Evrenimizdeki karanlık maddenin 3 boyutlu olarak modellenmesi Karanlık maddenin evrende ne şekilde dağıldığı hala cevabı bulunmamış sorulardan
|
|
- Şebnem Kubat
- 5 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 CERN BÖLÜM lerin sonlarına doğru bugün hala tam olarak açıklayamadığımız inanılmaz bir keşif yapıldı. Bu keşfe göre evrendeki toplam kütlenin yüzde doksana yakını görünmezdi! Bu heyecan verici keşfin gizemi aradan geçen kırk yıl sonra yavaş yavaş aralanmaya başladı. CERN de LHD de yapılan deneylerde Higgs Parçacığı yla birlikte karanlık maddenin de izlerine rastlanılmaya başlandı. Bugüne kadar var olduğundan emin olduğumuz ama asla göremediğimiz ve kaynağını bilmediğimiz bu madde evrendeki birçok cevabı bilinmeyen sorunun da aydınlatılmasının yanında evrenimizin eşsiz yapısını anlamamıza bir adım daha yaklaşmamızı sağlayabilir. Karanlık maddenin var olduğunu en kolay bir biçimde görebileceğimiz yerlerinde başında Güneş geliyor. Güneş civarındaki madde yoğunluğu diskin oldukça dışına çıkan etkin ışıma yapabilen yıldızların gruplanmasıyla ölçülmekte. Bu yıldızların ortalama uzaklıkları ve diskten olan dik uzaklık bu yıldızları diskin içinde tutan kuvvetin bir ölçüsüdür. Bu kuvvetin ölçülmesiyle kütle çekimi uygulayan maddenin yoğunluğuna bulabiliriz. Yapılan hesaplamalarda ise bulunan yoğunluğun var olan yıldızların ancak yarısıyla elde edebileceği tespit edilmiştir. İşte bu farkı kapatan madde Güneş çevresinde var olan karanlık maddedir. Benzer şekilde bir diğer olgu tüm evrende var olan yer çekimi kuvvetini yaratabilmek için evrenin toplam kütlesinin 9 katına daha ihtiyaç duyduğumuzdur. Bu ihtiyacımızı şu ana kadar görmediğimiz karanlık madde bizim adımıza sağlıyor. Bu madde en kolay çekimsel etkilerle fark edebiliyor, çünkü madde hiçbir şeklide elektromanyetik ışıma yapmıyor.
2 Evrenimizdeki karanlık maddenin 3 boyutlu olarak modellenmesi Karanlık maddenin evrende ne şekilde dağıldığı hala cevabı bulunmamış sorulardan CERN deki deneylerde karanlık maddeyle birlikte karanlık enerjinin de varlığı sorgulanıyor. Evrendeki enerji yoğunluğunun yüzde %23 ünü karanlık madde yüzde 73 ünü karanlık enerji sağlamakta. Evrenin sürekli genişlediği gerçeğini göz önünde bulundurduğumuzda evrenin bu genişlemesini sağlayan enerjinin karanlık enerji tarafından sağlandığı düşünülmekte. Bu genişlemenin ne kadar süreceğini ise tam bir muamma.bilim insanlarına göre bu süreyi karanlık maddeyle karanlık enerjinin birbirine göre oranları belirleyecek. Birinci durum karanlık maddenin fazla olduğu ikinci durumsa karanlık enerjinin fazla olduğu durum. Son durumdaysa karanlık maddeyle karanlık enerjinin birbirine eşit olduğu evren. Eğer birinci durum gerçekleşirse evrenimizdeki büyük parçalanma devam edecek, ikinci durum gerçekleşirse evren içine doğru çökmeye başlayacak, 3.durum gerçekleşirse
3 evrenimiz şu andaki hızıyla genişlemeye devam edecek. CERN deki deneylerde bu oran doğru bir şeklide tahmin edilmeye çalışılıyor böylece evreni nasıl bir son beklediği hakkında bir bilgiye sahip olabileceğiz. Öte yandan evrenimiz oluşumunu anlayabilmemiz için önemli noktalardan biride simetri ve anti madde kavramı. Yine evrenin genişlediği gerçeğinden yola çıkarak söyleyebiliyoruz ki başlangıçta evrende hiç madde yoktu ve bugün 4 temel kuvvet olan kütle çekim kuvveti, elektromanyetik kuvvet, zayıf ve güçlü kuvvet bir aradaydılar. Noktasal teklikten gelen evrenimizde sıcaklık o derece yüksekti ki tüm maddeler bir kuark madde halindeydi. Bu ilk aşamada kütle çekim diğer kuvvetlerden ayrıldı. Daha sonraki soğuma evresinde ise diğer 3 kuvvet birbirinden ayrıldı. Böylece Higgs mekanizmasına benzer şekilde kendiliğinden gerçekleşen süreç simetri kırınımı olarak adlandırıldı. Bu olguya göre evrende başlangıçta eşit miktarda madde ve anti madde vardı. Evrenin soğumasıyla birlikte bu simetri de yavaş yavaş bozulmaya başladı. Elektronlar, protonlar, nötrinolar, anti nötrinolar ve fotonlardan oluşan başlangıç anı maddeleri bu simetri kırınımıyla karşılıklı bir yok ediliş ve yaratılışa başladılar. Bu süreçle birlikte galaksiler, yıldızlar ve dünyamız meydana geldi. Konuyu biraz daha iyi anlamak için evrendeki enerji yoğunluğuna bakalım Enerjinin E=m^2h^2+X*h^4 olduğunu varsayalım. Burada h Higgs alanı, X değeri belli olmayan bir sayıdır. M^2 ide Higgs bozonlarının kütlesidir. Buradan gördüğümüz gibi Higgs alanı sıfırken evrendeki eneri yoğunluğu sıfırdı, yani evren bir simetri halindeydi dolasıyla hiçbir şey evrende gerçekleşmemekteydi.
4 m^2 negatif değerler aldığı durumlardaki diyagram bu durumda ise evrendeki en düşük enerji yoğunluğu Higgs alanında gerçekleşmez Bu olay ise kendiliğinden simetri kırılmasıyla gerçekleşir. Yine bu teoriye göre Higgs alanıda hiçbir zaman sıfır olamaz çünkü enerji yoğunluğunun en düşük olduğu nokta da değişmiştir; yani evrenimiz boşken bile Higgs alanıyla doludur. Higgs parçacığının tespiti madde anti madde kavramını anlamamızda büyük yardımcı olacağı muhakkak. Cern de bu konuda çalışmalar 1995 e kadar dayanıyor. İlk defa o yıl 9 tane antihidrojen atomu üretildi, ancak ömürleri maddeden dolayı sadece 40 nano saniye oldu. Bu tarihten sonra 2002 yılında ATHENA ve ATRAP deneylerinde büyük miktarda anti madde üretilebileceği gösterildi yılının sonlarına doğru ise bu konudaki en büyük gelişmelerden biri yaşandı. Daha önceki deneylerde de anti madde üretilmiş fakat bunlar madde ile çevreli olduğundan dolayı üzerinde çalışma olanağı bulunamamıştı. Bu çalışmada ise madde anti madde sönümlenmesi saniyenin onda biri kadar daha uzatıldı. Bu süre anti maddeler üzerinde çalışmak için yeterli süreyi oluşturdu. Hükmedilen anti proton sayısı da bin kadardı ki oldukça iyi bir sayı olarak değerlendirilebilirdi. Bu çalışmalardan sadece 9 ay kadar sonra 5 Haziran 2011 tarihinde Nature Pyhsics de yayınlanan makalede CERN de yapılan deneylerde hükmedilen anti protonların madde tarafından yok edilmeden 16 dakikanın üzerinde tutulabildiğinin açıklanmasıyla anti maddeler üzerinde detaylı olarak çalışabilme imkanın doğduğu tüm dünyaya duyurulmuş oldu.
5 Evrenimizin maddeden meydana geldiğini bilsek de evrenin oluşumunda neden anti maddenin değil de maddenin öncelikli tercih edildiği yönünde kuvvetli delillerimiz yok. ALPHA deneylerinde bir sonraki amaç doğru frekanstaki mikrodalgalarla bu anti maddeleri görselleştirmek. 28 Temmuz 2011 tarihinde yapılan CERN den yapılan açıklamada ise anti maddenin şu ana kadar başarılmamış ölçüde doğru olarak tespit edildiği açıklandı. Doğruluğun milyarda bir oranında sapmayla hesaplandığı belirtilirken bu oranda bir doğruluğun madde anti madde tercihinin neden madde yönünde olduğunu araştıran çalışmalara kaynak olabileceği belirtildi.
6 Cern deki deneylerde sadece kuvvetli hızlandırıcılar değil üstün yetenekli yavaşlatıcılar da kullanılıyor. Henüz yeni başlayan ELANA projesinde anti proton yavaşlatıcılar kullanılıyor yılında eklenmesi beklenen yeni halkayla düşük enerji seviyesinde daha fazla anti proton üretilmesi hedefleniyor. CERN de yapılan deneylerde şu an için geçmişe göre çok ilerde olsak da birçok konuda henüz daha yolun başındayız. Karanlık madde ve anti madde bu konulardan sadece birkaçı. Bu konudaki deneylerin önümüzdeki yıl daha süreceği tahmin ediliyor. Tabi bu konuda CERN de yapılan çalışmaların birçoğunun teorik hesaplamalar temel alındığı düşünüldüğünde bize bu bütün bildiklerimizde(daha doğrusu bildiğimizi düşündüğümüz) başa dönmemize neden olabilecek sonuçlarda alınabilir. Bunun en çarpıcı örneğini geçtiğimiz aylarda yaşadık. Işık hızının aşıldığı yönünde CERN den gelen haberler büyük heyecan yaratmakla beraber kafalarda yeni sorular oluşturdu. Serinin son yazısında bu konunun arka planını ele almaya çalışacağım. Mehmet Cem Ateş Kaynaklar
Parçacıkların Standart Modeli ve BHÇ
Parçacıkların Standart Modeli ve BHÇ Prof. Dr. Altuğ Özpineci ODTÜ Fizik Bölümü Parçacık Fiziği Maddeyi oluşturan temel yapı taşlarını ve onların temel etkileşimlerini arar Democritus (460 MÖ - 370 MÖ)
DetaylıDoğayı anlamak için, Parçacıkları, Kuvvetleri ve Kuralları Bilmemiz gerekir. Gordon Kane,Süpersimetri
EVREN NASIL İŞLER? Doğayı anlamak için, Parçacıkları, Kuvvetleri ve Kuralları Bilmemiz gerekir. Gordon Kane,Süpersimetri Evrenin olağanüstü karmaşıklığını açıklamak için küçüklerin dünyasını anlamak gerekir
DetaylıMaddenin içine yaptığımız yolculukta...
HİGGS NEDİR? Maddenin içine yaptığımız yolculukta... madde atom elektron proton quark çekirdek nötron Standart Model Standart Model Atomun İçi Doğadaki Temel Kuvvetler Temel Kuvvetler Değişim Parçacıkları
DetaylıAtlas detektörünün A kısmının yapılandırılması LHD nin yapımı için 6.4 milyar dolara yakın bir para harcandı
CERN BÖLÜM-1 Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi (CERN) her anlamda bilim dünyasının son yıllardaki en popüler nesnesi. Devasal bütçesi, dünyanın her yerinden konusunda uzman iki binin üzerinde bilim adamının
DetaylıSTANDART MODEL VE ÖTESİ. Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. A. Zorluer Türk Öğretmen Çalıştayı 8 Ocak 2018
STANDART MODEL VE ÖTESİ Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. A. Zorluer Türk Öğretmen Çalıştayı 8 Ocak 2018 1 Evrenin kısa tarihi Görüldüğü gibi evrenimizin tarihi aynı zamanda atom altı parçacıkların oluşum
DetaylıCERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017
CERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017 2 CERN CERN; Fransızca Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi kelimelerinin
DetaylıSTANDART MODEL ÖTESİ YENİ FİZİK
STANDART MODEL ÖTESİ YENİ FİZİK MUSA ÖZCAN TTP 8 (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI 8) 21-27 OCAK 2018 1 Bugünü anlamak için, geçmişe bakmak. Büyüğü anlamak için, en küçüğe bakmak. *TTP 8 Güncel sorunlar Gökhan
DetaylıSU Lise Yaz Okulu. Evrenin Başlangıcı ve Enflasyon Teorisi
SU Lise Yaz Okulu Evrenin Başlangıcı ve Enflasyon Teorisi Evrenin ilk zamanları Büyük patlamadan önce: Bilimsel olarak tar.şılamaz. Büyük patlama uzay ve zamanda bir tekilliğe karşılık gelir ve o noktada
DetaylıHazırlayan: Ayten İLHAN Branşı: Bilişim Teknolojileri Görev Yaptığı Okul: EMİNE ÖZCAN ANADOLU LİSESİ
Hazırlayan: Ayten İLHAN Branşı: Bilişim Teknolojileri Görev Yaptığı Okul: EMİNE ÖZCAN ANADOLU LİSESİ 1 LEPTONLAR AYAR BOZONLARI (KUVVET TAŞIYICI BOZONLAR) KUARKLAR STANDART MODELİ ANLAMAK MADDE PARÇACIKLARI
DetaylıATLAS Dünyası. Standart Model. ATLAS ağ sayfası Karşımadde
Fizikçiler dünyanın ne olduğunu ve onu neyin bir arada tuttuğunu açıklayan isimli bir kuram geliştirmişlerdir. yüzlerce parçacığı ve karmaşık etkileşmeleri yalnızca aşağıdakilerle açıklayabilen bir kuramdır:
DetaylıYıldızların: Farklı renkleri vardır. Bu, onların farklı sıcaklıklarda olduklarını gösterir. Daha sıcak yıldızlar, ömürlerini daha hızlı tüketirler.
Yıldızların Hayatı Yıldızların: Farklı renkleri vardır Bu, onların farklı sıcaklıklarda olduklarını gösterir Daha sıcak yıldızlar, ömürlerini daha hızlı tüketirler. Yıldız Oluşum Bölgeleri Evren, yıldız
DetaylıParçacık Fiziği Söyleşisi
Parçacık Fiziği Söyleşisi Saleh Sultansoy - TOBB ETÜ Gökhan Ünel - UC Irvine HPFBU2012 12-19 Şubat, Kars, Kafkas Üniversitesi 1 Parçacık fiziği Maddenin ve etkileşimlerin alt yapısını anlamak 2 Büyük Patlama
DetaylıATLAS Higgs Araştırmalarında En Yeni Sonuçlar
ATLAS Higgs Araştırmalarında En Yeni Sonuçlar Resim 1: ATLAS ın 2012 de kaydettiği, Higgs in dört elektrona bozunma adayı. 4 Temmuz 2012 de, ATLAS deneyi, Higgs Bozonu araştırmalarındaki güncellenmiş sonuçlarının
DetaylıMurat ŞENER Bursa Sınav Fen Lisesi
Murat ŞENER Bursa Sınav Fen Lisesi Kütlenin kökeni Nötrino salınımı Madde-karşıt madde asimetrisi Karanlık madde ve karanlık enerjinin doğası gibi kuramsal olarak geliştirilmiş olayların açıklanmaya çalışılmasıdır.
DetaylıGüncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN CERN Türk Öğretmenler Programı Şubat 2014
Güncel sorunlar ve çözüm arayışı Sezen Sekmen CERN CERN Türk Öğretmenler Programı 23-27 Şubat 2014 1 Maddenin en küçük öğesi bulunmadan insan evreni asla anlayamaz. Plato 2 Büyük Patlama dan sonra evrenimiz
DetaylıHIGGS HAKKINDA. STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA?
HIGGS HAKKINDA Seher DAMLI (TTP- 5 katılımcısı) seher.damli@eba.gov.tr Eğitmen: Sezen SEKMEN (Kore Kyungpook Ulusal Üniversitesi adına araştırmacı olarak CERN de CMS deneyinde görevli) sezen.sekmen@cern.ch
DetaylıHİGGS??? STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA?
Higgsli Günler HİGGS??? STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA? 1. STANDART MODEL En basit haliyle, temel parçacıklar ve etkileşimleri hakkında bütün bilgimizi
DetaylıSTANDART MODEL VE ÖTESİ. : Özge Biltekin
STANDART MODEL VE ÖTESİ : Özge Biltekin Standart model, bilim tarihi boyunca keşfedilmiş parçacıkların birleşimidir. Uzay zamanda bir nokta en, boy, yükseklik ve zaman ile tanımlanır. Alanlar da uzay zamanda
DetaylıVar Olabilen Şeyler ve Var Olması Gereken Şeyler
Bayram Tekin ODTÜ Fizik Bölümü Var Olabilen Şeyler ve Var Olması Gereken Şeyler İki soru ile başlayalım: Evrende var olabilen şeyler nelerdir, var olması gereken şeyler nelerdir? Hayli zor, biraz da kapalı
DetaylıHiggs bozonu nedir? Hasan AVCU
Higgs bozonu nedir? Hasan AVCU Evrenin başlangıcı kabul edilen Büyük Patlama'nın hemen saniyenin milyonda biri kadar ertesinde ilk parçacıklar da etrafa saçıldı. Bu parçacıklar saf enerjiydi, bir kütleleri
DetaylıHİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7)
HİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7) HİGGS HAKKINDA KONU BAŞLIKLARI STANDART MODEL-TEMEL PARÇACIKLAR HİGGS BOZONU HİGGS ALANI HIZLANDIRICILAR(HİGGS
DetaylıYapıtaşları: Kuarklar ve Leptonlar örn: u,d,.. Elektron(e)..
PARÇACIK FĠZĠĞĠ ve CERN Aytül ADIGÜZEL (Çukurova Üniversitesi) Tayfun ĠNCE (University of Bonn) 1 PARÇACIK FĠZĠĞĠ Evren nasıl bugünkü halini aldı? Maddenin temel yapıtaģları nelerdir? Bu yapıtaģlarının
DetaylıSimetri ve Süpersimetri. Spot: Kerem Cankoçak. Simetri nedir?
Simetri ve Süpersimetri Spot: Kerem Cankoçak Simetri nedir? Aşağıdaki şekilde bir örneğini gördüğümüz simetrik şekillere doğada her zaman rastlarız. Doğa simetriktir. Ama daha yakından baktığımızda bu
DetaylıRADYASYON FİZİĞİ 1. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu
RADYASYON FİZİĞİ 1 Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu Herbirimiz kısa bir süre yaşarız ve bu kısa süre içerisinde tüm evrenin ancak çok küçük bir bölümünü keşfedebiliriz Evrenle ilgili olarak en anlaşılamayan
DetaylıMalzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Atomsal yapı
Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel kavramlar Atomsal yapı İçerik Temel kavramlar Atom modeli Elektron düzeni Periyodik sistem 2 Temel kavramlar Bütün maddeler kimyasal elementlerden oluşur.
DetaylıBüyük Patlama ve Evrenin Oluşumu. Test 1 in Çözümleri
7 Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu 225 Test 1 in Çözümleri 1. Elektrikçe yüksüz parçacıklar olan fotonların kütleleri yoktur. Işık hızıyla hareket ettikleri için atom içerisinde bulunamazlar. Fotonlar
DetaylıGüncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26 30 Ocak 2015
Güncel sorunlar ve çözüm arayışı Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26 30 Ocak 2015 1 Maddenin en küçük öğesi bulunmadan insan evreni asla anlayamaz. Plato 2 Büyük Patlama dan sonra evrenimiz
DetaylıTheory Tajik (Tajikistan)
Q3-1 Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Bu probleme başlamadan önce ayrı bir zarfta verilen genel talimatları lütfen okuyunuz. Bu görevde, CERN de bulunan parçacık hızlandırıcısının LHC ( Büyük Hadron Çarpıştırıcısı)
DetaylıCERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ve LCG (LHC Computing Grid) Projesi
CERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ve LCG (LHC Computing Grid) Projesi Gülsen Önengüt Çukurova Üniversitesi, Fizik Bölümü CERN, Compact Muon Solenoid (CMS) Deneyi 2. Ulusal Grid Çalıştayı, 1 Mart 2007,
DetaylıCERN BÖLÜM-3 İZAFİYET TEORİSİNDE SONUN BAŞLANGICI MI?
CERN BÖLÜM-3 İZAFİYET TEORİSİNDE SONUN BAŞLANGICI MI? Geçtiğimiz ay sonlarında CERN den yapılan açıklama belki de bugüne kadar CERN den yapılan açıklamaların en sansasyoneliydi. Açıklamada nötrinolarla
Detaylı125 GeV Kütleli Yeni bir Parçacığın Gözlenmesi
125 GeV Kütleli Yeni bir Parçacığın Gözlenmesi CMS Deneyi, CERN 4 Temmuz 2012 Özet Bugün, CERN deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'ndaki (BHÇ) CMS deneyi araştırmacıları, CERN de ve Melbourne daki ICHEP 2012
DetaylıProton, Nötron, Elektron
Atomun Yapısı Atom Atomu oluşturan parçacıklar farklı yüklere sahiptir. Farklı yüklere sahip bu parçacıklar birbirini etkileyerek bir arada bulunur ve atomu oluşturur. Atomda bulunan yükler negatif ve
DetaylıATOM ATOMUN YAPISI 7. S I N I F S U N U M U. Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atom denir.
ATO YAP Atomu oluşturan parçacıklar farklı yüklere sahiptir Atomda bulunan yükler; negatif yükler ve pozitif yüklerdir Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atom denir Atomu oluşturan
DetaylıDoğal Süreçler. yıldız, gezegen, meteor, nebula (ışık enerjisi yayarak görünür haldeki gaz ve toz bulutları) bulunur.
Doğal Süreçler Yıldızlar, gezegenler, Güneş sistemi, gök adalar, meteorlar sonuçta evren nasıl oluşmuştur? Evren ve bilinmeyenlerini anlamak, dünyanın oluşumunu öğrenmek için bilim insanları tarih boyunca
Detaylı6.HAFTA BÖLÜM 3: ÇEKİRDEK KUVVETLERİ VE ÇEKİRDEK MODELLERİ
6.HAFTA BÖLÜM 3: ÇEKİRDEK KUVVETLERİ VE ÇEKİRDEK MODELLERİ 3.1 ÇEKİRDEK KUVVETLERİ 3.1.1. GENEL KARAKTERİSTİK Çekirdek hakkında çok fazla bir şey bilmezden önce yalnızca iki farklı etkileşim kuvveti bilinmekteydi.
DetaylıEn Küçüklerin Fiziği, CERN ve BHÇ 22 Mayıs 2009. Doç. Dr. Altuğ Özpineci ODTÜ Fizik Bölümü
En Küçüklerin Fiziği, CERN ve BHÇ 22 Mayıs 2009 Doç. Dr. Altuğ Özpineci ODTÜ Fizik Bölümü ozpineci@metu.edu.tr Medyatik Yansımalar Teen commits suicide after 'end of world' reports, http://www.news.com.au
DetaylıKMB405 Kimya Mühendisliği Laboratuvarı I IŞINIMLA ISI İLETİMİ. Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1
IŞINIMLA ISI İLETİMİ Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1 1. Amaç Isıl ışınımla gerçekleşen ısı transferinin gözlenmesi, ters kare ve Stefan- Boltzmann kanunlarının ispatlanması.
DetaylıRadyoaktif elementin tek başına bulunması, bileşik içinde bulunması, katı, sıvı, gaz, iyon halinde bulunması radyoaktif özelliğini etkilemez.
RADYOAKTİFLİK Kendiliğinden ışıma yapabilen maddelere radyoaktif maddeler denir. Radyoaktiflik çekirdek yapısıyla ilişkilidir. Radyoaktif bir atom hangi bileşiğin yapısına girerse o bileşiği radyoaktif
DetaylıNot: Bu yazımızın video versiyonunu aşağıdan izleyebilirsiniz. Ya da okumaya devam edebilirsiniz
Uzay Ne Kadar Soğuk? Uzay ne kadar soğuk, veya ne kadar sıcak? Öncelikle belirtelim; uzay, büyük oranda boş bir ortamdır. Öyle ki, uzayda 1 metreküplük bir hacimde çoğu zaman birkaç tane atom, molekül
DetaylıEĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 12 SINIF FİZİK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ
EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 12 SINIF FİZİK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı Hareket Hareket 12.1.1.1. Düzgün
DetaylıSU Lise Yaz Okulu. Hubble Yasası, Evrenin Genişlemesi ve Büyük Patlama
SU Lise Yaz Okulu Hubble Yasası, Evrenin Genişlemesi ve Büyük Patlama Doppler Etkisi Kaynak tra)ndan üre-len dalgaların tepe noktalarına bakalım. Ne kaynak, ne de gözlemci hareket ediyor olsun. λ=vdalga.t
DetaylıCERN NEDİR? NE ZAMAN VE NİÇİN KURULDU?
CERN NEDİR? NE ZAMAN VE NİÇİN KURULDU? CERN, 2014 te 60. kuruluş yılını kutlayacak. CERN, II. Dünya Savaşı sonunda Avrupa da ortak nükleer araştırmalar yapmak için kuruldu. CERN 58 Yıllık, Ama Adını Dünyaya
DetaylıALIfiTIRMALARIN ÇÖZÜMÜ
ATOMLARDAN KUARKLARA ALIfiTIRMALARIN ÇÖZÜMÜ 1. Parçac klar spinlerine göre Fermiyonlar ve Bozonlar olmak üzere iki gruba ayr l r. a) Fermiyonlar: Spin kuantum say lar 1/2, 3/2, 5/2... gibi olan parçac
DetaylıMadde Dünya. Molekül Atom. Atomlar Elektron. Kuark
PARÇACIK FĠZĠĞĠ ve CERN Aytül ADIGÜZEL (Çukurova Üniversitesi) Tayfun ĠNCE (University of Bonn) 1 PARÇACIK FĠZĠĞĠ Maddenin temel yapıtaģları nelerdir? Bu yapıtaģlarının davranıģlarını en temel düzeyde
DetaylıGelin bugün bu yazıda ilkokul sıralarından beri bize öğretilen bilgilerden yeni bir şey keşfedelim, ya da ne demek istediğini daha iyi anlayalım.
Kristal Yapılar Gelin bugün bu yazıda ilkokul sıralarından beri bize öğretilen bilgilerden yeni bir şey keşfedelim, ya da ne demek istediğini daha iyi anlayalım. Evrende, kimyasal özellik barındıran maddelerin
DetaylıSU Lise Yaz Okulu. Hubble Yasası, Evrenin Genişlemesi ve Büyük Patlama
SU Lise Yaz Okulu Hubble Yasası, Evrenin Genişlemesi ve Büyük Patlama Doppler Etkisi Kaynak tra)ndan üre-len dalgaların tepe noktalarına bakalım. Ne kaynak, ne de gözlemci hareket ediyor olsun. λ=vdalga.t
Detaylı2.2 Alt Devler Kolu, Kırmızı Devler Kolu ve Yatay Kol
2.2 Alt Devler Kolu, Kırmızı Devler Kolu ve Yatay Kol 2.2.1 Alt devler kolu (ing. Subgiant branch - SGB) 2.2.2 Kırmızı devler kolu (ing. Red giant branch - RGB) 2.2.3 Yatay kol (ing. Horizontal branch
DetaylıBize En Yakın Yıldız. Defne Üçer 30 Nisan 2011
Bize En Yakın Yıldız GÜNEŞ Defne Üçer 30 Nisan 2011 Sayılar sayılar Güneş Kütlesi = 300.000 Dünya Kütlesi Güneş çapı = 110 Dünya çapı Güneş yoğunluğu = Dünya yoğunluğu/4 Güneş Uzaklık= 1 Astronomik Birim
DetaylıATLAS DENEYİ BOYAMA KİTABI
ATLAS DENEYİ BOYAMA KİTABI ATLAS DENEYİ BOYAMA KİTABI Çizimler: CERNland.net, Carolina De Luca ve Rebecca Pitt Metin: ATLAS İşbirliği adına Katarina Anthony Projeyi geliştirenler: Veronica Ruberti ve Katarina
DetaylıÖĞRENME ALANI : DÜNYA VE EVREN ÜNİTE 8 : DOĞAL SÜREÇLER
ÖĞRENME ALANI : DÜNYA VE EVREN ÜNİTE 8 : DOĞAL SÜREÇLER A EVREN VE DÜNYAMIZ NASIL OLUŞTU? (2 SAAT) 1 Evren 2 Evrenin Oluşumu Hakkındaki Görüşler 3 Evrenin Oluşumunun Tarihsel Gelişimi 4 Büyük Patlama (Big
DetaylıFİZİK II - Final UYGULAMA
FİZİK II - Final UYGULAMA Problem 1 /Ders 1 (Elektrik Alan ve Kuvvet) Şekildeki gibi 1.00 g lık yüklü bir mantar top ince bir iplikle düzgün bir elektrik alanının bulunduğu bölgede asılıyor. İpin yatayla
DetaylıATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0
ATOMİK YAPI Atom, birkaç türü birleştiğinde çeşitli molekülleri, bir tek türü ise bir kimyasal öğeyi oluşturan parçacıktır. Atom, elementlerin özelliklerini taşıyan en küçük yapı birimi olup çekirdekteki
DetaylıHerbir kuarkın ters işaretli yük ve acayipliğe sahip bir anti kuarkı vardır: TİP (ÇEŞNİ,flavor) YÜK ACAYİPLİK. u (up, yukarı) 2/3 0
Hardronlar neden böyle ilginç şekillere uyarlar? Cevap Gell-Mann ve Zweig tarafından (birbirinden bağımsız olarak) Verildi: Tüm hardronlar KUARK denilen daha temel bileşenlerden oluşmuştur! Kuarklar bir
Detaylı1. ÜNİTE FİZİĞİN DOĞASI
1. ÜNİTE FİZİĞİN DOĞASI ÜNİTE ALT BAŞLIKLARI A. Fiziğin Uğraş Alanı B. Fiziğin Doğası C. Fizikte Modelleme, Günlük Yaşam ve Teknoloji ÜNİTE KAPSAMI Bu ünitede; Fiziğin alt dallarını, Fiziğin ne ile uğraştığını,
DetaylıNÜKLEER FİSYON Doç. Dr. Turan OLĞAR
Doç. Dr. Turan OLĞAR Ankara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü Birçok çekirdek nötron yakalama ile β - yayınlayarak bozunuma uğrar. Bu bozunum sonucu nötron protona dönüşür
DetaylıAtomun Yapısı Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Maddeyi (elementi) oluşturan ve maddenin (elementin)
Atomun Yapısı Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Maddeyi (elementi) oluşturan ve maddenin (elementin) kendi özelliğini taşıyan en küçük yapı birimine atom
DetaylıKadri Yakut 08.03.2012
Kadri Yakut 08.03.2012 TEŞEKKÜR Lisans Kara Delikler Eser İş (2009-2010) Büyük Kütleli Kara Delikler Birses Debir (2010-2011) Astrofiziksel Kara Deliklerin Kütlelerinin Belirlenmesi Orhan Erece (2010-2011)
DetaylıSTOKİYOMETRİ: SABİT ORANLAR YASASI
STOKİYOMETRİ: SABİT ORANLAR YASASI AMAÇ Bu deneyin amacı sabit oranlar yasasını kanıtlamak ve öğrencilere tartma analizlerinde ve hata hesaplamalarında deneyim kazandırmaktır. TEORİ Stokiyometri, bir bileşiğin
DetaylıÇağının ötesinde işleri yapma gücünü ve kararlılığını kendinde bulan insanları, belki şu an aramızda olmasalar da, herzaman hatırlayalım.
Çağının ötesinde işleri yapma gücünü ve kararlılığını kendinde bulan insanları, belki şu an aramızda olmasalar da, herzaman hatırlayalım. SPS CERN in Fransız bölgesine doğru ilerlemesi kararının imzaları
DetaylıYıldızlara gidemeyiz; sadece onlardan gelen ışınımı teleskopların yardımıyla gözleyebilir ve çözümleyebiliriz.
Yıldızlara gidemeyiz; sadece onlardan gelen ışınımı teleskopların yardımıyla gözleyebilir ve çözümleyebiliriz. Işık genellikle titreşen elektromanyetik dalga olarak düşünülür; bu suda ilerleyen dalgaya
DetaylıBİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ
BİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ KİMYASALBAĞLAR BAĞLAR KİMYASAL VE HÜCRESEL REAKSİYONLAR Yrd. Doç.Dr. Funda BULMUŞ Atomun Yapısı Maddenin en küçük yapı taşı olan atom elektron, proton ve nötrondan oluşmuştur.
DetaylıSU Lise Yaz Okulu 2. Ders, biraz (baya) fizik. Dalgalar Elektromanyetik Dalgalar Kuantum mekaniği Tayf Karacisim ışıması
SU Lise Yaz Okulu 2. Ders, biraz (baya) fizik Dalgalar Elektromanyetik Dalgalar Kuantum mekaniği Tayf Karacisim ışıması Dalga Nedir Enerji taşıyan bir değişimin bir yöne doğru taşınmasına dalga denir.
DetaylıAtomun Tarihsel Gelişimi
Atomun Tarihsel Gelişimi Big Bang teorisinin de bir kez daha ortaya koyduğu gibi, Allah evreni yokluktan var etmiştir. Bu büyük patlama, her yönüyle insanı düşündüren, tesadüflerle izah edilemeyecek ince
DetaylıSU Lise Yaz Okulu. Karanlık Madde
SU Lise Yaz Okulu Karanlık Madde Gökadamızın kütle dağılımı Diskteki yıldızlar merkez etra0nda Kepler yörüngelerinde dolaş9kları için gökada diskinin Kütlesi yıldızların hareke< incelenerek bulunabilir.
DetaylıJ.J. Thomson (Ġngiliz fizikçi, 1856-1940), 1897 de elektronu keģfetti ve kütle/yük oranını belirledi. 1906 da Nobel Ödülü nü kazandı.
1 5.111 Ders Özeti #2 Bugün için okuma: A.2-A.3 (s F10-F13), B.1-B.2 (s. F15-F18), ve Bölüm 1.1. Ders 3 için okuma: Bölüm 1.2 (3. Baskıda 1.1) Elektromanyetik IĢımanın Özellikleri, Bölüm 1.4 (3. Baskıda
DetaylıDönme. M. Ali Alpar. Galileo Öğretmen Eğitimi Programı. Sabancı Üniversitesi 14-16.08.2009 Nesin Matematik Köyü Şirince 17.21.08.
Dönme Galileo Öğretmen Eğitimi Programı Sabancı Üniversitesi 14-16.08.2009 Nesin Matematik Köyü Şirince 17.21.08.2009 M. Ali Alpar Cisimler neden dönerler? Öğrencinin sorusu: Madem ki herhangi iki cisim
Detaylı1. Hafta. İzotop : Proton sayısı aynı nötron sayısı farklı olan çekirdeklere izotop denir. ÖRNEK = oksijenin izotoplarıdır.
1. Hafta 1) GİRİŞ veya A : Çekirdeğin Kütle Numarası (Nükleer kütle ile temel kütle birimi arasıdaki orana en yakın bir tamsayı) A > Z Z: Atom Numarası (Protonların sayısı ) N : Nötronların Sayısı A =
DetaylıATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0
ATOMİK YAPI Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 Elektron Kütlesi 9,11x10-31 kg Proton Kütlesi Nötron Kütlesi 1,67x10-27 kg Bir kimyasal elementin atom numarası (Z) çekirdeğindeki
DetaylıTemel Parçacık Dinamikleri. Sunum İçeriği
1 Sunum İçeriği 2 Genel Tekrar Leptonlar Örnek: elektron Fermionlar Kuarklar Örnek: u kuark Bozonlar Örnek: foton Kuarklar serbest halde görülmezler. Kuarklardan oluşan yapılar ise genel olarak şu şekilde
DetaylıMIT 8.02, Bahar 2002 Ödev # 2 Çözümler
Adam S. Bolton bolton@mit.edu MIT 8.02, Bahar 2002 Ödev # 2 Çözümler 22 Şubat 2002 Problem 2.1 İçi boş bir metalik küre içerisindeki bir noktasal yükün elektrik alanı - Gauss Yasası İş Başında Bu problemi
DetaylıKütlesel çekim kuvveti nedeniyle cisimler bir araya gelme eğilimi gösterirler, birbirlerine
Türkçe Özet Doğayı araştırmamız çevremizde gördüklerimizle başlar. Onların yapı taşlarını merak ederiz ve biyoloji ile kimyada olduğu gibi mümkün olduğunca küçük ölçeklere inmeye çalışırız. Ancak bu araştırmanın
DetaylıHiggs ve Higgs Buluşu. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26-30 Ocak 2015
Higgs ve Higgs Buluşu Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26-30 Ocak 2015 1 STANDART MODEL temel parçacıklar ve etkileşimler hakkındaki bütün bilgimizi içeren bir kuramlar bütünüdür. Force carriers
Detaylıİçindekiler: CERN Globe Binası ve Micro Cosmos Müzesi
Sayı 5 / Ağutos 2017 İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ İleri Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi İçindekiler: CERN / CMS Deneyi Ziyareti...2 CMS Veri Alımı ve Analiz Çalışmaları... 3 LHCb Yeni Baryon
DetaylıDEMOCRİTUS. Atom hakkında ilk görüş M.Ö. 400 lü yıllarda Yunanlı filozof Democritus tarafından ortaya konmuştur.
ATOM TEORİLERİ DEMOCRİTUS DEMOCRİTUS Atom hakkında ilk görüş M.Ö. 400 lü yıllarda Yunanlı filozof Democritus tarafından ortaya konmuştur. Democritus, maddenin taneciklerden oluştuğunu savunmuş ve bu taneciklere
DetaylıŞekil: LHC hızlandırıcısında hızlandırılan protonların CMS deneyinde çarpışması sonucu gözlemlenen olaylar
Parçacık Fiziği ve Kozmoloji problemlerınde Simetri üzerine CERN' de 19 Mart 2010 tarihinde yeni bir dünya rekoru kırıldı: Büyük Hadron hızlandırıcısında (LHC) protonlar 3.5 TeV (*) enerjiye kadar hızlandırıldı.
DetaylıHiggs ve Higgs Buluşu. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26 Haziran 1 Temmuz 2016
Higgs ve Higgs Buluşu Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26 Haziran 1 Temmuz 2016 1 Standart Model de kütle sorunu Madde parçacıkları Etkileşim aracıları Parçacıklara kütlesini veren nedir? Neden
DetaylıGÜNEŞİMİZ. Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi
GÜNEŞİMİZ Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Genel Özellikleri Çapı ~ 700000 km Yer in çapının 109 katı Kütlesi: 1.99x10 33 gram Yer in kütlesinin 333000 katı Gaz yapılıdır (Ort. yoğunluk = 1.4 g/cm
DetaylıELEKTRİKSEL POTANSİYEL
ELEKTRİKSEL POTANSİYEL Elektriksel Potansiyel Enerji Elektriksel potansiyel enerji kavramına geçmeden önce Fizik-1 dersinizde görmüş olduğunuz iş, potansiyel enerji ve enerjinin korunumu kavramları ile
DetaylıBugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden LHC. Zaman, uzay ve madde Büyük Patlama sırasında ortaya çıktı.
2 NEDEN?? : Yüksek enerjilerde parçacıkları çarpıştırıyoruz. Parçacıkları kırıp içlerine bakmak istiyoruz. DENEY Hızlandırıcılar Bugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden küçük bir
DetaylıTemel Sabitler ve Birimler
Temel Sabitler ve Birimler Işığın boşluktaki hızı: c=299792458 m/s ~3x10 8 m/s Planck sabiti: h= 6.62606957(29)x10-34 Js İndirgenmiş Planck sabiti ħ = h/2π Temel elektrik yükü : e=1.60218x10-19 C İnce
DetaylıTAM SAYILARLA TOPLAMA İŞLEMİ
. Sınıf Matematik AD SOYAD C E V A P L A R I M NUMARAM A B C D A B C D A B C D A B C D A B C D A B C D A B C D A B C D A B C D A B C D A B C D A B C D A B C D A B C D A B C D TAM SAYILARLA TOPLAMA İŞLEMİ.
DetaylıFen ve Mühendislik Bilimleri için Fizik
Fen ve Mühendislik Bilimleri için Fizik Giriş Fizik Temel Bilimlerin Amacı Doğanın işleyişinde görev alan temel kanunları anlamak. Diğer fen ve mühendislik bilimleri için temel hazırlamaktır. Temelde gerekli
DetaylıKUVVET BÖLÜM 2 MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ 1. F 1 = 30N. Net kuvvet x yönünde 5 N olduğuna göre, cisme uygulanan 3. kuvvet, + F 3 = R = 5
BÖLÜM 2 UVVET MODEL SORU - 1 DEİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ 3. F net =5N 1. = 30N =20N =10N = 40N yatay düzlem = 30N yatay düzlem yatay düzlem I = 40N uvvetler cisme aynı yönde uygulandığında bileşke kuvvet maksimum,
DetaylıYıldızımız GÜNEŞ. Serdar Evren. Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü
Yıldızımız GÜNEŞ Serdar Evren Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü e-konferans: 13 Nisan 2016 Bolu İl Milli Eğitim Müdürlüğü Bilime Yolculuk Projesi Amaterasu, Japon Güneş Tanrıçası Arinna,
DetaylıFen ve Mühendislik Bilimleri için Fizik
Fen ve Mühendislik Bilimleri için Fizik Giriş Fizik Temel Bilimlerin Amacı Doğanın işleyişinde görev alan temel kanunları anlamak. Diğer fen ve mühendislik bilimleri için temel hazırlamaktır. Temelde gerekli
DetaylıAtomlar ve Moleküller
Atomlar ve Moleküller Madde, uzayda yer işgal eden ve kütlesi olan herşeydir. Element, kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan maddedir. -Doğada 92 tane element bulunmaktadır. Bileşik, belli
DetaylıKuarkların kendiliğinden macerasında Simetri ve simetri kırınımı. Giriş
Kuarkların kendiliğinden macerasında Simetri ve simetri kırınımı Giriş Bilim her zaman doğru olmayabilir, ancak nadiren yanlıştır, ve kural olarak doğru olma şansı bilimsel olmayan kuramlara göre çok daha
Detaylı3- KİMYASAL ELEMENTLER VE FONKSİYONLARI
3- KİMYASAL ELEMENTLER VE FONKSİYONLARI Doğada 103 elementin olduğu bilinmektedir. Bunlardan 84 metal elementlerdir. Metal elementler toksik olan ve toksik olmayan elementler olarak ikiye ayrılmaktadır.
DetaylıTemel Sabitler ve Birimler
Temel Sabitler ve Birimler Işığın boşluktaki hızı: c=299792458 m/s ~3x10 8 m/s Planck sabiti: h= 6.62606957(29)x10-34 Js İndirgenmiş Planck sabiti ħ = h/2π Elektron yükü : e=1.602176565(35)x10-19 C İnce
DetaylıDielektrik malzeme DİELEKTRİK ÖZELLİKLER. Elektriksel Kutuplaşma. Dielektrik malzemeler. Kutuplaşma Türleri 15.4.2015. Elektronik kutuplaşma
Dielektrik malzeme DİELEKTRİK ÖZELLİKLER Dielektrik malzemeler; serbest elektron yoktur, yalıtkan malzemelerdir, uygulanan elektriksel alandan etkilenebilirler. 1 2 Dielektrik malzemeler Elektriksel alan
Detaylı, (Compton Saçılması) e e, (Çift Yokoluşu) OMÜ_FEN
Göreli olmayan kuantum mekaniği 1923-1926 yıllarında tamamlandı. Göreli kuantum mekaniğinin ilk başarılı uygulaması 1927 de Dirac tarafından gerçekleştirildi. Dirac denklemi serbest elektronlar için uygulandığında
DetaylıKaranlık Madde Karanlık Enerji. Sabancı Üniversitesi
Görünmeyeni Anlamak II Karanlık Madde Karanlık Enerji Emrah Kalemci Sabancı Üniversitesi Karanlık madde nedir? Işıma yapmayan, an elektromanyetik etik dalgalarla (tüm frekanslarda) etkileşime girmeyen,
DetaylıFİZ314 Fizikte Güncel Konular
FİZ34 Fizikte Güncel Konular 205-206 Bahar Yarıyılı Bölüm-7 23.05.206 Ankara A. OZANSOY 23.05.206 A.Ozansoy, 206 Bölüm 7: Nükleer Reaksiyonlar ve Uygulamalar.Nötron İçeren Etkileşmeler 2.Nükleer Fisyon
DetaylıT. C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ FİZİK EĞİTİMİ A. B. D. PROJE ÖDEVİ
T. C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ FİZİK EĞİTİMİ A. B. D. PROJE ÖDEVİ ÖĞRETİMİ PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME Dr. Yücel KAYABAŞI ÖLÇME ARACI Hazırlayan : Hasan Şahin KIZILCIK 98050029457 Konu : Çekirdek
DetaylıGüncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 4 Temmuz 2015
? Güncel sorunlar ve çözüm arayışı Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 4 Temmuz 215 1 Maddenin en küçük öğesi bulunmadan insan evreni asla anlayamaz. Plato 2 Büyük Patlama dan hemen sonra evrenimiz
DetaylıÇALIŞMA YAPRAĞI (KONU ANLATIMI)
ÇALIŞMA YAPRAĞI (KONU ANLATIMI) ATOMUN YAPISI HAZIRLAYAN: ÇĐĞDEM ERDAL DERS: ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME DERS SORUMLUSU: PROF.DR. ĐNCĐ MORGĐL ANKARA,2008 GĐRĐŞ Kimyayı ve bununla ilgili
Detaylı4.1 denklemine yakından bakalım. Tanımdan α = dω/dt olduğu bilinmektedir (ω açısal hız). O hâlde eğer cisme etki eden tork sıfır ise;
Deney No : M3 Deneyin Adı : EYLEMSİZLİK MOMENTİ VE AÇISAL İVMELENME Deneyin Amacı : Dönme hareketinde eylemsizlik momentinin ne demek olduğunu ve nelere bağlı olduğunu deneysel olarak gözlemlemek. Teorik
DetaylıDoğanın Geometrisi: Herşeyin Kuramına doğru
Doğanın Geometrisi: Herşeyin Kuramına doğru Modern fizik 1867 de başladı. Bu tarihte Isaac Newton basit sarkaçtan devasa gök cisimlerine bilinen ne varsa hepsini aynı fizik yasasının içinde birleştirmeyi
DetaylıHIZLANDIRICI FİZİĞİ. Doğru Akım Hızlandırıcıları. Semra DEMİRÇALI Fen Bilimleri Öğretmeni DENİZLİ (TTP-7 Katılımcısı) 05/03/2018
HIZLANDIRICI FİZİĞİ Doğru Akım Hızlandırıcıları Semra DEMİRÇALI Fen Bilimleri Öğretmeni DENİZLİ (TTP-7 Katılımcısı) 05/03/2018 İÇİNDEKİLER 1. Elektrostatik Hızlandırıcılar 1.1. Cockroft- Walton Hızlandırıcısı
DetaylıKÜMELER. Serdar Evren Astronomiye Giriş II
KÜMELER Serdar Evren Astronomiye Giriş II - 2008 AÇIK YILDIZ KÜMELERĐ Gökadamızdaki yıldızların çoğu uzayda gelişigüzel dağılmışlardır. Takımyıldızların şekilleri basit bir perspektif etkisi sonucu belirlenmiştir.
Detaylı