HAZİRAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

Transkript

1 HAZİRAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU Ocak-Haziran İhracat taşımalarımızın %49 u (~ ) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %35 i (~ ) Avrupa Ülkelerine, %16 sı ise (~ ) BDT ve Orta Asya Ülkelerine yapılmıştır. OCAK-HAZİRAN 2018 İHRACAT VERİLERİ Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Haziran 2017 ihracatı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 1,8 artışla 12 milyar 70 milyon dolar şeklinde gerçekleşti. Yılın ilk 6 ayında ihracat yüzde 8,2 artışla 76 milyar 383 milyon dolar ve son 12 aylık ihracat ise yüzde 4,5 artışla 147 milyar 329 milyon dolar oldu. Haziran'da miktar bazında ihracat yüzde 4,1, ilk 6 ayda ise yüzde 12,6 artış gösterdi. Haziranda ihracatın lideri yüzde 2,5 milyar dolarla yine otomotiv oldu. Bu sektörümüzün ihracatı haziran ayında yüzde 16,4 artış kaydetti. Otomotivi sırasıyla 1,4 milyar dolarla hazırgiyim ve konfeksiyon ile 1,3 miyar dolarla kimyevi maddeler sektörleri takip etti. Haziran ayında en fazla ihracat artışını sanayi ürünlerinde; yüzde 178 ile Gemi ve Yat sektörü elde etti. Tarım ürünlerinde ise en fazla ihracat artışını yüzde 63 artış ile Zeytin ve Zeytinyağı sektörü yakaladı. Haziran'da en fazla ihracat artışı yüzde 89,1 ile Rusya'da, Rusya'ya ihracatımızdaki bu artışta bu ülkeye yaptığımız yaş meyve ve sebze ihracatının 5 katına çıkması etkili oldu. Haziran ayında 122 ülkeye ihracat arttı, 109 ülkeye olan ihracat ise geriledi. En fazla ihracat yaptığımız ilk 5 ülkeye bakacak olursak; Almanya'ya ihracatımız yüzde 4,4, İngiltere'ye ihracatımız yüzde 2,1, İtalya'ya ihracatımız yüzde 1,8, ABD'ye ihracatımız yüzde 14,1 ve Irak'a ihracatımız yüzde 4,4 artış gösterdi. 1

2 İHRACAT TAŞIMALARI UND nin derlediği verilere göre; 2018 yılı Ocak-Haziran toplamında, Türk araçları bir önceki yılın aynı dönemine göre %4 düşüş ile adet, Yabancı araçlar %11 büyüme ile adet taşıma gerçekleştirdiler. Türk ve Yabancı araçlar toplamda %1 düşüş ile adet ihracat taşıması gerçekleştirdi. İhracat taşımalarının %77 si Türk, %23 ü ise Yabancı plakalı araçlar ile yapıldı. İhracat taşımalarımızda %34 oranında büyük bir paya sahip olan Irak ı hariç tutacak olur isek; Türk araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre bir değişime uğramadılar, Yabancı araçlar ise %11 büyüme sağladılar. Suriye ye yapılan taşımalar %24 düşüş yaşadı, Geçen yıl ilk 2 aylık dönemde hızlı başlayan Irak pazarı da geçen yıla oranla %10 düşüş gösteriyor. Irak ve Suriye deki düşüş Ortadoğu ülkeleri toplamını da etkilediği için Ortadoğu da %13 düşüş olduğu görülüyor. Avrupa nın genelinde yaşanan artış eğilimi özellikle komşu ülkelerde; Romanya %23, Yunanistan %14, Bulgaristan %27 olmak üzere olumlu etkilere sebep oldu. Polonya, Macaristan ve Avusturya gibi Orta Avrupa ülkelerinde de %15 e varan artışlar dikkat çekiyor. Avrupa ülkelerine toplamda %9 artış yaşandı. Mayıs ayında yapılan Romanya ve Bulgaristan KUKK toplantılarında alınan olumlu sonuçlar ile birlikte Avrupa ülkelerine ihracat taşımalarımız artmaya devam etmektedir yılında Nahcivan ve Azerbaycan a yapılan ihracat pazarında azalma görülmüştü, 2018 yılında ise Nahcivan a %24, Azerbaycan da %15 artış olduğu görülüyor. Gürcistan a yapılan ihracat taşımalarında ise Türk araçlarının payları %6 oranında düştü ve Gürcistan plakalı araçlar pazarda yükselişe geçtiler. Türk araçlarının İran a yaptığı ihracat taşımalarında %14 düşüş görülüyor. İran araçları ise Türkiye den yaptığı ihracat taşımalarında %30 oranında artış gösteriyorlar. TÜRK ARAÇLARININ İHRACAT TAŞIMA SAYILARI GİTTİĞİ ÜLKE Ocak-Haz'17 Ocak-Haz'18 Değişim PAY IRAK % 34,20% SURİYE % 8,78% ALMANYA % 7,85% İTALYA % 3,78% İRAN % 3,48% ROMANYA % 3,30% NAHÇIVAN % 3,13% GÜRCİSTAN % 3,04% AZERBAYCAN % 2,85% FRANSA % 2,79% YUNANİSTAN % 1,67% BULGARİSTAN % 1,60% BİRLEŞİK KRALLIK % 1,58% İSPANYA % 1,57% ÖZBEKİSTAN % 1,39% RUSYA FEDERASYONU % 1,33% HOLLANDA % 1,22% POLONYA % 1,21% TÜRKMENİSTAN % 0,90% MACARİSTAN % 0,69% DİĞER ÜLKELER % TOPLAM % 2

3 Türkmenistan a yapılan taşımalarda %63 oranında ciddi düşüş olduğu görülmektedir. Bu konuda yapılan araştırmalarımızda, Türkmenistan daki mevcut projelerin tamamlanması ve aynı ölçekte yeni projeler olmaması, ihracat taşımalarımızı olumsuz etkilemektedir. Türkmenistan taşımaları düşüşe geçmesine rağmen, Özbekistan taşımalarında ise %56 oranında artış yaşanıyor. Türkmenistan pazarındaki azalış, Özbekistan a artan pazarımız ve Rusya ya artan pazarımız ile ikame ediliyor. Mayıs ayı içerisinde Semerkant ta gerçekleştirilen Özbekistan-Türkiye KUKK toplantısı ile birlikte %50 artan geçiş belgesi kotası ile birlikte Özbekistan a olan taşımalarımız daha da artmaktadır. BDT ülkelerine yapılan taşımalarda en önemli yere sahip Rusya Federasyonu na baktığımızda bu yıl taşımaların hızla yükselişe geçmesi ile birlikte ihracat taşımalarımızda %520 oranında artış olduğu görülüyor. Öyle ki Rusya için aylık dönemlerde açılan geçiş belgeleri Mayıs ayında yeterli gelmediği için ek 700 adet belge, Haziran ayında da ek 500 adet belge kullanıma açılmıştı. Özellikle Haziran ayında Rusya da başlayan Dünya Kupası organizasyonu kapsamında Gıda taşımacılığında ciddi artış olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, ulaşımın Rusya üzerinden transit geçerek sağlandığı güzergâhlarda da taşımaların arttığını görüyoruz, bu durum Rusya nın transit öneminin de Türk taşımacılar için ne kadar etkili olduğunu bir kez daha gösteriyor. Altyapı yatırımları ve süren inşaat projelerinin artması ile birlikte, ihracat taşımalarımızda Ukrayna ya %68 oranında artış yaşanmış ve Nisan-Mayıs-Haziran dönemine ait ikili geçiş belgeleri Haziran ayının başında bitmiştir. Moldova ya ise %18 oranında artış görülmektedir. BDT ve Orta Asya ülkelerine Ocak-Mayıs toplamında %5 artış yaşanmıştır. İHRAÇ TAŞIMALARDA TAŞITIN BAYRAĞINA GÖRE TÜRK-YABANCI PAZAR PAYLAŞIMI TAŞIT ÜLKESİ Ocak-Haz'17 Ocak-Haz'18 Pay Değişim TÜRKİYE ,06% -4% YABANCI ,94% 11% BULGARİSTAN ,24% 3% İRAN ,29% 30% ROMANYA ,81% 11% GÜRCİSTAN ,10% 23% KKTC ,01% 9% MAKEDONYA ,50% 14% SIRBİSTAN ,74% 20% UKRAYNA ,09% 1% POLONYA ,72% 9% MOLDOVA ,74% -6% AZERBAYCAN ,07% 24% SLOVAKYA ,96% 8% ALMANYA ,91% 7% IRAK ,38% -11% RUSYA FEDERASYONU ,34% 135% DİĞER ÜLKELER ,11% 1% GENEL TOPLAM % İlk 6 ayda, Türkiye den yapılan ihracat taşımalarında; Türk araçlar bir önceki döneme göre yüzde 4 düşüş yaşadılar. Yabancı araçlar ise %11 artış yaşadılar, Genel toplamda ise %1 düşüş yaşanmıştır. Yabancı araçların payı %23, Türk araçların payı ise %77 olarak gerçekleşti. 3

4 İTHALAT TAŞIMALARI İTHAL TAŞIMALARDA TAŞITIN BAYRAĞINA GÖRE TÜRK-YABANCI PAZAR PAYLAŞIMI TAŞIT ÜLKESİ Değişim Ocak-Haz'17 Ocak-Haz'18 Değişim Pay TÜRK % % 66,20% YABANCI % % 33,80% İRAN % % 24,74% BULGARİSTAN % % 21,27% ROMANYA % % 10,15% POLONYA % % 5,31% SIRBİSTAN % % 4,43% UKRAYNA % % 3,76% MAKEDONYA % % 3,04% KKTC % % 2,93% SLOVAKYA % % 2,85% ALMANYA % % 2,78% MACARİSTAN % % 2,27% MOLDOVA % % 1,84% ÇEK CUMHURİYETİ % % 1,62% BOSNA-HERSEK % % 1,61% GÜRCİSTAN % % 1,51% DİĞER ÜLKELER % % 9,89% Genel Toplam % % 4

5 2018 yılının ilk 6 ayında ithalat taşımalarında genel toplamda %1 artış olduğu görülüyor. Türk araçların sayısında bir değişiklik olmaz iken Yabancı araçlar %2 oranında taşıma sayılarını artırdılar. Geçen yıla göre Yabancı araçlar artış sağladıkları için Pazar payında da %34 e kadar paylarını artırmış durumdalar. İthalat taşıması yapan Yabancı araçları, başta İran olmak üzere Bulgaristan ve Romanya takip ediyor. TÜRK ARAÇLARININ YÜKLEME ÜLKELERİNE GÖRE İTHAL TAŞIMALARI YÜK ALINAN ÜLKE Değişim Ocak- Haz'17 Ocak- Haz'18 Değişim ALMANYA % % IRAK % % İTALYA % % FRANSA % % İRAN % % ROMANYA % % YUNANİSTAN % % POLONYA % % ÖZBEKİSTAN % % HOLLANDA % % TÜRKMENİSTAN % % İSPANYA % % BULGARİSTAN % % BELÇİKA % % UKRAYNA % % BİRLEŞİK KRALLIK % % MACARİSTAN % % RUSYA FEDERASYONU % % AZERBAYCAN % % AVUSTURYA % % DİĞER ÜLKELER % % TOPLAM % % İlk 6 ayda, Türk araçlarının İthalat taşımalarında yük aldığı ülkelere bakıldığında, ilk sırada adet taşıma ile Almanya geliyor. İkinci sıradaki Irak ise her ay artış eğiliminde olmasına rağmen ihracattaki düşüş ile birlikte düşüş eğilimine geçmiş bulunuyor. İlk 6 ay toplamında Irak tan yapılan ithalat taşımalarında %26 oranında düşüş yaşandı ve adet ithalat taşıması gerçekleştirildi. Avrupa ülkeleri arasında düşüşün yaşandığı ülkelerde %23 Birleşik Krallık, %10 Bulgaristan ve %8 ile İtalya bulunmaktadır. Diğer tüm Avrupa ülkelerinden yapılan ithalat taşımalarımız istikrarlı bir şekilde artmaya devam ediyor. Bu ülkeler arasında Fransa %17, Yunanistan %11, Hollanda %14, Belçika %37 ve Polonya %13, Avusturya %21 artış ile dikkat çekmektedir. İran dan yapılan ithalat taşımalarımızda ise Türk araçları %40 oranında artış yakaladılar. Diğer dikkat çeken ülke ise %26 artış ile Özbekistan oldu. İhracat taşımasında da ciddi artış görülen Özbekistan ın İthalat yönünde de artış göstermesi Özbekistan ın önemini tekrar vurguluyor. 5

6 TRANSİT TAŞIMALAR Türkiye üzerinden yapılan Transit taşımalar incelendiğinde; Türk ve Yabancı araçlarının İran, Irak, Gürcistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan başta olmak üzere komşu ülkelere taşıma yaptığı görülüyor. Yoğun olmamakla birlikte İtalya, Almanya, Hollanda, Fransa gibi gelişmiş ülkelere de transit taşımalar yapılıyor. Transit taşımaları ülkemiz üzerinden yapan araçlar ise gene yoğunlukta olarak İran, Bulgaristan ve Gürcistan gibi komşu ülkeler. Transit taşımalarda yabancı araçlar arasında ilk sırada İran geliyor. İran araçları yoğunlukla Gürcistan ile İran arasında yük taşıyorlar. Bulgaristan araçları ise Avrupa dan aldıkları yükleri Türkiye yi transit geçerek yoğunlukla Gürcistan ve Ermenistan a taşıyorlar. Türkiye'den TRANSİT Dolu Çıkış Yapan Taşıt Ülkeleri TAŞIT ÜLKESİ Değişim Ocak-Haz'17 Ocak-Haz'18 Değişim TÜRKİYE % % İRAN % % BULGARİSTAN % % GÜRCİSTAN % % ALMANYA % % AZERBAYCAN % % MOLDOVA % % UKRAYNA % % LÜBNAN % % ROMANYA % % İTALYA % % HOLLANDA % % POLONYA % % MACARİSTAN % % FRANSA % % SIRBİSTAN % % SLOVENYA % % DİĞER ÜLKELER % % Genel Toplam % % BOŞ GİRİŞLER Türk araçları boş giriş sayılarını düşürmesine karşın Yabancı araçlar %29 oranında boş girişlerini artırdılar. Türk taşımacılar; Avrupa dan aylık ~5.000 araç, Irak ve Suriye den ~ araç, Azerbaycan ve Gürcistan dan ~ araç, İran dan ~2.500 araç, Rusya dan ~2.000 araç ile aylık ~ araç ile kendi ülkelerine boş dönüş yapıyorlar. Yabancı araçlar ise aylık ~ adet boş giriş yapıyor ve bu araçların başında Gürcistan, Bulgaristan, Romanya, Makedonya geliyor. TÜRKİYE'ye BOŞ GİRİŞ Yapan Araçlar Taşıt Ülkesi Değişim Ocak-Haziran'17 Ocak-Haziran'18 Değişim TÜRKİYE % % YABANCI % % TOPLAM % % 6