Đlgi Yönelimli Yaklaşım ile Model-güdülü Yazılım Geliştirme

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Đlgi Yönelimli Yaklaşım ile Model-güdülü Yazılım Geliştirme"

Transkript

1 Đlgi Yönelimli Yaklaşım ile Model-güdülü Yazılım Geliştirme Orçun Dayıbaş 1 Hande Doğan 2 Yazılım Mühendisliği Müdürlükleri ( 1 Komuta Kontrol ve Haberleşme, 2 Radar ve Elektronik Harp) Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri Grubu, Aselsan A.Ş., Ankara { 1 odayibas, 2 hdogan}@aselsan.com.tr Özetçe Yazılım geliştirme dünyasını son dönemlerde oldukça meşgul eden Kaygıların Ayrılması (SoC - Separation of Concerns) konusu, farklı yaklaşımlarla ele alınabilir. Bu belgede anlatılan yöntem, farklı yaklaşımlarla kaygıların ayrılmasını sağlayan teknolojilerin, birlikte tek başlarına olduğundan daha etkin bir biçimde kullanılabildiklerini göstermeyi amaçlar. Bu bağlamda, Model-güdülü Mimari (MDA Model Driven Architecture) ve Đlgi Yönelimli Yazılım Geliştirme (AOSD Aspect Oriented Software Development) yaklaşımları ele alınmış, birlikte uygulanabilirlikleri değerlendirilmiştir. Ayrıca, Belitsel Tasarım (Axiomatic Design) yöntembilimi kullanılarak, genel bir tasarım iyileştirme yaklaşımı da bu belge kapsamında önerilmiştir. Yazım aşamasında okuyucunun ilgili teknoloji ve yaklaşımlar (SoC, MDA, AOSD ve Belitsel Tasarım) hakkında giriş düzeyi bilgisi olduğu kabul edilmiş, belge içeriği şu şekilde düzenlenmiştir: Birinci bölümde cevap aranan sorunun temel unsurlarına değinilerek konuya giriş yapılmış, ikinci bölümde MDA ve AOSD ilişkisi incelenmiştir. Ardından gelen üçüncü bölümde, belitsel tasarım ile model iyileştirme konusu ele alınmıştır. Bir örnek üzerinde sözü edilen tasarım kararlarının uygulanması ise dördüncü bölüme konu edilmiştir. 1. Giriş Bilgisayar bilimleri alanında çalışan araştırmacıların genel olarak ortak amacı, insan bilgisayar arası anlamsal boşluğu (semantic gap) doldurmak olarak tanımlanabilir. Her ne kadar bu boşluk (Gödel in eksiklik teoremine göre) tam olarak doldurulamaz olsa da [1]; boşluğu gidermeye yönelik atılan her başarılı adım bir gelişmedir. Anlamsal boşluğun doldurulmasına insan tarafından bakarak çözüm üretmeye çalıştığımızda, çözüm arayışımız; soyutlama düzeyinin artırılmasına yönelik olmaktadır. Yazılım geliştirme dünyası açısından anlamsal boşluk, geliştiricinin düşüncelerinden, yazılımın çalıştığı donanıma kadar uzanan yol üstünde yer alır. Donanım seviyesinden başlayarak devam eden soyutlama, zamanla üst düzey programlama dilleri seviyesine kadar çıkarak yazılım geliştirme dünyasına büyük bir ivme kazandırmıştır [2]. Ancak geliştiriciler, ne kadar üst düzey diller kullansalar da, kod seviyesinde düşünüp sorunlarına çözüm arayamazlar. Aynı şekilde derleyiciler de, her hangi bir belirtime uymadan serbest biçimde ortaya çıkarılmış modelleri derleyip yorumlayamazlar. En basit problemlerin çözümü için bile, en azından düşünsel düzeyde modelleme yapılması ve sonrasında çözümlerin üst düzey programlama dili yardımı ile kod seviyesine taşınması söz konusudur. Bu aşamada, problemin çözümü için tasarlanan model, derleyicinin anlamlandırabileceği seviyede ifade edilmiş olur. Yukarıda bahsedilen yaklaşım, MDA nın ortaya çıkış güdülerinden biridir. MDA, platformdan bağımsız, pazara sunum süresi kısa ve kaliteli yazılım üretimini olanaklı kılmayı amaçlar. Ancak şimdiye kadar edinilen tecrübeler, yeniden kullanım ve sistemlerin uyarlanması açısından, kaygıların ayrımı ve ilgilerin birleştirilmesi noktalarında yetersiz kaldığını göstermiştir [3]. Söz konusu eksikliği gidermek adına AOSD yaklaşımı, MDA yapısına uygulanabilir mi? Đlgilerin tasarıma katılımı hangi seviyede düşünülmeli? Model düzeyinde yaptığımız kaygı ayrımını yöntemsel olarak gözden geçirebilir miyiz? Đlerleyen bölümlerde bu sorulara cevap bulmaya çalışacağız. 2. MDA ve AOSD ilişkisi Nesneye yönelik programlama yaklaşımının ana hedeflerinden biri olan yeniden kullanılabilirlik, bileşen tabanlı (component based) ve bileşen yönelimli (component oriented) yaklaşımlar ile daha etkin olarak ele alınmaktadır. Bileşen tanımı çok genel geçer bir tanım olmakla birlikte, bir yazılım parçasına bileşen denilebilmesi için en azından, yapılandırılabilir, uyumlandırılabilir olması beklenir. Bileşenlerin geliştirimi; programlama dili, çalışma ortamı ve gerçekleştirim mimarisi olarak birbirinden bağımsız bir şekilde gerçekleştirilebilir. Öte yandan

2 dağıtık sistemlerin gerçekleştirimi, dağıtık ve bağımsız işletilebilen birden fazla bileşenin birlikte çalışabilirliğini gerektirmektedir [4]. Yazılım endüstrisi kolaylıkla ele alınamayacak bu duruma çözüm olarak, ara katman yazılımlarını ortaya çıkarmıştır. Ne var ki bu yazılımların farklı yaklaşımlar sergilemesi sorunun tam olarak ortadan kalkmasını engellemiştir. Bu noktada MDA, ortak bir dilde anlaşma hedefini daha üst düzeyde (model) gerçekleştirerek çözüm sunmaktadır. Model-güdülü Mimari (MDA), OMG 1 tarafından ilk sürümü 2001 yılında tamamlanmış mimari bir yaklaşım belirtimidir [5]. MDA, model dönüşümleri ile OMG nin ortaya koyduğu dört seviyeli yapının her bir seviyesi için ilgili tasarımın birer izdüşümünün alınmasını önerir. M0 seviyesi gerçekleştirim olduğundan; yapı, 3+1 seviyeli olarak da değerlendirilebilir [6]. En üst seviye olan dördüncü seviye (M3), ifade yeteneği olarak kendi kendini tanımlayabilir güçtedir. Bu da daha fazla seviyeye gerek olmadığının göstergesidir [2]. MOF (sınıf, öznitelik, ilişki) UML, CWM (sınıf, öznitelik, durum,...) Uygulama (sınıf, Veri t. tablosu, M3 M2 M1.NET Modeli.NET Java/EJB Modeli Java/EJB CIM PIM Şekil 2. MDA nın dikey yaklaşımı Soyut Diğer Model Diğer Gerçekleştirim Somut Đlgi yönelimli yaklaşım ile yazılım geliştirme, kaygıların ayrılması ilkesine bileşen tasarımı seviyesinde uyar. Müşteri gereksinimleri işlevsel gerekler olarak tanımlanırken, gereklere dağılmış olan ilgiler bir araya getirilerek bir başka bileşende toplanır. Bu bağlamda, Đlgiye Yönelik Programlama nın yatay yönde (bileşenlere dağılmış) kaygıların ayrımını ele aldığını söyleyebiliriz. PSM Uygulama Verisi (olgu, Veri t. satırı,...) M0 Şekil 1. OMG nin dört seviyeli yapı önerisi 2 Şekil 2 deki örnek çizimde de gösterildiği gibi MDA seviye içi ve seviyeler arası dönüşümler ile uyarlama, yeniden kullanım ve platform bağımlı kaygıların ayrılması konularını ele alır. Yukarıda anlatılan sorunlara çözüm olarak ortaya çıkan MDA, birlikte çalışabilirlik, genişletilebilirlik ve yeniden kullanılabilirlik açılarından geliştiricilere yarar sağlayan bir yaklaşım olmakla birlikte, belirtimleri sadece dikey yöndeki ayrımları ele almaktadır. Ancak, platform bağımlı kaygıların dışında da kaygıların ayrımı ele alınmalıdır. Bu noktada ilgi yönelimli yaklaşıma başvurulabilir. 1 Object Management Group. MDA, OMG nin tescilli markasıdır. 2 MOF: Meta Object Facility, CWM: Common Warehouse Metamodel, UML: Unified Modeling Language. Kavramlar hakkında daha ayrıntılı bilgi adresinden edinilebilir. Şekil 3. AOSD nin yatay yaklaşımı AOSD her ne kadar yatay olarak kaygıların ayrımını ele alsa da, ilgilerin tanımlanması ve gerçekleştirimi konusunda yapılan çalışmalar, ilgi tanımlarının gerçekleştirim ile yüksek bağımlılık içerdiğini göstermiş ve bu noktada bir ayrıma gidebilmek için model tabanlı ilgi kavramı ortaya atılmıştır [7]. Buraya kadar çizilen tablo, MDA nın yatayda dağılmış kaygıları etkin ele almak için AOSD ile, AOSD nin de gerçekleştirim bağımlılığından kurtulmak için MDA ile desteklenmesi gerektiğini göstermektedir.

3 3. Belitsel Tasarım ile Model Đyileştirme Görüldüğü gibi, ilgi yönelimli ve model-güdülü tasarım yaklaşımları, birlikte tek başlarına olduklarından çok daha etkin olarak kullanılabilir. Ancak yine de tasarımın başarısı, model ve ilgi tanımlarının etkinliğine bağlıdır. Bu noktada tasarım kararlarının doğru alınması adına, bir yöntem gereksinimi doğmaktadır. Belitsel tasarım, bu ihtiyacı karşılayabilecek yetkinliğe sahip bir yöntem olarak tasarıma uygulanabilir. Belitsel tasarım, müşteri ihtiyaçlarının işlevsel gereksinimlere yansıtılması için sistematik yaklaşımlar sunan bir sistem tasarım yöntembilimidir. Temelinde bağımlılık matrislerinin kullanımı ve akış çizgeleri üzerinden tasarımın erken doğrulamasının yapılması yer alır. Belitsel tasarım, mühendislik tasarımlarının hemen hemen tümü için uygulanabilir genel bir yöntemdir. Ancak şimdiye kadar genellikle mekanik ve elektronik tasarım alanlarında kullanılmıştır. Belitsel tasarımın tüm unsurları ile kullanımı bu belge kapsamı dışındadır. Bu yöntembilimi ve kullanım alanları hakkında daha ayrıntılı bilgi [8, 9] dan alınabilir. Şekil 5. Döngüsel bağımlılık Açıkça görülen, kullanıcı ara yüzü veri tabanı arası döngüsel bağımlılığı, birimleri üçüncü bir birim üzerinden bağlayarak ortadan kaldırabiliriz. Şekil 6. Đyileştirilmiş tasarım Đlgilerin ve iş mantığı modellerinin tasarım seviyesinde gözden geçirilmesi sürecinde, belitsel tasarımın iki önemli belitini [10] göz önünde tutmak gerekir: Belit 1: Bağımsızlık Beliti (Independence Axiom). Birbirinden bağımsız işlevsel gereksinimler tanımla. Şekil 4. Đlgi-işlev bağımlılık matrisi Yukarıdaki matris hücrelerinde bulunan X, ait olduğu kolonun ilgisinin, ait olduğu satırdaki işlevi etkilediği 0 ise etkilemediği anlamını taşır. Şekil 4 de örneklenen ilgi tasarımında 2 numaralı işlevin 1 ve 2 numaralı ilgilere dağıldığı görülmektedir. Bu durum, tasarımda istenen bir özellik olabilir, ancak yine de tasarım aşamasında dördüncü bir ilgi tanımlayıp tanımlanmayacağı tasarımcı tarafından bu doğrulama sonrası değerlendirilebilir. PIM seviyesinde, erken zamanda tespit edilecek bir tasarım hatası kolaylıkla ve düşük maliyetle giderilebilir. Model tanımındaki işlevlerin döngüsel bağımlılıkları da yine matris yöntemi ile sınanabilir. Örneğin; veri tabanı üzerinde yapılan değişikliklerin kullanıcı ara yüzüne, kullanıcı ara yüzündeki güncellemelerin de veri tabanına yansıtıldığı basit bir veri tabanı uygulaması düşünelim. Belit 2: Bilgi Beliti (Information Axiom). Tasarlanan birimin bilgi içeriğini mümkün olduğunca küçük tut. Nam Pyo Suh tarafından önerilen yaklaşıma göre; tasarım sürecinde öncelikle bağımsızlık beliti uygulanmalı, ardından kalan tasarım seçenekleri içinde en iyiyi seçmek için bilgi beliti kullanılmalıdır [9]. 4. Đlgilerin Model Olarak Tanımlanması ve Modelin Đyileştirilmesi Tanımlarından da anlaşılabileceği gibi hem MDA tasarım yaklaşımında hem de ilgiye yönelik programlamada esas olan kaygıların ayrıştırılmasıdır. MDA, yeniden kullanılabilirlik, taşınabilirlik ve birlikte çalışabilirliği sağlamak için platform bağımlı kaygıları, platform bağımsız kaygılardan ayırır. Bunu sağlayabilmek için MDA, CIM (Computation Independent Model), PIM (Platform Independent Model), PSM (Platform Specific Model) modelleri ve bunların arasındaki geçişleri tanımlar.

4 MDA nın tanımladığı farklı seviyelerde modellerin kendi aralarında (yatay) ve seviyeler arasında (dikey) geçişler oluşturularak çalıştırılabilir kod seviyesine kadar inilir. Kaygıların ayrıştırılmasının hangi seviyede ele alınacağı önemlidir. Bu konu [11] de örnek tasarıma farklı seviyelerde kaygıların eklenmesi ile detaylı olarak incelenmiştir. Buradan çıkan sonuç ise, farklı seviyelerde kaygıların ayrımının, tasarıma farklı etkileri olduğudur. Alt seviyelerdeki ayrımların, üst seviyelerde (CIM, PIM) ele alınmış olan kaygılarla tekrar örtüşebilme ihtimali vardır. Üst seviyelerde kaygıların ayrıştırılması ise, mevcut örtüşmelerin miras yoluyla alt seviyelere aktarılmasına neden olabilmektedir [11]. Bu belge kapsamında yaptığımız örnek çalışmada, ilgiler, platform bağımsız model seviyesinde modele katılmıştır. gereksinimi bu bileşenden ayrılmış, yeni bir bileşen (MesajCevirici) olarak tanımlanmıştır. Bu tasarımın bağımlılık matrisi aşağıdaki gibi gösterilebilir (satırlar sırası ile gereksinimleri göstermektedir). Şekil 8. Đyileştirilmiş tasarım için bağ. matrisi Model seviyesinde kaygıların ayrımını, ilgi tanımları ile ele alma yaklaşımı bu örnek tasarım üzerinde Şekil 9 daki gibi gösterilmiştir. Şekil 7. Örnek komuta kontrol mesaj yönetim birimipim tasarımı Şekil 7 de platform bağımsız modeli verilen örnek, bir komuta kontrol uygulamasının mesaj yönetim birimini göstermektedir. Bu örnek için aşağıdaki gereksinimlerin tanımlanmış olduğu kabul edilecektir: 1. Önceden tanımlanmış farklı standartlardaki mesaj biçimlerini ele alacak. 2. Ağ üzerinden gelen mesajları ele alacak. 3. Disk üzerinde, dosya halinde kayıtlı mesajları ele alacak. 4. Mesaj içeriğine göre, mesaj verisini ilgili işlevsel birime iletecek. 5. Tüm işlemlerini kullanıcı yetkisi düzeyinde gerçekleştirecek ve bunları kayıt altına alacak. PIM seviyesinde tanımladığımız bu örnek, belitsel tasarım teorem ve belitleri aracılığı ile iyileştirilebilir. Öncelikle, ideal bir tasarımda işlevsel gereksinimler ile tasarım parametrelerinin sayısı eşit olması gerektiğinden [9], VeriMesajYonetici, tarafından karşılanan farklı mesaj standartlarını destekleme Şekil 9. MDA bağlamında mesaj yönetim alt sistemi Şekil 9 de ilke çizimi verilen tasarımda, 1 numaralı aşamada bir komuta kontrol mesaj yönetim sisteminin bileşenleri PIM seviyesinde belirtilmiştir. Bu aşamada

5 yapılacak iş, modelin iyileştirilmesi (bkz. bölüm 3) olacaktır. Yeterli sayıda yineleme sonrası tanımlanan iş mantığı ve ilgi modelleri, dönüşüm uygulamaya hazır hale gelir. MDA yöntemi ile tasarım yapılacağı zaman, öncelikle elimizdeki mevcut yeniden kullanılabilir birimler değerlendirilmelidir. Tüm tasarım, alt seviyelerde bir ilgi eklendiğinde yeniden gözden geçirilmelidir. 2. aşamada yeniden kullanım imkânımız olan (önceden kullanılmış ve sınanmış) yetkilendirme biriminin hali hazırda var olan Java PSM tasarımı sistemle tümleştirilmiştir (ilgi birleştirme aspect weaving). Bu örnek için PSM seviyesinde gerçekleşmiş olmasına rağmen, MDA nın her aşamasında yeniden kullanım mümkündür. 3. aşamada kod seviyesine gelmiş olan tasarım üzerinde, gerek var ise platforma uyarlama çalışmaları yapılır. Başarım ile ilgili ayarlamalar da, bu seviyede sisteme yansıtılabilir. 5. Sonuç Kaygıların Ayrılması (SoC) kapsamında kullanımı olası yaklaşımlardan MDA ve AOSD, birlikte kullanıldıklarında birbirlerini destekler ve geliştirirler. Tasarımcılara sunulacak daha yetkin ilgi destekli MDA tasarım araçları, bu yaklaşımların birlikte kullanım düzeyini artıracaktır. Bu noktada kod seviyesinden daha üst seviyeler için ilgi birleştirmeyi destekleyen araçlara ihtiyaç olduğu söylenebilir. Her iki yaklaşım da en ideal tasarım hakkında bir çıkarım yolu sunmaz. Bu noktada önerdiğimiz belitsel tasarım yöntembilimi, sistemin erken aşamada sınanmasını ve tasarım kararlarının doğru alınmasını desteklemek üzere kullanılabilir. Bu belge kapsamında gerçekleştirilen örnek çalışmada ilgiler PIM seviyesinde modele dahil edilmiş, yeniden kullanım ise PSM seviyesinde gerçekleştirilmiştir. PIM seviyesinde tanımlanmış ilgilerin daha alt seviyelerde örtüşme tehlikesi bulunmaktadır [11]. Erken seviyelerde belitsel tasarım çerçevesini tasarıma oturtmak, bu örtüşmelere karşı alınabilecek bir önlem olarak görülebilir. Öte yandan belitsel tasarım yaklaşımını uygulamak, ilgili sistem büyüdükçe güçleşmektedir. Yeniden kullanım için PSM seviyesinin seçilmesi, tümleşim açısından sorunsuz gerçekleştirilmiştir. Tüm bu anlatılanlar çerçevesinde örnek uygulama geliştirimi ve önceki literatür araştırmalarımız bize, MDA ve AOSD nin bir yöntembilim ışığında çok etkin olarak tasarıma uygulanabildiğini göstermiştir. 6. Kaynakça [1] Chalmers, D.J., "Minds, Machines, And Mathematics". [2] Stephen J. Mellor, Kendall Scott, Axel Uhl, Dirk Weise, MDA Distilled: Principles of Model-Driven Architecture, Addison Wesley, ISBN [3] Vinay Kulkarni and Sreedhar Reddy, Supporting Aspects in MDA, Tata Research Development and Design Centre [4] Raul Silaghi and Alfred Strohmeier, Integrating CBSE, SoC, MDA, and AOP in a Software Dev. Method, Software Eng. Laboratory Swiss Federal Inst. of Tech. in Lausanne [5] Jishnu Mukerji, Joaquin Miller, OMG MDA Guide [6] Jean Bézivin, On the Unification Power of Models, ATLAS Group, (INRIA & LINA) University of Nantes [7] Alan Cyment, Nicolas Kicillof and Fernando Asteasuain, Enhancing model-based AOP with behavior representation, University of Buenos Aires [8] Nam P. Suh, The Principles of Design, Oxford University Press, 1990, ISBN [9] Nam P. Suh, Axiomatic Design: Advances and Applications, Oxford University Press, 2001, ISBN [10] Nam P. Suh, Axiomatic Design Theory for Systems, Research in Engineering Design (1998)10: , Springer-Verlag [11] B. Tekinerdoğan, M. Akşit, F. Henninger, Impact of Evolution of Concerns in the MDA Design Approach, Electronic Notes in Theoretical Computer Science Vol. 163

Model Güdümlü Geliştirme ile Gömülü Kaynakların Yönetimi

Model Güdümlü Geliştirme ile Gömülü Kaynakların Yönetimi Model Güdümlü Geliştirme ile Gömülü Kaynakların Yönetimi Can Öz EGE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ A.B.D. 1 İçerik Kaynak Yönetimi Problemi Kaynak Yönetimi Modellemesinin

Detaylı

SENTEZ TABANLI YAZILIM MİMARİSİ TASARIM YAKLAŞIMININ ESSENCE ÇERÇEVESİYLE MODELLENMESİ

SENTEZ TABANLI YAZILIM MİMARİSİ TASARIM YAKLAŞIMININ ESSENCE ÇERÇEVESİYLE MODELLENMESİ SENTEZ TABANLI YAZILIM MİMARİSİ TASARIM YAKLAŞIMININ ESSENCE ÇERÇEVESİYLE MODELLENMESİ G Ö R K E M G I R AY, T U R K E Y B E D I R T E K I N E R D O G A N, W A G E N I N G E N U N I V E R S I T Y, N E

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ (İNGİLİZCE) BÖLÜMÜ DERS PROGRAMINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ (İNGİLİZCE) BÖLÜMÜ DERS PROGRAMINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER BİRİNCİ SINIF GÜZ YARIYILI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ (İNGİLİZCE) BÖLÜMÜ DERS PROGRAMINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER DEĞİŞİKLİK FORMU COM101 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA

Detaylı

Bilgi Sistemleri Tasarımı (SE 503) Ders Detayları

Bilgi Sistemleri Tasarımı (SE 503) Ders Detayları Bilgi Sistemleri Tasarımı (SE 503) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Bilgi Sistemleri Tasarımı SE 503 Her İkisi 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

Yazılım Mimari Tasarımından Yazılım Geliştirme Çatısının Üretilmesinde Model Güdümlü Bir Yaklaşım

Yazılım Mimari Tasarımından Yazılım Geliştirme Çatısının Üretilmesinde Model Güdümlü Bir Yaklaşım Yazılım Mimari Tasarımından Yazılım Geliştirme Çatısının Üretilmesinde Model Güdümlü Bir Yaklaşım İbrahim Onuralp Yiğit 1, Nafiye Kübra Turhan 2, Ahmet Erdinç Yılmaz 3, Bülent Durak 4 1,2,3,4 ASELSAN A.Ş.

Detaylı

Yazılım Yeniden Yapılamaya Yönelik Bir Kurumsal Mimari: Model Güdümlü ve Ontoloji Tabanlı Bir Yaklaşım

Yazılım Yeniden Yapılamaya Yönelik Bir Kurumsal Mimari: Model Güdümlü ve Ontoloji Tabanlı Bir Yaklaşım Yazılım Yeniden Yapılamaya Yönelik Bir Kurumsal Mimari: Model Güdümlü ve Ontoloji Tabanlı Bir Yaklaşım Doç.Dr. Murat Paşa UYSAL Prof.Dr. A. Erhan MERGEN Yazılım Yeniden Yapılama Genel olarak Yazılım Yeniden

Detaylı

CENG 302 Yazılım Mühendisliği Yazılım Mimarisi - Devam. Alper UĞUR

CENG 302 Yazılım Mühendisliği Yazılım Mimarisi - Devam. Alper UĞUR CENG 302 Yazılım Mühendisliği Yazılım Mimarisi - Devam Alper UĞUR Yazılım Mimarisi Gereksinim: NE? Mimari : NE+NASIL GEREKSİNİMLER (software architecture) Requirements : WHAT? Architecture : WHAT + HOW?

Detaylı

YZM 2108 Yazılım Mimarisi ve Tasarımı

YZM 2108 Yazılım Mimarisi ve Tasarımı YZM 2108 Yazılım Mimarisi ve Tasarımı Yrd. Doç. Dr. Deniz KILINÇ Celal Bayar Üniversitesi Hasan Ferdi Turgutlu Teknoloji Fakültesi Yazılım Mühendisliği 1 BÖLÜM - 1 Yazılım Tasarımına Giriş Bu bölümde;

Detaylı

MÜFREDAT DERS LİSTESİ

MÜFREDAT DERS LİSTESİ MÜFREDAT DERS LİSTESİ MÜHENDİSLİK FAK. / BİLGİSAYAR MÜHENDİSL / 2010 BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ Müfredatı 0504101 Matematik I Calculus I 1 GÜZ 4 5 Z 0504102 Genel Fizik I General Physics I 1 GÜZ 4 4 Z 0504103

Detaylı

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ - EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU Ders Kodu Bim Kodu Ders Adı Türkçe Ders Adı İngilizce Dersin Dönemi T Snf Açıl.Dönem P

Detaylı

ED Model Yapıtaşı Haberleşme Altyapısı

ED Model Yapıtaşı Haberleşme Altyapısı ED Model Yapıtaşı Haberleşme Altyapısı Aysun Sancar Yılmaz, Betül Baydemir Çankaya, Hande Doğan Köseoğlu REHİS-EHGYM, Aselsan A.Ş., Ankara {asancar,baydemir,hdogan}@aselsan.com.tr Özet. Elektronik Destek

Detaylı

Bilişim Sistemleri Değerlendirme Modeli ve Üç Örnek Olay İncelemesi

Bilişim Sistemleri Değerlendirme Modeli ve Üç Örnek Olay İncelemesi Bilişim Sistemleri Değerlendirme Modeli ve Üç Örnek Olay İncelemesi Özet Dr. Sevgi Özkan ve Prof. Dr Semih Bilgen Enformatik Enstitüsü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Tel: (312) 210 3796 e-posta:

Detaylı

Chapter 5 Sistem Modelleme. Lecture 1. Chapter 5 System modeling

Chapter 5 Sistem Modelleme. Lecture 1. Chapter 5 System modeling Chapter 5 Sistem Modelleme Lecture 1 1 Başlıklar İçerik/Bağlam (Context) modelleri Etkileşim Modelleri Yapısal Modeller Davranışsal Modeller Model Tabanlı Mühendislik 2 Sistem Modelleme Sistem modelleme,

Detaylı

Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım (SE 321) Ders Detayları

Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım (SE 321) Ders Detayları Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım (SE 321) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım SE 321 Bahar 3 0 0 3 4.0 Ön Koşul

Detaylı

SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI

SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI BİLGİ SİSTEMİ GELİŞTİRME SÜRECİ Sistem Geliştirme Süreci ve Modelleri Sistem Geliştirme Yaşam Döngüsü Bilgi sistemlerinin geliştirilmesi için izlenen sürece Sistem Geliştirme

Detaylı

Bilgisayar Mühendisliği. Bilgisayar Mühendisliğine Giriş 1

Bilgisayar Mühendisliği. Bilgisayar Mühendisliğine Giriş 1 Bilgisayar Mühendisliği Bilgisayar Mühendisliğine Giriş 1 Mühendislik Nedir? Mühendislik, bilim ve matematiğin yararlı cihaz ve sistemlerin üretimine uygulanmasıdır. Örn: Elektrik mühendisleri, elektronik

Detaylı

Yaz.Müh.Ders Notları #6 1

Yaz.Müh.Ders Notları #6 1 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ Prof.Dr. Oya Kalıpsız GİRİŞ 1 YAZILIM YETERLİLİK OLGUNLUK MODELİ Olgunluk Seviyeleri: Düzey 1. Başlangıç düzeyi: Yazılım gelişimi ile ilişkili süreçlerin tanımlanması için hiçbir sistematik

Detaylı

Maltepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Yazılım Mühendisliği II (BIL 306)

Maltepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Yazılım Mühendisliği II (BIL 306) Maltepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Yazılım Mühendisliği II (BIL 306) GENEL DERS BİLGİSİ Öğretim Üyesi : Prof. Dr. Fuat İNCE Araştırma Görevlisi. Selim BAYRAKLI Ofis : 311 Ofis Saatleri

Detaylı

Ferhat ERATA. Geylani KARDAŞ

Ferhat ERATA. Geylani KARDAŞ Ferhat ERATA Geylani KARDAŞ 1 1. Giriş 2. Model Güdümlü Geliştirme ve Modelleme Yaklaş ımı 2.1. Model Güdümlü Geliştirme (Genel Bak ış) 2.2. Model Güdümlü Mimari içerisinde Tez Çal ışması 2.3. PSM4WSS

Detaylı

Görünümler ve Ötesi Yaklaşımıyla Radar Yazılım Mimarisi Dokümantasyonu Tecrübeleri. Ali Özzeybek M. Devrim Tokcan Murat Tuncer

Görünümler ve Ötesi Yaklaşımıyla Radar Yazılım Mimarisi Dokümantasyonu Tecrübeleri. Ali Özzeybek M. Devrim Tokcan Murat Tuncer Görünümler ve Ötesi Yaklaşımıyla Radar Yazılım Mimarisi Dokümantasyonu Tecrübeleri Ali Özzeybek M. Devrim Tokcan Murat Tuncer Görünümler ve Ötesi Yaklaşımıyla Radar Yazılım Mimarisi Dokümantasyonu Tecrübeleri

Detaylı

BLG4146 - Sistem Analizi ve Tasarımı. Öğr. Grv. Aybike ŞİMŞEK

BLG4146 - Sistem Analizi ve Tasarımı. Öğr. Grv. Aybike ŞİMŞEK BLG4146 - Sistem Analizi ve Tasarımı Öğr. Grv. Aybike ŞİMŞEK Tasarım Evresi Analiz evresinde sorulan NE sorusuyla elde edilen bilgilerin NASIL yapılacağı, NASIL gerçekleştirileceğinin ortaya konulduğu

Detaylı

5. PROGRAMLA DİLLERİ. 5.1 Giriş

5. PROGRAMLA DİLLERİ. 5.1 Giriş 5. PROGRAMLA DİLLERİ 8.1 Giriş 8.2 Yazılım Geliştirme Süreci 8.3 Yazılım Geliştirme Sürecinde Programlama Dilinin Önemi 8.4 Programlama Dillerinin Tarihçesi 8.5 Programlama Dillerinin Sınıflandırılması

Detaylı

9.DERS Yazılım Geliştirme Modelleri

9.DERS Yazılım Geliştirme Modelleri 9.DERS Yazılım Geliştirme Modelleri 1 Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsü ve Modeller Herhangi bir yazılımın, üretim aşaması ve kullanım aşaması birlikte olmak üzere geçirdiği tüm aşamalar olarak tanımlanabilir.

Detaylı

Bilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU

Bilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Bilişim Sistemleri Modelleme, Analiz ve Tasarım Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Akışı Hafta 5. İhtiyaç Analizi ve Modelleme II Haftanın Amacı Bilişim sistemleri ihtiyaç analizinin modeli oluşturulmasında,

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Ayça Tarhan. Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü atarhan@hacettepe.edu.tr

Yrd. Doç. Dr. Ayça Tarhan. Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü atarhan@hacettepe.edu.tr Yrd. Doç. Dr. Ayça Tarhan Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü atarhan@hacettepe.edu.tr Süreç Değerlendirme Nedir? Süreç: Girdileri çıktılara dönüştüren, ilişkili veya etkileşimli etkinlikler

Detaylı

YAZILIM KAVRAMINA BİR BAKIŞ. Gürcan Banger Elektrik Yük. Müh. ESOGÜ - 9 Nisan 2007

YAZILIM KAVRAMINA BİR BAKIŞ. Gürcan Banger Elektrik Yük. Müh. ESOGÜ - 9 Nisan 2007 YAZILIM KAVRAMINA BİR BAKIŞ Gürcan Banger Elektrik Yük. Müh. ESOGÜ - 9 Nisan 2007 YAZILIM ve DONANIM Bilgisayar kavramı, donanım ve yazılım olmak üzere iki ana bileşenden oluşuyor. Elektronik, mekanik

Detaylı

BİLİŞİM SİSTEMLERİ GÜVENLİĞİNDE YENİ EĞİLİMLER

BİLİŞİM SİSTEMLERİ GÜVENLİĞİNDE YENİ EĞİLİMLER BİLİŞİM SİSTEMLERİ GÜVENLİĞİNDE YENİ EĞİLİMLER Dr. Hayrettin Bahşi bahsi@uekae.tubitak.gov.tr 11 Mart 2010 Gündem Bulut Hesaplama Sistemleri ve Bilgi Güvenliği Güvenli Yazılım Geliştirme Hayat Döngüsü

Detaylı

Model Güdümlü Yazılım Geliştirme (SE 555) Ders Detayları

Model Güdümlü Yazılım Geliştirme (SE 555) Ders Detayları Model Güdümlü Yazılım Geliştirme (SE 555) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Model Güdümlü Yazılım Geliştirme SE 555 Güz 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul

Detaylı

Bilgisayar Programlama Dilleri

Bilgisayar Programlama Dilleri Bilgisayar Programlama Dilleri Ömer YÜCEL 13253072 1/32 Sunum İçeriği 1. Program ve Programlama Dili Nedir? 2. Programlama Dillerinin Tarihçesi 3. Programlama Dillerinin Sınıflandırılması 4. Programlama

Detaylı

Bilgi ve İletişim Teknolojileri (JFM 102) Ders 10. LINUX OS (Programlama) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ GENEL BAKIŞ

Bilgi ve İletişim Teknolojileri (JFM 102) Ders 10. LINUX OS (Programlama) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ GENEL BAKIŞ Ders 10 LINUX OS (Programlama) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ GENEL BAKIŞ LINUX de Programlama LINUX işletim sistemi zengin bir programlama ortamı sağlar. Kullanıcılara sistemi geliştirme olanağı sağlar.

Detaylı

Bilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU

Bilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Bilişim Sistemleri Modelleme, Analiz ve Tasarım Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Akışı Hafta 10-11. Nesneye Yönelik Sistem Tasarımı Haftanın Amacı Bilişim sistemleri geliştirmede nesneye yönelik sistem tasarımı

Detaylı

Olay Tabanlı Bir Yazılım Mimarisinde Bağımlılık İletimi ve Bileşen Gerçekleştirimi

Olay Tabanlı Bir Yazılım Mimarisinde Bağımlılık İletimi ve Bileşen Gerçekleştirimi Olay Tabanlı Bir Yazılım Mimarisinde Bağımlılık İletimi ve Bileşen Gerçekleştirimi Orçun Dayıbaş 1, Serdar Doğan 2 Aselsan A.Ş. SST-MD-YMM, P.K. 1 06172, Yenimahalle, Ankara odayibas@aselsan.com.tr1 serdardogan@aselsan.com.tr2

Detaylı

DERS SEÇİM KILAVUZU. Sınıf Dönemi Kodu Adı Sınıf Dönemi Kodu Adı. Nesne Yönelimli Programlama. Yazılım Tasarımı ve Mimarisi

DERS SEÇİM KILAVUZU. Sınıf Dönemi Kodu Adı Sınıf Dönemi Kodu Adı. Nesne Yönelimli Programlama. Yazılım Tasarımı ve Mimarisi DERS SEÇİM KILAVUZU 1. Ön Koşul Talep Edilen Dersler Hakkında i. Bölümümüze Yüksek Öğrenim Kurumları yerleştirme sınavı ile gelen Öğrenciler için Tablo 1 de verilmiş olan ve bölümümüz ders planında yer

Detaylı

SİSTEM VE YAZILIM. o Bilgisayar sistemleri donanım, yazılım ve bunları işletmek üzere gerekli işlemlerden oluşur.

SİSTEM VE YAZILIM. o Bilgisayar sistemleri donanım, yazılım ve bunları işletmek üzere gerekli işlemlerden oluşur. SİSTEM VE YAZILIM o Bilgisayar sistemleri donanım, yazılım ve bunları işletmek üzere gerekli işlemlerden oluşur. o Yazılım, bilgisayar sistemlerinin bir bileşeni olarak ele alınmalıdır. o Yazılım yalnızca

Detaylı

Yazılım Mühendisliğinde Ontolojilerin Kullanımı

Yazılım Mühendisliğinde Ontolojilerin Kullanımı Yazılım Mühendisliğinde Ontolojilerin Kullanımı Görkem Giray 1 Murat Osman Ünalır 2 1,2 Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Ege Üniversitesi, İzmir 1 e-posta: gorkemgiray@mail.ege.edu.tr 2 e-posta: murat.osman.unalir@ege.edu.tr

Detaylı

aselsan Açık Pozisyonlar Bilgi Teknolojileri (BT) Denetçisi İç Denetçi

aselsan Açık Pozisyonlar Bilgi Teknolojileri (BT) Denetçisi İç Denetçi Açık Pozisyonlar Bilgi Teknolojileri (BT) Denetçisi aselsan ASELSAN'ın İç Denetim Bölümü'nde görevlendirilmek üzere aşağıdaki niteliklere sahip adaylara ihtiyaç bulunmaktadır. Üniversitelerin Bilgisayar

Detaylı

Eylül 2007 de v1.0 ı yayınlanan SysML sayesinde endüstri mühendislerinin de ihtiyacı karşılanmış oldu.

Eylül 2007 de v1.0 ı yayınlanan SysML sayesinde endüstri mühendislerinin de ihtiyacı karşılanmış oldu. 1 Yazılımcıların da endüstri mühendislerinin de en büyük ihtiyaçlarının başında ortak modelleme dili ihtiyacı gelir. UML nin (Unified Modeling Language) Kasım 1997 de OMG tarafından yayınlanmasıyla birlikte

Detaylı

Fundamentals of Object-Oriented Programming (COMPE 723) Ders Detayları

Fundamentals of Object-Oriented Programming (COMPE 723) Ders Detayları Fundamentals of Object-Oriented Programming (COMPE 723) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Fundamentals of Object-Oriented Programming COMPE

Detaylı

Ben Sine CANBOLAT Türk Hava Kurumu Üniverstesi nde araştırma görevlisi olarak çalışmaktayım. Sizlere «E-Devlet Yazılım Çerçevesi: Sektörel Kazanımlar

Ben Sine CANBOLAT Türk Hava Kurumu Üniverstesi nde araştırma görevlisi olarak çalışmaktayım. Sizlere «E-Devlet Yazılım Çerçevesi: Sektörel Kazanımlar Ben Sine CANBOLAT Türk Hava Kurumu Üniverstesi nde araştırma görevlisi olarak çalışmaktayım. Sizlere «E-Devlet Yazılım Çerçevesi: Sektörel Kazanımlar ve E-Devlet deki Yeri» i konusunu anlatacağım. 1 E-Devlet

Detaylı

Bilgisayarda Programlama. Temel Kavramlar

Bilgisayarda Programlama. Temel Kavramlar Bilgisayarda Programlama Temel Kavramlar KAVRAMLAR Programlama, yaşadığımız gerçek dünyadaki problemlere ilişkin çözümlerin bilgisayarın anlayabileceği bir biçime dönüştürülmesi / ifade edilmesidir. Bunu

Detaylı

Yazılım Nedir? Yazılım Mühendisi. Yazılım Mühendisliği. ACM/IEEE Etik Kodu. Etik Kural için Önsöz BIL 304 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ 2012-2013.

Yazılım Nedir? Yazılım Mühendisi. Yazılım Mühendisliği. ACM/IEEE Etik Kodu. Etik Kural için Önsöz BIL 304 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ 2012-2013. BIL 304 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ 2012-2013 Yrd Doç. Dr. Turgay İBRİKÇİ Yazılım Nedir? Yazılım Tanımlanmış bir işlevi yerine getiren, Girdi ve Çıktıları olan, Herhangi bir donanım üzerinde çalışan, Bilgisayar

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ A ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI

ANKARA ÜNİVERSİTESİ A ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI Dersin ön koşulu var mı? ***** İntibak Dersi mi? **** TOPLAM SAAT ** AKTS Kredisi ** ANKARA ÜNİVERSİTESİ A PROGRAM ADI : BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ (İNGİLİZCE).SINIF /.YARIYIL* ANADAL EĞİTİM PROGRAMI ZORUNLU

Detaylı

ÖZGÜR YAZILIMLAR İLE J2EE

ÖZGÜR YAZILIMLAR İLE J2EE ÖZGÜR YAZILIMLAR İLE J2EE Buğra Çakır bugra@ibrahimcakir.com Seminer İçeriği 1. İki ve üç katmanlı yazılım mimarileri 2. Java ve J2EE platformu 3. Özgür yazılımlar ile J2EE 4. Eclipse, Lomboz ve JBoss

Detaylı

C++ Dersi: Nesne Tabanlı Programlama

C++ Dersi: Nesne Tabanlı Programlama C++ Dersi: Nesne Tabanlı Programlama Bölüm 1: Giriş İçerik Bilgisayar Sistemleri Donanım Yazılım Programlama Program Geliştirme Nesne-tabanlı Programlama C++ Programlama Dili 2 Bilgisayar Sistemleri Kısaca,

Detaylı

Sistem ve Yazılım Nedir?

Sistem ve Yazılım Nedir? Sistem ve Yazılım Nedir? Bilgisayar Sistemleri; donanım, yazılım ve kullanıcılardan oluşur. Yazılım sadece belirli bir işlemi yapan bir program değildir. Yazılım belirli bir mantık dahilinde insanlar tarafından

Detaylı

Nesne Tabanlı Programlama (COMPE 225) Ders Detayları

Nesne Tabanlı Programlama (COMPE 225) Ders Detayları Nesne Tabanlı Programlama (COMPE 225) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Nesne Tabanlı Programlama COMPE 225 Güz 3 2 0 4 5.5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

İleri Yazılım Mimarisi (SE 658) Ders Detayları

İleri Yazılım Mimarisi (SE 658) Ders Detayları İleri Yazılım Mimarisi (SE 658) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS İleri Yazılım Mimarisi SE 658 Bahar 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin

Detaylı

SOFTWARE ENGINEERING Ders İzlence Formu. Kodu:CSE400 Dersin Adı: SOFTWARE ENGINEERING Toplam Saat

SOFTWARE ENGINEERING Ders İzlence Formu. Kodu:CSE400 Dersin Adı: SOFTWARE ENGINEERING Toplam Saat Diploma Programı Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Yarıyıl Teorik Uygulama Laboratuar SOFTWARE ENGINEERING Ders İzlence Formu Kodu:CSE400 Dersin Adı: SOFTWARE ENGINEERING Toplam Saat AKTS Dersin Anlatıldığı

Detaylı

Java Temel Özellikleri

Java Temel Özellikleri Java Temel Özellikleri Java Programlama Dili Java programlama dili şu anda dünyadaki en popüler programlama dillerinden biri haline gelmiştir. Java SUN bilgisayar şirketince elektrikli ev aletlerinin birbiriyle

Detaylı

Sağlık Bilgi Teknolojileri ve Yazılım Süreç Yönetimi

Sağlık Bilgi Teknolojileri ve Yazılım Süreç Yönetimi Sağlık Bilgi Teknolojileri ve Yazılım Süreç Yönetimi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Yazılım Mühendisliği Araştırma Grubu (HUSE) Yrd. Doç. Dr. Ayça Tarhan atarhan@hacettepe.edu.tr 1. Uluslararası Sağlıkta

Detaylı

Nesneye Yönelik Tasarım ve Programlama (COMPE 501) Ders Detayları

Nesneye Yönelik Tasarım ve Programlama (COMPE 501) Ders Detayları Nesneye Yönelik Tasarım ve Programlama (COMPE 501) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Nesneye Yönelik Tasarım ve Programlama COMPE 501 Güz 3

Detaylı

PAZARTESİ SALI 2015-2016 Ders Programı 1. Öğretim 09.00-09.50 10.00-10.50 11.00-11.50 12.00-12.50 HRT4291 WEB TABANLI CBS GR:11 Ü.GÜMÜŞAY EZ-121 ; D1-129 HRT4291 WEB TABANLI CBS GR:22 Ü.GÜMÜŞAY EZ-121

Detaylı

Görsel Programlama DERS 02. Görsel Programlama - Ders02/ 1

Görsel Programlama DERS 02. Görsel Programlama - Ders02/ 1 Görsel Programlama DERS 02 Görsel Programlama - Ders02/ 1 Kodun Tekrar Kullanımı ve Kalıtım(Inheritance) Nesneye yönelik programlamanın diğer programlama paradigmalarına karşı bir avantajı kodun yeniden

Detaylı

Servis Yönelimli Mimari ve İş Süreç Yönetimi (SE 564) Ders Detayları

Servis Yönelimli Mimari ve İş Süreç Yönetimi (SE 564) Ders Detayları Servis Yönelimli Mimari ve İş Süreç Yönetimi (SE 564) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Servis Yönelimli Mimari ve İş Süreç Yönetimi SE 564

Detaylı

Yazılım Mühendisliği 1

Yazılım Mühendisliği 1 Yazılım Mühendisliği 1 HEDEFLER Yazılım, program ve algoritma kavramları anlar. Yazılım ve donanım maliyetlerinin zamansal değişimlerini ve nedenleri hakkında yorum yapar. Yazılım mühendisliği ile Bilgisayar

Detaylı

MODEL-GÜDÜMLÜ MİMARİ KULLANILARAK BİR KONUM SUNUCUSU YAZILIMININ GELİŞTİRİLMESİ

MODEL-GÜDÜMLÜ MİMARİ KULLANILARAK BİR KONUM SUNUCUSU YAZILIMININ GELİŞTİRİLMESİ YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MODEL-GÜDÜMLÜ MİMARİ KULLANILARAK BİR KONUM SUNUCUSU YAZILIMININ GELİŞTİRİLMESİ Fırat YEŞİLÜRDÜ FBE Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı Bilgisayar

Detaylı

Yazılım Mimarisi (SE 322) Ders Detayları

Yazılım Mimarisi (SE 322) Ders Detayları Yazılım Mimarisi (SE 322) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Yazılım Mimarisi SE 322 Bahar 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili Dersin Türü

Detaylı

Tarih Saat Modül Adı Öğretim Üyesi. 01/05/2018 Salı 3 Bilgisayar Bilimlerine Giriş Doç. Dr. Hacer Karacan

Tarih Saat Modül Adı Öğretim Üyesi. 01/05/2018 Salı 3 Bilgisayar Bilimlerine Giriş Doç. Dr. Hacer Karacan BİLGİ TEKNOLOJİLERİ YÖNETİMİ EĞİTİM MODÜLLERİ Tarih Saat Modül Adı Öğretim Üyesi 01/05/2018 Salı Bilgisayar Bilimlerine Giriş Doç. Dr. Hacer Karacan Bu dersin amacı, bilgisayar bilimlerinin temel kavramlarını

Detaylı

Yazılım Mühendisliği Bölüm - 2 Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsü. Cengiz GÖK

Yazılım Mühendisliği Bölüm - 2 Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsü. Cengiz GÖK Yazılım Mühendisliği Bölüm - 2 Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsü Cengiz GÖK 1 Gerçek Hayatta Program Geliştirme Gereksinim Analizi Sistemin İdamesi Sistem Tasarımı Teslim Program Tasarımı Sistem Testi Program

Detaylı

YMT 505-Yazılım Proje Yönetimi Giriş- Temel Kavramlar

YMT 505-Yazılım Proje Yönetimi Giriş- Temel Kavramlar YMT 505-Yazılım Proje Yönetimi Giriş- Temel Kavramlar F ı r a t Ü n i v e r s i t e s i Ya z ı l ı m M ü h e n d i s l i ğ i B ö l ü m ü YMT 505-YAZILIM PROJE YÖNETİMİ 1 Bu Haftaki Konular-Temel Kavramlar

Detaylı

İşsizlik Sigortası Sisteminin Bileşen Yönelimli Modellemesi

İşsizlik Sigortası Sisteminin Bileşen Yönelimli Modellemesi İşsizlik Sigortası Sisteminin Bileşen Yönelimli Modellemesi Hüseyin Cahit Ekiz 1, Ali Hikmet Doğru 2, Halit Oğuztüzün 3 1,2,3 Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi 06531 Ankara 1

Detaylı

Bilgisayar Mühendisliğine Giriş. Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN

Bilgisayar Mühendisliğine Giriş. Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN Bilgisayar Mühendisliğine Giriş Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN İçerik Dosya Organizasyonu (File Organization) Veritabanı Sistemleri (Database Systems) BM307 Dosya Organizasyonu (File Organization) İçerik Dosya

Detaylı

Programlama Dilleri (COMPE 325) Ders Detayları

Programlama Dilleri (COMPE 325) Ders Detayları Programlama Dilleri (COMPE 325) Ders Detayları Ders Adı Programlama Dilleri Ders Kodu COMPE 325 Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Güz 3 0 0 3 4.5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili

Detaylı

NESNEYE YÖNELİK TASARIM SÜRECİ

NESNEYE YÖNELİK TASARIM SÜRECİ NESNEYE YÖNELİK TASARIM SÜRECİ GİRİŞ Nasıl? sorusuna yanıt aranır. Nesne modeli: Analizden tasarıma. Doğrudan problem alanı ile ilgili nesnelerden oluşan model, yardımcı nesnelerle zenginleştirilir. Ana

Detaylı

KİNETİK MODEL PARAMETRELERİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN OPTİMİZASYON TEKNİKLERİNİN KIYASLANMASI

KİNETİK MODEL PARAMETRELERİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN OPTİMİZASYON TEKNİKLERİNİN KIYASLANMASI KİNETİK MODEL PARAMETRELERİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN OPTİMİZASYON TEKNİKLERİNİN KIYASLANMASI Hatice YANIKOĞLU a, Ezgi ÖZKARA a, Mehmet YÜCEER a* İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği

Detaylı

MESLEKİ TERMİNOLOJİ I 1. HAFTA YAZILIM MÜH. TEMEL KAVRAMLAR

MESLEKİ TERMİNOLOJİ I 1. HAFTA YAZILIM MÜH. TEMEL KAVRAMLAR YAZILIM: SOFTWARE Yazılım (Software): Yazılım sadece bir bilgisayar programı değildir. Basılı veya elektronik ortamdaki her tür dokümanı da içeren ürün. Dokümanlar yazılım mühendislerine ve son kullanıcıya

Detaylı

Spring Giriş Eğitimi

Spring Giriş Eğitimi Spring Giriş Eğitimi Bu eğitimde Spring ın hangi problemlere karşı etkili olduğundan bahsedeceğim. Ayrıca çekirdek Spring teknolojisinin nasıl işlediği; Dependency Injection - DI ve Inversion of Contol

Detaylı

NESNEYE YÖNELİK PROGRAMLAMA Unified Modelling Language (UML) Bütünleşik Modelleme Dili

NESNEYE YÖNELİK PROGRAMLAMA Unified Modelling Language (UML) Bütünleşik Modelleme Dili Özlem AYDIN NESNEYE YÖNELİK PROGRAMLAMA Unified Modelling Language (UML) Bütünleşik Modelleme Dili Trakya Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü MODEL NEDİR? Model, gerçek dünyadaki bir olayın veya

Detaylı

Yazılım Mühendisliği Bölüm - 3 Planlama

Yazılım Mühendisliği Bölüm - 3 Planlama 1 Yazılım Mühendisliği Bölüm - 3 Planlama 2 3 4 Planlama 5 Yazılım geliştirme sürecinin ilk aşaması Başarılı bir proje geliştirebilmek için projenin tüm resminin çıkarılması işlemi Proje planlama aşamasında

Detaylı

1. YARIYIL / SEMESTER 1 2. YARIYIL / SEMESTER 2

1. YARIYIL / SEMESTER 1 2. YARIYIL / SEMESTER 2 T.C. NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE MİMARLIK FAKÜLTESİ, ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, 2017-2018 AKADEMİK YILI ÖĞRETİM PLANI T.C. NECMETTIN ERBAKAN UNIVERSITY ENGINEERING AND ARCHITECTURE

Detaylı

FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Yazılım Mühendisliği Bölümü

FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Yazılım Mühendisliği Bölümü FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Yazılım Mühendisliği Bölümü YMH114 - Yazılım Mühendisliğinin Temelleri Dersi Proje Uygulaması ve Dokümantasyonu AKILLI ŞEHİR UYGULAMALARININ İNCELENMESİ VE ÖRNEK

Detaylı

Yazılım Mühendisliğine Giriş

Yazılım Mühendisliğine Giriş Yazılım Mühendisliğine Giriş Ders Notu II 2018 GÜZ 1 Geleceğimizi Planlamak Günümüz ekonomisinde bilgisayar endüstrisi en hızlı büyüyen sektör olmaya devam etmektedir. Bu bağlamda: Rekabet edilebilirliği

Detaylı

DGridSim Gerçek Zamanlı Veri Grid Simülatörü. Yazılım Tasarımı Dokümanı v 1.0.1 01.08.2011. Mustafa Atanak Sefai Tandoğan Doç. Dr.

DGridSim Gerçek Zamanlı Veri Grid Simülatörü. Yazılım Tasarımı Dokümanı v 1.0.1 01.08.2011. Mustafa Atanak Sefai Tandoğan Doç. Dr. DGridSim Gerçek Zamanlı Veri Grid Simülatörü Yazılım Tasarımı Dokümanı v 1.0.1 01.08.2011 Mustafa Atanak Sefai Tandoğan Doç. Dr. Atakan Doğan 1. Sistem Mimarisi DGridSim katmanlı bir yapı göz önünde bulundurularak

Detaylı

Bölüm 2 Varlık-İlişki Veri Modeli: Araçlar ve Teknikler. Fundamentals, Design, and Implementation, 9/e

Bölüm 2 Varlık-İlişki Veri Modeli: Araçlar ve Teknikler. Fundamentals, Design, and Implementation, 9/e Bölüm 2 Varlık-İlişki Veri Modeli: Araçlar ve Teknikler Fundamentals, Design, and Implementation, 9/e Üç Şema Modeli Üç şema modeli 1975 de ANSI/SPARC tarafından geliştirildi Veri modellemeninç ve rolünü

Detaylı

Yazılım profesyonelleri için önemli olan yetkinlikler anketi Survey

Yazılım profesyonelleri için önemli olan yetkinlikler anketi Survey Sayfa 1 / 9 Yazılım profesyonelleri için önemli olan yetkinlikler anketi Bu anketin amacı yazılım profesyonelleri için önemli olan yetkinlikleri tanımlamak ve anlamaktır. Araştırmacılar, bu anketten elde

Detaylı

emon: Gerçek Zamanlı Gömülü Sistemlerin Çalışma Zamanı Görselleştirilmesi İçin Monitör Yazılımı

emon: Gerçek Zamanlı Gömülü Sistemlerin Çalışma Zamanı Görselleştirilmesi İçin Monitör Yazılımı emon: Gerçek Zamanlı Gömülü Sistemlerin Çalışma Zamanı Görselleştirilmesi İçin Monitör Yazılımı 1 Berkant AKIN Mehmet GÖKÇAY, Kaan DOĞAN TUBİTAK-SAGE Ulusal Yazılım Mimarisi Konferansı Ankara, 2010 Neden

Detaylı

YAZILIM MÜHENDİSLİĞİNİN TEMELLERİ 9.Hafta. Bakım

YAZILIM MÜHENDİSLİĞİNİN TEMELLERİ 9.Hafta. Bakım YAZILIM MÜHENDİSLİĞİNİN TEMELLERİ 9.Hafta Bakım Bölüm Hedefi Geliştirilen yazılımın uygulamaya alınabilmesi için gerekli yöntemler ve yazılımın çalışması sırasında yapılması gereken bakım işlemleri bu

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ A ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI

ANKARA ÜNİVERSİTESİ A ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI PROGRAM ADI : BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ (İNGİLİZCE) 1.SINIF /1.YARIYIL* 1 COM101 COMPUTER PROGRAMMING I - - 4 2 6 5 9 2 COM113 INTRODUCTION TO COMPUTER SCIENCE - - 3 0 3 3 5 3 PHY0101 PHYSICS I - - 3 0 3

Detaylı

Başarı Değerlendirme YAZILIM. Mühendisliğe Temel Bir Bakış. Yazılım Nedir? BIL 304 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ 2012-2013

Başarı Değerlendirme YAZILIM. Mühendisliğe Temel Bir Bakış. Yazılım Nedir? BIL 304 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ 2012-2013 BIL 304 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ 2012-2013 Yrd Doç. Dr. Turgay İBRİKÇİ Ders Kitapları: Ian Sommerville, Software Engineering, 9th Ed., Pearson Addison Wesley, 2011, ISBN:0-321-21026-3 Roger S. Pressman, Software

Detaylı

English for Academic Reading & Speaking I İngilizce Akademik Okuma ve Konuşma I. Introduction to Civil Engineering İnşaat Mühendisliğine Giriş

English for Academic Reading & Speaking I İngilizce Akademik Okuma ve Konuşma I. Introduction to Civil Engineering İnşaat Mühendisliğine Giriş T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE MİMARLIK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2015-16 GÜZ YARIYILI VE SONRASINDA UYGULANACAK LİSANS PROGRAMI (%100 İNGİLİZCE) BİRİNCİ YIL 1. DÖNEM Ön

Detaylı

ÜST MODELE DAYALI MODEL DÖNÜŞÜMLERİ EGE ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

ÜST MODELE DAYALI MODEL DÖNÜŞÜMLERİ EGE ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÜST MODELE DAYALI MODEL DÖNÜŞÜMLERİ Özlem MORKAYA Tahir Emre KALAYCI EGE ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İçerik 1. 2. 3. 4. 5. Giriş Üst Model ve Model Dönüşümü Üst Model Model Dönüşümü Model

Detaylı

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ / ENSTİTÜSÜ / YÜKSEKOKULU BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ /ABD LİSANS PROGRAMI - 1 ( yılı ve sonrasında birinci

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ / ENSTİTÜSÜ / YÜKSEKOKULU BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ /ABD LİSANS PROGRAMI - 1 ( yılı ve sonrasında birinci MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ / ENSTİTÜSÜ / YÜKSEKOKULU BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ /ABD LİSANS PROGRAMI - 1 (2016-17 yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrenciler için) BİRİNCİ YIL 1. Dönem

Detaylı

Yazılım Tanımlı Ağlar Ders 1 Yazılım Tanımlı Ağların Temelleri. Mehmet Demirci

Yazılım Tanımlı Ağlar Ders 1 Yazılım Tanımlı Ağların Temelleri. Mehmet Demirci Yazılım Tanımlı Ağlar Ders 1 Yazılım Tanımlı Ağların Temelleri Mehmet Demirci 1 Yazılım Tanımlı Ağların Temelleri Software-defined networking (SDN) Nedir? Ne işe yarar? Nereden geliyor? Nereye gidiyor?

Detaylı

Yazılım Kalite Yönetimi (SE 554) Ders Detayları

Yazılım Kalite Yönetimi (SE 554) Ders Detayları Yazılım Kalite Yönetimi (SE 554) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Yazılım Kalite Yönetimi SE 554 Bahar 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin

Detaylı

BIM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

BIM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK BIM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Salih Ofluoğlu * ÖZET: Bu çalışma, kavramsal tasarımda sürdürülebilir mimari ilkeleri çerçevesinde, yapım öncesi, çevre ve kullanıcı konforu açısından bina performansını, BIM veri

Detaylı

VERİ TABANI SİSTEMLERİ

VERİ TABANI SİSTEMLERİ VERİ TABANI SİSTEMLERİ 1- Günümüzde bilgi sistemleri Teknoloji ve bilgi. 2- Bilgi sistemlerinin Geliştirilmesi İşlevsel Gereksinimleri 1.AŞAMA Gereksinim Belirleme ve Analiz Veri Gereksinimleri Gereksinimler

Detaylı

SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ TASARIMIN SENTEZLENMESİ II

SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ TASARIMIN SENTEZLENMESİ II SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ TASARIMIN SENTEZLENMESİ II ÖMER ERTEKİN, PSCONSULTECH 1 TASARIM NEDİR? Tasarım, bir ürüne ait gereksinimlerin, o ürünün tarifine dönüştürülmesi sırasında ortaya çıkan teknik bilgilerin

Detaylı

YMT 312-Yazılım Tasarım ve Mimarisi Yazılım Mühendisliği ne Giriş

YMT 312-Yazılım Tasarım ve Mimarisi Yazılım Mühendisliği ne Giriş YMT 312-Yazılım Tasarım ve Mimarisi Yazılım Mühendisliği ne Giriş F ı r a t Ü n i v e r s i t e s i Ya z ı l ı m M ü h e n d i s l i ğ i B ö l ü m ü Bu Haftaki Konular Yazılım Nedir?........4 Yazılım Mühendisliği.......15

Detaylı

TÜMLEŞİK MODELLEME DİLİ. UML (Unified Modeling Language)

TÜMLEŞİK MODELLEME DİLİ. UML (Unified Modeling Language) TÜMLEŞİK MODELLEME DİLİ UML (Unified Modeling Language) UML NEDİR? Yazılım ve donanımların bir arada düşünülmesi gereken, Zor ve karmaşık programların, Özellikle birden fazla yazılımcı tarafından kodlanacağı

Detaylı

Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) Veri Modelleri

Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) Veri Modelleri Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) Veri Modelleri Konular Veritabanı Tasarım Aşamaları Veri Modeli Nedir? Veri Modeli Temel Bileşenleri İş Kuralları (Business Rules) İş Kurallarını Veri

Detaylı

Yazılım Mühendisliği Bölüm - 3 Planlama. Cengiz GÖK

Yazılım Mühendisliği Bölüm - 3 Planlama. Cengiz GÖK Yazılım Mühendisliği Bölüm - 3 Planlama Cengiz GÖK 1 Planlama Yazılım geliştirme sürecinin ilk aşaması Başarılı bir proje geliştirebilmek için projenin tüm resminin çıkarılması işlemi Proje planlama aşamasında

Detaylı

BM208- Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım. Sunum 7

BM208- Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım. Sunum 7 BM208- Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım Sunum 7 Component(Bileşen) Diyagramları Sistemin fiziksel yapısını modellemede kullanılır. Bu fiziksel yapıdan kasıt gömülü kontroller, portlar, arayüzlerin yanı

Detaylı

Yazılım Mühendisliğine Giriş (SE 112) Ders Detayları

Yazılım Mühendisliğine Giriş (SE 112) Ders Detayları Yazılım Mühendisliğine Giriş (SE 112) Ders Detayları Ders Adı Ders Dönemi Ders Uygulama Kodu Saati Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Yazılım Mühendisliğine Giriş SE 112 Bahar 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

1.2. İLERİ GÖRÜŞ, GÖREV VE AMAÇLAR ÖĞRENME VE DENEYİM EĞRİLERİ

1.2. İLERİ GÖRÜŞ, GÖREV VE AMAÇLAR ÖĞRENME VE DENEYİM EĞRİLERİ İÇİNDEKİLER GİRİŞ ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 1 Bölüm 1: YÖNETİM STRATEJİSİ -----------------------------------------------------------------

Detaylı

Ege Üniversitesi Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü

Ege Üniversitesi Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü Hidayet Burak SARITAŞ Geylani KARDAŞ Ege Üniversitesi Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü 4 Kasım 2010 Akıllı kartlar Amaç Model Güdümlü Uygulama Geliştirme Platform Bağımsız Akıllı Kart Modeli Platforma

Detaylı

Nesne Tabanlı Programlama (COMPE 225) Ders Detayları

Nesne Tabanlı Programlama (COMPE 225) Ders Detayları Nesne Tabanlı Programlama (COMPE 225) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Nesne Tabanlı Programlama COMPE 225 Güz 3 2 0 4 5.5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) İş Kuralları ve Veri Modelleri

Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) İş Kuralları ve Veri Modelleri Celal Çeken Veysel Harun Şahin Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) İş Kuralları ve Veri Modelleri Konular Veritabanı Tasarımı Yaşam Döngüsü Veri Modeli Nedir? Veri Modeli Temel Bileşenleri

Detaylı

Yazılım Örüntüleri (SE 461) Ders Detayları

Yazılım Örüntüleri (SE 461) Ders Detayları Yazılım Örüntüleri (SE 461) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Yazılım Örüntüleri SE 461 Bahar 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili Dersin

Detaylı

PROGRAMLAMAYA GİRİŞ. Öğr. Gör. Ayhan KOÇ. Kaynak: Algoritma Geliştirme ve Programlamaya Giriş, Dr. Fahri VATANSEVER, Seçkin Yay.

PROGRAMLAMAYA GİRİŞ. Öğr. Gör. Ayhan KOÇ. Kaynak: Algoritma Geliştirme ve Programlamaya Giriş, Dr. Fahri VATANSEVER, Seçkin Yay. PROGRAMLAMAYA GİRİŞ Öğr. Gör. Ayhan KOÇ Kaynak: Algoritma Geliştirme ve Programlamaya Giriş, Dr. Fahri VATANSEVER, Seçkin Yay., 2007 Algoritma ve Programlamaya Giriş, Ebubekir YAŞAR, Murathan Yay., 2011

Detaylı

TCMB Deneyim Raporu. Kurumsal Java Uygulama Platformu. Sacit Uluırmak. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sistem Araştırma ve Planlama Müdürlüğü

TCMB Deneyim Raporu. Kurumsal Java Uygulama Platformu. Sacit Uluırmak. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sistem Araştırma ve Planlama Müdürlüğü TCMB Deneyim Raporu Kurumsal Java Uygulama Platformu Sacit Uluırmak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sistem Araştırma ve Planlama Müdürlüğü 2007 TCMB made available under the EPL v1.0 30.04.2007 Gündem

Detaylı