MALİ SUÇLARLA MÜCADELE

Transkript

1 MALİ SUÇLARLA MÜCADELE OSMAN ÖZTÜRK VERGİ BAŞMÜFETTİŞİ İZMİR, 15/03/2018

2 AJANDA MALİ SUÇ VE MALİ SUÇLA MÜCADELE KAVRAMSAL ÇERÇEVE HUKUKİ ÇERÇEVE HUKUKİ DÜZENLEMELERDEKİ GENEL İLKELER AKTÖRLER KARA PARA AKLAMA AKLAMA SUÇU İLE MÜCADELENİN GEREKLİLİĞİ AKLAMA SÜRECİNİN AŞAMALARI AKLAMA YÖNTEMLERİ ÜLKEMİZ HUKUK SİSTEMİNDE AKLAMA SUÇU DENETÇİNİN ROLÜ

3 MALİ SUÇ VE MALİ SUÇLA MÜCADELE KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE KAPSAM MALİ SUÇ EKONOMİK SUÇ HUKUKİ ÇERÇEVE DOLANDIRICILIK SUÇLARI YOLSUZLUK SUÇLARI KAÇAKÇILIK SUÇLARI KALPAZANLIK KARA PARA AKLAMA VERGİ SUÇLARI MALİ SEKTÖR SUÇLARI

4 MALİ SUÇ VE MALİ SUÇLA MÜCADELE HUKUKİ DÜZENLEMELERDEKİ GENEL İLKELER Mali suçların önemli bir kısmı özel kanunlarda düzenlenmiştir. Suçların cezalandırılmasına ilişkin genel ilkeler Türk Ceza Kanununda düzenlenmiştir. Mali suçlara verilecek cezaların sadece ekonomik nitelikte olması benimsenmemiştir. Mali suçun konusu malvarlığını geri almak önemlidir. Mali suçun konusu malvarlığının gizlenmesi veya farklı gösterilmesi başlı başına bir suç kabul edilmiştir. Önleme fonksiyonuna adi suçlara oranla daha fazla önem verildiği görülmektedir. Mücadeleye kolluk dışındaki idarenin ve özel kesimin katılımı adi suçlara oranla daha fazladır.

5 MALİ SUÇ VE MALİ SUÇLA MÜCADELE AKTÖRLER ULUSAL AKTÖRLER TBMM BAKANLAR KURULU KOLLUK SGK BAĞIMSIZ OTORİTELER MASAK SAYIŞTAY MEDYA STK ULUSLARARASI AKTÖRLER İNTERPOL DÜNYA GÜMRÜK TEŞKİLATI DÜNYA BANKASI IMF OECD AVRUPA KONSEYİ FATF EGMONT GRUP

6 KARA PARA AKLAMA TANIM AKLAMA SUÇU İLE MÜCADELE ETMENİN GEREKLİLİĞİ SOSYAL ÖNEMİ VERGİ SUÇLARININ TESPİT EDİLMESİ DİĞER SUÇLARIN VE SUÇLULARIN TESPİT EDİLMESİ SUÇ BAĞLANTILI MALLARIN YERİNİN TESPİTİ VE MÜSADERESİ AKLAMA SÜRECİ YERLEŞTİRME AYRIŞTIRMA BÜTÜNLEŞTİRME MEŞRULAŞTIRMA-YASAL HALE GETİRME YATIRIM

7

8 KARA PARA AKLAMA AKLAMA YÖNTEMLERİ ŞİRİNLER YÖNTEMİ PARÇALAMA YÖNTEMİ VERGİ CENNETLERİ (OFF-SHORE MERKEZLERİ) TABELA BANKALARI TABELA ŞİRKETLERİ (PARAVAN ŞİRKETLER) GÖSTERMELİK ŞİRKETLER (NAKİT PARA KULLANAN İŞYERLERİ) OTO FİNANS BORÇ YÖNTEMİ DÖVİZ BÜROLARI RESMİ OLMAYAN HAVALE SİSTEMLERİ HAWALA/HUNDİ SİSTEMİ KOLOMBİYA KARA BORSA PESO DEĞİŞİMİ SAHTE VEYA YANILTICI FATURA (HAYALİ İTHALAT-İHRACAT) FONLARIN FİZİKEN ÜLKE DIŞINA ÇIKARTILMASI

9 KARA PARA AKLAMA ÜLKEMİZ HUKUK SİSTEMİNDE AKLAMA SUÇU TCK 282 ÖNCÜL SUÇ SUÇ GELİRİ AKLAMA Alt sınırı 6 ay veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini Yurt dışına çıkarmak Gayrimeşru kaynağını gizlemek veya Meşru bir yolla elde edildiği konusunda kanaat uyandırmak maksadıyla Çeşitli işlemlere tabi tutmak

10 KARA PARA AKLAMA DENETÇİNİN ROLÜ OLAĞANDIŞI İŞLEMLER Fonların kaynağının belli olmaması Tarafların kimliklerinin belli olmaması İşlemin kişinin geçmişi ya da yasal gelirine uygun olmaması ve İşlemin ekonomik ya da makûl bir gerekçesinin olmaması AKLAMA FAALİYETİNİN VARLIĞINA İLİŞKİN GÖSTERGELER Bireylere yönelik aklama faaliyeti göstergeleri Vergi beyannamesi incelemesi ve inceleme öncesi göstergeler Hesapların denetlenmesine ilişkin göstergeler Gayrimenkule ilişkin özel göstergeler Nakde ilişkin özel göstergeler Uluslararası ticarete ilişkin özel göstergeler Kredilere ilişkin özel göstergeler Profesyonel hizmet sağlayıcılara ilişkin özel göstergeler

11 ŞÜPHELİ DURUMLAR Firmadan talep edilen ve ibrazı ya da tevdii gereken belgelerin yetersiz bilgiler içermesi, verdikleri bilgilerin birbiriyle çelişkili olması veya bilgilerin verilmesinde isteksiz davranılması. Firma yöneticisi ve çalışanlarının, mali durumu ile işlemleri arasında makul bir orantı bulunmaması. Firma yöneticisi ve çalışanlarının, riskli kişi veya kuruluşlar ile ticari ya da başkaca bir ilişkisinin bulunması. Şirketlerin, faaliyet gösterilen sektördeki diğer kuruluşlara veya genel olarak şirket yapılanmalarına nazaran mutad olmayan sermaye, ortaklık, yönetim ve istihdam yapısına sahip olması.

12 ŞÜPHELİ DURUMLAR Ticari faaliyet gösteren kişi veya kuruluşların faaliyetleri kapsamında olağan olarak tekrarı gereken işlemlerin münferit işlem olarak kalması ya da aksine olağan ticari hayatta sık yapılmayan işlemlerin sürekli olarak tekrarlanması. Mutad uygulamalarda toplu yapılması gereken mali işlemlerin, mantıklı bir gerekçesi olmaksızın bölünmesi. Yapılan işlemin mutad ve makul hukuki veya ekonomik bir gerekçesi ya da mantığının olmaması. Firmanın, işlemin amacı ya da işleme konu fonun kaynağı hakkında açıklama yapmakta zorlanması veya bilgi vermekten kaçınması. Firmanın, yöneticilerin veya çalışanların, makul ve geçerli bir nedene dayanmaksızın; yurt içinde veya dışında yerleşik çok sayıda kişi adına hesap açtırmış olması veya sürekli olarak üçüncü şahıslar adına açılmış hesaplara nakit para yatırması veya çekmesi.

13 ŞÜPHELİ DURUMLAR Hesap sahiplerinin, hesabına yatırılan veya hesabında bulunan para konusunda yeterli bilgi sahibi olmaması. Firmanın görünürde birbirinden bağımsız hareket eden müşterilerinin; aynı adres, telefon ve benzeri iletişim bilgilerini vermesi, aynı lehdarlara havale göndermesi, aynı amirlerden havale alması veya açtıkları hesaplarda imza yetkisini aynı kişi ya da kişilere vermesi. Firma, yönetici veya çalışanları adına kasa kiralanması, kiralık kasaları kullanabilmeleri için bazı kişilere vekalet verilmesi; kiralık kasanın çok sayıda kişi tarafından para kasası gibi kullanıldığını gösteren aşırı bir trafiğin olması; Yönetici ve çalışanların hesaplarında; hayat standardı ve gelir seviyesi ile ilgisi kurulamayan dikkat çekici meblağlara veya yoğunluğa tekabül eden (sık sık düşük tutarlı veya tek işlemde yüksek tutarlı) nakit çekme, yatırma veya yurt içinden ve dışından yönlendirilen elektronik transfer işlemlerinin gözlenmesi.

14 ŞÜPHELİ DURUMLAR Şirkette gerçek faydalanıcının kim olduğunun açık olmaması, firmanın ortakları veya yöneticileri olarak görünen gerçek veya tüzel kişilerin, firmanın gerçek ortak veya yöneticisi olmadığının anlaşılması; firmanın sermayesi ve idaresinin, kötü bir ünü olan ya da resmi makamlarca haklarında dava açılmış veya soruşturma yapıldığı bilinen üçüncü şahısların kontrolünde olduğuna dair bilgi veya şüpheyi gerektirecek bir durum bulunması. Hesaba yatırılan nakdin, parçalar halinde ve makul açıklama yapılmaksızın yurtiçi veya yurtdışındaki başka bir hesaba transfer edilmesi veya belli bir dönem bu tür işlemler yapıldıktan sonra hesabın uzun süre hareketsiz kalması. Ticari işletme ile açık bağlantısı bulunmayan kişilerce, işletme adına açılmış hesaplara, ticari saikle yapılmadığı belli olan tutarda nakit para yatırılması veya çekilmesi. Sadece yurt dışına para transfer etmek amacıyla hesap açılması, bu hesaplardan transfer yapan ve transfer yapılan kişiler arasındaki ilişki konusunda yeterli bilgi ya da hiç bilgi bulunmaması.

15 ŞÜPHELİ DURUMLAR Aynı kişilerce farklı şubeler vasıtasıyla veya şubeye aynı anda gelen kişiler tarafından aynı hesaba parça parça nakit yatırılması. Bazı ülke ve merkezlere, makul açıklama yapılmadan, tek seferde dikkat çekici meblağlı veya belli bir zaman aralığında önemli tutarlara ulaşan sık ve düşük meblağlı transferlerin yapılması. Bu ülkelere yönlendirilen elektronik fon transferlerinin; gerçekleştirilme amacına ilişkin makul açıklama taşımaması, transfer mesajlarında amir ve lehdarların tam adları ile adreslerinin bulunduğu alanların doldurulmaması ya da bu alanlarda gerçek isimler yerine rumuz, kod, kısaltma gibi ifadelerin yer alması. Firma tarından, nakit paranın taşınması sonucu oluşabilecek can güvenliği, hırsızlık ve suistimal risklerini göz önünde bulundurmaksızın sık sık ve önemli meblağlarda nakit işlemler yapılması.

16 ŞÜPHELİ DURUMLAR Şahsın herhangi bir ticari faaliyeti olmadığı halde belli aralıklarla belli yerlere /bölgelere/kişilere kargo göndermesi. Şirket Hisselerinin tahmini değerin çok üzerinde ya da altında alınması ya da satılması, Bir hissedarın, işletmeye yaptığı mali katkının, o kişiye ait gelir/servetle uyumlu olmaması, Şirket profiline uygun olmayan mal ve hizmet işlemleri, Şeffaf olmayan/belirlenemeyen müşteriler, alacaklılar ve borç verenler, İthalatın veya ihracatın aşırı ya da eksik faturalandırılması,

17 MALİ SUÇLARLA MÜCADELE OSMAN ÖZTÜRK VERGİ BAŞMÜFETTİŞİ İZMİR, 15/03/2018