REHBERLİK HİZMETLERİNDE ÖRGÜT VE PERSONEL PROF. DR. SERAP NAZLI

Transkript

1 REHBERLİK HİZMETLERİNDE ÖRGÜT VE PERSONEL PROF. DR. SERAP NAZLI

2 REHBERLİK HİZMETLERİ MERKEZ TEŞKİLATI ÖRGÜTLENMESİ

3

4 İl Milli Eğitim Müdür Yardımcıları veya Şube Müdürlerinin Rehberlik Hizmetleri ile İlgili Görevleri İl ve ilçelerdeki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin planlanmasından, programlanmasından, eş güdümünden ve yürütülmesinden milli eğitim müdürü adına yetkili ve sorumludur. İl Milli Eğitim Müdürlüğü Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri İl Danışma Komisyonu Bu komisyon hem öğretim yılı başında hem de öğretim yılı sonunda yılda iki kez (eylül ve haziran aylarında) toplanarak rehberlik hizmetlerinin planlanması, kurumlar arası eş güdümün sağlanması, öğretim yılı sonunda da çalışmaların değerlendirilmesi için çeşitli çalışmalar yapmaktadır.

5 Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü İllerde Milli Eğitim Müdürlüklerine bağlı olarak hizmet veren RAM biriminin en temel görevi, o ilde bulunan ilk ve ortaöğretim okullarındaki rehberlik hizmetlerinin planlanması ve bu sürecin nasıl devam ettiğinin izlenmesidir.

6 OKULLARDA REHBERLİK HİZMETLERİ ÖRGÜTLENMESİ

7 Okul Müdürünün Rehberlik Hizmetleri İle İlgili Görevleri Okulda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin sağlıklı yürümesi için yer, araç ve gereç sağlamak Rehberlik hizmetleri okul yürütme komisyonunu kurup bu komisyona başkanlık etmek Okulda rehberlik hizmetinin yürütülmesinde gerekli uzman eleman temin etmek için il ya da ilçe milli eğitim müdürlüğünün sorumluları ile temasa geçmek

8 Eğer birden fazla rehberlik uzmanı varsa bunlar arasında iş bölümü yapmak, içlerinden birinin rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi için koordinatör rehber öğretmen olarak görevlendirilmesini sağlamak Okul rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi için yıllık programın hazırlanmasını ve uygulamasını sağlamak Okul rehberlik ve psikolojik danışma servisince hazırlanan program ve yürütme planını onaylamak ve ekim ayının ilk haftasında RAM a göndermek, aynı şekilde bahsi geçen servisin yıl sonu değerlendirme raporunu incelemek ve bir nüshasını haziran ayında RAM a göndermek Rehberlik ve psikolojik danışma servisi ile işbirliğiyle her sınıfa bir sınıf rehber öğretmeni atamak Psikolojik danışman, sınıf rehber öğretmeni ve veliler arasında eş güdüm sağlamak

9 Okul Müdür Yardımcılarının Rehberlik Hizmetleri İle İlgili Görevleri Sorumlu olduğu sınıflardaki öğrencilere ilişkin sorunları ve bu öğrencilerle ilgili gerekli bilgi ve belgeleri rehberlik ve psikolojik danışma servisine iletmek Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonunun toplantılarına katılmak Okul müdürünün vereceği diğer görevleri yapmak

10 Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Okul Yürütme Komisyonunun Görevleri Bu kurul; okul müdürünün başkanlığında, Müdür yardımcıları, Rehber öğretmenler, Her sınıf seviyesinden en az bir sınıf öğretmeni, Disiplin kurulu üyelerinden bir temsilci Okul aile birliği ile okul koruma derneğinden birer temsilci Öğrenci temsilcisinden oluşur.

11 Okul rehberlik hizmetleri bürosunun hazırladığı okulun genel rehberlik yıllık planını incelemek ve uygulanması için gerekli önlemleri almak Rehberlik hizmetlerinin sağlıklı olarak bu plana göre yürütülmesi için okulun her türlü imkanlarının değerlendirilmesini sağlamak Okulda bütün unsurların birbirine karşı iyi bir iletişim ve ilişki içinde olmasını sağlamak ve öğrenciler ya da velilerle yapılacak toplantıları planlamak Okul rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi esnasında ortaya çıkan aksaklıkları gidermek ya da bu tür olumsuzlukların doğmaması için önlemler almak

12 Koordinatör Rehber Öğretmenlerin Görevleri Okul rehberlik servisi ile okul yönetimi arasında koordinasyonu sağlamak, servisin hazırladığı okul rehberlik programını, çalışma raporunu onaylamak ve RAM a gönderilmek üzere okul müdürüne iletmek Rehberlik servisince yapılan rehberlik programları ve etkinlikleriyle ilgili öğretmenler kuruluna bilgi vermek Servisin etkinliklerinde fiilen görev almak

13 Okul Psikolojik Danışmanının (Rehber Öğretmen) Rol ve Görevleri (MEB, 2001) İl çerçeve programına dayanarak, kendi okulunun ve ilin özelliklerini dikkate alarak, okul rehberlik ve psikolojik danışma servisinin yıllık programını düzenlemek Sınıf öğretmenlerinin yıllık sınıf rehberlik programlarını yürütmelerinde onlara rehberlik etmek Eğitsel ve mesleki rehberlik etkinliklerini planlamak, etkinlikleri uygulamak ve bu konuda sınıf rehber öğretmenlerine rehberlik etmek Öğrencilerin gidebileceği üst okullar, çalışabileceği iş ve meslekler hakkında bilgi toplamak ve bu bilgileri öğrencilerle paylaşmak

14 Bireysel rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini standartlara uyarak, gizlilik esasını göz ardı etmeden sunmak Okul içinde rehberlik hizmetleri için yararlanılacak araştırmalar yapmak Rehberlik hizmetleri ile ilgili kayıtları tutmak, alanıyla ilgili resmi yazılara cevap vermek ve raporlar hazırlamak Öğrencilerin başarıları ve bireysel durumları ile ilgili hususlarda velilere bilgi vermek

15 Gelişimsel Rehberlik Yaklaşımında Okul Psikolojik Danışmanının Görevleri: Kapsamlı gelişimsel rehberlik ve psikolojik danışma programını organize etme ve geliştirilmesinde liderlik yapma Öğrenciler için bireysel psikolojik danışma hizmeti sağlama Öğrenciler için grupla psikolojik danışma hizmeti sağlama Sınıf rehberliğinin ünitelerini, oturumlarını ve aktivitelerini organize etme ve yönlendirme Akran yardımcılarını eğitme ve koordine etme Öğrencilerin özel sorunları ve ihtiyaçları için öğretmenler, ebeveynler ve yöneticilerle konsültasyon yapma Sınıf rehber öğretmenlerinin programının hazırlamasında ve koordinasyonunda yardımcı olma

16 Rehberlik ünitelerini ihtiyaca göre geliştirme ve sınıf oturumlarını öğretmenlerle birlikte koordine etme Öğrencilerin davranış değişikliği yapmaları için öğretmenlere kaynak sağlama Özel problemi ve ihtiyacı olan öğrencilerin belirlenmesinde ve bunlara alternatif eğitim veya rehberlik hizmetleri temininde yardımcı olma Rehberlik ile ilgili personelin eğitim programlarını koordine etme Rehberlik ile ilgili diğer bölümleri koordine etme (öğrenci değerlendirme, istişare, toplum kaynakları, özel eğitim ve yerleştirme gibi).

17 Gelişimsel Yaklaşımda Sınıf Rehber Öğretmeninin Görevleri ve Nitelikleri Sınıf rehber öğretmeni: Eğitim-Öğrettim kurumlarında bir sınıfın rehberlik hizmetlerini yürüten ve rehberlik saatlerine giren (ortaöğretim kurumlarında) sınıf öğretmeni (Tebliğler Dergisi, 2001). Nitelikli ve usta öğretmenler; nitelikli ve usta sınıf rehber öğretmenleri ile aynı yeterliklere sahiptirler.

18 Bu Yeterlikler: Öğrencinin düşüncesini yargılamadan ve eleştirmeden önce, anlayabilen, Öğretimi bireyselleştirebilen, Öğrencilerin güvenli bir ortam içinde bir birlerinin düşüncelerini dinleyip paylaşmaları için tartışma ortamı sağlayabilen, Öğrencilerin bir birini desteklediği yardım ilişkisi geliştirebilen,

19 Esnek ve yaratıcı davranabilen, Öğrencilerin yeni fikirleri denemelerine fırsat tanıyan, Kişiler arası ilişkiler ve iletişim konusunda model olan Sınıfta üç koşulu (kabul-saygı, içtenlik, empati) oluşturup öğrenciye iletebilen, Etkin bir dinleyici olabilen, Öğrencilerin kendileri ve başkalarının duygu ve düşünceleri hakkında iç görü kazanmalarına yardımcı olabilen.

20 Sınıf Rehber Öğretmenlerinin Rol ve Görevleri: Gelişimsel yaklaşımda sınıf rehber öğretmeni, bir sınıfın gelişimine yönelik olarak rehberlik hizmetlerinden birinci derece sorumludur. Kişisel-sosyal, eğitsel ve mesleki gelişime yönelik yeterlikler kazandırmak amacıyla ilgili etkinlikleri uygular. Psikolojik danışmanla işbirliği yapar ve gerektiğinde öğrencilerin gelişim kayıtlarını tutar.

21 Veliyle görüşmelerini sürdürür. İhtiyaç duyan öğrencileri Psikolojik danışmana yönlendirir. Çalışmalarını rehberlik programına bağlı olarak sürdürürken, esnek ve ardışık hedeflerin, sınıfındaki her bir öğrenci için ulaşılır olmasını sağlayacak koşulları oluşturmaya çalışır.

22 Sınıf Rehber Öğretmenlerinin Rehberlik Hizmetleri ile İlgili Görevleri (MEB, 2001): Sınıf yıllık rehberlik çalışma planını hazırlamak ve planın bir nüshasını rehberlik servisine vermek Ders programlarında yer alan rehberlik saatinde sorumlu olduğu sınıfın dersine girmek ve rehberlik servisinin önderliğinde sınıfına eğitsel ve mesleki rehberlik hizmeti sunmak Rehber öğretmenle işbirliği yaparak, öğrencilere bölüm, alan, okul, seçmeli ders ve meslek seçiminde yardımcı olmak Rehberlik ve psikolojik danışma servisi ile işbirliği yaparak, sınıfındaki öğrencilerin öğrenci gelişim dosyalarının hazırlanmasına yardımcı olmak

23 Sınıfa yeni yazılan öğrencinin dosyasını rehberlik servisi ile işbirliği içinde incelemek ve değerlendirmek Sınıfındaki sorunlu öğrencilerle ön görüşmeler yapmak ya da kişisel ve ailevi sorunlarının çözülmesi için gerektiğinde okul yönetimi, öğretmen ve ailelerle işbirliği içinde çalışmak Öğrencileri yetenek ve ilgilerine göre kollara yöneltmek suretiyle öğrencilerin eğitici kol çalışmalarına etkin bir şekilde katılmalarını sağlamak Okul müdürünün rehberlikle ilgili vereceği diğer görevleri yerine getirmek ve rehber öğretmenin çalışma konularına ilişkin yardımlar yapmak Sınıfla ilgili çalışmaları, ihtiyaç ve önerileri yıl sonunda bir raporla rehberlik servisine sunmak

24 Diğer Öğretmenlerin Görevleri Diğer öğretmenler, sınıf rehber öğretmenliği görevi olmayan öğretmenlerdir. Bunlar gerektiğinde okul müdürünün direktifleriyle rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisine yardımcı olmakla yükümlüdürler. Bununla birlikte branş öğretmenlerinden beklenen diğer önemli rehberlik görevi de tamamlayıcılık işlevini yerine getirmeleridir.