2- Anadolu Selçuklu Devleti nin kurulmasından önce Anadolu nun sosyo ekonomik yapısı hakkında bilgi veriniz.

Transkript

1 1 Anadolu Selçuklu Devleti nde göçebe-yerleşik çelişkileri üzerinden gerçekleşen ve Anadolu Selçuklu Devleti ni Moğol İstilası na açık hale getiren olay dır. 2- Anadolu Selçuklu Devleti nin kurulmasından önce Anadolu nun sosyo ekonomik yapısı hakkında bilgi veriniz. 3- Orta Asya dan Anadolu ya gerçekleşen Türkmen göçlerinin mahiyeti hakkında bilgi veriniz. 4- Aşağıdakilerden hangileri Türkmen göçleri esnasında Anadolu Selçuklu yönetiminin yerleşik halkı himaye edici politikalarının nedenlerindendir? a) Üretimin devamlılığını sağlamak b) Yerleşik olanları göçebe unsurlara karşı denge unsuru olarak kullanmak c) Yerli halk ile göçebe aşiretleri kaynaştırmak d) Göçebe aşiretlerin etnik kimlikleri üzerinden başkaldırı potansiyelini azaltmak e) Yerleşik gayrimüslim halkları da bünyelerine katarak çok uluslu bir devlet oluşturmak f) Köle ve ücretli gayrimüslim askerlerin orduda çoğunluğu oluşturması 5 Anadolu Selçuklu Devleti ndeki sosyal tabakalaşma hakkında Batı Devletlerindeki sosyal tabakalar ile kıyaslayarak bilgi veriniz. 6- Türk Devlet anlayışı ile Türk hükümdarlarının takip ettikleri ekonomik politikaların ilişkisi nedir açıklayınız. 7- Göçebe Türkmen aşiretleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a) Göçebelerin geçim biçimi hayvancılığa dayanmaktaydı. b) Üretemedikleri ürünlerin bir kısmını yerleşiklerden satın alıyorlardı. c) Barış dönemlerinde yerleşiklerle iyi ticari ilişkiler içerisindeydiler. d) Göçebe zihniyetin uzlaşmacı ve esnek tavrı yerleşik ahali ile birlikte pek çok taciri de yarımadaya çekmekteydi. e) Anadolu ya göç eden göçebe aşiretler tümüyle konar-göçer niteliklere sahiptiler. 8- Anadolu ya yerleştirilen Türkmen aşiretleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a) Yaşam tarzı anlamında Türkler kırlarda başlıca yaylak-kışlak arasında, mevsimlik bir hayat yaşarken, şehirlerde de benzer bir ikili hayatı benimsemişlerdir. b) Konar-göçerlerin ekonomik faaliyeti ise, büyük ölçüde besiciliğe dayanmaktaydı. c) Halı, kilim ve kereste gibi mamuller de üreterek satıyorlardı

2 d) Askeri maksatlarla hudutlara sevk edilen ve kendilerine orada yaylak ve kışlak verilen aşiretler vergilerini ayni olarak diğerleri ise nakdi olarak ödüyordu. e) İhtiyacı karşılayacak kadar da tarım yapıyorlardı. 9 Aşağıdakilerden hangisi merkezi otoritenin zayıfladığı durumlarda aşiretlerin köy, şehir ve kervanlara saldırmalarının sebeplerinden değildir? a) Vergi tahsildarlarının suiistimalleri b) Aşiret reislerinin ihtirasları c) Sürülerin kırılması d) Kendilerine tahsis edilen kışlağı beğenmemeleri e) Mevsimin kurak geçmesi 10- Selçuklu şehirlerindeki çarşı isimleri hakkında bilgi veriniz? Kaç tür çarşı vardır ve bunlar nasıl isimlendirilirler? 11- Selçuklu şehirlerinin yapısı hakkında bilgi veriniz. 12- Selçuklu şehirlerindeki çarşıların denetimi tarafından yapılır. 13- Ahiliğin ortaya çıkış sebepleri nelerdir? 14- Ahi dernekleri hakkında bilgi veriniz. 15- İğdişlik teşkilatı hakkında bilgi veriniz ahilik ile farkını belirtiniz. 16- İğdişlik teşkilatı 13. yüzyıldan itibaren olarak adlandırılmıştır. a) Muhtesip b) Kethüda c) Bedraka d) Subaşı e) Reis ül-küttab 17- Ahi teşkilatının Bizans ve Doğu Roma daki timsali olan Collegia ile arasındaki fark nedir? 18- Anadolu Selçuklularında miri toprak rejiminin dayanakları nelerdir? 19- Selçuklu Devleti nin toprak rejimi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a) Selçuklularda topraksız köylüye toprak dağıtmak veya bos arazinin imar edilerek şenlendirilmesi devletin başlıca vazifelerinden biri olmuştur.

3 b) Selçuklu toprak rejimi eski Türk devlet geleneğinin bir devamıdır. c) Selçuklu Türkiye sinde uygulanan toprak sistemi geleneksel İslâm toprak idaresinden farklı özelliklere sahiptir. d) Mîrî toprak rejimi birçok İslâm ve Türk-İslâm devletlerinde mevcut olduğu gibi Bizans ve Roma da da vardır. e) Selçukluların toprak konusunda yaptıkları yenilik Türkiye de devlet mülkiyeti yerine özel toprak mülkiyetinin uygulanmasından ibarettir. 20- Anadolu Selçuklu Devleti nde özel mülkiyet hangi koşullarda oluşmaktadır? 21- Selçuklularda miri topraklar nasıl sınıflandırılabilir? 22- Aşağıdakilerden hangileri doğru hangileri yanlıştır? ( ) İktalarda ferdi mülkiyet söz konusu olmadığından hibe, vakıf ve satışa asla müsaade edilmezdi. ( ) İkta ya nezaret eden askerin ölümünden sonra ikta oğulları arasında paylaştırılıyordu. ( ) İktasını iyi idare edemeyen zulme ve haksızlığa yeltenen yahut itimadı kaybeden küçük ikta sahipleri de iktalarını kaybediyorlardı. ( ) İktalar idari ve mali muhtariyete sahiptiler. ( ) İkta sahipleri hizmetlerinin devamı ve toprağa nezaret etmek şartıyla geçimlerini sağlamaktaydı. ( ) Küçük iktalarda ikta sahipleri çok defa hayatları boyunca bile iktalarını ellerinde tutamıyorlardı ( ) Tehlikeli bir şekilde bağımsızlaşma eğilimi sezilen kumandanlardan toprakları geri alınıyordu. 23- Aşağıdakilerden hangileri Selçuklu ikta sisteminin işlevsizleşmesine yol açan gelişmelerden değildir? a) Bir takım askerlerin mülkiyetini elde etmemiş olmalarına rağmen nezaret ettikleri toprakları vakfetmesi b) Bir kısım arazilerin önde gelen devlet ricali tarafından malikane haline getirilmesi c) Moğol istilasının Selçuklu toprak düzenini tahrip etmesi d) İkta sahipleri ihtiyarladıkları veya öldükleri zaman çocuklarına ancak vazifelerinde ilk kademeyi teşkil etmiş olan iktalar intikal etmesi e) İslam hukukunun özel mülkiyeti şiddetle savunması

4 24- Selçuklular tarafından Anadolu da yapılan en önemli devrim olarak adlandırılan toprakta kamu mülkiyetinin sağlanmasının sonuçları nelerdir? 25- Türk İslam ve İslam devletlerinde feodaliteye en çok yaklaşıldığı dönemlerde dahi feodalitenin İslam topraklarında yerleşememesinin nedenleri nelerdir? 26- İkta ile Feodalite arasındaki ilişki bağlamında aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a) İslâm tarihinde görülen iktâ uygulaması bir anlamda doğrudan devlet mülkiyetinden özel mülkiyete geçişi ifade eder. b) İslam toplumlarında devletin mülkiyet üzerindeki ağırlığının arttığı veya parasal ekonominin zayıfladığı dönemlerde feodal unsurların bir araya geldiği gözlenmiştir. c) Devletin mülkiyetindeki mîrî araziler esasen İslam toplumunun ortak malıdır. d) İslâm toplumlarında mülkiyet etrafında birleşmiş feodal ilişkilere rastlanmaz. e) Orta Çağ Avrupası nda mülkiyet ve üretim tamamen senyör ve vasalların arasındaki tâbiiyet ilişkisine bağlanmıştır. 27- Anadolu Selçuklu Devleti nde tarım ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez. a) Türkiye Selçuklu sultanları, tarımı teşvik ediyor ve destekliyorlardı. b) Anadolu da tarım ürünleri arasında en çok arpa, üretiliyordu. c) İlk haçlı seferleri döneminde Orta Anadolu nun genel haraplığı içinde zirai faaliyetler de geridir. d) Bizanslılar ve Haçlılarla mücadeleler faal nüfusu belli bir ölçüde zirai üretimden koparmış, topraklar ve sulama tesisleri bakımsız kalmıştır. e) Yerleşik hayatın en küçük biriminde yaşayan köylüler, genellikle tarım ve hayvancılıkla uğraşıyorlardı. 28- Anadolu Selçuklu Devleti nde imalat ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangileri söylenemez? a) Selçuklu devri Türkiyesi nde Şehirlerde hammaddelerin işlendiği birçok imalathane bulunuyordu. b) Selçuklular mimarî yapılarda kaplama olarak kullandıkları çinileri de, kendi imalathanelerinde yapıyorlardı. c) Konya şehri, silah sanayinin merkezi durumundaydı. d) Selçuklu sanayi sistemi ahiler tarafından teşkilatlandırılmıştı. e) Selçuklular dışarıdan tedarik ettikleri hammaddeler ile ara malı üretiminde uzmanlaşmışlardı.

5 29- Anadolu Selçuklu Devleti nde ticari faaliyetlerin gelişimi hakkında bilgi veriniz. 30- Kervansaray, Bedesten, Han ve Yabanlu Pazar hakkında bilgi veriniz. 31- Selçuklu Devleti nde ticaret hangi eksenler üzerinden gerçekleşmiştir? Bu eksenler çerçevesinde ticaretin işleyişi hakkında bilgi veriniz. 32- Aşağıdaki şehirlerden hangisi Anadolu Selçuklu Devleti nin siyasi birliğini tamamlayıp iktisadi gelişme sağlamasıyla birlikte ticari faaliyetlerde ön plana çıkan şehirlerden değildir? a) Sinop b) Samsun c) Antalya d) Sivas e) Erzurum f) İzmir g) Diyarbakır h) Konya ı) Tokat i) Kayseri j) Manisa k) Alaiye l) Trabzon m) Denizli 33- den dolayı Anadolu Selçuklu larında kara ticareti ön plana çıkmıştır. 34- Selçuklu Devri Anadolu nun ticarette köprü görevi görmesini ve transit ticarette yeniden önemli rol oynamasını belirleyen olay dır. 35- Anadolu Selçuklu Devleti nden sonra Beylikler Devri nde Adalar Denizi nde Cenevizliler ile bir tür serbest ticaret bölgesi oluşturmuştur.