Doç.Dr.Ayşegül Gözalan, İstanbul Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Mikrobiyoloji

Transkript

1 1

2 Doç.Dr.Ayşegül Gözalan, İstanbul Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Mikrobiyoloji 2

3 KLİMUD Türkiye de Kan Kültürlerinde Doğru Uygulamaların Yaygınlaştırılması Pilot dört merkezde Ankara Koru Hastanesi Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Etlik Zübeyde Hanım Kadın Doğun EAH Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Yaygınlaştırılmasına karar verilmiştir. 3

4 örnek alma endikasyonları, örnek alma yöntemi, laboratuvardaki değerlendirme süreci, sonuçların raporlanması ve kalite indikatörlerinin izlenmesi ile ilgili doğru uygulamaların yerleştirilmesi klinisyen-laboratuvar işbirliğinin arttırılması Eğitici havuzunun oluşturulması 4

5 5

6 Eğitim ve Araştırma Hastanesi 19 (%29,7) Hizmet hastanesi 16 (%25) Üniversite Hastanesi 22 (%34,4) Özel 7 (%10,9) Toplam 64 6

7 640 (Range=1937) ( ) (Range=172883) ( ) 7

8 Laboratuvarınızda kan kültürü yapılıyor mu? Cevabınız Evet ise hangi yöntem ile çalışıyorsunuz? Manuel (açıklayınız) evet 64/64 Otomatize Bactec (BD) 33 - BacT/ALERT (BioMerieux) Thermofisher (Versatrek) 28 1 Yarı otomatize Oxoid - Septicheck - Render 1 8

9 Hastanenizde kan alma talimatı/prosedürü var mı? 61/62 Var ise hangi rehbere göre hazırlandı? 57 CLSI 11 CUMITECH 2 Isenberg - Ulusal rehber 36 CLSI/CUMITECH /Ulusal rehber /Isenberg 6 Diğer 2 9

10 Kan kültürü alınmasına kim karar veriyor? Hastanın doktoru, Enfeksiyon hst.uzmanı 45 *Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz 62 Hastanın doktoru 9 Hastanın doktoru, Enfeksiyon hst. Uzmanı, Servis hemşiresi 4 Hastanın doktoru Enfeksiyon hst. Uzmanı Enfeksiyon kontrol hemşiresi 2 Enfeksiyon hst. Uzmanı 2 10

11 Kan kültürlerini kim alıyor? *Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz 63 Servis hemşiresi 33 Servis hemşiresi, Asistan 6 Servis hemşiresi, Asistan, İntern 6 Servis hemşiresi, Stajyer hemşire 4 Uzman hekim, Servis hemşiresi 3 Flebotomist 2 Asistan 1 Uzman hekim/ Asistan/ EKH/ Servis hemşiresi/ Asistan/ Stajyer hemşire/ İntern/ 8 11

12 Kan kültürü alımı ile ilgili eğitim veriliyor mu? Cevabınız evet ise eğitimi kim veriyor? *Birden fazla seçenek geçerli ise nedenini açıklayınız 59/61 (%96,7) Enfeksiyon kontrol hemşiresi 14 Tıbbi Mikrobiyoloji Uzm. 13 Tıbbi Mikrobiyoloji Uzm. EKH 9 Tıbbi Mikrobiyoloji Uzm. Enfeksiyon hst. Uzm. 7 EKH Enfeksiyon Hst. Uzm. 4 Enfeksiyon Hst. Uzm. EKH 3 Tıbbi Mikrobiyoloji Uzm. Enfeksiyon hst. Uzm. 2 TMU/EHU/EKH/Firma/Kalite birimi 7 12

13 Kan kültürü alımı ile ilgili eğitim hangi sıklıkta veriliyor? 55 3 ay 5 6 ay 17 6 ay ve gerektiğinde 1 1 yıl 22 2 yıl 1 1 yıl ve gerektiğinde 4 Gerektiğinde 4 Yeni personel başlayınca 1 13

14 ÇOCUK hastalarda KAN kültürü; Çoğunlukla hangi şekilde alınıyor? 58 Antisepsi işleminde hangisi kullanılıyor? 59 Bir ven (1 pediatrik şişe) 44 Bir ven (1 aerobik şişe) 5 Bir ven (2 şişe: 1 pediatrik + 1 anaerobik) 2 Bir ven (2 şişe: bir aerop + bir anaerob) 2 İki ven (2 şişe: aerob) 2 1 ve ve 4 1 %70 izopropil alkol 9 %1-2 iyotlu solüsyon 16 %2 klorheksidin glukonat 3 Alkol, iyot 27 Alkol, klorheksidin 1 14

15 ÇOCUK hastalarda KAN kültürü; Antiseptik solüsyonlar hangisi ile uygulanıyor? Pamuk 13 Gazlı bez 6 Steril ped 2 Steril spanç 29 Pamuk/Gazlı bez/steril ped veya spanç 8 15

16 ERİŞKİN hastalarda KAN kültürü; Çoğunlukla hangi şekilde alınıyor? 56 Antisepsi işleminde hangisi kullanılıyor? 61 Antiseptik solüsyonlar hangisi ile uygulanıyor? 59 Bir ven (1 şişe) / aerop 11 Bir ven (2 şişe) / ikisi de aerop 20 Bir ven (2 şişe) / bir aerop + bir anaerob 12 iki ven (4 şişe) / iki aerop + iki anaerob 2 İki ven iki şişe aerob 7 İki ven üç şişe, iki aerob, bir anaerob 1 1 ve 2 %70 izopropil alkol 7 %1-2 iyotlu solüsyon 16 %2 klorheksidin glukonat 4 Alkol, iyot 30 Hepsi, veya alkol, klorheksidin 4 Pamuk 14 Gazlı bez 6 Steril ped 3 Steril spanç 29 Diğer (açıklayınız) 7 16

17 ÇOCUK hastalarda KİKDE tanısı için KATETER kültürü; Çoğunlukla hangi şekilde alınıyor? 54 Antisepsi işleminde hangisi kullanılıyor? 55 Bir ven (1 şişe) 7 Bir kateter (lümen veya porttan) (1 şişe) 11 İki kateter (lümen veya porttan) (2 şişe) - Bir ven (1 şişe) + bir kateter (lümen veya porttan) (1 şişe) İki ven (2 şişe) + bir kateter (lümen veya porttan) 1 (1 şişe) 2 ve 4, 2 ve3, 1 ve2 ve4 4 %70 izopropil alkol 12 %1-2 iyotlu solüsyon 16 %2 klorheksidin glukonat 4 Alkol, iyot 18 Alkol, iyot, klorheksidin

18 ÇOCUK hastalarda KİKDE tanısı için KATETER kültürü; Antiseptik solüsyonlar hangisi ile uygulanıyor? 55 Pamuk 12 Gazlı bez 4 Steril ped 3 Steril spanç 30 Diğer (açıklayınız) 6 18

19 ERİŞKİN hastalarda KİKDE tanısı için KATETER kültürü; Çoğunlukla hangi şekilde alınıyor? 59 Antisepsi işleminde hangisi kullanılıyor? Bir ven (1 şişe) 3 Bir kateter (lümen veya porttan) (1 şişe) 4 İki kateter (lümen veya porttan) (2 şişe) - Bir ven (1 şişe) + bir kateter (lümen veya porttan) (1 şişe) İki ven (2 şişe) + bir kateter (lümen veya porttan) (1 şişe) İki ven (2 şişe)+ bir katater (iki şişe), 1 İki ven (2 şişe)+ iki katater (iki şişe), 2 1 ve 2, 2 ve 4, 1 ve 2 ve 4 4 %70 izopropil alkol 12 %1-2 iyotlu solüsyon 17 %2 klorheksidin glukonat 4 Alkol, iyot 21 Alkol, iyot, klorheksidin

20 ERİŞKİN hastalarda KİKDE tanısı için KATETER kültürü; Antiseptik solüsyonlar hangisi ile uygulanıyor? 59 Pamuk 15 Gazlı bez 8 Steril ped 3 Steril spanç 29 Pamuk, gazlı bez, steril ped, steril spanç 4 20

21 KAN-KATETER KÜLTÜRÜ ALIMI- UYGULAMA Kan-katater kültürü için örnek alma zamanını tespit etmek için aktarılıyor hangi yöntemi kullanıyorsunuz? 59 Barkodları örnek almadan hemen önce basılıyor ve zaman otomasyona Şişelere yapıştırdığımız etiketler örnek alındıktan hemen sonra barkod okuyucu ile okutuluyor ve zaman otomasyona aktarılıyor Şişe üzerine manuel olarak örnek alma zamanını yazıyoruz Örnek alma zamanını izlemiyoruz 5 Barkodları örnek almadan hemen önce basıyor ve zaman otomasyona aktarılıyor + Şişelere yapıştırdığımız etiketler örnek alındıktan hemen sonra barkod okuyucu ile okutuluyor ve zaman otomasyona aktarılıyor Şişelere yapıştırdığımız etiketler örnek alındıktan hemen sonra barkod okuyucu ile okutuluyor ve zaman otomasyona aktarılıyor + Şişe üzerine manual olarak örnek alma zamanı yazılıyor

22 KAN kültürü alınmadan önce sağlık çalışanı nasıl hazırlanmaktadır? 63 Non-steril eldiven giyilir 15 Steril eldiven giyilir 9 Sadece el yıkanır - Sadece el antiseptiği kullanılır - El yıkanır/el antiseptiği kullanılır+steril eldiven giyilir El yıkanır/el antiseptiği kullanılır+non-steril eldiven giyilir 31 2 Diğer 7 22

23 KATETER kültürü alınmadan önce sağlık çalışanı nasıl hazırlanmaktadır? 60 Non-steril eldiven giyilir 14 Steril eldiven giyilir 7 Sadece el yıkanır - Sadece el antiseptiği kullanılır - El yıkanır/el antiseptiği kullanılır+steril eldiven giyilir 32 El yıkanır/el antiseptiği kullanılır+non steril eldiven giyilir 1 Diğer (açıklayınız) 6 23

24 Örneğin alındığı yer (kateter, ven1, ven2 vs) belirtiliyor mu? 50/61 (%81,9) Kan kültürü şişelerinin kapağı dezenfektan ile siliniyor mu? Cevabınız evet ise bu işlem için hangisini kullanıyorsunuz? 45/59 (%76,3) %70 izopropil alkol 30 %1-2 iyotlu solüsyon 8 %2 klorheksidin glukonat 3 Alkol+iyot, firma önerisi 5 Kan örneğini alan kişinin adı kayıt altına alınıyor mu? 15/54 (%27,8) 24

25 KAN-KATETER KÜLTÜRÜ LABORATUVARA TRANSPORT Kan kültürü şişeleri örnek alındıktan ne kadar süre sonra laboratuvara 0-2 saat 36/60 ulaşıyor? 3-5 saat 2/60 *Her bir seçeneğin yaklaşık olarak yüzdesini belirtiniz 0-2 saat (%60-70), 3-5 saat (%30-40) saat (%90-99), 3-5 saat (%1-10) 8 Laboratuvara transport nasıl sağlanıyor? Pnömotik sistem ile Personel ile 3 Pnömotik + personel 14 Pnömotik+personel+hasta yakını 1 25

26 BARKOD HATASI KÜLTÜR ŞİŞELERİNDE KIRIK, SIZINTI ENJEKTÖR VEYA TÜP İÇİNDE GELEN KAN ÖRNEĞİ İSTEM İLE UYUMSUZ ŞİŞE İÇİNDE ÖRNEĞİN GELMESİ ŞİŞELERİN KULLANIM TARİHİNİN GEÇMİŞ OLMASI YETERLİ MİKTAR KAN ALINMA MIŞ OLMASI 26

27 Kan kültürleri laboratuvarınızda 7/24 değerlendiriliyor mu? 43/62 (%69,4) Cevabınız hayır ise bunun gerekçesini açıklayınız Mesai saatleri dışında ve tatillerde pozitif sinyal veren kan kültürü şişesinden gram boyama yapılıyor mu? Yapılıyor ise kim değerlendiriyor? Mesai saatleri dışında ve tatillerde pozitif sinyal veren kan kültürü şişesinden kültür, izolasyon, identifikasyon, ADT yapılıyor mu? Yapılıyor ise kim değerlendiriyor? Tıbbi Mikrobiyoloji uzmanı Asistan Teknisyen Diğer (açıklayınız) Tıbbi Mikrobiyoloji uzmanı Asistan Teknisyen Diğer (açıklayınız) Uzm./personel yetersizliği 27

28 uzman uzman, asistan uzman, uzman, asistan, teknisyen teknisyen asistan asistan, biyolog asistan, teknisyen teknisyen 28

29 Bakteri için kan kültürü inkübasyon süreniz nedir? 63 5 gün 44 7 gün 17 7 günden fazla 2 29

30 Pozitif şişelerden gram boya yaparak panik değer olarak bildiriyor musunuz? 47/60 (%78,3) Cevabınız evet ise ne kadar süre içinde bildiriyorsunuz? Yarım saat içinde 13 Bir saat içinde saat saat 3 30

31 Gram boya sonucunu kliniğe ne şekilde bildiriyorsunuz? 49 Telefon 26 Ön rapor olarak HBYS üzerinden Telefon+HBYS 16 Gram boyama sonucunuzu morfolojiyi tanımlayarak bildiriyor musunuz? 'Gram pozitif kok' yerine 'Gram pozitif zincir yapmış kok' gibi 7 41/52 Gram boya ile subkültürülerin uyumunu değerlendiriyor musunuz? 38/45 Yanıtınız evet ise en sık uyumsuzluk saptadığınız mikroorganizmaları morfoloji ve gram ile boyanma özelliğini belirterek sıralayınız? Acinetobacter 31

32

33 Hangi durumlarda antimikrobiyal duyarlılık testi yapıyorsunuz? 64 Üreyen tüm bakterilere 29 Yalnızca etken olanlara 29 Üreyen tüm bakterilere+aynı bakteri ürediğinde, 3 günden fazla zaman geçmiş ise Yalnızca etken olan bakterilere+aynı bakteri ürediğinde, 3 günden fazla zaman geçmiş ise

34 Etken/kontaminant ayrımında değerlendirdiğiniz kriterler? Mikroorganizmanın türü 62 Üreme saptanan set sayısı 42 *Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz Bir kültür setinde üreme saptanan şişe sayısı Klinik ile uyum Üreme süresi 28 Etkenin kaynağı/diğer kültürlerdeki üremeler 22 Diğer laboratuvar testleri 11 34

35

36 Kan kültürü kontaminasyon oranlarınızı nasıl hesaplıyorsunuz? (49) 8 kontaminant set sayısı/toplam set sayısı* kontaminant şişe sayısı/toplam şişe sayısı*100 4 kontaminant şişe sayısı/üreme saptanan şişe sayısı*100 Kateterden alınan kan kültürü kontaminasyon oranlarınızı nasıl hesaplıyorsunuz? (35) 4 kontaminant set sayısı/toplam set sayısı* kontaminant şişe sayısı/toplam şişe sayısı*100 4 kontaminant şişe sayısı/üreme saptanan şişe sayısı*100 36

37 Kateterle ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonlarının tanısını nasıl yapıyorsunuz? 56 Kateterden alınan şişede periferden alınana göre 2 saatten erken üreme olması Yarı kantitatif yöntem ile 15 koloni ve üzeri üreme olması 15 4 Eş zamanlı olarak kateter ve periferik venden kan alınmakta ve sonuçlar saat verilmeden raporlanmaktadır 22 1 ve ve

38 Abbas Taner Aynur Eren Topkaya Ayşegül Gözalan Banu Sancak Ceren Karahan Esra Karakoç Esra Özkaya Gönül Bal Aksu İpek Mumcuoğlu Serap Süzük 38