İçindekiler. Başlarken Sağlıklı yaşama hakkımız İlk adet kanaması 03 (Menarş) nedir ne değildir?

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İçindekiler. Başlarken 01 02 Sağlıklı yaşama hakkımız İlk adet kanaması 03 (Menarş) nedir ne değildir?"

Transkript

1 Kadın Sağlığı ve Sağlık Hakları Dergisi Bedenim benimdir... Mavi Kalem Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği adına imtiyaz sahibi ve Yazı İşleri Müdürü Gamze Karadağ Editör Filiz Ayla Görsel Yönetim Sibel Çifçi, Büke Sevindi Tasarım ve Uygulama Büke Sevindi Yayın Kurulu Filiz Ayla, Nuran Kızılkan, Gamze Karadağ, Sibel Çifci Yazışma Adresi Zühre Dergisi - Mavi Kalem Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği; Tahta Minare mahallesi. Yıldırım caddesi. No:24 Kat:4 Fener- Fatih İstanbul Telefon Faks adresi zuhredergisi@mavikalem.org Web Adresi Yönetim Yeri Tahta Minare Mahallesi. Yıldırım Caddesi. No:24 Kat:4 Fener- Fatih İstanbul Basıldığı Yer Ülkem Matbaacılık Yayın Türü Yaygın, süreli, aylık ZÜHRE DERGİSİ, Mavi Kalem Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği nin bir projesidir. Yazı ve fotoğraflar kaynak gösterilerek serbestçe kullanılabilir. Bu dergi basın meslek ilkelerine uymayı taahhüt eder. İçindekiler 12 Başlarken Sağlıklı yaşama hakkımız İlk adet kanaması 03 (Menarş) nedir ne değildir? Adet kanamasında neler kullanıyoruz? Vajinamız 08 İlk adet kanamasını ne 05 zaman ve nasıl yaşadık? 10 Sıfır beden Ne yapacağımızı bilemediğimiz Kıllarımız Tüylerimiz Ağdacı Kadın İktidarı Kadınlardan sivil toplum kuruluşları: Mor Çatı SSGSS Yasasına Esastan İtirazımız Var ZÜHRE, Mavi Kalem Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği nin bir projesidir. Hollanda Konsolosluğu Matra/Kap programı tarafından desteklenmektedir. 17 Bedenim ve Ben Türkçe Çeviri ve Adaptasyon Projesi

2 Başlarken Merhaba, Uzun yıllar önceydi ve gebelik hormonu içeren doğum kontrol yöntemlerinden biri hakkında bilgi veren toplantılardan birindeydim. Konuşmacımız bir erkek hekimdi ve dinleyici kadınlara bu yöntemi kullandıklarında kullanma süreci boyunca adet olmaktan da kurtulacaklarını söyleyiverdi. İlk o zaman aklıma takılmıştı; adet olmaktan kurtulmak! bir kadın neden bunu istesin ki diye düşündüm bu bedeninin doğal bir işlevi. Üstelik içinde yaşadığımız kültürel atmosferde kadınların adet kanamasını sağlıklarının bir kıstası olarak algıladığının da farkındaydım. Bedenlerinde her şeyin yolunda gittiğini hissediyor ve düşünüyorlar, eğer cinsel hayatları varsa gebe olup olmadıkları hakkında bir ön test anlamına geliyor, gebelik hormonunun etkisiyle bedenlerinde oluşan ödem geçiyor ve kendilerini daha canlı hissediyorlar. Ama erkek hekimimiz elindeki bilgiye elbette kendi gözünden bakmış ve anlatmıştı. Sonraları gerçekten de adet kanaması yaşamaktan mutsuz olan hatta bir kesilsem de kurtulsam diyen kadınlar gördüm ve görmek için bakınca onların da hiç az olmadığını anladım. Bu kez düşünme yönümüz bir kadın neden bedeninin doğal bir işlevinden böylesi kurtulmak ister sorusu yönünde oldu. Ve sizlerin de bildiğiniz gibi kadın bedeni, işlevleri ve sağlığı üzerinde geleneklerin, kültürün, değer yargılarının, modanın, bilimin etkisinin kadınların algılarını şekillendirip onları kendi bedenlerine yabancılaştırmakta olduğu gerçeği ile karşılaştık. Kendi bedenine bakarken utanan hatta bakamayan, dokunmaktan korkan, hele hele üreme organları söz konusu olduğunda çoğu vajina ile rahmin aynı organ olduğunu zanneden bir kadınlar dünyasında yaşıyoruz. Diğer yandan farklı kanallardan kadının cinselliği abartılarak bedenini teşhir etmek ya da gizlemek ikilemi arasına sıkıştırılarak kadınlara bedenleri ve kadınlıkları üzerinden toplumsal modeller sunuluyor. Tüm bunların arasında kadın sağlığı çoğu zaman gündem dışı kalıyor ya da spor salonlarının, güzellik merkezlerinin, popüler diyet listelerinin arasında kaynayıp gidiyor. Kadın sağlığı derken sadece doğurganlık ve doğurganlıkla ilgili organları, işleyişleri ve süreçleri değil kadının tüm bedenini ve sağlığını kastediyoruz. Çünkü bedenimiz bir bütün ve saçımızdan tırnağımıza kadar her parça tüm işleyişten, hormonlarımızdan etkileniyor. Hastalıkları biz kadın bedenimizle yaşıyoruz bu da diyabetten, şizofreniye kadar farklılıklar barındırıyor. Sağlık için bedensel, ruhsal ve sosyal iyilik hali tanımı günümüzde en genel kabul gören tanım olduğundan biz de konuya buradan bakalım istedik. Böylece sağlığımızı etkileyen durumları düşündüğümüzde karşımıza çok uzun bir liste çıkıyor. Örneğin beslenme alışkanlıklarımız, geleneksel beslenme biçimleri ve beslenmeyi etkileyen geleneksel tutumlar, moda beslenme biçimleri, diyetler, beden modelleri ve tüm bunların arasından gerçekten ihtiyacımız olan beslenmeye nasıl ulaşacağımız sorusu Zühre nin tartışmalarından biri olacaktır Ya da bedenlerimizin hareketle ve sağlıkla ilişkisi söz konusu olduğunda; sağlıklı yaşamamıza yardımcı olacak hareketliliğe sahip miyiz, bunun için uygun ve yeterli alanlarımız var mı, peki motivasyonumuz var mı, yoksa fazla hareket göze mi batıyor, kız koşmaz, ağaca çıkmaz, top oynamaz v.b. koşullandırmalarla mı büyütüldük. Sağlık bilgilerini ve sağlık hizmetlerini nasıl ve nerelerden alabiliyoruz, engellerimiz neler, ücretsiz hizmetler neler, üreme sağlığı hizmetleri koruyucu sağlık hizmetleri kapsamına giriyor mu, ya da hangileri giriyor, bu durum sağlığımızı nasıl etkiliyor? Yasalar sağlığımızı korumamıza ne kadar yardım ediyor nerede eksikler var? Doğurganlığımızı kendimiz kontrol edebiliyor muyuz? Bu konuda ücretsiz hizmet alabiliyor muyuz? Yoksa gelenekler, inanışlar, erkek egemen aile yapısı, çevresel baskı mı bizi yönlendiriyor ve aynı zamanda sağlığımızı da kontrol mü ediyor? Bedenimizden işleyişinden ve hallerinden söz ederken kullandığımız dil nedir. Adet kanaması için kirlenme, hastalık gibi ifadeler kullandığımızda kendimizi nasıl algılıyoruz ve kadın olmakla ne kadar barışığız; bu, ruhsal ve bedensel sağlığımızın yanı sıra sosyal duruşumuzu nasıl etkiliyor? Bu liste bizim ve sizlerin ekleyecekleri ile daha uzun olacak. İnanıyoruz ki bedenimiz hakkında doğru ve eksiksiz bilgiye sahip olmak ve nasıl sağlıklı olacağımızı bilmek bizleri her alanda daha da güçlendirecektir. Bu durum biz kadınların kendi bedenleri ile ilişkisini ve kendilerine karşı sorumluluklarını geliştirecek bir adımdır. Amacımız daha çok kadının bedenim benimdir diyebilmesine katkıda bulunmaktır ki bu bizleri kararlarımızda ve taleplerimizde daha güçlü kılacaktır. Kadın sağlığı, sağlık hakları ve tüm bunlara kadın gözüyle bakmak; uzun zamandır üzerinde çalıştığımız ve tartıştığımız bir konuydu. Yine de ilk sayımızı hazırlamak, konuları seçmek düşündüğümüzden uzun bir zaman aldı ama sonunda işte dergimiz elinizde. İsteğimiz Zühre nin okurların katılımıyla ve okurların yazarlığıyla gelişmesi. Ve daha yüksek sesle ve hep birlikte bedenlerimiz bizimdir demek!

3 02 zühre Saglıklı yasama hakkımız Sağlığımız pek çok şeyden etkileniyor ve bazen bunların arasında kafamız karışabiliyor. Çünkü bu etkenlerin birazını kendimiz yaratırken birçoğu da içinde yaşadığımız kültürden, sosyal ve yasal düzenlemelerden, alışkanlıklardan, tercih ettiğimiz ya da etmediğimiz yaşam koşullarından kaynaklanıyor. Oysa sağlığımız söz konusu ise aslında tüm yaşamımız söz konusudur. İlk andan son ana kadar geçen sürede bu koşullardan etkileniriz. O halde diyebiliriz ki sağlığımızı korumak tüm yaşamımızı korumakla eş anlamlı sayılabilir. Sağlıklı yaşama hakkımızı gerçekleştirmemizi sağlayacak tüm uygulamalar ve önlemler koruyucu sağlık çalışmalarıdır. Koruyucu sağlık çalışmalarının bir kısmı, eğitim, hizmet, bakım hizmetleri gibi bedelsiz olmalıdır. Diğer kısmı bununla ilgili yasalarla bu hakkımızı kullanmamızı sağlayacak biçimde düzenlenmelidir. Diğer yandan alışkanlıklar, moda, geleneksel uygulamalar, inançlarla ilintili uygulamalar ise bizim her adımda kendimizi sorgulayarak sağlığımızı koruyacak biçimde hesaplaşmamız gereken durumlardır. Bu sayımızda sağlık haklarımızı listeledik; sonraki sayılarımızın her birinde aşağıdaki maddelerden birinden ya da bir kaçından ayrıntılı söz edeceğiz. haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımı haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarım haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarım haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarım haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarım haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarım haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık hakları haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklar haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklarımız sağlık haklar 1. Sağlıklı doğma hakkı 2. Sağlık hizmetlerine bedelsiz ulaşma ve onlardan yararlanma hakkı 3. Sağlık bilgisine ulaşma, öğrenme ve eğitim hakkı 4. Sağlığımızı korumak için önlem alma ve uygulama hakkı 5. Sağlıklı doğum ve doğum kontrolü hakkı 6. Sağlıklı çocuklar doğurma hakkı 7. Doğurganlıgı hakkında karar verme, bilgi ve hizmet alma hakkı 8. Cinsel yaşamı hakkında karar verme, tarafsız bilgi alma hakkı 9. Gebelik, lohusalık ve emzirme süresince sağlıklı koşullarda yaşama ve hizmet ve bilgi alma hakkı 10. Ruhsal ve Bedensel sağlığı koruyacak ve geliştirecek koşullara sahip olma hakkı 11. Sağlıklı beslenme hakkı 12. Koruyucu sağlık hizmetlerine bedelsiz ulaşma ve sağlık bakımı alma hakkı 13. Bilimsel gelişmelerden yararlanma hakkı 14. Mahremiyetini koruma hakkı 15. Sağlığımıza zarar vermeyecek ortamlarda çalışma hakkı

4 zühre 03 Ilk âdet kanaması (Menars) nedir ne degildir? Yazan: Filiz Ayla z z ız ız ız ız mız ımız ımız Kadınlarda çocukluktan yetişkinliğe geçiş döneminin en belirgin ve belirleyici adımıdır. İlk adet gördüğümüz yaşa dönüp hatırlamaya çalışırsak sanırım bizler için en belirgin olay haznemizden / vajinamızdan vücudumuzun dışına kan akmasıydı. Oysa bir kanama kadar etkileyici ve görünür olmayan ama tüm bedenimizi etkileyen bir sistemin sadece bir parçasıdır. Bu sistem bir kaç organ, bazı salgı bezleri ile hormonların birbirleriyle bağlantılı işleyişinden oluyor. Başlangıç süreci ise ilk adet kanamasının çok öncesine dayanıyor. Yeni doğan bebekte, burada söz konusu olan dişi bebektir, üreme organlarından biri olan yumurtalıklarda toplam olarak yaklaşık iki milyon içi oyuk hücre küresi, yani folikül vardır. Foliküller çok önemlidir çünkü hem kadınlık hormonu adını verdiğimiz östrojenin hem de gebelik hormonu adını verdiğimiz progesteronun önemli bir kısmı bunlardan salgılanarak kadın bedeninin biçimini ve işleyişini etkiler ve şekillendirir. İlk âdet kanaması olduğunda ise bunlardan yaklaşık i yumurtalıklardadır. Diğerleri o ne olursa olsun gerçekleşir. Memeler henüz yuvarlak hatlarıyla değil ama koni biçiminde gelişir. Bu durumda o küçük kadının yaklaşık 2 yıl sonra ilk âdetini olması gerektiğini bilebiliriz. İkinci belirtiler koltuk altında ve pubik bölge denen karın altı kasıkların arasındaki üçgen bölgede tüylenmedir. Meme büyümesi ile tüylenme bazen birbirine daha yakın zamanlarda bazen de uzun zaman ara ile olur bu hormonlar tarafından yönlendirildiği gibi beden gelişimi ve yağ oranından da etkilenir. Bu oran %25-35 arasında ise ilk adet için uygundur, çok zayıf gençlerde veya çok şişman gençlerde bu işleyiş değişip ilk âdeti geciktirebilir. Böylesi durumlarda hekime danışmak yararlı olacaktır. Bu nedenle ergenlik dönemindeki beslenme bozuklukları, şişmanlık, hareket azlığı, beden modaları ve diyetler gelişmeyi olumsuz etkiler. İlk adet kanamasından sonraki sürecin de sağlıklı devamı için beslenme ve genel beden sağlığına dikkat edilmesi çok önemlidir. İlk âdetin kaç yaşında görüleceğini önceden kesin olarak bilebilmek mümkün değildir. Ancak yukarıda belirttiğimiz gibi meme büyümesinin başlamasından yaklaşık 2 yıl sonra olması beklenir. 12. yıl bir ortalama yaş gibi tanımlanmıştır ancak yaş arası ilk âdetin beklendiği zamandır diyebiliriz. Bu farklı ülkelerde ve özellikle iklimlerde küçük değişiklikler gösterebilir. Buradan yola çıkarak 16 yaşına kadar meme büyümesi ve koltuk altı ve pubik tüylenme görülmedi ise ya da bunlar görülüp 18 yaşına kadar adet kanaması olmadıyzamana dek yumurtalıklar tarafından içine çekilerek farklılaşmıştır. Foliküllerin yaklaşık âdeti kadının fertil / doğurgan yaşamı sürecince olgun yumurtaya dönüşür. Bu süreç her kadın ayında iki yumurtalıkta toplam folikülün gelişmeye başlaması ile seyreder. Aralarından ilk gelişen yumurtanın yumurtalıktan yumurtalık kanalına / tübe çıkmasıyla içi boş kalan yuvası ki yeni adı korpus luteum-sarı cisim olmuştur artık, diğerlerinin gelişimini de engelleyen gebelik hormonunu salgılar. Ve böylece her yumurtlamada genellikle bir yumurta hücresi canlı kalır. İlk adetten önce genellikle bu süreç olgunlaşmış şekilde yaşanmaz. Ve ilk adetten sonraki 2 yılda yumurtlamasız / anovulatuar denen adet döngüleri yaşanır. Bazen ayda 2 defa bazen de 3 4 ayda bir kanama görülebilir. Yetişkin bir kadında görüldüğünde adet düzensizliği denebilecek bu durumların hepsi ilk adet sonrası için normaldir. Bu durumda annelerin çocuklarına bu durumu anlatması ve endişeye engel olmasında yarar vardır. İlk âdetin sağlıklı ve uygun zamanda gerçekleşmesi için, bebeklik ve çocukluk beslenmesinin yeterli ve uygun olması önemlidir bu ilk adetle birlikte kadının tüm sağlığını etkileyecektir. Çocukluk döneminin yakından izlenmesi bize ilk âdetin ne zaman olacağı hakkında bilgi verir ve sürecin sağlıklı gidip gitmediğini fark etmemizi sağlar. İlk belirti memelerde büyümedir, bu çocuğun kilosu ve boyu

5 04 zühre sa hekime başvurmanın zamanı gelmiş diyebiliriz. Diğer yandan, meme gelişmesi tüylenmenin üzerinden 5 yıl geçmiş ama ilk adet olmamışsa hekime başvurulmalı diyebiliriz. Kadınlarda ilk adet görme çocukluktan yetişkinliğe geçişin önemli işaretlerindendir. Aynı zamanda bu durum psikolojik olarak ve sosyal olarak da gencin yetişkin oluşunu etkileyecektir. Bu nedenle ilk adet görmeden önce vücudundaki değişikler konusunda bilgi sahibi olması ve bunun anlamını konuşup tartışabilmesi çok önemlidir. Biliyoruz ki adet kanaması için tüm kadınlar farklı kültürlerden de olsalar benzer ifadeler kullanıyorlar. Ancak bu sözlerin hemen hepsi üstü kapalı ifadelerdir. Örneğin; kirlenmek, hastalanmak, renkli olmak, aybaşı, halam geldi vb.. ifadelere pek çok farklı kültürde rastlıyoruz. Bu üstü kapalılık da hepimizin bildiği gibi bu olayın genç kadın tarafından saklanma ihtiyacı barındırdığını gösteriyor. Diğer yandan da utanılası ya da normal dışı olarak algılandığını gösteriyor ki bu bedeniyle ve cinsel kimliğiyle, cinselliği ile kurduğu ilişkiyi olumsuz bir ilişki haline getirebiliyor. İşte bunun üstesinden gelebilmek kadın için en önemli konulardan biridir aslında. Bu nedenle dilimizi burada mutlaka sorgulamak hem kendimiz açısından ve hem de çevremizdeki genç kadınlara bu konuda zarar verici ve kendilerinden yabancılaşmalarına yol açıcı ifadelerle model olmamamız açısından çok önemlidir. Elbette bu konu sadece birkaç kelimeden ibaret değil, çok iyi bildiğimiz gibi bir kelimeyi veya bir algı biçimini tartışmaya açmak diğer yandan içinde yaşadığımız kültürün kadına bakışını tartışmaya açmanın bir parçasıdır. Örneğin kirlenmek diye adet kanamasını tanımlarken aynı zamanda da kadının bir kirlilik barındırdığını ve/veya belli zamanlarda doğasından gelen bir kirlenmeye maruz kaldığını söylemiş oluyoruz. Tekrarlamak isterim ki ilk adet kanaması bir kadının yetişkinliğe geçişinin önemli adımlarından biridir.. o halde bunun hakkını verip onu kutlamalı ve kendi bedeninin sorumluluğunu alabileceği desteği ve doğru bilgiyi ona önceden başlayarak vermeliyiz. Sağlık bilgisine ulaşma ve sağlık hizmetini seçme hakkım var. Adet kanamasında neler kullanıyoruz? Hijyenik Ped: Marketlerden ve eczanelerden kolaylıkla satın alabiliriz. Kullandığımız pedleri 3-4 saatte bir değiştirmemiz gerekmektedir. Pedler el değmeden üretildikleri için hijyenik ürünlerdir. pede akan kan pedin yüzeyinde değil içerisinde emilip birikir. Bu nedenle ped önerilen sıklıkta değiştirildiğinde ped yüzeyinde bakteri üremesi daha geç olur. Tampon: Tampon vajinanın içerisine yerleştirilerek kullanılan adet dönemi ürünlerden biridir. Boyları ve büyüklükleri adet kanamanızın yoğunluğuna göre kullanılması için farklı tasarlanmıştır. Tamponun Kullanımı: Tamponu paketinden çıkarttıktan sonra dibindeki ipi gevşeterek içine parmağınızı yerleştiriniz ve parmağınıza taktığınız tamponu vajinanıza yerleştiriniz. En fazla sekiz saatte bir tamponu değiştirmemiz gerekmektedir. Bez veya pamuk: Bazılarımız ekonomik durum, alışkanlık gibi nedenler dolayısıyla adet dönemlerinde bez ya da pamuk kullanır. Hatta evlerimizde eski giysileri keserek adet döneminde kullanan kadınlar var. Pamuk kullananlar genellikle pamuğu ince bir beze sararak kullanırlar. Bez ya da pamuk kullanımında hijyene dikkat etmeliyiz.

6 zühre 05 Ilk adet kanamasını ne zaman ve nasıl yasadık? Bir grup kadın ilk adetimizi konuştuk; ne hissettik korktuk mu ya da mutlu mu olduk büyümeye başladığımız için.daha önce biliyormuyduk ne yaşayacağımızı kimden öğrenmiştik, nasıl öğrenmiştik. Farklılıklarımızı ve benzerliklerimizi paylaştık. Bunu sizlerle de paylaşmak istedik: Katılımcılar: Serpil: 56 yaşında, bankacı, İstanbul doğumlu, bir kızı var. Nuray: 32 yaşında, ev hanımı, Giresun doğumlu, bir kızı var. Çiğdem: 23 yaşında, İstanbul doğumlu, öğrenci Saliha: 38 yaşında, ev hanımı, İstanbul doğumlu, iki çocuğu var, biri kız Sina: 25 yaşında, Berlin doğumlu, öğrenci Moderatör: Gamze Moderatör: Merhaba, bugün sizinle ilk adet (menarş) hakkında bir söyleşi yapacağız. İlk âdeti görmeye menarş denir, adet döneminin başlangıcı sayılır. Adet görme ile ilgili ilk bilgiyi kimden öğrendiniz, nasıl öğrendiniz? Nuray: Ben yengemden öğrendim Moderatör: kaç yaşındaydınız öğrendiğinizde? Nuray: 14 yaşımdaydım. Saliha: Arkadaşlarım aralarında konuşuyorlardı, onlardan öğrendim. Ailemle bu konuyu paylaşamıyordum. İlk adet olduğumda13 yaşımdaydım ama arkadaşlarımdan duyduğum için biliyordum. Benden önce adet olan arkadaşlarım nasıl adet olduklarını anlatıyordu. Adet olduğumda anneme anlattım. Annem de bana her sağlıklı kadının adet olduğunu söyledi. İlk bu şekilde öğrenmiştim. Sina: Ben ilk defa adet olma ile ilgili bilgiyi okulda öğrendim. Ve annem bana bu konu da bilgi verdi. Ve arkadaşlarımdan da öğrendim. Âdetin normal bir şey olduğunu, korkulacak bir şey olmadığını, adet döneminde ne gibi şeyler kullanmam gerektiğini öğrendim.

7 06 Saliha: Mesela Serpil Hanım gibi ilk adet olduğum dönemde ben de bez kullanıştım. Şimdi de orkid falan kullanamıyorum. Taşacak, akacak diye panik yaşıyorum. Zaten o dönem orkid yoktu hep bez kullanırdım. O günlerden beri bez kullanıyorum. Kızıma orkid alıyorum ama kendim bezle daha rahat ediyorum. Moderatör: Peki, çocuğu olanlar var. Çocuğunuza adet olmadan önce veya adet olduğunda nasıl bilgi verdiniz ya da siz mi anlattınız, çocuğunuz mu sordu? Saliha Hanım? Saliha: Kızım da sanırım arkadaşlarıyla paylaşıyordu. Ben de ona adet olmayla ilgili bilgi verdim. Moderatör: Saliha Hanım kızınıza ne anlattınız tam olarak? Saliha: ben de kızım bu durumu tüm sağlıklı kadınların olması gerekir. Vücuttaki kirli kan dışarı bir şekilde atılacak, biz bayanlarda adet olarak atılıyor, erkeklerde böyle bir şey yok. Erkekler bunu yaşamıyor, biz bayan olarak bunu yaşayacağız. Kadının bir özelliği bu, yani bu olmazsa olmaz. Tamamlayıcı unsur. Dedim. Dediğim gibi zaten çocuklar daha bir akıllı şimdi. Şimdi yeni nesil daha bir farklı, her şeyin bilincindeler. Televizyonlardan her şeyi öğreniyorlar. Erkek çocukları bile biliyor artık. Kızım bana geldi paylaştı benimle gayet rahattı. Ben mesela onun yaşındayken daha bir panik olmuştum. Moderatör: Peki siz Nuray Hanım? Nuray: Benim kızım fen bilgisi kitaplarından nasıl olduğunu öğrenmişti. Ped kullanmayı anlatmıştım kızıma, kızımla bunun gibi maceralarımız olmuştur. Kızım adet olunca ben ondan daha çok heyecanlanmıştım. Onun hiç umurunda olmamıştı. Saliha: Mesela benim kızım lisede şimdi. Bir keresinde bana anlatmıştı. Bir arkadaşı adet olmuş, sırada oturuyormuş, ayağa bir kalkmış, arkasında kan lekesi varmış. Böyle liseye gidip adet olmayla ilgili hiçbir şey bilzühre Çiğdem: Ben ilk defa annemden öğrendim. Adet olmadan önce onunla konuşmuştum. Serpil: Ben ilk defa arkadaşlarımdan öğrendim. Regl olmadan önce arkadaşlarım kan geliyor gibi bir şeyler söylüyorlardı. Biraz korkuyordum. Annem beni bu konuda aydınlatmamıştı. Anneme sormaya çekinmiştim. Annemle yakın bir diyalogumuz yoktu. Annem açık bir kadın değildi. Annemi tabi ki suçlamıyorum, o zamanın şartlarına göre davrandığını düşünüyorum. Saliha: Ben de ilk adet olduğumda panik yaşamıştım. Yazdı. Hava sıcaktı. Banyoya girdim. Hiç kimseye söylemedim. Ama evde ciciannem vardı. O annemden daha aydın bir kadındı. Adet olduğumu söyleyince bana gülümsedi, yanına çağırdı, saçımı okşadı. Ben de oldum, her kadın olur gibi şeyler söyleyip beni çok rahatlatmıştı. Bana sarılıp, beni sevmesi, saçımı okşaması bana çok iyi geldi. Sakinleştim, çünkü ben çok panik yapmıştım. Aslında âdetin nasıl olduğunu biliyordum ama başıma gelmediği için ne hissedeceğimi tahmin edememiştim. Çok heyecanlanmıştım. Moderatör: Anneannenizin size verdiği bilgi yeterli miydi sizce? Saliha: Yani şimdi yeterli olmasa bile o an yeterli gelmişti. Mesela şimdi daha çok bilgiye sahibiz. Kızlarımıza daha çok bilgi verebiliyoruz. Babası markete gittiğinde kızım için ped gerekiyorsa alabiliyor. Bizim babamızla öyle bir ilişkimiz yoktu. Biz babamıza söyleyemezdik böyle şeyleri, konuşulması ayıp sayılırdı, hissettirilmezdi babaya. Şimdi mesela kızımın adet sancısı olduğunda babası kızım bu dönem rahatsız diyerek kızımın durumunu anlayışla karşılıyor. Belki ilerde bu konuyla ilgili davranışlar daha da farklılaşacak. Serpil: Sina okul deyince aklıma geldi. Okulda din derslerinde adet görmeden bahsediliyordu. Kız erkek karışık olduğumuz için din dersi hocası üstüne basa basa anlatmaya çalışıyordu. Kızları utandırarak bu konudan bahsediyordu. Hâlbuki çok normal bir şey olarak anlatsaydı, korkunç bir şey olmadığını ve normal bir şey olduğunu anlayabilirdik. İlkokulda ve ortaokulda hep bu şekilde anlatılıyordu. Bu durumda derste tabi kızlar utanıp başlarını önüne eğiyordu. Tabi şimdi umarım böyle değildir. Ben 60 lı yıllardan bahsediyorum. Moderatör: Kendini adet olduktan sonra daha farklı hissettin mi? Çiğdem: Aslında ilk başta çok da mutlu olmadım. Şimdi bundan sonra ben hep bununla mı uğraşacağım diye düşünmüştüm. Ama alıştım, yapacak bir şey yok. Nuray: Ben yaşıtlarıma göre geç adet olmuştum. Ailem normal olmadığımı düşünüp beni doktora götürecekti. Ailem beni doktora götürmeden oldum. Yengem bana süslü bezler oyalamıştı. Oldum diye, doktora gitmeyeceğim diye çok sevinmiştim. Yengem beni çok rahatlatmıştı. Yengemi çok severim, bu dönem de bana çok farklı ve iyi davranmıştı. Ben adet olmaktan nefret ederim. Çünkü çok ağrılı adet olurum. Evlenmeden önce memlekette ebeye gitmiştim, hep aynı şeyi söylüyordu. Normal bunlar, Evlenince geçer, çocuk doğurursan geçer demişlerdi. Ama geçmedi hala ağrılı adet oluyorum. Burada bir kadın doktoruna gittim, çok yoğun olmadığın için normal demişti.

8 zühre 07 meyen kızlar var. Mesela yaşında kızlar adet olamayabiliyor da. İklimlere yöreye göre de değişebiliyor. Serpil: Ben kızıma olmadan önce mesela göğüsleri çıkmaya başladığında anlattım. Sanırım o da benim yaşlarımda olmuştu. Ama kızım bu durumu kabul etmedi. Daha doğrusu benim anlatmamı kabul etmedi. Reddetti. Bana her şeyi bildiğini söyledi ve pedimi hazırla sen benim dedi. Zaten bizim ailemizde gizlilik diye bir şey yoktur. Her şey oturulup konuşulur. Kızım ben anlatmadan önce biliyordu. Sanırım arkadaşlarından öğrenmiş. Ben fazla bir şey anlatmadım. Bu dönemi böyle problemsiz atlattık. Moderatör: Çiğden sen çocuğun olsa ona bu konuda nasıl bilgi verirsin? Çiğdem: Açıkçası ben ne biliyorsam ona anlatırım. Üreme organları ile ilgili o kadar çok şey bilmiyorum mesela ben. Belki önce rahim nedir onu anlatırım. Üreme organlarının yerlerini anlatırım. Sonuçta da doğumu sağlayan kadın olduğu için adet olunduğunu anlatırım sanırım. Normal doğal bir şey olduğunu ve hayatı boyunca da yani menopoza kadar olacağını söylerim. Böyle anlatırım herhalde daha ne anlatırım bilmiyorum. Saliha: bir de şimdi okullarda sağlık dersleri var. Ama sanırım bu konuları kızlarla erkeklere ayrı ayrı veriyorlar. Hatta orkid falan dağıtmışlar kız öğrencilere okulda. Kızım söylemişti. Moderatör: Okullarda sizce adet dönemi ve adet olma ile ilgili bilgi veriliyor mu? Çiğdem: Bizim de 40 dakikalık bir dersimiz olmuştu. Herkes alıyor mu bu dersi lise 1. sınıfta bilmiyorum. Kız ve erkek öğrenciler ayrı olarak. Ama bence kadının benini erkeğin de bilmesi gerekiyor, kadınların da erkeğin bedenini bilmesi gerekiyor. Bu derslerin ayrı ayrı yapılmaması gerekiyor diye düşünüyorum. Toplumda da seks dalga geçilecek bir konu olarak algılanıyor. Korkularımızla dalga geçiyoruz bence. Ben bu derslerin 40 dakika olmasını istemiyorum. Çünkü bu derslerin 20 dakikası sponsor firmanın ürününü tanıtmakla geçiyor. Kendi ürünlerini kullanırlarsa kızların hiçbir korkusunun kalmayacağını, taşma olmayacağını, kimsenin anlamayacağını iddia ediyorlar. Okullarda her yıl verilmemesi bence milli eğitim bakanının partisine göre de değişebiliyor. Mesela ben almıştım ama bizden önceki ve sonraki dönemdeki öğrenciler almamıştı. Moderatör: peki sizce bu konu ile ilgili en doğru bilgiye nerden ulaşılmalı? Saliha: Bence ortaokulda sağlık dersinin olması gerekiyor. Moderatör: Sağlık dersi deyince çok genel algılıyoruz. Mesela cinsel sağlık ya da üreme sağlığı dersi olmalı mı sizce? Saliha: Bence olmalı, çocukların bu konuda bilgilendirilmesi gerekiyor. Böyle konuları bildiklerinde bence her hangi bir şeye karşı açlık hissetmezler. Moderatör: Nuray Hanım bu konuda siz ne düşünüyorsunuz? Nuray: Bence şimdilik çocukların bu kadar bilgisinin olmasının yeterli olduğunu düşünüyorum. Kızımın fen kitabındaki bilginin yeterli olduğunu düşünüyorum. Bence ileriki yaşlarında bu bilgiyi her şekilde kendileri öğreniyorlar. Moderatör: Peki adet döngüsü ile ilgi bilginiz var mı? Kadınlar neden adet olurlar? Nuray: Ben adet olmanın üreme organlarının sağlıklı çalıştığını gösterdiğini biliyorum. Çiğdem: Benim bildiğim kadın hamile kalmazsa ya da kadın hamile kaldığında rahimde çocuğun etrafını saran bir şey olduğunu biliyorum. Rahimde bebeğin durması gereken yerde biriken kan, hamile olduğumuzda o nedenle gelmiyor. Ve eğer kadın hamile kalmazsa döllenmezse o kan boşa gideceği için kanı dışarıya atılıyor. Moderatör: Size bu konu ile ilgili kısa bir bilgi vermek istiyorum. Kadınların yumurtalıkları vardır ve her adet dönemi öncesi yumurtalıklarından tüplerine yumurta atılır. Bu yumurta tüplere atıldıktan sonra rahme gelene kadar rahim kendini döllenmeye hazırlar. Rahim bunun için ne yapar? Rahmin iç yüzeyinde kan ağlarından katmanlar oluşur. Eğer döllenme olursa, döllenmiş yumurta bu tabakaya yapışarak burada gelişmeye başlar. Kadın cinsel ilişkiye girmiyorsa ya da bu dönemde döllenme olmamışsa rahmin bu iç tabakası adet döneminde vajinadan dışarıya atılır. İşte adet döneminde vajinamızdan dışarıya atılan kan rahmin döllenme için hazırlandığı dönemde oluşturduğu bu tabakadır. Bu atılan kan kirli kan değildir. Normal kanımızdır. Ben size birilerine atlatmanız gerekir diye bilgi vermek istedim. Peki, sizce adet görme ile ilgili en doğru bilgiye çocuklarımız nerden ulaşmalı? Ya da kadınlar nerden öğrenmeli? Saliha: Sağlık bilgisi konusunda uzmanlar okullarda ders vermeli bence. Çocuklar ileriki yaşarında bu bilgiyle belki kendi çocuklarına daha doğru bilgiler verebilirler. Çiğdem: Okullarda çocuklara üreme sağlığı dersi verilmeli. Moderatör: İlk adet olma hakkında yaptığımız toplantıya katıldığınız için herkese çok teşekkür ederim.

9 08 zühre Vajinamız Yazan: Gamze Karadağ Kimimize göre gül goncamız, kestanemiz, küçük çocukken kukumuz, pupumuz, kimimize göre en kıymetlimis, gizli kutumuz, hediyemiz. Bunlara benzer pek çok sevimli ya da bazen kadını aşağılayan argo kelimelerle kadın üreme organı tanımlanmaktadır. Vajinamız için ise hazne, yarık, döl yolu, doğum kanalı gibi kelimeler kullanılmaktadır. Vajina için özellikle kullanılan farklı bir kelime yoktur. Çünkü bedenin bu bölgesi hakkında konuşmak, soru sormak genelde tercih edilmez, ayıp kabul edilir. bunun da etkisiyle kadınlar üreme organlarını tanımakta ya da tanımlamakta zorlanırlar. Hatta öğrenmeyi bile reddetmeye varan tepkiler geliştirmektedirler. Sonuçta dilimizde üreme organımızın ayrı ayrı her bölümü için kelimeler yoktur. Şimdi küçük bir vajina turuna çıkıp onu birlikte keşfedelim, tanıyalım ve sonra kullanalım. Elimize bir ayna alıp ya da aynanın karşısına geçip elimizi bacaklarımızın arasına götürdüğümüzde, yumuşak, tüylü bir çıkıntıyla yani Venüs tepesi ile karşılaşıyoruz ve daha aşağısındaki delikten içeri parmağımızı soktuğumuzda üreme organımızın bir bölümü olan VAJİ- NA ya girmiş oluyoruz. Vajina tam da size tarif ettiğimiz gibi apış aramızdadır. İdrar deliği ve vajina girişi birbirlerine komşudurlar. Aynayla baktığımızda iç dudakların içerisinde kalan bölge idrar deliğini ve vajina girişinin üzerini örter ve adeta dış etkilere karşı bir koruyucu kalkan görevi görür. İdrar deliği bu dudakların içinde daha yukarıda vajina girişimiz ise daha aşağıdadır. Vajina girişinin görüntüsü, tıpkı vajinanın dışında kalan iç ve dış dudakların büyüklüğünün uzunluğunun ve renginin kadından kadına değişebileceği gibi her kadında farklı olabilir. Bu farklılığın en önemli sebebi ise aktif cinsel hayatımızın olup olmamasıdır. Aktif cinsel hayatı olamayan kadınların vajina girişinde bekâret zar vardır. Bekâret zarının yapısı kadından kadına farklılık gösterir. Hepimizin kafasında bu konu ile ilgili yığınla soru var. Acaba ilk vajinal cinsel birleşmede çok canımız acıyacak mı? Çok kanamamız olacak mı? Az kanamamız mı olacak? Hiç kanamamız olmayabilir mi? Hatta bekâret zarı birileri tarafından öyle önemsenmekte ki kanama ilk vajinal cinsel birleşmede kanaması olmayan kadına bunun bedelini hayatıyla dahi ödetebilmektedirler. Şimdi konumuz Vajinamız; bekâret Büyük Dudaklar Lubia Major Küçük Dudaklar Lubia Minor Venüs Tepesi Anüs Makat zarı vajina girişinde bulunan sadece ince ve esnek bir zardır. Bu zar esnek olduğu için ilk vajinal birleşmede yırtılmayabilir, yırtıldığında zardaki yırtığın boyutlarıyla orantılı olarak az kanamanız da olabilir çok kanamanız da olabilir. Vajinanın iç duvarları tırtıklı, katlı yapıdadır. Vajina, Regl döneminizde kanın dışarıya çıkışını, doğum sırasında bebeğin dış dünyaya çıkışını, cinsel ilişki sırasında penisin girişini sağlar. Bazılarımız vajinamıza parmak, penis, dildo (vajinal uyarılmayı artıran şekli penise benzer plastik, lastik ya da çelik çubuk), adet dönemlerinde tampon sokarız. Vajinanıza parmağınızı soktuğunuzda üst kısmının yani tavan kısmının pütürlü olduğunu hissedeceksiniz. İşte bu pütürlü kısım idrar yoludur. İdrar yolu vajinanın üst duvarını oluşturur. Parmağımızı biraz daha derinlere doğru uzattığımızda ise parmağımızın ucuna bazı dönemler yumuşak bazı dönemler ise biraz sert olarak hissettiğimiz yuvarlak bir bölüm gelecek. İşte burası da serviks yani rahim ağzıdır. Cinsel uyarılma sırasında vajinamızın kasılıp gevşemesini çevresindeki kaslar sağlar. Vajinamız Klitoris İdrar Deliği Vajina Girişi çok esnektir. Yoksa nasıl doğum yaparken 11 cm kadar açılıp doğum tamamlandıktan eski formuna geri dönsün. Cinsel uyarılma sırasında vajinamızın yapısında bazı değişiklikler olur. Vajinanın dışındaki kaslar gerilip gevşer. Klitoris çevresindeki aynı zamanda dış dudaklar ve çevresinde aynı peniste olduğu gibi süngersi dokular vardır. Bu süngersi dokulara cinsel uyarılma sırasında kan dolar ve bu bölgemiz (vulva) şişer. Vajinanın tavanı idrar yolunun tabanını oluşturur. Vajina ve idrar yolun ortak kullandığı bu bölge de süngersi yapıdadır. Yine cinsel uyarılma sırasında bu bölge de şişer. Vajina cinsel birleşmeyi İLLUSTRASYON: SİBEL ÇİFCİ

10 zühre 09 İLLUSTRASYON: SİBEL ÇİFCİ kolaylaştırmak için salgı üretir. (vajina ile ilişkili diğer organlarımızın işleyişini Zühre nin diğer sayılarında sizlerle paylaşacağız). Cinsel uyarılmayı artırmak, cinsel hayatımıza renk katmak ve idrar kaçırma sorunumuz varsa bunu aza indirgeyebilmek için bir egzersiz yapabiliriz; Kegel Egzersizi Spor yapmanın daha iyi orgazmlar yaşamanızı ve daha kolay doğum yapmanızı sağlayacağınızı biliyor muydunuz? Ancak her sıradan egzersiz değil, sadece belirli bir egzersiz dizisi pelvik tabanınızı güçlendirebilir. Orgazm ve doğum konularındaki olumlu etkilerinin yanı sıra bu egzersizler aynı zamanda doğum sonrasında kas tonunuzu eski haline getirebilir, idrar kesesi üzerindeki denetiminizi artırabilir ve vulvanızdaki ağrılarınızı muhtemelen giderebilir. Bu egzersizler Dr. Arnold Kegel in ardından Kegel egzersizleri olarak adlandırılmıştır. Bunlara güçlendirici egzersizler, aşk kası egzersizleri ya da PC (pelvik taban kası) egzersizleri denildiğine de rastlayabilirsiniz. Pelvik taban kasları bedenimizdeki üç açıklığı (idrar kesesi, vajina ve rektum) çevreler ve pubococcygeus (PC) kası olarak anılırlar. Pelvik taban kaslarını bulmanın kolay bir yolu çişinizi tutuyormuş gibi yapmaktır (bunu çişinizi yaparken denemek iyi değildir). Bunun yanı sıra parmağınızı yarısına kadar vajinanızın içine sokarak vajinanızla parmağınızı tutmaya çalışabilirsiniz. Kasları yukarıya ve içeriye doğru çektiğinizi düşünün ve karın kaslarınızı ve kalçalarınızı rahat bırakmaya çalışın. Bu egzersizlerde karın ve kalça kaslarını kullanmak kolaydır ama karnınızı kullanırsanız PC kasınızı çalıştırmıyorsunuz demektir! PC kasını on saniye boyunca yukarıya ve içeriye doğru sıkın, sonra da on saniye boyunca rahat bırakın. Bunu birkaç dakika tekrarlayın. Kası içeri ve dışarı doğru hızla kasarak ya da sıkarak da hissetmeyi deneyebilirsiniz. Bu egzersizleri herhangi bir yerde ve zamanda yapabilirsiniz. Kırmızı ışıkta beklerken ya da lavabo başında bulaşık yıkarken bunları yapmayı bir alışkanlık haline getirmeye çalışın. Vajinamızın hijyenine itina etmeliyiz. Dışkılamadan sonra yıkanırken veya temizlenirken önden arkaya doğru silinmemiz gerekir. Çünkü arkadan öne doğru silindiğimizde anüste bulunan birçok bakteri vajinamıza girebilir ve enfeksiyona neden olabilir. Riskli bir davranış da Vajinal cinsel ilişki sonrasında vajinal duş yapılmasıdır. Bunun coğrafyamızda zaman zaman uygulandığını bilmekteyiz. Oysa vajina dış müdahale olmazsa kendi kendini temizleyebilen bir organdır. Vajina içinde bulunan parlak ve kırmızı deri mukoza denilen ve ağız, göz kapağı içi, makatın iç kısmı gibi dışa açılan organlarımızda bulunan özel bir deridir. Bu derinin bize zararsız bakterilerden oluşan flora adı verilen bir örtüsü vardır. Floranın koruyucu özelliği şampuan, sabun hatta su ile bozulabilir. Bu durumda da mantar ya da bakteri enfeksiyonları gelişir. Temizlik için sadece perine bölgesinin yıkanması yeterlidir. İLLUSTRASYON: SİBEL ÇİFCİ

11 10 zühre Sıfır beden; bir rüyadan kâbusa uyanmak gibi Yazan: Nuran Kızılkan Güzellik algısı zamanla nasıl da değişiyor Bir zamanlar zenginliğin, asaletin, doğurganlığın sembolü şişman kadın zamanının algısında güzel kadın iken bu günün algısında güzel kadın kaybettiği kilolarıyla ünü, üstünlüğü, statüyü sembolize ediyor. Moda ikonu olarak anılan kadınların ve ünlü kadınların televizyonlardan, internet haberlerinden, gazetelerden gözümüze, zihnimize işleyen imajları kolektif güzel zayıftır algısına yol açıyor. Eskiden bir dirhemi bin ayıbı örten kiloların şimdi bir dirhemi bin ayıp işitiyor. Kilo kaybetmek isterken yapılan diyetlerle az beslenen vücut, harcadığı enerji miktarını en aza indirgemeye çalışırken kadının doğurganlığı da bundan doğrudan etkileniyor. Angelina Jolie ve Victoria Beckham, seksi ve güzel olarak tanımlanan bu zayıf ve bunun alegorisi güçlü kadınların çocuk doğurmak istediklerinde yaptıkları ilk şey kilo almak oldu. Doğurur doğurmaz da hızla kilo kaybetmek. İmajlarını sarsmamak, ünlerini korumak adına avurtları çökük, bacakları bir deri bir kemik ve sağlıksız olmayı kabul ediyorlar. Sağlık Bakanlığı, vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesine bölünerek hesaplanan Beden Kitle İndeksi (BKİ) nin sağlıklı bir kişide 20 ile 24,9 arası olması gerektiğini, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ise yetişkin ve sağlıklı bir insanın BKİ nin en az 18,5 olması gerektiğini belirtiyor. Yetişkin kadınlarda en küçük beden olan 36 bedenden daha düşük olan ve sıfır beden olarak adlandırılan 32 bedene sahip kadınların BKİ değerleri ise aralığına denk düşüyor ve 2007 de beş manken beslenme bozukluğuna bağlı sağlık nedenlerinden dolayı öldü. Bu modellerden ikisi kardeşti ve altı ay arayla kalp yetmezliğinden gencecik yaşta öldüler; biri 23, diğeri 18 yaşındaydı. Kardeşlerin ajansı utanmadan bunun genetik bir rahatsızlık sonucu oluştuğunu iddia etti. Ailelerinin ve arkadaşlarının anlattıklarından anladığımız kadarıyla sadece meyve suyu veya salatalık ve kola ile beslenmeye (!) çalışıyorlarmış. Peş peşe gelen model ölümleriyle ünlü markalar, modacılar konseyleri, hükümetler, modacılar sarsıldı. İngiltere de, ardından da İspanya ve İtalya da defilelere sıfır beden mankenlerin çıkartılmaması kararları alındı. Olivera Toscani Reklam Afişi de Benetton için AIDS ten ölmek üzere olan bir adamı fotoğraflayan, her kampanyasıyla olay yaratan provakatif reklâmcı Toscani son olarak bir moda grubunun No-lita isimli markasının ilanında 14 yıldır anoreksik olan, 27 yaşında ve 31 kilo gelen bir mankeni kullandı. Toscani, bu ilanın amacının moda tanrısı nın dayattığı zayıflık çılgınlığının sonuçlarından anoreksiyanın nasıl bir hastalık olduğunu göstermek olduğunu söylüyor, ancak ilan gün yüzüne çıktığı andan itibaren ciddi eleştiriler aldı. İtalyan Anoreksiya Çalışmaları Derneği Başkanı Fabiola De Clercq, fotoğrafta görülen kadının tedavi görmesi gerektiğini, resmi çok itici ve kaba bulduğunu söyledi. De Clerq e göre ilan anoreksik insanlara yardımcı olmaktan çok uzak, hatta ilanı gören anoreksikler, resimdeki kızdan daha ince olmayı bile düşünebilirlermiş. Sıfır bedenin çirkin kız kardeşi anoreksiya nedir peki? Kilo almaktan derin ve güçlü bir korku duyma, beden imajı bozukluğu ve birbirini takip eden en son 3 adet döngüsünün yaşanmamış olması. Anoreksik hastalar vücut ağırlıklarını normal bir insanın vücut ağırlığının %15 ine denk gelen bir ağırlıkta tutmak için yemek yemeyi redderler. Anorexia kelimesi Latince iştah kaybı manasındadır. Ancak bu hastalığın böyle adlandırılması çok da isabetli değildir çünkü hastalar genellikle açlık olgusunu yok sayarlar, yeme arzusuna müdahale ederler. Sık sık başkaları için yemek yapma, yemek yiyecekmiş gibi yapıp yemeklerini saklamak gibi yemediklerini başka insanlardan saklama gayreti görülmektedir. Herhangi bir yaş grubundaki kadınlarda hatta erkeklerde de görülebildiği halde genellikle buluğ çağındaki çocuklarda ve genç kadınlarda daha sık rastlanmaktadır. Magazinin, moda dünyasının ünlülerinin günümüz aristokrasisinin şaşaalı dünyasında ısrarla sunulan ideal imaj a ulaşmak isteyen yetişmekte olan kadınlar bu ölçülere erişmek için takıntılı ve acımasız bir şekilde diyet yapmaya başladıklarında anoreksiya olma tehlikesiyle karşılaşıyor. Günde 1000 kalorinin altında besin tüketmeye başlıyor, yağı ve eti keserek sadece sebze ile ya da meyve-sebze suyu, kola ile besleniyorlar. Yeteri kadar kalori almadıkları ve gerekli besin elementlerini alamadıkları için hızla doku kaybına uğruyorlar. Tırnaklar ve saçlar zayıflıyor, ciltte kuruluk ve sarı bir renk oluşuyor. En üzücüsü ise bütün o kemikleri çıkık görüntülerine rağmen kendilerini halen şişman buluyor oluşları. Saç, tırnak bir yana anoreksıya bunlardan daha da önemlisi kalp atışlarını ve kan basıncını azaltıyor, bu rahatsızlığı olan kişilerde ritim bozukluğu ve kalp yetmezliği gibi rahatsızlıklar

12 zühre 11 ortaya çıkıyor. Beslenme yetersizliği sonucunda kalsiyum eksikliğine bağlı kemik erimesi ve kemiklerin kırılgan hale gelmesi görülüyor. Ve olabilecek en kötü şey bazıları bu süreci ölümle noktalıyor. Anoreksiya hastalarından %6 sı, tedaviden sonuç alamayarak ölüyorlar. Peki bu kadınlar neden hastalanıyorlar? Sıfır beden, imajı elbette birdenbire ortaya çıkmadı. Uzun süredir çocuklaşmış, zayıf kalmış beden imajları zihnimizde ve belleğimizde. 70lerin sıska mankeni Twigy ve 80lerin masal prensesi Diana. Kadın bedeninin kimliğinden, ruhundan ayrı kabul edilmesi ve bir kabuk gibi sunulmasının getirdiği bir sonuçtur bu. Birdenbire (!) nerden çıktıkları belli olmayan sıska mankenlerin fırlayacakmış gibi duran kemikleri, solgun yüzleri ve hayalet bedenleri gözümüze Toscani ile birlikte batmaya başlamışsa da sıska çocuk bedenli kadınların gözümüze hoş gösterilmesi bir öykünme aracı olması çoktandır var. Medya şimdi sıska çocuk kadınları kovalıyor, alay ediyor, hastalıklı ve anormal olduklarını ifşa ediyor ya, bir gün tekrar sıfır bedenin hortlamayacağını kimse iddia edemez. Ne yememiz gerektiğini, nasıl diyet yapılacağını, kilo vermemizi, almamızı dikte eden görsel iktidarın dili halen zayıf kadını güzel bir imaj olarak dayatıyor. Bunun sonucu olarak gelişebilen anoreksiya; zayıf kadının iskelet kız kardeşi, bir uğursuz gibi muamele görüyor. Bütün bu imajları biraz kazıdığımızda bedenimiz üzerinden bir kadını kimliksizleştirmeye, cilalı imajla kaplı, içi boş kof bir kabuğa dönüştürmeye çalışan bir müdahalenin izleri çok açık. Diyet yapmak zorunda değiliz, light yiyecekleri tüketmek, zayıflama ilaçlarına bağımlı olmak, sağlığımızı bozmak, bedenimize zarar verecek ve bize acı verecek hiçbir şeyi yapmak zorunda değiliz. Kadın olmak için, İnce ve narin olmamız, küçük bedenlere sahip olmamız gerekmiyor. Yoksa bu sıfır bedenin temsil ettiği sıfır kadınlar olarak kalacağız.

13 12 zühre Ne yapacagımızı bilemedigimiz: Kıllarımız, Tüylerimiz Yazan: Gamze Karadağ Herkes beğenilmek, onaylanmak ister ve biz kadınlar vücudumuzun görüntüsüne önem veririz. Bazen vücudumuzun görüntüsü kadın arkadaşlarımızı, erkek arkadaşlarımızı, ailemizi, ağdacımızı, kuaförümüzü bizden çok ilgilendirir. Saçını kestirsene, biraz kilo vermelisin bence, canım göbeğin çıkıyor, tüylerini almalısın, tüylerini ağdayla al, çok makyaj yapıyorsun gibi sözleri uzun tüyler pis, günah, kadının bacağında kıl, tüy olmaz gibi inanışları zaman zaman her birimiz duymuşuzdur ve duymaktayız. Peki, bu sözleri duyduğumuzda ne hissediyoruz? Hak mı veriyoruz, kafamız mı karışıyor, aynaya baktığımızda daha mutsuz mu oluyoruz, yoksa benim bedenim; kim ne karışır, ben karar veririm deyip onları duymazdan mı geliyoruz? Hangisiyiz? Hangisisiniz? Kadınlar arasında kıl, tüy muhabbetleri vazgeçilmezlerdendir. Nerdeyse vücumuzdaki tüm tüyleri alıp yok edeceğiz. Dudak üstü bölgesi, kaşlar, pubik bölge, bacaklar, kollar, göbek çevresi tüyleri, yüz. Tüylerimizi neden alıyoruz, nasıl alıyoruz, neyle alıyoruz, hangi yöntem daha ağrısız, hangi yöntem daha sağlıklı bunları konuşur dururuz. Bazen birbirimize öneriler veririz, bazen diğerlerinin bedenlerine müdahale ederiz. Ancak bizim coğrafyamızın kıl-tüy gerçeği dünyadaki tüm kültürlerdeki kadınların gerçeği değildir. Bazı kültürlerde kadınlar bedenlerindeki tüyleri yok etmezler; diğer bazı kültürlerde ise kopartma yerine sadece kesme, traş bıçağı gibi yöntemler kullanırlar. Farklılıkları göstermesi açısından bence iyi bir örnek bikini ağdasıdır. Son yılların modası bikini ağdası bikininin kasık bölgesinden çıkan pubik kılların bacaklara uzayan kısımlarının alınmasıdır. Bunun bizim ki gibi temizlik ve estetik kaygılarla pubik bölge (pubik bölge: kasıklar arasındaki üçgen bölge) kıllarının hepsinin alındığı bir kültürde pek bir karşılığı olmamaktadır. Kadının kendisi dışında onu şekillendirme iktidarını elinde tutmak isteyenler, inançlar, bilim kaynaklı disiplinler tüyleriyle ilgili de tavsiyelerde bulunur. Örneğin bizim coğrafyamızda kime sorarsak soralım kadının pubik bölgedeki kılların alınması iyi kadınlar ve aile kadınları için tavsiye edilir. Hatta alınmaması, genel düşünceye göre kadının kirli ya da ahlaki açıdan tartışmalı olması gibi bir anlayışı doğurur. Ama diğer yandan yine Anadolu nun bazı bölgelerinde genç kızların bu tüyleri alması hoş görülmez, evlilik aşamasında alınması tavsiye edilir. Bu da bize tüylerin alınmasının aslında kadının erkeğine hazırlanma süreci olarak algılandığını gösteriyor. Vücudumuzdaki bitmek bilmeyen bu tüyleri almak için onlarca yöntem bulmuşuz ve bulmaktayız. Külle tüyleri alma, hamamotu kullanma, sakızla ya da ameliyat eldiveni ile tüyleri kopartma, çam sakızı toplayıp onu kullanma, ağda yapma, traş etme, tüy dökücü krem, epilasyon makinesi, lazer epilasyonu ve iple tüyleri alma bu yöntemlerin bazıları. Teknolojinin gelişimiyle kullanılan yöntemler de farklılaşarak epilatörlerin ve lazer epilasyonunun yaygınlaşmasına rağmen hala hazır ya da evde yapılan ağdalar en yaygın kullanılanlardır. Ağda ve epilasyon gibi tüy ve kılları kökünden alan yöntemlerin kullanımında cilt sağlığımız için bazı uygulamalara dikkat etmeliyiz. Cildin, uygulamadan önce yıkanması ile uygulama sonrası açılacak kıl kökü boşluklarının enfekte olması önlenecektir. Alınması gereken bir diğer önlem ise ağda ya da epilasyon uygulamasından sonraki birkaç saat yani ciltte kıl kökü boşlukları henüz açıkken yıkamamaktır. Tüy dökücü krem ya da tozlar ise hassas ciltlerde alerjik reaksiyona neden olabilir. Bu nedenle önce kol ya da bacakta 2 cm x 2 cm gibi küçük bir alana uygulanıp cildin tepkisi görülmeli ve sonra uygulama yapılmalıdır. Ayrıca çok ince deri bölgelerinde mesela bacak arası bölgesinde vajina çevresindeki iç ve dış dudaklarda ağda gibi zorlayıcı yöntemler uygulamak ciddi tahrişlere yok açabilir, bundan kaçınmak gerekir. Yara ve

14 zühre 13 berelenmelere, bölgedeki salgı bezlerinde enfeksiyona neden olabilir. Tüm bunların dışında mutlaka ciltteki tüylerin hepsi temizlenmek isteniyorsa şunu unutmamak gerekir: dışa ya da içe açılan organların çevresindeki tüylerin koruyucu özelliği vardır. Örneğin kirpiklerin gözü, kulak kıllarının kulağı koruduğu gibi perine kılları (perine kılları: vajina çevresi kılları) da vajinayı korur. Belki de kavramlarımızı sorgulayarak başlamalıyız. Genellikle temizlik olarak adlandırılan kılların alınması görsellikten öte bir anlam taşıyor mu yoksa geçekten temizlik su ve sabunla yıkanmak mıdır? Ve bir soru daha var: acaba tüy ve kılları almaya bizi yönelten normlar, değer yargıları ne kadar bizim? Kararlarımı kendim veririm. Ağdacı kadınlarla ağda yaptırmaya kuaföre giden kadınlar arasında ince bir iktidar ilişkisi var. Ağdacılar, bir yandan maharetli elleriyle ağdayı ve sizi ağda denilen bir nevi kadın dini ritüeline hazırlarken bir yandan da size dilleriyle de ağda yaparlar. İstediğiniz kadar okumuş olun, kariyerinizi yapmış ve kendinizi gerçekleştirmiş bir kadın olun ağdacı kadının karşısında her kadın eşittir, kıllı bir yumak. Ağdacı diliyle sizin kendinize olan bütün güveninizi yerle bir eder. Kıllı yerlerinize şöyle bir bakıp hemen ve illa ki gördüğü şeyi beğenmeyip şüpheci, yargılayıcı ve suratını memnuniyetsizlikle buruşturarak o meşum soruyu sorar: Jilet mi vurdun sen bunlara?. Gözlerdeki o yoğun şüpheli bakış ve ne cevap verecek olursanız verin beğenmeyeceğini belli eden o dudak büküş. Sorunun geleceği bellidir ve ağda yapılan o jinekolog muayene odalarına benzeyen küçücük beyaz odanın duvarlarından bir o yana bir bu yana savrularak gelir ve tam yüzünüzün orta yerine çarpar. Ve hayır inandırıcı Agdacı Kadın İktidarı Yazan: Nuran Kızılkan bir cevap değildir hiçbir zaman. Gider gelir aynı soruyu yinelerler iş sürerken, Yok yook, sen kesin jilet vurmuşsun. Bir batık bulduğunda, suç mahallinde kanıt bulan cinayet masası dedektifi gibi yüzleri erince boğulur. Akabinde ustaların yüzünde görülen çok zor bir iş, ama yapacağız, eh benden başkası da beceremez bakışı. Kadın olmak çok garip; her yerde neyi nasıl yaptığınızı, nasıl göründüğünüzü gözetleyen sizin hakkınızda rapor tutan gözler var sanki. Bu gözler, kıllarınızın ne kadar uzadığını, çok mu az mı olduğunu, kalınlığını, rengini, batık olup olmadığını kontrol edip yüksek kıl mahkemesine sizi şikâyet ediyorlar sanki. Bu gözler gerçekten yok olsalar da siz kendiniz yerleştirirsiniz ya da birileri sizin için bunu yapar: anneniz, ablanız arkadaşlarınız, komşularınız ve diğer tüm iş bilir kadınlar. Ağdacının eline bu vaziyette düştüyseniz ki başka şekilde düşme imkânı var mıdır bilmiyorum, başınıza geleni çekeceksiniz. Çünkü hattı zatında gayet savunmasız bir şekilde elinde silahlarıyla (bez ve ağda) bir amazonun karşısındasınızdır. Ağdanın faydalarından başlar söylevine ağdacı kadın, kılları azalttığından, düzenli ağdanın batık yapmadığından. Yüzyılların kadın kültü önünüze yığılıverir; temizlik, estetik, kendini erkeğe hazırlama, kadın olma yani kılsız olma erkin sembolü kıldan arınma. Ağdacıyla paylaşılacak tek ortak payda vardır. Bir sonuca varmayan kendini tekrar eden kadınların şikâyet etme, ama düzeni sürdürmeye devam etme alışkanlıklarıyla ve sessizce nihayetlenen kadın olmak ne zor konusu. Biz kendimizi onlar için hazırlıyoruz da onlar kendilerine bakıyorlar mı sorusu. Bütün o kıllı, göbekli, kel, ter kokan karısının yanına böyle yanaşan erkek yığını. Her yaştan, eğitimden kadın böyle sunulduğunda erkeklerin kendilerine aynı derecede özen göstermedikleri konusunda hemfikirdir de bu kadın kültü, bu kadını erkinden arındırma geleneği böylece sürer gider. Tepemizde Demoklesin kılıcı gibi bekleyen o gözler bizi ve kıllarımızın durumunu izlemeye devam eder.

15 14 zühre Kadınlardan Sivil Toplum Kuruluşları nın öyküsü Yazan: Mor Çatı Kollektifi Kadın hareketinde 1987 yılının ayrı bir önemi var. Türkiye de kadınların erkek şiddetine karşı ilk başkaldırısı bir grup feminist tarafından bu yıl içinde örgütlendi. Çankırı da bir yargıç, kadının sırtından sopayı, karnından sıpayı eksik etmemek gerekir diyerek bir kadının boşanma talebini reddetmişti. Bu karar bir dizi eylemin de başlangıcı oldu. Dayağa Karşı Kadın Dayanışması adı altında Türkiye de egemen zihniyeti derinden sarsan eylemler gündeme getirildi. Eylemlerin habercisi 80 li yılların başında kadınların ilk kez feminist talepler etrafında bir araya gelişleridir yılları arasındaki dönemde Yazko bünyesinde kadınlar feminizmi tartışırlar, Somut dergisi için bir sayfa hazırlanır yılının Nisan ayında Kadın Çevresi kurulur ve feminist yazarların kitapları Türkçeye kazandırılır. Ve ardından kampanyalar başlar Mart ayında BM nin kadınlara karşı ayrımcılıkla ilgili sözleşmesinin Türkiye tarafından imzalanması yönünde kadınların açtıkları kampanya, 1989 da Mor İğne Kampanyası, 1990 da Bedenimiz Bizimdir ve boşanma eylemleri, tabi ki Dayağa Karşı Kadın Dayanışması Kampanyası kadın kurtuluşu için mücadelenin o dönemdeki yapı taşlarını oluşturdular. Dayağa Karşı Kadın Dayanışma-sı nı başlatan Çankırı da yargıcın verdiği karar adalet sisteminde de erkek egemenliğinin yaygınlığını açıkça ortaya koyuyordu. Kadınlar erkek şiddetinin toplumda nasıl meşru görüldüğünü örnekleyen bu karara karşı önce protesto telgrafları çektiler, adliyeye gitiler, dava dilekçeleri verdiler. Hukuk sistemi, bu karara karşı ayaklanan kadınları muhatap saymıyordu. Buna rağmen, karara ve dayağı meşru sayan sisteme karşı mücadele giderek genişledi. Kadınlar heyecanlı toplantılarda biraraya gelmeye devam ettiler. 17 Mayıs 1987 de Yoğurtçu Parkı nda bir miting yapıldı ve mitinge katılan yaklaşık 2 bin 500 kadın, Dayağın çıktığı cenneti istemiyoruz, Haklı dayak yoktur, Kadınlar! Dayağa karşı dayanışmaya, Dayak aileden çıkmadır dedi. Kampanya 4 Ekim 1987 de Edirnekapı daki Kariye müzesinin bahçesinde o zamana kadar eşine pek rastlanmamış bir şenlikle sürdü. Şenlikte, tartışmalar, şarkılar, oyunlar biraradaydı. 8 Mart 1988 de Cağaloğlu nda Geçici Modern Kadın Müzesi açıldı, bu müze küçümsenen ev işlerini, görmezden gelinen kadın emeğini, gizli yaşamaya zorlandığımız regl gibi kadınlık hallerimizi görünür kılıyordu. Aynı yıl kolektif biçimde hazırlanan ve kadın tanıklıklarına dayalı Bağır! Herkes Duysun! Kitabı yayınlandı. Kampanya sürecinde ortaya çıkan tanıklar, karşılaştığı şiddet nedeniyle avukat, doktor, kalacak yer talep eden kadınlar, dayanışma ağlarının oluşturulmasını zorunlu hale getirmişti yılı Ocak ayında şiddete maruz kalan kadınların hukuksal ve pratik destek alabilecekleri bir telefon ağı oluşturuldu. Ancak bir süre sonra dayanışma ağlarının da yetmeyeceği, bir sığınağın gerekli olduğu somut biçimde ortaya çıktı. Şiddetle yüz yüze olan kadınlarla FOTOĞRAF: TUĞBA TEKEREK

16 zühre 15 dayanışmayı sürdürmek, aile içindeki şiddete karşı mücadeleyi yaygınlaştırmak amacıyla 1990 da Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı kuruldu. Neler Yapıyoruz Danışma Merkezinin çalışmaları 1990 yılından bu yana Mor Çatı gönüllüleri şiddete uğrayan kadınlarla dayanışma oluşturuyor. Danışma Merkezine telefonla ya da yüz yüze ortalama günde 10 başvuru olmakta. Merkez, çalışmalarını kadınlara yardım etmek değil, şiddete karşı kadın dayanışması oluşturmak, birlikte mücadele etmek üzere sürdürüyor. Gönüllü dayanışması: Mor Çatı ya, yaşadıkları şiddet nedeniyle başvuran kadınlarla genellikle önce telefonda görüşülür. Ardından yapılan yüz yüze görüşmede, seçenekler birlikte gözden geçirilir, şiddetin sorumlusunun kadınlar olmadığı vurgulanır. Kadınlar, kendileri ile ilgili en doğru kararı yine kendileri verecektir. Mor Çatı gönüllüleri kurtulmuş kadınlar değildir. Bu nedenle bizler, başvuru alırken kendi önyargılarımızı, değerler sistemimizi de sorgularız. Mor Çatı da gönüllü olmak için atölyelere katılmak gerekir. Bu atölyelerde başvuru alırken birbirimizi yargılamamak, aktif dinlemek gibi teknikler paylaşılır, kadın dayanışması, kadına yönelik şiddetin kökeni ve mücadele yöntemleri konuşulur. Dayanışma isteyen kadınlar, ihtiyaca göre Mor Çatı gönüllüleri aracılığıyla avukat veya psikologlara yönlendirilirler. Eğer sığınak talebi varsa birlikte değerlendirilir. Psikolojik destek: Şiddet yaşamanın getirdiği umutsuzluğu, suçluluk duygusunu, utanç ve korkuyu yenebilmek, yeni yaşam seçenekleri oluşturabilmek için Mor Çatı da psikolojik danışmanlık sağlanır. Bu alanda çalışma yapan herkesin öncelikle hiçbir kadının şiddeti provoke ettiğine, ya da bunu hak ettiğine inanmaması beklenir. Kısacası bizce, şiddet gören kadınlara destek verecek psikologların kadın bakış açısına sahip olmaları gerekir. Kadınların yeniden güçlenebilmeleri için bu çok önemli bir noktadır. Cinsiyetçi bakış açısı taşıyan uzmanların kimi zaman yanlış yönlendirmelerde bulundukları deneyimlenmiştir. Hukuksal destek: Şiddete uğrayan kadınların büyük bir çoğunluğu, yasal haklarını ve bunları nasıl kullanacaklarını bilememektedir. Kadınların bu ihtiyaçları gönüllü avukatlarımızın verdiği hukuksal danışmanlık ile karşılanmaktadır. Hukuk alanında çok sık gözlenen bir durum, uygulayıcıların kadından yana olmayan yaklaşımları nedeniyle var olan yasalardaki olumlu hükümlerin bile uygulanamamasıdır. Bu nedenle hukuksal danışmanların da kadın bakış açısına sahip olması büyük önem taşır. Sığınak: Sığınakların en önemli işlevi kadınlara can güvenliği sağlamaktır. Sığınaklarda, kadınların iç güçlenmelerini sağlamak, şiddetsiz bir ortamda kendilerinin ve çocuklarının hayatları ile ilgili özgür iradeleri ile karar alabilmelerin olanaklarını oluşturmak için sosyal, hukuksal, psikolojik destek verilmektedir. Ayrıca diğer kadınlarla bir arada olarak şiddeti sadece kendilerinin yaşamadıkları konusunda farkındalık yaratır. Böylece şiddete maruz kalmış kadınlar utanç duygusundan kurtularak dayanışma içinde olabilecekleri kadınlarla karşılaşırlar. Mor Çatı kurulduğu 1990 yılında, maddi sıkıntılar yüzünden sığınak açamadı; fakat danışma merkezi ile kadınlara destek verdi. İlk dönemde yapılan çalışmalar sonucunda Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu na bağlı bazı misafirhaneler şiddete uğrayan kadınları da almaya başladı te ise sığınak faaliyete geçti. Alçılan sığınak 1998 yılına kadar yürütülebildi. Ekonomik sıkıntılar nedeniyle 3 yıl çalıştırılabilmesine rağmen, sığınak 350 kadın ve 250 çocuğa şiddetsiz bir yaşama geçmenin olanaklarını sağladı. Mor Çatı sığınağı Türkiye deki ilk bağımsız sığınaklardan biridir. Yürütülen sığınak çalışması gerek kadın hareketine gerekse devlete kadın bakış açısı ile nasıl bir sığınak çalışması yapılacağı noktasında örnek teşkil etmektedir. Mor Çatı 2005 Ekim ayında Beyoğlu Kaymakamlığı SYDV ile gerçekleştirdiği 2 yıllık protokol ile 2. sığınak çalışmasını hayata geçirdi. Bu çalışma bir devlet kurumu ile bir kadın örgütü arasında ortaklaşa gerçekleştirilen ilk sığınak deneyimidir. Sığınağın finansal desteği Beyoğlu Kaymakamlığı SYDV tarafından karşılanmakta, işleyiş politikası ise uluslar arası feminist ilkeler doğrultusunda Mor Çatı tarafından belirlenmektedir. Ev içi Şiddete Karşı Kadınların Dayanışma Merkezleri Aracılığıyla Güçlendirilmesi Projesi Ayrıca,Mor Çatı, Dayanışma Merkezi için Kadına Yönelik Şiddete Karşı Mücadele programı kapsamında Avrupa Birliğinden finansal destek sağlayarak, Haziran 2007 de başlayan Ev içi Şiddete Karşı Kadınların Dayanışma Merkezleri Aracılığıyla Güçlendirilmesi projesini sürdürmekte. Proje faaliyetleri dâhilinde, Mor Çatı ya erkek şiddeti nedeniyle başvuran daha çok sayıda kadına sosyal, psikolojik, hukuksal destek sağlanabilecek. Şiddetle yüz yüze bulunan kadınlara verilmesi gereken hizmetlerdeki aksaklıklar, sığınaklarla ilgili zorluklar, alan çalışması aracılığıyla gözlenip, sonuçları kamuoyu ile düzenli biçimde paylaşılacak. Ayrıca 5 farklı ilde kadın grupları ile şiddet farkındalığı atölyesi gerçekleştirilecek. Sürecin sonunda Mor Çatı nın çalışmalarını anlatan bir de kitap yayınlanacak. Mor Çatı İçin Siz Neler Yapabilirsiniz? Mor Çatı da en çok gereksinim duyulan konulardan biri de Mor Çatı Gönüllülerinin yaptığı çalışmalardır. Halen çalışmalarımız çok geniş bir gönüllü desteğiyle sürdürülmektedir. Danışma ve dayanışma merkezlerinin faaliyetlerini sürdürebilmesi için nakdi desteğe gereksinim duyulmaktadır. Ayrıca Mor Çatı nın kendi sığınağının yeniden açılabilmesi için de kaynak yaratılması gerekmektedir. Nakdi katkılarınızı aşağıdaki hesap numarası kanalıyla yapabilirsiniz. Ayrıca her ay kredi kartınızla veya otomatik ödeme ile bağışta bulunabilirsiniz. Vakıfbank, Beyoğlu Şubesi, Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı Hesap No:

17 16 zühre Şu anda mecliste bekleyen 5510 sayılı (Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası (SSGSS) yasa tasarısı eğer yasalaşırsa pek çok hakkımızı kaybedeceğiz! Uzun zamandır farklı genelge ve yönetmeliklerle alt yapısı oluşturulmaya çalışılan yasa sonunda meclise geldi. Zaten bu süreçte de özellikle sağlık alanındaki hak kayıplarına ve sağlığın paralı hale gelişine gün gün tanıklık etmiştik. Ancak son noktada görünen o ki tüm toplumun yaşayacağı hak kayıplarının yanı sıra bir kesimin kadınların hak kayıpları kadınlara karşı bir savaş ı andırır biçimde.. Kadınların toplumsal eşitsizlikleri bu yasa ile daha da derinleştiriliyor ve adeta kadının birey olarak yaşamasına engel oluşturup, iş hayatından çekilmesini destekliyor. Diğer yandan sağlık haklarımız, sağlık hizmeti alışımızdan, iş hayatındaki kadının sağlık koşulları, gebelik ve doğum durumları, koruyucu sağlık hizmeti grubunda olması gereken doğum kontrol yöntemlerine bedelsiz ulaşma hakkı gibi bir çok hakkımız kısıtlanıyor. Bir çok kadın kuruluşu tarafından oluşturulan Sosyal Haklar İçin Kadın Platformu yasanın içeriğinin düzeltilemeyeceği ve geri çekilmesi gerektiğini ifade ediyor. Ve bunu daha çok kadına duyurmak, durumu protesto etmek amacıyla 22 mart cumartesi günü Taksim meydanında ilk oturma eylemini gerçekleştirdi. Ve yasa geri çekilene kadar her cumartesi saat 13:00 de kadınlar sosyal ve sağlık hakları için Taksimdeler! Sosyal Haklar için Kadın Platformu Basın Açıklaması Tadilatla düzelmez. Sosyal Güven(siz)lik yasa tasarısı geri çekilsin! Hükümet yasayı geçirmekte ısrarlı. Biz kadınlar da bu haliyle yasanın geri çekilmesinde ısrarlıyız. Çünkü: bu yasa kadınların ev içinde harcadıkları emeğin tümünü, ev dışında harcadıkları emeğin ise büyük bölümünü yok saymaktadır. Bu yasayla, sosyal güven(siz)lik sistemi, kadınların asıl kimliklerinin annelik ve eşlik olduğu üzerinden kurulmuş. Kadınların erkeklerle eşitliğini değil; eşitsizliğini esas almış. Yasa bununla da yetinmemiş; kimi düzenlemelerini kadınlarla erkeklerin eşit olduğunu varsayarak yapmıştır. Bu yasa tasarısı kadın ve erkekler arasındaki eşitsizlikleri derinleştirmektedir. * Yasa ile emeklilik yaşı, emeklilik süresi ve prim sayısı ile ilgili daha önce kadınlar lehine olan düzenlemeler, güçlendirilmesi gerekirken ortadan kaldırılmıştır. * Kadınların ev içindeki emekleri yok sayılarak yapılan tüm düzenlemeler aynı zamanda bu karşılıksız emeğin erkekler ve devletçe üstlenilmesinin önünü kapatır. Bu anlamda bu yasa ile kadınların ev içi köleliği kalıcılaştırılmakta ve kadınların çoğuna sosyal güvenlik sisteminde himaye altına alınan kesim yani dul ve yetim olmaktan başka seçenek kalmamakta. *Bu yasa dul ve yetimlerle ilgili hakları minimuma indirmekte ve bu hak kaybı en çok

18 kadınları ilgilendirmekte. *Bu yasa sağlıkta katkı payını getirerek sağlığı herkes için erişebilir olmaktan uzaklaştırmakta. Bu hizmetlere ulaşamayanlar açısından zorunlu haller dışında evde anne ve eş bakımının ücretsiz ve şefkatli elleri cazip hale gelmekte. Yani bu yasa ile kadınların ev içi bakım hizmetleri her bir yandan ağırlaşmakta. * Bu yasa bütün sistemini düzenli prim ödeyen ücretli çalışma üzerine kurduğundan, evde ücretsiz çalışan ev kadınları, gündelikçi kadınlar, çoğunluğu kadın olan ev eksenli çalışanlar, tarım işçileri, ücretsiz aile işçileri, geliri asgari ücretin altında olanlar sosyal güvenlik sistemi altında tutuluyor. Bu yasayla 17 milyon kadın sosyal güvenlik sisteminin dışında kalmakta. Sosyal güvenlik sisteminin, *kadın-erkek herkese işsizlik, kaza, hastalık, malûllük, yaşlılık ve ölüm hallerinde ve tüm kadınlara analık ve doğurganlık hallerinde sosyal güvence sağlanması *kadınlara sosyal haklarını babalarından ve kocalarından bağımsız olarak tanıması, *kadınlara ev içinde harcadıkları emeğin karşılığı olarak erken emeklilik, cinsiyete dayalı yıpranma payı/fiili hizmet zammı haklarını tanıması gerekir. Bunların hiçbirini sağlamadığı için sermaye ve erkek egemenliği işbirliği ile hazırlanan bu yasanın geri çekilmesini istiyoruz. Hükümete sesleniyoruz. IMF nin ve sermayenin sözüne değil; emekçilerin ve kadınların sesine kulak ver. Biz kadınlar diyoruz ki bu yasa tadilatla düzelmez. Sosyal Güven(siz)lik yasa tasarısına esastan itirazımız var! Derhal geri çekilsin... Erkek Egemenliğine ve Kapitalizme Karşı Yaşasın Kadın Dayanışması Sosyal Haklar için Kadın Platformu Bedenim ve Ben Türkçe Çeviri ve Adaptasyon Projesi Bedenim ve Ben bir kadın sağlığı kitabı çalışmasıdır. Boston Women Health Book Collective tarafından hazırlanmış Our Bodies, Ourselves in Türkçe çeviri ve adaptasyonu ile ortaya çıkacaktır. Türkçe hazırlanmış kadın sağlığı konulu birçok kitabın bulunduğu bir coğrafyada neden bir çeviri ve adaptasyon çalışmasına başladık? Söz konusu kitap kadın sağlığı ve cinselliği konusunda ve bunları etkileyen durumlar hakkında kadınların bakışı ile yazılmış ve yine kadınlar tarafından hazırlanmıştır. Our Bodies, Ourselves tek bir kitap içinde kadın sağlığı ile ilgili temel bilgilerin yanı sıra bunu etkileyen sosyal, kültürel, ekonomik ve politik faktörleri de tartışmaktadır. Tam da bu nedenle her farklı dile çeviri çalışmasının aynı zamanda da adaptasyon çalışması ile birlikte yürümesi gerekmektedir. Our Bodies, Ourselves in adaptasyon çalışması kadınlarla çalışan, kuruluş ve kişilerin ortak çalışması ile gelişecektir. 15 kadın kuruluşunun katılımıyla proje Bedenim ve Ben Çeviri ve Adaptasyon Projesi Danışma kurulu hakkında bilgi için danışma kurulu oluşturuldu. Aynı zamanda farklı sosyal kesimlerden ve yaşlardan kadınların Deneyimlerinizi bizimle paylaşın deneyimleri ve dilleri bu süreci zenginleştirecektir. Test okurları burada önem kazanıyor ve tüm okurlarımızı test okuru olmaya davet ediyoruz. Web sayfamız çeviri ve adaptasyon sürecinde iletişimin sağlanması için hazırlanmıştır. Proje ile ilgili daha detaylı bilgiye ulaşmak için projenin web sitesi a bakabilirsiniz. Kitabın ilk 16 Bölümünün Türkçe çevirisi ve ilk on iki bölümün adaptasyonu tamamlandı. Projemiz hala devam etmektedir. Adaptasyonu tamamlanan bölümleri okuyup önerilerinizle bizi destekleyerek test okurumuz olabilirsiniz. Gerçek yaşam öyküleriniz kitapta yer alabilir. Test okuru olmak ve öykülerinizi bize ulaştırmak için gamzekaradag@bedenimveben.org adresine mail gönderiniz.

19

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) 14.08.2014 SIRA SIKLIK SÖZCÜK TÜR AÇIKLAMA 1 1209785 bir DT Belirleyici 2 1004455 ve CJ Bağlaç 3 625335 bu PN Adıl 4 361061 da AV Belirteç 5 352249 de

Detaylı

ERGENLİKTE HİJYEN SAĞLIK VE KİŞİSEL BAKIM. Hazırlayan Okul Rehber Öğretmeni İrem YILDIRIM

ERGENLİKTE HİJYEN SAĞLIK VE KİŞİSEL BAKIM. Hazırlayan Okul Rehber Öğretmeni İrem YILDIRIM ERGENLİKTE HİJYEN SAĞLIK VE KİŞİSEL BAKIM Hazırlayan Okul Rehber Öğretmeni İrem YILDIRIM SAĞLIK VE HİJYEN NEDİR? Sağlık; kişinin doğuştan getirdiği kalıtsal özellikleri ile fiziksel, biyolojik ve sosyal

Detaylı

Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Kliniği

Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Kliniği Ergenlik Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Kliniği Nelerden konuşacağız? Ergenlik nedir? Ergenlik sürecinde vücutta nasıl değişiklikler olur? Üreme organları nelerdir ve nasıl

Detaylı

MEME KANSERİ. Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler

MEME KANSERİ. Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler MEME KANSERİ Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler KANSER NEDİR? Hücrelerin kontrolsüz olarak sürekli çoğalmaları sonucu yakındaki ve uzaktaki başka organlara yayılarak kötü klinik

Detaylı

GENÇ OLMAK (KADIN OLMAK)

GENÇ OLMAK (KADIN OLMAK) GENÇ OLMAK (KADIN OLMAK) ERGENLİK ÇAĞI: Ergenlik; çocuk ile gelişmesini tamamlamış insan arasında bir geçit gibidir. Bu dönemdeki belirtiler özellikle cinselliğin bedene yansımasıyla başlar, gövdenin bu

Detaylı

Endometriozis. (Çikolata kisti)

Endometriozis. (Çikolata kisti) Endometriozis (Çikolata kisti) Bugün Neler Konuşacağız? Endometriozis Nedir? Belirtileri Nelerdir? Ne Sıklıkta Görülür? Hangi Sorunlara Neden Olur? Nasıl Tanı Konur? Nasıl Tedavi Edilir? Endometriozis

Detaylı

YETERLİ VE DENGELİ BESLENME NEDİR?

YETERLİ VE DENGELİ BESLENME NEDİR? YETERLİ VE DENGELİ BESLENME NEDİR? Vücudun, büyümesi yenilenmesi çalışması için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin yeterli miktarda alınmasıdır. Ş. İKİBUDAK BİYOLOJİ ÖĞRETMENİ SAĞLIKLI BİR Y AŞAMIN

Detaylı

Kepçe kulak ameliyatında yapılan temelde kulak şeklini değiştirmek. Bu yukarıda saydığım iki sorun için ayrı ayrı müdahaleler yapılıyor.

Kepçe kulak ameliyatında yapılan temelde kulak şeklini değiştirmek. Bu yukarıda saydığım iki sorun için ayrı ayrı müdahaleler yapılıyor. Kepçe kulak genellikle olması gerekenden daha büyük kulak olarak algılanır. Hâlbuki çok doğru değil. Kepçe kulakları olan bir insan ile normal kulakları olan bir insanın aslında kulak büyüklüğü olarak

Detaylı

TEMEL, İLK 3 YILDA ATILIYOR!

TEMEL, İLK 3 YILDA ATILIYOR! Acıbadem Hastanesi Büyüme ve Ergenlik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Atilla Büyükgebiz ile, çocuğun doğumundan itibaren vücudunda hangi hormonların ne gibi işlevleri olduğunu, ilk 3 yılın önemini ve ergenlik

Detaylı

Ergenlik döneminde hem erkekler hemde kızlar önemli değişimler göstermektedir.

Ergenlik döneminde hem erkekler hemde kızlar önemli değişimler göstermektedir. Kızlarda Ergenlik Belirtileri Ergenlik döneminde hem erkekler hemde kızlar önemli değişimler göstermektedir. Ergenlik döneminde hem erkeklerde hemde kızlarda önemli değişimler yaşanmaktadır. Bu değişimler

Detaylı

LokaL östrojen tedavisine GereksİnİMİ olanlar İÇİn Hastalar için bilgi 1

LokaL östrojen tedavisine GereksİnİMİ olanlar İÇİn Hastalar için bilgi 1 Lokal östrojen TEDAVİSİNE GEREKSİNİMİ OLANLAR İÇİN Hastalar için bilgi 1 2 İÇİNDEKİLER Östrojen hormonunda azalma ve vajinal şikayetler... 4 Oestring tedavisi... 5 Oestring in herhangi bir yan etkisi var

Detaylı

FİZİKSEL GELİŞİM- KIZ

FİZİKSEL GELİŞİM- KIZ ERGENLİK 10-16 YAŞ FİZİKSEL GELİŞİM- KIZ ÖNCE NERELER GELİŞİR? HORMANLAR ÇALIŞMAYA BAŞLAR KİLO ALINIR MEMELER BÜYÜR VÜCUT ORANTILARI DEĞİŞİR REGL (ADET) DÖNEMİ BAŞLAR TÜYLENME BAŞLAR SİVİLCELER ÇIKABİLİR

Detaylı

Günümüzde diş ve diş eti hastalıkları bütün dünyada yaygın ve önemli bir sorundur. Çünkü ağız ve diş sağlığı genel sağlığımızla yakından ilişkilidir.

Günümüzde diş ve diş eti hastalıkları bütün dünyada yaygın ve önemli bir sorundur. Çünkü ağız ve diş sağlığı genel sağlığımızla yakından ilişkilidir. Ağız ve Diş Sağlığı Günümüzde diş ve diş eti hastalıkları bütün dünyada yaygın ve önemli bir sorundur. Çünkü ağız ve diş sağlığı genel sağlığımızla yakından ilişkilidir. Ağız sağlığı: Dişler ve onları

Detaylı

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ MENOPOZ DÖNEMİ BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ? Menopoz nedir?

Detaylı

TAP VAKFI ERGENLER & GENÇLER için CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMLERİ

TAP VAKFI ERGENLER & GENÇLER için CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMLERİ TAP VAKFI ERGENLER & GENÇLER için CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMLERİ CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİ Uygulama Milli Eğitim Bakanlığı (Örgün /Yaygın eğitim) Pilot Uygulamalar (ERDEP) Sivil toplum kuruluşları (Akran eğitim

Detaylı

MENSTURASYON VE HORMONLAR

MENSTURASYON VE HORMONLAR MENSTURASYON VE HORMONLAR İLK ADET KANAMASI" Çocukluk çağından ergenlik çağına geçiş döneminde, ortalama olarak 12.5 yaşında kız çocuğu ilk adet kanamasını görür. Bu "ilk kanama" henüz yumurtlama süreci

Detaylı

AİLE HAYATI, PLANLAMASI VE ANA ÇOCUK SAĞLIĞI

AİLE HAYATI, PLANLAMASI VE ANA ÇOCUK SAĞLIĞI AİLE HAYATI, PLANLAMASI VE ANA ÇOCUK SAĞLIĞI Aile nedir? Toplum içindeki en küçük sosyal kurumdur. Çekirdek aile Ana, baba ve çocuklardan oluşur. Geniş aile ise çeşitli akrabalardan oluşur. Aile kurumunun

Detaylı

Sigara sağlığa zararlı olmasına rağmen birçok kişi bunu bile bile sigara kullanmaktadır. En yaygın görülen zararlı alışkanlıkların içinde en başı

Sigara sağlığa zararlı olmasına rağmen birçok kişi bunu bile bile sigara kullanmaktadır. En yaygın görülen zararlı alışkanlıkların içinde en başı Sigara sağlığa zararlı olmasına rağmen birçok kişi bunu bile bile sigara kullanmaktadır. En yaygın görülen zararlı alışkanlıkların içinde en başı çeken sigara vücuda birçok zarar vermekte ve uzun süre

Detaylı

Kalıtsal saç dökülmesi ve azalması

Kalıtsal saç dökülmesi ve azalması Kalıtsal saç dökülmesi ve azalması Sık karşılaşılan bir sorunla ilgili küçük bir broşür ROG-5001 Pfizer in reçetesiz satılan ilaçları hakkındaki sorularınız için lütfen bizimle temasa geçiniz. Tel 08-550

Detaylı

Kızla İlk Buluşmada Nasıl Sohbet Edilir? Hızlı Bağ Kurma Teknikleri

Kızla İlk Buluşmada Nasıl Sohbet Edilir? Hızlı Bağ Kurma Teknikleri 1 Kızla İlk Buluşmada Nasıl Sohbet Edilir? Hızlı Bağ Kurma Teknikleri Bugün kızla tanışma anında değil de, flört süreci içinde olduğumuz bir kızla nasıl konuşmamız gerektiğini dilim döndüğünce anlatmaya

Detaylı

DERS : ÇOCUK RUH SAĞLIĞI KONU : KİŞİLİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

DERS : ÇOCUK RUH SAĞLIĞI KONU : KİŞİLİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER DERS : ÇOCUK RUH SAĞLIĞI KONU : KİŞİLİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER A) BİYOLOJİK ETMENLER KALITIM İÇ SALGI BEZLERİ B) ÇEVRE A) BİYOLOJİK ETMENLER 1. KALITIM Anne ve babadan genler yoluyla bebeğe geçen özelliklerdir.

Detaylı

GÜNLÜK OLARAK NEDEN YETERLİ MİKTARDA KALSİYUM ALMALIYIZ?

GÜNLÜK OLARAK NEDEN YETERLİ MİKTARDA KALSİYUM ALMALIYIZ? GÜNLÜK OLARAK NEDEN YETERLİ MİKTARDA KALSİYUM ALMALIYIZ? Kalsiyum bir çok kişinin bildiği gibi kemik ve dişlerin yapı, oluşum ve sürdürülmesinde temel bir gereksinimdir. Kemik erimesini azaltmada yardımcı

Detaylı

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME Canlıların kendine benzer yavrular oluşturmasına üreme denir. Üreme tüm canlılar için ortak özellik olup canlının neslinin devamlılığını sağlar. Canlılar neslini devam

Detaylı

30.12.2014. Anne Sütünün Önemi. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. Anne Sütünün Önemi. Anne Sütünün Önemi. Anne Sütünün Önemi

30.12.2014. Anne Sütünün Önemi. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. Anne Sütünün Önemi. Anne Sütünün Önemi. Anne Sütünün Önemi 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 15.Hafta ( 22-26 / 12 / 2014 ) ANNE SÜTÜNÜN ÖNEMİ VE ÖZELLİKLERİ Slayt No: 22 Bebeğin bağışıklık sisteminin gelişimini kolaylaştırır. Bebekte kulak enfeksiyonları

Detaylı

Ö NEMLİ NOT! BİSİKLETİ KULLANMADAN ÖNCE BU EL KİTABINI İYİCE OKUYUNUZ. ÖNEMLİ GÜVENLİK BİLGİLERİ

Ö NEMLİ NOT! BİSİKLETİ KULLANMADAN ÖNCE BU EL KİTABINI İYİCE OKUYUNUZ. ÖNEMLİ GÜVENLİK BİLGİLERİ Ö NEMLİ NOT! BİSİKLETİ KULLANMADAN ÖNCE BU EL KİTABINI İYİCE OKUYUNUZ. ÖNEMLİ GÜVENLİK BİLGİLERİ Ürünümüzü seçtiğiniz için teşekkürler. Bu el kitabının tamamını okuyunuz ve daima yanınızda bulundurunuz.

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMI. 16 ÜREME BÜYÜME GELİŞME Döllenme ve Aile Planlaması Soru Çözümü

10. SINIF KONU ANLATIMI. 16 ÜREME BÜYÜME GELİŞME Döllenme ve Aile Planlaması Soru Çözümü 10. SINIF KONU ANLATIMI 16 ÜREME BÜYÜME GELİŞME Döllenme ve Aile Planlaması Soru Çözümü DÖLLENME Dişi üreme sistemine giren sperm hücreleri yumurta hücresinin salgıladığı FERTİLİZİN sayesinde yumurta hücresini

Detaylı

Sigaranın Vücudumuza Zararları

Sigaranın Vücudumuza Zararları Sigaranın Vücudumuza Zararları Sigaranın vücudumuza olan zararları ve sigarayı bıraktıktan sonra vücudumuzdaki değişimler burada anlatılmaktadır. Sırt ve Bel Ağrısı: Sigara içmek bel ile ilgili hastalıkların

Detaylı

Gelişim Psikolojisi Beden Gelişimi. Doç. Dr.Tülin Şener

Gelişim Psikolojisi Beden Gelişimi. Doç. Dr.Tülin Şener Gelişim Psikolojisi Beden Gelişimi Doç. Dr.Tülin Şener Gelişim döllenme ile başlar ve bireyin yaşam boyunca geçirdiği biyolojik, psikososyal ve bilişsel değişimleri içerir. Doğum ile dünyaya gelen bebek

Detaylı

12.06.2008 16:48 FİLİZ ESEN-BİROL BAŞARAN

12.06.2008 16:48 FİLİZ ESEN-BİROL BAŞARAN 12.06.2008 16:48 FİLİZ ESEN-İROL AŞARAN : Efendim : İyiyim sağol sen nasılsın : Çalışıyorum işte yaramaz birşey yok : Kim yazmış bunu : Kim yazmış bunu Milliyet te : Yani sen sen birşey yollamış mıydın

Detaylı

Bir Şizofrenin Kendisine Sorulan Sorulara Verdiği 13 Rahatsız Edici Cevap

Bir Şizofrenin Kendisine Sorulan Sorulara Verdiği 13 Rahatsız Edici Cevap Bir Şizofrenin Kendisine Sorulan Sorulara Verdiği 13 Rahatsız Edici Cevap Şizofreninin nasıl bir hastalık olduğu ve şizofrenlerin günlük hayatlarında neler yaşadığıyla ilgili bilmediğimiz birçok şey var.

Detaylı

BİREYSEL EĞİTİM PROGRAMI GÖRÜŞME FORMU

BİREYSEL EĞİTİM PROGRAMI GÖRÜŞME FORMU BİREYSEL EĞİTİM PROGRAMI GÖRÜŞME FORMU Formun Amacı: Bu form çocuğun sağlık durumu, psikomotor gelişimi, özbakım gelişimi, sosyal duygusal gelişimi ve davranışsal özelliklerine ilişkin bireysel gereksinimleri

Detaylı

Meme Kanseri: Uyarıcı işaretler, memede herhangi bir sertlik veya kitle ve meme uçlarından gelen akıntı veya kan.

Meme Kanseri: Uyarıcı işaretler, memede herhangi bir sertlik veya kitle ve meme uçlarından gelen akıntı veya kan. Kanserde erken tanı için, vücudumuzun verdiği uyarıcı belirtileri gözlemlemenin, olası risk faktörlerini göz ardı etmemenin önemli olduğunu belirten uzmanlar, kanser oluşumunun önceden yakalanması için

Detaylı

DOĞAL AİLE PLANLAMASI YÖNTEMLERİ

DOĞAL AİLE PLANLAMASI YÖNTEMLERİ DOĞAL AİLE PLANLAMASI YÖNTEMLERİ DOĞAL AİLE PLANLAMASI YÖNTEMİ DENİLİNCE AKLINIZA NELER GELİYOR? DoĞal Aile Planlaması Yöntemleri Dünya Sağlık Örgütü, doğal aile planlaması yöntemlerini, menstrüel siklusun

Detaylı

Meme Sağlığı Merkezi

Meme Sağlığı Merkezi Meme Sağlığı Merkezi BR.HLİ.100 Sevgili Hanımlar, Meme, sağlıklı neslin devamı için elzem bir organdır. Cinsel gücüyle ve süt yapma yetisiyle bu görevini yerine getirir. Biz kadınlar memelerimiz ile gurur

Detaylı

Bekar Evli Boşanmış Eşi ölmüş Diğer. İlkokul Ortaokul Lise Yüksekokul Fakülte Yüksek Lisans

Bekar Evli Boşanmış Eşi ölmüş Diğer. İlkokul Ortaokul Lise Yüksekokul Fakülte Yüksek Lisans Form no : Tarih : Bu anket hastalığınızı daha iyi anlayabilmek ve sizlere daha yararlı olabilmek için düzenlenmiştir. Lütfen olabildiğince nesnel (objektif) yanıtlamaya özen gösterin. Ankete kimliğinizi

Detaylı

GEBELİK VE LOHUSALIK

GEBELİK VE LOHUSALIK GEBELİK VE LOHUSALIK ANA SAĞLIĞI Sağlık hizmetleri açısından doğurganlık çağındaki (15-49 yaş arası) tüm kadınlara ana denir. 15-49 yaş doğurganlık çağındaki kadınlar nüfusumuzun % 27 sini oluşturmaktadır.

Detaylı

09/11/2015 BEYAZ KAN HÜCRELERİ. Lökosit ya da akyuvarlar olarak adlandırılan beyaz kan hücresi, kemik iliğinde üretilir.

09/11/2015 BEYAZ KAN HÜCRELERİ. Lökosit ya da akyuvarlar olarak adlandırılan beyaz kan hücresi, kemik iliğinde üretilir. BEYAZ KAN HÜCRELERİ Lökosit ya da akyuvarlar olarak adlandırılan beyaz kan hücresi, kemik iliğinde üretilir. 1 Görevleri nelerdir? Bu hücreler vücudu bulaşıcı hastalıklara ve yabancı maddelere karşı korur.

Detaylı

Zayıflarken Yapılan 5 Hata ve Çözümleri

Zayıflarken Yapılan 5 Hata ve Çözümleri Zayıflarken Yapılan 5 Hata ve Çözümleri Ebru Pelin 10 günde 10 kilo verin... X diyetiyle bu yaza ideal kilonuzda girin... X biberi, Y kapsülü ile ayda 15 kilo verin... Bu ve benzeri iddialarla oluşturulan

Detaylı

LOKAL ÖSTROJEN TEDAVİSİNE GEREKSİNİMİ OLANLAR İÇİN

LOKAL ÖSTROJEN TEDAVİSİNE GEREKSİNİMİ OLANLAR İÇİN LOKAL ÖSTROJEN TEDAVİSİNE GEREKSİNİMİ OLANLAR İÇİN HASTALAR İÇİN BİLGİLENDİRME 1 2 İÇİNDEKİLER Östrojen hormonunda azalma ve vajinal şikâyetler... 4 Oestring tedavisi... 5 Oestring in herhangi bir yan

Detaylı

MEME HASTALARINA AİT BİLGİ FORMU. 1. Adınız, Soyadınız?

MEME HASTALARINA AİT BİLGİ FORMU. 1. Adınız, Soyadınız? Arşiv Dosya No:. Tarih:... MEME HASTALARINA AİT BİLGİ FORMU 1. Adınız, Soyadınız? 2. Kaç yaşındasınız?... 3. Doğum tarihiniz?.. 4. Cinsiyetiniz nedir? Kadın Erkek 5. İkiziniz var mı? tek yumurta ikizi

Detaylı

Neden Daha Fazla Satın Alalım?

Neden Daha Fazla Satın Alalım? Neden Daha Fazla Satın Alalım? Ana Tema Önerilen Süre Kazanımlar Öğrenciye Kazandırılacak Beceriler Yöntem ve Teknikler Araç ve Gereçler Giderek artan bilinçsiz tüketim ve üretim çevreyi olumsuz etkiliyor.

Detaylı

ERKEN ÇOCUKLUKTA GELİŞİM

ERKEN ÇOCUKLUKTA GELİŞİM 9.11.2015 ERKEN ÇOCUKLUKTA GELİŞİM Konular Doğum öncesi gelişim aşamaları Zigot Doğum öncesi çevresel etkiler Teratojenler Doğum Öncesi G elişim Anneyle ilgili diğer faktörler Öğr. Gör. C an ÜNVERDİ Zigot

Detaylı

: Kişisel hazırlık yapmaya uygun koşullar sağlanmalı, öğrenci araştırmaya ve gözlem yapmaya yönlendirilmelidir.

: Kişisel hazırlık yapmaya uygun koşullar sağlanmalı, öğrenci araştırmaya ve gözlem yapmaya yönlendirilmelidir. KİŞİSEL BAKIM MODÜL BİLGİ SAYFASI MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : AİLE VE TÜKETİCİ HİZMETLERİ MODÜL : KİŞİSEL BAKIM KODU : 815SBG001 SÜRE : 40/8 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ GENEL AMAÇ :

Detaylı

T.C. Artvin Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Şube Müdürlüğü Ruh Sağlığı Birimi OTİZM

T.C. Artvin Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Şube Müdürlüğü Ruh Sağlığı Birimi OTİZM T.C. Artvin Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Şube Müdürlüğü Ruh Sağlığı Birimi OTİZM BENİ KOŞULSUZ SEVİN! OTİZM NEDİR? O Bireyin sosyal iletişimini, dil

Detaylı

DÜZEY B1 Avrupa Konseyi Ortak Dil Ölçütleri Çerçevesinde BÖLÜM 4 SINAV GÖREVLİSİNİN KİTAPÇIĞI. Dönem Kasım 2009 DİKKAT

DÜZEY B1 Avrupa Konseyi Ortak Dil Ölçütleri Çerçevesinde BÖLÜM 4 SINAV GÖREVLİSİNİN KİTAPÇIĞI. Dönem Kasım 2009 DİKKAT ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΡΑΤΙΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ Milli Eğitim ve Din İşleri Bakanlığı Devlet Dil Sertifikası DÜZEY B1 Avrupa Konseyi Ortak Dil Ölçütleri Çerçevesinde BÖLÜM

Detaylı

CİNSEL GELİŞİM VE EĞİTİM

CİNSEL GELİŞİM VE EĞİTİM ÖZEL MAVİ DÜŞLER ANAOKULU 2015-2016 EĞİTİM YILI CİNSEL GELİŞİM VE EĞİTİM Bilgi Bülteni Sayı:7 Toplum olarak sağlıklı nesiller yetiştirmek; bedensel, ruhsal, zihinsel, sosyal ve cinsel yönden kendisi ve

Detaylı

O sabah minik kuşların sesleriyle uyandı Melek. Yatağından kalktı ve pencereden dışarıya baktı. Hava çok güzeldi. Güneşin ışıkları Melek e sevinç

O sabah minik kuşların sesleriyle uyandı Melek. Yatağından kalktı ve pencereden dışarıya baktı. Hava çok güzeldi. Güneşin ışıkları Melek e sevinç O sabah minik kuşların sesleriyle uyandı Melek. Yatağından kalktı ve pencereden dışarıya baktı. Hava çok güzeldi. Güneşin ışıkları Melek e sevinç katıyordu. Bulutlar gülümsüyor ve günaydın diyordu. Melek

Detaylı

Kadın sağlığı konusunda küçük bir rehber

Kadın sağlığı konusunda küçük bir rehber Kadın sağlığı konusunda küçük bir rehber Skåne deki Temel Bakımda bulunan Ebe muayenehaneleri (Barnmorskemottagningarna) NEREYE BAŞ- VURABILIRIM? IKIZLERIM OLUR MU? BENİM İÇİN UYGUN MU? NORMAL MI? KAÇA

Detaylı

Sağlıklı Hamilelik BR.HLİ.081

Sağlıklı Hamilelik BR.HLİ.081 Sağlıklı BR.HLİ.081 Sağlıklı Sağlıklı bir hamilelik geçirmek hamilelik öncesi dönemde sağlığınızla ilgili testleri yaptırmakla başlar. Bu nedenle çocuk istediğinize karar verdiğinizde önce bir kadın hastalıkları

Detaylı

OBEZİTE ÇOCUK SAHİBİ OLMA ORANINI AZALTIYOR! AKŞAM GAZETESİ

OBEZİTE ÇOCUK SAHİBİ OLMA ORANINI AZALTIYOR! AKŞAM GAZETESİ OBEZİTE ÇOCUK SAHİBİ OLMA ORANINI AZALTIYOR! AKŞAM GAZETESİ İnfertilite (Kısırlık); döl oluşturma yeteneğinin azalması ya da yokluğu ile karakterize edilen tıbbi bir durumdur. Hem erkeklerde, hem de kadınlarda

Detaylı

Çocuğunuzun uyumu, öğrenimi ve gelişimi

Çocuğunuzun uyumu, öğrenimi ve gelişimi Çocukları günlük bakımcıya veya kreşe gidecek olan vede başlamış olan ebeveynlere Århus Kommune Børn og Unge Çocuğunuzun uyumu, öğrenimi ve gelişimi Tyrkisk, Türkçe 9-14 aylık çocuklar hakkında durum ve

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Hazırlama Komitesi Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5

Detaylı

VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM

VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM ÜNİTE 1 VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ - 1 Ad :... Soyad :... Vücudumuzu ayakta tutan, hareket etmemizi sağlayan ve bazı önemli organları koruyan sert yapıya iskelet denir. İskelet

Detaylı

Gebeliğiniz süresince Doğum Öncesi Bakım Hizmetleri;

Gebeliğiniz süresince Doğum Öncesi Bakım Hizmetleri; Gebeliğiniz süresince Doğum Öncesi Bakım Hizmetleri; Aile Sağlığı Merkezlerinde Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezlerinde Toplum Sağlığı Merkezlerinde ÜCRETSİZ verilmektedir. Temizlik, genel vücut

Detaylı

Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor

Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanserinde Çığır Açan Adım Kadın Kanserleri Hakkında Mutlaka Bilmeniz Gerekenler Özel

Detaylı

Kilomdan ben mi memnun değilim çevremde ki kişiler mi?psikolojik olarak yaşam şeklimi değiştirmeye hazır mıyım?

Kilomdan ben mi memnun değilim çevremde ki kişiler mi?psikolojik olarak yaşam şeklimi değiştirmeye hazır mıyım? Herkesin hayalidir ince bir vücuda sahip olmak herkesi kendine hayran bırakmak ancak bunu isterken çoğu kişi bazı soruları kendine sormuyor. Fazlalıklarınızın olduğunu düşünüyorsanız popüler diyetleri

Detaylı

Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır.

Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. ŞİŞMANLIK (OBEZİTE) Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. Yağ dokusunun oranı; Yetişkin erkeklerde % 12 15, Yetişkin kadınlarda %20 27 arasındadır. Bu oranların

Detaylı

Kari m ve eşi Kelly alti sonra çocuk sahi bi olmak i sti yor

Kari m ve eşi Kelly alti sonra çocuk sahi bi olmak i sti yor Kari m ve eşi Kelly alti sonra çocuk sahi bi olmak i sti yor Karim in eşi Kelly altı ay sonra hamile olmak istiyor 1. Karim in eşi Kelly altı ay sonra hamile olmak istiyor Karim in eşi Kelly hamile olmak

Detaylı

YAŞLI DEĞERLENDİRME FORMU. Boy/kilo / BKİ):

YAŞLI DEĞERLENDİRME FORMU. Boy/kilo / BKİ): ÖYKÜ YAŞLI DEĞERLENDİRME FORMU Adı Soyadı: Doğum tarihi/yaş: Cinsiyeti: Eğitimi: Medeni durumu: Çocuk sayısı: İşi-mesleği: Gelir kaynakları: Boy/kilo / BKİ): Şu anki sağlık sorunları: Sosyal güvence: Emeklilik

Detaylı

FK IX OFFER BENLİK İMAJ ENVANTERİ

FK IX OFFER BENLİK İMAJ ENVANTERİ FK IX OFFER BENLİK İMAJ ENVANTERİ 1- Beni çok iyi tanımlıyor 2- Beni iyi tanımlıyor 3- Beni az çok iyi tanımlıyor 4- Beni pek tanımlamıyor 5- Beni zaman zaman hiç tanımlamıyor 6- Beni hiç tanımlamıyor

Detaylı

SİNÜS - AĞRI, BASINÇ, AKINTI

SİNÜS - AĞRI, BASINÇ, AKINTI SİNÜS - AĞRI, BASINÇ, AKINTI Yardım edin sinüslerim beni öldürüyor! Bunu daha önce hiç söylediniz mi?. Eğer cevabınız hayır ise siz çok şanslısınız demektir. Çünkü her yıl milyonlarca lira sinüs problemleri

Detaylı

... www.hra-pharma.de. Ertesi gün hapı. Acil durumlar için korunma

... www.hra-pharma.de. Ertesi gün hapı. Acil durumlar için korunma ... www.hra-pharma.de Ertesi gün hapı Acil durumlar için korunma ACIL DURUM Sonradan ortaya çıkan durum: Korunma sorunu! Prezervativ yırtılmış olabilir, aldığınız hapı istifra etmiş olabilirsiniz veya

Detaylı

VÜCUT BAKIMI VE TEMĠZLĠĞĠ

VÜCUT BAKIMI VE TEMĠZLĠĞĠ VÜCUT BAKIMI VE TEMĠZLĠĞĠ Sağlıklı bir yaşam için vücudun deri, saç, el ayak, ağız ve diş gibi kısımlarının bakımı ve temizliğine önem verilmesi gerekir. Derinin sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi ve vücuda

Detaylı

Duygusal ve sosyal becerilere sahip Genç profesyoneller

Duygusal ve sosyal becerilere sahip Genç profesyoneller Duygusal ve sosyal becerilere sahip Genç profesyoneller Y jenerasyonunun internet bağımlılığı İK yöneticilerini endişelendiriyor. Duygusal ve sosyal becerilere sahip genç profesyonel bulmak zorlaştı. İnsan

Detaylı

30.12.2014. Özel Muayene ve Tanı Yöntemleri. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. Özel Muayene ve Tanı Yöntemleri

30.12.2014. Özel Muayene ve Tanı Yöntemleri. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. Özel Muayene ve Tanı Yöntemleri 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 16.Hafta ( 29.12-02.01 / 01 / 2015 ) ÖZEL MUAYENE VE TANI YÖNTEMLERİ Slayt No: 26 4 4.)) ÖZEL MUAYENE VE TANI YÖNTEMLERİ 1.) Smear alma 2.) Vajinal kültür

Detaylı

Yaralanmalar. Bölüm 5

Yaralanmalar. Bölüm 5 Yaralanmalar Bölüm 5 Kapsam: Yara nedir? Kaç çeşit yara vardır? Yaraların ortak belirtileri nelerdir? Yaralanmalarda ilkyardım nasıl olmalıdır? Ciddi yaralanmalar nelerdir? Ciddi yaralanmalarda ilkyardım

Detaylı

Şef Makbul Ev Yemekleri'nin sahibi Pelin Tüzün Quality of magazine'e konuk oldu

Şef Makbul Ev Yemekleri'nin sahibi Pelin Tüzün Quality of magazine'e konuk oldu Şef Makbul Ev Yemekleri'nin sahibi Pelin Tüzün Quality of magazine'e konuk oldu Hayallere inanmam, insan çok çalışırsa başarır Pelin Tüzün, Bebek te üç ay önce hizmete giren Şef makbul Ev Yemekleri nin

Detaylı

Başarı Hikayelerinde Söke Ekspress Gazetesi ve Cumhuriyet Ofset Matbaasının sahibi, 1980 yılından bu yana üyemiz olan Yılmaz KALAYCI ya yer verdik.

Başarı Hikayelerinde Söke Ekspress Gazetesi ve Cumhuriyet Ofset Matbaasının sahibi, 1980 yılından bu yana üyemiz olan Yılmaz KALAYCI ya yer verdik. Başarı Hikayelerinde Söke Ekspress Gazetesi ve Cumhuriyet Ofset Matbaasının sahibi, 1980 yılından bu yana üyemiz olan Yılmaz KALAYCI ya yer verdik. Sizi tanıyabilirmiyiz? 1953 Söke doğumluyum. Evli, 2

Detaylı

Evimi misafirlerim gidince temizlemek için saatlerce uğraşıyorsam birçok arkadaşım

Evimi misafirlerim gidince temizlemek için saatlerce uğraşıyorsam birçok arkadaşım Yeni evli bir çift vardı. Evliliklerinin daha ilk aylarında, bu işin hiç de hayal ettikleri gibi olmadığını anlayıvermişlerdi. Aslında birbirlerini sevmiyor değillerdi. Son zamanlarda o kadar sık olmasa

Detaylı

Deri, vücudun sa lam ve koruyucu dı örtüsüdür. Salgı bezleri, tırnaklar,tüyler ile deri bir organ ve sistemdir. En geni organdır (Yakla ık 1.

Deri, vücudun sa lam ve koruyucu dı örtüsüdür. Salgı bezleri, tırnaklar,tüyler ile deri bir organ ve sistemdir. En geni organdır (Yakla ık 1. Deri, vücudun sa lam ve koruyucu dı örtüsüdür. Salgı bezleri, tırnaklar,tüyler ile deri bir organ ve sistemdir. En geni organdır (Yakla ık 1.5-2 m 2 ) Deri esas olarak iki tabakadan olu ur Üst deri (Epidermis)

Detaylı

Diyabet ve diş-dişeti sorunları TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU

Diyabet ve diş-dişeti sorunları TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU TEMD DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU HASTA EĞİTİM KİTAPÇIKLARI SERİSİ 13 Diyabet ve diş-dişeti sorunları

Detaylı

Ürünü tüketmesini/satın almasını/kullanmasını ne tetikledi?

Ürünü tüketmesini/satın almasını/kullanmasını ne tetikledi? Alkollü İçecek: 18.12.2011 Gün içinde ürünü ne zaman satın aldı/tüketti/kullandı? -Akşam yemeğinden sonra saat 20:00 civarında. Ürünü kendisi mi satın aldı, başkası mı? Kim? -Kendim satın almadım. Kız

Detaylı

GÜVENLİ ANNELİK. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 2016

GÜVENLİ ANNELİK. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 2016 GÜVENLİ ANNELİK Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 2016 Bu sunum; Arş. Gör. Dr. Tuğçe Şanver, Arş. Gör. Dr. Can Keskin ve Prof. Dr. Şevkat Bahar Özvarış tarafından hazırlanmıştır.

Detaylı

de hazır değilken yatağıma gelirdi. O sabah çarşafların öyle uyandırmıştı; onları suratıma atarak. Kız kardeşim makas kullanmayı yeni öğrendi ve bunu

de hazır değilken yatağıma gelirdi. O sabah çarşafların öyle uyandırmıştı; onları suratıma atarak. Kız kardeşim makas kullanmayı yeni öğrendi ve bunu İgi ve ben Benim adım Flo ve benim küçük bir kız kardeşim var. Küçük kız kardeşim daha da küçükken ismini değiştirdi. Bir sabah kalktı ve artık kendi ismini kullanmıyordu. Bu çok kafa karıştırıcıydı. Yatağımda

Detaylı

9. Sigarayı bırakma zamanı

9. Sigarayı bırakma zamanı 9. Sigarayı bırakma zamanı 1 9. Sigarayı bırakma zamanı Dünyada 8 saniyede 1 can alan, yılda 4 milyon kişinin ölümüne neden olan, dünyada her 10 erişkinden birinin ölüm nedeni sayılan sigarayı bırakmak

Detaylı

AİLE PLANLAMASINDA KULLANILAN YÖNTEMLER HORMONAL YÖNTEMLER- 2. Yrd. Doç. Dr. İlknur M. GÖNENÇ

AİLE PLANLAMASINDA KULLANILAN YÖNTEMLER HORMONAL YÖNTEMLER- 2. Yrd. Doç. Dr. İlknur M. GÖNENÇ AİLE PLANLAMASINDA KULLANILAN YÖNTEMLER HORMONAL YÖNTEMLER- 2 Yrd. Doç. Dr. İlknur M. GÖNENÇ GEÇEN HAFTANIN KISA TEKRARI KOK MİNİ HAPLAR HORMONAL YÖNTEMLER DEVAM AYLIK İĞNELER Düzenli olarak ayda bir kez

Detaylı

Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri...

Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri... Kanser Nedir? Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri... Kanser, günümüzün en önemli sağlık sorunlarından birisi. Sık görülmesi ve öldürücülüğünün yüksek olması nedeniyle de bir halk

Detaylı

Kadınlar kimsenin namusu değildir

Kadınlar kimsenin namusu değildir Kadınlar kimsenin namusu değildir Son dönemlerde medyada namus cinayetlerine sıkça rastlanmaya başlandı. Kadınlarımız vahşice öldürüldü. Bu tür insan hakları ihlallerinin yapıldığı olaylar karşısında sessiz

Detaylı

ANOREKTAL MALFORMASYON DERNEĞİ

ANOREKTAL MALFORMASYON DERNEĞİ ANOREKTAL MALFORMASYON DERNEĞİ www.armtr.org Yazan: Billur Demiroğulları Çizen: Yasemin Erdem Kontrol: Özlem Küçükfırat Bilgi (Çocuk Gelişim Uzmanı) Bu hikaye kitabının her türlü yayın hakkı Anorektal

Detaylı

ÖNEMLİ GÜVENLİK BİLGİLERİ

ÖNEMLİ GÜVENLİK BİLGİLERİ ÖNEMLİ GÜVENLİK BİLGİLERİ Ürünümüzü seçtiğiniz için teşekkürler. Bu el kitabının tamamını okuyunuz ve daima yanınızda bulundurunuz. 1. Aleti monte etmeden ve kullanmadan önce bu el kitabının iyice okunması

Detaylı

Sağlıklı nesiller için, sağlıklı balıklar büyütmek gerek

Sağlıklı nesiller için, sağlıklı balıklar büyütmek gerek Sağlıklı nesiller için, sağlıklı balıklar büyütmek gerek Çamlı, sağlıklı nesiller için, sağlıklı balıklar büyütür! Her eve, her aileye, özellikle de çocuklara sağlıklı beslenmeyi aşılamak, balığı sevdirmek

Detaylı

22 İL. Hane Ziyaretleri 2015 Raporu

22 İL. Hane Ziyaretleri 2015 Raporu 22 İL Hane Ziyaretleri 2015 Raporu 2015 yılı içerisinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde bulunan 22 ilde 22864 kadın evlerinde ziyaret edilerek onlara aileleri, evlilikleri ve çocuklarıyla ilgili

Detaylı

Kelime anlamı olarak kanser, bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz bir şekilde bölünüp çoğalmasıyla ortaya çıkan kötü urlara denir.

Kelime anlamı olarak kanser, bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz bir şekilde bölünüp çoğalmasıyla ortaya çıkan kötü urlara denir. Kelime anlamı olarak kanser, bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz bir şekilde bölünüp çoğalmasıyla ortaya çıkan kötü urlara denir. Genel anlamda ise kanser, hücrelerde DNA'nın hasarı sonucu hücrelerin

Detaylı

Proje. Yardım Operasyonları Proje Ortakları: Birleşmiş Milletler Dünya Nüfus Fonu (UNFPA), Ankara İl Halk Sağlığı Müdürlüğü

Proje. Yardım Operasyonları Proje Ortakları: Birleşmiş Milletler Dünya Nüfus Fonu (UNFPA), Ankara İl Halk Sağlığı Müdürlüğü Proje «Kadın ve Kız Çocukları İçin Güvenli Alanlar ve Kadın Sağlığı Danışma Merkezleri Oluşturmak Suretiyle Suriyeli ve Diğer Göçmen Kadınların Üreme Sağlığı ve Cinsiyete Dayalı Şiddet Hizmetlerine Erişimlerini

Detaylı

Koç Üniversitesi nde ders verme tecrübelerim BURAK ÖZBAĞCI 2013

Koç Üniversitesi nde ders verme tecrübelerim BURAK ÖZBAĞCI 2013 Koç Üniversitesi nde ders verme tecrübelerim BURAK ÖZBAĞCI 2013 2002 yılından beri Koç Üniversitesi nde lisans ve lisansüstü toplam 16 farklı dersi, 35 farklı şubede anlattım. 8-10 kişilik küçük sınıflara

Detaylı

B2 DÜZEYİ A KİTAPÇIĞI NOT ADI SOYADI: PASAPORT NO:

B2 DÜZEYİ A KİTAPÇIĞI NOT ADI SOYADI: PASAPORT NO: B2 DÜZEYİ ADI SOYADI: PASAPORT NO: NOT OKUMA/ BESLENMEYLE İLGİLİ DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR Günlük hayatımızda beslenme konusunda birtakım haberlerle sık sık karşılaşmaktayız. Ancak bu haberlerin hepsi bilimsel

Detaylı

Hem. Dr. SONGÜL KAMIŞLI Hacettepe Üniversitesi Kanser Enstitüsü Prevantif Onkoloji A.B.D. Psikososyal Onkoloji Birimi

Hem. Dr. SONGÜL KAMIŞLI Hacettepe Üniversitesi Kanser Enstitüsü Prevantif Onkoloji A.B.D. Psikososyal Onkoloji Birimi Kanserli Hastalar Tarafından Sık Sorulan Sorular Hem. Dr. SONGÜL KAMIŞLI Hacettepe Üniversitesi Kanser Enstitüsü Prevantif Onkoloji A.B.D. Psikososyal Onkoloji Birimi Hastaların Soruları Tıbbi tedavi Otonomi

Detaylı

Hatırlatma: 1. Ünitede canlıların en küçük yapı biriminin hücre olduğunu,

Hatırlatma: 1. Ünitede canlıların en küçük yapı biriminin hücre olduğunu, Hatırlatma: 1. Ünitede canlıların en küçük yapı biriminin hücre olduğunu, hücrelerin bir araya gelerek dokuları, dokuların bir araya gelerek organları, organların bir araya gelerek sistemleri oluşturduğunu

Detaylı

Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetin Kadın Sağlığına Etkileri. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele Projesi

Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetin Kadın Sağlığına Etkileri. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele Projesi Aile İçi Şiddetin Kadın Sağlığına Etkileri 1 Öğrenim Hedefleri Toplumsal cinsiyet ayrımcılığının, yaşam dönemlerine göre kadın sağlığına olan etkilerini açıklar, Toplumsal cinsiyet ayrımcılığı ile kadına

Detaylı

GELİŞİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

GELİŞİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR GELİŞİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR GELİŞİM Büyüme, olgunlaşma ve öğrenme ürünü olarak sürekli ilerlemeyi kapsayan bir değişmedir. BÜYÜME Vücudun sadece boy, kilo ve hacim olarak artmasıdır. OLGUNLAŞMA

Detaylı

Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri

Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri Kansızlık (anemi) kandaki hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Bu değerler erişkin erkeklerde 13.5 g/dl, kadınlarda 12 g/dl nin altı kabul edilir. Kansızlığın

Detaylı

fetüs bebek ölüm çocuk İleri yaş yeniyetme yetişkin

fetüs bebek ölüm çocuk İleri yaş yeniyetme yetişkin Döllenmiş yumurta fetüs bebek ölüm çocuk İleri yaş yeniyetme yetişkin Yaşam boyu devam eden biyolojik, bilişsel, sosyal gelişim ve kişilik gelişiminin bilimsel incelemesi Gelişim psikolojisinin başlıca

Detaylı

Çocuğunuzun ilk doğduğu günden itibaren gençlik çağlarına gelinceye kadar çeşitli kontroller ve sağlıklı çocuk izlemleri yapılması gerekiyor.

Çocuğunuzun ilk doğduğu günden itibaren gençlik çağlarına gelinceye kadar çeşitli kontroller ve sağlıklı çocuk izlemleri yapılması gerekiyor. Çocuğunuzun ilk doğduğu günden itibaren gençlik çağlarına gelinceye kadar çeşitli kontroller ve sağlıklı çocuk izlemleri yapılması gerekiyor. Sağlıklı çocuk izlemi: Çocuğun yaşına uygun ruhsal, fiziksel

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Hazırlama Komitesi Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/8

Detaylı

Bitkilerde Eşeyli Üreme

Bitkilerde Eşeyli Üreme Bitkilerde Eşeyli Üreme İki farklı cinsiyete ait üreme hücrelerinin birleşmesiyle yeni canlılar oluşmasına eşeyli üreme denir. Oluşan yeni canlı, ana canlılardan farklı kalıtsal özelliklere sahiptir. Bitkiler

Detaylı

Tarihçi Kitabevi Yayınları 101 Kişisel Gelişim Serisi 1 Genel Yayın Yönetmeni: Necip Azakoğlu

Tarihçi Kitabevi Yayınları 101 Kişisel Gelişim Serisi 1 Genel Yayın Yönetmeni: Necip Azakoğlu İstanbul, 2018 Tarihçi Kitabevi Yayınları 101 Kişisel Gelişim Serisi 1 Genel Yayın Yönetmeni: Necip Azakoğlu Sayfa ve Kapak tasarım: Ahmet Çevik Kapak Fotoğrafları: Şefika Pekşen Birinci baskı: İstanbul,

Detaylı

Fark edilir bir kilo kaybı. Gün geçtikçe içe kapanma eğilimi. Aşırı derecede spor yapmak. Kilo almaktan şiddetle korkmak

Fark edilir bir kilo kaybı. Gün geçtikçe içe kapanma eğilimi. Aşırı derecede spor yapmak. Kilo almaktan şiddetle korkmak YEME BOZUKLUKLARI ve TEDAVİLERİ Genç Gelişim Kişisel Gelişim Yeme Bozukluları, bir diğer deyişle yemek yeme dürtüsü ile ilgili bozukluklar, vücut ağırlığıyla ilgili takıntılar, vücudun şekli ile ilgili

Detaylı

Obezite Nedir? Harun AKTAŞ - Trabzon

Obezite Nedir? Harun AKTAŞ - Trabzon Obezite Nedir? Obezite günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli sağlık sorunları arasında yer almaktadır. Obezite genel olarak bedenin yağ kütlesinin yağsız kütleye oranının aşırı artması

Detaylı

ADI SOYADI : OKUL NO : SINIFI : 4/ NOTU : FEVZİ ÖZBEY İLKOKULU FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 1. DÖNEM 1. YAZILISI

ADI SOYADI : OKUL NO : SINIFI : 4/ NOTU : FEVZİ ÖZBEY İLKOKULU FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 1. DÖNEM 1. YAZILISI FEVZİ ÖZBEY İLKOKULU FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 1. DÖNEM 1. YAZILISI 1. Aşağıdaki iskeletin temel bölümlerinin isimlerini yazınız. İskeletin temel bölümlerinin görevlerini belirtiniz. ( 10 puan) Bölümleri

Detaylı

PERİNE BAKIMI. Perine bakımında amaç; Hastayı gelişebilecek enfeksiyonlardan korumak, hastanın rahatlığını, konforunu, temizliğini sağlamaktır.

PERİNE BAKIMI. Perine bakımında amaç; Hastayı gelişebilecek enfeksiyonlardan korumak, hastanın rahatlığını, konforunu, temizliğini sağlamaktır. PERİNE BAKIMI Perine bakımına hoş geldiniz Perine önde simfibis pubis, yanlarda iskial tübositler, arkada koksiks kemik yapıları tarafından sınırlandırılan ve dış genital organları kaplayan alandır. Ter,

Detaylı