ÖLKƏ VƏ FƏALIYYƏT SAHƏLƏRI ÜZRƏ GÖSTƏRICILƏR. Cədvəl 1: Minilliyin İnkişaf Məqsədləri və Hədəflərinə Doğru Tərəqqi

Transkript

1 Ölkə Tərəfdaşlıq Strategiyası: Azərbaycan, ÖLKƏ VƏ FƏALIYYƏT SAHƏLƏRI ÜZRƏ GÖSTƏRICILƏR Cədvəl 1: Minilliyin İnkişaf Məqsədləri və Hədəflərinə Doğru Tərəqqi Məqsədlər və Hədəflər Məqsəd 1: İfrat yoxsulluğu və acılığı aradan qaldırmaq Hədəf 1.A: 1990 və 2015-ci illər arasında Gündəlik gəliri bir dollardan aşağı olan insanların sayını yarıyadək azaltmaq Hədəf 1.B: Qadınlar və cavan insanlar daxil olmaqla hamı üçün tam səmərəli məşğulluq və layiqli işə nail olmaq Hədəf 1.C: 1990 və 2015-ci illər arasında Aclıqdan əziyyət çəkən insanların sayını yarıyadək azaltmaq Məqsəd 2: Ümumi ibtidai təhsilə nail olmaq Hədəf 2.A: 2015-ci ilədək bütün oğlan və qızların tam ibtidai təhsil almalarını təmin etmək Ölkədə Vəziyyət Yoxsulluq 2001-ci ildə 49%-dən 2012-ci ildə 6.0%-dək azalmışdır. Yoxsulluğun azalması yüksək inkişaf, siyasət və proqramlar sayəsində olmuşdur ki, nəticədə sərvətin paylanması təkmilləşdirilmişdir. Əhalinin əksəriyyətinin məvacib və gəlirlərinin artması da inkişafla yanaşı getmişdir. Böyük vəsaitlərin köçürülməsi üzrə dövlət proqramları vasitəsilə vardövlətin daha yaxşı paylanması əhalinin əksəriyyətinin rifahının düzəlməsi üçün mühüm vasitələrdən biri olmuşdur. Məşğulluq tam artmamışdır ci ildə məşğulluğun əhaliyə nisbəti 78.4 olmuş, 2011-ci ildə bu rəqəm ə düşmüşdür. Azərbaycanda statistik ümumi ibtidai və orta təhsil təmin edilmişdir. Məktəbə gedən oğlan və qızların sayı demək olar eyni olub (müvafiq olaraq 99.7 və 99.6), yoxsul və qeyri-yoxsul ailədən olan uşaqlar üçün bərabər imkanlar açır. 1-ci sinifdən 5-ci sinfədək oxuyan şagirdlərin faiz göstəriciləri oğlanlar üçün 99.9% və qızlar üçün 99.6% -dir. BMT-nin Azərbaycandakı İnkişaf Proqramına əsasən zəngin və kasıb ailələrdən olan uşaqlar arasında standartlaşdırılmış testlərin işlənməsində fərq azdır. Beləliklə, buna nail olan bir neçə dünya ölkələrindən biri Azərbaycandır. Məqsəd 3: Gender bərabərliyini təmin etmək və qadınlara səlahiyyət vermək Hədəf 3.A: Əsasən 2005-ci ilədək ibtidai və orta təhsildə və 2015-ci ilədək təhsilin bütün səviyyələrində gender bərabərsizliyini aradan qaldırmaq Məqsəd 4: Uşaq ölümü hallarını azaltmaq Hədəf 4.A: 1990 və 2015-ci illər arasında beş yaşınadək uşaqlar arasında ölüm hallarının mövcüd dərəcəsini üçdə iki dəfə azaltmaq Ibtidai məktəbə qəbul olunan və onu bitirən oğlan və qızların sayı təxminən eynidir. Orta təhsil alanların cinslərin bərabər təmsilçiliyi indeksi 2011-ci ildə 96.9, üçüncü dərəcəli təhsildə 100 olmuşdur. Hər 1,000 nəfər diri doğulana düşən 5-yaşınadək uşaqlar arasında ölüm hallarının 2002-ci ildə 28-dən 2012-ci ildə 13-dək azalması ilə uşaq ölümü ilə bağlı vəziyyət yaxşılaşmışdır. Körpələrin ölüm dərəcəsi (KÖD) hər 1,000 diri doğulanda 10.8 hal olmuşdur. Beş yaşınadək uşaqlar arasında ölüm hallarında kənd və şəhər yerləri arasındakı fərq böyükdür. BMT-nin Azərbaycandakı İnkişaf Proqramı qeyd edir ki, rəsmi statistik məlumatlarla müstəqil müayinələr arasında rəqəmlərdə fərqliliklər vardır. Bu, cari statistik sistemdə olan zəifliklər, eləcə də hazırda istifadə olunan diri doğulanların tərifi sayəsindədir. Zəif qidalanma ilə bağlı vəziyyət uşaq ölümü hallarının əsas səbəbidir. Anadan olan hər 10 körpədən təxminən biri yarımçıq doğulur və 5 yaşadək uşaqların 13% pis inkişaf edir 1

2 Ölkə Tərəfdaşlıq Strategiyası: Azərbaycan, Məqsədlər və Hədəflər rməqsəd 5: Ana sağlamlığını yaxşılaşdırmaq Hədəf 5.A: 1999 və 2015-ci illər arasında ana ölümü halları nisbətini dörddə üç dəfə azaltmaq Hədəf 5.B: 2015-ci ilədək Qlobal reproduktiv sağlamlığa nail olunması. Məqsəd 6: HİV/QİÇS, malyariya və digər xərcləliklərə qarşı mübarizə aparmaq Hədəf 6.A: 2015-ci ilədək İİV/QİÇS-in yayılmasını dayandırmaq və xəstəliyin azaldılması istiqamətində işin əsasını qoymaq Hədəf 6.B: 2010-cu ilə qədər İİV/QİÇS-in müalicəsinə ehtiyacı olan hər kəs üçün şərait yaratmaq Hədəf 6.C: 2015-ci ilədək malyariya və digər əsas xəstəliklərin yayılmasını dayandırmaq və xəstəliyin azaldılması istiqamətində işin əsasını qoymaq Məqsəd 7: Ətraf mühitin davamlılığını təmin etmək Hədəf 7.A: Dayanıqlı inkişaf prinsiplərini dövlət siyasət və proqramlarına daxil etmək, ekoloji resursların itkisini aradan qaldırmaq Hədəf 7.B: Biomüxtəliflik itkilərinin 2010-cu ilə qədər əhəmiyyətli dərəcədə azaldılmasına nail olaraq biomüxtəliflik itkilərin dərəcəsini azaltmaq Hədəf 7.C: 2015-ci ilə qədər təmiz içməli suya və əsas sanitariyaya çıxış əldə edə bilməyən insanların sayını yarıyadək azaltmaq Hədəf 7.D: 2020-ci ilədək xarabalıqlarda yaşayan ən azı 100 milyon əhalinin həyat şəratinin mühüm tərəqqisinə nail olmaq Məqsəd 8: İnkişaf üçün qlobal tərəfdaşlığı inkişaf etdirmək Hədəf 8.A: Qaydalara əsaslanan, proqnozlaşdırılan və ayrıseçkiliyə yol verməyən açıq ticarət və maliyyə sistemini daha da inkişaf etdirmək Hədəf 8.B: Ən zəif inkişaf etmiş ölkələrin xüsusi ehtiyaclarını hədəfə almaq Ölkədə Vəziyyət Azərbaycanda ana ölümü hallarının azaldılması istiqamətində yaxşı tərəqqi əldə olmuş, hər 100,000 diri doğulana düşən 37,6 hal 2012-ci ildə 14.9-dək azalmışdır. Ana ölümü halları ilə bağlı göstəricini aşağı salan əsas faktorlar arasında doğuşqabağı qayğıya əlyetərliyin yaxşılaşması və uşaq doğumu müəssisələrinin lazımi qaydada işçi heyətlə və avadanlıqla təmin olunmasıdır Demografik və Səhiyyə sahəsində son Müayinəyə görə doğuşların 89% təlim keçmiş tibbi peşəkarların nəzarəti altında keçir. 78% doğuş səhiyyə müəssisələrində aparılır. Ancaq açıq-aşkar regional fərqliliklər vardır cü ildən etibarən Azərbaycanda İİV epidemiyasının ocağı mövcud olmuşdur. İİV hallarının sayı 2004-cü ildən etibarən artmışdır. İİV-in qarşısının alındığı, müalicə olunduğu, qayğının və dəstək xidmətlərinin göstərildiyi yüksək riskə məruz qalan əhalinin sayı aşağıdır ci ildən iri miqyaslı epidemiyaya nəzarət tədbirləri sayəsində malyariya xəstəliyi halarının sayı aşağı düşmüşdür. Xaricdən gətirilmiş xəstəlik halların sayı 4 olmaqla 2011-ci ildə cəmi 8 malyariya xəstəliyi halı qeydə alınmışdır. Azərbaycanda ətraf mühitə dair narahatlıqlar Yoxsulluğun Azaldılması və Davamlı İnkişaf Dövlət Proqramı ( ) və Azərbaycan Respublikasında ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılmasına dair illər üçün Kompleks Tədbirlər Planı davamı kimi dövlət siyasət və proqramlara daxil edilmişdir. Biomüxtəlifliyin qorunması istiqamətində böyük tərəqqi əldə edilmişdir. Məsələn, qoruq ərazilərin ölkənin cəmi ərazisinə olan nisbəti 2000-ci ildə 5%-dən 2011-ci ildə 10.2%-dək artmışdır. Meşə örtüyünün bərpa edilməsi tədbirləri sayəsində meşə örtüyü olan torpaq sahələri 0.4% artmışdır. Təmiz içməli suyun olması hələ də problematikdir. Kənd yerlərində əhalinin təkmilləşdirilmiş su mənbəyinə əlyetərliyi 2002-ci ildə 62%-dən 2010-cu ildə 71%-dək artmışdır. Azərbaycanda olan sürətli iqtisadi inkişaf və neft gəlirləri dövlət xərcləri üçün ölkənin xarici yardımdan asılı olmadığına dəlalət edir. Donor ölkəyə çevrilməsi üçün Azərbaycanın iqtisadi və maliyyə potensialı vardır. Ölkə artıq təbii fəlakət zamanı yardım və sülhün qorunması missiyalarına töhfə etmişdir. Hökumət Azərbaycan Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi qurmuşdur. Hədəf 8.C: İnkişaf etməkdə olan dənizə çıxışı olmayan və kiçik ada dövlətlərinin xüsüsi ehtiyaçlarını hədəfə almaq (İnkişaf etməkdə olan Kiçik Ada Dövlətlərinin Davamlı İnkişafı üçün Fəaliyyət Proqramı və Baş Assambleyanın 2

3 Ölkə Tərəfdaşlıq Strategiyası: Azərbaycan, Məqsədlər və Hədəflər iyirmi ikinci xüsusi sessiyasının nəticələri) Ölkədə Vəziyyət Hədəf 8.D: Uzun müddətdə borcun iqtisadi münasibliyi üçün dövlət və beynəlxalq tədbirlər aparmaqla inkişaf etməkdə olan ölkələrin borç problemlərinə ətraflı diqqət ayırmaq Hədəf 8.E: Farmaseptik şirkətlərə əməkdaşlıq şəraitində inkişaf etməkdə olan ölkələrdə əsas dərman preparatların asanlıqla əldə edilməsini təmin etmək Hədəf 8.F: Özəl sektorla əməkdaşlıq şəraitində ölkələrin,yeni texnoloqiyalardan, o cümlədən informasiya və kommunikasiya texnoloqiyalarından bəhrələnmək imkanı yaratmaq KÖD = körpələrin ölüm dərəcəsi, UNDP = BMT-nin İnkişaf Proqramı. Mənbə: BMT-nin Aəzbryancda İnkişaf Proqramı < və Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. 3

4 Ölkə Tərəfdaşlıq Strategiyası: Azərbaycan, Cədvəl 2: Ölkə üzrə İqtisadi Göstəricilər Maliyyə İli Maddə A. Gəlir və Artım 1. Adambaşına düşən ÜDM ($, cari 5, , , , ,912.5 qiymətlər) 2. ÜDM-un artması (%, daimi qiymətlər) a. Kənd təsərrüfatı b. Sənaye (4.3) (2.3) 1.2 c. Xidmətlər B. Əmanət və İnvestisiya (ÜDM-un %, cari qiymətlər) 1. Ümumi daxili investisiya Ümumi milli əmanətlər C. Pul və İnflyasiya (illik dəyişən %) 1. İstehlakçı qiymət indeksi Likvidlik (M2) (0.3) D. Hökumət Maliyyəsi (ÜDM-un %) 1. Gəlir və qrantlar Xərclər və kredit hesabına kreditləşmə Ümumi fiskal saldo (defisit) (0.5) (0.9) 0.6 (0.25) 0.66 E. Tədiyyə Balansı 1. Əmtəə ilə ticarət saldosu (ÜDM-un %) Cari hesabda saldo (ÜDM-un %) Əmtəə ixracının ($) artımı 14, , , , , Əmtəə idxalının ($) artımı (6,123.1) (6,600.6) (9,756.0) (9,652.9) (10,712.5) F. Xarici Ödəmələr İndeksi 1. Sığorta ehtiyatlarının praktiki rəsmi rezervi (o cümlədən qızıl, bu ilki əmtəə idxalları aylarında $ milyon) 2. Xarici borca xidmət (mallar və xidmətlərin ixracının %) 5, , , , , Xarici dövlət borcu (ÜDM-un %) G. Balansdan kənar hesablar 1. ÜDM (cari qiymətlər, AZN milyon) 35, , , , , Valyuta mübadiləsi kursu (AZN/$, orta) 3. Əhali (milyon) AZN = Azərbaycan manatı, ÜDM = ümumi daxili məhsul. Mənbələr: Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi, Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı, Beynəlxalq Valyuta Fondu, Dünya Bankı. 4

5 Ölkə Tərəfdaşlıq Strategiyası: Azərbaycan, Cədvəl 3: Ölkədə Yoxsulluq və Sosial Göstəricilər Maddə Ən son il A. Əhali haqda göstəricilər 1. Əhali (ilin əvəlinə min nəfər) Əhali artımı (illik dəyişən %) 9, , ,356.5 B. Sosial Göstəcirilər Ümumi nəsilvermə əmsalı 2. Ana ölümü əmsalı (hər 100,000 diri doğulan uşağa) 3. Körpə ölümü əmsalı (1 yaşa qədər ölən uşaqlar, hər ,000 diri doğulan uşağa) 4. Doğum zamanı gözlənilən ömür uzunluğu (illər) a. Qadın b. Kişi 5. Böyüklər arasında savadlılıq (%) (2009) a. Qadınlar 71.2 b. Kişilər 6. İbtidai məktəbə cəmi qəbul olunanlar (%) 7. Orta məktəbə cəmi qəbul olunanlar (%) 8. Uşaqların pis qidalanma səviyyəsi (5 yaşadək %) (2006) 9. Yoxsulluq həddindən aşağı səviyyədə yaşayan əhali (%) 10. Təmiz suya çıxışı olan əhali (%) 11. Kanalizasiya sisteminə çıxışı olan əhali (%) Dövlət təhsil xərcləri (ÜDM-un %) İnsan inkişafının indeksi Gender bərabərsizliyi indeksi (187) C. Yoxsulluq Göstəriciləri 54 (148) 1. Yoxsulluq hallarının yayılması 2. Əhali arasında yoxsul əhalinin faizi a. Bakı (2008) b. Kənd yerləri 12.0 (2008) 3. Yoxsulluğun dərinliyi 0.14 (2008) 4. İfrat yoxsulluq indeksi 5. Qeyri-bərabərlik (Teyl İndeksi) 16.8 (2008) 6. İnsan yoxsulluq indeksi = yoxdur, ÜDM = ümumi daxili məhsul. Mənbələr: Asya İnkişaf Bankı, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi, Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı və Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı. 5

6 Ölkə Tərəfdaşlıq Strategiyası: Azərbaycan, Cədvəl 4: Ölkədə Ətraf Mühit Göstəriciləri Göstərici 1990 Ən son il A. Havaya buraxılan qazların enerji səmərəliliyi 1. ÜDM/enerji istifadəsi vahidi (PPP$/kqoe) 2. Ənənəvi yanacaq istifadəsi (cəmi enerji istifadəsinin %) 3. Havaya buraxılan karbon dioksid (ton) 57,682.0 (1992) 34,900.0 (2012) 4. Adambaşına düşən havaya buraxılan karbon dioksid (ton) 7.7 (1992) 5.0 (2010) B. Suyun Çirklənməsi: Su və Kanalizasiya Sistemi 1. Təmiz suya çıxışı olan əhalinin % 91.3 (2012) 2. Kanalizasiya sisteminə çıxışı olan əhalinin % 89.3 (2012) C. Torpaqdan İstifadə və Meşəsizləşmə 1. Meşə sahəsi (milyon hektar) (2012) 2. Orta illik meşəsizləşmə (km 2 ) 3. Orta illik meşəsizləşmə (dəyişmə %) 4. Kənd əhalisinin sıxlığı (əkinə yararlı torpaqların (2012) insan/km 2 ) 5. Əkinə yararlı torpaqlar (cəmi torpaqların %) 20.5 (1992) 21.9 (2012) 6. Daimi əkin sahələri (cəmi torpaqların %) 7.0 (1992) 2.6 (2012) D. Biomüxtəliflik və Qoruq Əraziləri 1. Dövlət qoruq əraziləri (milyon hektar) 0.2 (2012) 2. Dövlət qoruq əraziləri (cəmi torpaqların %) 0.1 (1997) 0.23 (2012) 3. Məməlilər (yox olmaq təhlükəsi olan cinslərin sayı) 14 (2012) 4. Quşlar (yox olmaq təhlükəsi olan cinslərin sayı) 36 (2012) 5. Hündür bitkilər (yox olmaq təhlükəsi olan növlərin sayı) 6. Sürünən və amfibilər (yox olma təhlükədə olan cinslər) 5.0 (2008) 13 (2010) E. Şəhər Əraziləri 1. Şəhər əhalisi (milyon) (2012) 1. Şəhər əhalisi (cəmi əhalinin %) (2012) 2. Adambaşına düşən sudan istifadə (litr/gün) 56.9 (2012) 3. Çirkli suların təmizlənməsi (%) 21.4 (2012) 4. Adambaşına düşən bərk tullantı hasilatı (kq/gün) 338 (2012) ÜDM = ümumi daxili məhsil, kq = kiloqram, kqoe = neft ekvivalenti kiloqramı, km 2 = kvadrat kilometr, PPP = alıcılıq qabiliyyətinin pariteti. Mənbələr: Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi, Karbon Dioksid İnformasiya Təhlili Mərkəzi, Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı, Beynəlxalq Təbiətin Qorunması İttifaqı, BMT-nin Uşaq Fondu, BMT-nin Ətraf Mühit Proqramı, BMT-nin Statistika Bölməsi, Dünya İnkişaf Göstəriciləri, Dünya Əhalisinin Perspektivləri, Dünya Urbanizasiya Perspektivləri və Dünya Bankı. 6

7 Cədvəl 5: İnkişafın Əlaqələndirilməsi Matrisi Sektorlar və Mövzular Cari AİB Strategiyası və/və ya Fəaliyyəti Sector Kənd Təsərrüfatı Bir başa fəaliyyət yoxudr AB FAO IFAD ATƏT IsİB İnkişaf Sahəsindəki Digər Tərəfdaşların Strategiyaları və/və ya Əsas Fəaliyyəti Çoxtərəfli Qurumlar və BMT Sistemi Dünya Bankı Kənd Təsərrüfatı və Kəndlərin inkişafı (büdcə dəstayi) Ərzaq təhlükəsizliyi Toxumların inkişafı Dəyər zəncirinin təhlili Elektron kənd təsərrüfatı kəndlərin inteqrasiya və inkişafı Kənd Təsərrüfatı Suvarma və drenaj Kənd təsərrüfarınta rəqabət GIZ JİCA SECO TİKA USAID Ikitərəfli Dəyər zəncirinin inkişafı Agro-processing Meliorativ tədbirlər üçün avadanlıq və kənd təsərrüfatının idarə olunması Bazarların stimullaşdırılması Suvarma və təbii məhsul Dəyər zəncirinin inkişafı Ticarətə dəstək Təhsil Bir başa fəaliyyət yoxudr AB Energetika Elektrik enerjisinin paylanması qurğularının təkmilləşdirilməsi Elektrik enerjisinin nəqli sistemi və onun səmərəliliyinin təkmilləşdirilməsi İLO BMT İP UNICEF Dünya Bankı AYİB Aİ Peşə təhsili İkinci dərəcəli təhsil Peşə təhsili Peşə təhsili Məktəbəqədər /inclusive təhsil İbtidai təhsil Fəlakətə qarşı tədbir proqramı Orta təhsil İkinci dərəcəli təhsil Elektrik stansiyasının təmiri Enerjidən səmərəli istifadənin maliyyələşdirilməsi Sənayedə enerjidən səmərəli istifadəyə investisiya proqramı Enerjiyə qənaət European Training Foundation GIZ JICA South Korea SECO World Vision Almaniya Yaponiya Peşə təhsili Peşə təhsili Gənc Liderlər üçün treninq Təhsil şəbəkəsi Peşə təhsili İkinci dərəcəli təhsil İbtidai təhsil Peşə təhsili 330-KV gücündə ötürücü xəttin quraşdırılması Uyğunlaşdırılmış silsilədə istifadə olunan qaz turbini enerji hasilatı stansiyalarının tikintisi İİB Elektrik stansiyalarının tikintisi KfW Alternativ və bərpa olunan 7

8 Sektorlar və Mövzular Cari AİB Strategiyası və/və ya Fəaliyyəti İnkişaf Sahəsindəki Digər Tərəfdaşların Strategiyaları və/və ya Əsas Fəaliyyəti Çoxtərəfli Qurumlar və BMT Sistemi Ikitərəfli Cənub elektrik stansiyası enerji mənbələri ATƏT BMT-nin İnkişaf Proqramı Binalarda enerj səmərəliliyi Davamlı enerji mənbələrinin təşviq edilməsi Norveç Enerji səmərəliliyinin audit yoxlaması, binalar üçün sertifikatlaşdırma və qaydalar Səhiyyə Bir başa fəaliyyət yoxudr AB Kadr Potensialının gücləndirilməsi (Əmək və əhalinin sosial müdafıəsi Nazirliyi) Rostropovich Vishnevskaya Fondu Elektron xəstəlik araşdırma sisteminin yaradılmas; Vaksinasiya proqramının tərtib edilməsi UNFPA UNICEF Reproduktiv saglamlıq Qida, uşaq əlilliyinin qarşısının alınması, HİV mübarizə TIKA Kadr potensialının gücləndirilməsi (Səhiyyə Nazirliyi) Nəqliyyat Davamlı şəhər nəqliyyatı Yolların təkmilləşdirilməsi (magistral yollar, dolama yollar, yerli yollar) Dəmir yolu sektorunun inkişafı WHO AYİB Aİ İİB Dünya Bankı Səhiyyə islahatları Regional və ikinci dərəcəli yollar, AzərYola satınalma və icrada dəstək Beynəlxalq logistika mərkəzləri Yollar Magistrallar və ikinci dərəcəli yollar Dəmir yolu ticarəti, nəqliyyat sadələşdirilməsi Çex Eksim Bank Koreya Şinhan Bank JİCA Yollar Dəmir yolu layihəsi Yollar Yol idarəçiliyi, intelektual nəqliyyat sistemi Su və Kanalizasiya Sistemi Aşağı karbonlu və iqlimdən müdafiə olunan su təchizatı və kanalizasiya sistemi xidmətlərinin tikintisi və bərpası Bərk tullantıların idarəolunması Aİ Tullantı idarəçiliyi və ətraf mühit haqda məlumatların idarə olunması Kənd bələdiyyələri tərəfindən təhlükəsiz suyun təchiz olunması Yaponiya KfW Koreya Rayon şəhərlərində su təchizatı və kanalizasiya sisteminin yaxşılaşdırılması Su və kanalizasiya sistemi Abşeron yarımadasında su 8

9 Sektorlar və Mövzular Cari AİB Strategiyası və/və ya Fəaliyyəti Su ehtiyatlarının idarə olunması (regional TY; planlaşdırılnmışdır) Sektorda şəhər xidmətlərinin idarə olunması və islahatlar İİB İnkişaf Sahəsindəki Digər Tərəfdaşların Strategiyaları və/və ya Əsas Fəaliyyəti Çoxtərəfli Qurumlar və BMT Sistemi Çayların İdarəedilməsi Su təchizatı; daşqından müdafiə; suvarma; tullantı emalı (KOICA) OXFAM Ikitərəfli çatışmazlığının həll olunması Seçilmiş kəndlərdə təmiz su verilişi ATƏT BMT-nin İnkişaf Proqramı Çay hövzələrinin idarəedilməsi Daşqına hazırlıq Bərk tullantıların idarəolunması Iqlim dəyişikliyi risklərinin su\daşqın idarəçiliyinə inteqrə edilməsi Səudiyyə İnkişaf Fondu SECO Su təchizatı və kanalizasiya sistemi Su və kanalizasiya sistemi Dünya Bankı Su təchizatı və kanalizasiya sistemi Bərk tullantıların idarəolunması Mövzu Ətraf Mühit Mərkəzi və Qərbi Asiyada ətraf mühitin qorunması tədbirlərinin təkmilləşdirilməsi Qərbi və Mərkəzi Asiyada torpaqların alınması və köçürülmə müdafiə vasitələrinin müasirləşdirilməsi (TY) Iqlim dəyişikliyi sahəsində müdaxilə Aİ Havanın keyfiyyətinin idarə olunması Fəlakət hallarının qarşısının alınması, onlara hazırlıq və reaksiya, Şirin suların və dəniz mühitinin qorunması Iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşma Gənclərin iştirakının artırılması Ətraf mühit üçün ictimai işlər Yaşıl iqtisadiyyat Ekoloji İnformasiya Sistemi GİZ KfW Korea Biomüxtəlifliyin davamlı idarəolunması (regional)ç Trans-sərhəd qoruq əraziləri Meşələrin İdarəedilməsi Kənd biomüxtəlifliyi və adaptasiya. Kurikulum hazırlama Təbii qoruqlar Əqli müəlkiyyət hüququ ATƏT Ekoloji təhlükələrdən mühafizə, iqlim dəyişikliyi, meşə yanğınlarından mühafizə, nef tullantılarından təmizləmə OXFAM Fəlakətə ahzirliq və iqlim dəyişikliyi adaptasiyası UNDP Meşə və otlaq idarəçiliyi 9

10 Sektorlar və Mövzular Cari AİB Strategiyası və/və ya Fəaliyyəti İnkişaf Sahəsindəki Digər Tərəfdaşların Strategiyaları və/və ya Əsas Fəaliyyəti Çoxtərəfli Qurumlar və BMT Sistemi Ikitərəfli UNCEF Kurikulum hazırlanması Özəl Sektorun İnkişafı* Sement istehsal edən şirkətin ( Holcim (Azərbaycan) ASC, keçmiş Qaradağ Sement ) birgə maliyyələşməsi Ticarətin maliyyələşməsi Kəndlərə maliyyə vəsaitlərin təmin edilməsinin təşviqi Dünya bankı AYİB Aİ Meşə qanunlarının icras Holcim-ə kredit (Azərbaycan erbaijan). Orta miqyaslı şirkətlərə birbaşa kredit vermə proqramı, Orta miqyaslı holdinqlər üçün birgə maliyyələşdirmə, KOS-lara məsləhət xidmətləri, Özəl şirkətlərdə texniki və kommersiya kompleks yoxlama KOS-lara dəstək (East Invest) Regional inkişaf,turizm Almaniya Yaponiya Koreya Özəl sektorun inkişafı Ticarət siyasəti, biznesin inkişafı, peşə təhsili, Alman Azərbaycan Cəmiyyəti, özəlləşçdirmə üçün məsləhət. Regional İqtisadi İnkişaf, maliyyə sistemi üçün siyasi tədbirlər və KOS inkişafı Biznes mühiti Digərləri Mərkəzi və Qərbi Asiyada gender inklüziv inkişafın təşviq edilməsi (TY 7563) Mikromaliyyənin inkişafı İsİB BMK ATƏT Dünya Bankı AYİB Aİ İİB BqMT Sahibkarlığa dəstək və investisiya layihələri Biznes mühitinin yaxşılaşdırılması KOS-lar üçün hüquq məsləhət mərkəzləri Maliyyə istehlakçısının müdafiəsi və maliyyə savadlılığı, Korporativ cavabdehliyi, MK-lərin iqtisadi rifahının yaxşılaşdırılması Maliyyə Sektorunda Gender Bərabərliyi Qadınlara dəstək, ədliyyə islahatları, media inkişafı, seçkilər, torpağın qeydiyyat sistemi, mülkiyyət hüququ, Qadınlara dəstək Qadım qaçqınlar Isveçrə TİKA USAID Avstriya GIZ Yaponiya Kvinna til Kvinna Maktoiqtisadi dəstək, səhm bazarının formalaşdırılması, Əqli mülkiyyət hüquqları Maliyyə istehlakçının qorunması və maliyyə savadlılığı (Dünya Bankı ilə birlikdə) Turizm Ticarət ilə bağlı qanunvericiliyin hazirlanması Sülhün bərqərar olması Yerdə siyasi qərarların alınmasında iştirak, şəfafflıq, Dövlət xidmətləri və s. Fəlakətlərin qarşısının alınması və idarəolunması Münaqişə həlli, ana səhhətinin qorunması 10

11 Sektorlar və Mövzular Cari AİB Strategiyası və/və ya Fəaliyyəti İnkişaf Sahəsindəki Digər Tərəfdaşların Strategiyaları və/və ya Əsas Fəaliyyəti Çoxtərəfli Qurumlar və BMT Sistemi Ikitərəfli ATƏT Gender mərkəzi, biznes mübarizə, KOREA Elektron hökumət təlim mərkəsi UNDP Kənd qadınları üçün biznes imkanları OXFAM İcma əsaslı riklərin qarşısının alınması UNFPA Gender statistikası, məişət zorakarlığı TİKA Qadın məsələlərinin müdafiəsi UNICEF Uşaq nigahları, qidalanma Dünya Bankı Meta məlumatın hazırlanması yoxsulluq təhlili * Səhmdar kapital qoyuluşu daxil edilmir. AİB = Asiya İnkişaf Bankı, AYİB = Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı, Aİ = Avropa İttifaqı, FMO = Danimarka İnkişaf Bankı, IBA = Azərbaycan Beynəlxalq Bankı, İİB = İslam İnkişaf Bankı, BMK = Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası, BqMT = Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı, KfW = Kreditanstalt für Wiederaufbau, KOICA = Koreya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Agentliyi, MKOS = mikro, kiçik və orta müəssisələr, OFID = OPEC Beynəlxalq İnkişaf Fondu, ATƏT = Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı, Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit, SECO = İqtisadi Məsələlər üzrə Dövlət Katibliyi State, TY = texniki yardım, UNDP = BMT-nin İnkişaf Proqramı, UNFPA = BMT-nin Əhali Fondu, UNICEF = BMT-nin Uşaq Fondu, USAID = ABŞ-nın Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi. Mənbələr: Asiya İnkişaf Bankı, Avropa İttifaqının Azərbaycandakı Nümayəndəliyi, AYİB, Yaponiya Səfirliyi, İsveçrə Səfirliyi, IFC, Islam İnkişaf Bankı, KOICA, UNDP, USAID, Dünya Bankı. 11

12 Cədvəl 6: Portfel Göstəriciləri Portfel Məbləğlər və Qiymətlər (dövlət zəmanətli kreditlər, 31 dekabr 2013 tarixindən) Xalis Kredit Məbləği Cəmil Davam edir Potensial Problem Problemli Sector ($ million) (%) (no.) (%) (no.) (%) (no.) (%) (no.) (%) Kənd təsərrüfatı və təbii ehtiyatlar Təhsil Energetika Maliyyə Səhiyyə və sosial müdafiə Sənaye və ticarət Dövlət sektor idarəçiliyi Nəqliyyat və informasiya və kommunikasiya texnologiyaları Su təchizatı və digər bələdiyyə infrastruktur və xidmətləri Bir neçə sektor Total 1, No. = say. Mənbə: Asiya İnkişaf Bankının electron bazası 12

13 Cədvəl 7: Portfel Göstəriciləri Kreditin Verilməsi və Resursların Xalis Axını (dövlət zəmanətli kreditlər, 29 aprel 2013 tarixindən) Kreditin Verilməsi və Köçürülməsi AKR AİF Cəmi Kreditin Verilməsi a Hesabdan çıxarılması üçün mövcud cəmi vəsaitlər ($ milyon) 1, , Ödənişlmiş kredit ($ milyon, yekun) Ödəmə faiz nisbəti (ayrılmış məbləğ/cəmi əldə olan) Ödnişlər ($ milyon, son il) Ödəmə nisbəti (%) b Resursların Xalis Axını ($ milyon) c (0.84) (0.64) AİF = Asiya İnkişaf Fondu, AKR = adi kapital resursları. a 2012-ci ildə kreditin verilməsi ilə bütün kreditləri daxil edir. b İl ərzində ayrılan kreditlərin ilin əvvəlində ödənməmiş xalis kredit balansına nisbəti minus il ərzində ləğvetmələr. İl ərzində səmərəli kreditlər ödənməmiş kreditlərin başlanğıc balansına əlavə edilir. c Özəl sektor layihələrini daxil edir. Mənbə: Asiya İnkişaf Bankının təxmini hesablamaları. 13

14 Cədvəl 8: Layihənin Uğur Halları (dövlət zəmanətli kreditlər, ) Çox uğurlu Uğurlu Qismən Uğurlu Uğursuz Qiymətləndiril məmiş Cəmi Sektor No. % No. % No. % No. % No. % No. % Kənd təsərrüfatı və təbii ehtiyatlar Nəqliyyat və informasiya və kommunikasiya texnologiyaları Su təchizatı və digər bələdiyyə infrastruktur və xidmətləri Cəmi Mənbə: Asiya İnkişaf Bankının təxmini hesablamaları. 14

15 Sektor Kredi t No. Adı EN 2437 Elektrik Enerjisinin Ötürülməsi Sisteminin Genişləndirilməsi 2354/ 2355 Layihəsi MFF Yol Şəbəkəsinin İnkişaf Proqramı Layihə MFF Yol Şəbəkəsinin İnkişaf Proqramı Layihə MFF İkinci Yol Şəbəkəsinin İnkişaf Proqramı Layihə MFF Şəhər Su Təchizatı və Kanalizasiya Sistemi İnvestisiiya Proqramı Layihə MFF Şəhər Su Təchizatı və Kanalizasiya Sistemi İnvestisiiya Proqramı Layihə MFF Şəhər Su Təchizatı və Kanalizasiya Sistemi İnvestisiiya Proqramı Layihə 3 Cədvəl 9: Portfolionun İcra Vəziyyəti (dövlət zəmanətli kreditlər, 31 dekabr 2012 tarixindən) Xalis Kredit Məbləği Yekun Verilən Kreditlər Təsdiqlən Qüvvəyə Tamamlanma tarixi AKR AİF AKR AİF mə tarixi minmə İlkin Dəyişmiş ($ milyon) ($milyon) ($milyon) ($milyon) (gün/ay/il) (gün/ay/il) (gün/ay/il) (gün/ay/il) /09/08 26/01/09 30/06/12 31/12/ /10/07 03/03/08 30/06/10 30/06/ /12/11 23/10/12 31/12/14 31/12/ /10/12 30/07/13 31/12/ /10/09 17/02/10 30/06/13 30/06/ /12/11 20/09/12 30/06/ /12/13-31/05/ , Cəmi AİF = Asiya İnkişaf Fondu; KT = kənd təsərrüfatı və təbii ehtiyatlar; EN = energetika; No. = say; AKR = adi kapital resurslar; NQ = nəqliyyat və informasiya və kommunikasiya texnologiyaları; ST = su təchizatı və bələdiyyə infrastruktur və xidmətləri. Mənbə: Asiya İnkişaf Bankı. 15