Halojenize ve Benzerleri

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Halojenize ve Benzerleri"

Gülistan Sarıkaya
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ÖZET Gaz halindeki söndürücü maddelerin genel ve çevresel özellikleri : HALOJENİZE GAZLAR VE BENZERLERİ ASAL GAZLAR 1

2 Söndürücü Maddeler Sıvılaştırılmış / Kimyasal Halojenize ve Benzerleri HFC (Hidroflüorokarbonlar) KETONLAR (Assimilatlar) Kimyasal ve fiziksel etkiyle söndürme 2

3 Söndürücü Maddeleri Basınçlı / Asal gazlar Argon Azot Karbondioksit belirli bir standart dahilinde, normal yaşam alanları için uygun değildir. Argon ve Azot Karışımları Karbondioksit Katkılı Argon ve Azot Karışımları Söndürme şekli ortamdaki oksijen oranını, yanmanın gerçekleşmesine izin vermeyecek seviyelere düşürerek gerçekleşir 3

4 Halojenize ve Benzerleri HFC (LAR): HFC 23 HFC 227ea HFC 125 ve HFC 125 detoksifiyanlı C10 HFC 236fa KETONLAR: FK H1616 4

5 Asal Gazlar IG 01 (%100 Argon) IG 100 (%100 Azot) IG 55 (%50 Argon + %50 Azot) IG 541 (%40 Argon + %52 Azot + %8 Karbondioksit) 5

6 Çevresel Özellikler Halojenize Gazlar ve benzerleri Kaynak: Ozon Tabakasındaki İncelmenin Bilimsel Değerlendirmesi (NOAA,NASA,UNEP,WMO, Avrupa Komisyonu) Söndürücü madde ODP Ozon tabakasını inceltme potansiyeli GWP Sera etkisi (100 yıl; CO2 =1) ALT Atmosferik ömür HFC 23 HFC 227ea HFC 125 HFC 236fa FK KETON Sıfır ,00 YIL Sıfır ,50 YIL Sıfır ,60 YIL Sıfır ,00 YIL Sıfır 1 5 GÜN (0,014 YIL) 6

7 ÇEVRESEL ÖZELLİKLER ASAL GAZLAR Söndürücü madde IG 01 ARGON IG 100 AZOT IG 55 ARGON + AZOT IG 541 ARGON + AZOT + CO2 ODP GWP Ozon tabakasını Sera etkisi inceltme potansiyeli (100 yıl; CO2 =1) Sıfır (Yok) Sıfır (Yok) Sıfır (Yok) Sıfır (Yok) TEWI Eşdeğer küresel ısınma etkisi TEWI Eşdeğer küresel ısınma etkisi TEWI Eşdeğer küresel ısınma etkisi TEWI Eşdeğer küresel ısınma etkisi ALT Atmosferik ömür Sıfır (Yok) Sıfır (Yok) Sıfır (Yok) Sıfır (Yok) 7

8 SÖNDÜRÜCÜ KONSANTRASYONLARI Halojenize ve benzerleri (ISO 14520:2006) Söndürücü madde HFC 23 HFC 227ea HFC 125 A SINIFI YANGINLAR YÜKSEK RİSKLİ A SINIFI YANGINLAR (ISO Madde ) B SINIFI YANGINLAR % % % % 7.90 % 8.50 % 9.00 % % % HFC 236fa % 8.80 % 9.30 % 9.80 FK KETON % 5.30 % 5.60 % 5.90 Tüm söndürücü madde konsantrasyonları üzerinde uluslararası akreditasyona sahip laboratuarlar tarafından onaylanmak koşuluyla değişiklik yapılabilir 8

9 SÖNDÜRÜCÜ MADDE KONSANTRASYONLARI ASAL GAZLAR (ISO 14520:2006) Söndürücü madde A SINIFI YANGINLAR YÜKSEK RİSKLİ A SINIFI YANGINLAR (ISO Madde ) B SINIFI YANGINLAR IG 01 ARGON IG 100 AZOT IG 55 ARGON + AZOT IG 541 ARGON + AZOT + CO2 % % % % % % % % % % % % Tüm söndürücü madde konsantrasyonları üzerinde uluslararası akreditasyona sahip laboratuarlar tarafından onaylanmak koşuluyla değişiklik yapılabilir 9

10 Söndürücü maddelere maruz kalma sınırları Gereksiz maruz kalmalardan kaçınılmalıdır Personelin tahliyesini olanaklı kılmak için zaman geciktirmeli sistemler kullanılmalıdır Odaların içinde ve dışında söndürme sistemlerinin devreye girdiğini gösteren uyarı sistemleri bulunmalıdır. 10

11 Konsantrasyonlar ve maruz kalma sınırları Halojenize gazlar ve benzerleri için izin verilen azami konsantrasyonlar adrenalin vasıtası ile duyarlı hale getirilmiş köpekler üzerinde uygulanan testler sonucunda elde edilen kardiyak sensitizasyonu ile belirlenmektedir: NOAEL Gözlenemeyen ters etki düzeyi LOAEL Gözlemlenen en düşük ters etki düzeyi PBPK Söndürücü maddenin kandaki birikmesini değerlendirmek için kullanılan Fizyolojik-Tabanlı Farmakokinetik protokol 11

12 Konsantrasyonlar ve maruz kalma sınırları Asal gazlara ilişkin azami maruz kalma sınırları kalan oksijen konsantrasyonlarına bağlı olarak belirlenir: Hacmen %12 oranında oksijen konsantrasyonu konvansiyonel olarak NOAEL ile eşdeğer olarak değerlendirilir. Hacmen %10 oranında oksijen konsantrasyonu konvansiyonel olarak LOAEL eşdeğeri olarak değerlendirilir. PBPK protokolü asal gazlar için geçerli değildir. 12

13 İzin verilen azami konsantrasyonlar Normal yaşam alanları için Halojenize ve benzerleri: En fazla NOAEL düzeyine kadar Maruz kalma süresi PBPK model sonuçlarından elde edilen zaman dilimiyle sınırlı olmak koşuluyla en fazla LOAEL düzeyine kadar Asal gazlar: %43 konsantrasyona kadar (kalan oksijen %12)maruz kalma süresi 5 dakika ile sınırlıdır 13

14 İzin verilen azami konsantrasyonlar Normal yaşam alanları dışında Halojenize ve benzerleri: Maruz kalma süresi PBPK model sonuçlarından elde edilen zaman dilimiyle sınırlı olmak koşuluyla cihazlarla en fazla %24 (%16 artık oksijen) Asal gazlar: %52 konsantrasyona kadar (kalan oksijen %10)maruz kalma süresi 3 dakika ile sınırlıdır %62 konsantrasyona kadar (kalan oksijen %8)maruz kalma süresi 30 saniye ile sınırlıdır 14

15 Çevresel karşılaştırma Halojenize ve benzerleri SERA GAZI ETK KİSİ HFC- HFC- 227ea halon 1211 halon FK OZON TABAKASINI İNCELTME POTANSİYEL DAİRE İÇERİSİNDEKİ ALAN ATMOSFERİK ÖMRE OLAN ORANDIR 15

16 Çeşitli söndürücü maddeler arasında, aynı hacmi korumak için gerekli olan söndürme tüpü sayısının karşılaştırılması SÖNDÜRÜCÜ MADDE (SÖNDÜRME SÜRESİ) HFC 125 (10 sn.) (FE 25 / NAF S 125) HFC 227 ea (10 sn.) (FM-200 / FE 227 / NAF S 227) GEREKLİ OLAN YAKLAŞIK SÖNDÜRME TÜPÜ MİKTARI ASAL GAZLAR (60 sn.) (IG01 / IG100 / IG55 / IG541) FK (10 sn.) (NOVEC 1230) 16

17 Tüpler içerisindeki söndürücü maddelerin depolama basınçlarının SÖNDÜRÜCÜ MADDE karşılaştırması HFC 125 (10 sn.) 25 (FE 25 / NAF S 125) HFC 227 ea (10 sn.) 25 (FM-200 / FE 227 / NAF S 227) INERT GASES (60 sn.) 200 (IG01 / IG100 / IG55 / IG541) FK (10 Sn.) 25 (NOVEC 1230) DEPOLAMA BASINCI BAR 25 ya da ya da ya da ya da 42 17

18 UZUN DÖNEM SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇÖZÜM ÖZELLİKLER Novec 1230 HFC 227ea HFC 125 ODP sıfır sıfır sıfır GWP - IPCC 2001(*) ALT 5 gün 36,5 yıl 32,6 yıl SNAP LIST (evet/hayır) (**) evet evet evet (*) CO2 100 YIL DİKKATE ALINARAK (**) KİRLİLİK YARATMAYAN ÜRÜNLERE İLİŞKİN BAĞLAYICI ABD LİSTELEMESİ 18

19 TASARLANMIŞ SÖNDÜRÜCÜ KONSANTRASYONLARI NOAEL E İLİŞKİN Halojenize ve Benzerleri (ISO 14520: 2006) 10 SANİYEDE SÖNDÜRME (KIRMIZI İLE YAZILAN KISIMLAR DAHA ÖNCEKİ ISO : 2000 DE ÖNGÖRÜLEN TASARLANMIŞ SÖNDÜRÜCÜ KONSANTRASYONLARINA YÖNELİKTİR) SÖNDÜRÜCÜ MADDE HFC 23 NOAEL % A SINIFI YANGINLAR % % 18,00 YÜKSEK RİSKLİ A SINIFI YANGINLAR (ISO Madde ) % Standartta Yok B SINIFI YANGINLAR % % 14,40 HFC 227ea NOAEL % 9 HFC 125 NOAEL % 7.50 % 7.90 % 8.50 % 9.00 % 7,50 Standartta Yok % 8,60 % % % % 10,50 Standartta Yok Yok HFC 236fa NOAEL % % 8.80 Yok % 9.30 Standartta Yok % 9.80 % 6.90 FK KETON NOAEL % % 5.30 Standartta Yok % 5.60 Standartta Yok % 5.90 Standartta Yok

20 TASARLANMIŞ SÖNDÜRÜCÜ KONSANTRASYONLARI NOAEL E İLİŞKİN ASAL GAZLAR (ISO 14520: 2006) 60 SANİYEDE SÖNDÜRME (KIRMIZI İLE YAZILAN KISIMLAR DAHA ÖNCEKİ ISO : 2000 DE ÖNGÖRÜLEN TASARLANMIŞ SÖNDÜRÜCÜ KONSANTRASYONLARINA YÖNELİKTİR) SÖNDÜRÜCÜ MADDE A SINIFI YANGINLAR YÜKSEK RİSKLİ A SINIFI YANGINLAR (ISO Madde ) B SINIFI YANGINLAR IG 01 ARGON NOAEL %43 % % 38,00 % Standartta Yok % % 48,80 IG 100 AZOT NOAEL %43 % Yok % Standartta Yok % % 43,70 IG 55 ARGON + AZOT NOAEL %43 % % 37,80 % Standartta Yok % % 42,00 IG 541 ARGON + AZOT + CO2 NOAEL %43 % % 36,50 % Standartta Yok % % 37,80

21 TASARLANMIŞ SÖNDÜRÜCÜ KONSANTRASYONLARI VE NOAEL ARASINDAKİ GÜVENLİK PAYLARI KARŞILAŞTIRMASI ASAL GAZLAR (ISO 14520: 2006) SÖNDÜRÜCÜ MADDE A SINIFI YANGINLAR YÜKSEK RİSKLİ A SINIFI YANGINLAR (ISO Madde ) B SINIFI YANGINLAR IG 01 ARGON NOAEL %43 % Güvenlik Payı %3 %48.40 Güvenlik Payı Yok %51.00 Güvenlik Payı Yok IG 100 AZOT NOAEL %43 % Güvenlik Payı %7 %41.50 Güvenlik Payı %4 %43.70 Güvenlik Payı Yok IG 55 ARGON + AZOT NOAEL %43 %40.30 Güvenlik Payı %7 %45.10 Güvenlik Payı Yok %47.50 Güvenlik Payı Yok IG 541 ARGON + AZOT + CO2 NOAEL %43 %39.90 Güvenlik Payı %8 %39.90 Güvenlik Payı %8 %41.20 Güvenlik Payı %4

22 TASARLANMIŞ SÖNDÜRÜCÜ KONSANTRASYONLARI VE NOAEL ARASINDAKİ GÜVENLİK PAYLARI KARŞILAŞTIRMASI HALOJENİZE VE BENZERLERİ (ISO 14520:2006) Söndürücü Madde Tasarlanmış Konsantrasyon NOAEL NOAEL' e ilişkin güvenlik payı Novec % (*) 10,00% 138,00% HFC-227ea 6.25% (*) 9,00% 44,00% HFC % (*) 7,50% GÜVENLİK PAYI YOK (*) Konsantrasyonlar uluslararası akreditasyona sahip laboratuarlar tarafından 22

Benzer belgeler

Gaz halindeki söndürücü maddelerin genel ve çevresel özellikleri : HALOJENİZE GAZLAR VE BENZERLERİ ASAL GAZLAR

Gaz halindeki söndürücü maddelerin genel ve çevresel özellikleri : HALOJENİZE GAZLAR VE BENZERLERİ ASAL GAZLAR 1 Söndürücü Maddeler Sıvılaştırılmış / Kimyasal Halojenize ve Benzerleri HFC (Hidroflüorokarbonlar)