İLETİŞİM NEDİR? SINIFTA İLETİŞİM

Transkript

1 SINIFTA İLETİŞİM Yrd. Doç. Dr. İbrahim GÜL Duygu, düşünce ya da bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılması, bildirim, haberleşme, komünikasyon. Çeşitli yollarla yapılır. 1

2 İletişimin Önemi Toplum içinde her insan birbirleriyle iletişim içindedir. İletişim sayesinde insanlar birbirlerini anlar, sorunlarını paylaşır çözüm üretirler. İletişim sürecinin öğeleri şunlardır; Gönderici (Verici) İleti (Mesaj) Kanal Alıcı (Dinleyici) Dönüt (Geribildirim) İletişim sürecinin öğeleri şunlardır; Gönderici (Verici) İleti (Mesaj) Kanal Alıcı (Dinleyici) Dönüt (Geribildirim) Şifre (Kod) Bağlam Filtre 2

3 Gönderici İletişimin önemli öğelerinden birisidir. Verici olmadan iletişim gerçekleşmez. Bazen alıcı konumuna geçer. Verici-alıcı uygunluğu önemli İleti İletişim sürecinde gönderilmek istenen fikir, düşünce ve her türlü görseldir. İletiler önceden; Kodlanır En uygun yol seçilir. Kanal İletinin gönderildiği yola kanal adı verilir. Kanal bir telefon olabileceği gibi yazılı bir materyalin okunması durumunda kitap olabilir. İletişimde; En uygun olanı seçilir. Teknoloji, iletişimde kanal sayısını artırdı. Alıcı İletişim sürecinde alıcı mesajı alan ve buna bir anlam veren kişidir. Alıcı; Vericinin kodların çözebilmeli Geri bilirim vermelidir. 3

4 Geri Bildirim Gönderilen iletinin alıcı tarafından anlaşılıp anlaşılmadığının göstergesidir. Geribildirim; İletişimi sağlıklı kılar. Sürmesine yardım eder. Farklı şekillerde olabilir. Şifre İletişimdeki iletiler şifrelenerek aktarılır. Gönderici, iletisini konuşmanın yanı sıra yazıyla, resim çizerek, rakamlarla ya da el hareketleri yaparak anlatmayı deneyebilir. Bağlam İletişime katılan öğelerin birlikte meydana getirdiği ortama bağlam denir. Anlam, bağlama göre belirlenir. Pazarda sıfır gibi bir araba buldum ifadesi ile ne yapsam kilo alırım, netice sıfır ifadelerinde anlamlar birbirinden farklıdır. Filtre Filtre, alıcının iletiyi kendine göre yorumlama biçimidir ve algılamayla ilişkilidir. Algıyı; Kişinin anlık durumu istekleri geçmiş yaşamı önyargıları sosyal ve kültürel unsurlar etkiler. 4

5 Filtre Filtre, alıcının iletiyi kendine göre yorumlama biçimidir ve algılamayla ilişkilidir. Algıyı; Kişinin anlık durumu istekleri geçmiş yaşamı önyargıları sosyal ve kültürel unsurlar etkiler. Yüzyüze Olamayan İletişim Üç şekilde gerçekleşir; 1. Fotoğraflı iletişim 2. Hem yazılı hem de fotoğraflı iletişim 3. Sesli ve görüntülü iletişim Tek Yönlü İletişim Bir mesajın kaynaktan alıcıya, alıcının aktif geri bildirimi olmaksızın yapılan iletişim biçimidir. 1. Örgütsel iletişim 2. Ger bildirim beklenmez 3. Diğerlerine göre hızlıdır 5

6 İki Yönlü İletişim Bu iletişim; 1. Daha çok zaman alır, 2. Mesajı yargılama imkanı vardır 3. Gürültü ve olumsuz etkiler zarar verebilir 4. Demokratik bir yoldur Sözlü İletişim Sözlü iletişim, konuşarak gerçekleştirdiğimiz iletişimdir. İki kişinin karşılıklı konuşmasında olduğu gibi doğrudan veya telefonla olabilir. Günlük hayatta çok kullanırız. Sözlü İletişim Sözlü iletişimde; Ses Tonu Ses Unsuru Ses Vurgusu Kiminle konuştuğumuz da önemlidir. Sözlü İletişim Sözlü İletişimi Engelleyen Unsurlar Güçlü ye (2000) göre iletişim engelleri; 1. İlginç olmaması 2. Belli bir kısmında takılma 3. Dinliyormuş gibi görünme 4. Konuşana bahaneler bulma 5. Dikkatin dağılması 6. Düşünme hızından yeterince yararlanamama 6

7 Sözsüz İletişim Sözsüz iletişimde kodlanan mesajlar için herhangi bir dile gereksinim duyulmaz. Beynin sağ tarafla işlendiği tahmin edilir Mesajlarda; 1. Etkileme, 2. İlişkisel özellikler, 3. Duygusallık gibi işlevler vardır. Sözsüz İletişim Sözsüz İletişim Unsurları El kol hareketleri; Karşımızdaki kişilerle iletişim kurarken el ve kol hareketlerimiz karşımızdakine çeşitli mesajlar verir. Baş hareketleri; En çok kullanılan baş hareketleri onay ve ret etme anlamında başın sallanmasıdır. Konuşma sırasında başımızın hareketler farklı mesajlar verir. Sözsüz İletişim Sözsüz İletişim Unsurları Göz hareketleri; İnsanların göz hareketleri kişilerin mizaç ve duygularını yansıtır. Gözlerimiz önemli bir iletişim aracıdır. Heyecan, kızgınlık, nefret gibi mesajlar verir. Sözsüz İletişim Sözsüz İletişim Unsurları Yüz ifadesi; Duygular anlatılırken kullanılan en önemli kanallardan birisi yüz ifadesidir. Yüzdeki en önemli unsurlar kaşlar, yüzün rengi, ağız ve çenemizin durumudur. 7

8 Sözsüz İletişim Sözsüz İletişim Unsurları Jest ve mimikler; İletişim süresince sıklıkla kullanılır. Beden dili yorumlanırken birey samimi olmalıdır. Bu durumda kişinin ne söylemek istediği doğru olarak anlaşılır. Mesajların en az %60 ı bu yolla gerçekleşir. Abartılı olmamalıdır. Yazılı İletişim Yazılı iletişim; Mesajın yazılı olarak yine semboller aracılığıyla aktarılmasıdır. Söz yazıya geçirildiğinde bir gerçeklik kazanır. Güvenlik sağlayıcı işlevler üstlenir. Yazılı notlar tekrar incelenebilir. Yazılı İletişim Yazılı İletişimin Ögeleri Bilginin kalıcılığını ve değiştirme yapmadan aynen aktarılmasını sağlar; Gelecekte tekrar başvurulabilir Uzun iletilerin aktarılması için en ideal Kesin, açık ve kapsamlı iletişim kurmayı sağlar. Değişmeden çok kişiye iletilebilir Eğitim ortamında iletişimin başarıya ulaşılması, Öğretmen-öğrenci etkileşimine bağlıdır. Araştırmalar öğretmenlerin olumlu geribildirimi daha az verdiğini göstermiştir. İletişim engellerini kaldırmalıdır. 8

9 Etkili öğretmenlerin özelliklerinden birisi; Onların iyi iletişim kurmalarıdır Sözlü, sözsüz ve yazılı olabilir Dersin gidişatını şu ya da bu şekilde etkiler. Sınıfta iletişim biçimleri incelendiğinde şu biçimler dikkatimizi çeker: 1. Öğretmen- öğrenci tek yönlü 2. Öğretmen-öğrenci çift yönlü 3. Öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci çift yönlü 4. Öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci çok yönlü Nasıl Kurulur? 1. Sıcak ve arkadaşça olma 2. Kendi isteklerimizi açıkça bildirme 3. Öğrencileri anlama ve kabul etme 4. Öğrenci kendisinin anlaşıldığına inanması 9

10 Sınıf İçinde Öğrenci Öğretmen Etkileşimi 1. Etkin Dinleme 2. Ben Dilini Kullanma 3. Göz Teması 4. Bekleme Süresi 5. Kişiler Arası Sosyal Mesafe Sınıfta Sorun Çözmede İletişim Öğrencilerin psikolojik ihtiyaçları karşılanmalıdır. Öğretmen: İyi bir sınıf yönetimi becerisine sahip, Sınıftaki davranışların gerçek nedeni araştıran Sorun çözen İletişim engellerini bilen birisi olmalı İletişim Engelleri Emir Vermek- Yönlendirmek Uyarmak, Gözdağı Vermek Ahlak Dersi Vermek Öğüt Vermek Çözüm Ve Öneri Getirmek İletişim Engelleri Cep telefonu çalması Fiziksel ortamın elverişli olmaması Öğrencilerin birbirleriyle konuşmaları İletişime girme amacının tam olarak algılanmaması 10

11 Dinleme Dinleme, iletileri anlayabilme uyarana tepkide bulunabilme etkinliğidir. Dinleme; 1. Konuşma ya da okuma yoluyla gönderilen bir iletiyi alır. 2. aynı zamanda öğrenme yollarından biridir. 3. Birey daha çok dinlemeyi tercih eder. Dinleme Dinleme Eğitimi İle Geliştirilecek Beceriler Dinleme eğitimi aşağıdaki beceriler geliştirilmelidir (Belet, 2014); Konuşulanı, okumanı, söyleneni tam olarak anlama Konuşulanı görgü kurallarına uygun dinleme Dinlerken önyargılardan uzak tarafsız dineme Dinlediğinin eksik, yanlış, abartılı yönlerini seçme Dinlerken soru sorma, açıklama yapma Sınıfta Beden Dilinin Kullanımı Beden dili kullanılırken şunlara uyulmalıdır; Sözlü dile uygun bir şekilde olmalı. Aşırıya kaçmamalıdır. İletişimin gücünü artırır. Öğretmene kolaylık sağlar. Eğitimde Önyargılar Ve İletişimin Bozulması Zayıflara karşı bir baskı kurmaya meylederler. Öğrencilere karşı sert bir tutum içine girebilirler. Önyargılar, iletişimi olumsuz etkiler. Herkes haklı olduğunu düşünür. Öğrenciler doğru olduğuna inandıkları tartışmaya açıktırlar. 11

12 TEŞEKKÜRLER Yrd. Doç. Dr. İbrahim GÜL 12