KABLOLARIN HAZIRLAYAN: SERKAN KOYUN

Transkript

1 KABLOLARIN DÖŞENMESİ HAZIRLAYAN: SERKAN KOYUN

2 GÜZERGAH VE KANAL BOYUTLARININ TESPİTİ Yeraltı kablolarının n döşenmesiyle d ilgili çizim ve planlar 1/2000 lik planda detaylı olarak gösterilmelidir. Eğer E bu sağlanam lanamıyorsa proje 1/1000 lik ölçekte çizilmelidir. Kanallar yeraltı kablosunu sakıncaya sokmayacak; kanalizasyon, gaz, petrol boruları, telekomünikasyon kablolarının n bulunmadığı yerlerden, kimyasal, mekanik, ısıl l etkilerden uzak yerler olmalıdır.

3 Kablo ve çevresini yangın n tehlikesinden korumak ve yangının n yayılmas lmasını önlemek için i in kablolar yanıcı maddeler üzerine döşenmemelidir. d Kabloların n varsa jüt j tabakaları soyulmalıdır. (Jüt: Ihlamurgillerden, Hindistan ve Bangladeş'te yetişen, en, ip ve çuval yapımında kullanılan, lan, liflerinden yararlanılan bir bitki ve bu bitkinin liflerinden yapılan dokumaya verilen ad) Yapı girişlerinde kablolar boru içine i ine alınmal nmalı,, kablo ile boru arasındaki boşluk elastik silikon ya da benzeri bir madde ile doldurulmalıdır. r. Bu amaçla çimento kullanılamaz. lamaz. Mekanik darbelerin oluşabilece abileceği durumlarda çelik borular kullanılmal lmalıdır. Çelik borular nerede kullanılırsa kullanıls lsın üç faz aynı borudan geçirilmelidir. Tek damar olması durumunda anti manyetik malzeme kullanılmal lmalıdır.

4 Y.G. kablolarına dahilde ve hariçte kablo başlığı yapılacakt lacaktır. Kablo başlıklar kları,, kabloya su, nem girmesini önleyecek şekilde olmalıdır. AG kablolarda su girmesini önleyecek tedbirlerin alınmas nması durumunda kablo başlığı kullanılmayabilir. lmayabilir. Kablo ekleri mutlaka özel ek aksesuarları veya ek kutularında yapılmal lmalıdır. Ekler, mekanik bakımdan güvenilir, g içine i ine su ve nem sızmass zmasını önlemeli ve iyi bir elektrik iletkenliğini ini sağlamal lamalıdır. Ekler tesis edildiği i yere uygun tipte seçilmelidir.

5 Tek damarlı sistemden oluşan beslenmelerde tek sıra yerleşme düzeninde damarlar, L1 L2 L3 L3 L2 L1 L1 L2 L3 L3 L2 L1 şeklinde, birden fazla katlı yerleşmede, katlar arasında en az 20 cm olmak koşuluyla şeklinde olmalıdır. 1. kat 2. kat L1 L2 L3 L3 L2 L1 L1 L2 L3 L3 L2 L1 L1 L2 L3 L3 L2 L1

6 Bu beslemelerde aynı faz kesinlikle yan yana tesis edilmemelidir, başka bir deyişle L1 L1 L1, L2 L2 L2, L3 L3 L3 düzeni d şeklinde yapılmamal lmamalıdır. Sistemler arasında en az bir kablo çapı kadar aralık k olmalıdır. Ayrıca tüm m sistemlerin uzunluğu u yaklaşı şık k eşit e olmalıdır. Kabloların n en küçük üçük k kıvrk vrılma yarıçap apı,, D kablonun dışd çapı olmak üzere çizelgedeki gibi olmalıdır.

7 Tek Damarlı Sisteme Örnek

8 Döşeme sırass rasında kabloyu çekmek için i in bütün b iletkenler bir araya getirilip çekme klemensi ile birbirine bağlanmal lanmalıdır. En büyük b çekme gerilmesi bakır r iletkenler için i in 5 kg/mm 2, alüminyum iletkenler için i in 3 kg/mm 2 yi geçmemelidir. Yeraltına döşenecek d kablolar, sokak ve alanlarda en az 80 cm derinliğe e gömülmelidir. g Bu yerlerin dışında en az 60 cm olmalıdır. Bu derinlik zorunlu durumlarda özel koruyucu önlemler alınarak 20 cm dolaylarında azaltılabilir. labilir. Açık k havada döşenen d kablolar olabildiğince ince güneş ışınlar nlarının n etkilerinden korunmalıdır. r.

9 STANDART KABLO KANALI

10 BİRDEN FAZLA AG VEYA OG KABLOSUNUN DÖŞENMESİ

11 BİRDEN FAZLA AG VEYA OG KABLOSUNUN BORU İÇİNDE DÖŞENMESD ENMESİ

12 KABLOLARIN BORU İÇİNDE MONTAJI

13 Toprak içine i ine yerleştirilen kabloların n altında ve üstünde yaklaşı şık k 10 cm kalınl nlıkta elenmiş kum bulunmalıdır. Kablonun üzerindeki kumun üzerine ve aynı kanala döşenen d AG ve YG kabloları arasına tüm t m kablo boyunca dolu tuğla veya en az 6 cm kalınl nlıkta beton plaka veya plastik vb. malzemelerden yapılm lmış koruyucu elemanlar yerleştirilmelidir. Böylece B çukuru açan a an işçilerin ilerin kazma darbelerinden kablo korunmalı ve orada kablo bulunduğu önceden anlaşı şılmalıdır.

14 YG VE AG KABLOLARIN AYNI KANALDA OLMASI

15 Bir enerji kablosu ile başka bir enerji kablosu ya da kumanda kablosu arasındaki en küçük üçük k açıkla klık 7 cm'den az olmamak koşulu ile kablo çapı kadar olmalıdır. Kumanda kabloları arasında açıkla klık gerekmez. Bir enerji kablosu ile telekomünikasyon, demiryolu, otoyol vb. ile ilgili kabloların birbirlerine yaklaşmalar maları ya da birbirlerini kesmeleri durumunda aralarındaki açıkla klık k en az 30 cm. olmalıdır. Bu açıkla klık k daha küçük üçük olduğunda unda kablolar yanmayan gereçlerden yapılan levha, yarım m büz b z ya da borularla korunmalıdır. r.

16 Demiryolu, su kanalı ve üzerinden taşı şıt t aracı geçen en yolların n altından geçirilecek kablolar çelik, HDPE ya da beton muhafazalı PVC borular veya beton kablo kanallarının n içine i ine döşenmelidir. d Bu boru ve kanalların üst kenarları,, ray alt kenarlarından ndan ve yol yüzeylerinden y en az 1 m aşağıda olmalıdır. (HDPE: High density polyetylene)

17 KABLONUN ALT YAPI TESİSLER SLERİNE UZAKLIKLARI Kablonun geçece eceği i yer saptanırken, telekomünikasyon ve raylı sistemler vb. tesislerin kabloları,, kanalizasyon büzleri, b su, gaz ve petrol boruları dikkate alınarak bunlara en yakın kabloların n mesafesi zorunlu durumlarda yönetmelikteki şartlar göz g önüne ne alınarak indirilebilir.

18 KABLONUN ALT YAPI TESİSLER SLERİNE UZAKLIKLARI

19 KANAL KAZIMI VE HAZIRLANMASI Yüklenici projedeki güzergahg zergahı kontrolör gözleminde değiştirebilir. Yol geçişlerinde, yolun en az bir şeridi trafiğe açık k olmalıdır. Yolların çamur ve toz olmamasını sağlamak yükleniciye aittir. Bunların n sağlanmas lanması için in ek bir ödeme idari birimlerce yapılmaz.

20 GEÇİŞ İŞLER Cadde, yol karşı şıdan karşı şıya geçmelerde, telekomünikasyon kabloları,, petrol-gaz hatları ile kesişmelerde kablo muhafazaya alınmal nmalıdır. Bu muhafaza metalik olmayan boru veya büz b olabilir. Mekanik zorlanmalarda çelik boru kullanılmal lmalıdır. Borunun içi çapı kablonun dışd çapının n 1.5, büzün b n içi çapı ise kablonun içi çapının n 2 katı olmalıdır.

21 Tek damarlı kabloların n geçişlerinde ise çelik boru kullanılmayacak lmayacak antimagnetik metal boru kullanılacakt lacaktır. Mekanik zorlanmaların olabileceği i bölgelerde b ayrı 3 faz üçgen demeti şeklinde çelik borunun içinden i inden geçirilmelidir. Bu durumda borunun içi çapı kablonun dışd çapının n 3.1 katı olmalıdır. Çok damarlı kablolarda ise çelik borunun içi çapı kablonun dışd çapının n veya birden çok kabloda dışd çapların n izdüşümü uzunluğunun unun 2 katı olmalıdır.

22 GEÇİŞ İŞLER Dikey geçişlerden 1.5m derinlikte ve şartnamede belirtilen uygun boruyla geçiş,, yol boyunca geçişlerde ise kanal 1m derinde olmalıdır. Geçirilen güzergahg zergahın özelliğine ine göre g çelik bir boru kullanılmal lmalıdır.

23 KABLOLARIN ÇEKİLMESİ VE DÖŞENMESİNDE NDE DİKKAT D EDİLECEK HUSUSLAR Kabloların n döşenmesi d +5C den daha düşük d k sıcakls caklıkta kta yapılamaz. Soğukta döşenmesi d kesinlikle gerekiyorsa kablolar +25C lik bir mekana 24 saat bırakb rakılarak sıcaklığı 5C nin altına düşene d kadar döşenmelidir; d kablolar asla ateşe e yaklaştırılarak larak ısıtılmamalıdır. Ek yerleri için i in 2 m.lik S şeklinde yer pay bırakb rakılmalıdır. Döşeme boyunca tek parça a kablo kullanılmaya lmaya özen gösterilmelidir. Dolgu malzemesindeki yerleşmeler göz g önüne ne alınarak kablo S biçiminde iminde döşenmelidir. d

24 Uzun açıkla klıklarda klarda (2000m den fazla) tek fazlı kablo döşemelerinde d transpozisyon (çaprazlama)( yapılmal lmalıdır. Kablo başlıklar klarında ve ek yerlerinde gerekli topraklama yapılmal lmalıdır.

25 Kanalların n tamamında boru veya büz b z kullanılmaz; lmaz; fakat gelişimini imini tamamlamış ve uzun süre s kazılmayaca lmayacağı öngörülen yerlerde, sit alanlarında nda vs. kablolar kanal içinde inde boru muhafazalı olabilir. Uzun mesafeli kablo döşemelerinde d yönetmeliy netmeliğe e uygun, su geçirmeyecek uygun kıvrk vrılma katsayına sahip menholler(boşluk) luk) bırakb rakılabilir. Kablo muhafaza boruları ve büzlerin b kullanılaca lacağı kanalların n alt zeminleri yönetmeliy netmeliğe e göre g dizayn edilmelidir. Örneğin; büzler b sıkışs ıştırılmış doğal toprak üzerine 5cm kalınl nlığında 160 dozlu grobeton üzerine konur. Büz B üzeri 10 cm kumdan sonra 20 cm yukarı ikaz malzemesi konur.

26 KABLOLARIN ÇEKİLMESİ,, SERİLMES LMESİ VE KANALA YERLEŞTİRİLMES LMESİ Yüklenici kanallarda oluşacak su birikintilerini pompayla boşaltarak kuru kalmasını sağlamal lamalıdır. Kablolar gerekmedikçe üst üste serilmeyecek eğer er zorunlu ise gerekli kurallara uyularak en yüksek gerilimli kablo en alta serilmelidir.

27 Kablo çekimi olabildiğince ince devamlı ve aynı hızlı olmalıdır. Her durdurma ve tekrar çekim kabloya ekstra kuvvet uygulanması manasına gelir.

28 YAPI İÇERİSİNDE KABLONUN DÖŞENMESİ Kanalın n derinliği i 30cm olmalıdır. Kanalın n genişli liği; i; G=(2n+1)d olarak hesaplanmalıdır. G: kanalın n genişli liği, i, (G 30cm den az 100cm d: kablonun dışd çapı, n: kablo adeti. den az 100cm den fazla olamaz).

29

30

31 PVC İKAZ BANTLARI VE İŞARET ARETÇİLERİ Kalınl nlığı 0.1 mm genişli liği i 120 mm ölçüsünde kırmızı renkli ikaz bandı beton blokların n (veya koruyucu tuğlalar laların) 20cm üzerine döşenmelidir. d İkaz bandı üzerindeki uyarı yazılar larının n harfleri siyah, 3 mm kabartmalı,, 60mm boyunda (veya daha büyük b k fontta), eşit e aralıkl klı olmalıdır.

32 Uyarı yazısı olarak ÖLÜM M TEHLİKES KESİ TEDAŞ YG/ AG ENERJİ KABLOSU şeklinde olmalıdır. İşaret aretçiler 50m de bir, her ek bölümünde, b güzergahın n yönünün y n değişti tiği i noktalarda, cadde, sokak geçişlerinde kullanılır r ve idarece yerleştirilir.

33

34 KAYNAKÇA 1) ELEKTRİK K KUVVETLİ AKIM TESİSLER SLERİ YÖNETMELİĞİ 2) ELEKTRİK K DAĞITIM ŞEBEKELERİ ENERJİ KABLOLARI MONTAJ (UYGULAMA) USÜL L VE ESASLARI