ELEKTRONİK BEYANNAME SÖZLEŞMESİNİN MÜKELEF TARAFINDAN İPTAL EDİLMESİ

Transkript

1 ELEKTRONİK BEYANNAME SÖZLEŞMESİNİN MÜKELEF TARAFINDAN İPTAL EDİLMESİ Ertan AYDOĞAN 35 * ÖZ Yaşanan teknolojik gelişmeler ve maliyetlerin en aza indirilmesine yönelik tasarruf uygulamaları önceden fiziksel olarak yerine getirilen işlemleri, zamanla elektronik ortama dâhil ederek, işlem güvenliği ve ekonomik tasarruf sağlayarak zaman kaybının önüne geçmiştir. Elektronik beyanname uygulaması da bahse konu işlemlerden birisidir. Bu yazımızda söz konusu uygulamaya yönelik olarak akdedilen sözleşmelerin mükellefler tarafından iptal edilmesi hususu üzerinde açıklayıcı bilgiler sunulacaktır. Öncelikle elektronik beyanname aracılık ve sorumluluk sözleşmesi hakkında bilgi verilecektir. Anahtar Sözcükler: e-beyanname, Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi, Meslek Mensubu, Mükellef. 1. GİRİŞ Elektronik beyanname (e-beyanname), beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesine ilişkin bir uygulamadır. Bu uygulama, tam otomasyona geçmiş vergi dairelerine verilecek beyannameleri kapsamaktadır. Elektronik beyanname göndermeye aracılık etme konusunda yetki almış meslek mensupları, aralarında hizmet sözleşmesi bulunan mükelleflere ait beyannameleri elektronik ortamda gönderebilmek için müşterisiyle Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesini imzalamak ve bu sözleşmelerde belirtilen hükümlere uymakla yükümlüdürler. Bu çalışmada, elektronik beyanname sözleşmelerinin mükellefler tarafından iptal edilip edilemeyeceği ve iptal edilecekse hangi usulün kullanılacağı sorularına cevap aranacaktır. 2. ELEKTRONİK BEYANNAME ARACILIK VE SORUMLULUK SÖZLEŞMESİ Elektronik beyanname aracılık ve sorumluluk sözleşmelerinin konusu, mükellef (kanuni temsilcisi veya vergi sorumlusu dâhil) tarafından e-beyanname gönderilmesini sağlamak üzere, e-beyanname göndermeye aracılık etme yetkisine sahip meslek mensubuna sunulan bilgiler çerçevesinde ilgili 35 * * Vergi Müfettişi * Makale Geliş Tarihi: Yayın Kurulu Kabul Tarihi: EYLÜL - EKİM

2 vergi dairesine e-beyanname gönderilmesi ve karşılığında elektronik ortamda düzenlenerek iletilen ve mükellefe tebliğ yerine geçen tahakkuk fişinin elektronik ortamda alınmasıdır. Beyannamelerinin elektronik ortamda doğrudan gönderebilecekler şunlardır; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu uyarınca çıkarılan tebliğlere göre aktif büyüklükleri veya net satış hasılatlarının belli bir tutarın üzerinde olması nedeniyle beyannamelerini meslek mensubuna imzalatmak zorunluluğu bulunmayan mükellefler, Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden, 3568 sayılı kanun uyarınca yetki almış olup bağımsız çalışan Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler (meslek mensupları), Katma Bütçeli İdareler, İl Özel İdareleri, Belediyeler ve bunlara bağlı iktisadi işletmeler, Kamu İktisadi Teşebbüsleri, Devlet ve Kamu İktisadi Teşebbüsleri İştirakleri, Döner Sermayeli İşletmeler, Özerk Kuruluşlar, Diğer Kamu Kurumları, Noterler, Muhasebeye ilişkin işlemleri, işletmede bağımlı olarak çalışan ve 3568 sayılı Kanuna göre ruhsat almış bulunan meslek mensupları tarafından yerine getirilen mükellefler, Herhangi bir hadde ve sınırlamaya tabi olmaksızın, Yeminli Mali Müşavirlerle tam tasdik sözleşmesi imzalamış olan mükellefler, Gayrimenkul sermaye iradı mükellefleri, 1581 sayılı Kanuna göre kurulan Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri, 1136 sayılı Avukatlık Kanununa göre ruhsat almış Avukatlar, 3568 sayılı Kanun uyarınca yetki almış olan Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerden, mesleki faaliyetini icra etmeyen ancak gelir getirici faaliyette bulunanlar. Elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almak isteyen mükellefler Elektronik Beyanname Gönderme Aracılık Yetkisi Talep Formunu doldurarak bağlı bulundukları vergi dairesine bizzat, tüzel kişilik şeklinde faaliyette 204 EYLÜL - EKİM

3 bulunanların ise kanuni temsilcilerinin müracaat etmeleri gerekmektedir. Mükelleflerin ise söz konusu uygulamadan yararlanabilmesi için, bağlı bulundukları vergi dairelerine Elektronik Beyanname Gönderme Talep Formunu doldurarak müracaat etmeleri gerekmektedir. Diğer yandan, 3568 sayılı kanun uyarınca yetki almış olup bağımsız çalışan Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler, meslek mensubu olarak anılırlar. Meslek mensubu, elektronik beyannamenin gönderilmesi sırasında Maliye Bakanlığı tarafından beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi ile ilgili yayımlanacak genel tebliğ, sirküler ve diğer ilgili düzenlemelerde belirtilen usul ve esaslara uyacaktır. Meslek mensubu, mükellef veya kanuni temsilcisi tarafından kendisine sağlanan bilgilere ve yasal düzenlemelere uygun olarak e-beyannamenin doldurulması ile elektronik ortamda gönderilmesi ve karşılığında tahakkuk fişinin alınmasından mükellefe ve ilgili vergi dairesine karşı sorumludur. Ayrıca mükellef, beyannameye yansıması gereken her türlü bilgiyi meslek mensubuna tam ve doğru olarak sunmakla yükümlüdür. Meslek mensubu kendisine iletilmeyen, eksik iletilen veya yanlış iletilen her türlü bilginin beyannameye yansımasından dolayı sorumlu tutulamaz. Meslek mensubunun sorumluluğu kendisine sunulan bilgilerle sınırlı olup, bu bilgilerin beyannameye doğru yansıtılmaması halinde ortaya çıkan vergi ziyaına bağlı olarak salınacak vergi, kesilecek ceza ve hesaplanacak faizlerin ödenmesinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur. Bununla birlikte meslek mensubu, sözleşmede öngörülen hususların yerine getirilmesi sırasında, öğrendiği bilgileri mükellefin izni dışında açıklayamaz ve bu yükümlülükle ilgili edinilen bilgi ve belgeler ile suretlerini üçüncü şahıslara veremez. Meslek mensubu, bu duruma aykırı hareketinden dolayı mükellefin uğrayacağı her türlü zararı tazminle yükümlüdür. Sonuç olarak, elektronik ortamda gönderilen ve vergi idaresi tarafından kabul edilip, meslek mensubunca da onaylanan beyanname, mükellef / vergi sorumlusu tarafından verilmiş beyanname olarak kabul edilecek ve mükellefin / vergi sorumlusunun kendi yaptığı beyanın sonuçlarını doğuracaktır. 3. ELEKTRONİK BEYANNAMENİN MÜKELLEF TARAFINDAN İPTALİ 213 sayılı Vergi Usul Kanunu nun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendinde yer alan düzenleme ile Maliye Bakanlığı, vergi beyannameleri ve bildirimlerin şifre, elektronik imza veya diğer güven- EYLÜL - EKİM

4 lik araçları konulmak suretiyle internet de dâhil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesi, beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususlarında izin vermeye veya zorunluluk getirmeye yetkili kılınmıştır. Bu yetkiye istinaden, beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi hususuna ilişkin açıklamalar 340, 346, 357, 367, 373, 376, 386 ve 405 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde yapılmıştır. 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde; yetki verilmiş meslek mensupları, aralarında hizmet sözleşmesi bulunan müşterilerine ait beyannameleri elektronik ortamda gönderebilmeleri için müşterileriyle adı geçen Tebliğin ekinde yer alan Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi ni, münferit talepte bulunan müşterileriyle de örneği anılan Tebliğin ekinde yer alan Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesi ni düzenleyecekleri belirtilmiştir. Söz konusu Tebliğin ekinde yer alan, Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi nin 9 numaralı bendinde tarafların karşı tarafa yazı ile bildirmek şartıyla aralarındaki sözleşmeyi her zaman feshedebilecekleri, Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesi nin 7 numaralı bendinde de tarafların karşı tarafa bildirmek şartıyla aralarındaki sözleşmeyi her zaman feshedebilecekleri belirtilmiştir. 405 Sıra Nolu Vergi Usul Genel Tebliği ile değiştirilen 340 Nolu VUK Genel Tebliğinin V- ARACILIK YETKİSİ VERİLEN GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER başlıklı bölümünde yer alan I-2.2 Süresi Sona Eren ya da İptal/ Fesih Edilen Sözleşmelerin Elektronik Ortamda Bildirilmesi alt başlıklı bölümünde ise; Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmelerinin/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmelerinin süresinin sona ermesi, iptal ya da feshedilmesi durumunda buna ilişkin bilgi girişinin, sürenin sona erme tarihinden ya da iptal/fesih tarihinden itibaren en geç 15 gün içerisinde meslek mensupları tarafından elektronik ortamda adresinde yer alan internet vergi dairesine yapılması gerekmektedir. Diğer taraftan mükellefler, istemeleri halinde meslek mensupları ile aralarında düzenlenen sözleşmenin süresinin sona erdiğini ya da iptal/fesih edildiğini bir dilekçe ile sürenin sona erme tarihinden ya da iptal/fesih tarihinden itibaren en geç 15 gün içerisinde gelir/kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairesine bildirebilecekleri gibi internet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifrelerinin bulunması durumunda sözleşmelerin sona erdiğine ya da iptal/fesih 206 EYLÜL - EKİM

5 edildiğine ilişkin bilgi girişlerini adresinde yer alan internet vergi dairesine elektronik ortamda yapabileceklerdir. Adi ortaklık, kollektif ve adi komandit ortaklıklar adına düzenlenmiş sözleşmelerde ise sözleşmenin süresinin sona erdiğine ya da iptal/fesih edildiğine ilişkin dilekçe ortaklığın katma değer vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine verilecektir. Açıklamasına yer verilmiştir. Yukarıda yapılan açıklamalara göre, beyannameleri elektronik ortamda göndermek için mükelleflerle düzenlenen Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesi mükellefler tarafından önceden bildirilmek şartıyla her zaman feshedilebilir. Ayrıca, sisteme bilgi girişi yapılan Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmelerinden/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmelerinden süresi sona eren ya da iptal/fesih edilenler, mükellefler tarafından istenilmesi halinde, süresinin sona erdiği ya da iptal/fesih edildiği tarihten itibaren en geç 15 gün içerisinde, gelir/kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine bildirilebileceği gibi internet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresinin bulunması durumunda sözleşmenin sona erdiğine ya da iptal/fesih edildiğine ilişkin bilgi girişleri adresinde yer alan internet vergi dairesine elektronik ortamda yapılabilecektir. 4. SONUÇ Elektronik beyanname aracılık ve sorumluluk sözleşmelerinin konusu, mükellef (kanuni temsilcisi veya vergi sorumlusu dâhil) tarafından e-beyanname gönderilmesini sağlamak üzere, e-beyanname göndermeye aracılık etme yetkisine sahip meslek mensubuna sunulan bilgiler çerçevesinde ilgili vergi dairesine e-beyanname gönderilmesi ve karşılığında elektronik ortamda düzenlenerek iletilen ve mükellefe tebliğ yerine geçen tahakkuk fişinin elektronik ortamda alınmasıdır. Meslek mensubu, elektronik beyannamenin gönderilmesi sırasında Maliye Bakanlığı tarafından beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi ile ilgili yayımlanacak genel tebliğ, sirküler ve diğer ilgili düzenlemelerde belirtilen usul ve esaslara uyacaktır. Meslek mensubu, mükellef veya kanuni temsilcisi tarafından kendisine sağlanan bilgilere ve yasal düzenlemelere uygun olarak e-beyannamenin doldurulması ile elektronik ortamda gönderilmesi ve karşılığında tahakkuk fişinin alınmasından mükellefe ve ilgili vergi dairesine karşı sorumludur. EYLÜL - EKİM

6 Bu kapsamda, beyannameleri elektronik ortamda göndermek için mükelleflerle düzenlenen Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesi mükellefler tarafından önceden bildirilmek şartıyla her zaman feshedilebilir. Ayrıca, sisteme bilgi girişi yapılan Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmelerinden/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmelerinden süresi sona eren ya da iptal/fesih edilenler, mükellefler tarafından istenilmesi halinde, süresinin sona erdiği ya da iptal/fesih edildiği tarihten itibaren en geç 15 gün içerisinde, gelir/kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine bildirilebileceği gibi internet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresinin bulunması durumunda sözleşmenin sona erdiğine ya da iptal/fesih edildiğine ilişkin bilgi girişleri intvd.gib.gov.tr/ adresinde yer alan internet vergi dairesine elektronik ortamda yapılabilecektir. KAYNAKÇA T.C. Yasalar ( ). 213 sayılı Vergi Usul Kanunu. Ankara : Resmi Gazete (10705 sayılı) T.C. Yasalar ( ) sayılı Serbest Muhasebeci Malî Müşavirlik Ve Yeminli Malî Müşavirlik Kanunu. Ankara : Resmi Gazete (20194 sayılı) 208 EYLÜL - EKİM