STEMLERĐ VE DR. DĐLEK SEYMEN ASLI SEDA BĐLMAN

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "STEMLERĐ VE DR. DĐLEK SEYMEN ASLI SEDA BĐLMAN"

Transkript

1 DÖVĐZ Z PĐYASASINDA P DENGE, DÖVĐZ Z KURU SĐSTEMLERS STEMLERĐ VE DÖVĐZ Z KURUNU BELĐRLEMEYE YÖNELĐK K YAKLAŞIMLAR DR. DĐLEK SEYMEN ASLI SEDA BĐLMAN

2 Döviz Piyasasında Denge Esnek kur sisteminde döviz piyasasında denge, döviz arz ve talebinin karşılaşması sonucu sağlanmaktadır. e e 1 e 2 Döviz Piyasasında Đstikrarlı Denge D A C Arz fazlası Arz fazlası D B S e 0 L e 4 e 3 F H Talep fazlası Talep fazlası K G 0 Q 0 Q 2

3 e Döviz Piyasasında Denge e A 2 B Döviz Piyasasında Đstikrarsız Denge e e 2 A S B D e 1 e 1 e 3 C E e 3 C E D S 0 Q Q 1 0 Q 1 Q (a) (b) 3

4 KUR SĐSTEMLERS STEMLERĐ Dolarizasyon Tamamen Sabit Kur Sistemi Geniş Marjlı Pariteler/Bant Aslında bir kur sistemi değildir ancak güçlü para ekonomiye hakim olunca had safhada bir sabit kur sistemi gibi düşünülebilir. Para Kurulu Sabit Kur Sistemleri Hedef Alanı Sürünen Sabit Kur/Bant Crawlingpeg Yönetilen Serbest Kur Sistemi Tamamen Serbest Kur Sistemi Serbest Kur Sistemleri 4

5 Döviz Kurlarının n Belirlenmesine Yönelik Yaklaşı şımlar Dış Ticaret Akımları Yaklaşımı Satın Alma Gücü Paritesi Parasalcı Yaklaşım Portföy Dengesi Yaklaşımı Döviz Kurlarında Hedefi Aşma Spekülatif Kabarcıklar Teorisi 5

6 Dış Ticaret Akımları Yaklaşımı Bir ülkenin parasının değerini belirleyen unsur, o ülkenin mal ihracatı ve ithalatıdır. Đhracatın ithalattan büyük olması (dış ticaret bilançosunun fazla vermesi) durumunda ulusal paranın dış değeri yükselir. Dış ticaret bilançosunun açık vermesi durumunda ise ulusal paranın dış değeri düşer. Bu yaklaşımın en önemli eksikliği, sermaye akımlarının etkisinin göz ardı edilmesidir. 6

7 Satın Alma Gücü Paritesi Yaklaşımı A- Tek Fiyat Kanunu Tam rekabetin ve serbest ticaretin varlığında bir malın yurt içi fiyatı (P) ile yurt dışı fiyatı (P*) farklı olduğunda mal arbitrajı ortaya çıkar. Malın yurt içi ve yurt dışı fiyat düzeyleri arasındaki farklılık devam ettikçe arbitraj da sürecek ve sonunda yurt içi ve yurt dışı fiyatlar eşitlenecektir. P > ep* ep*, P P =ep* P< ep* ep*, P P=eP* 7

8 A- Tek Fiyat Kanunu Tam rekabetin ve serbest ticaretin varlığında bir malın yurt içi fiyatının o malın ulusal para birimi cinsinden yurt dışı fiyatına eşit olmasına tek fiyat kanunu (law of one price) denir. P=eP* Gerçek hayatta tek fiyat kanunu geçerli değildir. Bunun nedenleri: Eksik rekabet şartları, Ulaştırma masraflarının varlığı, Serbest ticareti engelleyici politikalar. 8

9 B- Mutlak Satın Alma Gücü Paritesi Tek fiyat kanununun n sayıda malı kapsayacak biçimde ifade edilmiş halidir. Başka bir deyişle, tam rekabet şartlarında ve serbest ticaretin varlığında belirli bir sepetin yurt içi fiyatının aynı sepetin ulusal para cinsinden yurt dışı fiyatına eşit olduğu biçimindeki değerlendirmeye mutlak satın alma gücü paritesi (absolute purchasing power parity) denir. Bu durum, tüketim mallarından oluşan bir sepetin (CB) ortalama fiyatını ölçen tüketim malları fiyat endeksi itibariyle aşağıdaki gibi gösterilebilir: P CB = ep CB* 9

10 B- Mutlak Satın Alma Gücü Paritesi e= P P CB CB* Satın alma gücü paritesi yaklaşımının tek fiyat kanunundan farkı, satın alma gücü paritesinde mal arbitrajının artık döviz kurunun değişmesine neden olmasıdır. e < P = CB CB / PCB* e e PCB/ PCB* e > P = / PCB* e e PCB/ PCB* Bu yaklaşımda, döviz kurunun içsel değişken; iç ve dış fiyatların ise dışsal değişken olduğu kabul edilmektedir. 10

11 B- Mutlak Satın Alma Gücü Paritesi Bu yaklaşımının gerçek hayatta geçerli olmamasının nedenleri şu şekilde özetlenebilir: Ulaştırma masraflarının varlığı, Serbest ticareti engelleyici politikaların varlığı, Eksik rekabet şartları, Dış ticarete konu olan malların üretilmesinde dış ticarete konu olmayan malların kullanılması, Yatırımcıların gerçekleştirdikleri işlemler, Ülkelerin tüketici fiyat endekslerinin gerek kapsadıkları mallar gerekse bu malların sepetteki ağırlıkları açısından farklı olması. 11

12 C- Nispi Satın Alma Gücü Paritesi Mutlak satın alma gücü paritesinin dinamik versiyonudur: PCB( t) PCB( t 1) e( t) e( t 1) PCB*( t) PCB*( t 1) = + P e P e ( t) e ( t 1) CB( t 1) e ( t 1) = P CB( t) P ( t 1) P CB( t 1) CB( t 1) P CB*( t) P CB*( t 1) P CB*( t 1) CB*( t 1) e ( t) e e ( t 1) ( t 1) =π π* Döviz kurunda zaman içinde meydana gelen değişme, iç ve dış enflasyon oranları arasındaki farka eşittir. 12

13 C- Nispi Satın Alma Gücü Paritesi Buna göre, yurt içi enflasyon oranı yurt dışı enflasyon oranından büyük (küçük) olduğunda döviz kuru aradaki fark kadar yükselir (düşer), döviz kuru iç enflasyon oranının dış enflasyon oranını aşan kısmı kadar değer kaybeder (kazanır). π>π* iken ülke anti-enflasyonist politikalar izlerse fiyatlar genel düzeyinin düşmesi ile birlikte döviz kuru da düşer. Bu durum, ceteris paribus, ülkenin rekabet gücünü azaltır, cari hesap dengesinin kötüleşmesine yol açar. Cari hesap dengesindeki bozulma sermaye girişi ile telafi edilemezse ödemeler dengesi de kötüleşir. Yapılan ampirik çalışmalar, nispi satın alma gücü paritesi yaklaşımının uzun dönemde geçerli olduğunu göstermektedir. 13

14 Parasalcı Yaklaşı şım A-Parasalcı Yaklaşı şım m ve Döviz D Kuru 1970 li yıllarda geliştirilmiştir. Bu yaklaşıma göre para piyasasında denge, reel para arzı (M/P) reel para talebine eşit olduğunda sağlanır. M / P= L( Y, i) P=M/ L( Y, i) M */ P* = L*( Y*, i*) P * =M*/ L*( Y*, i*) 14

15 Parasalcı Yaklaşı şım A-Parasalcı Yaklaşı şım m ve Döviz D Kuru Döviz kurunun nasıl belirlendiğini açıklamak için, analize mutlak satın alma gücü paritesi ilave edilir: P=eP* e=p/p* P M L*( Y*, i*) e = = P* M* L( Y, i) 15

16 Parasalcı Yaklaşı şım A-Parasalcı Yaklaşı şım m ve Döviz D Kuru Bu denkleme göre, döviz kurunu belirleyen iki unsur vardır: Yurt içi para arzının yurt dışı para arzına oranı (M/M*), Yurt dışı para talebinin yurt içi para talebine oranı [L*(Y*,i*)/L(Y,i)]. Esnek kur sisteminde döviz kuru, yabancı ülke hükümetlerinin izledikleri politikalardan bağımsız değildir. 16

17 Parasalcı Yaklaşı şım B-Parasalcı Yaklaşım ve Ödemeler Dengesi Parasalcı yaklaşım sabit döviz kuru sisteminin geçerli olduğu bir ekonomi için ödemeler dengesi teorisi niteliğindedir. Bu yaklaşımın geleneksel versiyonunda nominal para talebinin nominal gelire bağlı olarak değiştiği kabul edilir: M D =kpy M S =kpy Para piyasasında denge, para arzı para talebine eşit olduğunda sağlanır. 17

18 B-Parasalcı Yaklaşım ve Ödemeler Dengesi Parasal yaklaşıma göre ödemeler dengesi açığının nedeni, para arzının artmasıdır veya kısaca parasaldır. Örneğin; ödemeler dengesi fazlasının nedeni, para arzının azalmasıdır. Parasal yaklaşıma göre, ödemeler dengesizlikleri kendiliğinden-otomatik olarak bertaraf edilir. 18

19 Portföy y Dengesi (Varlıklar) Yaklaşı şımı Parasalcı model, para dışındaki varlıkları da kapsayacak biçimde genişletilmiştir. Kişilerin ve firmaların servetlerini para, yurt içi tahvil ve yurt dışı tahvil gibi üç mali varlık biçiminde tuttukları ve karşılanmayan faiz oranı paritesinin geçerli olduğu kabul edilmektedir. Ayrıca, yurt içi ve yurt dışı tahvillerin tam ikame olmadıkları, bir başka deyişle, yurt dışı tahvil tutmanın yurt içi tahvil tutmaya kıyasla riskli olduğu varsayılmaktadır. Bu varsayım gereği, karşılanmayan faiz oranı paritesi aşağıdaki gibi yazılır: i [ ] e e ( e e) e RP i* = / i= i*+ x RP 19

20 Portföy y Dengesi (Varlıklar) Yaklaşı şımı M D = f ( i, i*, x, RP, PY,, W ) B D = f ( i, i*, x, RP, PY,, W ) eb D * = f( i, i*, x, RP, PY,, W W = M + B + D D W = M + B + S S eb eb D* S* ) 20

21 Portföy y Dengesi (Varlıklar) Yaklaşı şımı Varlıklar piyasasında denge koşulu, para talebinin para arzına, yurt içi tahvil talebinin yurt içi tahvil arzına ve yurt dışı tahvil talebinin yurt dışı tahvil arzına eşit olmasıdır: M = M = D S, BD = BS, ebd* ebs* Varlıklar piyasasında denge sağlanınca, yurt içi tahvilin fiyatı, yurt dışı tahvilin fiyatı, yurt içi faiz oranı, yurt dışı faiz oranı ve denge döviz kuru (sabit kur sisteminde ödemeler dengesi) belirlenir. 21

22 Döviz Kurlarında Hedefi AşmaA Dornbush un öncülüğünü yaptığı bu analizde, mal fiyatlarının kısa dönemde katı olduğu, fiyatların denge düzeyine uzun dönemde intibak ettiği varsayılmaktadır. Bu varsayım gereği, yurt içi para arzında bir artış olduğunda, fiyatlar da katı olduğundan, reel para arzı artar ve yurt içinde faiz oranları düşer. Para arzı artınca ve buna bağlı olarak yatırımcıların uzun dönemde geçerli olacağını bekledikleri günlük döviz kuru yükselince, vadeli döviz kuru da yükselir. Bu analizde, faiz paritesinin geçerli olduğu ve yurt dışı faiz oranının sabit olduğu da varsayılmaktadır. Buna göre, para arzı artıp faiz oranı düşünce karşılanan faiz paritesinin geçerli olabilmesi için, cari günlük döviz 22 kurunun vadeli döviz kurundan daha fazla artması gerekir.

23 Döviz Kurlarında Hedefi AşmaA Para arzındaki artışın etkisiyle fiyatlar zaman içinde yükselmeye başlayınca, reel para arzı azalır ve yurt içi faiz oranı yükselir. Günlük döviz kuru karşılanan faiz paritesini geçerli kılacak şekilde düşer ve uzun dönem denge değerine yönelir. Bu şekilde, para arzındaki artış sonucu günlük döviz kurunda kısa dönemde, fiyatlar veri iken meydana gelen artış, günlük döviz kurunda uzun dönemde meydana gelen artıştan büyüktür. Bu duruma, yani döviz kurunun parasal bir değişmeye kısa dönemde uzun dönem denge değerinin üstüne çıkarak intibak etmesine döviz kurunda hedefi aşma (döviz kurunun aşırılığı, exchange rate overshooting) adı verilir. 23

24 Döviz Kurunda Hedefi Aşma: Karşılanan Faiz Paritesi Yaklaşımı e, F e 0,F 0 e 1 e LR =F 1 P t 0 i t P 0 P LR i i 0 1 t 0 t t 0 t 24

25 Döviz Kurlarında Hedefi AşmaA Döviz kurunda hedefi aşma analizi, Dornbush un orijinal çalışmasındaki gibi, karşılanmayan faiz paritesi itibariyle de tekrarlanabilir. Bu yaklaşımda, malların fiyatlarının kısa dönemde katı olduğu varsayılmaktadır. 25

26 M M 2 Döviz Kurunda Hedefi Aşma: Karşılanmayan Faiz Paritesi Yaklaşımı (a) e e 2 e (b) M 1 e1 0 t 1 t 0 t 1 t P P (c) i (d) P1 i1 i2 0 t t 1 0 t t 1 26

27 Döviz Kurlarında Hedefi AşmaA Döviz kurunda hedefi aşma analizi döviz kurunda kısa dönemde ortaya çıkan ve ekonominin temel göstergeleri ile pek tutarlı olmayan aşırı hareketlerin, aslında makul ve uzun dönemde istikrar sağlayan değişmeler niteliğinde olabileceğini içerir. Dornbush un Yapışkan Fiyatlar Modeli nde, satın alma gücü paritesi ilişkisi kısa dönemde geçersizken, kurlar, satın alma gücü paritesinin gerektirdiği uzun dönem denge değerinin de üzerine çıkmaktadır. 27

28 Döviz alım satımı yapanlar, rasyonel bekleyişler içinde oldukları için, faiz oranının gerektirdiği denge, uzun dönem denge yoluna doğru giderek azalan kur sayesinde yeniden sağlanır. Çünkü, bu sırada fiyatlar yavaş yavaş artmakta ve yeniden daralan yurt içi reel para arzı sayesinde yurt içi faiz oranı tekrar dış faiz oranı düzeyine doğru yükselmektedir. Bu modelde adı geçen değişkenlerde zaman içinde meydan gelen değişmeler; para arzı, döviz kuru, fiyat düzeyi ve faiz oranı endekslerinin başlangıçtaki değerinin 100 olduğu varsayılarak aşağıdaki şekildeki gibi gösterilebilir. Buna göre, bir para arzı artışı karşısında para, döviz ve mal piyasalarındaki uyum süreci tamamlanıp uzun dönem dengeleri sağlandığında, yurt içi para arzı, döviz kuru ve fiyat düzeyi başlangıç değerlerine kıyasla hep aynı oranda artmış; faiz oranı ise, yurt dışı faiz oranı aynı dönemde değişmediğine göre yeniden başlangıç düzeyine dönmüş olmaktadır. 28

29 Dornbush Modeli: Yapışkan Fiyatlar (Dornbush, 1976) Endeks Değeri Döviz Kuru, e Para Arzı, MS Fiyat Düzeyi, P 100 Faiz Oranı, i Zaman 29

30 Spekülatif Kabarcıklar Teorisi Beklenmeyen iktisadi veya siyasi bir olaya haber (news) denir. Haberler, temel iktisadi büyüklüklerin (faiz oranı, para arzı, fiyatlar genel düzeyi, cari denge vb.) değişmesine yol açar.bu büyüklüklerde meydana gelen değişiklikler ise, döviz kurunun değişmesine neden olur. O halde, döviz kurunu öngörmek için haberleri öngörmek gerekir. Oysa, haberleri öngörmek, tanım gereği mümkün değildir. Gerçek hayatta yatırımcılar, döviz kurunu temel iktisadi göstergelere göre değil, mevcut döviz kuru trendinin kısa dönemde geçerli olacağını beklerler. Đstikrar bozucu spekülasyon durumunda döviz kurunda meydana gelen değişme spekülatif köpük-balon (speculative bubble) olarak adlandırılmaktadır. Yatırımcılar döviz kurunu mevcut trendin tam tersi biçiminde de tahmin edebilirler (istikrar sağlayıcı spekülasyon). 30

31 Referanslar Kibritçioğlu, Aykut, (Ed.), (1996), Uluslararası (Makro) Đktisat Okumalar, 72 Tasarım Dizgi Fotokopi Ofset Bilgisayar Yayıncılık Ltd. Şti., Ankara. Seyidoğlu, Halil, (2003), Uluslararası Đktisat Teori Politika ve Uygulama, Güzem Can Yayınları, No: 20, Geliştirilmiş 15. Baskı, Đstanbul. Ünsal, Erdal M., (2005),Uluslararası Đktisat Teori, Politika ve Açık Ekonomi Makro Đktisadı, Đmaj Yayınevi, Ankara. 31

Plan Ödemeler Dengesi, tanım, kapsamı Ana Hesap Grupları Cari Denge, Sermaye Hesabı Dengesi Farklı Ödemeler Dengesi Tanımları Otonom ve Denkleştirici

Plan Ödemeler Dengesi, tanım, kapsamı Ana Hesap Grupları Cari Denge, Sermaye Hesabı Dengesi Farklı Ödemeler Dengesi Tanımları Otonom ve Denkleştirici Ödemeler Dengesi Doç. Dr. Dilek Seymen Araş. Gör. Aslı Seda Bilman 1 Plan Ödemeler Dengesi, tanım, kapsamı Ana Hesap Grupları Cari Denge, Sermaye Hesabı Dengesi Farklı Ödemeler Dengesi Tanımları Otonom

Detaylı

Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR

Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR Enflasyon Enflasyon Enflasyonun Ölçülmesi Bir ekonomide genel fiyat düzeyinde meydana gelen sürekli artışa denir. Enflasyon haddi ile ölçülür. Enflasyon haddi = (P P_1) X 100 P_1

Detaylı

Ödemeler Dengesi Doç. Dr. Dilek Seymen Araş. Gör. Aslı Seda Bilman 1 Plan Ödemeler Dengesi, tanım, kapsamı Ana Hesap Grupları Cari Denge, Sermaye Hesabı Dengesi Farklı Ödemeler Dengesi Tanımları Otonom

Detaylı

FĐYAT ĐNTĐBAKLARI VE TĐCARET DENGESĐ DR. DĐLEK SEYMEN ASLI SEDA BĐLMAN

FĐYAT ĐNTĐBAKLARI VE TĐCARET DENGESĐ DR. DĐLEK SEYMEN ASLI SEDA BĐLMAN FĐYAT ĐNTĐBAKLARI VE TĐCARET DENGESĐ DR. DĐLEK SEYMEN ASLI SEDA BĐLMAN Esnek Kur Sisteminde Fiyat Đntibakı: Esneklikler Yaklaşımı Yurt içi ve yurt dışı fiyatlar sabit iken nominal döviz kurunda ve buna

Detaylı

IS-LM MODELİNİN UYGULANMASI

IS-LM MODELİNİN UYGULANMASI IS-LM MODELİNİN UYGULANMASI IS ve LM eğrilerinin kesiştiği nokta milli geliri belirliyor. Birinin kayması kısa dönem dengeyi değiştiriyordu. Maliye politikası Hükümet harcamaları artışı IS eğrisi sağa

Detaylı

Hasıla, IS ve FE eğrilerinin kesişmeleri ile belirlenir, LM eğrisi IS ve FE nin kesiştiği noktaya intibak eder.

Hasıla, IS ve FE eğrilerinin kesişmeleri ile belirlenir, LM eğrisi IS ve FE nin kesiştiği noktaya intibak eder. BÖLÜM 12: AÇIK EKONOMİ TOPLAM ARZ- TOPLAM TALEP MODELİ 1 12. BÖLÜM Bu bölümde, daha önce kapalı ekonomi için geliştirilen toplam arz-toplam talep modeli dış ekonomik ilişkileri kapsayacak biçimde genişletilerek,

Detaylı

TOPLAM TALEP I: IS-LM MODELİNİN OLUŞTURULMASI

TOPLAM TALEP I: IS-LM MODELİNİN OLUŞTURULMASI BÖLÜM 10 TOPLAM TALEP I: IS-LM MODELİNİN OLUŞTURULMASI IS-LM Modelinin Oluşturulması Klasik teori 1929 ekonomik krizine çare üretemedi Teoriye göre çıktı, faktör arzına ve teknolojiye bağlıydı Bunlar ise

Detaylı

Dengesi Dr. Dilek Seymen Dr. Aslı Seda Bilman

Dengesi Dr. Dilek Seymen Dr. Aslı Seda Bilman Ödemeler 1 Dengesi Dr. Dilek Seymen Dr. Aslı Seda Bilman Plan 2 Ödemeler Dengesi, tanım, kapsamı Ana Hesap Grupları Cari Denge, Sermaye Hesabı Dengesi Farklı Ödemeler Dengesi Tanımları Otonom ve Denkleştirici

Detaylı

IS-LM-BP Grafikleri. A. Sabit kur rejimi ve tam (sınırsız) sermaye hareketliliği altında politikaların etkinliği:

IS-LM-BP Grafikleri. A. Sabit kur rejimi ve tam (sınırsız) sermaye hareketliliği altında politikaların etkinliği: IS-LM-BP Grafikleri A. Sabit kur rejimi ve tam (sınırsız) sermaye hareketliliği altında politikaların etkinliği: A.1. Sabit kur rejimi, sınırlı sermaye hareketliliği ve BP nin eğimi, LM in eğiminden düşükken

Detaylı

IS-LM-BP Grafikleri. B. Sabit kur rejimi ve tam (sınırsız) sermaye hareketliliği altında politikaların etkinliği:

IS-LM-BP Grafikleri. B. Sabit kur rejimi ve tam (sınırsız) sermaye hareketliliği altında politikaların etkinliği: IS-LM-BP Grafikleri B. Sabit kur rejimi ve tam (sınırsız) sermaye hareketliliği altında politikaların etkinliği: B.1. Sabit kur rejimi ve sınırsız sermaye hareketliliği durumunda para politikasının etkinliğini

Detaylı

DÖVİZ PİYASASI DOÇ. DR. DİLEK SEYMEN ASLI SEDA BİLMAN

DÖVİZ PİYASASI DOÇ. DR. DİLEK SEYMEN ASLI SEDA BİLMAN DÖVİZ PİYASASI DOÇ. DR. DİLEK SEYMEN ASLI SEDA BİLMAN Döviz Nedir? En genel ifadesiyle, yabancı ülke paralarına veya para yerine geçen her türlü ödeme araçlarına döviz(foreign exchange) denir. Yabancı

Detaylı

BÖLÜM 9. Ekonomik Dalgalanmalara Giriş

BÖLÜM 9. Ekonomik Dalgalanmalara Giriş BÖLÜM 9 Ekonomik Dalgalanmalara Giriş Çıktı ve istihdamdaki kısa dönemli dalgalanmalara iş çevrimleri diyoruz Bu bölümde ekonomik dalgalanmaları açıklamaya çalışıyoruz ve nasıl kontrol edilebileceklerini

Detaylı

8.1 KLASİK (NEOKLASİK) MODEL Temel Varsayımlar: Rasyonellik; Para hayali yoktur; Piyasalar sürekli temizlenir.

8.1 KLASİK (NEOKLASİK) MODEL Temel Varsayımlar: Rasyonellik; Para hayali yoktur; Piyasalar sürekli temizlenir. 1 BÖLÜM 8: HASILA VE FİYAT DÜZEYİ: ALTERNATİF MAKRO MODELLER Bu bölümde AD ve farklı AS eğrileri birlikte ele alınarak farklı makro modellerde P ve Y düzeylerinin nasıl belirlendiği incelenecektir. 8.1

Detaylı

DERS NOTU 09 DIŞLAMA ETKİSİ UYUMLU MALİYE VE PARA POLİTİKALARI PARA ARZI TANIMLARI KLASİK PARA VE FAİZ TEORİLERİ

DERS NOTU 09 DIŞLAMA ETKİSİ UYUMLU MALİYE VE PARA POLİTİKALARI PARA ARZI TANIMLARI KLASİK PARA VE FAİZ TEORİLERİ DERS NOTU 09 DIŞLAMA ETKİSİ UYUMLU MALİYE VE PARA POLİTİKALARI PARA ARZI TANIMLARI KLASİK PARA VE FAİZ TEORİLERİ Bugünki dersin içeriği: 1. MALİYE POLİTİKASI VE DIŞLAMA ETKİSİ... 1 2. UYUMLU MALİYE VE

Detaylı

Döviz Kurunun Belirlenmesi

Döviz Kurunun Belirlenmesi Bölüm 13 Döviz Kurunun Belirlenmesi Döviz kuru, ekonomideki bir çok değişkeni etkilemesi bakımından önemli bir değişkendir. Dış ticareti belirlemesinin ötesinde, enflasyon, yatırım ve tüketim kararları

Detaylı

Ekonomi II. 23.Uluslararası Finans. Doç.Dr.Tufan BAL. Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından

Ekonomi II. 23.Uluslararası Finans. Doç.Dr.Tufan BAL. Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından Ekonomi II 23.Uluslararası Finans Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 23.Uluslararası Finans 23.1.Dış Ödemeler

Detaylı

Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR

Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR ÖDEMELER DENGESİ Bir ülkedeki yerleşiklerin diğer ülkelerle (dış alemle) belirli bir dönemde (yılda) gerçekleştirdikleri iktisadi işlemlerin kaydedildiği tabloya ÖDEMELER DENGESİ

Detaylı

BAHAR DÖNEMİ MAKRO İKTİSAT 2 DERSİ KISA SINAV SORU VE CEVAPLARI

BAHAR DÖNEMİ MAKRO İKTİSAT 2 DERSİ KISA SINAV SORU VE CEVAPLARI 2015-2016 BAHAR DÖNEMİ MAKRO İKTİSAT 2 DERSİ KISA SINAV SORU VE CEVAPLARI 1. Toplam Talep (AD) doğrusunun eğimi hangi faktörler tarafından ve nasıl belirlenmektedir? Açıklayınız. (07.03.2016; 09.00) 2.

Detaylı

kurumsal olmayan sivil nüfus (KOSN)

kurumsal olmayan sivil nüfus (KOSN) Bir ülkede toplam nüfusun kışla, hapishane ve hastane gibi yerlerde ikamet edenler dışında kalan kısmının 15 yaş üzerindeki bölümüne kurumsal olmayan sivil nüfus (KOSN) denir. Kurumsal olmayan sivil nüfus:

Detaylı

Ödemeler Dengesi. Dr. Dilek Seymen

Ödemeler Dengesi. Dr. Dilek Seymen Ödemeler Dengesi Dr. Dilek Seymen Aslı Seda Bilman 1 Plan Ödemeler Dengesi, tanım, kapsamı Ana Hesap Grupları Cari Denge, Sermaye Hesabı Dengesi Farklı Ödemeler Dengesi Tanımlar mları Otonom ve Denkleştirici

Detaylı

Makro İktisat II Örnek Sorular. 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120

Makro İktisat II Örnek Sorular. 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120 Makro İktisat II Örnek Sorular 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120 Tüketim harcamaları = 85 İhracat = 6 İthalat = 4 Hükümet harcamaları = 14 Dolaylı vergiler = 12

Detaylı

SORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA

SORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA SORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA Problem 1 (KMS-2001) Kısa dönem toplam arz eğrisinin pozitif eğimli olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Detaylı

Uluslararası Para Sisteminin Tarihi

Uluslararası Para Sisteminin Tarihi Bölüm 6 Uluslararası Para Sistemi Altın Standardı (1876 1913) Altın MÖ 3000 yılından beri ticarete aracılık etmektedir. Altın standardında her ülke parasının değerini belirli ağırlıkta saf altın cinsinden

Detaylı

PARA TALEBİ VE KURAMLARI

PARA TALEBİ VE KURAMLARI PARA TALEBİ VE KURAMLARI Kişilerin servetlerinin bir kısmını ellerinde para olarak tutmalarına para talebi adı verilir. İktisadi düşünceler anlamında bakıldığında para talebi kuramları paranın fonksiyonlarına

Detaylı

Ödemeler Bilançosunda Denge: BP Eğrisi

Ödemeler Bilançosunda Denge: BP Eğrisi Ödemeler Bilançosunda Denge: BP Eğrisi Dışa açık bir ekonomide ekonomi politikalarını ve çeşitli şokların etkilerini inceleyebilmek için IS-LM modelinin kapalı ekonomi için geliştirilen versiyonu yeterli

Detaylı

3. Keynesyen Makro İktisat Teorisi nin Bazı Özellikleri ve Klasik Makro İktisat Teorisi İle Karşılaştırılması

3. Keynesyen Makro İktisat Teorisi nin Bazı Özellikleri ve Klasik Makro İktisat Teorisi İle Karşılaştırılması BOCUTOĞLU 109 yemek pişirirken yağı, salçayı, soğanı, eti, sebzeyi, suyu aynı anda tencereye doldurmaz; birinci adımda yağı ve salçayı hafifçe kızartır, ikinci adımda soğanı ve eti ilave ederek pişirmeye

Detaylı

FİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ

FİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ FİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ Bu bölümde Fiyatlar genel düzeyi (Fgd) ile MG dengesi arasındaki ilişkiler incelenecek. Mg dengesi; Toplam talep ile toplam arzın kesiştiği noktada bulunacaktır.

Detaylı

Kamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır.

Kamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır. 97 BÖLÜM 6. KAMU BÜTÇESİ ve MALİYE POLİTİKASI (KEYNESYEN MODEL DEVAMI) Kamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır.

Detaylı

Chapter 16. Fiyat Seviyeleri ve Döviz Kuru. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Chapter 16. Fiyat Seviyeleri ve Döviz Kuru. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Chapter 16 Fiyat Seviyeleri ve Döviz Kuru Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Tek Fiyat Kanunu (Law Of One Price) Satınalma Gücü Paritesi

Detaylı

2. Hafta Dersinin Planı (Bu ders sunumunun hazırlanmasında büyük ölçüde Nevzat Güran ve Sadık Acar ın ders notu ve kitaplarından yararlanılmıştır)

2. Hafta Dersinin Planı (Bu ders sunumunun hazırlanmasında büyük ölçüde Nevzat Güran ve Sadık Acar ın ders notu ve kitaplarından yararlanılmıştır) Uluslararası İktisat Dr. Nevzat ŞİMŞEK 1 2. Hafta Dersinin Planı (Bu ders sunumunun hazırlanmasında büyük ölçüde Nevzat Güran ve Sadık Acar ın ders notu ve kitaplarından Bir Bilim Dalı Olarak Uluslararası

Detaylı

Chapter 16. Fiyat Seviyeleri ve Uzun Vadede Döviz Kurları. Slides prepared by Thomas Bishop

Chapter 16. Fiyat Seviyeleri ve Uzun Vadede Döviz Kurları. Slides prepared by Thomas Bishop Chapter 16 Fiyat Seviyeleri ve Uzun Vadede Döviz Kurları Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Tek Fiyat Kanunu (Law Of One Price) Satınalma

Detaylı

A. IS LM ANALİZİ A.1. IS

A. IS LM ANALİZİ A.1. IS A. ANALZ A.. Analizi (Mal Piyasası) (Investment aving) (atırım Tasarruf) Eğrisi, faiz oranları ile gelir düzeyi arasındaki ilişkiyi gösterir. Analizin bu kısmında yatırımları I = I bi olarak ifade edeceğiz.

Detaylı

Finansal Piyasa Dinamikleri. Yekta NAZLI ynazli@yahoo.com

Finansal Piyasa Dinamikleri. Yekta NAZLI ynazli@yahoo.com Finansal Piyasa Dinamikleri Yekta NAZLI ynazli@yahoo.com Neleri İşleyeceğiz? Finansal Sistemin Resmi Makro Göstergeler ve Yorumlanması Para ve Maliye Politikaları Merkez Bankası ve Piyasalar Finansal Piyasalardaki

Detaylı

gerçekleşen harcamanın mal ve hizmet çıktısına eşit olmasının gerekmemesidir

gerçekleşen harcamanın mal ve hizmet çıktısına eşit olmasının gerekmemesidir BÖLÜM 5 Açık Ekonomi Açık Ekonomi Önceki bölümlerde kapalı ekonomi varsayımı yaptık Bu varsayımı terk ediyoruz çünkü ekonomilerin çoğu dışa açıktır. Kapalı ve açık ekonomiler arasındaki fark açık ekonomide

Detaylı

FİYAT MEKANİZMASI: TALEP, ARZ VE FİYAT

FİYAT MEKANİZMASI: TALEP, ARZ VE FİYAT FİYAT MEKANİZMASI: TALEP, ARZ VE FİYAT TALEP Bir ekonomide bütün tüketicilerin belli bir zaman içinde satın almayı planladıkları mal veya hizmet miktarına talep edilen miktar denir. Bu tanımda, belirli

Detaylı

Bölüm 8 DÖVİZ PİYASASI. Döviz Nedir? Döviz Piyasası (FOREX)

Bölüm 8 DÖVİZ PİYASASI. Döviz Nedir? Döviz Piyasası (FOREX) Bölüm 8 DÖVİZ PİYASASI Döviz Nedir? En genel ifadesiyle, yabancı ülke paralarına veya para yerine geçen her türlü ödeme araçlarına döviz (foreign exchange) denir. Yabancı ulusal paralar nakit biçiminde

Detaylı

FİNAL ÖNCESİ ÇÖZÜMLÜ DENEME MALİYE POLİTİKASI 1 SORULAR

FİNAL ÖNCESİ ÇÖZÜMLÜ DENEME MALİYE POLİTİKASI 1 SORULAR SORULAR 1- Genişletici maliye politikası uygulanması sonucunda faiz oranının yükselmesine bağlı olarak özel yatırım harcamalarının azalması durumuna ne ad verilir? A) Dışlama etkisi B) Para yanılsaması

Detaylı

Chapter 15. Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları (devam) Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Chapter 15. Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları (devam) Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Chapter 15 Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları (devam) Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Şekil 15-4: Para Arzı Artışının Faiz Oranına Etkisi

Detaylı

9. DERS : IS LM EĞRİLERİ: MALİYE VE PARA POLİTİKALARI

9. DERS : IS LM EĞRİLERİ: MALİYE VE PARA POLİTİKALARI 9. DERS : IS LM EĞRİLERİ: MALİYE VE PARA POLİTİKALARI 1. Maliye Politikası ve Dışlama Etkisi...2 A. Uyumlu Maliye ve Para Politikaları...4 2. Para Arzı ve Açık Piyasa İşlemleri...5 3. Klasik Para ve Faiz

Detaylı

ÜNİTE 5: DÖVİZ KURLARININ ANLAMI VE BELİRLENMESİ DÖVİZ KURLARININ ANLAMI

ÜNİTE 5: DÖVİZ KURLARININ ANLAMI VE BELİRLENMESİ DÖVİZ KURLARININ ANLAMI ÜNİTE 5: DÖVİZ KURLARININ ANLAMI VE BELİRLENMESİ DÖVİZ KURLARININ ANLAMI Döviz kurları, farklı ülkelerde üretilen mal ve hizmetlerin fiyatları arasında karşılaştırma yapılmasına olanak sağlayarak başta

Detaylı

1 MAKRO EKONOMİNİN DOĞUŞU

1 MAKRO EKONOMİNİN DOĞUŞU İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MAKRO EKONOMİNİN DOĞUŞU ve TEMEL KAVRAMLAR 11 1.1.Makro Ekonominin Doğuşu 12 1.1.1.Makro Ekonominin Doğuş Süreci 12 1.1.2.Mikro ve Makro Ekonomi Ayrımı 15 1.1.3.Makro Analiz

Detaylı

Satın Alma Gücü İle Desteklenen İstek.

Satın Alma Gücü İle Desteklenen İstek. Satın Alma Gücü İle Desteklenen İstek. Talep İstek İstek+Satın Alma Gücü=Talep Bireysel Talep Fonksiyonu Bireyin Belirli Bir Dönemde Satın Almak İstediği Ve Satın Alma Gücüne Sahip Olduğu Mal Miktarını

Detaylı

Cari açık ve finansmanı

Cari açık ve finansmanı Cari açık ve finansmanı I.GİRİŞ Cari açık ve finansmanı konusunun, 2011 yılında Türkiye Ekonomisindeki önemli gündem maddelerinden biri olacağı anlaşılıyor. 2010 yılında cari açık, 2009 a göre % 247,1

Detaylı

ARZ ve TALEP 2. 1. Talep 2 1.2. Talep Eğrisi 3 1.3.Talepte Değişme 3 1.4.Talep Eğrisinin Kayması ve Talep Eğrisi Üzerinde Hareket 4

ARZ ve TALEP 2. 1. Talep 2 1.2. Talep Eğrisi 3 1.3.Talepte Değişme 3 1.4.Talep Eğrisinin Kayması ve Talep Eğrisi Üzerinde Hareket 4 ARZ ve TALEP 2 1. Talep 2 1.2. Talep Eğrisi 3 1.3.Talepte Değişme 3 1.4.Talep Eğrisinin Kayması ve Talep Eğrisi Üzerinde Hareket 4 2. Arz 6 2.l. Satış Planı Belirleyicileri 6 2.2. Arz Eğrisi 6 2.3. Arz

Detaylı

REEL DÖVİZ KURU TEORİ VE UYGULAMA, KUR-ENFLASYON İLİŞKİSİ VE CARİ AÇIK

REEL DÖVİZ KURU TEORİ VE UYGULAMA, KUR-ENFLASYON İLİŞKİSİ VE CARİ AÇIK REEL DÖVİZ KURU TEORİ VE UYGULAMA, KUR-ENFLASYON İLİŞKİSİ VE CARİ AÇIK Doç. Dr. Cevdet Akçay 15 Haziran 2004 İstanbul Hilton Oteli Nominal Döviz Kuru Reel Döviz Kuru E = E TL/$ q = q TL/$ R Nominal Faiz

Detaylı

DURGUNLUK VE MALİYE POLİTİKASI

DURGUNLUK VE MALİYE POLİTİKASI 1 DURGUNLUK VE MALİYE POLİTİKASI Durgunluk Tanımı Toplam arz ile toplam talep arasındaki dengesizlik talep eksikliği şeklinde ortaya çıkmakta, toplam talebin uyardığı üretim düzeyinin o ekonominin üretim

Detaylı

ÇALIŞMA SORULARI-6 DIŞA AÇIK MAKROEKONOMİK MODEL: IS-LM-BP

ÇALIŞMA SORULARI-6 DIŞA AÇIK MAKROEKONOMİK MODEL: IS-LM-BP ÇALIŞMA SORULARI-6 DIŞA AÇIK MAKROEKONOMİK MODEL: IS-LM-BP 1. Bir ülkenin ihracatı; a) GSMH eksi tüketim eksi yatırım eksi hükümet harcamalarına eşittir b) GSMH eksi yurtiçi mal ve hizmetlerin tüketimi

Detaylı

M2 Para Tanımı: M1+Vadeli ticari ve tasarruf mevduatları (resmi mevduatlar hariç)

M2 Para Tanımı: M1+Vadeli ticari ve tasarruf mevduatları (resmi mevduatlar hariç) PARA ARZI Dar tanımlı para arzı dolaşımdaki nakit ile bankacılık sisteminde vadesiz mevduatların toplamından oluşmakta, geniş tanımlı para arzı ise bu toplama bankacılık sistemindeki vadeli mevduatların

Detaylı

Ders Notları Dr. Murat ASLAN. Bu notlar; Prof. Dr. ABUZER PINAR ın MALĠYE POLĠTĠKASI ders kitabından faydalanılarak hazırlanmıştır.

Ders Notları Dr. Murat ASLAN. Bu notlar; Prof. Dr. ABUZER PINAR ın MALĠYE POLĠTĠKASI ders kitabından faydalanılarak hazırlanmıştır. Ders Notları Dr. Murat ASLAN Bu notlar; Prof. Dr. ABUZER PINAR ın MALĠYE POLĠTĠKASI ders kitabından faydalanılarak hazırlanmıştır. genişleme trend Daralma Kriz, küçülme 12,00 Reel Büyüme Hızı Oranı 1950-2008

Detaylı

I. Uluslararası Parasal Ortam 1

I. Uluslararası Parasal Ortam 1 İÇİNDEKİLER Ön Söz Teşekkür Öğrenciye Editör ün Notu XI XIII XV XIX I. Uluslararası Parasal Ortam 1 1. Döviz Piyasası 3 Döviz İşlem Hacmi 3 Coğrafi Döviz Kuru İşlemi 4 Spot Döviz Kurları 7 Döviz Arbitrajı

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU % TÜFE ÜFE Ocak 2011 2012 2011 2012 Yıllık 4,90 10,61 10,80 11,13 Yıllık Ort. 8,28 6,95 8,89 11,11 Aylık 0,41 0,56 2,36 0,38 Yeni

Detaylı

Ekonomi. Doç.Dr.Tufan BAL. 3.Bölüm: Fiyat Mekanizması: Talep, Arz ve Fiyat

Ekonomi. Doç.Dr.Tufan BAL. 3.Bölüm: Fiyat Mekanizması: Talep, Arz ve Fiyat Ekonomi 3.Bölüm: Fiyat Mekanizması: Talep, Arz ve Fiyat Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 Fiyat Mekanizması:Talep,

Detaylı

FİNAL ÖNCESİ ÇÖZÜMLÜ DENEME PARA VE BANKA SORULAR

FİNAL ÖNCESİ ÇÖZÜMLÜ DENEME PARA VE BANKA SORULAR SORULAR 1- Değişimi yapılan finansal aracın hemen teslim edildiği ve ödemenin hemen yapıldığı piyasalar hangisidir? A) Birincil Piyasa B) İkincil Piyasa C) Organize Piyasa D) Tezgahüstü Piyasa E) Spot

Detaylı

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 2010 157

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 2010 157 C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 2010 157 DÖVİZ KURLARINI AÇIKLAMAYA YÖNELİK YENİ YAKLAŞIMLAR Nazım ÖZTÜRK * ve Yüksel BAYRAKTAR ** Özet Döviz kuramları, döviz kurlarının yapısını,

Detaylı

ÜNİTE 5: DÖVİZ KURLARININ ANLAMI VE BELİRLENMESİ DÖVİZ KURLARININ ANLAMI

ÜNİTE 5: DÖVİZ KURLARININ ANLAMI VE BELİRLENMESİ DÖVİZ KURLARININ ANLAMI ÜNİTE 5: DÖVİZ KURLARININ ANLAMI VE BELİRLENMESİ DÖVİZ KURLARININ ANLAMI Döviz kurları, farklı ülkelerde üretilen mal ve hizmetlerin fiyatları arasında karşılaştırma yapılmasına olanak sağlayarak başta

Detaylı

Ödemeler Bilançosu ve Cari İşlemler Açığı

Ödemeler Bilançosu ve Cari İşlemler Açığı Ödemeler Bilançosu ve Cari İşlemler Açığı Ödemeler Bilançosu ve Cari İşlemler Açığı Ödemeler Bilançosu Ödemeler Bilançosunun Parçaları: Cari İşlemler Hesabı Sermaye ve Finans Hareketleri Hesabı Cari İşlemler

Detaylı

Merkez Bankası 1998 Yılı İlk Üç Aylık Para Programı Gerçekleşmesi ve İkinci Üç Aylık Para Programı Uygulaması

Merkez Bankası 1998 Yılı İlk Üç Aylık Para Programı Gerçekleşmesi ve İkinci Üç Aylık Para Programı Uygulaması Merkez Bankası 1998 Yılı İlk Üç Aylık Para Programı Gerçekleşmesi ve İkinci Üç Aylık Para Programı Uygulaması Gazi Erçel Başkan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 1 Nisan 1998 Ankara I. Giriş Ocak ayı başında

Detaylı

Ayrım I. Genel Çerçeve 1

Ayrım I. Genel Çerçeve 1 İçindekiler Önsöz İçindekiler Ayrım I. Genel Çerçeve 1 Bölüm 1. Makro Ekonomiye Giriş 3 1.1. Ekonominin Tanımlanması ve Bir Bilim Olarak Ekonomi 4 1.2. Ekonomi Teorisi ve Politikası 5 1.3. Makro Ekonomi

Detaylı

Para talebi ekonomik bireylerinin yanlarında bulundurmak istedikleri para miktarıdır. Ekonomik bireylerin para talebine tesir eden iki neden vardır;

Para talebi ekonomik bireylerinin yanlarında bulundurmak istedikleri para miktarıdır. Ekonomik bireylerin para talebine tesir eden iki neden vardır; B.E.A. Para Piyasaları (Finans Piyasaları): Ekonomide mal-hizmet piyasalarının yanında para piyasaları bulunmaktadır. Bu piyasanın amacı mal piyasasının (reel veya üretim piyasaları) ihtiyaç duyduğu ihtiyaçları

Detaylı

5.21% 4.6% 21.6% 11.1% % Ekim 18 Eylül 18 Ekim 18 Kasım 18

5.21% 4.6% 21.6% 11.1% % Ekim 18 Eylül 18 Ekim 18 Kasım 18 ÖZET GÖSTERGELER Piyasalar USD/TRY 5.16 Altın (USD) 1,218 Kasım 18 EUR/TRY 5.87 Petrol (Brent) 58.7 BİST - 100 95,416 Gösterge Faiz 20.3 Büyüme Sanayi Üretimi Enflasyon İşsizlik 5.21% 4.6% 21.6% 11.1%

Detaylı

ULUSLARARASI EKONOMİK İLİŞKİLER: IS-LM-BP MODELİ

ULUSLARARASI EKONOMİK İLİŞKİLER: IS-LM-BP MODELİ ULUSLARARASI EKONOMİK İLİŞKİLER: IS-LM-BP MODELİ Bu ünite tamamlandığında; Farklı döviz kuru sistemlerini açıklayabileceğiz Net ihracat eğrisinin eğiminin ve konumunun değişmesine neden olan faktörleri

Detaylı

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR Bu rapor ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş Gruplara Yönelik Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları

Detaylı

BÖLÜM 11: ÖDEMELER DENGESİ, FAİZ HADDİ VE HASILA DÜZEYİ: IS-LM-BP MODELİ (MUNDELL-FLEMİNG MODELİ)

BÖLÜM 11: ÖDEMELER DENGESİ, FAİZ HADDİ VE HASILA DÜZEYİ: IS-LM-BP MODELİ (MUNDELL-FLEMİNG MODELİ) BÖLÜM 11: ÖDEMELER DENGESİ, FAİZ HADDİ VE HASILA DÜZEYİ: IS-LM-BP MODELİ (MUNDELL-FLEMİNG MODELİ) 1 Bu bölümde IS-LM modeli, uluslararası mal ve sermaye hareketlerini kapsayacak şekilde genişletilecektir.

Detaylı

Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR

Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR Paranın Fonksiyonları İktisadi analizde para, malların ve hizmetlerin satın alınmasında ve borçların geri ödenmesinde genel olarak kabul edilen şey olarak tanımlanmaktadır. Para

Detaylı

SERMAYE VE DOĞAL KAYNAK PİYASALARI 2

SERMAYE VE DOĞAL KAYNAK PİYASALARI 2 SERMAYE VE DOĞAL KAYNAK PİYASALARI 2 1. SERMAYE, YATIRIM VE TASARRUF 2 1.1. SERMAYE VE YATIRIM 2 1.2. TASARRUF VE PORTFÖY TERCİHİ 2 1.3. SERMAYE PİYASASI 3 2. SERMAYE TALEBİ 3 2.1. YATIRIMIN NET BUGÜNKÜ

Detaylı

BÖLÜM 11: ÖDEMELER DENGESİ, FAİZ HADDİ VE HASILA DÜZEYİ: IS-LM-BP MODELİ (MUNDELL-FLEMİNG MODELİ)

BÖLÜM 11: ÖDEMELER DENGESİ, FAİZ HADDİ VE HASILA DÜZEYİ: IS-LM-BP MODELİ (MUNDELL-FLEMİNG MODELİ) 1 BÖLÜM 11: ÖDEMELER DENGESİ, FAİZ HADDİ VE HASILA DÜZEYİ: IS-LM-BP MODELİ (MUNDELL-FLEMİNG MODELİ) Bu bölümde IS-LM modeli, uluslararası mal ve sermaye hareketlerini kapsayacak şekilde genişletilecektir.

Detaylı

FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4

FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 Prof. Dr. Yıldırım Beyazıt ÖNAL 6. HAFTA 4. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE ULUSLAR ARASI FON HAREKETLERİ Gelişmekte olan ülkeler, son 25 yılda ekonomik olarak oldukça

Detaylı

A Y L I K EKONOMİ BÜLTENİ

A Y L I K EKONOMİ BÜLTENİ M A R M A R A Ü N İ V E R S İ T E S İ İ K T İ S A T F A K Ü L T E S İ A Y L I K EKONOMİ BÜLTENİ KISA VADELİ BORÇLAR VE CARİ İŞLEMLER AÇIĞI NET ULUSLARARASI YATIRIM POZİSYONU CDS (KREDİ TEMERRÜT PRİMİ)

Detaylı

ÜNİTE 4: FAİZ ORANLARININ YAPISI

ÜNİTE 4: FAİZ ORANLARININ YAPISI ÜNİTE 4: FAİZ ORANLARININ YAPISI Faiz oranlarının yapısı; Menkul kıymetlerin sahip olduğu risk, Likidite özelliği, Vergilendirme durumu ve Vade farklarının faiz oranlarını nasıl etkilediğidir. FAİZ ORANLARININ

Detaylı

Giriş İktisat Politikası. İktisat Politikası. Bilgin Bari. 28.Eylül.2015

Giriş İktisat Politikası. İktisat Politikası. Bilgin Bari. 28.Eylül.2015 28.Eylül.2015 1 Giriş Temel Kavramlar Politika Etkilerinin Analizi 2 nın Yürütülmesi Tanımlar Giriş Temel Kavramlar Politika Etkilerinin Analizi İktisat kıt kaynakların etkin dağılımı üzerine çalışır.

Detaylı

Ödemeler Dengesi Tanım ve Kapsam:

Ödemeler Dengesi Tanım ve Kapsam: Ödemeler Dengesi Ödemeler bilançosu, bir ülkede yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yabancı ülkelerle yaptıkları iktisadi işlemlerin sistematik kayıtlar olarak tutulmasıdır. Mal ve hizmetlerin yanı sıra

Detaylı

2016 YILI I.DÖNEM AKTÜERLİK SINAVLARI EKONOMİ

2016 YILI I.DÖNEM AKTÜERLİK SINAVLARI EKONOMİ SORU 1: Aşağıdakilerden hangisi/hangileri tüm dünyada görülen artan işsizlik oranını açıklamaktadır? I. İşsizlik yardımı miktarının arttırılması II. Sendikalaşma oranında azalma III. İşgücü piyasında etkin

Detaylı

MODERN MAKROEKONOMİNİN KÖKLERİ

MODERN MAKROEKONOMİNİN KÖKLERİ MODERN MAKROEKONOMİNİN KÖKLERİ ANAHTAR KAVRAMLAR 1: EMEK PİYASASI Klasik-Keynesyen-Monoterist- Yeni Klasik Varsayımlar: 1:Rasyonel İktisadi Birimler 2:Reel Değişkenleri Dikkate Alma 3:Esneklik-Denge Reel

Detaylı

[AI= Aggregate Income (Toplam Gelir); AE: Aggregate Expenditure (Toplam Harcama)]

[AI= Aggregate Income (Toplam Gelir); AE: Aggregate Expenditure (Toplam Harcama)] 88 BÖLÜM 5: TOPLAM GELİR-TOPLAM HARCAMA MODELİ (KEYNESYEN MODEL) Bölüm 4 te Toplam Talep-Toplam Arz modelini (AD-AS modeli) inceledik. Bölüm 5 te ise Toplam Gelir-Toplam Harcama modelini (AI-AE modeli)

Detaylı

1 TEMEL İKTİSADİ KAVRAMLAR

1 TEMEL İKTİSADİ KAVRAMLAR ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER III Bölüm 1 TEMEL İKTİSADİ KAVRAMLAR 11 1.1. İktisat Biliminin Temel Kavramları 12 1.1.1.İhtiyaç, Mal ve Fayda 12 1.1.2.İktisadi Faaliyetler 14 1.1.3.Üretim Faktörleri 18 1.1.4.Bölüşüm

Detaylı

Ekonomi II. 21.Enflasyon. Doç.Dr.Tufan BAL. Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından

Ekonomi II. 21.Enflasyon. Doç.Dr.Tufan BAL. Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından Ekonomi II 21.Enflasyon Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 21.1.Nedenlerine Göre Enflasyon 1.Talep Enflasyonu:

Detaylı

Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR

Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR Fazla, Noksan Ve Piyasa Dengesi Arz Fazlası (Excess Supply); Arz Edilen Miktarın Talep Edilen Miktarı Aşan Kısmı. Talep Fazlası (Excess Demand) Veya Noksan (Shortage) Talep Edilen

Detaylı

MAKROİKTİSAT BÖLÜM 1: MAKROEKONOMİYE GENEL BİR BAKIŞ. Mikro kelimesi küçük, Makro kelimesi ise büyük anlamına gelmektedir.

MAKROİKTİSAT BÖLÜM 1: MAKROEKONOMİYE GENEL BİR BAKIŞ. Mikro kelimesi küçük, Makro kelimesi ise büyük anlamına gelmektedir. 68 MAKROİKTİSAT BÖLÜM 1: MAKROEKONOMİYE GENEL BİR BAKIŞ Mikro kelimesi küçük, Makro kelimesi ise büyük anlamına gelmektedir. Mikroiktisat küçük ekonomik birimler (hanehalkı, firmalar ve piyasalar) ile

Detaylı

İçindekiler kısa tablosu

İçindekiler kısa tablosu İçindekiler kısa tablosu Önsöz x Rehberli Tur xii Kutulanmış Malzeme xiv Yazarlar Hakkında xx BİRİNCİ KISIM Giriş 1 İktisat ve ekonomi 2 2 Ekonomik analiz araçları 22 3 Arz, talep ve piyasa 42 İKİNCİ KISIM

Detaylı

MAKRO İKTİSAT KONUYA İLİŞKİN SORU ÖRNEKLERİ(KARMA)

MAKRO İKTİSAT KONUYA İLİŞKİN SORU ÖRNEKLERİ(KARMA) MAKRO İKTİSAT KONUYA İLİŞKİN SORU ÖRNEKLERİ(KARMA) 1- Bir ekonomide işsizlik ve istihdamdaki değişimler iktisatta hangi alan içinde incelenmektedir? a) Mikro b) Makro c) Para d) Yatırım e) Milli Gelir

Detaylı

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ DERS NOTU 06 IS/LM EĞRİLERİ VE BAZI ESNEKLİKLER PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ ETKİNLİKLERİ TOPLAM TALEP (AD) Bugünki dersin içeriği: 1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ... 1 2. LM EĞRİSİ VE PARA TALEBİNİN

Detaylı

M1 = Nakit + Vadesiz Mevduat + Diğer Çek Yazılabilir Mevduat (16.1)

M1 = Nakit + Vadesiz Mevduat + Diğer Çek Yazılabilir Mevduat (16.1) BÖLÜM 16: PARA ARZI Bu bölümde para arzı üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda para arzının tanımı-para arzının hangi unsurlardan oluştuğu, bankaların para yaratması, para çarpanı ve para arzının belirleyicileri

Detaylı

11.10.2015. Faktör Donatımı Teorisi (Heckscher Ohlin) Karşılaştırmalı Üstünlüklere Eleştiri. Heckscher Ohlin Modelinden Çıkartılan Teoremler

11.10.2015. Faktör Donatımı Teorisi (Heckscher Ohlin) Karşılaştırmalı Üstünlüklere Eleştiri. Heckscher Ohlin Modelinden Çıkartılan Teoremler Faktör Donatımı Teorisi (Heckscher hlin) Karşılaştırmalı Üstünlüklere Eleştiri Karşılaştırmalı üstünlükler teorisi uluslararası emek verimliliğindeki farklılıkların nedeni üzerinde durmamaktadır. Bu açığı

Detaylı

V. Bölüm Dr. Vedat KAYA BÖLÜM V PLANLANAN HARCAMA, FAİZ HADDİ VE HÂSILA DÜZEYİ: IS-LM MODELİ ( ) Temel Varsayım: P=P i

V. Bölüm Dr. Vedat KAYA BÖLÜM V PLANLANAN HARCAMA, FAİZ HADDİ VE HÂSILA DÜZEYİ: IS-LM MODELİ ( ) Temel Varsayım: P=P i 1 BÖLÜM V PLANLANAN HARCAMA, FAİZ HADDİ VE HÂSILA DÜZEYİ: IS-LM MODELİ (179 201) Temel Varsayım: P=P i 5.1 Mal ve Para Piyasaları Arasındaki Etkileşim I=I(i) I=I o -bi AE=C+I(i)+G Y=C+I(i)+G i (C+I(i)+G)

Detaylı

05/07/2013 31/12/2013 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. ALTERNATİF STANDART EMEKLİLİK YATIRIM FONU 6 AYLIK RAPORU BU RAPOR EMEKLİLİK YATIRIM FONLARININ KAMUYU AYDINLATMA AMACIYLA DÜZENLENEN

Detaylı

Ekonomi Bülteni. 15 Ağustos 2016, Sayı: 32. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 15 Ağustos 2016, Sayı: 32. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni, Sayı: 32 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya 1 DenizBank Ekonomi Bülteni

Detaylı

Para talebi teorisi bu yüzden önemlidir. Yunus Emre ERDOĞAN 1

Para talebi teorisi bu yüzden önemlidir. Yunus Emre ERDOĞAN 1 ~PARA TEORİSİ~ Para Talebi Teorileri 1.GRUP : Klasik ve Paracı Yaklaşımlar *Miktar Teorisi (Fisher / Cambridge) *Modern Miktar Teorisi (M. Friedman) 2. GRUP : Keynesyen ve Neo-Keynesyen Yaklaşımlar A.

Detaylı

ONDOKUZUNCU BÖLÜM ULUSLARARASI EKONOMİVE ULUSLARARASI FİNANSMAN

ONDOKUZUNCU BÖLÜM ULUSLARARASI EKONOMİVE ULUSLARARASI FİNANSMAN ONDOKUZUNCU BÖLÜM ULUSLARARASI EKONOMİVE ULUSLARARASI FİNANSMAN Bu ünite tamamlandığında; İthalat ve ihracatı tanımlayabileceğiz Mutlak üstünlük ve karşılaştırmalı üstünlükler teorilerinin neyi ifade ettiğini

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2011 Yılı Nisan Ayı Ödemeler Dengesi Göstergeleri Merkez Bankası tarafından tarihinde yayımlanan 2011 yılı Nisan ayına ilişkin Ödemeler Dengesi bültenine göre; 2010 yılı

Detaylı

ARBİTRAJ FİYATLAMA MODELİ (AFM)

ARBİTRAJ FİYATLAMA MODELİ (AFM) ARBİTRAJ FİYATLAMA MODELİ (AFM) 1 Markowitz in Modern Portföy Teorisi sonrası geliştirilen denge modelleri 1.Finansal Varlıkları Fiyatlama Modeli (Capital Asset Pricing Model CAPM) 2.Tek ve Çok Endeksli

Detaylı

GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. ALTIN EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2013 YILI 6 AYLIK FAALİYET RAPORU 1-Ekonominin Genel durumu Dünya ekonomisi 2013 ü genel olarak bir toparlanma dönemi olarak geride bıraktı.

Detaylı

ÖDEMELER BİLANÇOSU VE DENGESİ

ÖDEMELER BİLANÇOSU VE DENGESİ ÖDEMELER BİLANÇOSU VE DENGESİ I. Temel Yapı Ülkede yerleşik kişilerin belirli bir dönem boyunca yabancı ülkelerde yerleşik kişilerle yaptıkları tüm ekonomik işlemlerin sonucunu gösteren sistematik kayıtlarına

Detaylı

SORU SETİ 7 IS-LM MODELİ

SORU SETİ 7 IS-LM MODELİ SORU SETİ 7 IS-LM MODELİ Problem 1 (KMS-2001) Marjinal tüketim eğiliminin düşük olması aşağıdakilerden hangisini gösterir? A) LM eğrisinin göreli olarak yatık olduğunu B) LM eğrisinin göreli olarak dik

Detaylı

Kur artışının ekonomiye olumlu ve olumsuz etkileri var

Kur artışının ekonomiye olumlu ve olumsuz etkileri var Kur artışının ekonomiye olumlu ve olumsuz etkileri var Türkiye 2012 yılına kadar sıcak paranın da etkisi ile düşük kur yaşadı. Düşük kur nedeniyle iç üretimden suni olarak daha ucuza gelen tüketim malını,

Detaylı

GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. ALTIN EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2013 YILI 6 AYLIK RAPORU Bu rapor Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. Altın Emeklilik Yatırım

GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. ALTIN EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2013 YILI 6 AYLIK RAPORU Bu rapor Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. Altın Emeklilik Yatırım 26/06/2013 31/12/2013 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. ALTIN EMEKLİLİK YATIRIM FONU 6 AYLIK RAPORU BU RAPOR EMEKLİLİK YATIRIM FONLARININ KAMUYU AYDINLATMA AMACIYLA DÜZENLENEN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Detaylı

01/01/ /12/2008 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş

01/01/ /12/2008 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş 01/01/2008 31/12/2008 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KARMA BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 12 AYLIK RAPORU BU RAPOR EMEKLİLİK YATIRIM FONLARININ

Detaylı

tepav Mart2011 N201139 POLİTİKANOTU Cari Açığın Sebebini Merak Eden Bütçeye Baksın Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı

tepav Mart2011 N201139 POLİTİKANOTU Cari Açığın Sebebini Merak Eden Bütçeye Baksın Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı POLİTİKANOTU Mart2011 N201139 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Sarp Kalkan 1 Politika Analisti, Ekonomi Etütleri Cari Açığın Sebebini Merak Eden Bütçeye Baksın Cari açık, uzun yıllardan

Detaylı

IS LM MODELİ ÇALIŞMA SORULARI

IS LM MODELİ ÇALIŞMA SORULARI IS LM MODELİ ÇALIŞMA SORULARI Soru KPSS 2001 Otonom tüketim harcamalarının artması aşağıdakilerin hangisine neden olur? a) Denge üretim düzeyinin artmasına, LM eğrisinin sağa doğru kaymasına b) Denge üretim

Detaylı

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 24 Şubat 2016 Ankara

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 24 Şubat 2016 Ankara İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI 24 Şubat 2016 Ankara Özet: Makroekonomik Görünüm ve Para Politikası Dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri cari dengedeki iyileşmeyi

Detaylı