ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ"

Transkript

1 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ BUĞDAY EKİM ALANLARINDA KULLANILAN BAZI HERBİSİTLERİN BUĞDAY SONRASI EKİLEN KÜLTÜR BİTKİLERİNE YAN ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI BİTKİ KORUMA ANABİLİM DALI ADANA, 2009

2 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BUĞDAY EKİM ALANLARINDA KULLANILAN BAZI HERBİSİTLERİN BUĞDAY SONRASI EKİLEN KÜLTÜR BİTKİLERİNE YAN ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI AKIN AKSOY DOKTORA TEZİ BİTKİ KORUMA ANABİLİM DALI Bu tez 16/03/2009 Trihinde Aşğıdki Jüri Üyeleri Trfındn Oybirliği İle Kbul Edilmiştir. İmz... İmz... İmz.... Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR Prof. Dr.Nüket ÖNELGE Doç. Dr. Hüsrev MENNAN DANIŞMAN ÜYE ÜYE İmz... Doç. Dr. Özhn BOZ ÜYE İmz.... Doç. Dr. Sibel UYGUR ÜYE Bu Tez Enstitümüz Bitki Korum Anbilim Dlınd hzırlnmıştır. Kod No: Bu Çlışm Ç.Ü. Bilimsel Arştırm Projeleri Birimi Trfındn Desteklenmiştir. Proje No:ZF2006D36 Prof. Dr.Aziz ERTUNÇ Enstitü Müdürü İmz ve Mühür Not: Bu tezde kullnıln özgün ve bşk kynktn ypıln bildirişlerin, çizelge, şekil ve fotoğrflrın kynk gösterilmeden kullnımı, 5846 syılı Fikir ve Snt Eserleri Knunundki hükümlere tbidir.

3 ÖZ DOKTORA TEZİ BUĞDAY EKİM ALANLARINDA KULLANILAN BAZI HERBİSİTLERİN BUĞDAY SONRASI EKİLEN KÜLTÜR BİTKİLERİNE YAN ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİTKİ KORUMA ANABİLİM DALI Dnışmn : Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR Yıl : 2009, Syf: 152 Jüri : Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR Prof. Dr. Nüket ÖNELGE Doç. Dr. Hüsrev MENNAN Doç. Dr. Özhn BOZ Doç. Dr. Sibel UYGUR Bu çlışmd buğdy lnlrınd kullnıln bzı Acetolctte synthse enzim engelleyici (ALS) herbisitlerin frklı toprklrdki klıcılığı ile buğdy hsdındn sonr ynı yıl ekilen münvebe bitkileri pmuk, soy, mısır ve mercimeğe yn etkileri rştırılmıştır. Herbisitler uygulndıktn yklşık dört y sonr ekilen pmuk ve mısır bitkisinin verimine yönelik olumsuz bir etki göstermezken, sdece Trisulfuron+Dicmb ( g e.m./d) etkili mddeli herbisitin buğdy sonrsı ekilen soy bitkisinin verimine yönelik olumsuz etki gösterebileceği sptnmıştır. Ceylnpınr d ypıln denemede Trisulfuron+Dicmb, Mesosulfuron methyl+ Iodosulfuron methyl sodium ( g e.m./d), Propoxycrbzone sodium (7 g e.m./d), Mesosulfuron methyl+ Propoxycrbzone sodium (1,13+1,68 g e.m./d) ve Sulfosulfuron (0.19 g e.m./d) etkili mddeli herbisitlerin buğdy hsdı sonrsı ynı yıl ekilen münvebe bitkisi mercimeğe olumsuz etki ypbileceği belirlenmiştir. Biossy çlışmlrınd orgnik mdde içeriği yüksek oln killi tın toprk ypısın ship Hcıhsn ile Blclı deneme trllrının orgnik mdde içeriği düşük ve kil ornı yüksek oln Ceylnpınr ve Oymklı deneme trllrındki toprklr göre herbisitleri dh kıs sürede prçldığı tespit edilmiştir. Anhtr Kelimeler: Buğdy, herbisitler, toprk, münvebe bitkileri I

4 ABSTRACT PhD THESIS THE INVESTIGATION ON ADVERSE EFFECT OF THE HERBICIDES USED IN THE WHEAT FIELDS ON FOLLOWING CROPS SOWN AFTER THE WHEAT HARVEST DEPARTMENT OF PLANT PROTECTION INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR Yer : 2009, Pges: 152 Jury : Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR Prof. Dr.Nüket ÖNELGE Assist. Prof. Dr. Hüsrev MENNAN Assist. Prof. Dr. Özhn BOZ Assist. Prof. Dr. Sibel UYGUR Some herbicides belong to the group of Acetolctte synthse enzym inhibitors (ALS) used in whet were studied to determine their degrdtion into the different soils nd residul effect of following crops; cotton, soyben, corn nd lentil sown in the sme yer. None of herbicides mkes ny side effect on yield of cotton nd corn, four months fter ppliction while only Trisulfuron+Dicmb ( g..i./d) could mke side effect on the yield of soyben. Trisulfuron+Dicmb, Mesosulfuron methyl+ Iodosulfuron methyl sodium ( g..i./d), Propoxycrbzone sodium (7 g..i./d), Mesosulfuron methyl+ Propoxycrbzone sodium (1,13+1,68 g..i./d ) nd Sulfosulfuron (0.19 g..i./d) mke side effect on yield of the lentil seven months fter ppliction in Ceylnpınr loction. Biossy studies indicte tht the soil degrdtion of the herbicides in Hcıhsn (high orgnic mtter, low silt) nd Blclı (low silt) loctions were found fster thn Ceylnpınr (high silt, low orgnic mtter) nd Oymklı (high silt nd low orgnic mtter) loctions. KeyWords:Whet, herbicides, soil, following crops II

5 TEŞEKKÜR Bugüne kdr çlışmlrımd yrdım ve desteğini eksik etmeyen dnışmnım Syın Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR, Çukurov Üniversitesi Zirt Fkültesi Bitki Korum Bölümü Herboloji Lbortuvrınd yürüttüğüm denemelerde bilgisi ve emeğiyle beni destekleyen Syın Doç. Dr. Sibel UYGUR, çlışmmın her şmsınd bn yrdımcı oln meslektşım Syın Zir.Yük.Müh Okn ÖZGÜR e, ynı lbortuvrd çlışmlrımd yrdımını esirgemeyen Syın Dr. Onur KOLÖREN, Syın Arş. Gör. Olcy BOZDOĞAN ve yine herboloji lbortuvrındki diğer tüm rkdşlrım teşekkür ederim. Doktor çlışmm boyunc mddi ve mnevi yrdım ve teşviklerini esirgemeyen, mensubu olduğum Byer Türk firmsın ve çlışm rkdşlrım sonsuz teşekkürlerimi sunrım. Yoğun çlışmlrım esnsınd ilgimi birz esirgemek zorund kldığım ve bunu nlyışl krşılyn kızlrım Ldin ve Defne ye, gerek teşvikleri ve gerekse özverisi ile çlışmmın her şmsınd büyük yrdımlrı oln sevgili eşim Syın Dr. Ed AKSOY sonsuz teşekkürlerimi sunrım. Ayrıc bu projeyi destekleyen Ç.Ü. Bilimsel Arştırm Projeleri Birimi ne teşekkürü bir borç bilirim. III

6 İÇİNDEKİLER SAYFA ÖZ... I ABSTRACT... II TEŞEKKÜR..... III İÇİNDEKİLER..... IV ÇİZELGELER DİZİNİ VIII ŞEKİLLER DİZİNİ XII RESİMLER DİZİNİ XXI 1. GİRİŞ ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR MATERYAL VE METOD Çlışmlrın Yürütüldüğü İller Hkkınd Genel Bilgiler Adn İlinde Yürütülen Deneme Alnlrı Hkkınd Bilgiler Adn İli Deneme Alnlrının Yğış Verileri Adn İli Deneme Alnlrının Toprk Ypısı Şnlıurf İlinde Yürütülen Deneme Alnlrı Hkkınd Bilgiler Şnlıurf İli Ceylnpınr İlçesi Yğış Verileri Şnlıurf İli Ceylnpınr İlçesinin Toprk Ypısı Çlışmd Kullnıln Herbisitler Hkkınd Genel Bilgiler Mesosulfuron-methyl + Iodosulfuron methyl-n Propoxycrbozone-sodium Mesosulfuron-methyl+ Propoxycrbozone-sodium Trisulfuron+Dicmb Sulfosulfuron Herbisitlerin Münvebe Bitkilerine Oln Etkilerinin Sptnmsı Trl Denemeleri Denemelerde Kullnıln Herbisit Dozlrı ve Uygulm Şekli Deneme Deseni ve Prsel Boyutlrı IV

7 Herbisitlerin Mercimek (Lens culinris (Medic.)) Bitkisine Oln Etkilerinin Sptnmsı Herbisitlerin Mısır (Ze mys L.) Bitkisine Oln Etkilerinin Sptnmsı Herbisitlerin Soy (Glycin mx. L. Merill.) ve Pmuk (Gossypium hirsutum L.) Bitkilerine Oln Etkilerinin Sptnmsı Herbisit Uygulnmış Buğdy Trlsındn Alınn Toprklrl Ypıln Sksı Denemeleri Lbortuvrd Uygulnn Herbisitli Toprkl Ypıln Denemeler Propoxycrbzone sodium Herbisitinin Hcıhsn, Blclı ve Ceylnpınr Toprklrınd Doz-Tepki Eğrilerinin Oluşturulmsı Mesosulfuron-methyl Herbisitinin Hcıhsn, Blclı ve Ceylnpınr Toprklrınd Doz-Tepki Eğrilerinin Oluşturulmsı Mesosulfuron-methyl, Propoxycrbzone-sodium ve Iodosulfuron- methyl-sodium Herbisitlerinin Oymklı Toprğınd Doz-Tepki Eğrisinin Oluşturulmsı BULGULAR VE TARTIŞMA Trl Denemeleri Herbisitlerin Buğdy (Triticum estivum L.) Bitkisine Oln Etkileri Oymklı Deneme Prseline Ait Sonuçlr Ceylnpınr Deneme Prseline Ait Sonuçlr Herbisitlerin Münvebe Bitkilerine Etkileri Herbisitlerin Mercimek (Lens culinris (Medik.)) Bitkisine Oln Etkileri Herbisitlerin Mısır (Ze mys L.) Bitkisine Oln Etkileri (1). Oymklı Deneme Prseline Ait Sonuçlr V

8 (2). Hcıhsn Deneme Prseline Ait Sonuçlr Herbisitlerin Soy (Glycin mx. L. Merill.) Bitkisine Oln Etkileri (1). Hcıhsn Deneme Prseline Ait Sonuçlr (2). Blclı Deneme Prseline Ait Sonuçlr Herbisitlerin Pmuk Bitkisine (Gossypium hirsutum L.) Oln Etkileri Herbisit Uygulnmış Buğdy Trlsındn Alınn Toprk Örnekleri İle Ypıln Sksı Denemeleri Herbisitlerin Mısır Bitkisine Etkileri Ceylnpınr Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Hcıhsn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Oymklı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Blclı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Ceylnpınr, Hcıhsn, Oymklı ve Blclı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlrın Birbirleriyle Krşılştırılmsı Herbisitlerin Soy Bitkisine Etkileri Ceylnpınr Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Hcıhsn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Oymklı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Blclı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Ceylnpınr, Hcıhsn, Oymklı ve Blclı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlrın Birbirleriyle Krşılştırılmsı Herbisitlerin Pmuk Bitkisine Etkileri Ceylnpınr Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Hcıhsn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Oymklı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Blclı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr. 118 VI

9 Ceylnpınr, Hcıhsn, Oymklı ve Blclı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlrın Birbirleriyle Krşılştırılmsı Herbisitlerin Frklı Toprklrd Kök Biossy Yöntemiyle Belirlenen Stndrt Doz- Tepki Eğrileri Propoxycrbzone- sodium Herbisitinin Stndrt Doz- Tepki Eğrileri Mesosulfuron methyl Herbisitinin Stndrt Doz- Tepki Eğrileri Mesosulfuron methyl, Propoxycrbzone N ve Iodosulfuron methyl N in Oymklı Toprğınd Stndrt Doz-Tepki Eğrileri SONUÇLAR ve ÖNERİLER KAYNAKLAR ÖZGEÇMİŞ VII

10 ÇİZELGELER DİZİNİ SAYFA Çizelge 3.1. Krtş İlçesine (Adn) Ait Yğış (mm/yıl) Değerleri.. 16 Çizelge 3.2. Yüreğir İlçesine (Adn) Ait Yğış (mm/yıl) Değerleri. 16 Çizelge 3.3. Deneme Alnlrın Ait Toprk Anliz Sonuçlrı 17 Çizelge 3.4. Ceylnpınr İlçesine (Şnlıurf) Ait Yğış (mm/yıl) 19 Değerleri... Çizelge 3.5. Ceylnpınr Deneme Alnın Ait Toprk Anliz Sonuçlrı Çizelge 3.6. Denemelerde Kullnıln Herbisitler Hkkınd Bzı Bilgiler.. 21 Çizelge 3.7. Denemelerin Ypıldığı Alnlrd Kullnıln Münvebe Desenleri Çizelge 3.8. Denemelerde Kullnıln Herbisitler, Dozlrı ve 28 Denendiği Yerlerler.. Çizelge 3.9. Toprk Örneklerinin Alım Trihi ve Uygulmdn Sonr Geçen Süre. 35 Çizelge Biossy Denemelerinde Kullnıln Herbisitler ve Dozlrı.. 45 Çizelge 4.1. Tüm Deneme Alnlrınd Herbisitlerin Uygulmdn 15 Gün Sonr Buğdy Bitkisine Oln Yn Etkileri (%) Çizelge 4.2. Ceylnpınr Deneme Alnınd Herbisitlerin Mercimek Bitkisine Oln Etkileri ( Üretim Dönemi) Çizelge 4.3. Ceylnpınr Deneme Alnınd Herbisitlerin Mercimek Bitkisine Oln Etkileri ( Üretim Dönemi) Çizelge 4.4. Ceylnpınr Deneme Alnınd Uygulmlr Ait Prsellerden Hst Edilen Mercimek Bitkisinin Bzı Verim Sonuçlrı ( , ) 57 Çizelge 4.5. Oymklı Deneme Alnınd Herbisitlerin Mısır Bitkisine Oln Yn Etkileri (2005).. 63 VIII

11 Çizelge 4.6. Oymklı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdı Sonrsı Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulnmış Ve Uygulnmmış Prsellerdeki Tne Verimleri, Tne Nemi ve Bin Tne Ağırlığı (2005) Çizelge 4.7. Hcıhsn Deneme Alnınd Herbisitlerin Mısır Bitkisine Oln Yn Etkileri. 68 Çizelge 4.8. Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdı Sonrsı Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulnmış Ve Uygulnmmış Prsellerdeki Tne Verimleri, Tne Nemi ve Bin Tne Ağırlığı (2006) Çizelge 4.9. Hcıhsn Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış Ve Uygulnmmış Prsellerdeki Soy Bitkisinin Tne Verimleri, Meyve Syısı, Bin Tne Ağırlığı ve Bitki Boyu (2005).. 73 Çizelge Çlışıln Herbisitlerin Soy Bitkilerine Oln Yn Etkileri.. 76 Çizelge Blclı Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış Ve Uygulnmmış Prsellerdeki Soy Bitkisinin Tne Verimleri, Meyve Syısı, Bin Tne Ağırlığı Ve Bitki Boy Uzunluklrı (2006) 78 Çizelge Blclı Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış Ve Uygulnmmış Prsellerdeki Pmuk Bitkisinin Koz Syısı ve Kütlü Verimleri (2006) 82 Çizelge Ceylnpınr Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Mısır Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu ( ) 85 Çizelge Hcıhsn Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Mısır Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu ( ) 88 IX

12 Çizelge Oymklı Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Mısır Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu (2005). 91 Çizelge Blclı Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Mısır Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu (2006). 93 Çizelge Ceylnpınr Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Soy Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu ( ). 98 Çizelge Hcıhsn Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Soy Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu ( ). 101 Çizelge Oymklı Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Soy Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu (2005). 104 Çizelge Blclı Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Soy Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu (2006) 106 Çizelge Ceylnpınr Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Pmuk Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu ( ) 111 X

13 Çizelge Hcıhsn Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Pmuk Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu ( ). 114 Çizelge Oymklı Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Pmuk Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu (2005). 117 Çizelge Blclı Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Soy Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu (2006). 119 Çizelge PROCAR ın Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumlrının Kökçüklerinin Uzunluğun Oln Etkileri. 124 Çizelge Mesosulfuron Methyl in Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumlrının Kökçüklerinin Uzunluğun Oln Etkileri Çizelge Oymklı Toprğıyl Ypıln Çlışmd Mesosulfuronmethyl, Propoxycrbzone-sodium ve Iodosulfuronmethyl-sodium un Çimlenmiş Mercimek Tohumlrının Kökçüklerinin Uzunluğun Oln Etkileri. 135 XI

14 ŞEKİLLER DİZİNİ SAYFA Şekil 3.1. Adn İli ne Ait Ürün Rotsyonu Tkvimi. 15 Şekil 3.2. Şlıurf İli ne Ait Ürün Rotsyonu Tkvimi Şekil 3.3. Mesosulfuron-Methyl in Kimysl Ypısı.. 21 Şekil 3.4. Iodosulfuron Methyl-Sodium un Kimysl Ypısı. 22 Şekil 3.5. Propoxycrbozone-Sodium un Kimysl Ypısı 23 Şekil 3.6. Trisulfuron un Kimysl Ypısı Şekil 3.7. Dicmb nın Kimysl Ypısı. 25 Şekil 3.8. Sulfosulfuron un Kimysl Ypısı. 26 Şekil 4.1. Oymklı Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış (Kontrol) Prsellerdeki Buğdy Bitkilerinin Bin Tne Ağırlığı (2005). 48 Şekil 4.2. Oymklı Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış (Kontrol) Prsellerdeki Buğdy Verimi (2005) Şekil 4.3. Oymklı Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış (Kontrol) Prsellerdeki Buğdy Bitkisinin Bşk Syısı (2005). 50 Şekil 4.4. Ceylnpınr Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış (Kontrol) Prsellerdeki Buğdy Bitkisinin Bin Tne Ağırlığı (2005). 51 Şekil 4.5. Ceylnpınr Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış (Kontrol) Prsellerdeki Buğdy Verimi (2005) Şekil 4.6. Ceylnpınr Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış (Kontrol) Prsellerdeki Buğdy Bitkisinin Bşk Syısı (2005). 53 XII

15 Şekil 4.7. Şekil 4.8. Şekil 4.9. Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mercimek Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bitki Syısı ( , ). 58 Ceylnpınr Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mercimek Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bkl Syısı ( , ).. 59 Ceylnpınr Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mercimek Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bkl Bşın Düşen Tne Syısı ( , ).. 60 Ceylnpınr Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mercimek Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Tne Verimi ( , ).. 61 Ceylnpınr Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mercimek Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bin Tne Ağırlığı ( , ).. 61 Oymklı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Ekimden 15 Ve 45 Gün Sonr Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Boy Uzunluklrı (2005). 64 Oymklı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış Ve Ypılmmış Prsellerdeki Tne Verimi (2005).. 66 Oymklı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Hst Sonu Tne Nemi (2005). 67 XIII

16 Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Oymklı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bin Tne Ağırlığı (2005) Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Ekimden 15 Ve 45 Gün Sonr Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Boy Uzunluklrı (2006). 69 Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Tne Verimi (2006).. 71 Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Tne Nemi (2006). 71 Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bin Tne Ağırlığı (2006).. 72 Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Tne Verimi (2005) Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Meyve Syısı (2005). 74 Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış Ve Ypılmmış Prsellerdeki Bin Tne Ağırlıklrı (2005).. 75 Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bitki Boy Uzunluklrı (2005) Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Tne Verimi (2006) XIV

17 Şekil Blclı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Meyve Syısı (2006). 79 Şekil Blclı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bin Tne Ağırlığı (2006) Şekil Blclı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bitki Boy Uzunluklrı (2006) Şekil Blclı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Pmuk Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Koz Syısı (2006).. 82 Şekil Blclı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Pmuk Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Kütlü Verimi (2006) 83 Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Mısır Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 87 Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Mısır Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 87 Şekil Hcıhsn Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Mısır Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 90 XV

18 Şekil Hcıhsn Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Mısır Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 90 Şekil Oymklı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Mısır Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 92 Şekil Blclı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Mısır Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 94 Şekil Ceylnpınr, Hcıhsn ve Oymklı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisitlerin Uygulmsız Kontrole Göre Mısır Bitkisinin Genel Biyoms Ortlmsın (Toprk Altı ve Üstü Kuru Ağırlığı, Bitki Boyu) Oln Etkileri (2005). 95 Şekil Ceylnpınr, Hcıhsn ve Blclı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisitlerin Uygulmsız Kontrole Göre Mısır Bitkisinin Genel Biyoms Ortlmsın (Toprk Altı ve Üstü Kuru Ağırlığı, Bitki Boyu) Oln Etkileri (2006). 97 Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 100 XVI

19 Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 100 Şekil Hcıhsn Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 103 Şekil Hcıhsn Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 103 Şekil Oymklı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 105 Şekil Blclı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 107 Şekil Ceylnpınr, Hcıhsn, Oymklı Toprklrınd MESOID Uygulmsının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Genel Biyomsın Etkileri (2005) XVII

20 Şekil Ceylnpınr, Hcıhsn, Blclı Toprklrınd MESOID Uygulmsının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Genel Biyomsın Etkileri (2006) Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 113 Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 113 Şekil Hcıhsn Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 116 Şekil Hcıhsn Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 116 Şekil Oymklı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 118 XVIII

21 Şekil Blclı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 120 Şekil Ceylnpınr, Hcıhsn, Oymklı Toprklrınd MESOID Uygulmsının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Genel Biyomsın Etkileri (2005) Şekil Ceylnpınr, Hcıhsn, Blclı Toprklrınd MESOID Uygulmsının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Genel Biyomsın Etkileri (2006) Şekil Hcıhsn Toprğınd Uygulmsı Ypıln Frklı Dozlrdki PROCAR ın Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumunun Kökçük Uzunluğun Oln Etkisi 126 Şekil Ceylnpınr Toprğınd Uygulmsı Ypıln Frklı Dozlrdki PROCAR ın Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumunun Kökçük Uzunluğun Oln Etkisi 127 Şekil Blclı Toprğınd Uygulmsı Ypıln Frklı Dozlrdki PROCAR ın Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumunun Kökçük Uzunluğun Oln Etkisi 128 Şekil PROCAR ın Ceylnpınr, Hcıhsn ve Blclı Toprklrındki Stndrt Doz Eğrisi Şekil Hcıhsn Toprğınd Uygulmsı Ypıln Frklı Dozlrdki Mesosulfuron Methyl in Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumunun Kökçük Uzunluğun Oln Etkisi Şekil Ceylnpınr Toprğınd Uygulmsı Ypıln Frklı Dozlrdki Mesosulfuron Methyl in Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumunun Kökçük Uzunluğun Oln Etkisi XIX

22 Şekil Blclı Toprğınd Uygulmsı Ypıln Frklı Dozlrdki Mesosulfuron Methyl in Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumunun Kökçük Uzunluğun Oln Etkisi Şekil Mesosulfuron methyl in Ceylnpınr, Hcıhsn ve Blclı Toprklrındki Stndrt Doz Eğrisi Şekil Mesosulfuron Methyl in Oymklı Toprğınd Stndrt Doz-Tepki Eğrisi. 137 Şekil Propoxycrbzone N un Oymklı Toprğınd Stndrt Doz-Tepki Eğrisi. 138 Şekil Iodosulfuron Methyl N un Oymklı Toprğınd Stndrt Doz-Tepki Eğrisi. 139 XX

23 RESİMLER DİZİNİ SAYFA Resim 3.1. Sksı Denemelerinden Genel Görüntü 36 Resim 3.2. Herbisit Stok Solüsyonunun Hzırlnmsı Resim 3.3. Herbisit Uygulmsı İçin Hzırlnmış Toprk Örneği 39 Resim 3.4. Toprk Örneklerinin Herbisit Uygulmsı İçin Hzılnmsı. 39 Resim 3.5. Hzırlnmış Toprk Örneklerine Ypıln Herbisit Uygulmsı.. 40 Resim 3.6. Petrilere Alınck Oln Toprk Örneklerinin Homojen Sulnmsı İçin Hzırlnn Düzenek 41 Resim 3.7. Herbisit Uygulmsı Ypılmış Oln Toprk Örneklerinin Petrilere Yerleştirilmesi Resim 3.8. Herbisit Uygulmsı Ypılmış Oln Toprk Örneklerine Sğlnn Su Akışı Resim 3.9. Herbisit Uygulmsı Ypılmış Oln Toprk Örneklerine Çimlenmiş Oln Mısır Tohumlrının Bşlngıç Çizgisi Dikkte Alınrk Yerleştirilmesi Resim Herbisit Uygulmsı Ypılmış Oln Toprk Örneklerine Çimlenmiş Oln Mercimek Tohumlrının Bşlngıç Çizgisi Dikkte Alınrk Yerleştirilmesi Resim 4.1. Mercimek Denemesinde Herbisit Uygulnmış Ve Uygulnmmış Prselden Genel Görünüş. 54 Resim 4.2. PROCAR Herbisitinin Mercimek Bitkisinde Oluşturduğu Zrr Şekli Resim 4.3. PROCAR Uygulmsının Mısır Bitkisinde Oluşturduğu Simptomlrın Genel Görünüşü 63 Resim 4.4. TRIDIC Uygulmsının Soyd Oluşturduğu Simptomlr. 77 Resim 4.5. Uygulmsız Kontrol Ve MESOID, PROCAR Ve MESPRO Uygulnmış Toprkt Yetiştirilen Mısır Bitkisi. 96 XXI

24 Resim 4.6. Resim 4.7. Resim 4.8. Uygulmsız Kontrol Ve MESOID Uygulnmış Toprkt Yetiştirlen Soy Bitkisi Uygulmsız Kontrol Ve MESOID Uygulnmış Toprkt Yetiştirlen Pmuk Bitkisi Propoxycrbzone-Sodium, Iodosulfuron Methyl Sodium Ve Mesosulfuron-Methyl Herbisitlerinin Mercimek Bitkisinin Kök Gelişimine Etkileri XXII

25 1. GİRİŞ 1. GİRİŞ Buğdy, düny genelinde olduğu gibi ülkemizde de en fzl ekilen kültür bitkisidir. Ülkemizde yklşık 8,490,000 h lnd buğdy trımı ypılırken, bu miktr toplm trım rzilerinin yklşık % 50 sini oluşturmktdır (Anonymous, 2002). Trım lnlrı içerisinde ekiliş lnı olrk en büyük py ship oln buğdy en fzl Ort Andolu Bölgesinde ekilmektedir. Bunu sırsıyl Güney Doğu Andolu ve Akdeniz Bölgeleri izlemektedir. Akdeniz Bölgesi ekiliş lnı olrk üçüncü sırd olmsın rğmen, birim lndn elde edilen verimde ilk sırd yer lmktdır. Önemli kültür bitkilerinde (buğdy, mısır, çeltik, pmuk, soy) hstlık, zrrlı ve ybncı otlrın neden olduğu ürün kybı % 67.2 olup, bunun % 21.8 i zrrlılrdn, % 13.8 i hstlıklrdn ve % 31.6 sı ybncı otlrdn kynklnmktdır (Derke ve rk., 1994). Bzı durumlrd ybncı otlrın meydn getirdiği ürün kyıplrı hem entomolojik, hem de fitoptolojik kyıplrdn fzl olmktdır (Özer ve rk., 1998). Bizim ülkemiz için ise bu ürün kyıplrı % 50 lerin üzerine çıkbilmektedir (Tepe, 1997). Buğdyd ybncı otlrl mücdelede çeşitli yöntemler uygulnmktdır. Anck bunlr içerisinde kimysl mücdele, uygulnbilirliğinin koly olmsı, kıs sürede etki göstermesi ve diğer yöntemlere göre mliyetinin düşük olmsındn dolyı en çok tercih edilen yöntemdir (Sönmez, 1991). Özellikle buğdy gibi kültür bitkilerinde ybncı otlrl mücdelede diğer mücdele yöntemlerinin uygulm zorluğu nedeniyle herbisitler ön pln çıkmktdır. Ülkemizde buğdy lnlrındki ybncı otlrl kimysl mücdele ilk olrk 1960 lrın bşlrınd hormon terkipli (2,4-D) herbisitlerin geniş yprklı ybncı otlr krşı kullnımı ile bşlmıştır. Buğdy lnlrındki dr yprklı ybncı otlr krşı ise ilk olrk 1984 de ruhstlnn bir ACCse (Acetyl-Coenzyme A Crboxylse) enzim engelleyicisi oln Diclofob-methyl kullnılmy bşlnmıştır. Bunu sonrki yıllrd ynı kimysl grub it Fenoxprop-p-ethyl (1989), Trlkoxydim, Clodinfop proprgyl (1996), Pinoxden (2007) etkili mddeli herbisitler izlemiştir (Anonymous, 2007). 1

26 1. GİRİŞ İlç endüstrisindeki gelişmelerle birlikte 1980 lerde modern herbisitler olrk tnımlnn ALS (Acetolctte Synthse) grubu herbisitlerin keşfi ile buğdyd geniş yprklı ybncı otlr krşı tvsiyesi oln hormonl herbisitlerin kullnımınd zlmlr ve kısıtlmlr meydn gelmiştir. Birim ln dh düşük dozd uygulnn bu herbisitlerin hormon terkipli ilçlr göre çevreye ve insn sğlığın dh z zrrlı olduklrı bilinmektedir. Herbisitlerle ilgili dünydki gelişmelere prlel olrk ülkemizde de bu kimysl grub dhil herbisitler kullnılmy bşlnmıştır. ALS grubundn Chlorsulfuron etkili mddeli herbisit ülkemizde ilk olrk 1980 lerde kullnılmy bşlnmıştır. Anck Chlorsulfuronun toprktki klıcılığının uzun olmsı nedeniyle buğdy sonrsı ekilen bzı münvebe bitkilerine olumsuz etkilerinin olduğu sptnmıştır ve böylece bu herbisitin kullnımı sdece monokültür ypıln lnlrl sınırlı klmıştır (Sözeri ve Ayhn, 1997; Uzun, 1992). Ülkemizde ALS grubundn Chlorsulfuronun kullnımını tkip eden 8-10 yıl içerisinde toprktki klıcılığı dh kıs oln ynı kimysl gruptn değişik ktif mddeli bir çok herbisit (Örn; Tribenuron methyl) ruhstlnrk buğdy ekim lnlrınd kullnılmy bşlnmıştır. Günümüzde ise buğdy ekim lnlrınd en fzl kullnıln herbisitler bu grup içerisinde yer lmktdır. Ülkemizde buğdy ekim lnlrındki geniş yprklı ybncı otlr krşı 1980 li yıllrd ALS grubu herbisitlerin kullnılmy bşlmsıyl birlikte ynı dönemlerde dr yprklı ybncı otlr krşı ise ACCse gurubu herbisitler kullnılmy bşlmıştır nck ynı etki meknizmsın ship herbisitlerin uzun yıllr kullnılmsı d berberinde bzı sorunlrı d getirmiştir. Bu konuyl ilgili olrk ülkemizde önemli trım potnsiyeli oln Çukurov d buğdy trllrındki en önemli dr yprklı ybncı otlrdn oln Aven sterilis L. (Ybni yulf) ve Alopecurus myosuroides Huds. (Tilki kuyruğu) in ACCse gurubu herbisitlere oluşturduğu dynıklılık en iyi örneklerdendir. Çukurov d yklşık 25 yıldır buğdy trımı ypıln lnlrd ACCse gurubu herbisitlerin üstüste kullnılmsıyl, buğdyın en önemli ybncı otlrındn oln Ybni yulf ve Tilki kuyruğu kullnıln herbisitlere krşı dynıklılık geliştirmiştir (Aksoy ve rk., 2004; Uludğ ve rk.,2007). Buğdyın önemli ybncı otlrınd ACCse gurubu herbisitlere krşı oluşn bu dynıklılık nedeniyle gerek üreticilerde gerekse de konuyl ilgili ilç 2

27 1. GİRİŞ endüstrisinde yeni herbisitlerin ryışı bşlmıştır. Buğdyd önemli bzı dr yprklı ybncı otlrd oluşn bu dynıklılık probleminden dolyı yeni herbisitlerin ryışı içinde olunn 2000 li yıllrın bşlrınd, buğdyd geniş yprklı ybncı otlr krşı uzun yıllrdır kullnıln ALS grubu herbisitler tekrr önem kznmy bşlmıştır (Aksoy ve rk., 2003). Bu grup herbisitlerin tekrr önem kznmsının nedeni, etki spektrumunun genişletilmiş olmsı ve geniş yprklı ybncı otlr kdr, dr yprklı ybncı otlrı d kontrol etmedeki bşrısındn kynklnmktdır. Bu yeni ALS grubu herbisitlerin tek uygulm ile trldki önemli dr ve geniş yprklı ybncı otlrı kontrol etmesi ve yrıc d dynıklılık kznmış dr yprklı ybncı otlr etki etmesi nedeniyle üreticiler trfındn memnuniyetle krşılnmış ve kıs sürede kullnımı yygınlşmıştır. Bu rştırmnın d mterylini oluşturn bu grup herbisitlere Mesosulfuron methyl, Iodosulfuron methyl sodium ve Propoxycrbzone sodium iyi birer örnek teşkil etmektedir. Dr yprklı ybncı otlr ACCse engelleyicilerinden sonr ilk def ülkemizde kullnılmy bşlnn bu herbisitler özellikle ACCse engelleyicilere dynıklı Ybni yulf ve Tilki kuyruğu türlerini kontrol edebilmektedirler. Bu nedenle dynıklılıkl mücdelede ACCse engelleyicilere lterntif herbisitler olrk önem kznmktdırlr (Aksoy ve rk., 2004). Günümüzde buğdy trımı ypıln lnlrd oldukç yygın olrk kullnıln ALS grubu herbisitlerin bir kısmının ACCse engelleyicilerinden frklı olrk toprktki klıcılıklrı ve etkinlikleri çok dh uzundur. Bu durum buğdy sonrsı ekilen münvebe bitkileri için sorun teşkil etmektedir. Münvebe bitkilerinde görülebilecek fitotoksisitelerde herbisitlerin toprkt etkinliğini devm ettirme süresi kdr, toprğın ypısı (ph, orgnik mdde vs.) ve iklimsel frklılıklr d önemlidir. Aynı herbisit frklı toprk ypılrınd ynı münvebe bitkilerine ynı derecede fitotosisite göstermeyebilmektedir. Herbisitlerin münvebe bitkilerine oln etkileri ile ilgili şimdiye kdr ypıln çlışmlrın bir çoğu herbisit uygulmsındn bir yıl sonr ekilen ürünlerle ilgili olmuştur. Anck Çukurov gibi yıld iki ürün ekilebilen lnlrd herbisit uygulmsı ile münvebe bitkilerinin ekim trihleri rsınd geçen süre en fzl 3-5 3

28 1. GİRİŞ y olmktdır. Bu süre ynı şekilde Güneydoğu Andolu Bölgesi nde yygın oln buğdy-mercimek münvebe sisteminde 7-8 ydır. Bu çlışmd buğdy ekim lnlrındki bzı dr ve geniş yprklı ybncı otlrın mücdelesinde kullnıln Propoxycrbzone-sodium, Mesosulfuron-methyl ve Iodosulfuron-methyl-sodium isimli herbisitlerin frklı ornlrd formüle edilmiş ticri prepertlrı rştırılmıştır. Çlışmnın mcı; Herbisitlerin Adn ilinde sulnbilen lnlrd buğdy hsdındn hemen sonr ynı yıl içerisinde ikinci ürün olrk ekilen mısır, soy ve pmuk bitkisine yn etkilerinin olup olmdığını rştırmk, Herbisitlerin Güneydoğu Andolu Bölgesi nde sulnmyn lnlrd buğdy hsdı sonrsı ynı yıl ekilen mercimek bitkisine yn etkilerinin olup olmdığını rştırmk, Frklı loksyonlrd uygulnmış herbisitlerin mısır, soy ve pmuk bitkilerine yn etkilerinin frklı toprk ve iklim şrtlrın bğlı olrk değişip değişmediğini rştırmk, Frklı toprklrd herbisitlerin stndrt doz-tepki eğrilerini oluşturrk toprklr rsınd frk olup olmdığını rştırmk, şeklinde sırlnbilir. Şnlıurf d yürütülen çlışmlrd Sulfosulfuron, Adn ilinde yürütülen çlışmlrd ise Trisulfuron+Dicmb isimli herbisitleri içeren ticri preprtlr mukyese ilcı olrk kullnılmıştır. 4

29 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ks ve Korkut (1980), Simzin ve Atrzin etkili mddeli herbisitler ile yptıklrı çlışmd, bu herbisitlerin frklı dozlrını mısır bitkisine çıkış öncesi uygulmışlr ve dh sonr uyguldıklrı ln münvebe bitkisi olrk buğdy, rp ve soy fsulyesi ekmişlerdir. Her iki herbisitin 350 g/d dozlrı münvebe bitkilerinin hiçbirine fitotoksik etki göstermezken, Atrzin in 500 g/d dozu buğdy d % 23,3, rpd % 8,2 ve soy fsulyesinde % 4,6; yine ynı herbisitin 1000 g/d dozu buğdyd % 100, rpd % 62 ve soy fsulyesinde % 23 ornınd fitotoksik etki gösterdiğini belirtmişlerdir. Diğer bir herbisit oln Simzin de de benzer bulgulr rstlmışlrdır. Beyer ve rk. (1988), Chlorsulfuron ve Trisulfuron etkili mddeli herbisitlerin toprk mikro orgnizmlrı ve kimysl hidroliz ile prçlndıklrını, prçlnm yöntemleri toprğın sıcklığın, ph sın ve toprk nemine bğlı olduğunu bildirmişlerdir. Aynı rştırıcılr her iki herbisitin özellikle düşük sıcklık ve yüksek ph şrtlrınd bir sonrki ekilen hsss münvebe bitkilerine zrr verebildiklerini ve fitotoksik konsntrsyonlrınd bir yıldn fzl toprkt klbildiklerini belirtmişlerdir. Gunter ve rk., (1989), Sulfometuron, Chlorsulfuron, Metsulfuron methyl, Trisulfuron ve Tribenuron methyl isimli herbisitler ile yptıklrı biyotest çlışmsınd; herbisitlerin uygulndığı üç frklı toprk ypısınd Brssic rp L. (Şlgm) bitkisinin bu herbisitlere verdiği biyolojik tepkilerini ölçerek herbisitlerin ED 50 değerlerini tespit etmişlerdir. Elde edilen sonuçlr göre Sulfometuron diğer herbisitler içerisinde en çok etkili herbisit olduğu bunu sırsıyl Chlorsulfuron, Metsulfuron methyl, Trisulfuron ve Tribenuron methyl in izlediğini sptmışlrdır. Toprk ypılrı içerisinde en yüksek ED 50 değeri kumlu-tınlı oln Horotiu toprğınd, en düşük ise kil ornı en yüksek Wendhusen toprğınd elde edildiğini belirtmişlerdir. Uzun (1992), yptığı çlışmd buğdy bitkisine uyguldığı Chlorsulfuron etkili mddeli herbisitin 10 g/d % 75lik prepert dozunun uygulnmsındn 8 y 5

30 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR sonr ekilen mercimek bitkisinin çıkışını % 62, ynı herbisitin 20 g/h dozu ise % 86 etkilediğini bildirmiştir. Dniel ve rk. (1992), bir çok herbisitin toprkt çok çbuk prçlnmsın rğmen bir kısmının sonrki kültür bitkilerine zrr verecek şekilde uzun klbildiklerini ve bun ek olrk ynlış uygulm, geç uygulm, kültür bitkisindeki stres, uygun olmyn hv şrtlrı normlde zrr vermemesi gereken bir herbisitin kültür bitkilerine zrr verebildiğini bildirmişlerdir. Aynı rştırıcılr herbisitin klıcılığı vey klıcılık ömrünün bir herbisitin toprkt klm süresinin uzunluğu ile ölçüldüğünü ve toprktki klıcılığın genellikle yrılnm ömrü ile ifde edildiğini yni uygulnn kimyslın % 50 sinin prçlnmsı (inktif hle geçmesi) için gereken süre olrk bildirmişlerdir. Herbisitlerin prçlnm ve ortmdn kybolm yollrını şğıdki şekilde mddelere yırmışlrdır. 1.Bitki metbolizmsınd prçlnm 2.Kimysl prçlnm 3.Hst edilen ürün ile tşınm 4.Yüzeyden uzklşm 5.Buhrlşm 6.Güneş ışığı ile prçlnm 7.Su ile tşınm 8.Toprk dsorpsiyonu 9.Mikrobiyl prçlnm Kotoul ve rk. (1993), Trisulfuron, Metsulfuron-methyl, Tribenuronmethyl ve Chlorsulfuron etkili mddeli herbisitlerini toprktki klıcılığı ve mısır, yçiçeği, şeker pncrı ve mercimek bitkilerine fitotoksisiteleri ile ilgili yptıklrı çlışmd, toprk tekstürünün herbistlerin fitotoksisitesinde belirleyici rol oynmdığını bun rğmen rtn herbisit konsntrsyonu ve toprk ph sının rol oyndığını belirtmişlerdir. Chlorsulfuron ve Metsulfuron en fzl fitotoksisiteye neden olurken Trisulfuron ve Tribenuron-methyl in ort düzeyde fitotoksisite yptıklrını bildirmişlerdir. Aynı çlışmd şeker pncrının bu dört herbisite en hsss bitki, mercimek ort hsss, mısır ve yçiçeğinin en z hsss bitkiler olduğu sptnmıştır. Moyer (1995), bzı Sulfonylure grubu herbisitlerin münvebe bitkilerine oln klıcılığını hem trl denemeleri şeklinde hem de büyüme odlrınd yürüttükleri denemelerde rştırmışlrdır. Bu denemelerde orgnik mdde içeriği % 6

31 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR 2 ve ph sı 8.0 oln toprklrı kullnmışlrdır. Arştırıcı bir Sulfonylure grubu herbisit oln Trisulfuron un sulm ypıln koşullrd 22 g/h dozund uygulndığınd, uygulm ypıln yılı tkip eden diğer yıld ekimi ypıln yonc, mısır, mercimek, knol, pttes ve şekerpncrı bitkilerinin büyümesini zlttığını bildirmiştir. Arştırıcı, Chlorsulfuron, Trisulfuron, Metsulfuron, Tifensulfuron, Tribenuron gibi Sulfonylure grubundn herbisitlerin frklı dozlrını çlışrk yonc, knol, keten ve şekerpncrı gibi kültür bitkilerinin GR 50 (büyümeyi % 50 durdurn orn) değerlerini sptmıştır. Klıcılığı oln herbisitlerden sonr ekimi ypılbilecek kültür bitkileri için bir rehber oluşturmk mcıyl, bzı kültür bitkilerinin sptdığı GR 50 değerlerini kullnrk bu kültür bitkilerinin tepki eğrilerini (crop response curve) oluşturmuştur. Sözeri (1996), bzı Sulfonylure grubun it herbisitlerin kbk, kvun, krpuz, biber ve domtes bitkilerinin çimlenmelerini ve gelişmelerini olumsuz yönde etkilediklerini sptmıştır. Sözeri ve Ayhn (1997), çlışmlrınd bir yı1 önce Chlorsulfuron ile ilçlnmış buğdy trlsındn lınn toprğ Hymexzole, Thirm isimli fungusit ve Methiocrb isimli insektisit ile tohum ilçlmsı ypılmış ve ypılmmış Aur, Evit ve Fion çeşidi pncr tohumlrını ekmişler ve Chlorsulfuronun toprktki klıntısının bu çeşitlere etkisini rştırmışlrdır. Elde edilen sonuçlrd, Chlorsulfuron un, tohum ilçlmsı ypılmış ve ypılmmış Fion çeşidi şeker pncrlrın çimlenmesini kontrole göre çok z etkilediğini nck, çıkış sonrsı fide ölümünün yüksek ornd olduğunu, bun krşın tohum ilçlmsı ypılmış Aur ve Evit çeşitlerinde ise, Chlorsulfuron un tohum çimlenmesini önemli derecede engellediğini ve yüksek ornd fide ölümlerine yolçtığını bildirmişlerdir. Ayrıc ilçlnmış ve ilçlnmmış tüm çeşitlerde Chlorsulfuron un, kontrole göre fide ve kök boylrınd belirgin bir cücelik, fide kök boğzınd incelme ve khverengileşme, yprklrd hfif kloroz, yprk yüzeylerinde drlm ve solgunluk meydn getirdiğini kydetmişlerdir. Wilhelm ve Hollwy (1998), ybncı otlrd Acetolctte Sentez Enzimini (ALS) engelleyen Sulfonylure grubu herbisitlerin, düşük mliyeti, çoğu geniş yprklı olmk üzere çok syıd ybncı otlrı kontrol etmede bşrısı, kültür bitkisi 7

32 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR ve uygulyıcı için güvenli olmsı ve düşük konsntrsyonlrd bile etkili olmsı gibi bir çok nedenden dolyı Avustrly d en önemli herbisit grubu içerisinde yer ldığını bildirmiştir. Arştırıcılr Güney Avustrly d kültür bitkisi yetiştirlen bölgeyi içerisine ln 8 milyon hektrdn fzl bir lnın lkli ypıd olduğu, bu lndki toprklrın çoğunun yüzeyde nötrden lkliye kdr değişen ypıd olup, bzı toprklrd yüzeyin hemen ltınd phnın 10 kdr yükseldiğini, sülfenilüre grubu herbisitlerin ruhstlndırm şmsınd Avustrly d olduğu gibi extrem ph koşullrınd denenmediğini bildirmişlerdir. Arştırıcılr Sulfonylure grubu herbisitlerin prçlnmsınd hidroliz ve mikrobiyl ktivitenin önemli olduğunu, sidik koşullrd çok çbuk sürede bu herbisitlerin hidrolize olduğunu nck nötr ve lkli ortmlrd ise bunun çok yvş olduğunu çıklmışlrdır. Ayrıc; Güney Avustrly d thıllr içerisindeki ybncı otlrı kontrol etmede bşrılı bir şekilde kullnıln Sulfonylure grubu herbisitlerin toprktki klıcılıklrının thıllrl rotsyon giren bzı kültür bitkileri için sorun oluşturduğunu, hsss bitkilerin kök gelişiminin olumsuz yönde etkilendiğini bildirmişlerdir. Jmes ve rk. 1999, Sulfonylure grubundn Chlorsulfuron ve Trisulfuron ile kontrollü ve trl şrtlrınd yptıklrı bir çlışmd her iki herbisitin sidik ve yüksek orgnik mdde içeren toprklrd çbuk prçlndıklrı bildirmişlerdir. Aynı çlışmd kontrollü şrtlrd Chlorsulfuron un ve Trisulfuron un beş frklı toprk sıcklığı (10-30 ºC) ve toprk nemi (% 40-80) şrtlrınd yrılnm ömürlerinin chlorsulfuron için 22 den 38 güne kdr Trisulfuron için ise 31 den 44 güne kdr değişkenlik gösterdiklerini sptmışlrdır. Srmh ve rk. (1999), lbortuvr şrtlrınd yptıklrı çlışmd Chlorsulfuron ve Trisulfuron un lkli toprklrd (ph ) prçlnm sürelerini incelemişlerdir. Frklı derinlikten ldıklrı trl toprklrı ile otoklvd steril edilmiş toprklrı krşılştırdıklrınd her iki herbisitin prçlnmsınd mikroorgnizmlrın önemli rol oyndıklrını vurgulmışlrdır. Aynı çlışmd yüzeye ykın toprk profilinde Chlorsulfuron un yrılnm ömrünü gün iken Trisulfuron un yrılnm ömrünü 3-24 gün olrk bulmuşlrdır. Arştırıcılr mikroorgnizm miktrının toprk profilinde derinlere doğru düştüğünü ve bu nedenle Chlorsulfuron ve Trisulfuron un toprk derinliği rttıkç yrılnm 8

33 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR ömürlerinin rttığını bildirmişlerdir. Yptıklrı çlışmd cm toprk profilinde Chlorsulfuron ve Trisulfuron un yrılnm ömrünün toprk yüzeyine göre dört kt dh fzl rttığını bulmuşlrdır. Arştırıcılr bu herbisitin prçlnmsınd toprk ph sı, toprk tekstürü ve mikroorgnizmlrın önemli rol oyndığını belirtmişlerdir. Ro (2000), Sulfonylure grubu herbisitlerin 1980 li yıllrd geliştirildiğini, bu herbisitlerin düşük dozd yüksek herbisidl etki gösterdiğini, çevresel çıdn güvenli olduklrını, günümüzde trımsl lnd en fzl kullnıln grup olm özelliğini tşıdığını, bu grup herbisitin uygulnmsındn kıs bir süre sonr bitkilerde büyümenin durduğunu, yprklrd srrmnın ise uygulmdn 3-5 gün sonr görülebileceğini, srrmyı tkip eden günler içerisinde büyüme noktlrınd nekrozun görüleceğini, sonuçt uygulmdn 7-21 gün sonr bitkide ölümün gerçekleşeceğini bildirmiştir. Ayrıc bu grup herbisitlerin bozulmsınd ışığın önemli olmdığını, Sulfonylurelrın güneş ışığı bulunmsı hlinde bile toprk yüzeyindeki yrılnm ömürlerinin 25 günden 90 güne kdr değişebildiğini, Sulfonylure grubu herbisitlerin toprkt prçlnmsınd mikroorgnizmlrın n rol oyndığını, toprk mikroorgnizmlrı içerisinde ise ctinomycetesler, fungus ve bkterilerin oldukç önemli olduğunu belirtmiştir. Wlker ve rk. (2000), Avustrly nın subtropik bölgelerinde thıl yetiştirilen lnlrd kullnıln Sulfonylure grubu herbisitlerin thıllrdn sonr ekilen kültür bitkileri için önemli bir sorun olduğunu, bu bölgedeki frklı toprk ve iklimsel özelliklere ship lnlrd kullnıln Chlorsulfuron, Trisulfuron ve Metsulfuronmethyl kullnımındn sonr güvenle ekimi ypılck oln kültür bitkilerini orty koymk için çlışmlr yptıklrını bildirmişlerdir. Arştırıcılr çlışmlrını sitik (PH= 5,5-6,8), nötr (ph=6,6-7,1) ve lkli (ph=7,8-9,0) olmk üzere üç frklı ph y ship toprklrd yürütmüşlerdir. Sulfonylure grubu herbisitlerin uygulnmsındn 2-20 y sonr sorgum ve yçiçeği, y sonr ise nohut ekimi ypmışlr ve dh sonr ekimi ypıln kültür bitkilerinin fide kuru mdde ornlrının ve tne verimlerinin ölçümlerini ypmışlrdır. Çlışmlrın sonucund herbisit uygulmsındn 2-3 y sonr ekimi ypıln yzlık kültür bitkilerinin sitik toprklrd herbisitten etkilenmediği, oys nötr ve bzik toprklrd ise herbisit uygulmsındn 10 y sonry kdr ekimi ypıln yzlık kültür bitkilerin çok fzl 9

34 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR etkilendiği, fide kuru mdde miktrının nötr toprklrd lkli toprklrdn dh fzl etkilendiğini, sidik ve lkli toprklrd, herbisit uygulmsındn y sonr ekimi ypıln nohutun herbisitlerden etkilenmediğini bildirmişlerdir. Moyer ve Hmmn 2001, Sulfosulfuron ve Trisulfuron herbisitleri ile yptıklrı çlışmd Albert Bölgesi nin 13 frklı toprğınd, herbisitlerin rp ve knol kuru ğırlıklrını % 50 zltn dozlrının (GR 50 ) toprk PH sı ve orgnik mdde miktrı ile doğrusl ilişkisi olduğunu sptmışlrdır. Toprktki orgnik mdde miktrının herbisit-kültür bitkisi kombinsyonun etkisini GR 50 =+b(om)² modeli ile çıklmışlrdır. Sulfosulfuron uygulnmış % 2 orgnik mdde içeren toprkt knol için thmini GR 50 değeri 2 mg/g bulunurken, % 10 orgnik mdde içeren toprkt knol için thmini GR 50 değeri 26 mg/g bulunmuştur. Knoly en z zrr %4,5 tn fzl orgnik mdde içeren toprklrd olmuştur. Aynı konsntrsyonlrd münvebe bitkilerinden, örnegin knol, mercimek ve hrdl Sulfosulfuron herbisiti Trisulfuron dn dh z zrr verdiğini sptmışlrdır. Rnsom ve rk. (2001), Chlorsulfuronun bir sonrki münvebe bitkileri buğdy, yonc, fsulye ve pttesde zrr oluşturmzken şekerpncrınd %28-56 ornlrınd zrr oluşturduğunu bildirmişlerdir. Soukup ve rk. (2002), bzı Sulfonylure grubu herbisitlerle frklı iki bölgede yptıklrı çlışmd uygulmdn sekiz ve on ltı y sonr uygulm ypıln ve ypılmyn (kontrol) prsellerden toprğın 0-5 cm derinliğinden toprk örnekleri lrk sksı çlışmlrı ypmışlrdır. Çlışmd herbisitlerin knol ve şeker pncrın oln etkilerini incelemişlerdir. Sekiz hft sonr lınn toprk örnekleri ile yptıklrı çlışmd hem herbisitler hemde bölgeler rsınd önemli frklılıklr bulduklrını bildirmişlerdir. Uygulnn herbisitlerden Tribenuron methyl (18,8 g e.m./h), Chlorsulfuron (7,5 g e.m./h), Amidosulfuron (22,5 g e.m./h), ort düzeyde (% 48-78), Dicmb+trisulfuron (98,85+6,15 g e.m./h), Amidosulfuron+iodosulfuron methyl N (15+3,75 g e.m./h), Trisulfuron (5,25 g e.m./h) ile Iodosulfuron methyl N (10 g e.m./h), yüksek düzeyde (% 75-90), Sulfosulfuron (19,5 g e.m./h), Trisulfuron (10,5 g e.m./h), Iodosulfuron methyl N (20 g e.m./h) ile Amidosulfuron+iodosulfuron methyl N (30+7,5 g e.m./h) un çok yüksek düzeyde zrr verdiklerini bildirmişlerdir. Fitotoksisite çısındn 10

35 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR bölgeler rsınd d şeker pncrın zrr bkımındn % 11,4, knol bkımındn % 15,7 ornlrınd frk olduğunu belirtmişlerdir. Anck ynı rştırıcılrın yptıklrı trl çlışmlrınd çizel uygulmsındn sonr ekilen ürünlere denemede yer ln hiçbir herbisitin zrrlı olmdığını bildirmişlerdir. Brdley (2003), Missouri de mısır lnlrınd toprktki klıcılıklrı uzun oln Trizin grubu herbisitlerin kullnımının yygın olduğu ve bu nedenle mısırdn sonr ekilen buğdy bitkilerinde bu herbisitlerin önemli problemler oluşturduklrı bildirilmiştir Hknsson (2003), herbisitlerin bitkiler yd diğer orgnizmlr üzerine oln etkilerinin sptmk için doz-tepki çlışmlrının ypılmsı gerektiğini, böylece doztepki çlışmlrıyl frklı herbisitlerin birbirleriyle bilimsel nlmd kıyslnbileceğini, tipik bir doz tepki ilişkisini bir eğri ile göstermenin mümkün olduğunu (dose response curve), bir orgnizmnın bir kimysl tepkisini orty koyn doz-tepki çlışmlrınd, biyoms (cnlı ğırlık) yd yşyn cnlı syısını % 50 ornınd zltn dozu bulmnın (ED 50 ) hedeflendiğini ve bunu bulmk için de yüksek ve düşük dozlrın d denenemesi gerektiğini bildirmiştir. Ayrıc doz-tepki eğrilerinin, frklı herbisitlerin frklı bitkilerdeki etkisini krşılştırmk, herbisitlerin frklı formülsyonlrındki etkiyi tespit etmek yd kimyslın frklı çevre koşullrınd yd bitkinin frklı büyüme dönemlerindeki etkisini orty koymk gibi pek çok mç için kullnıldığını d kydetmiştir. Kelley ve Peeper (2003), Sulfosulfuron herbisitinin 35, 70 ve 140 g e.m./h dozlrını buğdy uygulmışlr ve bu herbisitlerin buğdy ve buğdydn sonr ekilen münvebe bitkileri oln mısır, sorghum, yçiçeği ve soy bitkilerine oln etkilerini rştırmışlrdır. Oklohm d Perkins ve Enid isimli frklı iki bölgede yürütülen çlışmlr sonucund sulfosulfuron herbisiti buğdy verimini Perkins de etkilemezken diğer bölge Enid de 35 g e.m./h dozd % 6, 70 g e.m./h dozd % 11 ve 140 g e.m./h dozd % 24 ornınd zltığını bildirmişlerdir. Enid deki verim zlışının sebebini uygulmnın buğdy bitkisinin erken döneminde ve düşük sıcklıkt olmsındn kynklnbileceğini bildirmişlerdir. Sulfosulfuronun uygulmsındn 16 y sonr ekilen mısır ve soy bitkilerinde her iki bölgede de herhngi bir zrr görülmemiştir. Anck ynı çlışmd Perkins bölgesinde 11

36 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Sulfosulfuronun 70 ve 140 g e.m./h dozlrı sorghum bitkisinin verimini sırsıyl % 62 ve % 20 zlttığı bildirilmiştir. Herbisitin toprktki klıntısı Perkins de 17 y sonr ekilen yçiçeğinin bitki sıklığını etkilemezken 140 g e.m./h dozd bitki boyunu % 8, verimi ise % 17 ornınd zlttığı bildirilmiştir. Mutlq ve rk. (2003), Procrbzone-sodium, Trisulfuron ve Sulfosulfuron herbisitleri ile yptıklrı çlışmd, buğdy bitkisine uygulnn bu herbisitlerin buğdy sonrsı ekilen münvebe ürünleri rp, yulf, knol, bezelye ve kırmızı mercimeğe oln etkilerini incelemişlerdir. İki frklı bögede yürütülen çlışmlrd Procrbzone-sodium un 0,022, 0,044 ve 0,089 kg e.m./h, Trisulfuron 0,018 kg. e.m./h ile Sulfosulfuron 0,036 kg e.m./h dozlrı Corvllis Bölgesi nde uygulmdn 13 y sonr ekilen münvebe ürünlerinin hiçbirini etkilemezken, Pendeltone Bölgesinde Procrbzone sodium un yüksek dozu (0,089 kg e.m./h) yulfın hem biyomsını hemde verimini zlttığını bildirmişlerdir. İki bölge rsındki yğış miktrındki frklılıktn dolyı herbisitlerin toprktki prçlnm sürelerini etkilediğini ve Corvlis Bölgesi ndeki yğış miktrının Pendeltone Bölgesi ne göre dh fzl olduğunu bildirmişlerdir. Rogers ve Bldock (2003), bzı Acetolctte Synthse (ALS) grubu herbisitlerin toprktki klıcılıklrı nedeniyle bir sonrki ekilen bklgil bitkilerinin zot fikssyon yeteneklerini ve büyümelerini engellediklerini ve Chlorsulfuronun nohut bitkisinin zot fikssyonunu biyolojik olrk % 70 e vrn zltmlr neden olduğunu bildirmektedirler. Admczewski ve Prdowski (2004), trl ve ser koşullrınd yptıklrı çlışmlrd Propoxycrbzone-sodium ve Propoxycrbzone-sodium+Tribenuronmethyl herbisitlerinin buğdy sonrsı ekilen münvebe bitkisi kışlık ve yzlık knoly etkilerini rştırmışlrdır. Arştırıcılr bu herbisitleri buğdy uygulmışlr ve buğdy hsdındn sonr Ağustos yınd ekilen kışlık knol bitkilerinin çimlenmelerinin norml olduğunu nck çimlenmeden 10 gün sonr knol bitkilerinin zrr görmeye bşldıklrını ve 20 gün içerisinde de bitkilerin tmmın ykının öldüğünü bildirmişlerdir. Aynı trly toprk işlemesi ypıldıktn sonr yzlık konol ekildiğini ve ynı şekilde yzlık knold d bzı zrrlnmlr görüldüğü belirtilmiştir. Aynı rştırıcılr ser koşullrınd sksı denemelerinde %70 12

37 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR ve %30 nem kpsiteli toprk şrtlrınd her iki herbisitin üç frklı dozunu kışlık knolyı ekmeden dört y önce uygulmışlr ve sonuçt %70 nem kpsiteli sksılrdki bitki syısı ve biyoms miktrlrı %30 nem kpsiteli sksılrdn dh z olduğunu bildirmişlerdir. Rpprini ve rk. (2005), buğdy bitkisine uyguldıklrı Iodosulfuron-methylsodium herbisitinin Fenoxprop-p-ethyl ve Mesosulfuron-methyl herbisitleriyle krışımlrı ile Metsulfuron-methyl ve Trisulfuron herbisitlerinin münvebe bitkilerine oln etkilerini rştırmışlrdır. Norml ekim şeklinde münvebe bitkileri pncr ve itlyn çimine herbisitlerin herhngi bir olumsuz etkisinin olmdığını belirtmişlerdir. Howtt ve Endres (2006), bzı Acetolctte synthse (ALS) herbisitlerine dynıklı hle getirilmiş yçiçeği çeşitlerinin diğer ALS grubu herbisitlerin yprktn uygulmlrın duyrlı olduklrını belirterek, bzı Imidzolinone (IMI) vey Sulfonylure (SU) gruplrın dynıklı yçiçeği çeşitlerinin Imzethpyr, Metsulfuron vey Flucrbzone herbisitlerinin toprktki klıntılrındn etkilenip etkilenmediğini belirlemek için ser ştlrınd denemeler yürütmüşlerdir. Arştırıcılr yrı yrı 30 g e.m./h Flucrbzone ve 4.2 g e.m./h Metsulfuron krıştırılmış toprklr ekilen yçiçeği tohumlrının çimlenmesinden dört hft sonr IMI-dynıklı yçiçeği bitkilerine bu herbisitlerin sırsıyl % 66 ve % 60 zrr yptıklrını nck ynı denemede Imzethpyr in 35 g e.m./h dozu uygulmsız kontrolden frksız olduğunu bildirmişlerdir. Her üç herbisitin toprktki klıntılrı SU-dynıklı yçiçeği çeşitlerinde herhngi bir olumsuz etki ypmdıklrını kydetmişlerdir. Rpprini ve rk. (2008), Iodosulfuron-methyl-N ve Iodosulfuron-methylsodium + Mesosulfuron-methyl herbisitleri ile İtly d yptıklrı çlışmd; buğdy uygulnn bu herbisitlerin buğdy hsdındn sonr ekilen münvebe ürünlere fitotoksisite risklerinin z olduğunu bildirmişlerdir. Arştırıcılr, herbisit uygulnmış toprk profilinin frklı derinliklerinden ldıklrı toprk örnekleri ile serd ypıln biyotest çlışmlrı sonuçlrın göre bu herbisitlerin toprkt tşınmlrının sınırlı olduğunu ve toprktki klıcılıklrının ort düzeyde olduğunu belirtmişlerdir. 13

38 3.MATERYAL VE METOD 3. MATERYAL VE METOD 3.1. Çlışmlrın Yürütüldüğü İller Hkkınd Genel Bilgiler Buğdy (Triticum estivum L.) ekim lnlrındki ybncı otlrın mücdelesinde kullnıln bzı herbisitlerin buğdy hsdındn sonr ekilen önemli münvebe bitkilerine olumsuz etkilerinin olup olmdığını rştırmk mcıyl ypıln çlışmlr, sulu ve kuru trım sistemleri hedef lınrk iki frklı bölgede yürütülmüştür. İki yıl üst üste yürütülen denemeler ( ) coğrfik, ekolojik ve iklimsel frklılıklr gösteren Doğu Akdeniz Bölgesi nde Adn ili ile Güneydoğu Andolu Bölgesi nde Şnlıurf ili sınırlrı içerisinde gerçekleştirilmiştir Adn İlinde Yürütülen Deneme Alnlrı Hkkınd Bilgiler Doğu Akdeniz Bölgesi nde doğu boylmlrı ile kuzey enlemleri rsınd yer ln Adn ilinde denemeler, Krtş ilçesine bğlı Hcıhsn ve Oymklı köyleri ile Çukurov Üniversitesi Zirt Fkültesi Bitki Korum Bölümüne (Blclı) it deneme lnınd yürütülmüştür. Denemenin yürütüldüğü Adn ilinde genel olrk buğdy ekimi Ekim yının bşındn Ksım yının ortlrın kdr devm etmektedir. Buğdy ekiminden sonr Arlık-Ock ylrınd buğdy içerisinde ybncı otlr çıkmy bşlmkt ve dr yprklı ybncı otlrın krdeşlenme dönemi ise genellikle Ock, Şubt ylrınd olmktdır. Geniş yprklı ybncı otlr ise 2-4 gerçek yprk dönemine yğış ve sıcklığ bğlı olrk yine Ock-Şubt ylrınd ulşmktdırlr. Bu nedenle Adn ilinde genel olrk hem dr, hem de geniş yprklı ybncı otlr krşı herbisit uygulmsı genellikle Şubt yınd ypılmktdır. Buğdyın hsdı ise Myıs yının ortlrındn, Hzirn yının ikinci hftsın kdr devm edebilmektedir. Buğdy hsdındn sonr trl hzırlığı ypılmkt ve ikinci ürün ekimi Hzirn yının ortlrındn Temmuz yının bşın kdr devm edebilmektedir (Şekil 3.1). Böylece buğdy bitkisine herbisit uygulmsı ile ikinci ürün ekimi rsınd geçen süre 3-5 y 14

39 3.MATERYAL VE METOD rsınd değişmektedir. Adn d buğdydn sonr ikinci ürün olrk en fzl tercih edilen ürün mısır (Ze mys L.) ve dh sonr ise soydır (Glycin mx. L. Merill.). Çok sık olmmsın rğmen bzen ikinci ürün olrk pmuk (Gossypium hirsutum L.) bitkisi de rotsyonun girebilmektedir. Buğdy ekimi Herbisit uygulm Buğdy Hst II. Ürün ekimi EKİ KAS ARA OCA ŞUB MAR NİS MAY HAZ TEM AGU EYL EKİ KAS 3-5 AY Şekil 3.1. Adn iline it ürün rotsyonu tkvimi Adn İli Deneme Alnlrının Yğış Verileri Denemelerin yürütüldüğü Hcıhsn ve Oymklı nın bğlı olduğu Adn nın Krtş ilçesine it yğış değerleri Çizelge 3.1 de verilmiştir. Krtş ilçesi denemelerin kurulduğu 2005 yılınd yklşık 565 mm, 2006 yılınd ise 689 mm yğış lmıştır. Adn ilinde diğer denemenin yürütüldüğü Blclı nın bğlı olduğu Yüreğir ilçesine it yğış değerleri ise Çizelge 3.2 de verilmiştir. Bu bölge, denemelerin kurulduğu 2005 yılınd yklşık 524 mm, 2006 yılınd ise 574 mm yğış lmıştır. 15

40 3.MATERYAL VE METOD Çizelge 3.1. Krtş İlçesine (Adn) Ait Yğış (mm/yıl) Değerleri Yıllr Ock 24,6 76, ,2 25,8 194,5 105,8 284,6 81,6 72,3 Şubt ,4 93,1 155,4 127,5 79,6 162,2 118,3 66,2 267 Mrt 55,9 83,9 25,9 73,8 42,7 31,5 126,4 8,2 43,6 24,7 Nisn 61,6 26,5 58,7 117,2 8,2 72,2 61,5 23,5 22,7 26,5 Myıs 8,3 87,3 0 16,8 34,9 153,7 0 37,3 0 2 Hzirn 43,9 0 1,7 0 0,8 4,8 2,8 1,1 39,5 0 Temmuz 18,4 12,6 6, , ,2 Ağustos 1, ,4 4, Eylül 102,5 15, ,2 33,2 7,2 4,3 0 83,1 36,7 Ekim ,1 28,5 30, ,4 9 30,1 12,2 126,2 Ksım 225,8 164,8 7,4 26,4 80,4 74,1 26,8 198,6 107,7 101,5 Arlık 410,3 322,6 67,5 77,4 406,8 87,6 186,9 73,7 108,5 3,3 Toplm 1269, ,2 753,8 826,7 735,5 685,7 775,4 565,1 689,4 Çizelge 3.2. Yüreğir İlçesine (Adn) Ait Yğış (mm/yıl) Değerleri Yıllr Ock 38 46,4 83,1 93,6 8,6 109,2 84,5 252, ,3 Şubt 67 6,3 102,3 120,4 74,9 68,1 111,7 117,5 75,6 131,6 Mrt 19,4 92, ,1 46,6 40,3 92,3 5,6 61,1 46,2 Nisn 104,4 56,2 99,1 86 8,8 88,8 61,1 24,8 53 9,3 Myıs 20,1 32,9 6,2 68,1 130, ,8 19,8 41,2 19,8 Hzirn 11,4 0,2 22, ,8 6,7 0 16,1 4,5 Temmuz 0,9 9,7 0, ,8 1 0,2 7,6 41,3 Ağustos 6,2 0 0,5 0 31,1 32,7 0 4,5 24,4 0 Eylül 12,6 43,2 56,5 41,2 34,1 1,9 9,3 0 28,1 37,4 Ekim 89,7 16,3 7,7 135,7 13, ,3 37,9 156,3 Ksım 107,3 112,8 3 30,8 88,1 25,7 22,3 141,1 64,6 91,5 Arlık 177,8 173,9 36,8 37,7 320,9 77,9 167, ,1 0 Toplm 654,8 590,8 458,3 646,6 756,8 478,2 587,9 599,9 524,7 574, Adn İli Deneme Alnlrının Toprk Ypısı Çlışmlrın ypıldığı deneme lnlrındn lınn toprk örneklerinin nlizi Çukurov Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Toprk Bölümü nde ypılmıştır. Değerler Çizelge 3.3 de verilmiştir. 16

41 3.MATERYAL VE METOD Çizelgede 3.3 de görüldüğü gibi Oymklı ve Ç.Ü.Z.F. (Blclı) rştırm lnındki denemenin ypıldığı trllrın toprklrı killli sınıfın girerken, Hcıhsn deneme lnı toprğı ise tınlı-kil sınıfınddır. Toprklrın orgnik mdde miktrın bkıldığınd ilk sıryı Hcıhsn lmkt ve bunu dh sonr Ç.Ü.Z.F. rştırm lnı ve Oymklı köyü deneme trlsındki toprklr izlemektedir. Çlışmnın ypıldığı trllrın ph ve tuzluluk ornlrı birbirine ykıns d kireç ornlrı rsınd büyük frk vrdır. Oymklı dki trl % 25 den fzl kireç içeriği ile çok fzl kireçli toprk sınıfın girerken, Hcıhsn trlsı % 16 kireç içeriği ile fzl kireçli ve Blclı deneme lnı ise % 8.88 kireç içeriği ile ort kireçli toprk sınıfın girmiştir (Çğlr, 1949). Çizelge 3.3. Deneme Alnlrın Ait Toprk Anliz Sonuçlrı Loksyon Kil (%) Tın (%) Kum (%) Sınıfı PH Tuzluluk (%) Kireç (%) Orgnik mdde (%) Hcıhsn TINLI-KİL 7,7 0, Oymklı 61,7 34,9 3,3 KİL 7,5 0, ,82 Blclı 46,2 23,5 30,3 KİL ,88 1, Şnlıurf d Yürütülen Deneme Alnlrı Hkkınd Bilgiler Denemeler Şnlıurf ilinin Ceylnpınr ilçesindeki Trım İşletmeleri Genel Müdürlüğü ne (TİGEM) bğlı Ceylnpınr Trım İşletmesi nde yürütülmüştür. İşletme rzileri doğud Ceylnpınr ve Kızıltepe rzileri, btıd Akçkle ve Hrrn ilçeleri, güneyde Suriye ve kuzeyde Virnşehir ilçesi rzileri ile sınırlıdır. İşletmenin doğu-btı istikmetindeki boyu 80 Km., güney-kuzey istikmetindeki eni ise 40 Km dir. İşletme rzileri 36 ile doğu boylmlrı ile ile kuzey enlemleri rsınddır. Ceylnpınr Trım İşletmesi dekr rzi vrlığı ile TİGEM rzilerinin % 47 sini teşkil etmekte olup, Türkiye nin en büyük trım işletmesidir. İşletme mevcut rzi vrlığı ile Şnlıurf nın % 9,3 ünü, Güney Doğu Andolu Projesi ile sulnck rzilerin ise % 4,5 ini teşkil etmektedir (Anonymous, 2005). 17

42 3.MATERYAL VE METOD Şnlıurf İlindeki ürün rotsyonun bkıldığınd ise buğdy ekiminin Adn ilindeki ekim trihine benzer şekilde Ekim yının bşındn Ksım yının ortlrın kdr devm ettiği görülmektedir. Şnlıurf buğdy ekim lnlrınd ybncı otlrın çıkışı ise gerek Adn iline göre dh z yğış lmsı gerekse de hv sıcklığının dh düşük olmsı nedeniyle Adn ilinden dh geç olmktdır. Ybncı otlr herbisit uygulmsı için en uygun dönem Mrt yı bşlrınd olmkt ve buğdy hsdı ise Hzirn yı ortlrındn Temmuz yı bşlrın kdr devm etmektedir. Şnlıurf d buğdy ekiminden sonr münvebe bitkisi olrk genellikle mercimek (Lens culinris (Medic.)) tercih edilmektedir (Şekil 3.2). Buğdy ekimi Herbisit uygulm Buğdy Hst Mercimek ekimi EKİ KAS ARA OCA ŞUB MAR NİS MAY HAZ TEM AGU EYL EKİ KAS 7-8 AY Şekil 3.2. Şnlıurf İline Ait Ürün Rotsyonu Tkvimi Şnlıurf İli Ceylnpınr İlçesi Yğış Verileri Denemelerin yürütüldüğü Şnlıurf İli nin Ceylnpınr ilçesine it yğış verileri Çizelge 3.4 de verilmiştir. Ceylnpınr ilçesi denemelerin kurulduğu 2005 yılınd 179 mm, 2006 yılınd ise 394 mm yğış lmıştır. Bölgedeki ortlm yğış miktrlrı yıllr göre değişkenlik göstermekle birlikte Adn ile kıyslndığınd yıllık yğış oldukç düşüktür. 18

43 3.MATERYAL VE METOD Çizelge 3.4. Ceylnpınr İlçesine (Şnlıurf) Ait Yğış (mm/yıl) Değerleri Yıllr Aylr Ock 33,8 74,3 14,6 46,8 16,0 22,4 52,8 55,9 40,0 82,3 Şubt 43,8 26,9 35,8 16,4 53,3 26,6 88,2 87,3 43,3 82,4 Mrt 41,6 51,7 40,4 15,2 62,6 46,8 52,0 3,5 16,2 2,7 Nisn 28,3 26,0 60,4 20,3 28,7 62,1 27,6 31,9 4,0 58,3 Myıs 2,9 10,4 0,5 7,2 47,2 0,9 16,4 9,2 7,8 5,3 Hzirn 1,8 1,5 0,0 0,0 0,0 0,0 1,0 0,0 0,8 0,0 Temmuz 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Ağustos 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,6 0,0 Eylül 4,8 0,0 0,0 0,0 0,0 6,4 0,0 0,0 0,0 0,4 Ekim 45,7 0,0 18,0 4,0 28,9 6,5 20,2 2,9 3,8 138,6 Ksım 12,0 3,8 0,6 21,0 1,6 21,8 45,8 130,8 21,5 14,6 Arlık 43,7 36,2 31,8 61,8 67,8 56,6 35,8 3,0 41,1 9,5 Toplm 258,4 230,8 202,1 192,7 306,1 250,1 339,8 324,5 179,1 394, Şnlıurf İli Ceylnpınr İlçesinin Toprk Ypısı Ceylnpınr Trım İşletmesi toprklrı yüksek pltolr üzerinde oluştuğundn tuzluluk sorunu yoktur. Bu nedenle tuzluluk sorunu yönünden Hrrn ovsı toprklrındn dh z risklidir. Tuz içerikleri % 0,12-0,22 rsınddır. Ktyon değişim kpsitesi değerleri 18,5 me/100 gr ile 48,9 me/100 gr rsınd değişmektedir. Değişebilir ktyonlrın büyük bir bölümü C++ içermektedir. Toprklrın kireç içerikleri % rsınddır. Orgnik mdde yönünden fkir oln rzilerin orgnik mdde içerikleri üst toprkt % 1-3 rsınd değişmekte ve derinlere inildikçe bu orn düşmektedir. İşletme rzilerinin PH değerleri 7,07-8,30 değerleri rsınddır. Sulu trım koşullrınd büyük bir potnsiyele ship oln İşletmede üretimi sınırlyıcı fktör ğır killi tekstür, eğim, yetersiz toprk derinliği, tşlılık, kylılık olduğu belirlenmiştir. ( Deneme lnındn lınn toprk örneğinin nliz sonucu Çizelge 3.5 te verilmiştir. 19

44 3.MATERYAL VE METOD Çizelge 3.5 de görüldüğü gibi Ceylnpınr d denemelerin yürütüldüğü trllrın toprk ypısı killi sınıfınd olup, orgnik mdde miktrın bkıldığınd oldukç düşüktür. Toprğın ph ve tuzluluk ornlrı Adn dki Oymklı toprk ypısın benzemektedir. Çizelge 3.5. Ceylnpınr Deneme Alnın Ait Toprk Anliz Sonuçlrı Loksyon Kil (%) Tın (%) Kum (%) SINIFI PH Tuzluluk (%) Kireç (%) Orgnik mdde (%) Ceylnpınr 54,1 38 7,9 KİL 7,62 0, , Çlışmd Kullnıln Herbisitler Hkkınd Genel Bilgiler Ülkemizde buğdy lnlrınd dr ve geniş yprklı ybncı otlrın mücdelesinde kullnıln Byer CropScience firmsın it % 3 Mesosulfuron methyl ve % 0.6 Iodosulfuron methyl-sodium içeren Atlnis 3,6 WG, % 4,5 Mesosulfuron methyl ve % 6.75 Propoxycrbzone-sodium ihtiv eden Attribut S WG ile yine ynı firmy it % 70 Propoxycrbzone-sodium ihtiv eden Attribut 70 WG ticri isimli herbisitler çlışmnın n herbisitleridir. Ayrıc bzı denemelerde Syngent firmsın it % 4.1 Trisulfuron ve % 65.5 Dicmb içeren Lintur 70 WG ile Monsnto firmsı trfındn ruhstlnn % 75 Sulfosulfuron içeren Monitor ticri isimli herbisitler mukyese ilcı olrk kullnılmışlrdır (Çizelge 3.6). 20

45 3.MATERYAL VE METOD Çizelge 3.6. Denemelerde Kullnıln Herbisitler Hkkınd Bzı Bilgiler Ticri İsmi ve Formulsyonu Atlntis (WG) Attribut S (WG) Attribut (WG) Lintur (WG) Monitor (DF) Etkili Mdde Adı Miktrı (g/kg) Mesosulfuron methyl (30 g/kg) Iodosulfuron methyl-n (6 g/kg) (MESOID)* Mesosulfuron methyl (45 g/kg) Propoxycrbzone-N (67,5 g/kg)(mespro)* Propoxycrbzone-N (700 g/kg)((procar)* Trisulfuron (41 g/kg) Dicmb (655 g/kg)(tridic)* Sulfosulfuron (750 g/kg) (SULSUL)* Ruhstlı Ruhstlı Olduğu Dozu (g/d) Ybncı otlr Dr ve geniş yprklı ybncı ot türleri Dr ve geniş yprklı ybncı ot türleri 10 Dr ve geniş yprklı ybncı ot türleri 12,5 Geniş yprklı ybncı ot türleri 2,6 Bzı dr ve geniş yprklı ybncı ot türleri *Prentez içinde verilen ifdeler denemede kullnıln herbisitlerin etkili mddelerinin kısltılmış dı olrk kullnılmıştır ve çlışmnın bundn sonrki bölümlerinde kısltılmış bu ifdeler kullnılcktır Mesosulfuron-methyl + Iodosulfuron methyl-n Bu herbisit iki frklı ktif mddeden oluşmuştur. Bunlrdn ilki Mesosulfuron-methyl olup kimysl dı (IUPAC) methyl 2-[3-(4,6-dimethoxy pyrimidin-2-yl)ureidosulfonyl]-4-methnesulfonmidomethylbenzote dır ( Herbisitin kimysl ypısı Şekil 3.3 de verilmiştir. O CH 3 O C H 3 O S O NH O S O NH O NH N N O CH 3 O CH 3 Şekil 3.3. Mesosulfuron-methyl in Kimysl Ypısı. 21

46 3.MATERYAL VE METOD Acetolctse synthse enzim engelleyiciler (ALS) grubun it Pyrimidinylsulfonylure sınıfındn bir herbisittir. Genel olrk buğdy lnlrınd yıllık bzı dr yprklı ve geniş yprklı ybncı otlrın mücdelesinde çıkış sonrsı kullnıln seçici, sistemik bir herbisittir. Genellikle ybncı otlrın yprklrı ve kökleri trfındn lınmkt olup, yprktn lınım ornı dh fzldır. Etkili olduğu ybncı otlrın bzılrı; Alopecurus myosuroides Huds., Agrostis gignte L., Aper spic-venti (L.) P. Beuv., Aven ftu L., Aven ludovicin (Durieu) Gill., Aven sterilis L., Beckmnni syzigchne (Steud.) Fernld, Bromus dindrus Roth, Bromus jponicus Thunb., Bromus mollis L., Bromus tectorum L., Bromus seclinus L., Bromus sterilis L., Lolium spp., Phlris brchystchis Link., Phlris cnriensis L., Phlris minor Retz., Phlris prdox L., Po nnu L., Po trivilis L., Sclerochlo kengin (Ohwi) Tzvelev, Pucciniell spp. Vulpi spp. dir. Iodosulfuron methyl-sodium un ise kimysl dı (IUPAC) methyl 4-iodo-2-[3- (4-methoxy-6-methyl-1,3,5-trizin-2-yl)-ureidosulfonyl] benzote, sodium tuzudur. Herbisitin kimysl ypısı Şekil 3.4 te verilmiştir ( Şekil 3.4. Iodosulfuron methyl-sodium un Kimysl Ypısı. Acetolctse synthse enzim engelleyiciler (ALS) grubun it Trizinylsulfonylure sınıfındn bir herbisittir. Genel olrk buğdy lnlrınd tek yıllık geniş ve bzı dr yprklı ybncı otlrın mücdelesinde çıkış sonrsı kullnıln seçici sistemik bir herbisittir. Genellikle ybncı otlrın yprklrı ve kökleri trfındn lınmkt, kökten lınımı dh fzldır. 22

47 3.MATERYAL VE METOD Yukrıd nltıln iki frklı etkili mddeden oluşn (Mesosulfuron methyl+iodosulfuron methyl-n) herbisit ülkemizde Atlntis 3,6 WG ticri dıyl buğdyd kullnılmk üzere ruhstlıdır Propoxycrbzone-sodium Kimysl dı (IUPAC) methyl 2-[(4,5-dihydro-4-methyl-5-oxo-3-propoxy- 1H-1,2,4-trizole-1-crboxmido)sulfonyl]benzotedır. Herbisitin kimysl ypısı Şekil 3.5 te verilmiştir ( Şekil 3.5. Propoxycrbozone-sodium un Kimysl Ypısı. Acetolctse synthse enzim engelleyiciler (ALS) grubun it Trizolone sınıfındn bir herbisittir. Genel olrk buğdy lnlrınd yıllık dr ve bzı geniş yprklı ybncı otlrın mücdelesinde çıkış sonrsı kullnıln seçici sistemik bir herbisittir. Genellikle ybncı otlrın yprklrı ve kökleri trfındn lınmkt ve kökten lınımı dh fzldır. Etkili olduğu ybncı otlrın bzılrı Seteri viridis (L.) P. Beuv., Alopecurus myosuroides Huds., Aven spp., Bromus spp., Lolium spp., Pennisetum glucum (L.) R. Br., Brssic rp L., Cpsell burs-pstoris (L.) Medik., Amrnthus retroflexus L., Polygonum convolvulus L., Sinpis rvensis L., Rphnus rphnistrum L., Thlspi rvense L. dır. 23

48 3.MATERYAL VE METOD Bu herbisit ülkemizde Attribut 70 WG ticri dıyl, buğdyd kullnılmk üzere ruhstlıdır Mesosulfuron-methyl+ Propoxycrbozone-sodium Mesosulfuron-methyl ve Propoxycrbozone-sodium etkili mddelerinin kimysl ypısın it bilgiler dh önce ve konu bşlıklrınd verilmiştir. Yukrıd dı geçen iki frklı etkili mddeden oluşn herbisit ülkemizde Attribut S WG ticri dıyl buğdyd kullnılmk üzere ruhstlıdır Trisulfuron+Dicmb Bu herbisit iki frklı etkili mddeden oluşmuştur. Bunlrdn ilki Trisulfuron olup kimysl dı (IUPAC) 1-[2-(2-chloroethoxy)phenylsulfonyl]-3-(4-methoxy-6- methyl-1,3,5-trizin-2-yl)ure dır. Herbisitin kimysl ypısı Şekil 3.6 d verilmiştir ( Şekil 3.6. Trisulfuron un Kimysl Ypısı. Acetolctse synthse enzim engelleyiciler (ALS) grubun it Trizinylsulfonylure sınıfındn bir herbisittir. Genel olrk buğdy lnlrınd yıllık 24

49 3.MATERYAL VE METOD geniş yprklı ybncı otlrın mücdelesinde çıkış sonrsı kullnıln selektif, sistemik bir herbisittir. Diğer herbisit, Dicmb nın kimysl dı (IUPAC) 3,6-dichloro-2- methoxybenzoic cid olup benzoic sitler grubundn hormon terkipli bir herbisittir. Herbisitin kimysl ypısı Şekil 3.7 de verilmiştir ( Şekil 3.7. Dicmb nın Kimysl Ypısı. Genellikle ybncı otlrın yprklrı ve kökleri trfındn lınır. Bu iki herbisit ülkemizde Lintur WG ticri dıyl, buğdyd kullnılmk üzere ruhstlıdır (Anonymous, 2007). Etkili olduğu türler Bifor rdins Bieb., Bover orientlis Jub. & Spch, Cpsell burs-pstoris (L.) Medicus, Centur spp, Cirsium rvense (L.) Scoup, Fumri officinlis L., Glium prine L., Mtricri spp., Mygrum perfolitum L., Ppver spp., Sinpis rvensis L., Vici stiv L. dır Sulfosulfuron Kimysl dı (IUPAC) 1-(4,6-dimethoxypyrimidin-2-yl)-3-(2- ethylsulfonylimidzo[1,2-]pyridin-3-ylsulfonyl)uredır. Herbisitin kimysl ypısı Şekil 3.8 de verilmiştir ( 25

50 3.MATERYAL VE METOD Şekil 3.8. Sulfosulfuron un Kimysl Ypısı. Acetolctse synthse enzim engelleyiciler (ALS) grubun it pyrimidinylsulfonylure sınıfındn bir herbisittir. Genel olrk buğdy lnlrınd yıllık dr ve bzı geniş yprklı ybncı otlrın mücdelesinde çıkış sonrsı kullnıln seçici, sistemik bir herbisittir. Genellikle ybncı otlrın yprklrı ve kökleri trfındn lınmkt, kökten lınımı dh fzldır. Etkili olduğu ybncı otlrın bzılrı; Alopecurus myosuroides Huds., Aven spp., Bromus spp., Lolium spp. dur. Bu herbisit ülkemizde Monitor ticri dıyl buğdy lnlrınd kullnılmk üzere ruhstlıdır (Anonymous, 2007) Herbisitlerin Münvebe Bitkilerine Oln Etkilerinin Sptnmsı Buğdy ekim lnlrındki dr ve geniş yprklı ybncı otlr krşı kullnıln 5 herbisit, buğdydn sonr ekilen soy, mısır, pmuk ve mercimek bitkilerinin gelişmesine etkisinin belirlenmesi mcıyl üç frklı deneme kurulmuştur. 26

51 3.MATERYAL VE METOD Trl Denemeleri Trl denemelerinde mevcut en yygın münvebe sistemi göz önünde tutulrk, ön bitki buğdy olmk koşuluyl; Adn ilinde yürütülen denemelerde buğdy-mısır buğdy-soy ve buğdy-pmuk münvebe sistemleri hedef lınmıştır. Ş.Urf ilinde ise Güneydoğu Andolu d kuru trım ypıln lnlrd çok yygın oln buğdy-mercimek münvebe sistemi hedef lınmıştır. Herbisitlerin buğdy verimine oln etkilerini rştırmk için bzı deneme lnlrındn buğdy verimi lınmıştır. Bu nedenle denemeler ybncı ot problemi olmyn vey en z düzeyde oln buğdy lnlrınd kurulmsın dikkt edilmiştir. Ayrıc üretici koşullrınd ypıln denemeler esnsınd ekilen kültür bitkisinin çeşidi, ekim şekli, gübreleme, toprk işleme, sulm gibi herbisit uygulmlrının hricindeki diğer trımsl fliyetlerin yygın uygulmlr olmsın dikkt edilmiştir. Adn dki Hcıhsn deneme trlsın buğdy bitkisinin hsdındn hemen sonr ikinci ürün olrk birinci yıl soy, ikinci yıl mısır bitkisi ekilmiştir (Çizelge 3.7). Oymklı deneme trlsın buğdy sonrsı ikinici ürün olrk mısır, Ç.Ü. Zirt Fkültesi, Bitki Korum Bölüm prseline (Blclı) ise buğdydn sonr deneme lnının yrısın soy, diğer yrısın pmuk ekilmiştir. Ceylnpınr dki deneme trllrın buğdydn sonr her iki yıl d mercimek ekilmiştir. Çizelge 3.7. Denemelerin Ypıldığı Alnlrd Kullnıln Münvebe Desenleri Deneme Yerleri Deneme Yılı Münvebe Deseni Hcıhsn (I) 2005 Buğdy-Soy Hcıhsn (II) 2006 Buğdy-Mısır Ceylnpınr (I) 2005 Buğdy-Mercimek Ceylnpınr (II) 2006 Buğdy-Mercimek Oymklı 2005 Buğdy-Mısır Ç.Ü. Zirt Fkültesi, Bitki Korum Bölüm Prseli (Blclı)* 2006 Buğdy-Soy Buğdy-Pmuk * Ç.Ü. Zirt Fkültesi, Bitki Korum Bölüm Prseli nin dı kısltılmış olrk çlışmnın bundn sonrki bölümlerinde Blclı olrk kullnılcktır. 27

52 3.MATERYAL VE METOD Denemelerde Kullnıln Herbisit Dozlrı ve Uygulm Şekli Çlışmd rştırıln herbisitlerin Türkiye de yygın kullnıln ruhstlı dozlrı lınmıştır (Çizelge 3.8). Bun göre MESOID herbisiti için 30 g/dekr, MESPRO için 25 g/dekr, PROCAR için 10 g/d, SULSUL için 2,6 g/dekr ve TRIDIC için 12,5 g/dekr dozlrı denemelere lınmıştır. Ayrıc MESOID ve MESPRO herbisitleri ile Biopower (ilçlrın özel yyıcı ypıştırıcısı) isimli yyıcı ypıştırıcı mddesi 100 ml/dekr preprt dozund tnk krışımı ypılmıştır. Yine SULSUL herbisiti ile de MonFst (ilcın özel yyıcı ypıştırıcısı) isimli yyıcı ypıştırıcı mddesi 100 ml/dekr preprt dozund tnk krışımı ypılmıştır. Çizelge 3.8. Denemelerde Kullnıln Herbisitler, Dozlrı ve Denendiği Yerler Etkili Mdde Adı Kıs Adı Dozu (g/d) Doz (g e.m./d) Deneme Yerleri Mesosulfuron-methyl Adn MESOID 30 0,9+0,18 Iodosulfuron-methyl-N Şnlıurf Propoxycrbzone-N Adn PROCAR 10 7 Şnlıurf Mesosulfuron-Methyl Adn MESPRO 25 1,13+1,68 Propoxycrbzone-N Şnlıurf Trisulfuron Adn TRIDIC 12,5 0,51+8,19 Dicmb Sulfosulfuron SULSUL 2,6 0,19 Şnlıurf Herbisitler bir bum (2.25 m. iş genişliği) üzerinde 25 cm rlıklı dokuz det yelpze hüzmeli püskürtme memesine (80 çılı) ship Agrotop mrk sbit bsınçlı (CO 2 tüplü, 3 tm.) sırt pülveriztörü ile dekr 35 litre su ile uygulnmıştır Deneme Deseni ve Prsel Boyutlrı Ön bitki buğdyd bşltıln denemeler tesdüf bloklrı deneme desenine göre dört tekerrürlü kurulmuştur. Prsel boyutlrı 4.5 m eninde ve 10 m boyund olmk üzere toplm 45 m² olrk lınmış, prsel ve blok rlrınd birer metre emniyet şeridi bırkılmıştır. Prsellerin uzun kenrlrı bir sonrki ekilecek münvebe bitkisinin ekim yönüne dik gelecek şekilde yerleştirilmiştir. Prsellerin kybolmmsı için işretlemelerde kullnıln tht kzıklrın diplerine kireç 28

53 3.MATERYAL VE METOD dökülmüştür. Bun ilveten hst sonrsı münvebe bitkilerinin ekimleri için ypılck toprk işleme ve sulm işlemleri esnsınd deneme yerlerinin işretlemeleri bozulcğındn dolyı deneme yerlerinin kybolmmsı için trl kenrındn ypıln ölçümlerle deneme lnı sbitlenmiştir Herbisitlerin Mercimek (Lens culinris (Medik.)) Bitkisine Oln Etkilerinin Sptnmsı Herbisitlerin buğdy sonrsı ekilen mercimek bitkisine herhngi bir yn etkisinin olup olmdığını sptmk mcıyl yürütülen denemeler Ceylnpınr Trım İşletmeleri ndeki buğdy ekili trllrd ve yetiştirme sezonund olmk üzere toplm iki yıl yürütülmüştür. Birinci yıl yürütülen deneme, işletmenin Beyz Kule mevkiinde, 247 nolu prselinde Goli çeşidi buğdy ekili trld kurulmuştur. Herbisit uygulmlrı trihinde buğdyın krdeşlenme ortsı döneminde ypılmıştır. İlçlm nınd hv sıvklığı 12 ºC, nisbi nem ise % 45 olrk kydedilmiştir. Denemelerde uygulnn herbisitlerin buğdy bitkisine olumsuz herhngi bir etkilerinin olup olmdığını sptmk mcıyl uygulmdn 15, 30 ve 60 gün sonr ilçlrın buğdy bitkisine oln yn etkileri gözlenmiş ve kontrol prselleri ile kıyslmlı olrk değerlendirmeler ypılmıştır (Anonymous, 1996). Hst döneminde uygulmlr it prsellerdeki buğdy verimlerini hesplmk mcıyl kenr tesirleri elimine edilerek her prselin iki frklı noktsındn birer m² lik çerçeve lnındki buğdy bşklrı syılrk hst edilmiştir. Hst edilen buğdy bşklrı Çukurov Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Trl Bitkileri Bölümündeki buğdy ptozundn geçirilerek tneleri yıklnmıştır. Tneler trtılmış prsel verimleri ile bin tne ğırlıklrı hesplnmıştır. Uygulmlr rsınd herhngi bir frk olup olmdığını rştırmk için verim ile ilgili elde edilen verilere vryns nlizi ve çoklu krşılştırm Duncn (% 5) testleri uygulnmıştır. Buğdy hsdındn sonr trl kulklı pulluk ve kültivtör ile iki kez sürülmüş ve mercimek ekimi için sonbhr kdr hiçbir işlem ypılmmıştır. Deneme lnın münvebe bitkisi Fırt 87 çeşidi mercimek, herbisitlerin 29

54 3.MATERYAL VE METOD uygulnmsındn 253 gün sonr mibzer ile (sır rsı 13 cm) dekr 12 kg tohum olck şekilde ekilmiştir. Ekimden önce tbn gübresi olrk dekr 12 kg Dimonyum fosft (DAP) kullnılmıştır. Ekim sonrsı trly silindir leti uygulmsı ypılmıştır. Dr yprklı ybncı otlrın mücdelesi için çıkış sonrsı Quizlofop-p-ethyl etkili mddeli herbisit 100 ml/d preprt dozund uygulnmıştır. Mercimek bitkilerinin çimlenmesinden sonr hst dönemine kdr deneme lnı peryodik olrk kontrol edilmiş, herbisit uygulnn prsellerle uygulnmyn prseller krşılştırılrk, oluşn simptomlr kydedilmiş ve değerlendirmeler kontrol prselleri ile kıyslmlı olrk ypılmıştır (Anonymous, 1996). Uygulmlrın mercimek bitkisinin çimlenmesine herhngi bir etkisinin olup olmdığını sptmk için çimlenmeler tmmlndığınd her prselden tesdüf olrk dört frklı mercimek sırsınd bir metredeki mercimek bitkileri syılmıştır. Hst döneminde prsel verimlerinin ve bin tne ğırlığının belirlenmesi için tesdüfü olrk her prselden 100 bitki hst edilmiştir. Bun ek olrk her prselden tesdüfi olrk lınn 10 bitkiden bkl ve bkl bşın düşen tohum syılrı hesplnmıştır. Hst edilen mercimek bitkileri od sıcklığınd kurumlrı için bir süre bekletilmiştir. Dh sonr Çukurov Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Trl Bitkileri Bölüm rzisinde bu bitkiler ptozdn geçirilerek tneleri yıklnmış ve trtılmıştır. Uygulmlr rsınd herhngi bir frk olup olmdığını rştırmk için verim ile ilgili elde edilen verilere vryns nlizi ve çoklu krşılştırm Duncn (% 5) testleri uygulnmıştır. İkinci yıl denemesi birinci yıld olduğu gibi işletmenin Beyzkule mevkiinde ynı toprk özelliklerini tşıyn bşk bir buğdy trlsınd yürütülmüştür. Goli çeşidi buğdy bitkisi ekili oln trly herbisit uygulmlrı trihinde buğdyın krdeşlenme ortsı döneminde ypılmıştır. İlçlm nınd hv sıcklığı 14 ºC, nisbi nem ise % 55 olrk kydedilmiştir. Buğdy uygulnn herbisitlerin münvebe bitkisi olrk kullnıln mercimeğe herhngi bir olumsuz etkisinin olup olmdığını rştırmk mcıyl yürütülen ikinci yıl denemesinde, buğdy hsdındn sonr trl kulklı pulluk ve kültivtör ile iki kez sürülmüş ve tbn gübresi olrk 11 kg/d Dimonyum fosft 30

55 3.MATERYAL VE METOD (DAP) gübresi kullnılmıştır. Fırt 87 çeşidi mercimek, buğdy çlışıln herbisitlerin ugulnmsındn 265 gün sonr yine ynı trly, trihinde mibzer ile (sır rsı 13 cm) dekr 13 kg tohum olck şekilde sıry ekilmiştir. Ekim sonrsı trly silindir leti uygulmsı ypılmıştır. Mercimek bitkisi ile ilgili verim değerlendirmeleri birinci yıld olduğu gibi ikinci yıld d ynı şekilde ypılmıştır Herbisitlerin Mısır (Ze mys L.) Bitkisine Oln Etkilerinin Sptnmsı Herbisitlerin buğdy sonrsı ekilen mısır bitkisine herhngi bir yn etkisinin olup olmdığını sptmk mcıyl denemeler 2005 yılınd Adn nın Krtş ilçesine bğlı, Oymklı Köyü ile 2006 yılınd yine Adn nın Krtş ilçesine bğlı, Hcıhsn Köyü nde üreticiye it buğdy ekili trllrd yürütülmüştür. Birinici yıl Adn 99 çeşidi buğdy ekili oln Oymklı deneme trlsın herbisit uygulmlrı buğdyın krdeşlenme ortsı döneminde trihinde ypılmıştır. İlçlm nınd hv sıvklığı 14 ºC, nisbi nem ise % 60 olrk kydedilmiştir. Herbisitlerin buğdy bitkisine olumsuz bir etkisinin olup olmdığını sptmk için uygulmdn 15, 30 ve 60 gün sonr herbisit uygulnmış prseller ile kontrol prselleri ile kıyslmlı olrk değerlendirmeler ypılmıştır (Anonymous, 1996). Hst döneminde prsellerdeki buğdy verimlerini hesplmk mcıyl denemede yer ln uygulmlr it her prselin ikişer m² lik lnındn buğdy bşklrı syılrk hst edilmiştir. Dh sonr bşklr prsel biçerdöverinden geçirilerek tneleri yıklnmıştır. Tneler trtılmış, prsel verimleri ile bin tne ğırlıklrı hesplnmıştır. Uygulmlr rsınd herhngi bir frk olup olmdığını rştırmk için verim ile ilgili elde edilen verilere vryns nlizi ve çoklu krşılştırm Duncn (% 5) testleri uygulnmıştır. Hsttn sonr üretici uygulmsın benzer ortmı yrtmk için buğdy nızlrı ykılmış, iki def goble disk leti ile yklşık 15 cm derinliğinde sürülmüştür. Pioneer 33/94 çeşidi tnelik mısır 70 cm sır rsı ve 18 cm sır üzeri 31

56 3.MATERYAL VE METOD rlığınd olck şekilde pnömtik mibzer ile 18 Hzirn 2005 trihinde ekilmiştir. Ekimden sonr trl slm su ile sulnmış ve mısır bitkilerinin çıkışlrı 28 Hzirn 2005 de tmmlnmıştır. Mısır bitkisinin çimlenmeden hst sonun kdr gelişmesi gözlenmiş ve sklsın göre değerlendirilmiştir. Kontrol prsellerindeki kültür bitkilerinin çıkışlrı tmmldığınd her prselde, birer metrelik dört frklı sırdki çıkış ypn mısır bitkileri syılmıştır. Mısır bitkilerinin çimlenmesinden 15 ve 45 gün sonr her prselden 10 bitkinin boyu ölçülmüştür. Hst döneminde her prselden rstgele 50 bitkiden mısır koçnı koprılmış ve tne yıklm mkinsı ile tnelere yırılrk trtılıp dekr çevrilmiştir. Tne verimleri ile birlikte tne nem ornlrı ve bin tne ğırlıklrı d hesplnmıştır. İkinci yıl mısır ile ilgili deneme Sgitrio çeşidi buğdy bitkisi ekilen Hcıhsn deneme trlsınd kurulmuştur. Herbisit uygulmlrı buğdyın krdeşlenme sonu döneminde trihinde ypılmıştır. İlçlm nınd hv sıcklığı 16 ºC, nisbi nem ise % 54 olrk kydedilmiştir. Herbisit uygulmlrındn 15, 30 ve 60 gün sonr herbisitlerin buğdy bitkisine oln yn etkilerinin olup olmdığı gözlenmiş ve kontrol prselleri ile kıyslmlı olrk sklsın göre değerlendirilmiştir. Buğdy uygulnn herbisitlerin münvebe bitkisi olrk kullnıln mısır bitkisine herhngi bir olumsuz etkisinin olup olmdığını rştırmk mcıyl yürütülen ikinci yıl denemesinde, buğdy hsdındn sonr Pioneer 33/94 çeşidi tnelik mısır 70 cm sır rsı ve 18 cm sır üzeri rlığınd olck şekilde pnömtik mibzer ile 11 Hzirn 2006 trihinde ekilmiştir. Ekimden sonr trl slm su ile sulnmış ve mısır bitkilerinin çıkışlrı 21 Hzirn 2006 de tmmlnmıştır. Hst sonu verim ile ilgili örnekleme, syım ve değerlendirmeler bir önceki yıl Oymklı d olduğu gibi ynı yöntem kullnılrk ypılmıştır. 32

57 3.MATERYAL VE METOD Herbisitlerin Soy (Glycin mx. L. Merill.) ve Pmuk (Gossypium hirsutum L. ) Bitkilerine Oln Etkilerinin Sptnmsı Herbisitlerin buğdy sonrsı ekilen soy bitkisine herhngi bir zrrının olup olmdığını sptmk mcıyl yürütülen denemeler, 2005 yılınd Hcıhsn deneme prselinde, 2006 yılınd Blclı deneme prselindeki buğdy ekili trllrd gerçekleştirilmiştir. Birinci yıl Hcıhsn deneme trlsınd yürütülen çlışmd Sgitrio çeşidi buğdy ekili trld herbisit uygulmlrı buğdyın krdeşlenme sonu döneminde trihinde ypılmıştır. İlçlm nınd hv sıvklığı 15 ºC, nisbi nem ise % 55 olrk kydedilmiştir. Herbisit uygulmlrındn 15, 30 ve 60 gün sonr herbisitlerin buğdy bitkisine oln yn etkileri gözlenmiş ve kontrol prselleri ile kıyslmlı olrk değerlendirmeler ypılmıştır (Anonymous, 1996). Buğdy hsdındn sonr üretici uygulmsın benzer ortmı yrtmk için nızlr ykılmış, trl goble disk leti ile iki kez yklşık 15 cm derinliğinde sürülmüştür. Dh sonr sırt ypm leti ile trld 70 cm rlıklı sırtlr oluşturulmuştur. Trl slm sulm usulü sulnmış ve tekrr sırt ypm leti ile sırtlr yenilenmiştir. Sırtlr tpn leti ile düzleştirildikten sonr SA 88 çeşidi soy tohumlrı Rhizobium jponicum bkterisi ile mumele edilip 21 Hzirn 2005 trihinde pnömtik mibzer ile dekr 8 kg tohum hesbıyl ekilmiştir. Deneme lnınd değişik uygulmlr it prsellerdeki soy bitkileri kontrol prsellerindeki soy bitkileri ile kıyslmlı olrk çimlenmeden hst sonun kdr gözlenmiş ve sklsın göre fitotoksisite değerlendirmesi ypılmıştır. Ayrıc soy bitkisinin hst döneminde her prselden 20 bitki hst edilerek bitki boylrı, bkl syısı, toplm tne ğırlığı ve bin tne ğırlığı ölçülmüştür. Uygulmlr rsınd herhngi bir frk olup olmdığını rştırmk için verim ile ilgili elde edilen verilere vryns nlizi ve çoklu krşılştırm Duncn (% 5) testleri uygulnmıştır. İkinci yıl denemesi, Blclı deneme prselinde Adn 99 çeşidi buğdy bitkisinde yürütülmüştür. Herbisit uygulmlrı buğdyın krdeşlenme sonu 33

58 3.MATERYAL VE METOD döneminde trihinde ypılmıştır. İlçlm nınd hv sıcklığı 16 ºC, nisbi nem ise % 60 olrk kydedilmiştir. Buğdy hsdı d ypılmıştır. Hsttn sonr trl iki kez goble disk leti ile yklşık 15 cm derinliğinde sürülmüş ve tpn leti ile düzleştirilmiştir. Buğdyd kullnıln herbisitlerin münvebe bitkileri olrk kullnıln soy ve pmuk bitkilerine herhngi bir olumsuz etkisinin olup olmdığını rştırmk için yürütülen bu denemede herbisit uygulmlrı ypıln deneme trlsının yrısın soy ekimi diğer yrısın ise pmuk ekimi gerçekleştirilmiştir. SA 88 çeşidi soy tohumlrının ekimi 25 Hzirn 2006 d mibzer ile ypılmıştır. Deneme lnlrınd değişik uygulmlr it prsellerdeki soy bitkileri kontrol prsellerindeki soy bitkileri ile kıyslmlı olrk çimlenmeden hst sonun kdr gözlenmiş ve değerlendirmeler ypılmıştır (Anonymous, 1996). Ayrıc soy bitkisinin hst döneminde her prselden 20 bitki hst edilerek bitki boylrı, bkl syısı, toplm tne ğırlığı ve bin tne ğırlığı ölçülmüştür. Uygulmlr rsınd herhngi bir frk olup olmdığını rştırmk için verim ile ilgili elde edilen verilere vryns nlizi ve çoklu krşılştırm Duncn (%5) testleri uygulnmıştır. Deneme trlsının diğer yrısın pmuk bitkisi tohumlrı 25 Hzirn 2006 d ekilmiştir. Herbisit uygulnmış ve uygulnmmış pmuk bitkileri kıyslmlı olrk çimlenmeden hst sonun kdr gözlenmiş ve kontrol prselleri ile kıyslmlı olrk değerlendirmeler ypılmış (Anonymous, 1996), görülen simptomlr kydedilmiştir. Ayrıc her prseldeki 10 bitkinin koz syısı lınmıştır. Tüm prsellerdeki kozlr % 95 çtığınd, tüm prselin kütlü pmuğu toplnrk verim lınmıştır. Uygulmlr rsınd herhngi bir frk olup olmdığını rştırmk için verim ile ilgili elde edilen verilere vryns nlizi ve çoklu krşılştırm Duncn (% 5 ) testleri uygulnmıştır. 34

59 3.MATERYAL VE METOD Herbisit Uygulnmış Buğdy Trlsındn Alınn Toprklrl Ypıln Sksı Denemeleri Trl denemelerinde buğdy bitkisine uygulnn herbisitlerin uygulm trihi ile hst dönemi rsınd geçen sürede toprktki klıcılıklrı frklı iklim ve toprk ypısın göre değişip değişmediğini rştırmk için sksı denemeleri kurulmuştur. Tüm deneme lnlrınd herbisit uygulnmış ve uygulnmmış kontrol prsellerinden toprk örnekleri lınmıştır. Toprk örnekleri, birinci yıl Hcıhsn, Ceylnpınr ve Oymklı deneme lnlrındn, ikinci yıl ise Hcıhsn, Ceylnpınr ve Blclı deneme prselinden, dh önce herbisit uygulnmış ve uygulnmmış (ilçsız) kontrol prsellerinin rstgele iki frklı noktsındn (toprğın 0-5 cm derinliğinden) yklşık 30 kg olrk lınmıştır (Soukup ve rk., 2002). Her iki yıl it toprk örneklerinin lım trihi ile ilçlmdn sonr geçen süre Çizelge 3.9 d verilmektedir. Çizelge 3.9. Toprk Örneklerinin Alım Trihi ve Uygulmdn Sonr Geçen Süre Deneme Yeri Uygulm Toprk Örneği Alım İlçlmdn sonr trihi Trihi geçen süre Ceylnpınr (I) gün Hcıhsn (I) gün Oymklı gün Ceylnpınr (II) gün Hcıhsn (II) gün Blclı gün Toprk örnekleri Ceylnpınr deneme lnındn, diğer deneme lnlrın uygun olmsı için hsttn gün dh önce lınmıştır. Çizelge 9 d d görüldüğü gibi tüm deneme lnlrınd ilçlm ile toprk lım trihleri rsınd geçen süreler yklşık üç ydır. Aynı uygulmlr it tekerrürlerden lınn toprk örnekleri krıştırılıp kesekleri prçlnmış, tş prçlrı ve diğer ybncı mddelerden rındırmk için toprklr kb elekten geçirilmiştir. Dh sonr bu toprklr 10 cm çpınd ve 17 cm boyundki sksılr eşit miktrd ve her bir uygulmdn 4 tekerrürlü olck şekilde doldurulmuştur. 35

60 3.MATERYAL VE METOD Mısır, soy ve pmuk bitkilerinin çıkışını ve gelişimini tkip etmek için yürütülen bu denemede her sksıy P.3394 çeşidi mısır tohumu beş det, SA 88 çeşidi soy tohumu 10 det ve SG-125 çeşidi pmuk tohumu 10 det ekilmiş ve sonrdn ihtiyçlrı nispetinde peryodik olrk eşit miktrd sulnmıştır. Denemeler Çukurov Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Bitki Korum Bölüm rzisindeki tel odd (Secreenhouse) yürütülmüştür. Sksı denemelerine it görüntü Resim 3.1 de verilmiştir Ekilen kültür bitkilerinin toprk yüzeyine çıkışlrı tkip edilerek, gelişim devreleri incelenmiş, herbisitlerden dolyı oluşn simptomlr kydedilmiş ve fotoğrflndırılmıştır. Kültür bitkilerinin 6-7 gerçek yprk dönemlerinde boy uzunluklrı ölçülerek kydedilmiştir. Dh sonr bu bitkiler sksılrdn çıkrılrk kökleri yıknıp temizlenmiştir. Hst edilen bitkiler 105 ºC de 24 st kurutulduktn sonr trtılrk toprk üstü ve toprk ltı kuru ğırlıklrı elde edilmiştir. Elde edilen verilere vryns nlizi uygulnmış, uygulmlr rsınd frk olup olmdığı belirlenmiştir. Çoklu krşılştırm testi Duncn (% 5) göre gruplr belirlenmiştir. Resim 3.1. Sksı Denemelerinden Genel Görüntü. 36

61 3.MATERYAL VE METOD Toprklr rsındki frklılığı belirlemek mcıyl her toprk için herbisit uygulmlrın it veriler uygulmsız kontrolden elde edilen verilere ornlnmış ve elde edilen değerlere vryns nlizi uygulnmıştır. Böylece her kültür bitkisi için toprklr rsındki frklılıklr sptnmıştır Lbortuvrd Uygulnn Herbisitli Toprkl Ypıln Denemeler Propoxycrbzone sodium Herbisitinin Hcıhsn, Blclı ve Ceylnpınr Toprklrınd Doz-Tepki Eğrilerinin Oluşturulmsı Kök Biossy yöntemi (Rinbolt ve rk., 2001) kullnılrk Propoxycrbzone sodium frklı toprk ypılrınd stndrt doz-cevp eğrilerini belirlemek mcıyl kuruln denemeler Ç.Ü. Z. F. Bitki Korum Bölümü Herboloji lbortuvrınd yürütülmüştür. Çlışmlrd kullnılmk üzere Hcıhsn, Blclı ve Ceylnpınr deneme trllrındn toprk örnekleri lınmıştır. Alınn bu örneklerin, toprğın 0-20 cm lik profilinden ve dh önce herbisit uygulnmmış olmsın özen gösterilmiştir. Toprklr önce 5 mm, dh sonr 2 mm lik elekten geçirilerek ybncı mddelerin uzklştırılmsı sğlnmıştır. Elekten geçirilen bu toprklrdn onr det örnek lınrk bir litrelik hcimdeki ğırlıklrı tespit edilmiştir. Bu örneklerin bir litre hcimdeki ğırlıklrının g rsınd değiştiği sptnmıştır. Bir hektr lnı içeren toprğın ilk 20 cm derinlikteki hcminin 2000 m³ olduğu düşünüldüğünde, 2000 m³ hcimdeki toprğın yklşık 2,8-2.9 milyon kg ğırlığınd olduğu thmin edilmiştir. Benzer şekilde Rinbolt ve rk. (2001), çlışmlrınd bir hektr lnın, 20 cm derinliğindeki toprğın yklşık 2.86 milyon kg olduğunu kbul ederek hesplmlrını ypmışlrdır. Çlışmd Propoxycrbzone N (700 g e.m./kg) herbisitinin yedi frklı dozu kullnılmıştır. Herbisit dozlrı birim olrk bir grm toprktki ng (nnogrm) ktif mdde miktrı olrk 0, 0.5, 1, 4, 8, 16, 32 ng/g lınmıştır. 37

62 3.MATERYAL VE METOD Dozlrın hzırlnmsınd kullnılmk üzere stok ilç süspnsiyonu hzırlnmıştır. Bir litrelik sf suyun içeresine g % 70 lik Propoxycrbozonesodium (700 g e.m/kg) konulrk krışım yklşık 10 dkik çlklyıcıd krıştırılmıştır (Resim 3.2). Resim 3.2. Herbisit Stok Solüsyonunun Hzırlnmsı. Herbisitin her dozu için 500 er grm toprk trtılıp, 33x40 cm boyutlrındki küvetlere homojen bir şekilde serilmiştir (Resim 3.3 ve 3.4) 38

63 3.MATERYAL VE METOD Resim 3.3. Herbisit Uygulmsı İçin Hzırlnmış Toprk Örneği. Resim 3.4. Toprk Örneklerinin Herbisit Uygulmsı İçin Hzılnmsı. Herbisit dozlrı 500 g toprk için hesplnmış ve gerekli miktr ilç mikro pipet vsıtsıyl stok ilç süspnsiyonlrındn çekilip 10 ml sf su içerisine ktrılmıştır. 39

64 3.MATERYAL VE METOD Dh önce klibrsyonu ypılmış özel bir mikro pükürtme leti ile herbisit dozlrı 10 ml sf su içerisinde homojen bir şekilde toprklr üzerine uygulnmıştır (Resim 3.5). İlçlı toprklr küvetlerin içinde önce hfif ve dh sonr ğzı kpklı plstik bir kvnoz lınıp iki dkik iyice krıştırılmıştır. Tekrr küvetlere lınn bu ilçlı toprklr 12 st süre ile lbortuvrd hvlndırılmy bırkılmıştır. Hvlndırılmy bırkıln bu toprklrın dh sonr petri kplrın lındıklrınd homojen bir şekilde sulnmsı için bir petri düzeneği hzırlnmıştır. Petri düzeneğinin hzırlnmsı için çift ktlı kğıt hvlu 14 cm boyund ve 2,5 cm eninde şeritler hlinde kesilerek 10 cm çpınd ve 15 mm derinlikteki petrilere 4 cm lik kısmı dışrıd klck şekilde yerleştirilmiştir (Resim 3.6). Resim 3.5. Hzırlnmış Toprk Örneklerine Ypıln Herbisit Uygulmsı. 40

65 3.MATERYAL VE METOD Resim 3.6. Petrilere Alınck Oln Toprk Örneklerinin Homojen Sulnmsı İçin Hzırlnn Düzenek. Her doz için dört tekerrür olck şekilde ilçlı toprklr 100 er g trtılıp kğıt hvlu şeritlerinin olduğu petrilere düzgün bir şekilde yerleştirilmiştir. Dh sonr petrilerin içindeki toprklr hfifçe ve homojen bir şekilde petri içersine dğıtılıp düzleştirilmiştir (Resim 3.7). 41

66 3.MATERYAL VE METOD Resim 3.7. Herbisit Uygulmsı Ypılmış Oln Toprk Örneklerinin Petrilere Yerleştirilmesi. Toprklı petriler petri kpklrı ile yn yn getirilmiş ve kpklr 60 r ml sf su koyulmuştur. Toprklı petrilerin içerisindeki kğıt hvlunun petriden dışrıy srkn ucu sf su dolu petri kpğın btırılmış ve böylece petrilerdeki toprklr su kışı sğlnmıştır (Resim 3.8). Petrinin % 75 lik kısmı ıslndıktn sonr kğıt hvlulr kenrdn kesilerek su kışı sonlndırılmıştır. 42

67 3.MATERYAL VE METOD Resim 3.8. Herbisit Uygulmsı Ypılmış Oln Toprk Örneklerine Sğlnn Su Akışı. Petrinin diğer kln ¼ lük kısmının ıslnmsı için bir st beklenmiştir. Petrinin kenrındn yklşık iki cm içeriye çprzlmsın ve boydn boy ince bir tel ile bşlngıç çizgisi çizilmiştir. İklim dolbınd, 28 ºC sıcklıkt ve 24 st krnlıkt çimlendirilen Jubile çeşidi ttlı mısır tohumlrı herbisit uygulnmış ve uygulnmmış Hcıhsn, Ceylnpınr ve Blclı toprklrının bulunduğu her petriye dört det olck şekilde yerleştirilmiştir. Mısır tohumlrının çimlenen kökçük kısmının dh önce çizilen bşlngıç çizgisine değecek şekilde yerleştirilmesine dikkt edilmiştir (Resim 3.9). 43

68 3.MATERYAL VE METOD Resim 3.9. Herbisit Uygulmsı Ypılmış Oln Toprk Örneklerine Çimlenmiş Oln Mısır Tohumlrının Bşlngıç Çizgisi Dikkte Alınrk Yerleştirilmesi. Petrilerin kpklrı dikktlice kptılmış ve klın bntl sıkıc srılmıştır. Mısır köklerinin şğı doğru büyümesini sğlmk mcıyl petriler 45º çıyl ytık pozisyond iklim dolbın yerleştirilmiştir. Petriler 30 ºC sıcklıkt ve 36 st krnlık ortmd kldıktn sonr iklim dolbındn çıkrtılıp, her petrideki en uzun üç mısır kökü mm düzeyinde ölçülmüş ve kydedilmiştir. Elde edilen verilere vryns nlizi ve çoklu krşılştırm testi DUNCAN (0.05) uygulnmıştır. Dozlr it mısır kök uzunluklrı ilçsız uygulmdn elde edilen kök uzunluğu ortlmsın ornlnrk kontole göre kök uzunluğundki % zlış ornlrı bulunmuştur. Yüzde değerlere SPSS isttistik progrmınd logritmik regresyon nlizi her toprk tipi için stndrt doz-tepki eğrisi grfiği oluşturulmuştur. 44

69 3.MATERYAL VE METOD Mesosulfuron-methyl Herbisitinin Hcıhsn, Blclı ve Ceylnpınr Toprklrınd Doz-Tepki Eğrilerinin Oluşturulmsı Mesosulfuron-methyl herbisitinin Hcıhsn, Blclı ve Ceylnpınr deneme lnlrınd lınn toprklrdki doz-tepki eğrilerini oluşturmk mcıyl ypıln çlışmlrd izlenen metod Propoxycrbzone sodium herbisiti için uygulnn metodun ynısıdır. Mesosulfuron-methyl dozlrının hzırlnmsınd kullnılmk üzere stok ilç süspnsiyonu hzırlnmıştır. Bir litrelik sf suyun içeresinde 0,21 ml % 3 ktif mdde içeren Mesosulfuron-methyl (30 g e.m./lt), konulrk yklşık 10 dkik çlklyıcıd krıştırılmıştır. Çlışmd Mesosulfuron methyl (30 g e.m./l) herbisitinin sekiz frklı dozu kullnılmıştır. Herbisit dozlrı birim olrk bir grm toprktki ng (nnogrm) ktif mdde miktrı olrk 0, 0.2, 0.4, 0.8, 1.6, 3.2, 6.4, 12.8 ng/g lınmıştır Mesosulfuron-methyl, Propoxycrbzone-sodium ve Iodosulfuron- methyl-sodium Herbisitlerinin Oymklı Toprğınd Doz-Tepki Eğrilerinin Oluşturulmsı Mesosulfuron-methyl, Propoxycrbzone-sodium ve Iodosulfuron- methylsodium herbisitlerinin Oymklı toprğınd doz-tepki eğrilerinin oluşturulmsınd de verilen metod kullnılmıştır. Anck bu çlışmd test bitkisi olrk Fırt 87 mercimek çeşidi kullnılmış ve uygulmsı ypıln herbisitlerin dozlrı şğıdki gibi lınmıştır (Çizelge 3.10). Çizelge Biossy Denemelerinde Kullnıln Herbisitler ve Dozlrı No. Herbisit Adı (Aktif mdde içeriği) Dozlr (ng..i./g toprk) 1 Mesosulfuron methyl (30 g e.m./l) 0, 0.2, 0.4, 0.8, 1.6, 3.2, 6.4, Propoxycrbzone N (700 g e.m./kg) 0, 0.5, 1, 2, 4, 8, 16, 32 3 Iodosulfuron methyl N (50 g e.m./kg) 0, 0.055, 0,11, 0.22, 0.44, 0.88, 1.75,

70 3.MATERYAL VE METOD Mercimek tohumlrı önce iklim dolbınd, 20 ºC sıcklıkt ve 24 st krnlıkt çimlendirilmiş ve de nltıldığı gibi her petriye dört det olck şekilde yerleştirilmiştir. Mercimek tohumlrının çimlenen kökçük kısmının dh önce çizilen bşlngıç çizgisine değecek şekilde yerleştirilmesine dikkt edilmiştir (Resim 3.10). Petrilerin kpklrı dikktlice kptılmış ve klın bntl sıkıc srılmıştır. Mercimek köklerinin şğı doğru büyümesini sğlmk mcıyl petriler 45º çıyl ytık pozisyond iklim dolbın yerleştirilmiştir. Petriler 25 ºC sıcklıkt ve 36 st krnlık ortmd kldıktn sonr ikilm dolbındn çıkrtılıp, her petrideki en uzun üç mercimek kökü mm düzeyinde ölçülmüş ve kydedilmiştir Resim Herbisit Uygulmsı Ypılmış Oln Toprk Örneklerine Çimlenmiş Oln Mercimek Tohumlrının Bşlngıç Çizgisi Dikkte Alınrk Yerleştirilmesi. 46

71 4. BULGULAR VE TARTIŞMA 4.1.Trl Denemeleri Herbisitlerin Buğdy (Triticum estivum L.) Bitkisine Oln Etkileri Denemeler süresince herbisitlerin buğdy bitkisine herhngi bir yn etkilerinin olup olmdığını sptmk mcıyl herbisit uygulmlrı ile uygulmsız kontrol prselleri kıyslnrk gözlemler ypılmıştır. Ayrıc Oymklı ve Ceylnpınr trllrındn prseller hst edilerek verim lınmıştır. Herbisit uygulmlrındn 15 gün sonr herbisit uygulnmış ve uygulnmmış (kontrol) prsellerde kıyslmlı olrk ypıln fitotoksisite gözlemleri sonucund herbisitlerin kültür bitkisi buğdy oln yn etkileri Çizelge 4.1 de verilmektedir. Çizelge 4.1. Tüm Deneme Alnlrınd Herbisitlerin Uygulmdn 15 Gün Sonr Buğdy Bitkisine Oln Yn Etkileri (%) Herbisitler Zrr Düzeyleri (%) HACIHASAN CEYLANPINAR OYMAKLI BALCALI MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC SULSUL Herbisitlerin uygulmdn sonr buğdy bitkilerine oln yn etkileri genel olrk; yprklrd hfif srrm ve bitki gelişiminde geçiçi durgunluk şeklinde gözlenmiştir. Uygulmlr rsınd en fzl MESPRO herbisitinin buğdy üzerinde etkisinin olduğu sptnmıştır (% 4-13). Anck uygulmdn 30 ve 60 gün sonr ypıln gözlemlerde fitotoksik bu etkinin olmdığı belirlenmiştir. İlçsız kontrol prselleri ile rlrınd gözlemsel olrk herhngi bir frk bulunmmıştır.. 47

72 Oymklı Deneme Prseline Ait Sonuçlr Oymklı deneme trlsınd deneme sonrsı uygulmsız kontrol prselleri ile MESPRO, MESOID, PROCAR ve TRIDIC herbisitlerinin uygulndığı prseller hst edilmiştir. Elde edilen sonuçlr göre uygulmlrın buğdy bitkisinin bin tne ğırlığın oln etkileri ele lındığınd; kontrol prselinden hst sonu elde edilen bin tne ğırlığı ortlm 37,9 g olrk bulunurken, en yüksek bin tne ğırlığı TRIDIC (38,2 g) uygulmsınd, en düşük bin tne ğırlığı ise MESPRO (36,3 g) uygulmsının olduğu prsellerde sptnmıştır. Anck ypıln isttistiki nlizde uygulmlr rsındki frkın önemli olmdığı bulunmuştur (Şekil 4.1). 50 OYMAKLI BİN TANE AĞIRLIĞI (g) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil 4.1. Oymklı Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış (Kontrol) Prsellerdeki Buğdy Bitkilerinin Bin Tne Ağırlığı (2005). 48

73 MESPRO, MESOID, PROCAR ve TRIDIC herbisitlerinin buğdy verimine oln etkileri ele lındığınd ise; en yüksek verim PROCAR (625 kg/dekr) uygulmsındn elde edilmiştir. Bunu sırsıyl MESOID (623,3 kg/dekr), kontrol (611,6 kg/dekr), TRIDIC (605,8 kg/dekr) ve MESPRO (576,9 kg/dekr) uygulmlrı izlemiştir. Ypıln isttistiki nlizde buğdy verimi çısındn herbisit uygulmlrı ile uygulmsız kontrol rsınd önemli bir frk bulunmmıştır. (Şekil 4.2). OYMAKLI-2005 VERİM (kg/d) b b b UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil 4.2. Oymklı Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış (Kontrol) Prsellerdeki Buğdy Verimi (2005). Aynı denemede MESPRO, MESOID, PROCAR ve TRIDIC herbisitlerinin m² deki buğdy bşk syısın oln etkilerine de bkılmıştır (Şekil 4.3). Şekil 4.3 de de görüldüğü gibi uygulmlr it prsellerden elde edilen ortlm bşk syısı en fzl PROCAR (505,8 det/m²) uygulmsınd olmuş ve isttistiki olrk diğer uygulmlr ile rsındki frk önemli bulunmuştur. 49

74 BAŞAK SAYISI (det/m2) bc UYGULAMASIZ KONTROL cd OYMAKLI-2005 MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR b d Duncn (0.05) Şekil 4.3. Oymklı Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış (Kontrol) Prsellerdeki Buğdy Bitkisinin Bşk Syısı (2005). Bşk syısı en düşük TRIDIC (448 det/m²) uygulmsının olduğu prselden elde edilmiştir. Ypıln isttistiki nlizde bu uygulm en lt grupt yer lmıştır. Bşk syısı en fzl oln ikinci uygulm MESOID (498,3 det/m²) uygulmsı olmuştur. Diğer uygulmlrd bşk syısı kontrolde 477,8 det/m² ve MESPRO d 460,3 det/m² olrk bulunmuştur. Oymklı prselinde ypıln denemeye genel olrk bkıldığınd, uygulnn herbisitlerin buğdy bin tne ğırlığın herhngi bir etkisinin bulunmdığı sptnmıştır. Buğdy verimi çısındn ise PROCAR ve MESOID uygulmlrındn kontrole göre dh yüksek değerler elde edilmiştir nck bu iki uygulm ile kontrol rsınd isttistiki olrk önemli frk bulunmmıştır. Buğdy bitkisinin metrekredeki bşk syısı yine PROCAR ve MESOID uygulmlrınd kontrole ornl dh yüksek değerler elde edilmiştir. Anck bu iki uygulmdn sdece PROCAR uygulmsı ile kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu sptnmıştır. 50

75 Ceylnpınr Deneme Prseline Ait Sonuçlr MESPRO, MESOID, PROCAR ve SULSUL herbisitlerinin uygulndığı buğdy bitkilerinin bin tne ğırlıklrın etkisinin olup olmdığı rştırmk için yürütülen denemede elde edilen sonuçlr Şekil 4.4 d verilmiştir. 30 CEYLANPINAR b b b BİN TANE AĞIRLIĞI (g) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID SULSUL UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil 4.4. Ceylnpınr Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış (Kontrol) Prsellerdeki Buğdy Bitkisinin Bin Tne Ağırlığı (2005). Bin tne ğırlığı Şekil 4.4 de de görüldüğü gibi en fzl PROCAR (23,6 g) uygulmsının olduğu prsellerdeki buğdy bitkisinden elde edilmiştir. Bunu sırsıyl SULSUL (22,8 g), MESPRO (21,5 g), MESOID (22,5 g) ve kontrol (21.1 g) izlemiştir. Ypıln isttistiki nlize göre üst grupt PROCAR, SULSUL ve MESPRO uygulmlrı yer lmış, bu üç uygulm rsınd isttistiki olrk önemli bir frk olmdığı tespit edilmiştir. Adı geçen bu üç uygulmdn elde edilen bin tne ğırlıklrı kontrolden dh fzl bulunmuş ve sonuç olrk d PROCAR, SULSUL ve MESOID uygulmlrının kontrol ile rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu tespit edilmiştir. 51

76 MESPRO, MESOID, PROCAR ve SULSUL herbisitlerinin uygulndıklrı buğdy bitkilerinin verimine etkisinin olup olmdığı rştırmk için yürütülen denemede elde edilen sonuçlr ise Şekil 4.5 de verilmiştir. Denemede elde edilen en yüksek verim uygulmsız kontrol (387,6 kg/dekr) prsellerinden lınmıştır. Bunu sırsıyl PROCAR (380,9 kg/dekr), SULSUL (378,5 kg/dekr), MESOID (371,1 kg/dekr) ve MESPRO (367,3 kg/dekr) izlemiştir. Anck ypıln isttistiki nlizde uygulmlr ve kontrol prselleri rsındki frk önemsiz bulunmuştur. CEYLANPINAR-2005 VERİM (kg/d) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID SULSUL UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil 4.5. Ceylnpınr Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış (Kontrol) Prsellerdeki Buğdy Verimi (2005). Denemeden elde edilen uygulmlr it m² deki ortlm bşk syılrı Şekil 4.6 d verilmiştir. Şekil 4.6 d d görüldüğü gibi en fzl bşk syısı uygulmsız kontrol prsellerinde bulunmuştur. Bunu sırsıyl MESPRO (595,8 det/m²), PROCAR (593,9 det/m²), SULSUL (591,5 det/m²) ve MESOID (585,1 det/m²) uygulmlrı izlemiştir. Anck isttistiki olrk uygulmlr rsınd önemli bir frk bulunmmıştır. 52

77 BAŞAK SAYISI (det/m2) UYGULAMASIZ KONTROL CEYLANPINAR-2005 MESPRO PROCAR MESOID SULSUL UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil 4.6. Ceylnpınr Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış (Kontrol) Prsellerdeki Buğdy Bitkisinin Bşk Syısı (2005). Ceylnpınr prselinde ypıln deneme sonuçlrın genel olrk bkıldığınd, uygulnn herbisitler uygulmsız kontrol prselleri ile kıyslndığınd buğdyın tne verimine ve bşk syısın herhngi bir etki sptnmmıştır. Anck PROCAR, MESOID ve SULSUL uygulmlrı uygulmsız kontrol prseli ile kıyslndığınd bu herbisitlerin kontrole göre buğdyın bin tne ğırlığını önemli derecede rttırdıklrı sptnmıştır. Bu rtışın her ne kdr isttistiki bir önemi olms d bşk syısındki ornsl zlıştn kynklnbileceği düşünülmektedir. 53

78 Herbisitlerin Münvebe Bitkilerine Etkileri Herbisitlerin Mercimek (Lens culinris (Medic.)) Bitkisine Oln Etkileri Uygulnn herbisitlerin uygulndıklrı buğdy bitkilerinden sonr münvebe bitkisi olrk ekilen mercimek bitkilerine etkilerini rştırmk için Ceylnpınr deneme trlsınd ve yetiştirme sezonund yürütülen denemede mercimek bitkileri çimlenmeden hst sonun kdr gözlenmiştir. Mercimek bitkilerinin gelişmelerinin durgun olduğu kış ylrınd herbisit uygulmlrının olduğu prseller ile ilçsız kontrol prsellerinde mercimek bitkilerinin gelişmelerinde herhngi bir frk gözlenmemiştir. Anck Şubt yı ortlrındn itibren mercimek bitkisinin gelişmeye bşlmsı ile birlikte herbisit uygulmlrının olduğu prsellerde simptomlr görülmeye bşlmıştır (Resim 4.1). İlçsız (KONTROL) İlçlı (PROCAR) Resim 4.1. Mercimek Denemesinde Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış Prselden Genel Görünüş. 54

79 Ceylnpınr deneme lnınd sezonund mercimek bitkisinin çimlenmesinde 105 gün sonr ypıln gözlemde sptnn simptomlr ile herbisitlerden dolyı oluşn zrr (%) Çizelge 4.2 de verilmektedir. Çizelge 4.2. Ceylnpınr Deneme Alnınd Herbisitlerin Mercimek Bitkisine Oln Etkileri ( Üretim Dönemi) Herbisitler Zrr (%) Zrr Şekli MESPRO 18 Gelişmede durgunluk, renk çılmsı MESOID 8 Gelişmede hfif durgunluk PROCAR 38 Gelişmede briz durgunluk, çlılşm SULSUL 20 Gelişmede briz durgunluk Çizelge 4.2 de de görüldüğü gibi mercimek bitkisinin gelişmesine en fzl PROCAR uygulmsı zrr vermiştir. Bu uygulm ilçsız kontrol prselleri ile kıyslndığınd mercimek bitkisinin gelişimini % 38 ornınd zltmış olup, genel olrk bitki hbitusund briz gelişim geriliği ve çlılşmy sebep olmuştur (Resim 4.2.). Resim 4.2. PROCAR Herbisitinin Mercimek Bitkisinde Oluşturduğu Zrr Şekli. 55

80 Diğer uygulmlrdn MESPRO ve SULSUL ilçsız kontrol prselerine göre %15-20 ornınd mercimek bitkisinde genel bir renk çılmsın ve gelişim geriliğine neden olmuşlrdır. Mercimek bitkisine en z zrr veren uygulm MESOID uygulmsı olup, kontrol prselleri ile kıyslndığınd bu uygulm mercimek bitkisinin gelişmesinde % 5-10 ornınd hfif durgunluk yptığı sptmıştır. İkinci yıl ypıln çlışmd, mercimek bitkisinin çimlenmesinden 85 gün sonr uygulmlrın mercimek bitkisinin gelişmesine oln etkisi Çizelge 4.3 de verilmiştir. Çizelge 4.3. Ceylnpınr Deneme Alnınd Herbisitlerin Mercimek Bitkisine Oln Etkileri ( Üretim Dönemi) Herbisitler Zrr (%) Görülen Simptomlr MESPRO 29 Gelişmede durgunluk, renk çılmsı MESOID 13 Gelişmede hfif durgunluk PROCAR 38 Gelişmede briz durgunluk, çlılşm SULSUL 20 Gelişmede briz durgunluk Uygulmlr içerisinde mercimek bitkisinin gelişmesine birinci yıld d olduğu gibi en fzl PROCAR uygulmsı zrr vermiştir. Bu uygulm ilçsız kontrol prselleri ile kıyslndığınd mercimek bitkisinin gelişmesini % 38 ornınd zltmış olup, genel olrk bitki hbitusund briz gelişim geriliği ve çlılşmy sebep olmuştur. Bununl birlikte MESPRO uygulmsı mercimek gelişmesine % 29, SULSUL uygulmsı % 20 gelişim geriliğine ve genel bir renk çılmsın neden olmuştur. Mercimek bitkisine en zrr veren uygulm birinci yıld olduğu gibi MESOID uygulmsıdır. Kontrol prselleri ile kıyslndığınd bu uygulm mercimek bitkisinin gelişmesinde % 13 ornınd durgunluk yptığı sptnmıştır. Birinci ve ikinici yıl çlışmlrınd hst edilen mercimek bitkisinin uygulmlr it ortlm bkl syısı, bir metre sırdki bitki syısı, bin tne ğırlığı, bkl bşın düşen tne syısı ile dekr tne verimi Çizelge 4.4 de verilmiştir. 56

81 Çizelge 4.4. Ceylnpınr Deneme Alnınd Uygulmlr Ait Prsellerden Hst Edilen Mercimek Bitkisinin Bzı Verim Sonuçlrı ( , ). (±:stndrt spm) Uygulm Bkl syısı (det/bitki)) Bitki syısı (det/1 m) Bin tne (g) Tne syısı (det/bkl) Verim (kg/d) KONTROL 31,8±4,7 17,8±2,4 32,9±1,2 2,5±0,7 174,8±34,6 MESPRO 39,2±2,7 17,5±1,3 32,0±2,9 1,7±0,6 179,8±50,4 PROCAR 38,8±1,3 19,8±3,5 30,7±1,7 1,6±0,4 197,9±57,1 MESOID 28,9±4,9 17,5±1,3 32,9±1,8 2,2±0,2 215,2±22,7 SULSUL 35,1±5,7 18,5±2,4 30,0±1,8 1,4±0,5 182,5±73, Uygulm Bkl syısı Bitki syısı Bin tne Tne syısı Verim (det/bitki)) (det/1 m) (g) (det/bkl) (kg/d)) KONTROL 19,2±2,6 18,4±1,4 37,3±1,6 1,00±0,0 161,1±27,6 MESPRO 14,9±4,2 15,4±2,5 38,0±0,6 1,00±0,1 129,3±40,5 PROCAR 14,9±4,5 18,1±3,7 37,0±1,3 0,97±0,1 96,9±28,2 MESOID 18,4±2,9 21,1±7,0 36,9±2,7 1,05±0,2 121,0±48,5 SULSUL 26,1±8,6 18,3±1,5 36,1±1,2 0,96±0,2 122,1±39,9 İlçsız kontrol ve herbisit uygulnmış prsellerde birinci yıl ( ) ypıln syımlr sonucund bir metre sırdki bitki syısı en yüksek PROCAR (19,8 det) uygulmsınd, en düşük ise MESOID (17,5 det) ve MESPRO (17,5 det) uygulmlrınd bulunmuştur. Bununl birlikte ypıln isttistiki nlizde uygulmlr rsındki frkın isttistiki olrk önemsiz olduğu tespit edilmiştir (Şekil 4.7). İkinci yıl ( ) elde edilen sonuçlrd bir metre sırdki bitki syısı kontrol prseleri ile SULSUL ve PROCAR uygulnmış psellerde ortlm 18 det olrk sptnmıştır. En fzl bitki syısı MESOID (21,1 det/m) uygulmsının olduğu prsellerde, en z ise MESPRO (15,4 det/m) uygulmsınd sptnmıştır. Anck uygulmlr rsınd bitki syısı yönünden isttistiki olrk herhngi bir frk sptnmmıştır (Şekil 4.7). 57

82 30 CEYLANPINAR ve SEZONU BİTKİ SAYISI (det/1 m) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID SULSUL UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil 4.7. Ceylnpınr Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mercimek Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bitki Syısı ( , ). Herbisitlerin buğdy lnlrınd uygulnmsındn sonr münvebe bitkisi olrk ekilen mercimek bitkilerindeki bitki bşın düşen bkl syısın oln etkilerine bkıldığınd; birinci yıl ypıln denemede, bkl syısı 39,2 det/bitki olrk en fzl MESPRO uygulmsının olduğu prsellerde sptnmıştır (Şekil 4.8.). Bunu sırsıyl PROCAR (38,8 det/bitki) ve SULSUL (35,1 det/bitki) uygulmlrı izlemiştir. Ypıln isttistiki nlizde bu üç uygulm rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Diğer uygulm oln MESOID prsellerinde ortlm bkl syısı 29,9 det/bitki bulunurken, uygulmsız kontrol prsellerindeki bkl syısı (31,8 det/bitki) olrk tespit edilmiş olup bu iki uygulm rsındki frkın d isttistiki olrk önemli olmdığı sptnmıştır. Anck ynı grup içerisinde yer ln uygulmsız kontrol ve MESOID uygulmlrı ile bir frklı grupt yer ln SULSUL, MESPRO ve PROCAR uygulmlrı rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu tespit edilmiştir. Aynı çlışmnın ikinci yıl sürdürülen denemesinde bkl syısı en yüksek SULSUL uygulmsınd sptnmış olup bunu uygulmsız kontrol ve MESOID 58

83 uygulmlrı izlemiştir (Şekil 4.8.). İkinci yıl sürdürülen denemede bitki bşın düşen bkl syısı en fzl SULSUL (26,1 det) uygulmsının olduğu prsellerden elde edilmiştir. Bunu sırsıyl kontrol (19,2 det) ve MESOID (18,4 det) uygulmsı izlemiştir. Anck SULSUL uygulmsı ile rlrındki isttistiki frkın önemsiz olduğu bulunmuştur. Bununl birlikte bitki bşın ortlm 14,9 det bkl elde edilen MESPRO ve PROCAR uygulmlrı bkl syısını kontrole göre önemli derecede zltmışlrdır. Ypıln isttistiki nlizde de rlrındki frk önemli bulunmuştur. 50 CEYLANPINAR ve SEZONU BAKLA SAYISI (det/bitki) b b b b b b b UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID SULSUL UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil 4.8. Ceylnpınr Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mercimek Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bkl Syısı ( , ). Herbisitlerin buğdy lnlrınd uygulnmsındn sonr münvebe bitkisi olrk ekilen mercimek bitkilerindeki bkl bşın düşen tne syısı birinci yıl kontrol prsellerinde ortlm 2,5 det sptnmıştır (Şekil 4.9). Diğer uygulmlrdn MESPRO (1,7 det/bkl), PROCAR (1,6 det/bkl) ve SULSUL (1,4 det/bkl) kontrol ile kıyslndığınd bkl bşın düşen tne syısını önemli derecede zlttıklrı görülmektedir. Bununl birlikte MESOID (2,2 det/bkl) 59

84 uygulmsı kontrolden sonr en fzl bkl bşın düşen tne syısını oluşturn uygulm olmuş ve uygulmsız kontrol ile rlrınd isttistiki bir frk bulunmmıştır. İkinci yıl sonuçlrın göre kontrol ile kıyslndığınd herbisit uygulmlrının bkl bşın düşen tne syısın herhngi bir etkisi olmmıştır. 4 CEYLANPINAR ve SEZONU TANE SAYISI (det/bkl) b b b b 0 UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID SULSUL UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil 4.9. Ceylnpınr Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mercimek Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bkl Bşın Düşen Tne Syısı ( , ). Çlışıln herbisitlerin uygulndıklrı buğdy bitkilerinden sonr münvebe bitkisi olrk ekilen mercimek bitkilerindeki dekr tne verimi çlışmnın ilk yılınd uygulmlr ve uygulmsız kontrolden elde edilen değerler rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir (Şekil 4.10). Çlışmnın ikinci yılınd ise dekr tne verimi en yüksek uygulmsız kontrolden (161 kg) elde edilirken, bunu sırsıyl MESPRO (129 kg), SULSUL (122 kg), MESOID (121 kg) ve PROCAR (96 kg) uygulmlrı izlemiştir. Ypıln değerlendirmelerde uygulmsız kontrol ile tüm herbisit uygulmlrı rsınd frk isttistiki yönden önemli bulunmuştur. Tne verimini herbisitler içersinde en fzl zltn uygulm PROCAR uygulmsı olmuştur 60

85 CEYLANPINAR ve SEZONU VERİM (kg/d) b c b b 50 0 UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID SULSUL UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mercimek Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Tne Verimi ( , ). CEYLANPINAR ve BİN TANE AĞIRLIĞI (g) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID SULSUL UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mercimek Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bin Tne Ağırlığı ( , ). 61

86 Herbisit uygulmlrının mercimek bitkisinin bin tne ğırlığın herhngi bir etkisi sptnmmıştır (Şekil 4.11). Ypıln isttistiki nlizde kontrol ile kıyslndığınd uygulmlr rsındki frk önemsiz bulunmuştur. Bununl birlikte bin tne ğırlığı en fzl kontrol (32,9 g) ile MESOID (32,9 g) uygulmsınd bulunmuştur. Mercimek bitkisi ile iki yıl üst üste ypıln denemelerde herbisitlerin her iki yıld d mercimeğin bin tne ğırlığın ve birim lndki mercimek syısın herhngi bir etkisinin olmdığı sptnmıştır. Bununl birlikte bitki bşın düşen bkl syısınd birinci yıl denemesinde MESPRO, PROCAR ve SULSUL uygulmlrınd kontrole göre rtış olduğu dikkt çekicidir. Bkl syısındki bu rtışın mercimek bitkisinin herbisit zrrın krşı verdiği bir tepkinin sonucu olduğu düşünülmektedir. Birinci yıld nisn yı yğışlrının fzl olmsı herbisit bskısı ltınd oln mercimek bitkisini gecikmeli de ols yeniden genertif çoğlmy zorlmıştır. Anck bkllrd tne oluşmmış çoğu boş klmıştır. Bu nedenle bkl bşın düşen tne syısı kontrole göre dh z olmuştur. Aynı durum ikinci yıl kurk geçmesinden dolyı gözlenmemiştir. İkinci yıl sonuçlrın göre bkl bşın düşen tne syısınd uygulmlr rsınd frk bulunmzken bkl syısı MESPRO ve PROCAR herbisitlerin uygulndığı prsellerde kontrole göre önemli derecede zlmıştır Herbisitlerin Mısır (Ze mys L.) Bitkisine Oln Etkileri (1). Oymklı Deneme Prseline Ait Sonuçlr Uygulnn herbisitlerin uygulndıklrı buğdy bitkilerinden sonr ikinci ürün olrk ekilen mısır bitkilerine etkilerini rştırmk için Oymklı deneme trlsınd yürütülen denemede mısır bitkileri çimlenmeden hst sonun kdr gözlenmiştir. Gözlenen bu süre içerisinde herbisitlerin mısır bitkisine oln yn etkileri Çizelge 4.6 d verilmektedir. 62

87 Çizelge 4.5. Oymklı Deneme Alnınd Herbisitlerin Mısır Bitkisine Oln Yn Etkileri (2005) Herbisitler % Zrr Gözlenen simptomlr MESPRO 4 Gelişmede çok hfif durgunluk PROCAR 23 Gelişmede durgunluk ve bitki genelinde srrm MESOID 0 Yok TRIDIC 0 yok Herbisit uygulmlrının olduğu prseller ile kontrol prsellerindeki mısır bitkileri krşılştırıldığınd MESOID ve TRIDIC uygulmlrının mısır bitkileri üzerinde olumsuz herhngi bir simptomu gözlenmemiştir. Bununl birlikte PROCAR uygulmsınd, mısır bitkilerinin 4-5 yprklı döneminden itibren genel olrk gelişmede durgunluk ve yprklrd srrm şeklinde simptomlr olduğu gözlenmiştir (Resim 4.3). Diğer herbisit uygulmsı MESPRO uygulmsının ise mısır bitkisinin yprklrınd çok hfif geçici srrmlr neden olduğu gözlenmiştir. İLAÇSIZ PROCAR Resim 4.3. PROCAR Uygulmsının Mısır Bitkisinde Oluşturduğu Simptomlrın Genel Görünüşü. 63

88 Mısır bitkisinin ekim trihinden 15 ve 45 gün sonr ypıln gözlemlerde bitki boy uzunluklrı Şekil 4.12 de verilmiştir. 80 OYMAKLI BİTKİ BOYU (cm) b 0 UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR 15 GÜN 45 GÜN (DUNCAN 0.05) Şekil Oymklı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Ekimden 15 ve 45 Gün Sonr Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Boy Uzunluklrı (2005). Ekim trihinden 15 gün sonr ypıln ölçümlerde PROCAR herbisiti hriç diğer herbisit uygulmlrı ile uygulmsız kontrol prselleri rsınd mısır bitkisinin boy uzunluğu bkımındn isttistiki olrk frk bulunmmıştır. Anck PROCAR herbisiti uygulmsız kontrole göre mısır bitkisinin boy uzunluğunu zltmıştır. Ekim trihinden 45 gün sonr ypıln ölçümlerde ise uygulmlr rsınd mısır boy uzunluğu bkımındn isttistiki bir frk bulunmmıştır. Hst sonu herbisit uygulnmış ve uygulnmmış prsellerdeki mısır bitkisinin tne verimi, tne nemi ve bin tne ğırlığı Çizelge 4.6 de verilmiştir. 64

89 Çizelge 4.6. Oymklı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdı Sonrsı Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış Prsellerdeki Tne Verimleri, Tne Nemi ve Bin Tne Ağırlığı (2005) (±:stndrt spm). Herbisitler Verim (kg/d) Tne nemi (%) Bin tne ğırlığı (g) Kontrol (ilçsız) 1137,3±74,4 12,8±0,4 375,0±4,6 MESPRO 1267,1±81,0 12,9±0,6 396,3±1,5 PROCAR 1188,6±52,2 14,0±0,7 364,8±11,8 MESOID 1149,0±5,2 12,4±0,4 385,3±9,7 TRIDIC 1182,4±99,3 13,3±0,7 392,5±13,9 Uygulmlr rsınd en fzl tne verimi MESPRO (1267 kg/d), herbisitinin olduğu prsellerden elde edilmiştir. Bunu sırsıyl PROCAR (1188 kg/d), TRIDIC (1182 kg/d), MESOID (1149 kg/d) ve Kontrol (1137 kg/d) uygulmlrı izlemiştir. Ypıln isttistiki nlizde de MESPRO ve PROCAR herbisitleri uygulmlrındn elde edilen tne ğırlıklrı ile kontrol ve MESOID uygulmlrındn elde edilen tne ğırlıklrı rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu sptnmıştır (Şekil 4.13). 65

90 OYMAKLI b 1200 b b VERİM (kg/d) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Oymklı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Tne Verimi (2005). Hst edilen mısır bitkisinin tne nemi ise en fzl PROCAR uygulmsınd sptnmış olup bu uygulm ile kontrol dhil olmk üzere diğer tüm uygulmlr rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu tespit edilmiştir (Şekil 4.14). Çlışmd PROCAR uygulmlsındki tne nem ornı diğer herbisit uygulnmış prsellerdeki tne neminden % 5-11 ornınd dh fzl olduğu sptnmıştır. 66

91 20 OYMAKLI HASAT SONU TANE NEMİ (%) b 2 0 UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Oymklı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Hst Sonu Tne Nemi (2005). Hst edilen mısır bitkilerinin bin tne ğırlıklrı yönünden en fzl değer MESPRO (396 g) uygulmsınd olup bunu sırsıyl TRIDIC (393 g), MESOID (385 g), Kontrol (375 g) ve PROCAR (365 g) uygulmlrı izlemiştir. Uygulmlr içerisinde MESPRO, TRIDIC ve MESOID uygulmlrı ynı grupt yer lmış olup bu üç uygulm ile PROCAR uygulmsı rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu tespit edilmiştir (Şekil 4.15). 67

92 OYMAKLI bc c b BİN TANE AĞIRLIĞI (g) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Oymklı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bin Tne Ağırlığı (2005) (2).Hcıhsn Deneme Prseline Ait Sonuçlr Uygulnn herbisitlerin uygulndıklrı buğdy bitkilerinden sonr ikinci ürün olrk ekilen mısır bitkilerine etkilerini rştırmk için Hcıhsn deneme trlsınd yürütülen denemede mısır bitkileri çimlenmeden hst sonun kdr gözlenmiştir. Gözlenen bu süre içerisinde herbisitlerin mısır bitkisine oln yn etkileri Çizelge 4.7 de verilmektedir. Çizelge 4.7. Hcıhsn Deneme Alnınd Herbisitlerin Mısır Bitkisine Oln Yn Etkileri Herbisitler % Zrr Gözlenen simptomlr MESPRO 2 Gelişmede çok hfif durgunluk PROCAR 5 Gelişmede hfif durgunluk MESOID 1 Gelişmede çok hfif durgunluk TRIDIC 1 Gelişmede çok hfif durgunluk 68

93 Herbisit uygulmlrının olduğu prseller ile kontrol prsellerindeki mısır bitkileri krşılştırıldığınd tüm herbisit uygulmlrının mısır bitkisinin gelişimi üzerinde çok hfif bskı oluşturduklrı gözlenmiştir. Bununl birlikte PROCAR herbisitinin mısır bitkilerinin 3-4 yprklı döneminden itibren genel gelişmede durgunluk şeklinde simptomlrı olduğu gözlenmiştir Ekim trihinden 15 gün ve 45 gün sonr ölçülen uygulmlr it mısır bitkisinin boy uzunluklrı Şekil 4.16 de verilmiştir. Uygulmlr rsınd her iki syım sonuçlrınd d PROCAR herbisiti kontrole göre kıyslndığınd mısır bitkisinin boy uzunluğunu zltmış nck isttistiki olrk önemli frk bulunmmıştır. Ayrıc TRIDIC uygulmsı birinci syımd kontrol ve diğer uygulmlr göre bitki boyunu zlts d ypıln isttistiki nlizde diğer uygulmlrl ynı grupt yer lmıştır. 80 HACIHASAN BİTKİ BOYU (cm) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR 15 GÜN 45 GÜN (DUNCAN 0.05) Şekil Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Ekimden 15 ve 45 Gün Sonr Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Boy Uzunluklrı (2006). 69

94 Hst sonu herbisit uygulnmış ve uygulnmmış prsellerdeki mısır bitkisinin tne verimi, tne nemi ve bin tne ğırlığı ile ilgili sonuçlr Çizelge 4.8 de verilmiştir. Çizelge 4.8. Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdı Sonrsı Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulnmış ve Uygulnmmış Prsellerdeki Tne Verimleri, Tne Nemi Ve Bin Tne Ağırlığı (2006) (±:stndrt spm). Herbisitler Verim (kg/d) Tne nemi (%) Bin tne ğırlığı (g) Kontrol (ilçsız) 984,7±167,5 16,3±0,9 386,5±7,1 MESPRO 1103,7±74,7 15,8±1,3 382,3±5,8 PROCAR 992,4±129,8 15,5±1,3 378,5±13,3 MESOID 1048,6±64,9 14,8±2,2 380,5±5,5 TRIDIC 1046,7±65,5 16,0±2,5 382,3±11,3 Uygulmlr rsınd tne verimi en fzl MESPRO (1103 kg), bunu sırsıyl MESOID (1048 kg), TRIDIC (1046 kg), PROCAR (992 kg) ve Kontrol (984 kg) uygulmlrı izlemiştir (Şekil 4.17). Ypıln isttistiki nlizde uygulmlr rsındki frkın önemli olmdığı tespit edilmiştir. Hst edilen mısır bitkilerinin tne nemi ile ilgili ypıln ölçümlerde, tüm uygulmlrd tne neminin %15-16 rsınd değiştiği sptnmıştır. Ypıln isttistiki nlizde uygulmlr rsındki frkın önemli olmdığı bulunmuştur (Şekil 4.18). 70

95 HACIHASAN VERİM (kg/d) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Tne Verimi (2006). HACIHASAN TANE NEMİ (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Tne Nemi (2006). 71

96 Hst edilen mısır bitkilerinin bin tne ğırlıklrı yönünden uygulmlr rsınd d isttistiki olrk frk sptnmmıştır. Bintne ğırlığı en fzl kontrol prsellerinde (387 g) olup bunu sırsıyl TRIDIC ve MESPRO (382 g), MESOID (381 g) ve PROCAR (379 g) uygulmlrı izlemiştir (Şekil 4.19). HACIHASAN BİN TANE AĞIRLIĞI (g) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Mısır Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bin Tne Ağırlığı (2006) Herbisitlerin Soy (Glycin mx. L. Merill.) Bitkisine Oln Etkileri (1). Hcıhsn Deneme Prseline Ait Sonuçlr Herbisitlerin uygulndıklrı buğdy bitkilerinden sonr ikinci ürün olrk ekilen soy bitkilerine etkilerini rştırmk için yürütülen denemede soy bitkileri çimlenmeden hst sonun kdr gözlenmiştir. Kontrol prseli ile herbisit uygulmlrının olduğu prseller kıyslndığınd uygulmlr ile kontrol prsellerindeki soy bitkilerinin çimlenme, vejttif gelişim, çiçeklenme, bkl 72

97 oluşum devrelerinde herhngi bir frk gözlenmemiştir. Tüm prsellerde gelişim norml olmuştur. Herbisit uygulmlrı ile uygulmsız kontrol prselleri rsınd gözlemsel bir frklılık görülmemiş ve prsellerdeki soy bitkileri hst edilmiştir. Herbisit uygulnmış ve uygulnmmış prsellerdeki soy bitkisinin tne verimi, bitki bşın düşen meyve syısı, bin tne ğırlığı ile bitki boy uzunluğu Çizelge 4.9 de verilmiştir. Çizelge 4.9. Hcıhsn Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış Ve Uygulnmmış Prsellerdeki Soy Bitkisinin Tne Verimleri, Meyve Syısı, Bin Tne Ağırlığı ve Bitki Boyu (2005). (±:stndrt spm). Herbisitler Verim Meyve syısı Bin tne Bitki boyu (kg/d)) (det/bitki) ğırlığı (g) (cm) Kontrol (ilçsız) 321,2± 54,4 39,5±1,1 150±7,1 103,8±1,5 MESPRO 323,0±58,9 39,7±0,9 150±7,1 103,9±1,5 PROCAR 328,6±3,7 39,5±1,5 143±8,3 102,3±1,1 MESOID 321,2±26,7 39,3±0,8 143±13 101,8±2,9 Soy bitkisinin dekr tne verimi kontrol prsellerinde ortlm 321 kg, MESPRO d 323 kg, PROCAR d 328 kg ve MESOID herbisitinde 321 kg olrk sptnmıştır. Ypıln ististiki nlizde uygulmlr rsınd frk bulunmmıştır (Şekil 4.20). Bitki bşın düşen meyve syısı kontrol prsellerinde ortlm 39,5 det, MESPRO d 39,7 det, PROCAR d 39,5 det ve MESOID herbisitinde 39,3 det olrk sptnmıştır. Ypıln ististiki nlizde uygulmlr rsınd frk bulunmmıştır (Şekil 4.21). 73

98 HACIHASAN VERİM (kg/d) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Tne Verimi (2005). HACIHASAN MEYVE SAYISI (det/bitki) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Meyve Syısı (2005). 74

99 Soy bitkisinin bin tne ğırlığı ile ilgili ypıln syımlrd; bin tne ğırlığı kontrol prsellerinde ortlm 15 g, MESPRO d 15 g, PROCAR d 14,3 g ve MESOID herbisitinde 14,3 g olrk sptnmıştır. Ypıln ististiki nlizde uygulmlr rsınd frk bulunmmıştır (Şekil 4.22). 200 HACIHASAN BİN TANE AĞIRLIĞI (g) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bin Tne Ağırlıklrı (2005). Soy bitkisinin boyu hst döneminde kontrol prsellerinde ortlm 103,8 cm, MESPRO d 103,9 cm, PROCAR d 102,3 cm ve MESOID herbisitinde 101,8 g olrk sptnmıştır. Ypıln ististiki nlizde uygulmlr rsınd frk bulunmmıştır (Şekil 4.23). 75

100 HACIHASAN BİTKİ BOYU (cm) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bitki Boy Uzunluklrı (2005) (2). Blclı Deneme Prseline Ait Sonuçlr Çlışıln herbisitlerin uygulndıklrı buğdy bitkilerinden sonr ikinci ürün olrk ekilen soy bitkilerine etkilerini rştırmk için Ç.Ü. Zirt Fkültesi Bitki Korum Bölüm Arzisinde (Blclı) yürütülen denemede soy bitkileri çimlenmeden hst sonun kdr gözlenmiştir. Gözlenen bu süre içerisinde herbisitlerin soy bitkisine oln yn etkileri Çizelge 4.10 de verilmektedir. Çizelge Çlışıln Herbisitlerin Soy Bitkilerine Oln Yn Etkileri. Herbisitler Zrr (%) Simptomlr MESPRO 0 Yok PROCAR 0 Yok MESOID 3 Çok hfif gelişim durgunluğu TRIDIC 18 Gelişmede belirgin derecede durgunluk ve yprklrd srrm 76

101 Soy bitkisinin gelişme dönemi boyunc MESPRO ve PROCAR uygulmlrının olduğu prseller kontrol prsellerine göre kıyslndığınd rlrınd herhngi bir frk gözlenmemiştir. Bununl birlikte MESOID uygulmsının olduğu prsellerdeki bitkilerin yprklrınd kontrol prsellerine göre çok hfif ve geçici srrmlr gözlenmiştir. Soy bitkisinin gelişmesine önemli derece etki eden TRIDIC uygulmsının olduğu prsellerdeki bitkilerde briz gelişme geriliği ve srmlr gözlenmiştir (Resim 4.4). Resim 4.4. TRIDIC Uygulmsının Soyd Oluşturduğu Simptomlr. Hst sonu herbisit uygulnmış ve uygulnmmış prsellerdeki soy bitkisinin tne verimi, bitki bşın düşen meyve syısı, bin tne ğırlığı ile bitki boy uzunluğu Çizelge de verilmiştir. 77

102 Çizelge Blclı Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış Ve Uygulnmmış Prsellerdeki Soy Bitkisinin Tne Verimleri, Meyve Syısı, Bin Tne Ağırlığı ve Bitki Boy Uzunluklrı (2006). (±:stndrt spm) Herbisitler Verim (kg/d) Meyve syısı (det/bitki) Bin tne ğırlığı (g) Bitki boyu (cm) Kontrol (ilçsız) 287,4±32,2 30,8±2,2 130,0±8,2 95,8±1,3 MESPRO 286,7±7,3 29,0±2,7 130,0±8,2 91,3±7,1 PROCAR 288,1±12,0 29,5±2,6 135,0+23,8 98,8±7,4 MESOID 283,8±16,8 31,3±3,1 135,0±12,9 96,3±5,5 TRIDIC 191,7±20,6 26,5±2,4 127,5±20,6 86,8±2,8 Soy bitkisinin dekr tne verimi kontrol ve MESPRO prsellerinde ortlm 287 kg, PROCAR d 288 kg, MESOID de 284 kg ve TRIDIC herbisitinde 192 kg olrk sptnmıştır. Ypıln isttisitiki nlizde TRIDIC uygulmsı diğer uygulmlr göre soy bitkisinin tne verimini önemli derecede zlttığı belirlenmiştir (Şekil 4.24). 350 BALCALI VERİM (kg/d) b 50 0 UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Hcıhsn Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Tne Verimi (2006). 78

103 Uygulmlr it prsellerdeki soy bitkisinin bitki bşın düşen meyve syılrı kontrol ve MESOID prsellerinde ortlm 31 det olrk sptnmıştır. Meyve syısı en düşük TRIDIC uygulmsınd olup, isttistiki olrk diğer uygulmlrdn frklı bulunmuştur (Şekil 4.25). 50 BALCALI MEYVE SAYISI (det/bitki) b b b b 5 0 UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Blclı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Meyve Syısı (2006). Çlışıln herbisitlerin uygulndıklrı buğdy bitkilerinden sonr ikinci ürün olrk ekilen soy bitkilerinin bin tne ğırlıklrın oln etkisini rştırmk için yürütülen denemede uygulmsız kontrol ile herbisit uygulmlrı rsınd isttiki olrk önemli bir frk olmdığı tespit edilmiştir (Şekil 4.26). 79

104 200 BALCALI-2006 BİN TANE AĞIRLIĞI (g) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Blclı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bin Tne Ağırlığı (2006). Ypıln ölçümlerde kontrol prsellerindeki soy bitkisinin bitki boyu ortlm 96 cm olrk sptnmıştır. En fzl bitki boyu PROCAR uygulmsının olduğu prsellerde, en z ise TRIDIC (86 cm) uygulmsının olduğu prsellerdeki bitkilerde ölçülmüştür. Ypıln isttistiki nlizde TRIDIC uygulmsı ile diğer uygulmlr rsındki bitki boyu frkı isttistiki olrk önemli bulunmuştur (Şekil 4.27). 80

105 120 BALCALI b b BİTKİ BOYU (cm) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Blclı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Soy Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Bitki Boy Uzunluklrı (2006) Herbisitlerin Pmuk (Gossypium hirsutum L.) Bitkisine Oln Etkileri Herbisitlerin uygulndıklrı buğdy bitkisinden sonr ikinci ürün olrk ekilen pmuk bitkisine etkilerini rştırmk için Ç.Ü. Zirt Fkültesi Bitki Korum Bölüm Arzisinde (Blclı) 2006 yılınd yürütülen denemede pmuk bitkileri çimlenmeden hst sonun kdr gözlenmiştir. Gözlenen bu süre içerisinde uygulmsız kontrole göre denemede yer ln herbisitlerin hiçbirinin pmuk bitkisinde herhngi olumsuz bir etkisi gözlenmemiştir. Tüm prsellerde pmuk bitkilerinin çimlenme, vejttif gelişim, çiçeklenme ve koz oluşumu norml olmuştur. Hst sonu ypıln değerlendirmeler sonucund kontrol prseli ile herbisit uygulmlrının olduğu prsellerindeki koz syısı ile dekr verim sonuçlrı Çizelge de verilmektedir. 81

106 Çizelge Blclı Deneme Trlsınd Herbisit Uygulnmış Ve Uygulnmmış Prsellerdeki Pmuk Bitkisinin Koz Syısı Ve Kütlü Verimleri (2006). (±:stndrt spm). Uygulmlr Koz Syısı Adet Kütlü Verimi (kg/d) Kontrol (ilçsız) 8,2±1,2 375,6±49,2 MESPRO 8,0±1,3 399,1±52,1 PROCAR 7,7±1,7 386,9±69,7 MESOID 7,9±0,9 374,8±12,7 TRIDIC 7,7±1,0 367,4±31,7 Pmuk bitkisinin koz syısı kontrol prsellerinde bitki bşın 8,2 det olrk sptnırken MESPRO herbisitinde 8 det, PROCAR ve TRIDIC herbisitlerinde 7,7 det ve MESOID herbisitinde 7,9 det olrk sptnmıştır. Anck ypıln isttistiki nlizde uygulmlr rsınd oluşn frklr önemsiz bulunmuştur (Şekil 4.28). BALCALI KOZA SAYISI (det/bitki) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Blclı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Pmuk Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Koz Syısı (2006). 82

107 MESPRO, PROCAR, MESOID ve TRIDIC uygulmlrının pmuk bitkisinin kütlü verimine oln etkilerine bkıldığınd uygulmlr ile kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı sptnmıştır (Şekil 4.29). BALCALI KÜTLÜ VERİMİ (kg/d) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID TRIDIC UYGULAMALAR Duncn (0.05) Şekil Blclı Deneme Trlsınd Buğdy Hsdındn Sonr Ekilen Pmuk Bitkisinin Herbisit Uygulmsı Ypılmış ve Ypılmmış Prsellerdeki Kütlü Verimi (2006). 83

108 4.2. Herbisit Uygulnmış Buğdy Trlsındn Alınn Toprk Örnekleri İle Ypıln Sksı Denemeleri Herbisitlerin Mısır Bitkisine Etkileri Ceylnpınr Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Ceylnpınr toprk örnekleri ile 2005 ve 2006 yıllrınd yürütülen sksı çlışmlrı sonucund herbisit uygulnmış ve uygulnmmış (kontrol) toprklrd yetiştirilen mısır bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı kuru ğırlığı, toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğu Çizelge 4.13 de verilmiştir. Ceylnpınr deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle yürütülen sksı denemelerinde, herbisit uygulmlrının mısır tohumlrının çimlenme ornın etkisi rştırılmıştır. Çlışmnın sonucund, gerek 2005 ve gerekse 2006 yılınd yürütülen denemelerde tüm uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı sptnmıştır. Ceylnpınr deneme lnındn lınn toprk örnekleriyle 2005 yılınd yürütülen sksı çlışmlrınd mısır bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını en fzl zltn uygulm PROCAR olmuş, bu uygulmyı dh sonr sırsıyl MESOID ve MESPRO uygulmlrı izlemiştir. Denemede mısır bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığı en fzl uygulmsız kontrolde sptnmıştır. Bu çlışmy prlel olck şekilde 2006 yılınd yürütülen çlışmd d elde edilen bulgulr 2005 yılınd yürütülen denemenin bulgulrın prlel bulunmuştur. İkinci yıl yürütülen denemede yine mısır bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını en fzl zltn uygulm PROCAR olmuş, bu uygulmyı dh sonr sırsıyl MESOID ve MESPRO uygulmlrı izlemiştir. Denemede mısır bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığı en fzl uygulmsız kontrolde sptnmıştır (Çizelge 4.13). 84

109 Çizelge 4.13.Ceylnpınr Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Mısır Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı İle Bitki Boy Uzunluğu ( ). (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)) KONTROL MESPRO PROCAR MESOID *ÇİM. 5,0±0,0* 5,0±0,0 4,3±0,5 4,8±0, T.A.K.A 2,2±0,1 1,8±0,3b 0,5±0,1d 1,5±0,4b T.Ü.K.A 1,1±0,1b 0,9±0,2b 0,2±0,1c 1,3±0,3 B.U 37,4±2,2 26,4±3,3b 5,2±1,8c 33,1±2,8 *ÇİM. 4,8±0,5 5,0±0,0 4,8±0,5 4,5±1, T.A.K.A 2,2±0,2 1,8±0,1b 0,4±0,1d 1,7±0,5b T.Ü.K.A 1,6±0,6 0,6±0,2b 0,1±0,0b 1,5±0,3 B.U 33,5±2,3 24,3±1,0b 5,0±1,4c 31,9±1,9 *ÇİM. : Çimlenme syısı (det/sksı) T.A.K.A:Toprk ltı kuru ğırlık (g) T.Ü.K.A.: Toprk üstü kuru ğırlık (g) B.U. :Boy uzunluğu (cm) Çlışmd, PROCAR uygulmsının 2005 ve 2006 yılınd sırsıyl % 79 ve % 81 (ortlm % 80), MESOID uygulmsının % 30 ve % 22 (ortlm % 26) ve MESPRO uygulmsının ise % 19 ve % 27 (ortlm % 23) ornınd uygulmsız kontrole göre mısır bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını zlttığı sptnmıştır (Şekil 4.30 ve 4.31). Herbisitlerin mısır bitkisinin toprk üstü kuru ğırlığın oln etkilerine bkıldığınd ise, 2005 yılınd toprk üstü kuru ğırlığını en fzl zltn uygulm yine PROCAR uygulmsı olrk bulunmuş ve bu uygulm ile diğer iki herbisit uygulmsı ve uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu tespit edilmiştir. Toprk üstü ğırlığını en fzl zltn uygulm olrk PROCAR uygulmsını MESPRO uygulmsı izlemiş ols d bu uygulm ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Çlışmnın 2006 yılınd elde edilen bulgulrınd ise isttistiki olrk iki frklı grup oluşmuştur. MESPRO ve PROCAR uygulmlrı mısır bitkisinin toprk üstü kuru ğırlığını zltmış olup bu iki uygulm rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı nck bu iki uygulm ile uygulmsız kontrol rsındki frkın ise önemli 85

110 olduğu tespit edilmiştir. Bu çlışmd MESOID uygulmsı ile uygulmsız kontrol ynı isttistiki grup içerisinde yer lmış olup rlrınd frk bulunmmıştır. Toprk üstü kuru ğırlığı bkımındn uygulmlrın uygulmsız kontrole ornl frklrı değerlendirildiğinde, PROCAR uygulmsı 2005 ve 2006 yıllrınd sırsıyl % 82 ve % 92 (ortlm %87), MESPRO uygulmsı % 20 ve % 64 (ortlm % 42) ve MESOID uygulmsı ise %-18 (kontrole ornl rtış) ve % 4 ornlrınd mısır bitkisinin toprk üstü kuru ğırlığını zlttığı tespit edilmiştir. Ceylnpınr deneme lnındn lınn toprk örnekleriyle 2005 yılınd yürütülen sksı çlışmlrınd mısır bitkisinin boy uzunluğunu en fzl PROCAR uygulmsının zlttığı bunu dh sonr MESPRO uygulmsını tkip ettiği sptnmıştır. Bu çlışmnın tekrrı 2006 yılınd ypılmış olup ikinci yıld elde edilen bulgulr d ilk yıl çlışmlrındn elde edilen bulgulr tmmen prlel bulunmuştur. Mısır bitkisinin boy uzunluğu bkımındn uygulmlrın uygulmsız kontrole ornl frklrı değerlendirildiğinde, PROCAR uygulmsı 2005 ve 2006 yıllrınd sırsıyl % 86 ve % 85 (ortlm % 85,5), MESPRO uygulmsı % 29 ve % 18 (ortlm % 23.5) ve MESOID uygulmsı ise % 12 ve % 5 (ortlm % 8,5) ornlrınd mısır bitkisinin boy uzunluğunu zlttığı tespit edilmiştir. 86

111 160 CEYLANPINAR-2005 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlık T. üstü kuru ğırlık Boy uzunluğu Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Mısır Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL CEYLANPINAR-2006 MESPRO PROCAR MESOID Bitki boyu T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Mısır Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 87

112 Hcıhsn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Hcıhsn toprk örnekleri ile 2005 ve 2006 yıllrınd yürütülen sksı çlışmlrı sonucund herbisit uygulnmış ve uygulnmmış (kontrol) toprklrd yetiştirilen mısır bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı kuru ğırlığı, toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğu Çizelge 4.12 de verilmiştir. Çizelge 4.14 de de görüldüğü gibi gerek 2005 gerekse de 2006 yılınd yürütülen çlışmlrd uygulmsı ypıln herbisitlerin mısır bitkisinin çimlenme syılrın etkisi olmdığı, uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı sptnmıştır. Çizelge Hcıhsn Toprk Örnekleri İle Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Mısır Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı İle Bitki Boy Uzunluğu ( ). (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)) KONTROL MESPRO PROCAR MESOID *ÇİM. 4,8±0,50* 4,3±0,96 5,0±0,00 4,3±0, T.A.K.A 2,6±0,42 2,8±0,77 2,2±0,83 2,6±0,30 T.Ü.K.A 1,5±0,31b 1,9±0,55 1,1±0,07b 2,0±0,20 B.U 25,2±0,69 24,7±2,27 15,7±1,25b 26,1±1,40 *ÇİM. 4,8±0,50 5,0±0,00 4,8±0,50 5,0±0, T.A.K.A 2,6±0,14 2,7±0,14 2,4±0,33b 2,6±0,09b T.Ü.K.A 1,6±0,08 1,6±0,17 1,3±0,22b 1,6±0,09 B.U 31,0±3,46 29,3±2,06 11,9±1,20b 30,8±3,50 *ÇİM. : Çimlenme syısı (det/sksı) T.A.K.A:Toprk ltı kuru ğırlık (g) T.Ü.K.A.: Toprk üstü kuru ğırlık (g) B.U. :Boy uzunluğu (cm) Hcıhsn deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle yürütülen sksı denemelerinde, herbisit uygulmlrının mısır bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığın oln etkisi rştırılmıştır. Çlışmnın sonucund, gerek 2005 gerekse de 2006 yılınd yürütülen denemelerde tüm uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı sptnmıştır. 88

113 Hcıhsn deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle 2005 yılınd yürütülen denemede mısır bitkisinin toprk üstü kuru ğırlığı için en yüksek değer MESOID ve dh sonr MESPRO uygulmlrınd sptnmış olup bu uygulmlrı dh sonr uygulmsız kontrol ve PROCAR uygulmlrı tkip etmiştir. Sonuçt en iyi değerleri veren MESOID ve MESPRO uygulmlrı isttistiki olrk ynı grupt yer lırken, uygulmsız kontrol ile PROCAR uygulmsı ise diger bir grup içerisinde yer lmıştır. Herbisitlerin mısır bitkisinin boy uzunluğun oln etkileri rştırıldığınd ise birinci ve ikinci yıl yürütülen çlışmlrın sonuçlrı birbirine prlel bulunmştur. Her iki yıld d mısır bitkisinin boy uzunluğunu zltn uygulm bir tek PROCAR uygulmsı olrk tespit edilmiş olup, her iki yıld d bu uygulm ile diğerleri rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu tespit edilmiştir (Çizelge 4.12). Çlışmd herbisit uygulmlrının mısır bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı ve toprk üstü kuru ğırlıklrı ile boy uzunluklrının kontrole ornl frkı d hesplnmıştır. Bun göre PROCAR uygulmsı, 2005 ve 2006 yıllrınd sırsıyl, toprk ltı kuru ğırlığını % 14 ve % 29, toprk üstü kuru ğırlığını % 24 ve % 23 ve mısır bitkisinin boyunu ise % 38 ve % 42 ornlrınd kontrole göre zlttığı tespit edilmiştir. Herbisitler rsınd mısır bitkisinin genel biyomsını en fzl etkileyen PROCAR herbisiti olmuştur. Diğer uygulmlrdn MESPRO ve MESOID herbisitleri birinici ve ikinci yıl ypıln çlışmlrd mısır bitkisinin genel biyomsınd herhngi bir zlmy neden olmmışlrdır. Ypıln isttistiki nlizlerde kontrol ile rlrındki frklr önemsiz bulunmuştur (Şekil 4.32 ve 4.33). 89

114 160 HACIHASAN-2005 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlık T. üstü kuru ğırlık Boy uzunluğu Şekil Hcıhsn Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Mısır Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı İle Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 160 HACIHASAN-2006 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID Bitki boyu T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Şekil Hcıhsn Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Mısır Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı İle Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 90

115 Oymklı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Oymklı toprk örnekleri ile 2005 yılınd yürütülen sksı çlışmlrı sonucund herbisit uygulnmış ve uygulnmmış (kontrol) toprklrd yetiştirilen mısır bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı kuru ğırlığı, toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğu Çizelge 4.15 de verilmiştir. Çizelge 4.13 de de görüldüğü gibi gerek uygulmsı ypıln herbisitlerin mısır bitkisinin çimlenme syılrın etkisi olmdığı, uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı sptnmıştır. Çizelge Oymklı Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Mısır Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı İle Bitki Boy Uzunluğu (2005) (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)). KONTROL MESPRO PROCAR MESOID *ÇİM. 4,8±0,50* 4,3±0,96 4,5±0,58 4,3±0,50 T.A.K.A 7,1±3,14 4,1±1,68bc 1,9±0,50c 4,6±1,65bc T.Ü.K.A 3,6±1,07b 5,2±3,40 1,1±0,37b 4,7±2,75 B.U 22,8±0,39 14,3±3,81c 7,8±1,12d 17,9±3,16bc *ÇİM. : Çimlenme syısı (det/sksı) T.A.K.A:Toprk ltı kuru ğırlık (g) T.Ü.K.A.: Toprk üstü kuru ğırlık (g) B.U. :Boy uzunluğu (cm) Oymklı deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle yürütülen sksı denemelerinde, herbisit uygulmlrının mısır bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığın oln etkisi rştırılmıştır. Çlışmnın sonucund, uygulmsız kontrole ornl mısır bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını en fzl zltn uygulm PROCAR olmuş ve bunu dh sonr MESPRO ve MESOID uygulmlrı tkip etmiştir. Ypıln nliz sonucund ise PROCAR ve MESPRO uygulmlrının isttistiki olrk ynı grup içerisinde yer ldığı ve bu uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu tespit edilmiştir. Mısır bitkisinin toprk üstü kuru ğırlığını ise en fzl zltn uygulm yine PROCAR olmuş ve diğer uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı nck PROCAR uygulmsı ile uygulmsız kontrol rsındki frkın önemli olduğu 91

116 sptnmıştır. PROCAR uygulmsı mısır bitkisinin boy uzunluğunu d en fzl zltn uygulm olrk bulunurken, bu uygulmyı MESOID ve MESPRO uygulmlrı tkip ettiği de tespit edilmiştir. Deneme sonuçlrın uygulnn nliz sonucund ise uygulmsız kontrol ile diğer tüm uygulmlr rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu tespit edilmiştir. Deneme sonucund herbisit uygulmlrının mısır bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı ve toprk üstü kuru ğırlıklrı ile boy uzunluklrının kontrole ornl frkı d hesplnmıştır. Bun göre PROCAR uygulmsı, mısırın toprk ltı kuru ğırlığını % 74, toprk üstü kuru ğırlığını % 72 ve bitki boy uzunluğunu % 66 zltmıştır. Diğer uygulmlrdn MESPRO mısırın toprk ltı kuru ğırlığını % 43, toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğunu % 38 ornınd zltırken MESOID herbisiti ise sırsıyl % 35, % 16, % 22 ornlrınd zltmıştır (Şekil 4.34). UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL OYMAKLI-2005 MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlık T. üstü kuru ğırlık Boy uzunluğu Şekil Oymklı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Mısır Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı İle Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 92

117 Blclı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Blclı toprk örnekleri ile 2006 yılınd yürütülen sksı çlışmlrı sonucund herbisit uygulnmış ve uygulnmmış (kontrol) toprklrd yetiştirilen mısır bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı kuru ğırlığı, toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğu Çizelge 4.14 de verilmiştir. Çizelge 4.16 de de görüldüğü gibi herbisitlerin mısır bitkisinin çimlenme syılrın etkisi olmdığı, uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı sptnmıştır. Çizelge Blclı Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Mısır Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı İle Bitki Boy Uzunluğu (2006). (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)) KONTROL MESPRO PROCAR MESOID *ÇİM. 5,0±0,00* 5,0±0,00 4,3±0,43 4,8±0,43 T.A.K.A 4,1±0,49 3,3±0,19b 2,4±0,22c 3,6±1,10b T.Ü.K.A 2,5±0,09 2,3±0,13b 1,9±0,11c 3,7±0,99 B.U 35,5±3,45 27,6±2,48bc 22,5±0,55c 31,2±5,01b *ÇİM. : Çimlenme syısı (det/sksı) T.A.K.A:Toprk ltı kuru ğırlık (g) T.Ü.K.A.: Toprk üstü kuru ğırlık (g) B.U. :Boy uzunluğu (cm) Blclı deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle yürütülen sksı denemelerinde, uygulmsı ypıln herbisitler içerisinde mısır bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını uygulmsız kontrole ornl en fzl zltn uygulmnın PROCAR olduğu ve bunu dh sonr MESPRO ve MESOID uygulmlrının tkip ettiği sptnmıştır. Deneme sonuçlrın ypıln nliz sonucund ise PROCAR ve MESPRO uygulmlrı ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu tespit edilmiştir. Mısır bitkisinin toprk üstü kuru ğırlığını ise en fzl zltn uygulm yine PROCAR olmuş ve bu uygulmyı MESPRO uygulmsı tkip etmiştir. Ypıln nliz sonucund ise uygulmsız kontrol ile PROCAR ve MESPRO uygulmlrı rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu tespit edilmiştir. Uygulmlrın mısır bitkisinin boy uzunluğun oln etkilerinde de benzer 93

118 sonuçlr lınmış olup uygulmsız kontrol ile PROCAR ve MESPRO uygulmlrı rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu bulunmuştur. Deneme sonucund herbisit uygulmlrının mısır bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı ve toprk üstü kuru ğırlıklrı ile boy uzunluklrının kontrole ornl frkı hesplnmıştır. Mısır bitkisinin toprk ltı ve toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğunu uygulmlr rsınd en fzl zltn herbisit diğer deneme lnlrındki toprklrl yürütülen çlışmd olduğu gibi PROCAR uygulmsı olmuştur. Bu herbisit mısırın toprk ltı kuru ğırlığını % 40, toprk üstü kuru ğırlığını % 24 ve bitki boy uzunluğunu % 37 zltmıştır. Diğer uygulmlrdn MESPRO, mısırın toprk ltı kuru ğırlığını % 19, toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğunu % 9 ve % 22 ornlrınd zltmıştır. Aynı çlışmd MESOID herbisiti mısırın toprk üstü kuru ğırlığını uygulmsız kontrole ornl rttırırken, toprk ltı kuru ğırlığı ve bitki boy uzunluğunu % 12 ornınd zltmıştır (Şekil 4.35). 160 BALCALI-2006 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID Bitki boyu T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Şekil Blclı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Mısır Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı İle Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 94

119 Ceylnpınr, Hcıhsn, Oymklı ve Blclı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlrın Birbirleriyle Krşılştırılmsı Mısır bitkisinin iki yıl üstüste ypıln denemelerde (2005 ve 2006), çimlenme syısı, toprk ltı ve üstü kuru ğırlıklrı ile bitki boy uzunluğu değerlendirilmeye lınmıştır. Denemelerde mısır bitkisinin gerek toprk ltı ve toprk üstü kuru ğırlığının ve gerekse bitki boy uzunluklrının herbisitlere verdikleri tepki yüzdelerinin genelde birbirine prlel olduğu belirlenmiştir. Her iki yıld d tüm loksyonlrdn lınn toprk örnekleriyle yürütülen çlışmd uygulmsı ypıln herbisitlerin hiçbirinin mısırın çimlenmesine olumsuz bir etkisi olmdığı tespit edilmiştir. Frklı loksyonlrdn lınn toprk örnekleriyle ypıln çlışmd genel olrk bir herbisitin mısır bitkisinin toprk ltı ve üstü kuru ğırlığı ile boyun oln etkisi birbirlerine prlel bulunmuştur UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) CEYLANPINAR HACIHASAN OYMAKLI MESOID MESPRO PROCAR Şekil Ceylnpınr, Hcıhsn ve Oymklı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisitlerin Uygulmsız Kontrole Göre Mısır Bitkisinin Genel Biyoms Ortlmsın (Toprk ltı ve Üstü Kuru Ağırlığı, Bitki Boyu) Oln Etkileri (2005). 95

120 Birinci yıl ypıln çlışmlrd herbisitlerin frklı toprklrd mısır bitkisinin genel biyomsınd oluşturduklrı zlış ornlrı Şekil 4.36 de verilmiştir. Hcıhsn toprğınd mısır bitkisinin tüm herbisitlere oln tepkileri kontrol ile kıyslndığınd MESOID ve MESPRO herbisitleri mısır bitkisinin genel biyomsını etkilemezken PROCAR herbisiti % 26 zlmy neden olmuştur. Ceylnpınr toprğınd mısırın genel biyomsınd PROCAR % 82, MESPRO % 24 ve MESOID % 21 zlmy neden olurken ynı herbisitler Oymklı toprğınd sırsıyl % 70, % 40 ve % 28 ornlrınd zlmy neden olmuşlrdır. Herbisit-toprk ilişkisinin belirlenmesinde mısır bitkisinin bu herbisitler için iyi bir test bitkisi olduğu elde edilen verilerden de nlşılmktdır. Bu bitkinin özellikle MESPRO ve PROCAR herbisitlerine hsss olmsı bu herbisitlerin toprklr rsındki frklılığı orty koymd etkili bir test bitkisi olduğu kntine vrılmıştır. Bu herbisitlerin mısır bitkisinde neden olduğu simptomlr Resim 4.5. de verilmiştir. KONTROL MESOID KONTROL PROCAR KONTROL MESPRO Resim 4.5. Uygulmsız Kontrol Ve MESOID, PROCAR ve MESPRO Uygulnmış Toprkt Yetiştirlen Mısır Bitkisi. Hcıhsn toprğı ile diğer iki toprk rsındki isttistiki frk önemli bulunmuştur. Anck Ceylnpınr ile Oymklı toprklrı rsınd isttistiki nlizde frk sptnmmıştır.oymklı trlsının toprk ypısınd kil ornı oldukç yüksek ve orgnik mdde miktrı Hcıhsn toprğın göre düşüktür. Arlrındki frkın bu sebepten kynklnbiliceği düşünülmektedir. Ceylnpınr trlsı iklimsel olrk diğer iki trldn frklıdır. Bununl birlikte bu toprktki kil ornı Oymklı toprğınd olduğu gibi oldukç yüksektir. Elde edilen sonuçlr göre de her iki toprk kıyslndığınd MESPRO ve PROCAR herbisitlerinde benzerlikler vrdır. Anck her iki toprk rsınd MESOID herbisitinde oluşn frkın iklimsel 96

121 nedenlerden oluşmuş olbiliceği düşünülmektedir. Benzer sonuçlr Günter ve rk., (1989) nın Sulfometuron, Chlorsulfuron, Metsulfuron methyl, Trisulfuron ve Tribenuron methyl isimli herbisitler ile yptıklrı çlışmd d sptnmıştır. Arştırıcılr bu herbisitlerin kumlu-tınlı toprk ypısın ship oln Horotiu toprğınd kil ornı yüksek Wendhusen toprğın göre dh kıs sürede prçlndığını bildirmişlerdir. İkinci yıl ypıln çlışmlrd birinci yıld olduğu gibi kontrol ile kıyslndığınd MESOID ve MESPRO herbisitleri Hcıhsn toprğınd mısır bitkisinin genel biyomsını etkilemezken (% 1-2), PROCAR herbisiti % 31 ornınd zlmy neden olmuştur (Şekil 4.37) UYGULMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) CEYLANPINAR HACIHASAN BALCALI MESOID MESPRO PROCAR Şekil Ceylnpınr, Hcıhsn ve Blclı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisitlerin Uygulmsız Kontrole Göre Mısır Bitkisinin Genel Biyoms Ortlmsın (Toprk ltı ve Üstü Kuru Ağırlığı, Bitki Boyu) Oln Etkileri (2006) Ceylnpınr toprğınd PROCAR herbisiti % 86, MESPRO % 36 ve MESOID herbisiti % 10 zlmy neden olmuştur. Blclı toprğınd MESOID herbisiti mısır bitkisinin genel biyomsını etkilemezken, PROCAR herbisiti bu toprkt % 34 ve MESPRO % 19 ornınd zlmy neden olmuştur (Şekil 4.37). 97

122 Herbisitlerin Soy Bitkisine Etkileri Ceylnpınr Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Ceylnpınr toprk örnekleri ile 2005 ve 2006 yıllrınd yürütülen sksı çlışmlrı sonucund herbisit uygulnmış ve uygulnmmış (kontrol) toprklrd yetiştirilen soy bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı kuru ğırlığı, toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğu Çizelge 4.15 de verilmiştir. Ceylnpınr deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle yürütülen sksı denemelerinde, herbisit uygulmlrının soy tohumlrının çimlenme ornın etkisi rştırılmıştır. Çlışmnın sonucund, gerek 2005 gerekse de 2006 yılınd yürütülen denemelerde tüm uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı sptnmıştır. Çizelge Ceylnpınr Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Soy Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu ( ). (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)). KONTROL MESPRO PROCAR MESOID *ÇİM. 4,3±1,26* 4,3±0,96 4,5±0,58 4,5±1, T.A.K.A 0,7±0,10 0,4±0,05 0,42±0,08 0,22±0,09b T.Ü.K.A 1,3±0,46 0,9±0,22b 1,06±0,12bc 0,9±0,22c B.U 19,5±4,77 16,3±1,91b 16,3±1,53b 12,8±2,98b *ÇİM. 4,5±1,29 4,5±1,29 4,5±0,58 4,0±1, T.A.K.A 0,6±0,16 0,4±0,09b 0,3±0,04b 0,2±0,03c T.Ü.K.A 1,4±0,09 1,1±0,09b 1,2±0,10b 0,9±0,09c B.U 22,4±3,72 16,5±1,74b 16,4±2,35b 13,2±3,00b *ÇİM. : Çimlenme syısı (det/sksı) T.A.K.A:Toprk ltı kuru ğırlık (g) T.Ü.K.A.: Toprk üstü kuru ğırlık (g) B.U. :Boy uzunluğu (cm) Ceylnpınr deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle 2005 yılınd yürütülen denemede soy bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını bir tek MESOID 98

123 uygulmsının zlttığı, bu uygulm ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu, diğer uygulmlrl uygulmsız kontrol rsındki frkın ise isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Soy bitkisinin toprk üstü kuru ğırlığı ise en fzl yine MESOID uygulmsındn olumsuz etkilenmiş ve bu uygulmyı dh sonr PROCAR uygulmsı tkip etmiştir. MESOID ve PROCAR uygulmsı ile uygulmsız kontrol rsındki frk isttistiki olrk önemli bulunmuştur. Soy bitkisinin toprk ltı ve üstü kuru ğırlığın prlel olck şekilde boy uzunluğu d yine en fzl MESOID uygulmsındn etkilenmiş olup, diğer uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemsiz olduğu, nck MESOID uygulmsı ile uygulmsız kontrol rsındki frkın önemli olduğu tespit edilmiştir. Aynı çlışmnın 2006 yılındki sonuçlrınd ise soy bitkisinin toprk ltı ve üstü kuru ğırlıklrı ile boy uzunluklrının en fzl MESOID uygulmsındn olumsuz olrk etkilendiği sptnmıştır (Çizelge 4.15). Çlışmd herbisit uygulmlrının soy bitkisinin toprk ltı ve toprk üstü kuru ğırlıklrı ile boy uzunluklrının kontrole ornl frkı d hesplnmıştır. Bun göre MESOID uygulmsı, 2005 ve 2006 yıllrınd sırsıyl, toprk ltı kuru ğırlığını % 69 ve % 67 (ortlm % 68), toprk üstü kuru ğırlığı % 31 ve % 36 (ortlm % 33) ve bitki boyunu ise % 34 ve % 42 (ortlm % 38) ornlrınd zltmıştır. PROCAR herbisiti de soy bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını kontrole göre birinci ve ikinci yıl sırsıyl, % 40 ve % 50 (ortlm % 45), toprk üstü kuru ğırlığını % 18 ve % 14 (ortlm % 16), bitki boy uzunluğunu ise % 16 ve % 27 (ortlm % 21) ornınd zltmıştır. Bir diğer herbisit oln MESPRO ise soy bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını 2005 ve 2006 yıllrınd sırsıyl % 43 ve % 33 (ortlm % 38), toprk üstü kuru ğırlığını % 31ve % 21 (ortlm % 26) ve son olrk d soy bitkisinin boyunu % 16 ve % 26 (ortlm % 21) ornlrınd zltmıştır. (Şekil 4.38 ve Şekil 4.39). 99

124 160 CEYLANPINAR-2005 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Boy Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 160 CEYLANPINAR-2006 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Boy Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 100

125 Hcıhsn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Hcıhsn toprk örnekleri ile 2005 ve 2006 yıllrınd yürütülen sksı çlışmlrı sonucund herbisit uygulnmış ve uygulnmmış (kontrol) toprklrd yetiştirilen soy bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı kuru ğırlığı, toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğu Çizelge 4.18 d verilmiştir. Hcıhsn deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle yürütülen sksı denemelerinde, herbisit uygulmlrının soy tohumlrının çimlenme ornın etkisi rştırılmıştır. Çlışmnın sonucund, gerek 2005 gerekse de 2006 yılınd yürütülen denemelerde tüm uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı sptnmıştır. Çizelge Hcıhsn Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Soy Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu ( ), (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)). KONTROL MESPRO PROCAR MESOID *ÇİM. 5,3±0,96* 4,8±0,50 5,3±0,50 4,5±1, T.A.K.A 0,2±0,09 0,2±0,06 0,3±0,12 0,15±0,06 T.Ü.K.A 0,5±0,16 0,6±0,19 0,6±0,21 0,58±0,29 B.U 14,8±0,81 14,2±1,19 13,3±1,77 12,8±0,58 *ÇİM. 6,0±0,82 6,5±0,58 6,3±0,96 5,8±0, T.A.K.A 0,4±0,05 0,3±0,02 0,4±0,03 0,2±0,04b T.Ü.K.A 0,6±0,14 0,6±0,05 0,6±0,01 0,6±0,07 B.U 14,6±1,30 14,3±1,58 13,2±1,25 12,9±1,49 *ÇİM. : Çimlenme syısı (det/sksı) T.A.K.A:Toprk ltı kuru ğırlık (g) T.Ü.K.A.: Toprk üstü kuru ğırlık (g) B.U. :Boy uzunluğu (cm) Hcıhsn deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle 2005 yılınd yürütülen denemede soy bitkisinin toprk ltı ve üstü kuru ğırlıklrı ile bitki boy uzunluğun uygulmsı ypıln hiçbir herbisitin olumsuz bir etkisinin olmdığı, 101

126 dolyısıyl uygulmsız kontrol ile uygulmlr rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Aynı çlışmnın 2006 yılındki sonuçlrınd ise soy bitkisinin bir tek toprk ltı kuru ğırlığının MESOID uygulmsındn olumsuz olrk etkilendiği, toprk üstü kuru ğırlığı ve bitki boyu uzunluğunun ise herbisit uygulmlrındn etkilenmediği tespit edilmiştir (Çizelge 4.16). Çlışmd herbisit uygulmlrının soy bitkisinin toprk ltı ve toprk üstü kuru ğırlıklrı ile boy uzunluklrının kontrole ornl frkı d hesplnmıştır. Bun göre MESOID uygulmsı, 2005 yılınd soy bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını % 25, bitki boyunu ise % 13 ornınd zltmış nck toprk üstü kuru ğırlığınd % 16 lık bir rtış neden olmuştur. Aynı herbisit 2006 yılınd ise soy bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını % 50, bitki boyunu % 11 ornlrınd zltmış, toprk üstü kuru ğırlığı ise etkilememiştir. Çlışıln herbisitlerden bir diğeri oln PROCAR birinci yıl denemesinde toprk ltı ve üstü kuru ğırlıklrınd sırsıyl % 50 ve % 20 rtış neden olurken, bitki boyund % 10 ornınd zlış neden olmuştur. Aynı herbisit 2006 yılınd toprk ltı ve üstü kuru ğırlığınd uygulmsız kontrole ornl herhngibir değişiklik ypmmış nck bitki boyunu % 9 ornınd zltmıştır. MESPRO uygulmsı ise 2005 yılınd soy bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığınd uygulmsız kontrole ornl herhngibir değişiklik ypmmış, toprk üstü kuru ğırlığınd % 20 ornınd rtış, bitki boyund ise % 4 ornınd zlış meydn getirmiştir. MESPRO uygulmsı 2006 yılınd ise toprk üstü kuru ğırlığınd uygulmsız kontrole ornl herhngibir değişiklik ypmmış, toprk ltı kuru ğırlığını % 25, bitki boy uzunluğunu ise % 2 ornlrınd zltmıştır (Şekil 4.40 ve 4.41). 102

127 160 HACIHASAN-2005 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Boy Şekil Hcıhsn Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 160 HACIHASAN-2006 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Boy Şekil Hcıhsn Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 103

128 Oymklı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Oymklı toprk örnekleri ile 2005 yılınd yürütülen sksı çlışmlrı sonucund herbisit uygulnmış ve uygulnmmış (kontrol) toprklrd yetiştirilen soy bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı kuru ğırlığı, toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğu Çizelge 4.17 de verilmiştir. Oymklı deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle yürütülen sksı denemelerinde, herbisit uygulmlrının soy tohumlrının çimlenme ornın etkisi rştırılmış olup çlışmnın sonucund, tüm uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı, dolyısıyl herbisit uygulmlrının soy tohumlrının çimlenmesine etkilemediği sptnmıştır. Çizelge Oymklı Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Soy Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu (2005) (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)). KONTROL MESPRO PROCAR MESOID *ÇİM. 5,0±1,4* 4,5±0,6 5,5±1,0 4,3±1,5 T.A.K.A 1,5±0,5 1,6±0,0 1,4±0,5 0,4±0,2b T.Ü.K.A 2,5±0,4b 2,6±0,1b 3,1±1,4 1,6±0,6b B.U 11,0±1,7 10,3±1,2 10,9±1,2 9,6±1,3b *ÇİM. : Çimlenme syısı (det/sksı) T.A.K.A:Toprk ltı kuru ğırlık (g) T.Ü.K.A.: Toprk üstü kuru ğırlık (g) B.U. :Boy uzunluğu (cm) Oymklı deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle 2005 yılınd yürütülen denemede soy bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını bir tek MESOID uygulmsının zlttığı, bu uygulm ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu, diğer uygulmlrl uygulmsız kontrol rsındki frkın ise isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Soy bitkisinin toprk üstü kuru ğırlığı ise en fzl yine MESOID uygulmsındn olumsuz etkilenmiştir nck yinede MESOID uygulmsı ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Soy bitkisinin boyund d benzer 104

129 sonuçlr lınmıştır. Tüm uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frk isttistiki olrk önemsiz bulunmuştur (Çizelge 4.17). Çlışmd herbisit uygulmlrının soy bitkisinin toprk ltı ve toprk üstü kuru ğırlıklrı ile boy uzunluklrının kontrole ornl frkı d hesplnmıştır. Bun göre MESOID uygulmsı, soy bitkisinin toprk ltı ve üstü kuru ğırlığını ve bitki boyunu sırsıyl % 73, % 36 ve % 12 ornlrınd zltmıştır. PROCAR uygulmsı ise soy bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını % 6, bitki boy uzunluğunu % 1 ornlrınd zltırken, toprk üstü kuru ğırlığını uygulmsız kontrole göre % 24 ornınd rtırmıştır. Bir diğer uygulm oln MESPRO d d soy bitkisinin toprk ltı ve üstü kuru ğırlıklrınd sırsıyl % 7 ve % 4 ornlrınd rtış, bitki boy uzunluğund ise % 7 ornınd zlış tespit edilmiştir (Şekil 4.42). 160 OYMAKLI-2005 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Boy Şekil Oymklı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 105

130 Blclı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Blclı toprk örnekleri ile 2006 yılınd yürütülen sksı çlışmlrı sonucund herbisit uygulnmış ve uygulnmmış (kontrol) toprklrd yetiştirilen soy bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı kuru ğırlığı, toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğu Çizelge 4.20 de verilmiştir. Blclı deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle yürütülen sksı denemelerinde, herbisit uygulmlrının soy tohumlrının çimlenme ornın etkisi rştırılmış olup çlışmnın sonucund, tüm uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı, dolyısıyl herbisit uygulmlrının soy tohumlrının çimlenmesine etkilemediği sptnmıştır. Çizelge Blclı Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Soy Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu (2006) (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)). KONTROL MESPRO PROCAR MESOID *ÇİM. 5,0±1,8* 5,75±0,9 5,3±1,7 5,3±1,7 T.A.K.A 1,5±0,1 1,4±0,1 1,4±0,1 1,2±0,1 T.Ü.K.A 2,6±0,3 2,5±0,0 2,5±0,9 2,3±0,6 B.U 26,8±3,6 25,2±1,4 24,1±1,0 26,9±2,2 *ÇİM. : Çimlenme syısı (det/sksı) T.A.K.A:Toprk ltı kuru ğırlık (g) T.Ü.K.A.: Toprk üstü kuru ğırlık (g) B.U. :Boy uzunluğu (cm) Blclı deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle 2006 yılınd yürütülen denemede soy bitkisinin toprk ltı ve üstü kuru ğırlıklrı ile bitki boy uzunluğunun uygulmsı ypıln hiçbir herbisitten etkilenmediği ve tüm uygulmr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir (Çizelge 4.18). 106

131 Çlışmd herbisit uygulmlrının soy bitkisinin toprk ltı ve toprk üstü kuru ğırlıklrı ile boy uzunluklrının kontrole ornl frkı d hesplnmıştır. Bun göre MESOID uygulmsı, soy bitkisinin toprk ltı ve üstü kuru ğırlığını sırsıyl % 20, ve % 11 ornlrınd zltmış, soy bitkisinin boy uzunluğunu ise % 0,4 ornınd rtırmıştır. PROCAR uygulmsı ise soy bitkisinin toprk ltı ve üstü kuru ğırlıklrı ile bitki boy uzunluğunu uygulmsız kontrole ornl sırsıyl, % 7, % 4 ve % 10 ornlrınd zltmıştır. Bir diğer uygulm oln MESPRO d d soy bitkisinin toprk ltı ve üstü kuru ğırlıklrı ile bitki boy uzunluğunu uygulmsız kontrole ornl sırsıyl % 7, % 4 ve % 6 ornlrınd zlışlrın olduğu tespit edilmiştir (Şekil 4.43). UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL BALCALI-2006 MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Boy Şekil Blclı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı İle Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 107

132 Ceylnpınr, Hcıhsn, Oymklı ve Blclı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlrın Birbirleriyle Krşılştırılmsı Soy bitkisi ilgili iki yıl yürütülen sksı çlışmlrınd denemelerde yer ln herbisitlerden MESOID genel olrk tüm toprk ypılrınd soy bitkisinin genel biyomsını zltmıştır (Resim 4.6). Soy bitkisinin MESOID herbisitine krşı MESPRO ve PROCAR herbisitlerine göre dh hsss olduğu sptnmıştır. İlçsız MESOID Resim 4.6. Uygulmsız Kontrol ve MESOID Uygulnmış Toprkt Yetiştirlen Soy Bitkisi. 108

133 Bu nedenle MESPRO ve PROCAR herbisitlerinin frklı toprklrdki klıcılıklrını kıyslmd soy bitkisinin test bitkisi olrk kullnılmycğı kntine vrılmıştır. Anck soy bitkisi MESOID herbisiti için frklı toprklrı kıyslmd iyi bir test bitki olduğu elde edilen verilerden nlşılmktdır. Frklı toprklrd MESOID herbisitinin kontrol ile kıyslnmsı sonucu soynın frklı verim prmetrelerine oln etkileri Şekil 4.44 de verilmektedir. Bun göre MESOID herbisiti 2005 yılınd ypıln çlışmd soy bitkisinin genel biyomsın Ceylnpınr toprğınd % 45, Oymklı d % 41 ve Hcıhsn toprğınd % 8 zlmy neden olmuştur. Ceylnpınr ile Oymklı toprklrı rsınd isttistiki olrk frk bulunmmıştır. Anck bu iki toprk ile Hcıhsn toprğı rsınd isttistiki frk önemli bulunmuştur (Şekil 4.44) UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) CEYLANPINAR HACIHASAN OYMAKLI Bitki boyu T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Genel Biyoms ort. Şekil Ceylnpınr, Hcıhsn, Oymklı Toprklrınd MESOID Uygulmsının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı İle Bitki Boy Uzunluğun Genel Biyomsın Etkileri (2005). 109

134 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) CEYLANPINAR HACIHASAN ÜNİVERSİTE Bitki boyu T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Genel Biyoms ort. Şekil Ceylnpınr, Hcıhsn, Blclı Toprklrınd MESOID Uygulmsının Soy Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı İle Bitki Boy Uzunluğun Genel Biyomsın Etkileri (2006). İkinci yıl (2006) yürütülen çlışmlrd MESOID herbisitinin soy bitkisinin genel biyomsın Ceylnpınr toprğınd % 51, Hcıhsn toprğınd % 25 ve Blclı toprğınd % 16 zlmy neden olmuştur. Hcıhsn ile Blclı toprklrı rsınd isttistiki olrk frk bulunmmıştır. Anck bu iki toprk ile Ceylnpınr toprğı rsınd isttistiki frk önemli bulunmuştur (Şekil 4.45) Herbisitlerin Pmuk Bitkisine Etkileri Ceylnpınr Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Ceylnpınr toprk örnekleri ile 2005 ve 2006 yıllrınd yürütülen sksı çlışmlrı sonucund herbisit uygulnmış ve uygulnmmış (kontrol) toprklrd yetiştirilen pmuk bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı kuru ğırlığı, toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğu Çizelge 4.21 de verilmiştir. 110

135 Ceylnpınr deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle yürütülen sksı denemelerinde, herbisit uygulmlrının pmuk tohumlrının çimlenme ornın etkisi rştırılmıştır. Çlışmnın sonucund, gerek 2005 gerekse de 2006 yılınd yürütülen denemelerde tüm uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı, dolyısıyl herbisit uygulmlrının pmuk tohumlrının çimlenmesini etkilemediği sptnmıştır. Çizelge Ceylnpınr Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Pmuk Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu ( ). (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)). KONTROL MESPRO PROCAR MESOID *ÇİM. 4,3±0,96* 4,0±0,82 6,0±2,00 5,3±0, T.A.K.A 0,3±0,03 0,3±0,01 0,3±0,06 0,13±0,03b T.Ü.K.A 1,5±0,24 1,3±0,10b 1,1±0,22bc 0,9±0,16c B.U 17,5±0,90 15,8±1,64 16,6±1,23 10,8±2,88b *ÇİM. 5,1±1,21 5,5±1,29 5,3±2,22 5,0±1, T.A.K.A 0,4±0,12 0,3±0,02b 0,3±0,03b 0,2±0,02c T.Ü.K.A 1,3±0,28 1,0±0,20b 1,1±0,23 0,8±0,11b B.U 22,4±3,72 16,5±1,74b 16,4±2,35b 13,2±3,00b *ÇİM. : Çimlenme syısı (det/sksı) T.A.K.A:Toprk ltı kuru ğırlık (g) T.Ü.K.A.: Toprk üstü kuru ğırlık (g) B.U. :Boy uzunluğu (cm) Ceylnpınr deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle 2005 yılınd yürütülen denemede pmuk bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını bir tek MESOID uygulmsının zlttığı, bu uygulm ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu, diğer uygulmlrl uygulmsız kontrol rsındki frkın ise isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Soy bitkisinin toprk üstü kuru ğırlığı ise en fzl yine MESOID uygulmsındn olumsuz etkilenmiş ve bu uygulmyı dh sonr PROCAR ve MESPRO uygulmlrı tkip etmiştir. MESOID ve PROCAR uygulmsı ile uygulmsız kontrol rsındki frk isttistiki olrk önemli, MESPRO ile uygulmsız kontrol rsındki frk ise isttistiki olrk 111

136 önemsiz bulunmuştur. Soy bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığın prlel olck şekilde boy uzunluğu d yine en fzl MESOID uygulmsındn etkilenmiş olup, diğer uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemsiz olduğu, nck MESOID uygulmsı ile uygulmsız kontrol rsındki frkın önemli olduğu tespit edilmiştir. Aynı çlışmnın 2006 yılındki sonuçlrınd ise soy bitkisinin toprk ltı ve üstü kuru ğırlıklrı ile boy uzunluklrının en fzl MESOID uygulmsındn olumsuz olrk etkilendiği, sdece MESOID uygulmsı ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu, diğer uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın ise isttistiki olrk önemli olmdığı sptnmıştır (Çizelge 4.19). Çlışmd herbisit uygulmlrının soy bitkisinin toprk ltı ve toprk üstü kuru ğırlıklrı ile boy uzunluklrının kontrole ornl frkı d hesplnmıştır. Bun göre MESOID uygulmsı, 2005 ve 2006 yıllrınd sırsıyl, toprk ltı kuru ğırlığını % 57 ve % 50 (ortlm % 53), toprk üstü kuru ğırlığı % 40 ve % 38 (ortlm % 39) ve bitki boyunu ise % 38 ve % 41 (ortlm % 39) ornlrınd zltmıştır. Uygulmsı ypıln PROCAR herbisiti de pmuk bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını uygulmsız kontrole göre birinci yıl etkilemezken, ikinci yıl % 25 (ortlm % 13), toprk üstü kuru ğırlığını birinci ve ikinci yıl sırsıyl % 26 ve % 15 (ortlm % 21), bitki boy uzunluğunu ise % 5 ve % 27 (ortlm % 16) ornınd zltmıştır. Uygulmsı ypıln bir diğer herbisit oln MESPRO ise pmuk bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını uygulmsız kontrole göre birinci yıl etkilemezken, ikinci yıl % 25 (ortlm % 12), toprk üstü kuru ğırlığını 2005 ve 2006 yıllrınd sırsıyl % 13 ve % 23 (ortlm % 18) ve son olrk d pmuk bitkisinin boyunu % 9 ve % 26 (ortlm % 18) ornlrınd zltmıştır. (Şekil 4.46 ve 4.47). 112

137 160 CEYLANPINAR-2005 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Boy Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 160 CEYLANPINAR-2006 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Bitki boyu Şekil Ceylnpınr Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 113

138 Hcıhsn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Hcıhsn toprk örnekleri ile 2005 ve 2006 yıllrınd yürütülen sksı çlışmlrı sonucund herbisit uygulnmış ve uygulnmmış (kontrol) toprklrd yetiştirilen pmuk bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı kuru ğırlığı, toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğu Çizelge 4.22 de verilmiştir. Hcıhsn deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle yürütülen sksı denemelerinde, herbisit uygulmlrının pmuk tohumlrının çimlenme ornın etkisinin rştırıldığı çlışmnın sonucund, gerek 2005 gerekse 2006 yılınd yürütülen denemelerde tüm uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı, dolyısıyl herbisit uygulmlrının pmuk tohumlrının çimlenmesine herhngibir etkisinin olmdığı sptnmıştır. Çizelge Hcıhsn Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Pmuk Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı İle Bitki Boy Uzunluğu ( ) (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)). KONTROL MESPRO PROCAR MESOID *ÇİM. 5,3±1,71* 5,0±1,41 5,3±0,96 4,8±1, T.A.K.A 0,3±0,07 0,2±0,01 0,3±0,03 0,2±0,03 T.Ü.K.A 1,4±0,17 1,5±0,07 1,6±0,21 1,0±0,22b B.U 11,5±0,96 10,0±0,41 10,9±0,66 7,8±1,74b *ÇİM. 5,8±1,81 6,0±0,82 5,3±1,50 5,5±1, T.A.K.A 0,4±0,07b 0,4±0,07b 0,5±0,06 0,3±0,02c T.Ü.K.A 1,6±0,08 1,5±0,15 1,5±0,07 1,0±0,10c B.U 11,4±2,77 11,2±2,63 10,0±2,30b 6,9±1,24b *ÇİM. : Çimlenme syısı (det/sksı) T.A.K.A:Toprk ltı kuru ğırlık (g) T.Ü.K.A.: Toprk üstü kuru ğırlık (g) B.U. :Boy uzunluğu (cm) Hcıhsn deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle 2005 yılınd yürütülen denemede pmuk bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığı üzerine uygulmsı ypıln herbisitlerden hiçbirinin olumsuz bir etkisinin olmdığı, uygulmsız kontrol 114

139 ile uygulmlr rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Pmuk bitkisinin toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boyu üzerine ise bir tek MESOID uygulmsının olumsuz etkisi sptnmış ve bu uygulm ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu nck diğer tüm uygulmlr ile kontrol rsındki frkın ise isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Aynı çlışmnın 2006 yılındki sonuçlrınd ise pmuk bitkisinin toprk ltı ve üstü kuru ğırlıklrı ile bitki boyun bir tek MESOID uygulmsının etkisi olduğu her üç krkter için de (Toprk ltı ve üstü kuru ğırlıklr ve bitki boyu) MESOID uygulmsı ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu, diğer uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın ise isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir (Çizelge 4.20). Çlışmd herbisit uygulmlrının pmuk bitkisinin toprk ltı ve toprk üstü kuru ğırlıklrı ile boy uzunluklrının kontrole ornl frkı d hesplnmıştır. Bun göre MESOID uygulmsı, 2005 ve 2006 yıllrınd pmuk bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını sırsıyl % 33 ve % 25 (ortlm % 29), toprk üstü kuru ğırlığını % 28 ve % 37 (ortlm % 33), bitki boyunu ise % 32 ve % 39 (ortlm % 39) ornlrınd zltmıştır. Çlışıln herbisitlerden bir diğeri oln PROCAR, pmuk bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını 2005 yılınd etkilemez iken 2006 yılınd uygulmsız kontrole ornl % 25 ornınd rtış neden olmuştur. Aynı herbisit toprk üstü kuru ğırlığınd ise ilk yıld d uygulmsız kontrole ornl rtış % 14 ornınd rtış neden olurken, ikinci yıl % 6 ornınd zlış sğlmıştır. MESPRO uygulmsı ise 2005 yılınd pmuk bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığınd uygulmsız kontrole ornl % 33 ornınd zlış neden olurken ikinci yıl herhngibir değişiklik yrtmmıştır. Aynı herbisit pmuk bitkisinin toprk üstü kuru ğırlığını ilk yıl % 7 ornınd rtırırken, ikinci yıl % 6 ornınd zltmıştır. MESPRO uygulmsı, uygulmsız kontrole göre pmuk bitkisinin boyund 2005 ve 2006 yıllrınd sırsıyl % 13 ve % 2 (ortlm % 7,5) ornlrınd zlış neden olmuştur (Şekil 4.48 ve 4.49). 115

140 160 HACIHASAN-2005 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Boy Şekil Hcıhsn Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005). 160 HACIHASAN-2006 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Bitki boyu Şekil Hcıhsn Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006). 116

141 Oymklı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Oymklı toprk örnekleri ile 2005 yılınd yürütülen sksı çlışmlrı sonucund herbisit uygulnmış ve uygulnmmış (kontrol) toprklrd yetiştirilen pmuk bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı kuru ğırlığı, toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğu Çizelge 4.23 de verilmiştir. Oymklı deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle yürütülen sksı denemelerinde, herbisit uygulmlrının pmuk tohumlrının çimlenme ornın etkisi rştırılmış olup çlışmnın sonucund, tüm uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı, dolyısıyl herbisit uygulmlrının pmuk tohumlrının çimlenmesine etkilemediği sptnmıştır. Çizelge Oymklı Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Pmuk Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu (2005) (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)). KONTROL MESPRO PROCAR MESOID *ÇİM. 6,3±1,89* 7,0±1,41 5,5±2,38 6,0±0,82 T.A.K.A 0,4±0,10b 0,5±0,21 0,5±0,33 0,1±0,03b T.Ü.K.A 2,4±0,21 2,0±0,34b 2,2±0,58b 1,7±0,42b B.U 11,4±1,18 9,8±0,53 9,9±1,78 7,54±0,48b *ÇİM. : Çimlenme syısı (det/sksı) T.A.K.A:Toprk ltı kuru ğırlık (g) T.Ü.K.A.: Toprk üstü kuru ğırlık (g) B.U. :Boy uzunluğu (cm) Oymklı deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle 2005 yılınd yürütülen denemede pmuk bitkisinin toprk ltı ve üstü kuru ğırlıklrı ile bitki boyu en fzl MESOID uygulmsındn etkilenmiş olup, çlışıln her üç krkter için de (toprk ltı ve üstü kuru ğırlık, bitki boyu) bir tek MESOID uygulmsı ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olduğu, diğer uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın ise isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir (Çizelge 4.23). 117

142 Çlışmd herbisit uygulmlrının soy bitkisinin toprk ltı ve toprk üstü kuru ğırlıklrı ile boy uzunluklrının kontrole ornl frkı d hesplnmıştır. Bun göre pmuk bitkisinin toprk üstü kuru ğırlığınd MESPRO herbisiti % 17, PROCAR % 8 ve MESOID % 29 zlmy neden olurken ynı herbisitler bitki boy uzunluğunu sırsıyl % 14, % 13 ve % 34 ornlrınd zltmışlrdır. Toprk ltı kuru ğırlığını MESPRO ve PROCAR herbisitleri kontrole göre % 25 rttırmışlrdır. Anck MESOID herbisiti uygulmsız kontrole ornl toprk ltı kuru ğırlığını % 75 ornınd zltmıştır (Şekil 4.52). 160 OYMAKLI-2005 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Boy Şekil Oymklı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2005) Blclı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlr Blclı toprk örnekleri ile 2006 yılınd yürütülen sksı çlışmlrı sonucund herbisit uygulnmış ve uygulnmmış (kontrol) toprklrd yetiştirilen pmuk bitkisinin çimlenme syısı, toprk ltı kuru ğırlığı, toprk üstü kuru ğırlığı ile bitki boy uzunluğu Çizelge 4.24 de verilmiştir. 118

143 Blclı deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle yürütülen sksı denemelerinde, herbisit uygulmlrının pmuk tohumlrının çimlenme ornın etkisi rştırılmış olup çlışmnın sonucund, tüm uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı, dolyısıyl herbisit uygulmlrının soy tohumlrının çimlenmesine etkilemediği sptnmıştır. Çizelge Blclı Toprk Örnekleri ile Yürütülen Sksı Çlışmlrı Sonucund Elde Edilen Soy Bitkisinin Çimlenme Syısı, Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğu (2006) (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)). KONTROL MESPRO PROCAR MESOID *ÇİM. 4,8±1,89* 5,3±0,96 5,0±1,71 4,8±1,71 T.A.K.A 0,3±0,10 0,3±0,09 0,3±0,1 0,3±0,2 T.Ü.K.A 2,4±0,34 2,4±0,35 2,3±0,12 2,7±0,225 B.U 23,9±1,42 22,1±1,58 22,4±1,32 25,3±0,76 *ÇİM. : Çimlenme syısı (det/sksı) T.A.K.A:Toprk ltı kuru ğırlık (g) T.Ü.K.A.: Toprk üstü kuru ğırlık (g) B.U. :Boy uzunluğu (cm) Blclı deneme trlsındn lınn toprk örnekleriyle 2006 yılınd yürütülen denemede soy bitkisinin toprk ltı ve üstü kuru ğırlıklrı ile bitki boy uzunluğunun uygulmsı ypıln hiçbir herbisitten etkilenmediği ve tüm uygulmlr ile uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir (Çizelge 4.24). Çlışmd herbisit uygulmlrının pmuk bitkisinin toprk ltı ve toprk üstü kuru ğırlıklrı ile boy uzunluklrının kontrole ornl frkı d hesplnmıştır. Bun göre pmuk bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığınd uygulmsı ypıln hiçbir herbisitin tkisi olmmıştır. MESOID uygulmsı, uygulmsız kontrole ornl pmuk bitkisinin toprk üstü kuru ğırlığını ve bitki boyunu sırsıyl % 13 ve % 6 ornlrınd rtırmıştır. PROCAR uygulmsı, uygulmsız kontrole ornl pmuk bitkisinin toprk üstü kuru ğırlığını ve bitki boyunu sırsıyl sırsıyl % 4 ve % 6 ornlrınd zltmıştır. MESPRO uygulmsı ise pmuk bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığınd olduğu gibi toprk üstü kuru ğırlığınd d herhngi bir etki 119

144 göstermezken, pmuk bitkisinin boyunu uygulmsız kontrole göre % 7 ornınd zltmıştır (Şekil 4.51). 160 BALCALI-2006 UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) UYGULAMASIZ KONTROL MESPRO PROCAR MESOID T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Bitki boyu Şekil Blclı Deneme Trlsındn Alınn Toprk Örnekleriyle Yürütülen Denemede Herbisit Uygulmlrının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Etkileri (2006) Ceylnpınr, Hcıhsn, Oymklı ve Blclı Toprk Örnekleriyle Yürütülen Çlışmlrın Birbirleriyle Krşılştırılmsı Pmuk bitkisi soy bitkisinde olduğu gibi MESOID herbisiti için iyi bir test bitkisi olduğu kntine vrılmıştır. Bu herbisitin pmuk bitkisinde oluşturduğu simptom Resim 4.7. de görülmektedir. 120

145 ilçsız MESOID Resim 4.7. Uygulmsız Kontrol ve MESOID Uygulnmış Toprkt Yetiştirlen Pmuk Bitkisi. MESOID herbisitinin frklı toprklrd pmuk bitkisinin biyoms miktrını etkilemede frklılıklr oluşmuştur. (Şekil 4.52). Şekil 4.52 de de görüldüğü gibi pmuk bitkisinin boy uzunluğu ile toprk üstü kuru ğırlıklrındki zlışlrın birbirine prlel olduğu nck ynı prlelliğin toprk ltı kuru ğırlığı için geçerli olmmıştır. Bun göre MESOID herbisiti pmuk bitkisinin toprk ltı kuru ğırlığını, bitki boyu ve toprk üstü kuru ğırlığ göre dh fzl etkilemiştir. Genel biyoms zlışlrı Ceylnpınr d % 45, Oymklı d % 51 ve Hcıhsn d % 37 olrk sptnmıştır. 121

146 Kontrole göre biyoms ornlrı (%) CEYLANPINAR HACIHASAN OYMAKLI Bitki boyu T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Genel biyoms ort. Şekil Ceylnpınr, Hcıhsn, Oymklı Toprklrınd MESOID Uygulmsının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Genel Biyomsın Etkileri (2005). İkinci yıl ypıln çlışmd MESOID herbisiti pmuk bitkisinin genel biyomsını Ceylnpınr d % 44, Hcıhsn d % 31 zltırken Blclı toprğınd değişmemiştir (Şekil 4.53). İki yıl ypıln çlışmlr sonucund MESOID herbisitinin pmuğun genel biyomsın oluşturduğu zlış ornlrı birbirine ykın bulunmuştur (Şekil 4.53). 122

147 Kontrole göre biyoms ornlrı (%) CEYLANPINAR HACIHASAN BALCALI Bitki boyu T. ltı kuru ğırlığı T. üstü kuru ğırlığı Genel biyoms ort. Şekil Ceylnpınr, Hcıhsn, Blclı Toprklrınd MESOID Uygulmsının Pmuk Bitkisinin Toprk Altı Kuru Ağırlığı, Toprk Üstü Kuru Ağırlığı ile Bitki Boy Uzunluğun Genel Biyomsın Etkileri (2006). 123

148 4.3. Herbisitlerin Frklı Toprklrd Kök Biossy Yöntemiyle Belirlenen Stndrt Doz-Tepki Eğrileri Propoxycrbzone- sodium Herbisitinin Stndrt Doz-Tepki Eğrileri Herbisitlerin frklı toprk ypılrınd stndrt doz-tepki eğrilerini oluşturmk mcıyl ypıln çlışmlrd PROCAR herbisitinin frklı dozlrının uygulndığı Hcıhsn, Ceylnpınr ve Blclı toprklrındki ttlı mısır bitkisinin elde edilen kök uzunluklrı Çizelge 4.25 te verilmiştir. Çizelge PROCAR ın Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumlrının Kökçüklerinin Uzunluğun Oln Etkileri (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)) Doz Ttlı Mısır Kök Uzunluğu (mm) (ng ilç/ g toprk) Hcıhsn Ceylnpınr Blclı 0 50,6±3,8()* 48,5±6,9() 48,2±1,8() 0,5 51,0±3,9() 47,7±4,0() 46,7±1,9() 1 49,1±5,5() 35,9±1,3(b) 38,9±1,5(b) 4 45,0±7,5(b) 32,3±0,7(bc) 38,5±1,0(b) 8 40,9±7,2(bc) 30,8±3,5(bc) 37,6±1,1(b) 16 35,7±4,3(c) 28,1±3,8(c) 28,8±1,2(c) 32 33,7±2,7(c) 27,0±2,2(c) 23,6±1,4(d) (*±:stndrt spm; Duncn 0.01 test) Hcıhsn toprk örnekleri ile ypıln denemeler sonucund uygulmsız kontrolde çimlenmiş mısır tohumunun kök uzunluğu ortlm 50,6 mm olrk bulunmuştur. Herbisitin 0.5, 1, ve 4 ng dozlrınd ise uygulmsız kontrole göre tedrici bir zlm olmsın rğmen, uygulmsız kontrol ile 0.5, 1, ve 4 ng dozlrınd elde edilen kökçük uzunluklrı rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Uygulmsız kontrole göre kökçük uzunluğundki frk 8 ng ve dh üst dozlrınd isttistiki olrk önemli bulunmuştur. Sonuçt, Hcıhsn toprğıyl ilgili ypıln çlışmd herbisitin dozu rttıkç uygulmsız kontrole göre 124

149 çimlenmiş mısır tohumunun kökçük uzunluğund zlış olduğu ve bu zlışın 8 ng ve bunun üst dozlrınd önemli olduğu tespit edilmiştir. Ceylnpınr toprk örnekleri ile ypıln denemeler sonucund uygulmsız kontrolde çimlenmiş mısır tohumunun kök uzunluğu ortlm 48.5 mm olrk bulunmuştur. Herbisitin 0.5 ng dozund ise uygulmsız kontrole göre bir zlm olmsın rğmen, uygulmsız kontrol ile 0.5 ng dozlrınd elde edilen kökçük uzunluklrı rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Ceylnpınr toprğınd uygulmsız kontrole göre kökçük uzunluğundki frk herbisitin 1 ng ve dh üst dozlrınd isttistiki olrk önemli bulunmuştur. Sonuçt, Ceylnpınr toprğıyl ilgili ypıln çlışmd herbisitin dozu rttıkç uygulmsız kontrole göre çimlenmiş mısır tohumunun kökçük uzunluğund zlış olduğu ve bu zlışın 1 ng ve bunun üst dozlrınd önemli olduğu tespit edilmiştir. Blclı toprk örnekleri ile ypıln denemeler sonucund uygulmsız kontrolde çimlenmiş mısır tohumunun kök uzunluğu ortlm 48.2 mm olrk bulunmuştur. Blclı toprğınd Ceylnpınr toprğı ile ypıln çlışmnın sonuçlrın prlel olck şekilde herbisitin 0.5 ng dozund uygulmsız kontrole göre bir zlm olmsın rğmen, uygulmsız kontrol ile 0.5 ng dozlrınd elde edilen kökçük uzunluklrı rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Blclı toprğınd uygulmsız kontrole göre kökçük uzunluğundki frk herbisitin 1 ng ve dh üst dozlrınd isttistiki olrk önemli bulunmuştur. Sonuçt, Blclı toprğıyl ilgili ypıln çlışmd herbisitin dozu rttıkç uygulmsız kontrole göre çimlenmiş mısır tohumunun kökçük uzunluğund zlış olduğu ve bu zlışın 1 ng ve bunun üst dozlrınd önemli olduğu tespit edilmiştir. Çlışmd, Hcıhsn, Ceylnpınr ve Blclı toprk örnekleri lınrk, PROCAR herbisitinin frklı dozlrının uygulnmsı sonucund elde edilen kökçük uzunluklrı uygulmsız kontrol ile krşılştırılmış ve kökçük boyund zlış yüzdelerini gösteren stndrt doz-tepki eğrileri oluşturulmuştur. Bu stndrt doz tepki eğrileri oluşturulurken denemelerden elde edilen verilere logritmik regrsyon nlizi uygulnmış ve thmini değerler elde edilmiştir. Sonuçt herbisit dozlrının uygulnmsıyl uygulmsız kontrole göre meydn gelen ve deneme sonucund 125

150 elde edilen zlışlrl, logritmik regrsyon uygulnmsıyl tespit edilen zlışlr ynı grfik üzerinde gösterilmiştir (Şekil 4.56). Hcıhsn toprğı ile ypıln çlışmd stndrt doz-tepki eğrisi oluşturulduğund, herbisitin dozlrı rttıkç thmin edilen zlışlrl çlışmd sptnn zlışlr birbirlerine oldukç ykın (R²=0.97) bulunmuştur (Şekil 4.54). Çlışmd uygulmsız kontrole ornl herbisitin sdece 0.5 ng dozund % 1.62 ornınd rtış olmuş diğer dozlrd ise (1, 4, 8, 12, 16 ve 32 ng) kökçük boyundki zlışlr sırsıyl.% 3.4, % 6.9, % 18.2, % 25.4, % 33.2 ve % 41.4 ornlrınd olmuştur. UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) R² =0.97 Y= *(ln(x+1)) HACIHASAN-2006 Gerçek değerler Thmini doz-cevp eğrisi Doz (ng.i/g toprk) Şekil Hcıhsn Toprğınd Uygulmsı Ypıln Frklı Dozlrdki PROCAR ın Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumunun Kökçük Uzunluğun Oln Etkisi Ceylnpınr toprğıyl ypıln çlışmd d yine oluşturuln stndrt doztepki eğrisinde herbisitin dozlrı rttıkç thmin edilen zlışlr, çlışmd sptnn zlışlr prlel bulunmuştur (Şekil 4.55). Uygulmsız kontrole ornl herbisitin 0.5, 1, 4, 8, 12, 16 ve 32 ng dozlrındki kökçük boyundki zlışlr sırsıyl % 16.4, % 20.2, % 32.2, % 39.8, % 48.2, % 56.8 olrk sptnmıştır. 126

151 Blclı toprğıyl ypıln çlışmd ise uygulmsız kontrole ornl herbisitin 0.5, 1, 4, 8, 12, 16 ve 32 ng dozlrındki kökçük boyundki zlışlr sırsıyl % 6.5, % 10.3, % 22.4, % 30.2, % 38.7, % 47.4 olrk sptnmıştır (Şekil 4.56). Kök uzunluğu (İlçsız kontrol'e göre % zlış) R² =0.81 Y= (ln(x+1) Gerçek değerler Thmini doz-cevp eğrisi Doz (ng.i/g toprk) Şekil Ceylnpınr Toprğınd Uygulmsı Ypıln Frklı Dozlrdki PROCAR ın Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumunun Kökçük Uzunluğun Oln Etkisi. 127

152 120 Kök uzunluğu (İlçsız kontrol'e göre % zlış) R² =0.88 Y= (ln(x+1) Gerçek değerler Thmini doz-cevp eğrisi Doz (ng.i/g toprk) Şekil Blclı Toprğınd Uygulmsı Ypıln Frklı Dozlrdki PROCAR ın Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumunun Kökçük Uzunluğun Oln Etkisi. PROCAR herbisitinin üç frklı toprkdki (Hcıhsn, Ceylnpınr ve Blclı) frklı dozlrının çimlenmiş mısır tohumunun kökçük uzunluğund uygulmsız kontrole göre meydn getirdiği zlışlr Şekil 4.59 d verilmektedir. Stndrt doz-tepki eğrileri her üç toprkt d gerçek değerler ile uyum göstermektedir. Eğrilerdeki R² değerleri Hcıhsn d 0.97, Ceylnpınr d 0.81 ve Blclı toprğınd 0.88 olrk sptnmıştır. PROCAR herbisitinin doz rtışı ile birlikte mısır kök uzunluklrındki zlış ornı en fzl Ceylnpınr toprğınd olmuştur (Şekil 4.57). Ceylnpınr toprğındki zlış ornı Hcıhsn göre % 14.4, Blclı toprğın göre ise % 9.6 dh fzl olduğu görülmektedir. Diğer trftn Blclı toprğındki zlış ornı Hcıhsn göre % 4.7 dh fzl olmuştur. Rinbolt ve rk., (2001) Procrbzone-sodium herbisiti ile yptıklrı benzer çlışmd orgnik mdde içeriği diğer toprklr göre dh yüksek oln Wilcox loksyonund herbisitin doz rtışın krşın ttlı mısır bitkisinin kökçük uzunluğundki zlış ornı orgnik mdde içeriği düşük Moscow ve Pendleton loksyonlrındki toprklr göre dh % 13 dh yvş olduğunu belirtmişlerdir. 128

153 100 Kontrole göre kök uzunluğu zlışı (%) Hcıhsn-Ceylnpınr : %14.45±0.45 Hcıhsn-Üniversite : % 4.79±0.63 Üniversite-Ceylnpınr : % 9.66±0.19 ceylnpınr (R²:0.81) hcıhsn (R²:0.97) üniversite: (R²:0.88) ng..i./g toprk Şekil PROCAR ın Ceylnpınr, Hcıhsn ve Blclı Toprklrındki Stndrt Doz Eğrisi Mesosulfuron methyl Herbisitinin Stndrt Doz-Tepki Eğrileri Herbisitlerin frklı toprk ypılrınd stndrt doz-tepki eğrilerini oluşturmk mcıyl ypıln çlışmlrd Mesosulfuron methyl herbisitinin frklı dozlrının uygulndığı Hcıhsn, Ceylnpınr ve Blclı toprklrındki ttlı mısır bitkisinin elde edilen kök uzunluklrı Çizelge 4.26 d verilmiştir. 129

154 Çizelge Mesosulfuron Methyl in Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumlrının Kökçüklerinin Uzunluğun Oln Etkileri (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)). Doz (ng ilç/ g toprk) Ttlı Mısır Kök Uzunluğu (mm) Hcıhsn Ceylnpınr Blclı 0 46,9±2,5()* 46,8±6,6() 49,3±5,9(b) 0,2 48,7±1,7() 42,9±2,5(b) 50,1±4,3() 0,4 46,5±1,0() 43,6±4,5(b) 49,4±4,3(b) 0,8 36,5±2,5(b) 40,3±3,8(b) 50,8±5,0() 1,6 35,0±1,8(bc) 34,2±6,5(c) 42,8±1,7(b) 3,2 33,9±0,9(c) 29,3±2,1(cd) 34,4±4,3(c) 6,4 29,3±1,2(d) 23,7±1,9(d) 28,8±5,4(cd) 12,8 23,8±0,3(e) 17,5±0,9(e) 26,1±3,1(d) Hcıhsn toprk örnekleri ile ypıln denemeler sonucund uygulmsız kontrolde çimlenmiş mısır tohumunun kök uzunluğu ortlm 46.9 mm olrk bulunmuştur. Herbisitin 0.2 ve 0.4 ng dozlrınd ise uygulmsız kontrole göre tedrici bir zlm olmsın rğmen, uygulmsız kontrol ile 0.2 ve 0.4 ng dozlrınd elde edilen kökçük uzunluklrı rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Uygulmsız kontrole göre kökçük uzunluğundki frk 0.8 ng ve dh üst dozlrınd isttistiki olrk önemli bulunmuştur. Sonuçt, Hcıhsn toprğıyl ilgili ypıln çlışmd herbisitin dozu rttıkç uygulmsız kontrole göre çimlenmiş mısır tohumunun kökçük uzunluğund zlış olduğu ve bu zlışın 0.8 ng ve bunun üst dozlrınd önemli olduğu tespit edilmiştir. Ceylnpınr toprk örnekleri ile ypıln denemeler sonucund uygulmsız kontrolde çimlenmiş mısır tohumunun kök uzunluğu ortlm 46.8 mm olrk bulunmuştur. Herbisitin 0.2 ve 0.4 ng dozlrınd ise uygulmsız kontrole göre bir zlm olmsın rğmen, uygulmsız kontrol ile 0.2 ve 0.4 ng dozlrındn elde edilen kökçük uzunluklrı rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Ceylnpınr toprğınd uygulmsız kontrole göre kökçük uzunluğundki frk Hcıhsn toprğınd olduğu gibi herbisitin 0.8 ng ve dh üst dozlrınd isttistiki olrk önemli bulunmuştur. Sonuçt, Ceylnpınr toprğıyl ilgili ypıln çlışmd herbisitin dozu rttıkç uygulmsız kontrole göre çimlenmiş mısır 130

155 tohumunun kökçük uzunluğund zlış olduğu ve bu zlışın 0.8 ng ve bunun üst dozlrınd önemli olduğu tespit edilmiştir. Blclı toprk örnekleri ile ypıln denemeler sonucund uygulmsız kontrolde çimlenmiş mısır tohumunun kök uzunluğu ortlm 49,3 mm olrk bulunmuştur. Blclı toprğıyl ilgili olrk ypıln çlışmd en uzun kökçük herbisitin 0.8 ng dozund bulunmuş ve bunu dh sonr sırsıyl herbisitin 0.2 ng, 0.4 ng dozlrı ile uygulmsız kontrol tkip etmiştir. Herbisitin 0.8 ng dozundn sonrki üst dozlrınd (1.6 ng, 3.2 ng, 6.4 ng ve 12.8 ng) herbisitin dozundki rtış ters orntılı olrk kökçüklerde uygulmsız kontrole göre zlışlr kydedilmiştir. Herbisitin tüm dozlrın genel olrk bkıldığınd; en iyi sonucu veren (en uzun kökçük) 0.8 ve 0.2 ng dozlrı ynı grup içerisinde yer lmış ve bu uygulmlr ile herbisitin 0.4 dozu ve uygulmsız kontrol rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Uygulmsız kontrol ile herbisitin 1.6 ng, 3.2 ng, 6.4 ng ve 12.8 ng dozlrı rsındki frkın ise isttistiki olrk önemli olduğu sptnmıştır. Çlışmd Hcıhsn, Ceylnpınr ve Blclı toprk örnekleri lınrk, Mesosulfuron methyl herbisitinin frklı dozlrının uygulnmsı sonucund elde edilen kökçük uzunluklrı uygulmsız kontrol ile krşılştırılmış ve kökçük boyund zlış yüzdelerini gösteren stndrt doz-tepki eğrileri oluşturulmuştur. Bu stndrt doz tepki eğrileri oluşturulurken denemelerden elde edilen verilere logritmik regresyon nlizi uygulnmış ve thmini değerler elde edilmiştir. Sonuçt herbisitin dozlrının uygulnmsıyl uygulmsız kontrole göre meydn gelen ve deneme sonucund elde edilen zlışlrl, logritmik regresyon uygulnmsıyl tespit edilen zlışlr ynı grfik üzerinde gösterilmiştir (Şekil 4.60). Hcıhsn toprğı ile ypıln çlışmd stndrt doz-tepki eğrisi oluşturulduğund, herbisitin dozlrı rttıkç thmin edilen zlışlrl çlışmd sptnn zlışlr genellikle birbirlerine oldukç ykın bulunmuştur (Şekil 4.60). Uygulmsız kontrole ornl herbisitin sdece 0.2 ng dozund kökçük uzunluğund %3.79 ornınd rtış olmuş, diğer dozlrd ise (0.4, 0.8, 1.6, 3.2, 6.4 ve 12.8 ng) kökçük boyundki zlışlr sırsıyl % 0.9, % 22.2, % 25.4, % 27.8, % 37.7 ve % 49.2 olrk sptnmıştır. 131

156 HACIHASAN UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) R² =0.90 Y= (ln(x+1)) Gerçek değerler Thmini doz-cevp eğrisi DOZLAR (ng.i/g toprk) Şekil Hcıhsn Toprğınd Uygulmsı Ypıln Frklı Dozlrdki Mesosulfuron Methyl in Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumunun Kökçük Uzunluğun Oln Etkisi. Ceylnpınr toprğıyl ypıln çlışmd d yine oluşturuln stndrt doz-tepki eğrisinde herbisitin dozlrı rttıkç thmin edilen zlışlr, çlışmd sptnn zlışlr prlel bulunmuştur (Şekil 4.59). Uygulmsız kontrole ornl herbisitin 0.2, 0.4, 0.8, 1.6, 3.2, 6.4 ve 12.8 ng dozlrındki kökçük boyundki zlışlr sırsıyl % 14.2, % 12.8, % 22.9, % 31.6, % 41.3, % 52.7 ve % 65,0 olrk sptnmıştır. Blclı toprğıyl ypıln çlışmd ise uygulmsız kontrole ornl çimlenmiş mısır tohumunun kökçük uzunluğund herbisitin 0.2, 0.4 ve 0.8 ng dozlrınd sırsıyl % 1.6, % 0.3 ve % 3.1 ornlrınd rtış, diğer dozlrd ise (1.6, 3.2, 6.4 ve 12.8 ng) sırsıyl% 13.3, % 30.2, % 41.5 ve % 47.1 ornlrınd zlışlr sptnmıştır (Şekil 4.60). 132

157 CEYLANPINAR UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) R² =0.99 Y= (ln(x+1)) Gerçek değerler Thmini doz-cevp eğrisi DOZLAR (ng.i/g toprk) Şekil Ceylnpınr Toprğınd Uygulmsı Ypıln Frklı Dozlrdki Mesosulfuron Methyl in Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumunun Kökçük Uzunluğun Oln Etkisi. BALCALI UYGULAMASIZ KONTROLE ÖRE FARK(%) R² =0.95 Y= (ln(x+1)) Gerçek değerler Thmini doz-cevp eğrisi DOZLAR (ng.i/g toprk) Şekil Blclı Toprğınd Uygulmsı Ypıln Frklı Dozlrdki Mesosulfuron Methyl in Çimlenmiş Ttlı Mısır Tohumunun Kökçük Uzunluğun Oln Etkisi. 133

158 Mesosulfuron methyl herbisitinin üç frklı toprktki (Hcıhsn, Ceylnpınr ve Blclı) frklı dozlrının çimlenmiş mısır tohumunun kökçük uzunluğund uygulmsız kontrole göre meydn getirdiği zlışlr Şekil 4.63 te verilmektedir. Stndrt doz-tepki eğrileri her üç toprkt d gerçek değerler ile uyum göstermektedir. Eğrilerdeki R² değerleri Hcıhsn d 0.90, Ceylnpınr d 0.99 ve Blclı toprğınd 0.95 olrk sptnmıştır. Mesosulfuron methyl herbisitinin doz rtışı ile birlikte mısır kök uzunluklrındki zlış ornı en fzl Ceylnpınr toprğınd olmuştur.(şekil 4.61). Ceylnpınr toprğındki zlış ornı Hcıhsn göre % 16.2, Blclı toprğın göre ise % 11.6 dh fzl olduğu görülmektedir. Blclı ile Hcıhsn toprklrı rsınd mısır kök uzunluklrındki zlış ornlrı birbirinden frksız bulunmuştur. BALCALI-CEYLANPINAR-HACIHASAN UYGULAMASIZ KONTROLE GÖRE FARK (%) Universite-Ceylnpnr :%16,2±1,13 Hcıhsn-Ceylnpınr : %11,6±1,92 Blclı Ceylnpınr (R²:0.99) Hcıhsn(R²:0.90) DOZLAR (ng.i/g toprk) Şekil Mesosulfuron methyl in Ceylnpınr, Hcıhsn ve Blclı Toprklrındki Stndrt Doz Eğrisi. 134

159 Mesosulfuron methyl, Propoxycrbzone N ve Iodosulfuron methyl N in Oymklı Toprğınd Stndrt Doz-Tepki Eğrileri Oymklı toprğınd Mesosulfuron methyl, Propoxycrbzone N ve Iodosulfuron methyl N herbisitlerinin frklı dozlrı ile ypıln kök biossy çlışmsı sonucund çimlenmiş kırmızı mercimek tohumunun kökçük uzunluklrı Çizelge 4.27 de verilmiştir. Çizelge Oymklı Toprğıyl Ypıln Çlışmd Mesosulfuron-methyl, Propoxycrbzone-sodium ve Iodosulfuron-methyl-sodium un Çimlenmiş Mercimek Tohumlrının Kökçüklerinin Uzunluğun Oln Etkileri (±:stndrt spm, *:Duncn (%5)). Mesosulfuron Propoxycrbzone Iodosulfuron Doz (ng ilç/g) 0 0,2 0,4 0,8 1,6 3,2 6,4 12,8 Kök uzunluğu Doz (ng ilç/g) Kök uzunluğu 39,3±1,5()* 0,0 34,5±3,0() 37,3±0,5() 0,5 28,0±0,8(b) 36,8±1,0() 1,0 26,8±2,0(b) 30,3±2,1(b) 2,0 27,3±3,6(b) 29,3±2,7(b) 4,0 24,6±2,1(bc) 27,6±3,8(b) 8,0 21,3±7,2 (c) 22,2±1,1(c) 16,0 20,5±2,6(c) 17,9±2,7(d) 32,0 13,3±1,9(d) Doz (ng ilç/g) Kök uzunluğu 0,00 34,5±1,0() 0,05 33,5±1,3(b) 0,11 33,6±1,0(b) 0,22 32,1±2,2(b) 0,44 31,0±0,8(b) 0,88 30,8±2,7(b) 1,75 18,2±1,3(c) 3,50 15,5±2,7(d) Oymklı toprk örneklerine Mesosulfuron-methyl uygulnmsı ile ypıln denemeler sonucund, uygulmsız kontrolde çimlenmiş mercimek tohumunun kök uzunluğu ortlm 39,3 mm olrk bulunmuştur. Herbisitin 0.2 ve 0.4 ng dozlrınd ise uygulmsız kontrole göre tedrici bir zlm olmsın rğmen, uygulmsız kontrol ile 0.2 ve 0.4 ng dozlrınd elde edilen kökçük uzunluklrı rsındki frkın isttistiki olrk önemli olmdığı tespit edilmiştir. Uygulmsız kontrole göre kökçük uzunluğundki frk 0.8 ng ve dh üst dozlrınd isttistiki olrk önemli bulunmuştur. Sonuçt, ypıln çlışmd herbisitin dozu rttıkç uygulmsız kontrole göre çimlenmiş mercimek tohumunun kökçük uzunluğund zlış olduğu ve 135

160 bu zlışın 0.8ng ve bunun üst dozlrınd önemli olduğu tespit edilmiştir. Oymklı toprğınd herbisitlerin mercimek bitkisinin kök gelişimine oln etkileri Resim 4.8 de görülmektedir. Resim 4.8. Propoxycrbzone-Sodium, Iodosulfuron Methyl Sodium ve Mesosulfuron-Methyl Herbisitlerinin Mercimek Bitkisinin Kök Gelişimine Etkileri. Oymklı toprk örneklerine Propoxycrbzone-N uygulnmsı ile ypıln denemeler sonucund, uygulmsız kontrolde çimlenmiş mercimek tohumunun kök uzunluğu ortlm 34.5 mm olrk bulunmuştur. Herbisitin uygulmsı ypıln tüm dozlrı ile uygulmsız kontrolden elde edilen çimlenmiş mercimek tohumunun kökçük uzunluklrı rsındki frk isttistiki olrk önemli bulunmuştur. Sonuçt, ypıln çlışmd herbisitin dozu rttıkç uygulmsız kontrole göre çimlenmiş mercimek tohumunun kökçük uzunluğund zlış olduğu ve bu zlışın uygulmsı ypıln Propoxycrbzone nun tüm dozlrınd önemli olduğu tespit edilmiştir. 136

BİTKİSEL ÜRETİMDE ÇİFTLİK GÜBRESİ VE BİYOGAZ KOMPOSTU KULLANIMININ YAYGINLAŞTIRILMASI

BİTKİSEL ÜRETİMDE ÇİFTLİK GÜBRESİ VE BİYOGAZ KOMPOSTU KULLANIMININ YAYGINLAŞTIRILMASI BİTKİSEL ÜRETİMDE ÇİFTLİK GÜBRESİ VE BİYOGAZ KOMPOSTU KULLANIMININ YAYGINLAŞTIRILMASI Yyımlyn: Türk - Almn Biyogz Projesi And Sokk No: 8/6 06580 Çnky, Ankr, Türkiye T: +90 312 466 70 56 T.C. Çevre ve Şehircilik

Detaylı

DEĞİŞİK UYGULAMALARIN ÇİLEK AKENLERİNİN ÇİMLENMESİ ÜZERİNE ETKİLERİ

DEĞİŞİK UYGULAMALARIN ÇİLEK AKENLERİNİN ÇİMLENMESİ ÜZERİNE ETKİLERİ Btı Akdeniz Trımsl Arştırm Enstitüsü Derim Dergisi, 2009,26(2):1-10 ISSN 1300-3496 DEĞİŞİK UYGULAMALARIN ÇİLEK AKENLERİNİN ÇİMLENMESİ ÜZERİNE ETKİLERİ Nfiye ADAK Mustf PEKMEZCİ Hmide GÜBBÜK Akdeniz Üniversitesi

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN FİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN FİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN FİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Mehmet GÜNGÖR ADANA İLİ MISIR EKİM ALANLARINDA YABANCI OTLARA KARŞI UYGULANAN KİMYASAL MÜCADELENİN ÖNEMİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARIN ARAŞTIRILMASI

Detaylı

1. Değişkenler ve Eğriler: Matematiksel Hatırlatma

1. Değişkenler ve Eğriler: Matematiksel Hatırlatma DERS NOTU 01 Son Hli Değildir, tslktır: Ekleme ve Düzenlemeler Ypılck BİR SOSYAL BİLİM OLARAK İKTİSAT VE TEMEL KAVRAMLAR 1 Bugünki dersin işleniş plnı: 1. Değişkenler ve Eğriler: Mtemtiksel Htırltm...

Detaylı

B - GERĐLĐM TRAFOLARI:

B - GERĐLĐM TRAFOLARI: ve Seg.Korum_Hldun üyükdor onrım süresinin dh uzun olmsı yrıc rnın izole edilmesini gerektirmesi; rızlnmsı hlinde r tdiltını d gerektireilmesi, v. nedenlerle, özel durumlr dışınd tercih edilmezler. - GERĐLĐM

Detaylı

İNEK VE SOYA SÜTÜ KARIŞIMLARIN DUYUSAL ÖZELLİKLERİNE PEYNİR SUYU VE KARBONAT KULLANIMININ ETKİSİ

İNEK VE SOYA SÜTÜ KARIŞIMLARIN DUYUSAL ÖZELLİKLERİNE PEYNİR SUYU VE KARBONAT KULLANIMININ ETKİSİ OMÜ Zir. Fk. Dergisi, 2005,20(1):1-5 J. of Fc. of Agric., OMU, 2005,20(1):1-5 İNEK VE SOYA SÜTÜ KARIŞIMLARIN DUYUSAL ÖZELLİKLERİNE PEYNİR SUYU VE KARBONAT KULLANIMININ ETKİSİ Hsn TEMİZ A.Kdir HURŞİT Ondokuz

Detaylı

DERİM SONRASI SICAK SU UYGULAMALARININ CALIFORNIA WONDER TİPİ BİBER MUHAFAZASI ÜZERİNE ETKİLERİ

DERİM SONRASI SICAK SU UYGULAMALARININ CALIFORNIA WONDER TİPİ BİBER MUHAFAZASI ÜZERİNE ETKİLERİ Btı Akdeniz Trımsl Arştırm Enstitüsü Derim Dergisi, 2008,25(2):44-51 ISSN 1300-3496 DERİM SONRASI SICAK SU UYGULAMALARININ CALIFORNIA WONDER TİPİ BİBER MUHAFAZASI ÜZERİNE ETKİLERİ Kmile ULUKAPI Mustf ERKAN

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ Veysel Mehmet ŞİMŞEK BAZI TARIMSAL SAVAŞ İLAÇLARININ TURUNÇGİL EKOSİSTEMİNDEKİ ÖNEMLİ PARAZİTOİT VE PREDATÖRLERE ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI BİTKİ

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ Ysin Emre KİTİŞ ÇUKUROVA BÖLGESİ TURUNÇGİL BAHÇELERİNDE CANLI VE CANSIZ MALÇ UYGULAMALARININ ENTEGRE YABANCI OT KONTROLÜ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Detaylı

SAYISAL ÇÖZÜMLEME. Sayısal Çözümleme

SAYISAL ÇÖZÜMLEME. Sayısal Çözümleme SYISL ÇÖZÜMLEME Syısl Çözümleme SYISL ÇÖZÜMLEME Hft SYISL ÇÖZÜMLEMEDE HT KVRMI Syısl Çözümleme GİRİŞ Syısl nliz, mtemtik problemlerinin bilgisyr yrdımı ile çözümlenme tekniğidir Genellikle nlitik olrk

Detaylı

2013 YILI TÜRKİYE RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIĞI SEKTÖR RAPORU

2013 YILI TÜRKİYE RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIĞI SEKTÖR RAPORU 2 0 1 3YI L I R KL AMV Rİ L Rİ YL T ÜRKİ Y RADY OVT L Vİ ZY ONY A YI NCI L I ĞI S KT ÖRRAPORU R A T M R A D Y OT L V İ Z Y O NY A Y I N C I L A R I M S L KB İ R L İ Ğ İ L e y l ks o k kmu r t İ ş Me r

Detaylı

SERA KOŞULLARINDAFARKLI SULAMA SUYU MİKTARLARININ HIYAR BİTKİSİNİN BÜYÜME, GELİŞME VE VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ

SERA KOŞULLARINDAFARKLI SULAMA SUYU MİKTARLARININ HIYAR BİTKİSİNİN BÜYÜME, GELİŞME VE VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ OMÜ Zir. Fk. Dergisi, 5,(3):7-33 J. of F. of Agri., OMU, 5,(3):7-33 SERA KOŞULLARINDAFARKLI SULAMA SUYU MİKTARLARININ HIYAR BİTKİSİNİN BÜYÜME, GELİŞME VE VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ Bill CEMEK G.O.Ü. Zirt Fkültesi

Detaylı

ÖZET. Bülent AKBUDAK * Özgür Akgün KARABULUT **

ÖZET. Bülent AKBUDAK * Özgür Akgün KARABULUT ** Ulud. Üniv. Zir. Fk. Derg., (22) 16(2): 35-46 Üzüm Muhfzsınd Gri Küf den (Botrytis cinere Pers:Fr.) Kynklnn Klite Kybı ve Çürümelerin Ultrviolet-C (UV-C) Işık Uygulmlrı ile Önlenmesi Üzerine Bir Arştırm

Detaylı

Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Planlaması 2015-2016 Güz Dönemi

Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Planlaması 2015-2016 Güz Dönemi Andolu Üniversitesi Mühendislik Fkültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Plnlmsı 2015-2016 Güz Dönemi 2 Tesis (fcility) Tesis : Belli bir iş için kurulmuş ypı Tesis etmek :

Detaylı

3N MOBİL HABERLEŞME HİZMETLERİNDE HİZMET KALİTESİ ÖLÇÜTLERİNİN ELDE EDİLMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ

3N MOBİL HABERLEŞME HİZMETLERİNDE HİZMET KALİTESİ ÖLÇÜTLERİNİN ELDE EDİLMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ 3N MOBİL HABERLEŞME HİZMETLERİNDE HİZMET KALİTESİ ÖLÇÜTLERİNİN ELDE EDİLMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Aç, Kps, Dynk, Tnılr ve Kısltlr Aç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin cı, IMT 2000/UMTS Altypılrının Kurulsı

Detaylı

rus[i L)'nın kimyasal savaı metotları üzerinde aralllrmalar

rus[i L)'nın kimyasal savaı metotları üzerinde aralllrmalar Türk. bitki kor. derg (1935), 9 : 247-253 ISSN 0254-5454 EgeBölgesi turuntoillerinde zrr ypn Knlı blsır ([ eropistes rus[i L)'nın kimysl svı metotlrı üzerinde rlllrmlr E. Pervin ÖNDER* Orhn ULU* Aydın

Detaylı

ÖMER YAPRAK. Yüksek Lisans Tezi Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. Yrd. Doç. Dr. Ali ECE 2009 Her hakkı saklıdır

ÖMER YAPRAK. Yüksek Lisans Tezi Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. Yrd. Doç. Dr. Ali ECE 2009 Her hakkı saklıdır Sivs İli Hfik İlçesinde Açıkt ve Örtültınd Domtes Yetiştiriciliğinde Erkencilik ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi ÖMER YAPRAK Yüksek Lisns Tezi Bhçe Bitkileri Anbilim Dlı Yrd. Doç. Dr. Ali ECE 2009

Detaylı

İ.Ü. Orman Fakültesi Stratejik Plan Çalışmaları İzleme Değerlendirme ve İç Kontrol Yönergesi. Amaç ve Kapsam. Dayanak

İ.Ü. Orman Fakültesi Stratejik Plan Çalışmaları İzleme Değerlendirme ve İç Kontrol Yönergesi. Amaç ve Kapsam. Dayanak İ.Ü. Ormn Fkültesi Strtejik Pln Çlışmlrı Değerlendirme ve İç Kontrol Yönergesi Amç ve Kpsm Mdde 1: Bu yönergenin birinci mcı İ.Ü. Ormn Fkültesi nin Strtejik Pln kpsmınd yürüttüğü çlışmlrı nesnel bir yklşıml

Detaylı

Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi

Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi Andolu Trım Bilimleri Dergisi Andolu Journl of Agriculturl Sciences http://dergiprk.ulkim.gov.tr/omunjs Arştırm/Reserch Andolu Trım Bilim. Derg./Andolu J Agr Sci, 3 (215) 6-67 ISSN: 138-875 (Print) 138-8769

Detaylı

İstatistik I Bazı Matematik Kavramlarının Gözden

İstatistik I Bazı Matematik Kavramlarının Gözden İsttistik I Bzı Mtemtik Kvrmlrının Gözden Geçirilmesi Hüseyin Tştn Ağustos 13, 2006 İçindekiler 1 Toplm İşlemcisi 2 2 Çrpım İşlemcisi 6 3 Türev 7 3.1 Türev Kurllrı.......................... 8 3.1.1 Sbit

Detaylı

ÇOKGENLER Çokgenler çokgen Dışbükey (Konveks) ve İçbükey (Konkav) Çokgenler dış- bükey (konveks) çokgen içbükey (konkav) çokgen

ÇOKGENLER Çokgenler çokgen Dışbükey (Konveks) ve İçbükey (Konkav) Çokgenler dış- bükey (konveks) çokgen içbükey (konkav) çokgen ÇONLR Çokgenler rdışık en z üç noktsı doğrusl olmyn, düzlemsel şekillere çokgen denir. Çokgenler kenr syılrın göre isimlendirilirler. Üçgen, dörtgen, beşgen gibi. ışbükey (onveks) ve İçbükey (onkv) Çokgenler

Detaylı

a a a a a a www.inka-paletten.com P A L E T Y P A L E T Ahşap paletlerle rekabet edebilir fiyattadır İç içe geçebildiğinden daha az stok yeri tutar

a a a a a a www.inka-paletten.com P A L E T Y P A L E T Ahşap paletlerle rekabet edebilir fiyattadır İç içe geçebildiğinden daha az stok yeri tutar Y P A L E T Ahşp pletlerle rekbet edebilir fiyttdır İç içe geçebildiğinden dh z stok yeri tutr Konteynırlr uygun ebtlr CP3, CP5 Çevreyle Dost Düny çpınd kıs sürede teslimt Isıl işlem,fümigsyon gerektirmez,

Detaylı

BETONARME KİRİŞLERİN DIŞTAN YAPIŞTIRILAN ÇELİK LEVHALARLA KESMEYE KARŞI GÜÇLENDİRİLMESİ

BETONARME KİRİŞLERİN DIŞTAN YAPIŞTIRILAN ÇELİK LEVHALARLA KESMEYE KARŞI GÜÇLENDİRİLMESİ BETONARME KİRİŞLERİN DIŞTAN YAPIŞTIRILAN ÇELİK LEVHALARLA KESMEYE KARŞI GÜÇLENDİRİLMESİ Sinn ALTIN 1, Özgür ANIL 2, M. Emin KARA 3 1 İnşt Müh. Böl. Prof. Dr., Gzi Üniversitesi, Mltepe, Ankr, Türkiye, 06570

Detaylı

İnşaat Sektörüne Özgü İş Güvenliği Yönetim Sisteminin Aksiyomatik Tasarım İlkeleriyle Oluşturulması

İnşaat Sektörüne Özgü İş Güvenliği Yönetim Sisteminin Aksiyomatik Tasarım İlkeleriyle Oluşturulması İnşt Sektörüne Özgü İş Güvenliği Yönetim Sisteminin Aksiyomtik Tsrım İlkeleriyle Oluşturulmsı Öğr. Gr. Mert UZUN (mertuzunn@gmil.com) Doç. Dr. Selçuk ÇEBİ (scebi@yildiz.edu.tr) İçindekiler Amç Yöntem Bulgulr

Detaylı

Tablo 1: anket sorularına verilen cevapların % de dağılımı Anket soruları. % c. % a. % b

Tablo 1: anket sorularına verilen cevapların % de dağılımı Anket soruları. % c. % a. % b PROJENİN ADI: Kimy Öğretiminde Alterntif Öğretim Metodu PROJE AMACI: Kimy öğretiminde lterntif uygulm olrk nimsyon sunumu tekniğinin uygulnilirliğini örneklerle göstermek ve dh iyi nsıl öğreteilirim sorusun

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ i T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YATIK GÖKBAŞ (Centure depress Bieb.) ve KOKAROT (Bifor rdins Bieb.) UN BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ VE KONYA YÖRESİNDE BUĞDAYDA EKONOMİK ZARAR EŞİKLERİNİN

Detaylı

DENEY 6 THEVENIN, NORTON, DOĞRUSALLIK VE TOPLAMSALLIK KURAMLARININ UYGULAMALARI

DENEY 6 THEVENIN, NORTON, DOĞRUSALLIK VE TOPLAMSALLIK KURAMLARININ UYGULAMALARI T.C. Mltepe Üniversitesi Mühendislik ve Doğ Bilimleri Fkültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELK 201 DEVRE TEORİSİ DERSİ LABORATUVARI DENEY 6 THEVENIN, NORTON, DOĞRUSALLIK VE TOPLAMSALLIK KURAMLARININ

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ ANKARA (AYAŞ) KOŞULLARINDA ORGANİK ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİ OLANAKLARININ ARAŞTIRILMASI

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ ANKARA (AYAŞ) KOŞULLARINDA ORGANİK ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİ OLANAKLARININ ARAŞTIRILMASI ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ ANKARA (AYAŞ) KOŞULLARINDA ORGANİK ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİ OLANAKLARININ ARAŞTIRILMASI Mehmet POLAT BAHÇE BİTKİLERİ ANABİLİM DALI ANKARA 2005 1. GİRİŞ

Detaylı

Poli(3,8-diaminobenzo[c]sinolin-5-oksit)/Au Polimer Kompozitinin Elektrokimyasal Üretimi ve Elektrokromik Özelliklerinin İncelenmesi

Poli(3,8-diaminobenzo[c]sinolin-5-oksit)/Au Polimer Kompozitinin Elektrokimyasal Üretimi ve Elektrokromik Özelliklerinin İncelenmesi Poli(3,8-diminoenzo[c]sinolin-5-oksit)/Au Polimer Kompozitinin Elektrokimysl Üretimi ve Elektrokromik Özelliklerinin İncelenmesi ÖZET Bircn Hspult 1*, Ahmet Fert Üzdürmez 2, Fhriye Srı 1,Hndn Gülce 1,

Detaylı

BASİT HARMONİK HAREKETTE DEĞİŞEN SAYISAL VERİLERİN İNCELENMESİ

BASİT HARMONİK HAREKETTE DEĞİŞEN SAYISAL VERİLERİN İNCELENMESİ BASİT HARMONİK HAREKETTE DEĞİŞEN SAYISAL VERİLERİN İNCELENMESİ Seher Küçüközkn 1, Sibel Bulut 2, Gülsemin Şhin 3 1 Aşçı Bekirliköyü İÖO, Pozntı, Adn 2 Cumhuriyet YİBO, Kht, Adıymn 3 Akmeşe YİBO, Koceli

Detaylı

BULANIK MANTIK. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Matematik Bölümü, Tokat.

BULANIK MANTIK. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Matematik Bölümü, Tokat. Nim Çğmn, ncgmn@gop.edu.tr BLNIK MNTIK Gziosmnpş Üniversitesi, Fen Edebiyt Fkültesi, Mtemtik Bölümü, Tokt. Mtemtik deyince ilk kl gelen kesinliktir. Hlbuki günlük hytt konuşmlrımız rsınd belirsizlik içeren,

Detaylı

RASYONEL SAYILAR KESİR ÇEŞİTLERİ. www.unkapani.com.tr. 1. Basit Kesir. olduğuna göre, a, b tamsayı ve b 0 olmak üzere, a şeklindeki ifadelere

RASYONEL SAYILAR KESİR ÇEŞİTLERİ. www.unkapani.com.tr. 1. Basit Kesir. olduğuna göre, a, b tamsayı ve b 0 olmak üzere, a şeklindeki ifadelere RASYONEL SAYILAR, tmsyı ve 0 olmk üzere, şeklindeki ifdelere kesir denir. y kesrin pyı, ye kesrin pydsı denir. Örneğin,,,, kesirdir. kesrinde, py kesir çizgisi pyd, 0, 0 ise 0 0 dır.,, 0, syılrı irer 0

Detaylı

İNTERNET TE SPOR PAZARLAMASINDA AHS YÖNTEMİ: TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ TAKIMLARI ÖRNEĞİ

İNTERNET TE SPOR PAZARLAMASINDA AHS YÖNTEMİ: TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ TAKIMLARI ÖRNEĞİ İNTERNET TE SPOR PAZARLAMASINDA AHS YÖNTEMİ: TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ TAKIMLARI ÖRNEĞİ Snem ALKİBAY *, slkiby@gzi.edu Aytül Dğlı EKMEKCİ, yekmekci@pu.edu.tr Bu çlışmd spor kulüplerinin İnternet üzerindeki

Detaylı

"DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU" TARAFINDAN 49. TÜRKİYE JEOLOJİ KURULTAYI SIRASINDA YAPILMIŞ OLAN ANKETİN SONUÇLARI VE DEĞERLENDİRMESİ

DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU TARAFINDAN 49. TÜRKİYE JEOLOJİ KURULTAYI SIRASINDA YAPILMIŞ OLAN ANKETİN SONUÇLARI VE DEĞERLENDİRMESİ "DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU" TARAFINDAN 49. TÜRKİYE JEOLOJİ KURULTAYI SIRASINDA YAPILMIŞ OLAN ANKETİN SONUÇLARI VE DEĞERLENDİRMESİ "DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU" trfındn 49, Türkiye Jeoloji Kurultyı

Detaylı

SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI

SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI YILLAR 00 00 004 00 006 007 008 009 010 011 ÖSS-YGS - 1 - - 1-1 1 SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI,b,c,d birer rkm olmk üzere ( 0) b = 10 + b bc = 100+10+b bc = 100+10b+c bcd =1000+100b+10c+d

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ EN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ BESİN ELEMENTLERİ İLE TOHUM UYGULAMASI, EKİM TARİHİ VE KURUTMA HIZININ ASULYE VE BÖRÜLCE TOHUMLARININ KALİTESİNE VE DESİKASYON TOLERANSINA ETKİSİ

Detaylı

Türkiye VI. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi * HRÜ Ziraat Fakültesi * Bahçe Bitkileri Bölümü * 04-08 Ekim 2011 * Şanlıurfa

Türkiye VI. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi * HRÜ Ziraat Fakültesi * Bahçe Bitkileri Bölümü * 04-08 Ekim 2011 * Şanlıurfa Türkiye VI. Ulusl Bhçe Bitkileri Kongresi * HRÜ Zirt Fkültesi * Bhçe Bitkileri Bölümü * 04-08 Ekim 2011 * Şnlıurf Seçilmiş Bzı Zerdli Genotiplerinin Polen Performnslrının Belirlenmesi Melike ÇETİNBAŞ 1,

Detaylı

63032 / 63932 ELEKTRONİK SICAKLIK KONTROL CİHAZI KULLANIM KILAVUZU

63032 / 63932 ELEKTRONİK SICAKLIK KONTROL CİHAZI KULLANIM KILAVUZU 63032 / 63932 ELEKTRONİK SICAKLIK KONTROL CİHAZI KULLANIM KILAVUZU www.omk.com.tr 01.08.2014 V3185 / V4185 VARİL ISITICISI KULLANIM KILAVUZU OMAK MAKİNA SANAYİİ ve TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ DR. MEDİHA ELDEM

Detaylı

Demir-Karbon (Fe-C) Alaşımları

Demir-Karbon (Fe-C) Alaşımları Demir-Krbon (Fe-C) Alşımlrı 1 Demir-Krbon (Fe-C) Alşımlrı Sıvı (L) δ-ferrit (HMK) Ostenit ( -demir), YMK α-ferrit, HMK 2 Fe-C lşımlrınd bileşim ekseni sdece %6,70 krbon ornın kdr österilir. Bu konsntrsyond

Detaylı

www.happy-green.eu 100%

www.happy-green.eu 100% www.hppy-green.eu 1% ğ do n ı n Doğ ü güc Meckenburg Vorpommern`d deneme Aynı cins, ynı ekim trihi, ynı gübre, ynı bitki korum ynı yer. Sodki resim: Hppy Greensiz Sğdki resim: Hppy Green in etkisi ìe yüksek

Detaylı

1000(1,025) t TL ödeyerek bir fon. F t SORU 2 : SORU 1 : Bahar, t=1,3,5. yılların sonunda. Bir yatırım fonu, 0 t 1. için. anlık faiz oranına göre

1000(1,025) t TL ödeyerek bir fon. F t SORU 2 : SORU 1 : Bahar, t=1,3,5. yılların sonunda. Bir yatırım fonu, 0 t 1. için. anlık faiz oranına göre SORU 1 : Bhr, t=1,3,5. yıllrın sonund 1000(1,025) t TL ödeyerek bir fon oluşturmuştur. Üç ylığ dönüştürülebilir nominl iskonto ornı 4/41 olrk verildiğine göre, bu fonun 7. yıl sonundki birikimli değeri,

Detaylı

VEKTÖRLER ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİT

VEKTÖRLER ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİT VKTÖRLR ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT VKTÖRLR 1. Kznım : Vektör kvrmını çıklr.. Kznım : İki vektörün toplmını ve vektörün ir gerçek syıyl çrpımını ceirsel ve geometrik olrk gösterir. VKTÖRLR 1.

Detaylı

UYDU GÖRÜNTÜLERİ VE HAVA FOTOĞRAFLARINDAKİ GELİŞMELERİN HARİTA ÜRETİM SÜRECİNE YANSIMALARI

UYDU GÖRÜNTÜLERİ VE HAVA FOTOĞRAFLARINDAKİ GELİŞMELERİN HARİTA ÜRETİM SÜRECİNE YANSIMALARI TMMOB Hrit ve Kdstro Mühendisleri Odsı. Türkiye Hrit Bilimsel ve Teknik Kurultyı 2 Mrt Nisn 05, Ankr UYDU GÖRÜNTÜLERİ VE HAVA FOTOĞRAFLARINDAKİ GELİŞMELERİN HARİTA ÜRETİM SÜRECİNE YANSIMALARI H.Akdeniz,

Detaylı

Özel Görelilik Teorisi. Test 1 in Çözümleri. 3. 0,5c

Özel Görelilik Teorisi. Test 1 in Çözümleri. 3. 0,5c 41 Özel Görelilik Teorisi ÖZEL GÖRELİLİK TEORİSİ 1 Test 1 in Çözümleri 1. Bir cisim durgun hâldeyken durgun kütle enerjisine shiptir. Durgun kütle enerjisini veren bğıntı E 0 = m.c 2 dir. Cisim ışık hızıyl

Detaylı

AYDIN EKOLOJİK KOŞULLARINDA ÇİNKO UYGULAMASININ BUĞDAY IN (Triticum aestivum L.) TANE VERİMİ VE KALİTESİ ÜZERİNE ETKİSİ

AYDIN EKOLOJİK KOŞULLARINDA ÇİNKO UYGULAMASININ BUĞDAY IN (Triticum aestivum L.) TANE VERİMİ VE KALİTESİ ÜZERİNE ETKİSİ iii T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TARLA BİTKİLERİ ANABİLİM DALI 2014-YL-064 AYDIN EKOLOJİK KOŞULLARINDA ÇİNKO UYGULAMASININ BUĞDAY IN (Triticum estivum L.) TANE VERİMİ VE KALİTESİ

Detaylı

Mısırın Su Kullanım Etkinliği ile Bazı Fizyolojik Parametrelerinin Tarla Koşullarında Karşılaştırılması

Mısırın Su Kullanım Etkinliği ile Bazı Fizyolojik Parametrelerinin Tarla Koşullarında Karşılaştırılması Türkiye de Trımsl Yyım Sisteminde Çoğulcu Ypının Bir Görünümü Arştırm Mklesi (Reserch Article) Emine DURMUŞ Uğur ÇAKALOĞULLARI Özgür TATAR Ege Üniv. Zirt Fk. Derg., 2015, 52 (3):307-315 ISSN 1018 8851

Detaylı

Velilere Yönelik Soru Formu

Velilere Yönelik Soru Formu Velilere Yönelik Soru Formu Eğitim Stndrtlrı Pilot Çlışmsı 4. Sınıf Mtemtik Okul Sınıf Öğrenci Sevgili veliler, Sevgili velyet shipleri, Çocuğunuzun sınıfı, mtemtik eğitim stndrtlrın ilişkin bir pilot

Detaylı

GERİ KARIŞMALI ph NÖTRALİZASYON PROSESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ KONTROLÜ

GERİ KARIŞMALI ph NÖTRALİZASYON PROSESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ KONTROLÜ GERİ KARIŞMALI ph NÖTRALİZASYON PROSESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ KONTROLÜ Onur Ömer SÖĞÜT*, A. Fruk BAKAN**, Mesut AKGÜN* * YTÜ Dvutpş Kmpüsü, Kimy Mühendisliği Bölümü, 34210 Esenler, İstnul **YTÜ Elektrik

Detaylı

Effects of Some Pesticides on Predator Chilocorus bipustulatus (L.) (Coleoptera: Coccinellidae) in Peach and Nectarine Orchards

Effects of Some Pesticides on Predator Chilocorus bipustulatus (L.) (Coleoptera: Coccinellidae) in Peach and Nectarine Orchards ŞEFTALİ ve NEKTARİN BAHÇELERİNDE KULLANILAN BAZI TARIMSAL SAVAŞ İLAÇLARININ AVCI BÖCEK Chilocorus ipustultus (L.) (COLEOPTERA: COCCINELLIDAE) ÜZERİNE ETKİSİ * Effects of Some Pesticides on Predtor Chilocorus

Detaylı

İŞ ETKİ ÇİZGİSİ TEOREMİ. Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü Balıkesir, TÜRKİYE THEOREM OF WORK INFLUENCE LINE

İŞ ETKİ ÇİZGİSİ TEOREMİ. Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü Balıkesir, TÜRKİYE THEOREM OF WORK INFLUENCE LINE BAÜ Fen Bil. Enst. Dergisi (006).8. İŞ ETKİ ÇİZGİSİ TEOREMİ Scit OĞUZ, Perihn (Krkulk) EFE Blıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimrlık Fkültesi İnşt Müh. Bölümü Blıkesir, TÜRKİYE ÖZET Bu çlışmd İş Etki Çizgisi

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ Ferhn KÜÇÜKBASMACI SABIR BÜTÜN VE TAZE DOĞRANMIŞ DOMATESLERDE FARKLI DERİM SONRASI UYGULAMALARIN MUHAFAZA SÜRESİ VE KALİTE ÜZERİNE ETKİLERİ BAHÇE

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI İNŞAAT TEKNOLOJİSİ İKLİM VE MİMARİ DURUM RENK TASARIMI 582YIM446

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI İNŞAAT TEKNOLOJİSİ İKLİM VE MİMARİ DURUM RENK TASARIMI 582YIM446 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI İNŞAAT TEKNOLOJİSİ İKLİM VE MİMARİ DURUM RENK TASARIMI 582YIM446 Ankr, 2011 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlrınd uygulnn Çerçeve Öğretim Progrmlrınd yer ln yeterlikleri

Detaylı

İntegral Uygulamaları

İntegral Uygulamaları İntegrl Uygulmlrı Yzr Prof.Dr. Vkıf CAFEROV ÜNİTE Amçlr Bu üniteyi çlıştıktn sonr; düzlemsel ln ve dönel cisimlerin cimlerinin elirli integrl yrdımı ile esplnileceğini, küre, koni ve kesik koninin cim

Detaylı

Çevre ve Alan. İlköğretim 6. Sınıf

Çevre ve Alan. İlköğretim 6. Sınıf Çevre ve Aln İlköğretim 6. Sınıf Çevre Merhb,ilk olrk seninle birlikte evin çevresini bulmy çlışlım Kırmızı çizgiler evin çevre uzunluğunu verir. Çevre Şimdi sır futbol shsınd Çevre Şimdi,Keloğlnın Pmuk

Detaylı

Depolama Süresinin Bazı Hıyar Çeşitlerinde Mekanik Özelliklere Olan Etkisinin Belirlenmesi *

Depolama Süresinin Bazı Hıyar Çeşitlerinde Mekanik Özelliklere Olan Etkisinin Belirlenmesi * TRIM BİLİMLERİ DERGİSİ 5, (3) 5-56 Depolm Süresinin Bzı Hıyr Çeşitlerinde Meknik Özelliklere Oln Etkisinin Belirlenmesi * Yeşim Benl YURTLU Doğn ERDOĞN Geliş Trihi: 5.. 5 Öz: Bu çlışmd, bzı hıyr çeşitlerinde

Detaylı

T.C.. VALİLİĞİ.. OKULU/LİSESİ

T.C.. VALİLİĞİ.. OKULU/LİSESİ T.C.. VALİLİĞİ.. OKULU/LİSESİ../. EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÖĞRENCİNİN Adı Soydı Sınıfı No Eğitimde fed edilecek fert yoktur. Mustf Keml ATATÜRK T.C... VALİLİĞİ/KAYMAKAMLIĞI Milli Eğitim Müdürlüğü. OKULU/LİSESİ

Detaylı

ARABA BENZERİ GEZGİN ROBOTUN OTOMATİK PARK ETMESİ İÇİN BİR YÖNTEM

ARABA BENZERİ GEZGİN ROBOTUN OTOMATİK PARK ETMESİ İÇİN BİR YÖNTEM ARABA BENZERİ GEZGİN ROBOTUN OTOMATİK PARK ETMESİ İÇİN BİR YÖNTEM Burk Uzkent Osmn Prlktun Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Eskişehir Osmngzi Üniversitesi, Eskişehir uzkent.burk@gmil.com oprlk@ogu.edu.tr

Detaylı

Fatih ŞEN. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü İzmir/TURKEY

Fatih ŞEN. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü İzmir/TURKEY ANADOLU, J. of AARI 17 (1) 2007, 58-70 MARA ŞEFTALİ AĞAÇLARINDA (CV. SPRİNGTİME, CV. EARLY RED ) GÖRÜLEN BAZI FİZYOLOJİK BOZUKLUKLARA VE MEYVE KALİTESİNE SULAMA, GİBBERELLİN VE AZOT UYGULAMALARININ ETKİLERİ

Detaylı

Bazı Sert Çekirdekli Meyve Türlerinde Çiçek Tozu Çimlenmesi ve Çim Borusu Uzunluğunun Çoklu Regresyon Yöntemi ile Modellenmesi

Bazı Sert Çekirdekli Meyve Türlerinde Çiçek Tozu Çimlenmesi ve Çim Borusu Uzunluğunun Çoklu Regresyon Yöntemi ile Modellenmesi Süleymn Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt 19, Syı 3, 92-97, 2015 Süleymn Demirel University Journl of Nturl nd Applied Sciences Volume 19, Issue 3, 92-97, 2015 DOI: 10.19113/sdufed.04496

Detaylı

Cumhuriyet Dental Journal. Conservative approach for condylar fractures of children: a case report

Cumhuriyet Dental Journal. Conservative approach for condylar fractures of children: a case report Cumhuriyet Dentl Journl Volume 17 Issue 3 doi:10.7126/cdj.58140.1008001903 ville t http://dergiprk.ulkim.gov.tr/cumudj/ CASE REPORT Conservtive pproch for condylr frctures of children: cse report Niht

Detaylı

*Corresponding Author Tel.:+90-332-223 19 42; fax:+90-332-241 06 35 E-mail:fyildiz@selcuk.edu.tr

*Corresponding Author Tel.:+90-332-223 19 42; fax:+90-332-241 06 35 E-mail:fyildiz@selcuk.edu.tr Selçuk Üniversitesi ISSN 130/6178 Journl of Technicl-Online Volume 10, Number:1-011 Cilt 10, Syı:1-011 ÇAPRAZ İLİŞKİ METODUYLA İRİS TANIMA Ferruh YILDIZ,*, Nurdn Akhn BAYKAN b Selçuk Üniversitesi, Hrit

Detaylı

Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin Yabancı Ot Kontrolüne Etkisi

Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin Yabancı Ot Kontrolüne Etkisi Trım Mkinlrı Bilimi Dergisi 2006, 2 (4), 293-302 Frklı Toprk İşleme Yöntemlerinin Yncı Ot Kontrolüne Etkisi Ahmet ÇELİK, Sef ALTIKAT Attürk Üniversitesi Zirt Fkültesi Trım Mkinlrı Bölümü, 25240 Erzurum

Detaylı

TIKIZ ŞEKİL BETİMLEYİCİLERİ

TIKIZ ŞEKİL BETİMLEYİCİLERİ TIIZ ŞEİL BETİMLEYİCİLERİ Nfiz ARICA ve Ftoş YARMAN-VURAL Bildiri onusu : İMGE İŞLEME Sorumlu Yzr : Ftoş T. YARMAN-VURAL Adres : Bilgisyr Mühendisliği Bölümü Ort Doğu Teknik Üniversitesi 653 Eskişehir

Detaylı

ELEKTRİK DAĞITIM ȘİRKETLERİNİN SORUMLULUĞUNDAKİ YOL AYDINLATMASINA İLİȘKİN KURALLARIN İRDELENMESİ

ELEKTRİK DAĞITIM ȘİRKETLERİNİN SORUMLULUĞUNDAKİ YOL AYDINLATMASINA İLİȘKİN KURALLARIN İRDELENMESİ ELEKTRİK DAĞITIM ȘİRKETLERİNİN SORUMLULUĞUNDAKİ YOL AYDINLATMASINA İLİȘKİN KURALLARIN İRDELENMESİ M. Akif ȘENOL 1 Ercüment ÖZDEMİRCİ 2 M. Cengiz TAPLAMACIOĞLU 3 1 Enerji ve Tbii Kynklr Bknlığı, Ankr, 2

Detaylı

FAZ (DENGE) DİYAGRAMLARI

FAZ (DENGE) DİYAGRAMLARI FAZ (DENGE) DİYAGRAMLARI 1 FAZ (DENGE) DİYAGRAMLARI Fz tnımı: Kristl ypılı mlzemelerin iç ypılrınd homojen ve belirli özellikler gösteren bölgelere verilen ddır. Kimysl bileşim, sıcklık ve bsınc bğlı olrk

Detaylı

Yerel Topluluklar ve Yönetimler Arasında Sınır-Ötesi Đşbirliği Avrupa Çerçeve Sözleşmesine Ek Protokol

Yerel Topluluklar ve Yönetimler Arasında Sınır-Ötesi Đşbirliği Avrupa Çerçeve Sözleşmesine Ek Protokol Yerel Topluluklr ve Yönetimler Arsınd Sınır-Ötesi Đşirliği Avrup Çerçeve Sözleşmesine Ek Protokol Strsourg 9 Xl 1995 Avrup Antlşmlrı Serisi/159 Yerel Topluluklr vey Yönetimler rsınd Sınır-ötesi Đşirliği

Detaylı

Fonksiyonel özelliklere sahip probiyotik incir uyutması tatlısı üretimi

Fonksiyonel özelliklere sahip probiyotik incir uyutması tatlısı üretimi SAÜ. Fen Bil. Der. 17. Cilt, 1. Syı, s. 147-153, 2013 SAU J. Sci. Vol 17, No 1, p. 147-153, 2013 Fonksiyonel özelliklere ship proiyotik incir uyutmsı ttlısı üretimi Meryem Hut 1*, Ahmet Ayr 1 ÖZET 1 Skry

Detaylı

Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı. ALES / Sonbahar / Sayısal II / 27 Kasım Matematik Sorularının Çözümleri

Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı. ALES / Sonbahar / Sayısal II / 27 Kasım Matematik Sorularının Çözümleri Akdemik Personel ve Lisnsüstü Eğitimi Giriş Sınvı ALES / Sonbhr / Syısl II / 7 Ksım 0 Mtemtik Sorulrının Çözümleri. Bölüm şeklindeki kreköklü ifdenin pydsını krekökten kurtrmk için py ve pydyı, pydnın

Detaylı

TEZ ONYI Tşkın EROL trfındn hzırlnn Yonc (medicgo stiv l.) ve kılçıksız rom (romus inermis leyss) krışım ornlrının ve jips uygulmlrının yem verimine e

TEZ ONYI Tşkın EROL trfındn hzırlnn Yonc (medicgo stiv l.) ve kılçıksız rom (romus inermis leyss) krışım ornlrının ve jips uygulmlrının yem verimine e NKR ÜNİVERSİTESİ FEN İLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTOR TEZİ YONC (Medicgo stiv L.) ve KILÇIKSIZ ROM (romus inermis Leyss) KRIŞIM ORNLRININ ve JİPS UYGULMLRININ YEM VERİMİNE ETKİLERİ TŞKIN EROL TRL İTKİLERİ NİLİM

Detaylı

Ankara (Ayaş) Koşullarında Organik Çilek Yetiştiriciliği*

Ankara (Ayaş) Koşullarında Organik Çilek Yetiştiriciliği* TRIM İLİMLERİ DERGİSİ 2008, 14 (3) 203-209 NKR ÜNİVERSİTESİ ZİRT FKÜLTESİ nkr (yş) Koşullrınd Orgnik Çilek Yetiştiriiliği* Mehmet POLT 1 Menşure ÇELİK 2 Geliş Trihi: 31.10.2007 Kul Trihi: 15.07.2008 Öz:

Detaylı

YÜZDE VE FAĐZ PROBLEMLERĐ

YÜZDE VE FAĐZ PROBLEMLERĐ YILLAR 00 003 00 00 006 007 008 009 010 011 ÖSS-YGS 3 1 1 1 3 YÜZDE VE FAĐZ PROBLEMLERĐ YÜZDE: Bir syının yüzde sı= dır ÖRNEK(1) % i 0 oln syıyı bullım syımız olsun 1 = 0 = 0 ÖRNEK() 800 ün % ini bullım

Detaylı

DEĞİŞİK PAPAYA ÇEŞİTLERİNDE (CARICA PAPAYA L.) TOHUMLARA YAPILAN BAZI ÖN İŞLEMLERİN TOHUM ÇİMLENME ORANI VE SÜRESİ ÜZERİNE ETKİLERİ *

DEĞİŞİK PAPAYA ÇEŞİTLERİNDE (CARICA PAPAYA L.) TOHUMLARA YAPILAN BAZI ÖN İŞLEMLERİN TOHUM ÇİMLENME ORANI VE SÜRESİ ÜZERİNE ETKİLERİ * AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 26, 19(1), 17-11 DEĞİŞİK PAPAYA ÇEŞİTLERİNDE (CARICA PAPAYA L.) TOHUMLARA YAPILAN BAZI ÖN İŞLEMLERİN TOHUM ÇİMLENME ORANI VE SÜRESİ ÜZERİNE ETKİLERİ * Esm

Detaylı

DENEY 2 Wheatstone Köprüsü

DENEY 2 Wheatstone Köprüsü 0-05 Güz ULUDĞ ÜNİESİTESİ MÜHENDİSLİK FKÜLTESİ ELEKTİK-ELEKTONİK MÜHENDİSLİĞİ ÖLÜMÜ EEM0 Elektrik Devreleri Lorturı I 0-05 DENEY Whetstone Köprüsü Deneyi Ypnın Değerlendirme dı Soydı : Deney Sonuçlrı (0/00)

Detaylı

TRAFİK SAYIMLARI, BÖLGE NÜFUSLARI VE BÖLGELER ARASI UZAKLIKLARI KULLANARAK BAŞLANGIÇ-SON MATRİSİ TAHMİNİ

TRAFİK SAYIMLARI, BÖLGE NÜFUSLARI VE BÖLGELER ARASI UZAKLIKLARI KULLANARAK BAŞLANGIÇ-SON MATRİSİ TAHMİNİ Gzi Üniv. Müh. Mim. Fk. Der. J. Fc. Eng. Arch. Gzi Univ. Cilt 4, No, 9-36, 009 Vol 4, No, 9-36, 009 TRAFİK SAYIMLARI, BÖLGE NÜFUSLARI VE BÖLGELER ARASI UZAKLIKLARI KULLANARAK BAŞLANGIÇ-SON MATRİSİ TAHMİNİ

Detaylı

on8 S İ G O R T A C I L I K S E K T Ö R Ü K U R U M S A L W E B S İ T E L E R İ G E N E L A N A L İ Z Ç A L I Ş M A S I

on8 S İ G O R T A C I L I K S E K T Ö R Ü K U R U M S A L W E B S İ T E L E R İ G E N E L A N A L İ Z Ç A L I Ş M A S I on8 S İ G O R T A C I L I K S E K T Ö R Ü K U R U M S A L W E B S İ T E L E R İ G E N E L A N A L İ Z Ç A L I Ş M A S I Kurumsl web sitelerinin en büyük hedefi; kullnıcılrı müşteri, müşterileri kullnıcı

Detaylı

TANELİ ÜRÜNLERDE ÜRÜN ŞEV KARAKTERİSTİKLERİNE BAĞLI DEPOLAMA YÜKLERİ

TANELİ ÜRÜNLERDE ÜRÜN ŞEV KARAKTERİSTİKLERİNE BAĞLI DEPOLAMA YÜKLERİ OMÜ Zir. Fk. Dergisi, 006,1(1):13-139 J. of Fc. of Agric., OMU, 006,1(1):13-139 TANELİ ÜRÜNLERDE ÜRÜN ŞEV KARAKTERİSTİKLERİNE BAĞLI DEPOLAMA YÜKLERİ Turgut ÖZTÜRK Hkn KİBAR Ondokuz Myıs Üniversitesi Zirt

Detaylı

VESTEL TERMOSÝFON TRV65M - TRV80M / TRV65E - TRV80E GARANTÝ 2 YIL

VESTEL TERMOSÝFON TRV65M - TRV80M / TRV65E - TRV80E GARANTÝ 2 YIL VESTEL TERMOSÝFON TRV65M - TRV80M / TRV65E - TRV80E GARANTÝ 2 YIL DANIÞMA MERKEZi: Cihzın TC.Gümrük ve Ticret bknlığı ve bknlıkç tespit ve iln edilen kullnım ömrü (cihzın fonksiyonlrını yerine getirebilmesi

Detaylı

ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE

ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE ANADOLU ÜNİVERSİTESİ BİLİM VE TEKNOLOJİ DERGİSİ ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY Cilt/Vol.:10-Syı/No: 1 : 299-307 (2009) ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE FARKLI KOŞULLARDA OLUŞTURULMUŞ

Detaylı

Karık Sulama Yönteminde Polyacrylamide (PAM) ve Sıkıştırılmış Karık Uygulamalarının Farklı Akış Koşullarında Sediment Taşınımına Etkisi *

Karık Sulama Yönteminde Polyacrylamide (PAM) ve Sıkıştırılmış Karık Uygulamalarının Farklı Akış Koşullarında Sediment Taşınımına Etkisi * Ulud. Üniv. Zir. Fk. Derg., (2003) 17(2): 67-79 Krık Sulm Yönteminde Polycrylmide (PAM) ve Sıkıştırılmış Krık Uygulmlrının Frklı Akış Koşullrınd Sediment Tşınımın Etkisi * Rmzn MERAL ** Mehmet APAN ***

Detaylı

Farklı Azolla (Azolla meksicana) Düzeylerinin Kimi Toprak Özellikleri ve Roka (Eruca sativa) Verimi Üzerine Etkileri

Farklı Azolla (Azolla meksicana) Düzeylerinin Kimi Toprak Özellikleri ve Roka (Eruca sativa) Verimi Üzerine Etkileri Ege Üniv. Zirt Fk. Derg., 2006, 43(2):97-108 ISSN 1018-8851 Frklı Azoll (Azoll meksin) Düzeylerinin Kimi Toprk Özellikleri ve Rok (Eru stiv) Verimi Üzerine Etkileri Sezi DELİBACAK 1 Dursun EŞİYOK 2 Bülent

Detaylı

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ AHŞAP TAVAN VE DÖŞEMELER

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ AHŞAP TAVAN VE DÖŞEMELER T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ AHŞAP TAVAN VE DÖŞEMELER ANKARA 2007 Milli Eğitim Bknlığı trfındn geliştirilen modüller;

Detaylı

41 B Amerikan Asma Anacı ile Aşılı Bazı Üzüm Çeşitlerinin Aşı Uyuşma Katsayıları Üzerine Bir Araştırma

41 B Amerikan Asma Anacı ile Aşılı Bazı Üzüm Çeşitlerinin Aşı Uyuşma Katsayıları Üzerine Bir Araştırma İŞLİ 1 41 B Amerikn Asm Ancı ile Aşılı Bzı Üzüm Çeşitlerinin Aşı Uyuşm Ktsyılrı Üzerine Bir Arştırm Uyuşm Burçk İŞÇİ 2 Seçkin GARGIN 1 Burçk İŞÇİ 2 Ahmet ALTINDİŞLİ 3 Summry A Reserch on the Affinity Coefficients

Detaylı

OM466 Orman Koruma (2015-2016 Bahar Yarıyılı) dersi kapsamında düzenlenen 15 Mart 2016 tarihli teknik arazi gezisi hakkında rapor

OM466 Orman Koruma (2015-2016 Bahar Yarıyılı) dersi kapsamında düzenlenen 15 Mart 2016 tarihli teknik arazi gezisi hakkında rapor OM466 Ormn Korum (2015-2016 Bhr Yrıyılı) dersi kpsmınd düzenlenen 15 Mrt 2016 trihli teknik rzi gezisi hkkınd rpor Teknik rzi gezisi, Düzce Ormn İşletme Müdürlüğü, Konurlp Ormn İşletme Şefliği sınırlrı

Detaylı

Sisteme yükleyeceğiniz fotoğraf öğrenci kimliğinde kullanılacağından güncel ve 4,5x6 cm ebatlarında vesikalık fotoğraf olmalıdır.

Sisteme yükleyeceğiniz fotoğraf öğrenci kimliğinde kullanılacağından güncel ve 4,5x6 cm ebatlarında vesikalık fotoğraf olmalıdır. BAŞVURU KOŞULLARI: ONLİNE BAŞVURU İŞLEMLERİ 2018 2019 Eğitim-Öğretim Yılı hr Yrıyılınd kontenjn çıln progrmlr şvuru işlemleri 01 Ock 2019 Slı - 08 Ock 2019 Slı günleri rsınd Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü

Detaylı

c

c Mtemt ık Ol ımp ıytı Çlışm Sorulrı c www.sbelin.wordpress.com sbelinwordpress@gmil.com Bu çlışm kğıdınd mtemtik olimpiytlrı sınvlrın hzırlnn öğrenciler ve öğretmenler için hzırlnmış sorulr bulunmktdır.

Detaylı

SLOGAN TİPOGRAFİSİ O PREFABRİK YAPILAR İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ PAL. www.opalon.com.tr

SLOGAN TİPOGRAFİSİ O PREFABRİK YAPILAR İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ PAL. www.opalon.com.tr SLOGAN TİPOGRAFİSİ www.oplon.com.tr PAL O ON PREFABRİK YAPILAR İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ www.oplon.com.tr OPAL ON PREFABRİK YAPILAR İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ www.oplon.com.tr

Detaylı

İntegralin Uygulamaları

İntegralin Uygulamaları Bölüm İntegrlin Uygulmlrı. Aln f ve g, [, b] rlığındki her x için f(x) g(x) eşitsizliğini sğlyn sürekli fonksiyonlr olmk üzere y = f(x), y = g(x) eğrileri, x = ve x = b düşey doğrulrı rsındki S bölgesini

Detaylı

VakıfBank, vizyoner yönetimi, özverili ve aidiyet duygusu yüksek insan aktifinden aldığı güçle müşterilerinin aklında ne varsa gerçekleştirmeye;

VakıfBank, vizyoner yönetimi, özverili ve aidiyet duygusu yüksek insan aktifinden aldığı güçle müşterilerinin aklında ne varsa gerçekleştirmeye; 2009 İÇİNDEKİLER BÖLÜM I: SUNUŞ 2 Olğn Genel Kurul Gündemi 3 Özet Yönetim Kurulu Rporu 5 Denetçiler Rporu 6 2009 Yılı Kâr Dğıtım Teklifi ve Kâr Dğıtım Politiksı 8 Yıllık Fliyet Rporu Uygunluk Görüşü 10

Detaylı

KISA MESAFE ERİŞİMLİ TELSİZ (KET) YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Kısaltmalar ve Tanımlar

KISA MESAFE ERİŞİMLİ TELSİZ (KET) YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Kısaltmalar ve Tanımlar 16 Mrt 2007 trihli 26464 syılı Resmi Gzete Telekomüniksyon Kurumundn: KISA MESAFE ERİŞİMLİ TELSİZ (KET) YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amç, Kpsm, Dynk, Kısltmlr ve Tnımlr Amç MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin mcı;

Detaylı

DENEY 6. İki Kapılı Devreler

DENEY 6. İki Kapılı Devreler 004 hr ULUDĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FKÜLTESİ ELEKTRİKELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ÖLÜMÜ ELN04 Elektrik Devreleri Lorturı II 004 hr DENEY 6 İki Kpılı Devreler Deneyi Ypnın Değerlendirme dı Soydı : Ön Hzırlık

Detaylı

Çocuk Acil Ünitesine Başvuran 0-18 Yaş Arası Zehirlenme Olgularının İncelenmesi

Çocuk Acil Ünitesine Başvuran 0-18 Yaş Arası Zehirlenme Olgularının İncelenmesi Arştırmlr / Reserches DOI: 10.5350/SEMB2014480105 Çocuk Acil Ünitesine Bşvurn 0-18 Yş Arsı Zehirlenme Olgulrının İncelenmesi Dilek Aygin 1, Hnde Açıl 1 ÖZET: Çocuk cil ünitesine bşvurn 0-18 yş rsı zehirlenme

Detaylı

Dayanıklılık, Yüzey Gerilimi ve Kılcal Olaylar Test Çözümleri

Dayanıklılık, Yüzey Gerilimi ve Kılcal Olaylar Test Çözümleri Dynıklılık, Yüzey Gerilimi ve ılcl Olylr Test Çözümleri Test 'in Çözümleri.. /2 Aynı mddeden ypılmış düzgün geometrik biçimli cisimlerin dynıklılığı bğıntısıyl esplnır. üp ve silindirin leri eşit olduğun

Detaylı

NIR Spektroskopinin Meyvelerin Hasarsız Kalite Değerlendirmesinde Kullanılması. Using NIR Spectroscopy for Nondestructive Assessment of Fruit Quality

NIR Spektroskopinin Meyvelerin Hasarsız Kalite Değerlendirmesinde Kullanılması. Using NIR Spectroscopy for Nondestructive Assessment of Fruit Quality 248 NIR Spektroskopinin Meyvelerin Hsrsız Klite Değerlendirmesinde Kullnılmsı İsmil KAVDIR; Mehmet Burk BÜYÜKCAN Çnkkle Onsekiz Mrt Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Trım Mkinlrı Bölümü, Çnkkle e-post: kvdiris@omu.edu.tr

Detaylı

BİR NİKEL ALUMİNYUM BRONZU (CuAl10Ni5Fe4) İLE KALAY BRONZUNUN (CuSn11) SÜRTÜNME VE AŞINMA ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

BİR NİKEL ALUMİNYUM BRONZU (CuAl10Ni5Fe4) İLE KALAY BRONZUNUN (CuSn11) SÜRTÜNME VE AŞINMA ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI 2 Uluslr rsı Demir Çelik Sempozyumu (IISS 15), 1-3 Nisn 2014, Krbük, Türkiye BİR NİKEL ALUMİNYUM BRONZU (CuAl10Ni5Fe4) İLE KALAY BRONZUNUN (CuSn11) SÜRTÜNME VE AŞINMA ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

Detaylı

Nutritional Situation Assessment of 65 Years Old Patient Who Applicate to Emergency Department l

Nutritional Situation Assessment of 65 Years Old Patient Who Applicate to Emergency Department l e r Ar þ t ý r m Nutritionl Sitution Assessment of 65 Yers Old Ptient Who Applicte to Emergency Deprtment l n i j ri O O i g in Acil Servise Bşvurn 65 Yş Üzeri Hstlrd Nütrisyonel Durumun Değerlendirilmesi

Detaylı

ORAN ORANTI. Örnek...1 : Örnek...4 : Örnek...2 : Örnek...5 : a 1 2 =2b+1 3 =3c 4. Örnek...6 : Bir karışımda bulunan a, b ve c maddeleri arasında

ORAN ORANTI. Örnek...1 : Örnek...4 : Örnek...2 : Örnek...5 : a 1 2 =2b+1 3 =3c 4. Örnek...6 : Bir karışımda bulunan a, b ve c maddeleri arasında ORAN ORANTI syısının 0 dn frklı oln b syısın ornı :b vey olrk gösterilir. b İki vey dh fzl ornın eşitlenmesiyle oluşn ifdeye orntı denir. b =c d ifdesine ikili orntı denir. Bir orntı orntı sbitine eşitlenerek

Detaylı

4- SAYISAL İNTEGRAL. c ϵ R olmak üzere F(x) fonksiyonunun türevi f(x) ise ( F (x) = f(x) ); denir. f(x) fonksiyonu [a,b] R için sürekli ise;

4- SAYISAL İNTEGRAL. c ϵ R olmak üzere F(x) fonksiyonunun türevi f(x) ise ( F (x) = f(x) ); denir. f(x) fonksiyonu [a,b] R için sürekli ise; 4- SAYISAL İNTEGRAL c ϵ R olmk üzere F() onksiyonunun türevi () ise ( F () = () ); Z ` A d F ` c eşitliğindeki F()+c idesine, () onksiyonunun elirsiz integrli denir. () onksiyonu [,] R için sürekli ise;

Detaylı

Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi

Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi ISSN : 1302-7050 Nmık Keml Üniversitesi Tekirdğ Zirt Fkültesi Dergisi An Interntionl Journl of ll Subjects of Agriculture Cilt / Volume: 10 Syı / Number: 1 Yıl / Yer: 2013 Shibi / Owner Nmık Keml Üniversitesi

Detaylı

Fide Yaşının Değişik Brokkoli (Brassica oleracea L. var. italica ) Çeşitlerinde Kuru Madde Miktarı ve Verime Etkisi

Fide Yaşının Değişik Brokkoli (Brassica oleracea L. var. italica ) Çeşitlerinde Kuru Madde Miktarı ve Verime Etkisi Fide Yşının Değişik Brokkoli (Brssic olerce L. vr. itlic ) Çeşitlerinde Kuru Mdde Miktrı ve Verime Etkisi Fik YARALI İsmil GÜVENÇ Hluk Çğlr KAYMAK Attürk Üniversitesi Zirt Fkültesi Bhçe Bitkileri Bölümü,

Detaylı