Türkiye de ilk kadastro çalışmaları grafik yöntemle yapılmıştır.

Transkript

1 Grafik Yöntem Türkiye de ilk kadastro çalışmaları grafik yöntemle yapılmıştır. Bu yöntemde parsel köşe noktalarının ölçümü, zeminde işaretli ancak koordinat değerleri olmayan poligonlara dayalı olarak zincirleme ölçülerle yapılmıştır. Bundan dolayı bu yöntemle üretilen parsel ölçü değerleri genelde kontrol adımlarından bağımsız olarak üretilmişlerdir. Bu altlıkların büyük bir kısmında zemin pafta arasında önemli farklılıklar mevcuttur. Bu yöntemle üretilen kadastro altlıkları ülke genelinin %42 sini kapsamaktadır.

2 Grafik Haritaların Yapılışı Hiçbir koordinat sistemine bağlı olmaksızın üretilmiş haritalardır. Genellikle değişik ebatlardaki kağıt ve karton altlıklara çizilmişlerdir. Ölçüler, açı ve mesafe ölçülerek oluşturulmuş kapalı poligon şebekelerine bağlı olarak kutupsal yöntemle yapılmıştır. Harita çizimleri de minkale ve dubledesimetre kullanılarak grafik yöntemle yapılmıştır. Kadastro sırasında tesis edilen poligonların zeminde bulunması olasılığı çok düşüktür. Koordinat bilgisi ve karelaj ağı mevcut değildir.

3

4 Çalışma alanına ait örnek bir grafik kadastro paftası

5 Klasik haritalar Bir koordinat sistemine bağlı yer kontrol noktalarına dayandırılarak kutupsal yöntemle üretilmişlerdir. Yer kontrol noktaları genellikle yerel koordinat sistemine bağlıdır. Pafta altlıkları karton veya şeffaftır. Pafta çizimleri için yer kontrol noktaları hesabi, detaylar ise grafik yöntemle yapılmıştır.

6 Prizmatik haritalar Prizmatik yöntemle yapılan uygulamalar genel olarak klasik yöntem olarak adlandırılır den önce yapılan prizmatik kadastroda ölçüler poligona, daha sonra yapılanlar ise mevzii nirengilere bağlı olarak yapılmıştır. Klasik yöntem olarak adlandırılan prizmatik yöntem, 2613 sayılı yasa gereği şehirlerde uygulanmıştır. Genellikle meskun alanların haritası bu yöntemle ve 1/1000 ve daha büyük ölçekli olarak yapılmıştır

7 KUTUPSAL KOORDİNAT YÖNTEMİ Elektronik uzaklık ölçerlerin gündemde olmadığı zamanlarda, kutupsal koordinat yöntemi uzunluk ölçüsündeki zorluk nedeniyle pek tercih edilmezdi. Yalnızca takeometrik alımda kullanılırdı. Kullanıcılarda, kutupsal koordinat yönteminde genelde takeometre kullandığından, konum hatasının büyük ve yöntemin kaba bir yöntem olduğu izlenimi vardır.

8 Türkiye de Ölçü Yöntemlerine Göre Pafta Sayısının Yüzdelik Dağılımı (2003 yılı itibariyle) Ölçü Yöntemi Pafta Sayısı % Fotogrametrik Prizmatik Takeometrik Sayısal Grafik Toplam

9 Ülke sistemi, TUTGA ve GPS te kullanılan jeodezik altyapı Datum Elipsoit Koordinat SİSTEMİ Ülke Sistemi ED50 Uluslararası Hayford 2B (f, l)+h TM UTM TUTGA ITRF96 GRS80 3B (f, l,h)+t TM Projeksiyon UTM GPS WGS84 WGS84 3B (f, l,h) TM-UTM

10 KADASTRO ÇİZİM İŞLEMLERİ Çizim, değerlendirme işleminin son safhasıdır. Kadastroda çizimden amaç, parsel sınırlarının planda belirlenmesi işlemidir. Sınırlandırma çalışmaları tamamlanarak sınırlandırma krokileri düzenlenen ve yer kontrol noktalarına dayalı olarak ölçülen ve gerekli kontrolleri yapılarak kesinleştirilen alanlar kadastro planlarına çizilirler.

11 Gelişen teknoloji sayesinde, taşınmaz mallara ilişkin her türlü bilgi sayısal olarak elde edilebilmekte ve depolanabilmektedir. Söz konusu bu gelişme, çizgisel kadastro planı üretiminin önemini azaltsa da, TMK nun 719.maddesi çizgisel planın önemini hala korumaktadır.

12 Madde 719- Taşınmazın sınırları, tapu plânları ve arz üzerindeki sınır işaretleriyle belirlenir. Tapu plânları ile arz üzerindeki işaretler birbirini tutmazsa, asıl olan plândaki sınırdır. Bu kural, yetkili makamlarca heyelân bölgesi olduğu belirlenen yörelerde uygulanmaz. Söz konusu bu maddeyle birlikte, planın tartışılabilirliğine son verilerek, plan ve arazinin uyumlu olmaması durumunda esas olanın plan olduğu belirtilmiştir.

13 Öte yandan kadastro çalışmaları sonucunda üretilen kadastral haritalar, yine TMK nun 997. maddesinde tapu sicilinin önemli bir unsuru olarak kabul edilmiştir. Madde 997- Taşınmazlar üzerindeki hakları göstermek üzere tapu sicili tutulur. Tapu sicili, tapu kütüğü ve kat mülkiyeti kütüğü ile bunları tamamlayan yevmiye defteri ve belgeler ile plânlardan oluşur.

14 Kadastro Kanunu nun 1. maddesi,kadastronun amacının TMK nun öngördüğü çağdaş tapu sicilini oluşturmak olduğunu belirtmiştir. TMK nun 997. maddesinde de plan (kadastral haritalar ve değişiklik işlemlerine ilişkin harita ve planlar) tapu sicilinin bir unsuru olarak ele alınmıştır. Haritaların hazırlanırken, teknik ve hukuki standartlara uyulması, üretilen planın tartışılır olmaması gerekir. Aksi takdirde mülkiyet anlayışının güvenilirliği ve kesinliği tartışmaya konu olur ve bu da arazi piyasasının güvenilirliğini sarsar.

15 Planın önemi; 2008 tarihli Tapu Planları Tüzüğü nün 16. maddesinde de ele alınmıştır. Zemin ile tapu planı arasındaki uyumsuzluk hali MADDE 16- (1) Taşınmazın zemindeki sınırları ile tapu planındaki sınırları arasında farklılık bulunması halinde, teknik yöntemine, parselin zemindeki sabit ve değişmez sınırlarına ve dayanağı belgelerine uygun olarak düzenlenip tescil edilmiş tapu planındaki sınırlar esas alınır. (2) Taşınmazın tapu planından hesaplanan yüzölçümü ile tapu sicilinde kayıtlı olan yüzölçümü arasında farklılık bulunması halinde, teknik yöntemine, parselin zemindeki sabit ve değişmez sınırlarına ve dayanağı belgelerine uygun olarak düzenlenip tescil edilmiş tapu planından hesaplanan yüzölçümü esas alınır ve tapu sicilindeki yüzölçümü hatası ilgili yasal mevzuatına göre düzeltilir. Bu hükümde de planın esas olacağı belirtilmiş ancak planın teknik kurallara uygun, arazide sabit ve değişmez sınırlar ile uyumlu harita olması gerektiği belirtilmiştir.

16 PAFTA SİSTEMLERİ Pafta; standart boyut ve nitelikteki malzeme üzerine harita tekniklerine uygun olarak çizilmiş ve gerekli ek bilgilerle donatılmış belgedir. Kadastro çalışmalarında paftaların birbirleri ile ilişkilerinin kurulabilmesi ve belirli bir düzen içinde üretilmeleri ve arşivlenmeleri için bir sisteme ihtiyaç vardır. Kadastro çalışmalarında pafta sistemi, öncelikle taşınmaz malların ve mülkiyet bilgilerinin elde edilmesi amacına göre düşünülmüş ve düzenlenmiştir. Bu düşünceyle başlangıçta ADA PAFTA BÖLÜMÜ sistemi kullanılmıştır.

17 ADA PAFTA SİSTEMİ Kadastro adalarının dolayısıyla kadastro parsellerinin bölünmeden, bütün olarak elde edilmesi amacına uygun olarak, olabildiğince her adanın tümünün bir kadastro paftasına çizilmesine imkan veren pafta bölümleme sistemidir. Bu sistemde, adaların bölünmemesi temel alındığı için paftalar birbirinin içine girer ve paftaların numaralanması ve adlandırılmasında belirli bir sistem yoktur. Pafta oluştukça birbirini izleyen numara alır. (pafta 1, pafta2 pafta3 gibi). Bu sistem, kadastro plan ve belgelerinin çok amaçlı düzenlenmesi öngörüldüğünde yetersiz kalmış ve uygulamadan kaldırılmıştır.

18 Ada Sistemi Pafta Örneği

19

20 Dolu Pafta Sistemi Ülke düzeyinde ya da bir kent ve kasaba için düzenlenmiş pafta bölümleme sisteminde oluşturulmuş pafta çizim türü. Düzenlenen kadastro haritalarının yan yana getirilerek geniş alanların bir arada incelenmesini sağlamak, ekonomik pafta üretimi gerçekleştirmek ve çok amaçlı kadastro planlarının oluşturulması amacıyla geliştirilen sistemdir.

21 Dolu pafta sisteminde, oluşturulan haritalar aynı ölçekte ise yan yana getirilebilir ve geniş alanlar incelenebilir. Paftalar birbirinin içine girmez, paftaların numaralanması ve adlandırılması bir sisteme bağlıdır. Bu sistemde ada ve parseller aynı pafta üzerinde bulunmayabilir, bazı ada ve parseller birden fazla paftada yer alabilir.

22 Dolu Pafta Sistemi Pafta Örneği

23 Kadastro Pafta Altlıkları (BÖHHBÜY) Madde 77 Pafta altlıkları; genleşme katsayısı ile /C o aralığında ve kalınlığı mm arasında olan, kurşun kalemle çizime elverişli, özel mürekkebi ile çizgi veya yazı yazıldığında çizim yüzeyinde dağılma veya kalkma yapmayan, kırılma veya yırtılmaya dayanaklı ve saydam malzemeden yapılmış olmalıdır. Madde 78 Pafta altlığı boyutları; 1/5000 ölçeği için 50 cm x 70 cm, 1/2000, 1/1000 ve 1/500 ölçekleri için 70 cm x 90 cm dir.

24 Pafta Kenar Bilgileri Madde 80 Pafta kenar bilgileri aşağıdaki esaslara göre düzenlenir: a) Pafta çizim alanını belirleyen kenar çizgileri, paftanın kuzeygüney ve doğu-batı kenarlarında olabildiğince eşit boşluk kalacak biçimde belirlenir. Kareler ağı 100 mm aralıklarla çizilir. b) Pafta kenar çizgileri, dolu doğru parçası olarak kareler ağı kesim noktaları 5 mm'lik artı işaretleri biçiminde ± 0.1 mm ortalama hata ile 0.18 mm kalınlığında çizilecektir. Hata hiçbir zaman ± 0.3 mm'yi aşmamalıdır. Pafta kenarlaşma hatası, kareler ağı boyunda en çok ± 0.3 mm olmalıdır.

25 c) Pafta numaraları, paftaların üst kenar çizgisine paralel ve 10 mm yukarısına, pafta üst kenar çizgisini ortalayacak şekilde 7 mm yükseklikte dik harfler ve rakamlar ile yazılır. d) Komşu pafta numaraları, 3 mm yükseklik harf ve rakamlar ile komşu olduğu pafta kenar çizgisine paralel, 3 mm dışında ve pafta kenar çizgisini ortalayacak biçimde yazılır.

26 e) Kareler ağının kesişme noktalarının koordinat değerleri, okuma yönü büyüme doğrultusunda olmak üzere (X) değerleri paftanın sol kenar boşluğunda, (Y) değerleri paftanın alt kenar boşluğunda ve eksenlerine dik yönde 2.5 mm yükseklikte dik rakamlarla yazılır. f) Paftanın sol üstünde 30 mm x 40 mm boyutunda komşu pafta indeksi gösterilir ve paftanın adı yazılır.

27

28 Pafta Çizimi Madde 81 Pafta çizimi aşağıdaki esaslara göre yapılır: a) Tüm noktalar hesaplanan koordinat değerlerine göre paftaya konur. b) Tüm detaylar ve öznitelikler, özel işaretler ve açıklamalara uygun olarak paftalara çizilir. c) Eş yükseklik eğrileri, arazinin engebe durumunu belirleyecek şekilde, 1/5000 ölçekte 5 m, 1/2000 ölçekte 2 m, 1/1000 ve 1/500 ölçeklerde 1 m aralıklarla çizilir. d) Eş yükseklik eğrilerinin çiziminde en yakın noktaların yükseklikleri esas alınır. e) Eş yükseklik eğrileri 0.13 mm kalınlığında, her beş yükseklik eğrisinde biri 0.25 mm kalınlığında çizilir.

29 Arazi eğimine göre eş yükseklik eğrileri arasının 2 mm den az olması durumunda yalnız kalın, 20 mm den fazla olması durumunda aralarına kesik çizgilerle bir yardımcı eğri çizilir. g) Kalın çizilmiş eğriler üzerinde, her 200 mm de bir bırakılacak boşluklara, arazinin artan eğimi doğrultusunda olmak üzere, haritanın okuma ve kullanımını kolaylaştıracak şekilde, eğrinin yükseklik değeri yazılır. h) Eş yükseklik eğrileri yol, nehir, kanal, ark ve benzeri çift çizgili detaylar ile şev sınırlarını, bina ve benzeri kapalı detayları kesmez.

30 ı) Arazi topoğrafyasını tamamlamada yardımcı olacak, tepe, çukur, şev, dip ve üstlerindeki karakteristik noktalar ile gerekli görülen diğer noktalar paftada işaretlenerek yükseklik değerleri dm'ye kadar yazılır. j) Çizimde nokta konum doğruluğu ± 0.2 mm'den daha iyi olmalıdır.

31 k) Çizimi kontrol edilen paftalar ölçü krokileri dikkate alınarak, parsel sınır çizgileri 0.3 mm kalınlığında siyah renkte mürekkeplenir. Kadastral amaçlı ölçülerde parsellerin köşe ve kırık noktalarına balastro veya bilgisayar destekli çizim sistemi ile 0.75 mm çapında küçük daireler çizilir. Bina ve yapılar özel işaretlerdeki gibi gösterilir ve resmî binaların uygun yerlerine adları yazılır. l) Çizimler pafta kenar çizgilerine kadar yapılır, çizim kontrolü yapıldıktan sonra kesin çizim yapılır.

32 Pafta Bölümlendirmesi Geçmişten günümüze yapılan kadastro çalışmalarına bakıldığında çeşitli pafta bölümleme ve adlandırma sistemlerinin kullanıldığı görülür. 1.) 1/2500 ölçekli Haritalar Yönetmeliği 2.) 100K Sistemi Pafta Bölümleme 3.) Ülke Pafta Bölümleme Sistemi

33 1.) 1/2500 ölçekli Haritalar Yönetmeliği Bu sistemde, 1/5000 ölçekli paftalar temel alınır ve paftanın güney-batı köşesinin koordinatları ile pafta adlandırılır. Paftanın güney-batı köşesinin koordinatları 1000 e bölünür ve elde edilen rakamlar art arda yazılarak pafta numarası elde edilir. İlçenin gelişme alanı da dahil belediye genel sınırının yaklaşık ortasında bulunan bir nirengi noktasının koordinatları Y=50 000m, X=50 000m seçilir ve 60 cm X80 cm boyutlarında olan 1/5000 ölçekli pafta, uzun kenar (80 cm) Y ekseni (doğu-batı) olacak şekilde yerleştirilir. 1/5000 ölçekli normal bir pafta 3kmX4km lik bir alan kaplamaktadır.

34 1.) 1/2500 ölçekli Haritalar Yönetmeliği (devam) 1/5000 ölçekli pafta 4 eşit parçaya bölünerek 1/2500 ölçekli pafta elde edilir ve paftalar kuzeybatıdan başlanarak saat ibresi yönünde I, II, III ve IV olarak romen rakamları ile adlandırılırlar. 1/2500 ölçekli paftanın numarası, 1/5000 ölçekli pafta numarasının arkasına (-) işaretinden sonra yazılarak oluşturulur. Ör: Pafta 4653-I 1/5000 ölçekli pafta /2500 ölçekli pafta 4653-I I V I II III

35 1.) 1/2500 ölçekli Haritalar Yönetmeliği (devam) Bu yönteme göre 1/2000 ölçekli pafta standart pafta olarak ele alınmamış ve 60cmX80 cm normal pafta boyutları için düzenlenmemiştir. Ancak 1/2000 ölçekte oluşturulacak pafta,1/2500 ölçekli paftanın alanını kapsayacak biçimde düzenlenebilir ve 1/2500 ölçekli pafta adıyla adlandırılabilir.

36 1.) 1/2500 ölçekli Haritalar Yönetmeliği (devam) Bu yöntemde 1/1000 ölçekli paftalar, 1/5000 ölçekli paftanın 25 eşit parçaya bölünmesi ile elde edilir. Her 1/1000 ölçekli pafta A, B, C,.Y, Z gibi harfle numaralanır. 1/1000 ölçekli Pafta 4653-K gibi a d 1 3 b c 2 4 1/1000 ölçekli Pafta 4 e bölünerek 1/500 ölçekli pafta 4653-K-a 1/500 ölçekli Pafta 4 e bölünerek 1/250 ölçekli pafta 4653-K-a-2 A I J Ş T B C Ç D H G F E K L M N S R P O U V Y Z

37 2.) 100 K Sistemi Pafta Bölümleme Bu yöntem, 3174 sayılı Türk Standardı uyarınca yapılan pafta bölümleme ve numaralama yöntemidir. Bu yöntemde her il merkezi yada ilçe için ayrı bir pafta bölümü yapılır. İlçenin gelişme alanları da göz önünde tutulmak suretiyle, genel sınır krokisi esas alınarak bütün alanı kaplayacak biçimde pafta bölüm krokisi uygun ölçekte 70 cm X 90 cm boyutlu pafta altlığına çizilir. Bu kroki üzerinde pafta bölümleme yapılır. Bu sistemde 1/ ölçekli pafta esas alınır ve numaralama bu ölçekten başlar.

38 2.) 100 K Sistemi Pafta Bölümleme (devamı) Kadastrosu yapılacak alanın ortasına gelecek 1/ ölçekli paftanın numarası 100K olacak biçimde paftaların konumları belirlenir. Genel sınır krokisi üzerinde oluşturulan paftalara, satırlara aşağıdan yukarı doğru artan rakamlar, kolonlara da soldan sağa doğru sıralanan Türkçe harfler dışında harf verilmek suretiyle, önce rakam sonra harf yazılarak numaralama yapılır. 100K paftasının güney-batı köşesine gelecek bir nirengi noktasına Y=50 000, X= koordinat değerleri verilir ve böylece pafta koordinat eksenlerinin tam sayılardan oluşması sağlanır. Bu pafta bölümleme sistemi kadastroda kullanılmamıştır.

39 G H I J K L M N O P O K N J

40 3.) Ülke Pafta Bölümleme Sistemi Bu sistemde üretilen ve yükseklik bilgilerini de içeren 1/5 000 ölçekli paftaya Standart Topoğrafik Harita denilmektedir. Bu haritalar kadastral duruma getirildiğinde Standart Topoğrafik Kadastral Harita adı verilir. Standart Topoğrafik Kadastral Haritalar, planimetrik ayrıntıları ve özellikle mülkiyet sınırlarını (siyah) eş yükseklik eğrilerini ayrı (kahverengi) renkte göstermek üzere 2 kalıp pafta halinde ve birbirleri ile çakıştırılabilir nitelikte üretilir.

41 Ülke pafta bölümü, ekvator enlemi ve greenwichten geçen boylam başlangıç alınarak 1 o X 1 30 boyutlarında 1/ ölçekli paftalar oluşturulur. 1/ ölçekli paftalar içinde bulunan en büyük il yada ilçenin adıyla adlandırılır. Ör: Artvin gibi

42 ARTVİN 1/ (1 x 1 30 ) ARTVİN F47 1/ (30 X 30 ) F / G 30