152 milyar dolardan 158 milyar dolara

Detaylı

TÜRKİYE NİN DOĞALGAZ POTANSİYELİ

TÜRKİYE NİN DOĞALGAZ POTANSİYELİ TÜRKİYE NİN DOĞALGAZ POTANSİYELİ Murat Sungur BURSA Enerji Grubu Başkanı Zorlu Holding (CEO Zorlu Holding Energy Group) 11 Ocak 2010 ANKARA SUNUM İÇERİĞİ 1. Türkiye nin doğalgaz üretim ve tüketim durumu

Detaylı

Madde 87 Açık denizlerin serbestliği

Madde 87 Açık denizlerin serbestliği Açık denizler Madde 87 Açık denizlerin serbestliği 1- Açık denizler, sahili bulunsun veya bulunmasın bütün devletlere açıktır. Açık denizlerin serbestliği, işbu Sözleşmede yer alan şartlar ve diğer uluslararası

Detaylı

III. ÜLKE İLE İLGİLİ UYUŞMAZLIKLARDA İLERİ SÜRÜLEN BAZI SİYASÎ ESASLAR 23

III. ÜLKE İLE İLGİLİ UYUŞMAZLIKLARDA İLERİ SÜRÜLEN BAZI SİYASÎ ESASLAR 23 İ Ç İ N D E K İ L E R Sahi} e ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER KISALTMALAR I. TEMEL İLKELER V I X x v 1 II. ÜLKE KAZANMA VE YİTİRME BİÇİMLERİ 5 1. Devir i 6 2. İşgal 11 3. Kazandırıcı Zamanaşımı 10 4. Katılma I 7 5.

Detaylı

2014 Yılı Petrol Arama - Üretim Faaliyetleri

2014 Yılı Petrol Arama - Üretim Faaliyetleri $/Varil 2014 Yılı Petrol Arama - Üretim Faaliyetleri? Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Sunum Planı Ruhsatlandırma Faaliyetleri Arama ve Üretim Faaliyetleri Faaliyetlerin Ekonomik Boyutu 2 Ruhsatlandırma Faaliyetleri

Detaylı

Doğu Akdeniz de Enerji Çıkmazı

Doğu Akdeniz de Enerji Çıkmazı SAYI: 188 MART 2018 Doğu Akdeniz de Enerji Çıkmazı EMRE YILMAZ Doğu Akdeniz deki enerji denklemlerini çıkmaza sokan münhasır ekonomik bölge konusu nedir? Türkiye ve GKRY nin Doğu Akdeniz enerji rezervlerine

Detaylı

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ 12. TARAFLAR KONFERANSI (COP12)

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ 12. TARAFLAR KONFERANSI (COP12) BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ 12. TARAFLAR KONFERANSI (COP12) Çölleşme; kurak, yarı-kurak ve yarı nemli alanlarda, iklim değişiklikleri ve insan faaliyetleri de dahil olmak üzere

Detaylı

Enerji Ülkeleri.Rusya En Zengin..! 26 Ocak 2015

Enerji Ülkeleri.Rusya En Zengin..! 26 Ocak 2015 Enerji Ülkeleri.Rusya En Zengin..! 26 Ocak 2015 Dünyanın Enerji Kaynakları Konusunda En Zengin Ülkeleri A1 Capital Yorumu Coğrafya ve tarih kitaplarında ülkemiz için jeopolitik öneme sahip kilit ve kritik

Detaylı

TÜRKMENİSTAN: HIZLA YÜKSELEN ÜLKE Günümüzde ülkede başarılı bir şekilde yürütülen ekonomi stratejisi ve uygulanan iç ve dış siyaset neticesinde

TÜRKMENİSTAN: HIZLA YÜKSELEN ÜLKE Günümüzde ülkede başarılı bir şekilde yürütülen ekonomi stratejisi ve uygulanan iç ve dış siyaset neticesinde TÜRKMENİSTAN: HIZLA YÜKSELEN ÜLKE Günümüzde ülkede başarılı bir şekilde yürütülen ekonomi stratejisi ve uygulanan iç ve dış siyaset neticesinde Türkmenistan Asya nın parlayan yıldızı olarak anılmaktadır.

Detaylı

This paper was presented in International Energy and Security Congress that took place at Kocaeli University, Turkey on September 23 24, 2014.

This paper was presented in International Energy and Security Congress that took place at Kocaeli University, Turkey on September 23 24, 2014. Bu metin 23 24 Eylül 2014 tarihlerinde Kocaeli Üniversitesinde düzenlenen Uluslararası Enerji ve Güvenlik Kongresi başlıklı konferansta sunulan tebliğdir. This paper was presented in International Energy

Detaylı

Engin Erkiner: Orta Asya ve Kafkasya daki doğal gazı Avrupa ülkelerine taşıması beklenen Nabucco boru hattı projesiyle ilgili imzalar törenle atıldı.

Engin Erkiner: Orta Asya ve Kafkasya daki doğal gazı Avrupa ülkelerine taşıması beklenen Nabucco boru hattı projesiyle ilgili imzalar törenle atıldı. Engin Erkiner: Orta Asya ve Kafkasya daki doğal gazı Avrupa ülkelerine taşıması beklenen Nabucco boru hattı projesiyle ilgili imzalar törenle atıldı. Planlanan, Türkmenistan dan başlayan Hazar Denizi nin

Detaylı

Doğu Akdeniz Zengin Hidrokarbon Kaynakları Anlaşmazlık Bölgeleri Olan Doğalgaz Rezervleri ve Petrol Yatakları Sahaları

Doğu Akdeniz Zengin Hidrokarbon Kaynakları Anlaşmazlık Bölgeleri Olan Doğalgaz Rezervleri ve Petrol Yatakları Sahaları Doğu Akdeniz Zengin Hidrokarbon Kaynakları Anlaşmazlık Bölgeleri Olan Doğalgaz Rezervleri ve Petrol Yatakları Sahaları Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Fizik Mühendisleri Odası (canguzel.taner@gmail.com)

Detaylı

İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf...

İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf... İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf... 7 a. Fransız-Rus İttifakı (04 Ocak 1894)... 7 b. İngiliz-Fransız

Detaylı

TÜRKİYE NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU FUAR 3.ELECTRONIST FUARI

TÜRKİYE NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU FUAR 3.ELECTRONIST FUARI TÜRKİYE NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU FUAR 3.ELECTRONIST FUARI Sektörlerindeki ürünlerin, en son teknolojik gelişmelerin, dünyadaki trendlerin ve son uygulamaların sergilendiği, 25-28 Eylül 2014 tarihleri arasında

Detaylı

TÜRKİYE GPS JAMMER İLE YUNAN ARAŞTIRMA GEMİLERİNİ ENGELLİYOR MU?

TÜRKİYE GPS JAMMER İLE YUNAN ARAŞTIRMA GEMİLERİNİ ENGELLİYOR MU? TÜRKİYE GPS JAMMER İLE YUNAN ARAŞTIRMA GEMİLERİNİ ENGELLİYOR MU? 17 Mayıs 2018 de Güney Kıbrıs ın Limassol limanında demirde bulunan bir Açık Deniz Yardım gemisi uzun bir süre boyunca GPS sinyalini kaybetti.

Detaylı

DOĞU AKDENĠZ VE KIBRIS IN JEOPOLĠTĠK ÖNEMĠ VE DENĠZ HUKUKU BAĞLAMINDA DOĞU AKDENĠZ DE YAPILMASI GEREKENLER

DOĞU AKDENĠZ VE KIBRIS IN JEOPOLĠTĠK ÖNEMĠ VE DENĠZ HUKUKU BAĞLAMINDA DOĞU AKDENĠZ DE YAPILMASI GEREKENLER DOĞU AKDENĠZ VE KIBRIS IN JEOPOLĠTĠK ÖNEMĠ VE DENĠZ HUKUKU BAĞLAMINDA DOĞU AKDENĠZ DE YAPILMASI GEREKENLER GENEL ĠZLENCE - ULUSAL GÜVENLĠK BAĞLAMINDA DOĞU AKDENĠZ VE KIBRIS IN JEOSTRATEJĠK VE JEOPOLĠTĠK

Detaylı

'Afrodit' sayesinde müzakere

'Afrodit' sayesinde müzakere 'Afrodit' sayesinde müzakere 10 Şub 2014 Ayşe Karabat Ekonomik sorunlarla boğuşan Güney Kıbrıs, KKTC ile müzakere masasına oturdu. Zira tek taraflı ilan ettiği ekonomik münhasır bölgenin bir parçası olan

Detaylı

DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail ÜNVER Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü

DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail ÜNVER Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail ÜNVER Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü KONYA ÖZELİNDE YABANCI SERMAYELİ FİRMALARIN ÜLKE BAZLI ANALİZİ 06.08.2014 1 DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail

Detaylı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ KISIM: ULUSLARARASI HUKUKTA ADA TÜRLERİ VE DENİZ ALANLARI BİRİNCİ BÖLÜM: ULUSLARARASI HUKUKTA ADA TANIMI

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ KISIM: ULUSLARARASI HUKUKTA ADA TÜRLERİ VE DENİZ ALANLARI BİRİNCİ BÖLÜM: ULUSLARARASI HUKUKTA ADA TANIMI KISALTMALAR İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ V Vİİ XVİİ BİRİNCİ KISIM: ULUSLARARASI HUKUKTA ADA TÜRLERİ VE DENİZ ALANLARI BİRİNCİ BÖLÜM: ULUSLARARASI HUKUKTA ADA TANIMI I. KAVRAM OLARAK 3 H. ADA TANIMININ UNSURLARI 5

Detaylı

Yakın n Gelecekte Enerji

Yakın n Gelecekte Enerji Yakın n Gelecekte Enerji Doç.Dr.Mustafa TIRIS Enerji Enstitüsü Müdürü Akademik Forum 15 Ocak 2005 Kalyon Otel, İstanbul 1 Doç.Dr.Mustafa TIRIS 1965 Yılı nda İzmir de doğdu. 1987 Yılı nda İTÜ den Petrol

Detaylı

(Resmi Gazete ile yayımı: 13/06/2000 Sayı:24078)

(Resmi Gazete ile yayımı: 13/06/2000 Sayı:24078) -2182- TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE RUSYA FEDERASYONU HÜKÜMETİ ARASINDA RUS DOĞAL GAZININ KARADENİZ ALTINDAN TÜRKİYE CUMHURİYETİNE SEVKİYATINA İLİŞKİN 15 ARALIK 1997 TARİHLİ ANLAŞMAYA EK PROTOKOLÜN

Detaylı

LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI

LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI RAPOR: TÜRKİYE NİN LOJİSTİK GÖRÜNÜMÜ Giriş: Malumları olduğu üzere, bir ülkenin kalkınması için üretimin olması ve bu üretimin hedefe ulaşması bir zorunluluktur. Lojistik, ilk olarak coğrafyanın bir ürünüdür,

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Eylül - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İçindekiler 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA

Detaylı

Ekonomi Bülteni. 15 Haziran 2015, Sayı: 15. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 15 Haziran 2015, Sayı: 15. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni, Sayı: 15 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya Çağlar Kuzlukluoğlu İnci

Detaylı

1. ELEKTRONİK KOMPONENT, GÜÇ KAYNAKLARI VE GÖMÜLÜ SİSTEMLER FUARI

1. ELEKTRONİK KOMPONENT, GÜÇ KAYNAKLARI VE GÖMÜLÜ SİSTEMLER FUARI 1. ELEKTRONİK KOMPONENT, GÜÇ KAYNAKLARI VE GÖMÜLÜ SİSTEMLER FUARI 27-30 Eylül 2012 tarihleri arasında ilk defa bu yıl organize edilen ELECTRONIST Fuarı bölgede önemli bir fuar olma yolunda ilk adımını

Detaylı

İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011

İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011 GELECEK İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011 SARIKONAKLAR İŞ TÜRKĠYE MERKEZİ C. BLOK ĠÇĠN D.16 BÜYÜME AKATLAR İSTANBUL-TÜRKİYE ÖNGÖRÜLERĠ 02123528795-02123528796 2025 www.turksae.com Nüfus,

Detaylı

İÇİMİZDEKİ KOMŞU SURİYE

İÇİMİZDEKİ KOMŞU SURİYE İÇİMİZDEKİ KOMŞU SURİYE Yazar: Dr. A. Oğuz ÇELİKKOL İSTANBUL 2015 YAYINLARI Yazar: Dr. A. Oğuz ÇELİKKOL Kapak ve Dizgi: Sertaç DURMAZ ISBN: 978-605-9963-09-1 Mecidiyeköy Yolu Caddesi (Trump Towers Yanı)

Detaylı

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü PAN AVRUPA AKDENİZ TERCİHLİ MENŞE KURALLARINA DAİR BÖLGESEL KONVANSİYON KAPSAMI TİCARETTE EŞYANIN TERCİHLİ MENŞEİNİN TESPİTİ HAKKINDA YÖNETMELİK HAKKINDA BİLGİ I. Neden Bölgesel Konvansiyon? Ülkemiz Avrupa

Detaylı

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,

Detaylı

DOĞU AKDENİZ DE ENERJİ SATRANCI

DOĞU AKDENİZ DE ENERJİ SATRANCI DOĞU AKDENİZ DE ENERJİ SATRANCI Yrd. Doç. Dr. Filiz Katman, Yönetim Kurulu Başkanı, Enerji Politikaları ve Piyasaları Uygulama ve Araştırma Merkezi; Öğretim Üyesi, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler

Detaylı

193 ülkeye ihracat. Hurdadan çelik üretimi oranı % yılında 37,3 milyon ton ham çelik üretimi

193 ülkeye ihracat. Hurdadan çelik üretimi oranı % yılında 37,3 milyon ton ham çelik üretimi 2019 Dünyanın altıncı büyük çelik ihracatçısı 193 ülkeye ihracat Hurdadan çelik üretimi oranı % 69 2018 yılında 37,3 milyon ton ham çelik üretimi 2018 İhracat Değeri 31,6 milyar USD Toplam İhracattaki

Detaylı

COĞRAFYA YEREL COĞRAFYA GENEL COĞRAFYA

COĞRAFYA YEREL COĞRAFYA GENEL COĞRAFYA COĞRAFİ KONUM COĞRAFYA YEREL COĞRAFYA GENEL COĞRAFYA Yeryüzünün belli bir bölümünü FİZİKİ coğrafya BEŞERİ ve gösterir. EKONOMİK -Doğa olaylarını -Kıtalar coğrafya konu alır. -Ülkeler -İnsanlar ve -Klimatoloji

Detaylı

Mağdur olmayın!...

Mağdur olmayın!... Mavi Çarşı kararı Mavi Çarşı davasında karar... Mahkeme çarşı sahibini mahkemeye veren kişiye, Zararın ilgilinin kişisel kusurundan kaynaklanması durumunda idarenin tazmin sorumluluğundan söz edilemeyeceğini

Detaylı

Salih Uygar KILINÇ Avrupa Birliği - EUROCONTROL Sivil Havacılık Düzenlemeleri ve Türkiye

Salih Uygar KILINÇ Avrupa Birliği - EUROCONTROL Sivil Havacılık Düzenlemeleri ve Türkiye Salih Uygar KILINÇ Avrupa Birliği - EUROCONTROL Sivil Havacılık Düzenlemeleri ve Türkiye 1944 Şikago/ICAO Sivil Havacılık Rejimi Avrupa Birliği Sivil Havacılık Düzenlemeleri - Tek Avrupa Hava Sahası I

Detaylı

SOCAR TÜRKİYE Türkiye de Entegre Enerji

SOCAR TÜRKİYE Türkiye de Entegre Enerji SOCAR TÜRKİYE Türkiye de Entegre Enerji Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi: SOCAR Rakamlarla SOCAR: 51.000 Çalışan 11 ülkeden 21 uluslararası enerji şirketi ile anlaşmalar Dünyada 17 noktada faaliyet: 15

Detaylı

DOĞU AKDENİZİN ENERJİ POLİTİK AÇIDAN ÖNEMİ

DOĞU AKDENİZİN ENERJİ POLİTİK AÇIDAN ÖNEMİ 15 DOĞU AKDENİZİN ENERJİ POLİTİK AÇIDAN ÖNEMİ Prof. Dr. A. Beril TUĞRUL İTÜ Enerji Enstitüsü, Ayazağa Kampüsü, 34469, Maslak-İSTANBUL Özet Orta doğunun Avrupa ya açılımı, önemli ölçüde Doğu Akdeniz üzerinden

Detaylı

DÜNYA BANKASI TÜRKİYE DÜZENLİ EKONOMİ NOTU TEMMUZ 2015. Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer. Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü

DÜNYA BANKASI TÜRKİYE DÜZENLİ EKONOMİ NOTU TEMMUZ 2015. Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer. Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü DÜNYA BANKASI TÜRKİYE DÜZENLİ EKONOMİ NOTU TEMMUZ 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü DÜNYA BANKASI TÜRKİYE DÜZENLİ EKONOMİ NOTU Temmuz ayı içerisinde Dünya Bankası Türkiye

Detaylı

TÜRKİYE - İTALYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - İTALYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 ( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - İTALYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - İtalya İlişkileri: Fırsatlar ve Güçlükler ( 2014 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen

Detaylı

Suriye nin Kaderi Dünya nın Kaderini Belirleyecek - 1

Suriye nin Kaderi Dünya nın Kaderini Belirleyecek - 1 12 Kasım 2015 Suriye nin Kaderi Dünya nın Kaderini Belirleyecek - 1 Devlet ve hükümet başkanlarının katılacağı G20 Zirvesi, 15-16 Kasım tarihleri arasında Antalya da toplanacak. Asıl gündem maddesi küresel

Detaylı

OCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ

OCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ 12.10.2017 OCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ Türk İhracat Taşımalarında Yoğunluk Haritası İHRACAT TAŞIMALARI Geçen yıl Ocak-Eylül toplamına bakıldığında 2016 yılında 849.247

Detaylı

UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL

UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL UNCTAD Dünya Yatırım Raporu Türkiye Lansmanı Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü nün (UNCTAD) Uluslararası Doğrudan Yatırımlar

Detaylı

INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015

INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

Altın Ayarlı İslâmi Finans

Altın Ayarlı İslâmi Finans Altın Ayarlı İslâmi Finans 09 Ağustos 2011 Salı Uluslararası platformlarda paranın İslâmileştirilmesi konusu epeydir gündemde. Paranın İslâmileştirilmesinden kasıt para ile ilgili ne varsa, ekonomik faaliyetlerden

Detaylı

VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - MALEZYA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme

VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - MALEZYA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - MALEZYA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme ( 2017-2021 Türkiye - Malezya ) Türkiye; 80 milyonluk nüfusu, gelişerek

Detaylı

Türk Elitlerinin Türk Dış Politikası ve Türk-Yunan İlişkileri Algıları Anketi

Türk Elitlerinin Türk Dış Politikası ve Türk-Yunan İlişkileri Algıları Anketi Türk Elitlerinin Türk Dış Politikası ve Türk-Yunan İlişkileri Algıları Anketi Araştırma üç farklı konuya odaklanmaktadır. Anketin ilk bölümü (S 1-13), Türkiye nin dünyadaki konumu ve özellikle ülkenin

Detaylı

A) Siyasi birliklerini geç sağlamaları. B) Sömürge alanlarını ele geçirmek istemeleri. C) Sanayi devrimini tamamlayamamaları

A) Siyasi birliklerini geç sağlamaları. B) Sömürge alanlarını ele geçirmek istemeleri. C) Sanayi devrimini tamamlayamamaları 1. Almanya ve İtalya'nın; XIX. yüzyıl sonlarından itibaren İngiltere ve Fransa'ya karşı birlikte hareket etmelerinin en önemli nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir? A) Siyasi birliklerini

Detaylı

Doğu Akdeniz Genel Durum. Integrated value chain capabilities in the fields of utilities, power and oil & gas

Doğu Akdeniz Genel Durum. Integrated value chain capabilities in the fields of utilities, power and oil & gas Doğu Akdeniz Genel Durum Integrated value chain capabilities in the fields of utilities, power and oil & gas Doğu Akdeniz Türkiye, Mısır, İsrail, Filistin, Lübnan, Suriye, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti

Detaylı

AVRUPA ENERJİ BORU HATLARI

AVRUPA ENERJİ BORU HATLARI AVRUPA ENERJİ BORU HATLARI GÜNEY GAZ KORİDORU PROJELERİ ÇELİK BORU İMALATÇILARI DERNEĞİ 2012 AVRUPA ENERJİ BORU HATLARI GÜNEY GAZ KORİDORU PROJELERİ 1. Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP)

Detaylı

Dünya Enerji Görünümü 2012. Dr. Fatih BİROL Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti Ankara, 25 Aralık 2012

Dünya Enerji Görünümü 2012. Dr. Fatih BİROL Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti Ankara, 25 Aralık 2012 Dünya Enerji Görünümü 2012 Dr. Fatih BİROL Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti Ankara, 25 Aralık 2012 Genel Durum Küresel enerji sisteminin temelleri değişiyor Bazı ülkelerde petrol ve doğalgaz üretimi

Detaylı

Dünyada Enerji Görünümü

Dünyada Enerji Görünümü 09 Nisan 2014 Çarşamba Dünyada Enerji Görünümü Dünyada, artan gelir ve nüfus artışına paralel olarak birincil enerji talebindeki yükseliş hız kazanmaktadır. Nüfus artışının özellikle OECD Dışı ülkelerden

Detaylı

RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015

RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015 RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015 RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Rusya Federasyonu na ihracat yapan 623 firma

Detaylı

ZİYARETÇİ ARAŞTIRMASI ÖZET SONUÇLARI 9 12 Ocak 2013

ZİYARETÇİ ARAŞTIRMASI ÖZET SONUÇLARI 9 12 Ocak 2013 ZİYARETÇİ ARAŞTIRMASI ÖZET SONUÇLARI 9 12 Ocak 2013 TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi Büyükçekmece İstanbul 1 İÇİNDEKİLER SAYFA 1. ARAŞTIRMA KONUSU 3 1.1. FUAR KÜNYESİ 3 1.2. ARAŞTIRMANIN AMACI 3 1.3. ARAŞTIRMANIN

Detaylı

TÜRKİYE - GANA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme

TÜRKİYE - GANA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - GANA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme ( 2017-2021 Türkiye - Gana ) Türkiye; 80 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen

Detaylı

BMİDÇS -COP16 SONRASI DEĞERLENDİRMELER

BMİDÇS -COP16 SONRASI DEĞERLENDİRMELER BMİDÇS -COP16 SONRASI DEĞERLENDİRMELER AYŞE YASEMİN ÖRÜCÜ ODTÜ Mezunları Derneği Ankara, 2011 Tespitler Kopenhag-Cancun: İD BM kapsamında çözülebilecek bir konu mu? Kopenhag maliyeti: 1 trilyon $;belirsizlik

Detaylı

EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş ALTERNATİF ALTIN EMEKLİLİK YATIRIM FONU ) YILLIK RAPOR

EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş ALTERNATİF ALTIN EMEKLİLİK YATIRIM FONU ) YILLIK RAPOR KATILIM EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş ALTIN KATILIM EMEKLİLİK YATIRIM FONU (Eski Unvanıyla KATILIM EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş ALTERNATİF ALTIN EMEKLİLİK YATIRIM FONU ) YILLIK RAPOR Bu rapor Katilim Emeklilik ve Hayat

Detaylı

Merkez Bankası Gecelik Borçlanma Faizi (%)

Merkez Bankası Gecelik Borçlanma Faizi (%) GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2006 YILI İLK 9 AYLIK FAALİYET RAPORU 1.- Ekonominin Genel durumu ABD Merkez Bankası FED, 2004 yılında başladığı

Detaylı

Rüzgar ın Tarihçesi. 1970 lerde Rüzgar enerjisi sektörü ivme kazandı Petrol krizi. Yelkenli gemiler kullanılmaya başlandı.

Rüzgar ın Tarihçesi. 1970 lerde Rüzgar enerjisi sektörü ivme kazandı Petrol krizi. Yelkenli gemiler kullanılmaya başlandı. Rüzgar ın Tarihçesi Yelkenli gemiler kullanılmaya başlandı. İngiliz J. Semeaton rüzgar hızı ve enerji arasında bir bağlantı kurdu. Danimarka'da 10.000 kadar yel değirmeni kuruldu. Amerika'da su pompalamak

Detaylı

ŞUBAT 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

ŞUBAT 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU ŞUBAT 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU İhracat taşımalarımızın %55 i (~685.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %30 u (~380.000) Avrupa Ülkelerine, %15 i ise (~185.000) BDT ve Orta Asya

Detaylı

2017 YILI TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

2017 YILI TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU Uzman - Berkalp Kaya 23.01.2017 berkalp.kaya@und.org.tr 2017 YILI TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU Türk araçlarının taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi. İHRACAT TAŞIMALARI

Detaylı

değildir. Ufkun ötesini de görmek ve bilmek gerekir

değildir. Ufkun ötesini de görmek ve bilmek gerekir Yalnız z ufku görmek g kafi değildir. Ufkun ötesini de görmek ve bilmek gerekir 1 Günümüz bilgi çağıdır. Bilgisiz mücadele mümkün değildir. 2 Türkiye nin Jeopolitiği ; Yani Yerinin Önemi, Gücünü, Hedeflerini

Detaylı

YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI. ( tarihi İtibariyle) Yayımlandığı Resmi Gazete

YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI. ( tarihi İtibariyle) Yayımlandığı Resmi Gazete YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI (21.01.2016 tarihi İtibariyle) Taraf Devlet Anlaşmanın İmza Edildiği Tarih Yayımlandığı Resmi Gazete Tarih No Yürürlük Tarihi Vergiler Açısından

Detaylı

DÜNYA ENERJİ SEKTÖRÜNDE 2040 A BAKIŞ

DÜNYA ENERJİ SEKTÖRÜNDE 2040 A BAKIŞ DÜNYA ENERJİ SEKTÖRÜNDE 2040 A BAKIŞ Dünyanın önemli petrol ve enerji şirketlerinden Exxon Mobil tarafından 2018 Enerji Görünümü ve 2040 yılına dair öngörüleri içeren bir rapor yayınlandı. Rapor, Outlook

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Mayıs - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA 2018 Yenilenebilir Enerji Kaynakları SUNU İÇERİĞİ 1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI 2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK

Detaylı

TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 ( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Polonya İlişkileri; Fırsatlar ve Riskler ( 2016 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen

Detaylı

Doğu Akdeniz. Kıbrıs ve Doğal Gaz. Promete Necdet Pamir

Doğu Akdeniz. Kıbrıs ve Doğal Gaz. Promete Necdet Pamir Promete Necdet Pamir Doğu Akdeniz Kıbrıs ve Doğal Gaz Kıbrıs ve Doğu Akdeniz Neden Önemli? Son yıllarda Doğu Akdeniz de gerçekleştirilen bir dizi doğal gaz sahası keşfinin ardından, büyük güçlerin ve bölgesel

Detaylı

Tarım & gıda alanlarında küreselleşme düzeyi. Hareket planları / çözüm önerileri. Uluslararası yatırımlar ve Türkiye

Tarım & gıda alanlarında küreselleşme düzeyi. Hareket planları / çözüm önerileri. Uluslararası yatırımlar ve Türkiye Fırsatlar Ülkesi Türkiye Yatırımcılar için Güvenli bir Liman Tarım ve Gıda Sektöründe Uluslararası Yatırımlar Dr Mehmet AKTAŞ Yaşar Holding A.Ş. 11-12 Şubat 2009, İstanbul sunuş planı... I. Küresel gerçekler,

Detaylı

ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART

ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART LÜBNAN ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART 2016 TEMEL BİLGİLER Ülke Adı: LÜBNAN Yüzölçümü: 10,400 km² Yönetim Biçimi: Parlamenter Cumhuriyet Cumhurbaşkanı: General Mişel Avn (Ekim 2016) Başbakan:

Detaylı

TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter

TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter 2013 yılı, dünya ekonomisi için finansal krizin etkilerinin para politikaları açısından

Detaylı

PROGRAMI PROGRAM GENEL TANITIMI

PROGRAMI PROGRAM GENEL TANITIMI PROGRAMI PROGRAM GENEL TANITIMI T.C. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI TÜRK ULUSAL AJANSI AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı HAYATBOYU ÖĞRENME GENÇLİK Aralık 1999 2002 Helsinki Zirvesi - Topluluk

Detaylı

İÇİNDEKİLER ULUSLARARASI SİVİL HAVACILIK REJİMİ

İÇİNDEKİLER ULUSLARARASI SİVİL HAVACILIK REJİMİ ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER TABLOLAR LİSTESİ ŞEKİLLER LİSTESİ KISALTMALAR İÇİNDEKİLER v vii xv xvii xxi GİRİŞ 1 Birinci Bölüm ULUSLARARASI SİVİL HAVACILIK REJİMİ 1. ULUSLARARASI SİVİL HAVACILIK REJİMİNİN TEMELLERİ:

Detaylı

PETROL BORU HATLARININ ÇUKUROVA'YA KATKILARI VE ÇEVRESEL ETKİLERİ

PETROL BORU HATLARININ ÇUKUROVA'YA KATKILARI VE ÇEVRESEL ETKİLERİ Dosya PETROL BORU HATLARININ ÇUKUROVA'YA KATKILARI VE ÇEVRESEL ETKİLERİ Hüseyin ERKUL Yrd. Doç. Dr., İnönü Üniversitesi İ.İ.B.F. Kamu Yönetimi Bölümü herkul@inonu.edu.tr Yeliz AKTAŞ POLAT Arş. Gör., İnönü

Detaylı

Orta Asya daki satranç hamleleri

Orta Asya daki satranç hamleleri Orta Asya daki satranç hamleleri Enerji ve güvenlik en büyük rekabet alanı 1 Üçüncü on yılda Hazar Bölgesi enerji kaynakları Orta Asya üzerindeki rekabetin en ön plana çıktığı alan olacak. Dünya Bankası

Detaylı

TEMMUZ 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

TEMMUZ 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU TEMMUZ 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU 2018 yılı içerisinde Türk araçlarının karayolu ile taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi OCAK-HAZİRAN 2018 İHRACAT VERİLERİ

Detaylı

EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş ALTERNATİF STANDART EMEKLİLİK YATIRIM FONU ) YILLIK RAPOR

EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş ALTERNATİF STANDART EMEKLİLİK YATIRIM FONU ) YILLIK RAPOR KATILIM EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş KATILIM STANDART EMEKLİLİK YATIRIM FONU (Eski Unvanıyla KATILIM EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş ALTERNATİF STANDART EMEKLİLİK YATIRIM FONU ) YILLIK RAPOR Bu rapor Katilim Emeklilik

Detaylı