SMMM YETERLİLİK MALİYET MUHASEBESİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SMMM YETERLİLİK MALİYET MUHASEBESİ"

Transkript

1 SMMM YETERLİLİK MALİYET MUHASEBESİ

2 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler Kapsamına Göre Maliyetler a. Asal Maliyet Yöntemi b. Değişken Maliyet Yöntemi c. Normal Maliyet Yöntemi d. Tam Maliyet yöntemi Üretilen mamullerin maliyeti üç ana unsurdan oluşmaktadır: 1. Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 2. Direkt İşçilik Giderleri 3. Genel Üretim Giderleri Bunlardan ilk ikisi üretim hacmine bağlı değişken giderlerdir. Direkt işçilik giderleri kimi zaman üretimde harcanan süre karşılığı ödenen ücretler şeklinde belirlenirken, bazı uygulamalarda ise esas üretim yerlerinde çalışan işçilerin ücret ve diğer ödemeleri şeklinde tanımlandığından, kısmen veya tümüyle sabit olabilmektedir. Böyle bir durumda, direkt işçilik giderlerinin bir kısmı kimi zaman sabit kimi zaman ise değişken nitelik kazanabilmektedir. Genel üretim giderleri ise kapsamında hem enerji gibi değişken, hem de amortisman gibi sabit giderleri barındıran yarı değişken bir gider grubudur. Bu bakımdan söz konusu giderler iki alt gruba ayrılabilir; a. Değişken Genel Üretim Giderleri b. Sabit Genel Üretim Giderleri Üretim maliyetlerinin kapsamını belirleyen ve mamul için ne kadar kısmının kullanıldığının tespitinde uygulanan yöntemler şunlardır; 1. Asal Maliyet Yöntemi 2. Tam Maliyet Yöntemi 3. Normal Maliyet Yöntemi 4. Değişken Maliyet Yöntemi Not : Asal Maliyet Yöntemi endüstri öncesi toplumlarda üretimin el emeği ve küçük aletler kullanılarak mamule dönüştüğü zamanlardan kalma bir yöntem olup, günümü zün makineleşmiş üretim ortamıyla bağdaşmamaktadır. f u a t h o c a. n e t Bu konu ile ilgili olarak hazırlanmış kalıp tablo aşağıdaki gibidir. Birçok soru bu tablodaki kurallara uyularak rahatlıkla yapılabilmektedir. Gider Türleri Kapsamına Göre Maliyetler Asal Değişken Normal Tam 710 Direkt İlk Md. Mlz. XX XX XX XX 720 Direkt İşçilik XX XX XX XX 730 GÜG (Değişken) -- XX XX XX 730 GÜG (Sabit) KKO* XX TOPLAM MALİYET XXX XXX XXX XXX Üretim Miktarı ADET ADET ADET ADET BİRİM MALİYET XXX XXX XXX XXX *KKO: Kapasite Kullanım Oranı DEĞİŞKEN MALİYET YÖNTEMİ Brüt Satışlar Satışların Maliyeti (-) BRÜT KATKI PAYI Dönemin Değişken Giderleri(-) - Arge Gideri - Pasadağ Gideri - G.Yönetim Gideri - Finansman Gideri NET KATKI PAYI Dönemin Sabit Giderleri (-) - İşçilik Giderleri - GÜG - Arge Gideri - Pasadağ Gideri - G.Yönetim Gideri - Finansman Gideri KARA/ZARARA KATKI Diğer Faal. Olağan Gelir ve Karlar Diğer Faal. Olağan Gider ve Zararlar OLAĞAN KAR/ZARAR D. Faal. Olağandışı Gelir ve Karlar D. Faal. Olağandışı Gider ve Zararlar DÖNEM KARI / ZARARI KATKI TİPİ GELİR TABLOSU Not: Tam Maliyet ve Normal Maliyet Yöntemlerinden farklı olarak Değişken maliyet yönteminde Katkı tipi gelir tablosu kullanılmaktadır. 1

3 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler 1. Yıllık üretim kapasitesi Adet mamul olan bir işletme, 2011 yılında 900 Adet mamul üretmiştir yılı üretim giderleri aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir: Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri : Direkt İşçilik Giderleri : Genel Üretim Giderleri : Değişken GÜG Sabit GÜG İstenilenler: Yukarıdaki bilgilere göre ve işlemleri açıkça göstererek; işletmenin 2011 yılındaki; (a) Değişken maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (b) Normal maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (c) Tam maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. 2. Bir çimento fabrikasının aylık üretim kapasitesi tondur. Şubat ayında ton üretim ve top satış yapmış olan bu fabrikanın aynı aya ait giderleri aşağıdaki gibidir: Direkt ilk Md. ve Mlz. Gid. : Direkt İşçilik Gid. : Genel Üretim Gid. : Pazarlama, satış ve dağıtım Gid. : Genel Yönetim Gid. : Yapılan incelemeler, direkt işçilik ve genel yönetim giderlerinin tamamının, genel üretim giderlerinin %80 inin ve pazarlama, satış ve dağıtım giderlerinin %50 sinin sabit; geri kalan giderlerin ise değişken nitelik taşıdığını ortaya koymuştur. İstenilenler: Yukarıdaki bilgilere göre ve işlemleri açıkça göstererek; (a) Değişken maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (b) Normal maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (c) Tam maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. 3. Tek tip mamul üreten A İşletmesinin yıllık üretim kapasitesi adettir. İşletme ürettiği ürünlerin bir adedini 240 ye satmaktadır. İşletmenin 2009 yılına ait; üretim-satış hacmi ve bazı gider kalemlerinin dökümü aşağıdaki gibidir. Dönem Başı Yarı Mamul Miktarı Dönem İçinde Üretilen Mamul Miktarı adet Dönem İçinde Satılan Mamul Miktarı adet Dönem Sonu Yarı Mamul Miktarı Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Direkt İşçilik Gideri Genel Üretim Giderleri (Sabit) Genel Üretim Giderleri (Değişken) Genel Yönetim Giderleri (Sabit) Genel Yönetim Giderleri (Değişken) Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri (Sabit) Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri (Değişken) İstenilenler: (a) Değişken Maliyet Yöntemine göre, (b) Normal Maliyet Yöntemine, (c) Tam Maliyet Yöntemine, İşletmenin 2009 yılına ait BİRİM ve TOPLAM ÜRETİM MALİYETİNİ hesaplayınız. Dönemin gelir tablosunu düzenleyiniz. 2

4 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler 4. Tüpsan Üretim A.Ş. kapsamına göre maliyetlendirme yöntemlerinden normal maliyet yöntemini kullanmaktadır. İşletmenin kapasitesi yılda adet mamuldür yılında fiilen adet mamul üretilmiş olup bunlardan adedi satılmıştır. İşletmede dönem başı mamul stoku bulunmamaktadır. İşletme birim mamul maliyetini normal maliyet yöntemine göre 500 /adet olarak hesaplamıştır. Değişken maliyet yöntemine göre hesaplama yapıldığında bir mamulün maliyeti 360 /adet çıkmaktadır. Üretilen mamuller piyasada 600 /adet fiyattan satılmaktadır. İstenilenler: (a) İşletmenin 2008 yılı Sabit Genel Üretim Giderleri toplamı kaç dir. (b) İşletmenin tam maliyet yöntemine göre toplam maliyeti ve birim mamul maliyeti kaç dir. (c) İşletmenin normal maliyet yöntemine göre hesapladığı brüt satış karı rakamı ile tam maliyet yöntemine göre hesapladığı brüt satış karı arasındaki fark kaç dir. 5. KARSAN İşletmesinin yıllık üretim kapasitesi adettir. İşletmenin Haziran ayı üretim ve satış bilgileri aşağıdaki gibidir. Gider Türü Tutar Değişkenlik Oranı Sabitlik Oranı Direkt İlk Madde Mlz. Gid %100 - Direkt İşçilik Gid %20 %80 Genel Üretim Gid %40 %60 Araştırma Geliştirme Gid %100 Pazarlama Satış ve Dağ. Gid %50 %50 Genel Yönetim Gid %100 Üretim Miktarı adet Satış Miktarı adet Birim Satış Fiyatı 15 /adet Mayıs Ayı Sonu Stok Miktarı - İstenilenler: (a) Tam Maliyet Yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (b) Normal Maliyet Yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (c) Değişken Maliyet Yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayarak, Haziran ayı Katkı Tipi Gelir Tablosunu düzenleyiniz. 6. Kalkersan A.Ş. nin 201X yılı verileri aşağıdaki gibidir: Mamul ve yarı mamul stokları (DB ve DS) : Satışlar : Direkt İlk Madde Malzeme Giderleri : Direkt İşçilik Giderleri : Değişken Genel Üretim Giderleri :? Toplam net katkı payı : Değişken Paz. Sat. Ve Dağ. Gid. : Sabit Paz. Sat. Ve Genel Yönet. Gid. :? Sabit Genel Üretim Gideri :? Brüt satış karı : Faaliyet karı : İstenilenler: (a) Tam maliyet yöntemine göre satışların maliyetini hesaplayınız. (b) Değişken maliyet yöntemine göre satışların maliyetini hesaplayınız. (c) Toplam Brüt Katkı payını hesaplayınız. 3

5 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler 7. Maliyetleri aylık olarak hesaplayan Dal üretim işletmesi, Haziran 2014 döneminde aşağıdaki giderlere katlanmıştır: Gider Çeşitleri Sabit Giderler Değişken Giderler İlk Madde Malzeme Giderleri Direkt İlk Madde Malzeme - - Endirekt Malzeme - İşçi Ücret Giderleri Direkt İşçilik Giderleri - - Endirekt İşçilik Dışarıdan Sağ. Fayda ve Hizmetler Vergi, Resim ve Harçlar Amortisman ve Tükenme Payları Çeşitli Giderler TOPLAM Yıllık üretim kapasitesi adet ürün olan Dal işletmesi, Haziran ayında adet mamulün üretimine başlamış ve adedini tamamlamıştır. Üretimi tamamlanan mamullerin 7500 adedi %40 karla peşin satılmıştır. Dönem başı yarı mamul ve dönem başı mamul stokları bulunmayan işletmede, dönem sonu yarı mamullerin tüm üretim faktörleri açısından tamamlanma derecesi %60 tır. İstenilenler: Normal maliyet yöntemini uygulayan Dal işletmesinin: (a) Kapasite kullanım oranını ve kapasite sapmasını bulunuz. Kapasite sapması Gelir Tablosunda hangi hesapta raporlanır açıklayınız. (b) Tamamlanan mamullerin ve dönem sonu yarı mamul stoklarının toplam ve birim maliyetlerini bulunuz. (c) Satışların Maliyeti Tablosu ve Gelir Tablosunun Brüt Satış kar/zararına kadar olan bölümü düzenleyiniz. 8. Maliyetlerini aylık olarak belirleyen bir işletmenin Temmuz ayına ilişkin üretim maliyetleri aşağıdaki gibidir: Gider Çeşitleri Sabit Giderler Değişken Giderler İlk Madde Malzeme Giderleri - Direkt İlk Madde Malzeme - Endirekt Malzeme İşçi Ücret Giderleri - Direkt İşçilik Giderleri - Endirekt İşçilik Dışarıdan Sağ. Fayda ve Hizmetler Amortisman ve Tükenme Payları Çeşitli Giderler TOPLAM İşletmenin yıllık kapasitesi adet olup Temmuz ayında işletme adet mamul üretmiştir. Ay sonunda yarı mamul bulunmamaktadır. Üretilen malların % 75 i ye satılmıştır. İstenilenler: Fiili maliyet yöntemini uygulayan bu işletmenin, Normal Maliyet Yöntemine göre, toplam ve birim maliyetlerini bularak; satılan mamul maliyetini, brüt satış karını, oluşan kapasite sapmasının tutarını ve dönem sonu mamul tutarını hesaplayınız. 4

6 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler 9. Termosan A.Ş. değişik tip ve boyutlarda termosifon üretmektedir. Şirketin öngörülen aylık kapasitesi makine saatidir. Ekim başında mamul ve yarı mamul bulunmamaktadır. Ekim ayı Genel Üretim Giderleri değişken, sabit olmak üzere dir. Ekim sonu itibariyle, üretimi halen devam eden Model 401 partisi dışında yarı mamul bulunmamaktadır. Ekim ayında üç değişik termosifon partisi üzerinde çalışılmış olup, ilgili veriler aşağıdaki gibidir: MODEL101 MODEL201 MODEL401 Direkt İlk Madde ve Malzeme Direkt İşçilik Gideri Üretim partisindeki miktarı 400 adet 800 adet 600 adet Harcanan makine saati 200 saat 600 saat 400 saat Satılan miktar 200 adet 700 adet ---- Satış fiyatı (ad.) İşletmede sabit GÜG leri mamullere eşit olarak dağıtılmakta, değişken GÜG nin dağıtımında ise makine saati ölçüsü kullanılmaktadır. İstenilenler: (a) Tam maliyet yöntemine göre Ekim ayı brüt satış karını hesaplayınız. (b) Normal maliyet yöntemine göre Ekim ayı brüt satış karını hesaplayınız. (c) Değişken maliyet yöntemine göre Ekim ayı brüt katkı payını hesaplayınız. 10. Aylık maksimum üretim kapasitesi 90 bin adet olan bir tuğla fabrikasında, Mart ayı faaliyet sonuçlarının saptanabilmesi için gerekli bilgiler aşağıda verilmiştir. Miktarlar Adet Dönem içi üretimine başlanan DB Yarı Mamul -- Dönem içi üretimi tamamlanan DS Yarı Mamul (%50 Tam. Derecesi) Satılan Mamul Miktarı GİDERLER D.İlk Md. Malzeme Gideri D. İşçilik Gideri Genel Üretim Gideri Değişken Genel Üretim Gideri Sabit Pasadağ Değişken Pasadağ Sabit Genel Yönetim Gideri Sabit Finansman Gideri Değişken Finansman Gideri Sabit Diğer Bilgi: İlk madde (taşeron tarafından çıkartılıp getirilen killi toprak) bütünüyle üretimin başlangıcında kullanılmaktadır. Mart ayında tuğla birim satış fiyatı 20 /adet olmuştur. İstenilenler: (a) Değişken maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (b) Normal maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (c) Tam maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. 5

7 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler 11. Güney ayakkabı üretim işletmesinin yıllık üretim kapasitesi çifttir. İşletme 2014 yılında çift ayakkabı üretmiş ve satmıştır. Üretim maliyetlerine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir. Direkt İlk Madde ve Malzeme Gid Direkt İşçilik Giderleri Genel Üretim Giderleri (%25 değişken, %75 Sabit) Genel Yönetim Giderleri Pazarlama, Satış ve Dağıtım Gid Finansman Giderleri İstenilenler: (a) Normal Maliyet Yöntemini uygulayan bu işletmenin ayakkabılara ilişkin toplam ve birim üretim maliyetini hesaplayınız. (b) Boş kapasiteye ilişkin sabit GÜG` ün tutarını hesaplayarak Gelir Tablosunda hangi hesapta raporlandığını belirtiniz. (c) Gelecek dönemde satış miktarlarında önemli bir değişiklik olmayacağını öngören işletmeye ertesi dönem için çift ek üretim siparişi gelmesi ve müşteri tarafından teklif edilen fiyatın 65 /çift olması durumuna göre işletmenin teklifi kabul ya da ret kararını tartışınız. Gerekli hesaplamalarla destekleyiniz. Teklifi kabul etmesi durumunda ortaya çıkacak ek kar / zararı hesaplayınız. 12. Yıllık üretim kapasitesi metre kumaş olan bir dokuma fabrikasında 2016 yılında tam kapasitede çalışılmış ve üretilen kumaşın tamamı satılmıştır. Dönem başı ve dönem sonu mamul ve yarı mamul stoğu bulunmayan işletmede gelir-gider bilgileri aşağıdaki gibidir: Satış fiyatı Birim değişken maliyet Birim Başına Değişken Pazarlama Gideri Toplam Sabit Genel Üretim Gideri Toplam Sabit Genel Yönetim Gideri 5 /mt 3 /mt 1 /mt /yıl /yıl İstenilenler: (a) Tam maliyet yöntemine göre toplam ve birim maliyetleri bulup, gelir tablosunu düzenleyiniz. (b) Değişken maliyet yöntemine göre gelir tablosunu düzenleyiniz. 6

8 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler 13. Tek bir mamulün üretim ve satışını yapan, yıllık üretim kapasitesi 100 ton mamul olan bir işletmede, 2015 yılında 50 ton mamul üretilmiş ve 40 tonu satılmıştır. İşletmede söz konusu döneme ilişkin gelir-gider bilgileri aşağıdaki gibidir: Gelirler Satışlar Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlar Olağandışı Gelir ve Karlar Gelirler Direkt İlk Madde ve Malzeme Direkt İşçilik Genel Üretim Gideri - Değişken Sabit Pazarlama Satış Dağıtım Gideri - Değişken Sabit Genel Yönetim Gideri - Sabit Finansman Gideri - Sabit Tutar İstenilenler: (a) Değişken maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayıp, gelir tablosunu düzenleyiniz. (b) Normal maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (c) Tam maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayıp, gelir tablosunu düzenleyiniz. 7

9 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler CEVAP(1) Üretim Maliyetleri (a) (b) (c) Değişken Maliyet Normal Maliyet Tam Maliyet Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Direkt İşçilik Gideri Genel Üretim Giderleri (Değişken) Genel Üretim Giderleri (Sabit) x %60 (KKO) (Tamamı) Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı 900 Adet 900 Adet 900 Adet Birim Maliyetler 40,00 46,00 50,00 Bu yöntemde üretim unsurları olan - DİMM - DİG ve - GÜG nin sadece değişken kısımları maliyetlere dahil edilir. Bu yöntemde üretim unsurları olan - DİMM - DİG ve - GÜG nin değişken kısımları maliyetlere eklenirken, bununla beraber sabit giderlerin kapasite kullanım oranına isabet eden kısmı maliyetlere ilave edilir. Bu yöntemde üretim unsurları olan - DİMM - DİG ve - GÜG nin Tamamı üretim maliyeti olarak kabul edilir. Kapasite Kullanım Oranı : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 900 adet / adet : % 60 CEVAP(2) Giderlerin Sabit ve Değişken Kısımlarına Ayrılması Şubat Ayı Maliyetleri Değişken Sabit Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Direkt İşçilik Gideri Genel Üretim Giderleri Genel Yönetim Giderleri Pazarlama Satış Dağıtım Gideri Üretim Maliyetleri (a) (b) (c) Değişken Maliyet Normal Maliyet Tam Maliyet Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Genel Üretim Giderleri (Değişken) Direkt İşçilik Gideri (Sabit) x %25 (KKO) Genel Üretim Giderleri (Sabit) x %25 (KKO) Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı Adet Adet Adet Birim Maliyetler 20,00 40,00 100,00 Bu yöntemde üretim unsurları olan - DİMM - DİG ve - GÜG nin sadece değişken kısımları maliyetlere dahil edilir. Bu yöntemde üretim unsurları olan - DİMM - DİG ve - GÜG nin değişken kısımları maliyetlere eklenirken, bununla beraber sabit giderlerin kapasite kullanım oranına isabet eden kısmı maliyetlere ilave edilir. Bu yöntemde üretim unsurları olan - DİMM - DİG ve - GÜG nin Tamamı üretim maliyeti olarak kabul edilir. Kapasite Kullanım Oranı : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : adet / adet : % 25 8

10 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler CEVAP(3) Üretim Maliyetleri (a) (b) (c) Değişken Maliyet Normal Maliyet Tam Maliyet Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Direkt İşçilik Gideri Genel Üretim Giderleri (Değişken) Genel Üretim Giderleri (Sabit) x %80 (KKO) Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı 8000 Adet 8000 Adet 8000 Adet Birim Maliyetler ,2 188 * Pazarlama Satış ve Dağıtım giderleri ile Genel Yönetim Giderleri üretim maliyetlerine dahil edilmezler. Bu giderler dönemin kar/zarar hesaplarından mahsup edilirler. Kapasite Kullanım Oranı : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 8000 adet / adet : % 80 Gelir Tablosu Normal Maliyet Tam Maliyet 60.Brüt Satışlar (6500 x 240 ) (6500 x 240 ) 61.Satış İndirimleri NET SATIŞLAR Satışların Maliyeti (6500 x ) (6500 x 188 ) BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI Faaliyet Giderleri Arge Giderleri (Sabit+Değişken) Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Sabit+Değişken) ( ) ( ) Genel Yönetim Gideri (Sabit+Değişken) ( ) ( ) FAALİYET KARI / ZARARI Diğer Faal. Olağan Gelir Diğer Faal. Olağan Gider Finansman Giderleri OLAĞAN KAR / ZARAR Diğer Faal. Olağandışı Gelir Diğer Faal. Olağandışı Gider Çalışmayan Ksm Gid. Ve Zararları (94400 ) ( x %20) --- DÖNEM KARI / ZARARI Katkı Tipi Gelir Tablosu Değişken Maliyet Satışlar (6500 x 240 ) Satışların Maliyeti (6500 x129 ) BRÜT KATKI PAYI Değişken Faaliyet Giderleri Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Değişken) ( ) Genel Yönetim Gideri (Değişken) ( ) NET KATKI PAYI Sabit Faaliyet Giderleri Genel Üretim Giderleri (Sabit) ( ) Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Sabit) ( ) Genel Yönetim Gideri (Sabit) ( ) Finansman Giderleri --- ZARARA KATKI ( ) Olağandışı Gelir ve Karlar --- Olağandışı Gider ve Zararlar --- DÖNEM ZARARI ( ) 9

11 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler CEVAP(4) Üretim Maliyetleri Değişken Maliyet Normal Maliyet Tam Maliyet DİMM GİD. XX XX XX DİG XX XX XX GÜG (Değişken) XX XX XX GÜG (Sabit) -- KKO *** Toplam Üretim Maliyeti * ** **** Üretim Miktarı 4000 ad 4000 ad 4000 ad Birim Maliyetler ***** Nereden Bulduk? * = 360 x 4000 ** = 500 x 4000 *** Normal Maliyet yöntemi ile değişken maliyet yönteminin arasındaki fark sabit maliyetlerin tamamını değil, Kapasite kullanım oranına denk düşen payının baz alınmasıdır. Aşağıdaki hesaplamalarda bu tutar dir. Yani Sabit maliyetlerin Kapasite kullanım oranına (%80) denk düşün kısmı dir. Bu durumda Sabit Maliyetler olarak bulunur. **** Değişken maliyet yöntemine göre hesaplanan tutar idi. Buna sabit maliyetleri eklediğimizde Tam maliyet yöntemine göre toplam maliyeti bulmuş oluruz = dir. ***** Bu durumda tam maliyet yöntemine göre birim maliyetler / 4000 adet = 535 dir. Kapasite Kullanım Oranı : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 4000 / 5000 : % 80 Kullanılan Kapasitedeki Sabıt Maliyetler = = Kullanılan Kapasitedeki Sabıt Maliyetler = Sabit Maliyetler x Kapasite Kullanım Oranı = Sabit Maliyetler x %80 Sabit Maliyetler = Normal Tam Maliyet Karşılaştırması Brüt Satışlar Satışların Maliyeti Brüt Satış Karı Normal Maliyet 3000 ad X 600 = ad X 500 = Tam Maliyet 3000 ad X 600 = ad X 535 = FARK

12 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler CEVAP(5) Üretim Maliyetleri Değişken Maliyet Normal Maliyet Tam Maliyet Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Direkt İşçilik Gideri (Değişken) Genel Üretim Giderleri (Değişken) Direkt İşçilik Gideri (Sabit) x %50 (KKO) Genel Üretim Giderleri (Sabit) x %50 (KKO) Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı 7500 Adet 7500 Adet 7500 Adet Birim Maliyetler 6,80 10,40 14,00 * Araştırma Geliştirme gideri, Pazarlama Satış ve Dağıtım giderleri ve Genel Yönetim Giderleri üretim maliyetlerine dahil edilmezler. Bu giderler dönemin kar/zarar hesaplarından mahsup edilirler. Aylık Ortalama Kapasite Kapasite Kullanım Oranı : / 12 ay : adet : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 7.500adet / adet : % 50 Katkı Tipi Gelir Tablosu Değişken Maliyet Satışlar (6000 x 15 ) Satışların Maliyeti (6000 x 6,80 ) BRÜT KATKI PAYI Değişken Faaliyet Giderleri (2.500 ) Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Değişken) (2.500 ) NET KATKI PAYI Sabit Faaliyet Giderleri Direkt İşçilik Gideri (Sabit) ( ) Genel Üretim Giderleri (Sabit) ( ) Araştırma Geliştirme Gideri (Sabit) (8.000 ) Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Sabit) (2.500 ) Genel Yönetim Gideri (Sabit) ( ) ZARARA KATKI ( ) Olağandışı Gelir ve Karlar --- Olağandışı Gider ve Zararlar --- DÖNEM ZARARI ( ) 11

13 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler CEVAP(6) Bu soruda öncelikli olarak verilen bilgilerden yola çıkarak söz konusu tabloların oluşturulması ve eksik verilerin analiz edilerek tespit edilmesi esastır. Bu soru konunun özünü anlama ve tabloları analiz edebilme amaçlı hazırlanmış bir sorudur. DEĞİŞKEN MALİYET YÖNTEMİ KATKI TİPİ GELİR TABLOSU TUTAR TAM MALİYET YÖNTEMİ GELİR TABLOSU TUTAR Satışlar Brüt Satışlar Satış indirimleri --- Satışların Maliyeti NET SATIŞLAR D. İlk Madde ve Malz D. İşçilik Gideri Değiş. Genel Üretim Gid.? (3) (?) (2) Satışların Maliyeti - D. İlk Madde ve Malz. - D. İşçilik Gideri - Değişken GÜG - Sabit GÜG ?? (4) BRÜT KATKI PAYI? (1) BRÜT SATIŞ KARI Değişken Faaliyet Giderleri - Arge Gideri - Paz. Sat. Dağ. Gid. - Genel Yönetim Gid ( ) Faaliyet Giderleri - Arge Gideri - Değ. Paz. Sat. Dağ. Gid. - Sab. Paz. Sat. Dağ. Gid. - Değ. Genel Yön. Gid. - Sab. Genel Yön. Gid ? (5) NET KATKI PAYI FAALİYET KARI Sabit Faaliyet Giderleri - Genel Üretim Gid. - Arge Gideri (?) - Paz. Sat. Dağ. Gid. - Genel Yönetim Gid ---? KARA / ZARARA KATKI (?) (6) Olağandışı Gelir ve Karlar Olağandışı Gider ve Zararlar DÖNEM KARI / ZARARI (1) Brüt Katkı Payı : Tablodan da anlaşılacağı üzere Brüt Katkı Payından dönemin değişken faaliyet giderlerini düşünce Net Katkı Payına ulaşmış oluruz. Bu durumda Net katkı Payı olduğuna ve değişken faaliyet giderleri olduğuna göre Brüt Katkı Payının olması gerekir. (2) Satışların Maliyeti : Birinci kısımda bulduğumuz Brüt Katkı Payından yola çıkarak Satışların Maliyetinin olması gerektiğini gözlemleyebiliriz. (3) Değişken GÜG : İkinci kısımdan yola çıkarak bu giderin olacağını göreceğiz. (4) Sabit GÜG : Bu kısımda Satışların Maliyetinin olması gerektiği açıktır. Üçüncü kısımda bulunan değişken GÜG yerine yerleştirdiğimizde Sabit GÜG düşen payın olacağını görmek kaçınılmazdır. (5) Sabit Genel Yönetim Gideri: Bu kısımda faaliyet gideri başlığı ile verilen giderlerin toplamı olmak zorundadır. Çünkü Brüt Satış karından söz konusu faaliyet giderlerini düştükten sonra faaliyet karı olarak kalmaktadır. Bu durumda da faaliyet giderleri toplamı olmak zorundadır. Bu püf noktayı yakaladığımızda ise Sabit Genel Yönetim Giderlerinin olacağını görmek kaçınılmazdır. (6) Kara/Zarara Katkı: Bu kısımda sabit faaliyet giderlerini tespit etmek esastır. Beşinci kısımda Sabit genel yönetim giderlerini olarak bulmuştuk. Buradaki bilgiden yola çıkıp, verileri yerine yerleştirdiğimizde = kara katkı bulacağımızı görebiliriz. 12

14 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler CEVAP(7) Aylık Ortalama Kapasite Kapasite Kullanım Oranı : / 12 ay : adet : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : adet / adet : %85 Kullanılmayan Kapasite : %15 Kapasite Sapması : Sabit Maliyetler x Kullanılmayan Kapasite : x %15 : 9000 Raporlama : Kapasite sapması tutarı Gelir Tablosunda 680 Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları hesabında raporlanır. Değişken Maliyetler NORMAL MALİYET Dönemde üretilen Eşdeğer Üretim Miktarı Sabit Maliyetler x %85 (KKO) Tamamlanan Mamuller Toplam Üretim Maliyeti DSYM DİMM + DİG + GÜG 8200 adet 1200 adet 2000 x %60 Tam. Derecesi Üretim Miktarı adet 9400 adet Birim Maliyetler 12,50 Tamamlanan Mamul Maliyeti = 12,50 X 8200 adet : DSYM Maliyetleri = 12,50 x 1200 adet : SATIŞLARIN MALİYETİ GELİR TABLOSU DİMM DİG Brüt Satışlar (7500 X 17,50) GÜG Satış İndirimleri --- TOP. ÜRETİM MALİYETİ NET SATIŞLAR (+) DBYM Maliyeti 0 Satışların Maliyeti (7500 X 12,5) (-) DSYM Maliyeti (15.000) BRÜT SATIŞ KARI ÜRETİLEN MAMUL MALİYETİ (+) DB Mamul Maliyeti 0 (-) DS Mamul Maliyeti SATILAN MAMUL MALİYETİ

15 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler NORMAL MALİYET CEVAP(8) DEĞİŞKEN MALİYET TAM MALİYET Değişken Maliyetler Sabit Maliyetler x %80 (KKO) Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı adet adet adet Birim Maliyetler ,75 Soruda istenilmemesine rağmen bu yönteminde sorulma ihtimali göz önüne alınarak hesaplanmıştır. Soruda istenilmemesine rağmen bu yönteminde sorulma ihtimali göz önüne alınarak hesaplanmıştır. Aylık Ortalama Kapasite Kapasite Kullanım Oranı : / 12 ay : adet : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : adet / adet : %80 Gelir Tablosu NORMAL MALİYET Brüt Satışlar (20.000x%75 = adet) Satış İndirimleri (-) (--) Net Satışlar Satışların Maliyeti ( adet x 31 ) ( ) Brüt Satış Karı/Zararı Kapasite Sapması : Sabit Maliyetler x Kullanılmayan Kapasite Oranı : x %20 : DSYM Maliyetleri Toplam Üretim Maliyeti Satışların Maliyeti = =

16 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler CEVAP(9) MODEL 101 MODEL 201 MODEL 401 Direkt İlk Madde ve Malzeme Direkt İşçilik Gideri Değişken GÜG Sabit GÜG (6000/1200 sa.) x200 sa. (6000/1200 sa.) x600 sa (18.000/3) (18.000/3) Kapasite Kullanım Oranı = Aylık Çalışma Saati / Aylık Toplam Kapasite = 1200 saat / 2400 saat = %50 MODEL 101 Tam Maliyet Yöntemi DİMM + DİG + Değ GÜG+ Sab. GÜG Normal Maliyet Yöntemi DİMM + DİG + Değ GÜG+ (Sab. GÜG X Kap. Kull. Or.) (6000/1200 sa.) x500 sa (18.000/3) Değişken Maliyet Yöntemi DİMM + DİG + Değ GÜG Direkt İlk Md. ve Mlz Direkt İşçilik Gideri Değişken GÜG Sabit GÜG (6000X0,50) ---- TOPLAM MALİYET ÜRETİM MİKTARI 400 adet 400 adet 400 adet BİRİM MALİYET 57,50 /ad 50,00 /ad 42,50 /ad Satış Miktarı 200 ADET 200 ADET 200 ADET Satış Fiyatı Brüt satışlar Satış İndirimleri NET SATIŞLAR Satışların Maliyeti (200 X 57,50) (200 X 50,00) (200 X 42,50) BRÜT SATIŞ KARI MODEL 201 Tam Maliyet Yöntemi DİMM + DİG + Değ GÜG+ Sab. GÜG Normal Maliyet Yöntemi DİMM + DİG + Değ GÜG+ (Sab. GÜG X Kap. Kull. Or.) Değişken Maliyet Yöntemi DİMM + DİG + Değ GÜG Direkt İlk Md. ve Mlz Direkt İşçilik Gideri Değişken GÜG Sabit GÜG (6000X0,50) --- TOPLAM MALİYET ÜRETİM MİKTARI 800 adet 800 adet 800 adet BİRİM MALİYET 86,25 /ad 82,50 /ad 78,75 /ad Satış Miktarı 700 ADET 700 ADET 700 ADET Satış Fiyatı Brüt satışlar Satış İndirimleri NET SATIŞLAR Satışların Maliyeti (700 X 86,25) (700 X 82,50) (700 X 78,75) BRÜT SATIŞ KARI TOPLAM = = = * Model 401 Ekim sonu itibariyle tamamlanmadığından ve soruda tamamlanma yüzdelerine yer verilmediğinden dolayı maliyet hesaplaması yapılmamıştır. Ayrıca satışı gerçekleşmeyen model 401 in Brüt Satış Karı kalemine de bir etkisi olmayacaktır. 15

17 EŞDEĞER ÜRÜN MİKTARI Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler CEVAP(10) DİMM+DİG+GÜG Tamamlanan Mamul DS Yarı Mamul ( x %50) Toplam Eşdeğer Birim Sayısı Kapasite Kullanım Oranı : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : adet / adet : %50 ÜRETİM MALİYEERİ a) DEĞİŞKEN MALİYET b) NORMAL MALİYET c) TAM MALİYET Direkt İlk Madde ve Mlz. Gideri Direkt İşçilik Gideri Genel Üretim Giderleri (Değişken) Genel Üretim Giderleri (Sabit) x %50 (KKO) Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı Adet Adet Adet Birim Maliyetler 6,22 7,22 8,22 16

18 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler CEVAP(11) Üretim Maliyetleri Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Direkt İşçilik Gideri Genel Üretim Giderleri (Değişken) Genel Üretim Giderleri (Sabit) Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı Birim Maliyetler (a) Normal Maliyet ( x%25) ( x %75) x %80 (KKO) Adet 67,00 Kapasite Kullanım Oranı : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 8.000adet / adet : % 80 (b) Kullanılmayan Kapasite : 1- Kullanılan Kapasite(%80) : %20 Kapasite Sapması : Sabit Maliyetler x Kullanılmayan Kapasite : x %20 : Raporlama : Kapasite sapması tutarı Gelir Tablosunda 680 Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları hesabında raporlanır. (c) İşletmede mevcut kapasitenin adet, kullanılan kapasitenin adet olduğunu düşündüğümüzde işletmeye ek olarak gelen adet sipariş işletmeyi kapasite anlamında sıkıntıya sokmayacaktır. Yani işletmenin bunu mevcut kapasite sınırları içinde üretme imkanı mevcuttur. Üstelik bunun içinde ek olarak sabit masraflara katlanmayacaktır. İşletmenin burada yeni sipariş için katlanacağı maliyetler; Direkt İlk Madde ve Malzeme Maliyeti Direkt işçilik Maliyeti Genel Üretim Maliyetlerinin değişken kısımlarının ibaret olacaktır. Sorumuzda bu maliyetleri adet için toplamda olarak verilmiştir. Buda işletmenin 1 adet ayakkabı üretimi için birim olarak 55 masraf yaptığını göstermektedir. Bu koşullarla işletmenin sadece birim başına 55 masraf yaparak, mevcut kapasiteyi aşmadığı için sabit unsurlara katlanmadan siparişe yanıt verebileceği anlamını taşımaktadır. Bu durumda teklif edilen adet siparişi üretmesi halinde; 1500 adet X 55 : maliyet 1500 adet X 65 : satış fiyatı ile ek kar elde edeceği anlamına gelir. Not: İşletme mevcut kapasiteyi aşmadığı için ek olarak sabit giderlere katlanmayacağı için siparişi kabul etmelidir. 17

19 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler ÜRETİM MALİYEERİ CEVAP(12) DEĞİŞKEN MALİYET (a) TAM MALİYET Direkt İlk Madde ve Mlz. Gideri XXX XXX Direkt İşçilik Gideri XXX XXX Genel Üretim Giderleri (Değişken) XXX XXX Genel Üretim Giderleri (Sabit) Toplam Üretim Maliyeti (1) (2) Üretim Miktarı metre metre Birim Maliyetler 3 3,25 (1) Değişken Maliyet Yöntemine Göre Toplam Üretim Maliyeti : Soruda verilmiş olan 3 lik birim maliyet ile metre üretim miktarını çarptığımızda değişken maliyet yöntemine göre toplam maliyetin olacağını görebiliriz. Bilindiği gibi değişken maliyet yöntemi; (2) Direkt İlk Madde ve Malzeme Maliyeti Direkt işçilik Maliyeti Genel Üretim Maliyetlerinin değişken kısımlarını maliyet unsuru olarak görmektedir. Bu durumda bu üç unsurun tutarının olduğunu bulmuş olduk. Tam Maliyet Yöntemine Göre Toplam Üretim Maliyeti : Birinci kısımda belirttiğimiz unsurlara ilaveten tam maliyet yönteminde GÜG lerin sabit kısımları eklenmektedir. Soruda bu veri hali hazırda verilmiş olup, yerine yerleştirildiğinde tam maliyet yöntemine göre toplam maliyetlerin olacağını görmek kaçınılmaz olur. Bu tutarı da üretim miktarına böldüğümüzde birim maliyetlerin 3,25 olacağını görürüz. Gelir Tablosu Tam Maliyet 60.Brüt Satışlar ( x 5 ) 61.Satış İndirimleri --- NET SATIŞLAR Satışların Maliyeti ( x 3,25 ) BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI Faaliyet Giderleri Arge Giderleri ( ) Pazarlama Satış Dağ. Gid. (1 X mt) Genel Yönetim Gideri ( ) FAALİYET KARI / ZARARI Diğer Faal. Olağan Gelir Diğer Faal. Olağan Gider Finansman Giderleri --- OLAĞAN KAR / ZARAR Diğer Faal. Olağandışı Gelir Diğer Faal. Olağandışı Gider --- DÖNEM KARI / ZARARI

20 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler (b) DEĞİŞKEN MALİYET YÖNTEMİ KATKI TİPİ GELİR TABLOSU Satışlar Satışların Maliyeti ( mt X 3 ) - D. İlk Madde ve Malz. - D. İşçilik Gideri - Değiş. Genel Üretim Gid. BRÜT KATKI PAYI TUTAR ( x 5 ) Değişken Faaliyet Giderleri - Arge Gideri ( ) - Paz. Sat. Dağ. Gid. ( mt X 1 ) - Genel Yönetim Gid ( ) NET KATKI PAYI Sabit Faaliyet Giderleri - Genel Üretim Gid. - Arge Gideri - Paz. Sat. Dağ. Gid. - Genel Yönetim Gid KARA KATKI ( ) ( ) Olağandışı Gelir ve Karlar Olağandışı Gider ve Zararlar DÖNEM KARI

21 Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler CEVAP(13) Üretim Maliyetleri (a) (b) (c) Değişken Maliyet Normal Maliyet Tam Maliyet Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Direkt İşçilik Gideri Genel Üretim Giderleri (Değişken) Genel Üretim Giderleri (Sabit) x %50 (KKO) Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı 50 Ton 50 Ton 50 Ton Birim Maliyetler 470 /Ton 550 /Ton 630 /Ton * Pazarlama Satış ve Dağıtım giderleri, Genel Yönetim Giderleri ve Finansman Giderleri üretim maliyetlerine dahil edilmezler. Bu giderler dönemin kar/zarar hesaplarından mahsup edilirler. Kapasite Kullanım Oranı : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 50 Ton / 100 Ton : % 50 Katkı Tipi Gelir Tablosu Satışlar (40 Ton) Satışların Maliyeti BRÜT KATKI PAYI Değişken Faaliyet Giderleri Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Değişken) NET KATKI PAYI Sabit Faaliyet Giderleri Genel Üretim Giderleri (Sabit) Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Sabit) Genel Yönetim Gideri (Sabit) Finansman Giderleri KARA KATKI D. Faal. Olağan Gelir ve Karlar 800 D. Faal. Olağan Gider ve Zararlar --- OLAĞAN KAR (a) Değişken Maliyet ( ) (40 Ton X 470 ) (2.000 ) (2.000 ) ( ) (8.000 ) (1.000 ) (4.500 ) Olağandışı Gelir ve Karlar 200 Olağandışı Gider ve Zararlar --- DÖNEM KARI (1.500 ) Gelir Tablosu (b) Normal Maliyet (c) Tam Maliyet 60.Brüt Satışlar (40 Ton) Satış İndirimleri NET SATIŞLAR Satışların Maliyeti ( ) (40 Ton X 550 ) ( ) (40 Ton X 630 ) BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI Faaliyet Giderleri (7.500 ) (7.500 ) Arge Giderleri (Sabit+Değişken) Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Sabit+Değişken) (3.000 ) (3.000 ) Genel Yönetim Gideri (Sabit+Değişken) (4.500 ) (4.500 ) FAALİYET KARI / ZARARI Diğer Faal. Olağan Gelir Diğer Faal. Olağan Gider Finansman Giderleri (1.500 ) (1.500 ) OLAĞAN KAR / ZARAR Diğer Faal. Olağandışı Gelir Diğer Faal. Olağandışı Gider (4.000 ) --- Çalışmayan Ksm Gid. Ve Zararları (4000 ) (8.000 x %50) --- DÖNEM KARI / ZARARI

22 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti SAFHA (EVRE) MALİYETİ SİSTEMİ Safha maliyeti sistemi, genellikle aynı cins mamullerin sürekli ve yığın halde üretildiği işletmelerde kullanılan bir maliyet hesaplama sistemidir. Un, şeker, çimento, cam vs. üreten işletmelerde kullanılır. Üretim, safhalara (işlem merkezlerine) ayrılmıştır. Üretim maliyeti raporu: Belli bir üretim merkezinde, belli bir dönemde gerçekleşen tüm maliyetleri özetleyen bir rapordur. Üç temel bölümü vardır: I. Üretimin miktar hareketleri II. Birim maliyet hesaplamaları III. Sağlama Safha maliyet sisteminde, maliyet akışı açısından dört önemli nokta vardır: 1. Her bir esas üretim gider yerinin üretim maliyeti, ayrı hesaplarda izlenir. (örneğin, 151.yarı mamuller üretim hesabı I. safha ve 151.yarı mamuller üretim hesabı II. safha gibi) 2. Üretimin I. safhasındaki toplam üretim maliyetleri, II. safhaya devreden ürünle birlikte II. safhanın 151 yarı mamuller üretim hesabına aktarılır. (ikiden fazla üretim safhası varsa, her safha için aynı işlem tekrarlanır.) 3. Direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim maliyetleri, ilgili oldukları tüm safhalara, her üretim aşamasında ayrı ayrı yüklenir. 4. II. safhadan, tamamlanan ve mamul stoklarına devredilen maliyetler, 152 mamuller hesabının alacağına geçirilir. Satılacak mamuller için, bu hesaptan, 620 satılan mamullerin maliyeti hesabının alacağına, satılacak mamul kadar maliyet devredilir. Not: Direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim gideri hesapları, her üretim safhasında, o safhaya ait 151 yarı mamuller üretim hesabına, yansıtma hesaplarıyla aktarılır. I.safha tamamlanıp II. safhaya geçildiğinde, iki safha arasında oluşan direkt işçilik ve genel üretim giderleri de I.safha maliyetinin yanında II. Safhaya aktarılır. Eşdeğer Birim Sayısı: Yarı mamullerin, tamamlanmış mamul cinsinden ifadesidir. Her safhadaki yarı mamul stok miktarı ile tamamlanma derecesinin çarpımından oluşur. Böylece, belli bir safhadaki yarı mamul, tam mamul cinsinden ifade edilebilir. EBS = Yarı mamul miktarı x Yarı mamul tamamlama derecesi (yüzdesi) Safha (Evre) maliyet yönteminin aşamaları şunlardır: (1) Miktar hareketlerinin belirlenmesi (2) Eşdeğer ürün miktarlarının hesaplanması (3) Birim maliyetlerin hesaplanması (4) Evrenin toplam maliyetinin tamamlanmış, tamamlanmamış ve kayıp birimler(fireler) arasında dağılımı (5) Sağlamanın yapılması Hesaplamalarda 2 yöntem kullanılır A. Ortalama Maliyet Yöntemi B. FİFO (İlk Giren ilk Çıkar) Yöntemi (Dönem Başı yarı mamul stokları ayrıca alınır. f u a t h o c a. n e t A. Ortalama Maliyet Yöntemi Bu yöntemde dönem içinde üretimi tamamlanan ürünlerin tamamının aynı dönemde üretime başlanıp bitirildiği varsayılır. Başka bir ifade ile bir önceki dönemde üretime başlanılıp bu döneme aktarılan yarı mamullerin olmadığı varsayılır. Bu yüzden toplam maliyetlerin hesaplanmasında DBYM ve dönemin birim maliyetleri yerine ortalama eşdeğer birim maliyetleri üzerinden hesaplama yapılır. Bu yöntemin hesaplanmasında izlenecek adımlar aşağıdaki gibidir: (a) Miktar Hareketleri Üretime Giren = Üretimden Çıkan D.B.Y.M + Üretimine Başlanan = Üretimi Tamamlanan + D.S.Y.M. (b) Eşdeğer Birim Sayısı (Miktarı) Tamamlanan Birimler (+) DSYM (Tam. Yüzdesi) Hammadde %xx İşçilik %xx GÜG %xx Ortalama Eşdeğer Birim Sayısı Hammadde İşçilik XXX (+) XXX XXX EBS XXX (+) XXX XXX EBS (c) Eşdeğer Birim Maliyet (Ortalama Birim Maliyet) Hammadde = İşçilik = GÜG = GÜG XXX (+) XXX XXX EBS DBYM Hammadde + Dönemin Hammadde Maliyetleri Maliyetleri Ortalama Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı DBYM İşçilik + Dönemin İşçilik Maliyetleri Maliyetleri Ortalama İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı DBYM GÜG + Dönemin GÜG Maliyetleri Maliyetleri Ortalama GÜG Eşdeğer Birim Sayısı (d) Tamamlanan ve DSYM Maliyetlerinin Hesaplanması Tamam. Mamul Maliyeti DSYM Maliyeti = ( Ham Brm Mal Ham Brm Mal = ( X DSYM Ham. EBS + İşç. Brm Mal (+) + İşç. Brm Mal X DSYM İşç. EBS GÜG Brm Mal (+) ) X GÜG Brm Mal X DSYM GÜG EBS Tamam. Mamul Miktarı ) 21

23 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti B. FİFO (İlk Giren İlk Çıkar) Yöntemi (c) Eşdeğer Birim Maliyet (DBYM Maliyeti) Bu yöntemde, bir önceki dönemde üretime başlanıp tamamlanmayan ve cari döneme aktarılan DBYM lerin önceki dönemden kalan tamamlanma yüzdelerinin maliyetlere alınmayacağı kabul edilir. Bu yüzden DBYM için bir önceki dönemlerde katlanılan maliyetler ve üretim miktarları cari döneme eklenmez. Tamamlanan mamuller içinde şayet bir önceki dönemden kalma üretim unsuru varsa bu miktarlar çıkartılarak dönemin gerçek üretim miktarı tespit edilir. (a) Miktar Hareketleri Üretime Giren = Üretimden Çıkan D.B.Y.M + Üretimine Başlanan = Üretimi Tamamlanan + D.S.Y.M. Hammadde = İşçilik = GÜG = DBYM Hammadde Maliyetleri DBYM Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı DBYM İşçilik Maliyetleri DBYM İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı DBYM GÜG Maliyetleri DBYM GÜG Eşdeğer Birim Sayısı (b) Eşdeğer Birim Sayısı (Miktarı) (d) Tamamlanan ve DSYM Maliyetlerinin Hesaplanması Tamamlanan Birimler (+) DSYM (Tam. Yüzdesi) Hammadde %xx İşçilik %xx GÜG %xx Ortalama Eşdeğer Birim Sayısı (-) DBYM (Tam. Yüzdesi) Hammadde %xx İşçilik %xx GÜG %xx Dönemin Eşdeğer Birim Sayısı Hammadde İşçilik XXX (+) XXX XXX EBS (-) (XXX) XXX EBS XXX (+) XXX XXX EBS (-) (XXX) XXX EBS GÜG XXX (+) XXX XXX EBS (-) (XXX) XXX EBS f u a t h o c a. n e t Tamam. Hammad. Maliyeti Tamam. İşçilik Maliyeti Tamam. GÜG Maliyeti Tamam. = ( Ham. Miktarı Tamam. = ( İşçilik Miktarı Tamam. = ( GÜG Miktarı Tamamlanan Mamul Maliyeti DBYM Ham. EBS DBYM İşçilik EBS DBYM GÜG EBS ) X ) X ) X Dönemin Ham. Birim Maliyet Dönemin İşçilik Birim Maliyet Dönemin GÜG Birim Maliyet (c) Eşdeğer Birim Maliyet (Dönemin Birim Maliyeti) Hammadde = İşçilik = Dönemin Hammadde Maliyetleri Dönemin Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı Dönemin İşçilik Maliyetleri Dönemin İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı DSYM Maliyeti Dönem Ham Brm = ( Mal X DSYM Ham. EBS (+) Dönem İşç. Brm Mal X DSYM İşç. EBS (+) Dönem GÜG Brm Mal X DSYM GÜG EBS ) GÜG = Dönemin GÜG Maliyetleri Dönemin GÜG Eşdeğer Birim Sayısı DBYM Maliyeti DBYM Ham Brm = ( Mal X DBYM Ham. EBS (+) DBYM İşç. Brm Mal X DBYM İşç. EBS (+) DBYM GÜG Brm Mal X DBYM GÜG EBS ) 22

24 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti 1. Tek bir mamul üreten ve hammaddenin tümünü üretimin başlangıcında kullanan A Üretim bölümünün Nisan ayı maliyetlerinin hesaplanması için gerekli bilgiler aşağıda verilmiştir. Nisan Başı Yarı Mamul Nisan ayında üretime alınan Nisan ayında tamamlanan Nisan sonu yarı mamul : 800 kg : 2200 kg : 2000 kg : 1000 kg Tamamlanma Yüzdeleri DBYM DSYM Hammadde %100 %100 D. İşçilik %50 %80 GÜG %25 %80 MALİYEER DBYM Maliyeti Nisan Ayı Maliyetleri Hammadde D. İşçilik GÜG Toplam Maliyet İstenilenler: Ortalama Maliyet varsayımı altında, (a) Miktar Hareketlerini (b) Eşdeğer birim Miktarlarını (c) Ortalama eşdeğer birim Maliyetlerini ve Tamamlanan mamul Maliyetlerini hesaplayınız 2. Üretimini tek safhada gerçekleştiren ZTE işletmesinin Mayıs ayına ilişkin üretim miktarları ve maliyet bilgileri aşağıda gibidir: Dönem başı Yarı Mamul Dönem İçi Üretimine Başlanan Dönem İçinden Üretimi Tamamlanan Dönem sonu Yarı Mamul : brm : brm : brm : brm Tamamlanma Yüzdeleri DBYM DSYM Hammadde %90 %70 D. İşçilik %80 %60 GÜG %80 %50 MALİYEER DBYM Maliyeti Mayıs Ayı Maliyetleri Hammadde D. İşçilik GÜG Toplam Maliyet İstenilenler: Ortalama Maliyet varsayımı altında, (a) Miktar Hareketlerini (b) Eşdeğer birim Miktarlarını (c) Ortalama eşdeğer birim Maliyetlerini ve Tamamlanan mamul Maliyetlerini hesaplayınız 23

25 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti 3. Tek aşamada tek bir mamulün üretimini yapan ve evre maliyet yöntemini uygulayan bir işletmede 2012 yılı Mart ayı üretim maliyetlerinin hesaplanabilmesi için gerekli bilgiler aşağıda verilmiştir: Mart Başı Yarı Mamul Mart ayında üretime alınan Mart ayında tamamlanan Mart sonu yarı mamul : adet : adet : adet : adet Tamamlanma Yüzdeleri DBYM DSYM Hammadde %100 %100 D. İşçilik %70 %60 GÜG %70 %40 MALİYEER DBYM Maliyeti Mart Ayı Maliyetleri Hammadde D. İşçilik GÜG Toplam Maliyet İstenilenler: Ortalama Maliyet varsayımı altında, (a) Miktar Hareketlerini (b) Eşdeğer birim Miktarlarını (c) Ortalama eşdeğer birim maliyeti hesaplayınız. (d) Tamamlanan mamul Maliyetlerini hesaplayınız 4. FERAY İşletmesi tek aşamada tek bir mamulün üretimini yapmaktadır. İşletme hammaddenin tamamını üretimin başında işleme almaktadır. İşletmenin Eylül 2009 dönemine ait üretim ve maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir. (60 Puan) Ağustos Sonu Yarı Mamul Eylül Sonu Yarı Mamul Eylül ayında üretime alınan Eylül ayında tamamlanan : 500 kg : 600 kg : 1300 kg : 1200 kg Tamamlanma Yüzdeleri DBYM DSYM Hammadde %100 %100 D. İşçilik %50 %50 GÜG %60 %50 MALİYEER DBYM Maliyeti Eylül Ayı Maliyetleri Hammadde D. İşçilik GÜG Toplam Maliyet İstenilenler: FIFO(İlk Giren İlk Çıkar) Yöntemini kullanarak, İşletmenin Eylül 2009 dönemine ilişkin; (a) Miktar sağlamasını yapınız. (b) Dönemin eşdeğer üretim miktarını hesaplayınız. (c) Dönem başı yarı mamul eşdeğer birim maliyetini, dönemin eşdeğer birim maliyetini ve ortalama eşdeğer birim maliyeti hesaplayınız. (d) Tamamlanan mamullerin ve dönem sonu yarı mamullerin toplam maliyetini hesaplayınız. (Hesaplamaları açık bir şekilde gösteriniz 24

26 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti 5. Tek aşamada tek bir mamulün üretimini yapan bir işletmede Mart ayı maliyetlerinin saptanabilmesi için gerekli bilgiler aşağıda verilmiştir. Dönem Başı Yarı Mamul Dönemde Üretime Alınan Dönem İçinde Tamamlanan Dönem Sonu Yarı Mamul : adet : adet : adet : 800 adet Tamamlanma Yüzdeleri DBYM DSYM Hammadde %60 %60 D. İşçilik %80 %70 GÜG %70 %65 MALİYEER DBYM Maliyeti Mart Ayı Maliyetleri Hammadde D. İşçilik GÜG Toplam Maliyet İstenilenler: FIFO(İlk Giren İlk Çıkar) Yöntemini kullanarak, İşletmenin Mart ayına ilişkin; (a) Miktar sağlamasını yapınız. (b) Dönemin eşdeğer üretim miktarını hesaplayınız. (c) Dönem başı yarı mamul eşdeğer birim maliyetini, dönemin eşdeğer birim maliyetini ve ortalama eşdeğer birim maliyeti hesaplayınız. (d) Tamamlanan mamullerin ve dönem sonu yarı mamullerin toplam maliyetini hesaplayınız. (Hesaplamaları açık bir şekilde gösteriniz 6. Tek aşamada tek bir mamulün üretimini yapan bir fabrikanın Haziran 2008 dönemine ait bilgileri aşağıdaki gibidir: Dönem Başı Yarı Mamul : 200 adet Dönemde Üretime Alınan : adet Dönem İçinde Tamamlanan : adet Dönem Sonu Yarı Mamul : 250 adet Tamamlanma Yüzdeleri DBYM DSYM Hammadde %100 %100 D. İşçilik %75 %80 GÜG %50 %80 MALİYEER DBYM Maliyeti Mart Ayı Maliyetleri Hammadde D. İşçilik GÜG Toplam Maliyet İstenilenler: Ortalama Maliyet yöntemini kullanarak işletmenin Haziran 2008 dönemine ilişkin; (a) Miktar sağlamasını yapınız. (b) Eşdeğer ürün miktarını hesaplayınız. (c) Dönem başı yarı mamul eşdeğer birim maliyetini, dönemin eşdeğer birim maliyetini ve ortalama eşdeğer birim maliyeti hesaplayınız. (d) Tamamlanan mamullerin ve dönem sonu yarı mamullerin toplam maliyetini hesaplayarak tutar sağlamasını yapınız. 25

27 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti 7. Tek aşamada tek bir mamulün üretimini yapan bir işletmede Eylül ayı maliyetlerinin saptanabilmesi için gerekli bilgiler aşağıda verilmiştir. Dönem Başı Yarı Mamul Dönemde Üretime Alınan Dönem İçinde Tamamlanan Dönem Sonu Yarı Mamul : 50 ton : 150 ton : 160 ton : 40 ton Tamamlanma Yüzdeleri DBYM DSYM Hammadde %100 %100 D. İşçilik %80 %50 GÜG %80 %50 MALİYEER DBYM Maliyeti Mart Ayı Maliyetleri Hammadde D. İşçilik GÜG Toplam Maliyet İstenilenler: Ortalama Maliyet yöntemini kullanarak işletmenin Eylül dönemine ilişkin; (a) Miktar sağlamasını yapınız. (b) Eşdeğer üretim miktarını hesaplayınız. (c) Dönem başı yarı mamul eşdeğer birim maliyetini, dönemin eşdeğer birim maliyetini ve ortalama eşdeğer birim maliyeti hesaplayınız. (d) Tamamlanan mamullerin ve dönem sonu yarı mamullerin toplam maliyetini hesaplayarak tutar sağlamasını yapınız. 8. PORSAN A.Ş. tek aşamada tek bir mamulün üretimini yapmaktadır. İlk maddenin tamamı üretimin başlangıcında işleme alınmakta ve düzenli bir şekilde yapılan dönüştürme giderleri (direkt işçilik ve genel üretim giderleri) sayesinde mamul haline getirilmektedir. Üretim faaliyeti kesintisiz biçimde sürdürüldüğünden, tüm yarı mamuller ortalama %50 oranında tamamlanmış kabul edilmektedir. Şirketin Ekim ayı üretim ve maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir Ekimde Üretime Alınan : adet Ekimde Üretimi Tamamlanan : adet Eylül sonu yarı mamul : adet Ekim sonu yarı mamul : adet MALİYEER Eylül Sonu Yarı Mamul Maliyeti Ekim Sonu Yarı Mamul Maliyeti Hammadde D. İşçilik GÜG Toplam Maliyet İstenilenler: (a) Miktar sağlamasını yapınız. (b) Eşdeğer ürün miktarını hesaplayınız. (c) Dönem başı eşdeğer birim maliyeti, dönemin eşdeğer birim maliyetini ve ortalama eşdeğer birim maliyetini hesaplayınız. (d) Ortalama Maliyet yöntemini kullanarak Tamamlanan mamullerin ve dönem sonu yarı mamullerin toplam maliyetini hesaplayıp tutar sağlamasını yapınız. (e) İlk Giren İlk Çıkar yöntemini kullanarak Tamamlanan mamullerin ve dönem sonu yarı mamullerin toplam maliyetini hesaplayıp tutar sağlamasını yapınız. 26

28 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti CEVAP(1) (1a) Miktar Hareketleri Üretime Giren = Üretimden Çıkan D.B.Y.M + Üretimine Başlanan = Üretimi Tamamlanan + D.S.Y.M. 800 kg kg = 2000 kg kg 3000 kg = 3000 kg (1b) Eşdeğer Birim Sayısı (Miktarı) Tamamlanan Mamul Miktarı (+) Hammadde İşçilik GÜG 2000 kg 2000 kg 2000 kg (+) (+) (+) DSYM (1000 kg) Hammadde %100 İşçilik %80 GÜG % kg (1000x%100) 800 kg (1000x%80) 800 kg (1000x%80) Ortalama Eşdeğer Birim Sayısı 3000 EBS 2800 EBS 2800 EBS (1c) Ortalama Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = DBYM Hammadde + Dönemin Hammadde Maliyetleri Maliyetleri Ortalama Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 242 /kg İşçilik = DBYM İşçilik + Dönemin İşçilik Maliyetleri Maliyetleri Ortalama İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 100 /kg GÜG = DBYM GÜG + Dönemin GÜG Maliyetleri Maliyetleri Ortalama GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 140 /kg Ortalama Eşdeğer Birim Maliyet = 482 /kg (1c) Tamamlanan Mamul Maliyeti Tamamlanan Mamul Maliyeti Tamamlanan Mamul Maliyeti = ( Ham Brm Mal + İşç. Brm Mal + GÜG Brm Mal = ( ) ) X Tamam. Mamul Miktarı X 2000 kg =

29 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti CEVAP(2) (2a) Miktar Hareketleri Üretime Giren = Üretimden Çıkan D.B.Y.M + Üretimine Başlanan = Üretimi Tamamlanan + D.S.Y.M = = (2b) Eşdeğer Birim Sayısı (Miktarı) Tamamlanan Mamul Miktarı (+) DSYM (4 000) Hammadde %70 İşçilik %60 GÜG %50 Ortalama Eşdeğer Birim Sayısı Hammadde İşçilik GÜG (+) (+) (+) 2800 (4000x%70) 2400 (4000x%60) 2000 (4000x%50) EBS EBS EBS (2c) Ortalama Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = DBYM Hammadde + Dönemin Hammadde Maliyetleri Maliyetleri Ortalama Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 20 /br İşçilik = DBYM İşçilik + Dönemin İşçilik Maliyetleri Maliyetleri Ortalama İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 22 /br GÜG = DBYM GÜG + Dönemin GÜG Maliyetleri Maliyetleri Ortalama GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 27 /br Ortalama Eşdeğer Birim Maliyet = 69 /br (2c) Tamamlanan Mamul Maliyetlerinin Hesaplanması Tamamlanan Mamul Maliyeti Tamamlanan Mamul Maliyeti Ham = ( Brm Mal + İşç. Brm Mal + GÜG Brm Mal = ( ) ) X Tamam. Mamul Miktarı X =

30 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti CEVAP(3) (3a) Miktar Hareketleri Üretime Giren = Üretimden Çıkan D.B.Y.M + Üretimine Başlanan = Üretimi Tamamlanan + D.S.Y.M = = (3b) Eşdeğer Birim Sayısı (Miktarı) Tamamlanan Mamul Miktarı (+) DSYM (2 000) Hammadde %100 İşçilik %60 GÜG %40 Ortalama Eşdeğer Birim Sayısı Hammadde İşçilik GÜG (+) (+) (+) (2000x%100) (2000x%60) (2000x%40) EBS EBS EBS (3c) Ortalama Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = DBYM Hammadde + Dönemin Hammadde Maliyetleri Maliyetleri Ortalama Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 17 /br İşçilik = DBYM İşçilik + Dönemin İşçilik Maliyetleri Maliyetleri Ortalama İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 14 /br GÜG = DBYM GÜG + Dönemin GÜG Maliyetleri Maliyetleri Ortalama GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 9 /br Ortalama Eşdeğer Birim Maliyet = 40 /br (3d) Tamamlanan Mamul ve DSYM Maliyetlerinin Hesaplanması Tamamlanan Mamul Maliyeti Tamamlanan Mamul Maliyeti = ( Ham Brm Mal + İşç. Brm Mal + GÜG Brm Mal = ( ) ) X Tamam. Mamul Miktarı X = DSYM Maliyeti DSYM Maliyeti DSYM Maliyeti Hammadde Birim Maliyeti = ( X DSYM Hammadde EBS ) + ( İşçilik Birim Maliyeti X DSYM İşçilik EBS ) + ( GÜG Birim Maliyeti X DSYM GÜG EBS = ( 2000 X 17 ) + ( 1200 X 14 ) x 9 ( ) = = ( ) ( ) ( ) ) = =

31 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti CEVAP(4) (4a) Miktar Hareketleri Üretime Giren = Üretimden Çıkan D.B.Y.M + Üretimine Başlanan = Üretimi Tamamlanan + D.S.Y.M. 500 kg kg = 1200 kg kg 1800 kg = 1800 kg Tamamlanan Mamul Miktarı (+) DSYM (600 kg) Hammadde %100 İşçilik %50 GÜG %50 (4b) Eşdeğer Birim Sayısı (Miktarı) Hammadde İşçilik GÜG 1200 kg 1200 kg 1200 kg (+) (+) (+) 600 kg 300 kg 300 kg (600x%100) (600x%50) (600x%50) Ortalama Eşdeğer Birim Sayısı 1800 EBS 1500 EBS 1500 EBS (-) DBYM (500 kg) Hammadde %100 İşçilik %50 GÜG %60 (-) (500 kg) (500x%100) (-) (250 kg) (500x%50) (-) (300 kg) (500x%60) Dönemin Eşdeğer Birim Sayısı 1300 EBS 1250 EBS 1200 EBS (4c) Ortalama Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = DBYM Hammadde + Dönemin Hammadde Maliyetleri Maliyetleri Ortalama Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 35,50 /kg İşçilik = DBYM İşçilik + Dönemin İşçilik Maliyetleri Maliyetleri Ortalama İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 31,00 /kg GÜG = DBYM GÜG + Dönemin GÜG Maliyetleri Maliyetleri Ortalama GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 40,80 /kg Ortalama Eşdeğer Birim Maliyet = 107,30 /kg (4c) Dönemin Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = Dönemin Hammadde Maliyetleri Dönemin Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 36,00 /kg İşçilik = Dönemin İşçilik Maliyetleri Dönemin İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 30,00 /kg GÜG = Dönemin GÜG Maliyetleri Dönemin GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 40,50 /kg Dönemin Eşdeğer Birim Maliyeti = 106,50 /kg 30

32 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti (4c) DB Yarı Mamul Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = DBYM Hammadde Maliyetleri DBYM Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 34,20 /kg İşçilik = DBYM İşçilik Maliyetleri DBYM İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 36,00 /kg GÜG = DBYM GÜG Maliyetleri DBYM GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 42,00 /kg Dönembaşı Eşdeğer Birim Maliyet = 112,20 /kg (4d) Tamamlanan Mamul Maliyetlerinin Hesaplanması Hammadde İşçilik GÜG TAMAMLANAN MAMULLERİN DÖNEM İÇİNDE BİTEN KISMI ( Tamam. Hammadde = Miktarı - DBYM Ham. EBS ) X Dönemin Ham. Brm Maliyet ( 1200 kg kg ) X 36,00 = ( 500 kg ) ( Tamam. İşçilik = Miktarı - DBYM İşçilik EBS ) X Dönemin İşçilik Brm Maliyet ( 1200 kg kg ) X 30,00 = ( 250 kg ) ( Tamam. GÜG = Miktarı - DBYM GÜG EBS ) X Dönemin GÜG Brm Maliyet ( 1200 kg kg ) X 40,50 = ( 300 kg ) TAMALANAN MAMULLERİN ÖNCEKİ DÖNEMDE TAMAMLANMIŞ KISMI (DBYM) ( DBYM Ham. ) X DBYM Ham. Brm Maliyet EBS X 34,20 = ( DBYM İşçilik ) X DBYM İşçilik Brm Maliyet EBS X 36,00 = ( DBYM GÜG ) X DBYM GÜG Brm Maliyet EBS X 42,00 = Tamamlanan Mamul Maliyeti = = Tamamlanan Mamul Maliyeti = (4d) DSYM Maliyetlerinin Hesaplanması DSYM Maliyeti Dönemin Hammadde = ( Birim Maliyeti X DSYM Hammadde EBS ) + ( Dönemin İşçilik Birim Maliyeti X DSYM İşçilik EBS ) + ( Dönemin GÜG Birim Maliyeti X DSYM GÜG EBS ( 600 kg X 36,00 ) + ( 300 kg X 30,00 ) + ( 300 kg X 40,50 ) = ( ) + ( ) + ( ) = ) = 31

33 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti CEVAP(5) (5a) Miktar Hareketleri Üretime Giren = Üretimden Çıkan D.B.Y.M + Üretimine Başlanan = Üretimi Tamamlanan + D.S.Y.M ad ad = 1600 ad ad 2400 adet = 2400 ad Tamamlanan Mamul Miktarı (+) DSYM (800 adet) Hammadde %60 İşçilik %70 GÜG %65 (5b) Eşdeğer Birim Sayısı (Miktarı) Hammadde İşçilik GÜG 1600 adet 1600 adet 1600 adet (+) (+) (+) 480 adet 560 adet 520 adet (800x%60) (800x%70) (800x%65) Ortalama Eşdeğer Birim Sayısı 2080 EBS 2160 EBS 2120 EBS (-) DBYM (1000 adet) Hammadde %60 İşçilik %80 GÜG %70 (-) (600 adet) (1000X%60) (-) (800 adet) (1000X%80) (-) (700 adet) (1000X%70) Dönemin Eşdeğer Birim Sayısı 1480 EBS 1360 EBS 1420 EBS (5c) Dönemin Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = Dönemin Hammadde Maliyetleri Dönemin Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 18,00 /ad İşçilik = Dönemin İşçilik Maliyetleri Dönemin İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 17,00 /ad GÜG = Dönemin GÜG Maliyetleri Dönemin GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 16,00 /kg Dönemin Eşdeğer Birim Maliyeti = 51,00 /ad (5c) DB Yarı Mamul Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = DBYM Hammadde Maliyetleri DBYM Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 16,00 /ad İşçilik = DBYM İşçilik Maliyetleri DBYM İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 14,00 /ad GÜG = DBYM GÜG Maliyetleri DBYM GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 15,00 /ad Dönembaşı Eşdeğer Birim Maliyet = 45,00 /ad 32

34 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti (5d) Tamamlanan Mamul Maliyetlerinin Hesaplanması Hammadde İşçilik GÜG TAMAMLANAN MAMULLERİN DÖNEM İÇİNDE BİTEN KISMI ( Tamam. Hammadde = Miktarı - DBYM Ham. EBS ) X Dönemin Ham. Brm Maliyet ( 1600 ad ad ) X 18,00 = ( 600ad ) ( Tamam. İşçilik = Miktarı - DBYM İşçilik EBS ) X Dönemin İşçilik Brm Maliyet ( 1600 ad ad ) X 17,00 = ( 800ad ) ( Tamam. GÜG = Miktarı - DBYM GÜG EBS ) X Dönemin GÜG Brm Maliyet ( 1600 ad ad ) X 16,00 = ( 700ad ) TAMALANAN MAMULLERİN ÖNCEKİ DÖNEMDE TAMAMLANMIŞ KISMI (DBYM) ( DBYM Ham. ) X DBYM Ham. Brm Maliyet EBS X 16,00 = ( DBYM İşçilik ) X DBYM İşçilik Brm Maliyet EBS X 14,00 = ( DBYM GÜG ) X DBYM GÜG Brm Maliyet EBS X 15,00 = Tamamlanan Mamul Maliyeti = = Tamamlanan Mamul Maliyeti = (5d) DSYM Maliyetlerinin Hesaplanması DSYM Maliyeti Dönemin Hammadde = ( Birim Maliyeti X DSYM Hammadde EBS ) + ( Dönemin İşçilik Birim Maliyeti X DSYM İşçilik EBS ) + ( Dönemin GÜG Birim Maliyeti X DSYM GÜG EBS ( 18,00 X 480 ad ) + ( 17,00 X 560 ad ) + ( 16,00 X 520 ad ) = ( ) ( ) = ( ) ) = 33

35 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti CEVAP(6) (6a) Miktar Hareketleri Üretime Giren = Üretimden Çıkan D.B.Y.M + Üretimine Başlanan = Üretimi Tamamlanan + D.S.Y.M. 200 ad ad = 1250 ad ad 1500 adet = 1500 ad (6b) Eşdeğer Birim Sayısı (Miktarı) Tamamlanan Mamul Miktarı (+) DSYM (250 adet) Hammadde %100 İşçilik %80 GÜG %80 Hammadde İşçilik GÜG 1250 adet 1250 adet 1250 adet (+) (+) (+) 250 adet 200 adet 200 adet (250X%100) (250X%80) (250X%80) Ortalama Eşdeğer Birim Sayısı 1500 EBS 1450 EBS 1450 EBS (-) DBYM (200 adet) Hammadde %100 İşçilik %75 GÜG %50 (-) (200 adet) (200X%100) (-) (150 adet) (200X%75) (-) (100 adet) (200X%50) Dönemin Eşdeğer Birim Sayısı 1300 EBS 1300 EBS 1350 EBS Soruda her ne kadar ortalama maliyet yöntemine göre hesaplama istese de (c) şıkkında istenen dönemin eşdeğer birim maliyeti ve DBYM eşdeğer birim maliyeti verilerinin hesaplanabilmesi için bu veriler hesaplanmıştır. (6c) Ortalama Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = DBYM Hammadde + Dönemin Hammadde Maliyetleri Maliyetleri Ortalama Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 5,13 /br İşçilik = DBYM İşçilik + Dönemin İşçilik Maliyetleri Maliyetleri Ortalama İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 3,20 /br GÜG = DBYM GÜG + Dönemin GÜG Maliyetleri Maliyetleri = Ortalama GÜG 1450 EBS Eşdeğer Birim Sayısı = 2,13 /br Ortalama Eşdeğer Birim Maliyet = 10,46 /br (6c) Dönemin Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = Dönemin Hammadde Maliyetleri Dönemin Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 5,00 /ad İşçilik = Dönemin İşçilik Maliyetleri Dönemin İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 3,00 /ad GÜG = Dönemin GÜG Maliyetleri Dönemin GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 1,92 /kg Dönemin Eşdeğer Birim Maliyeti = 9,92 /ad 34

36 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti (6c) DB Yarı Mamul Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = DBYM Hammadde Maliyetleri DBYM Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 6,00 /ad İşçilik = DBYM İşçilik Maliyetleri DBYM İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 5,00 /ad GÜG = DBYM GÜG Maliyetleri DBYM GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 5,00 /ad Dönembaşı Eşdeğer Birim Maliyet = 16,00 /ad (6d) Tamamlanan ve Dönem sonu Yarı Mamul Maliyetlerinin Hesaplanması Tamamlanan Mamul Maliyeti Tamamlanan Mamul Maliyeti = ( Ham Brm Mal + İşç. Brm Mal + GÜG Brm Mal = ( 5,13 + 3,20 + 2,13 ) ) X Tamam. Mamul Miktarı X 1 250ad = DSYM Maliyeti Ortalama Hammadde = ( Birim Maliyeti X DSYM Hammadde EBS ) + ( Ortalama İşçilik Birim Maliyeti X DSYM İşçilik EBS ) + ( Ortalama GÜG Birim Maliyeti X DSYM GÜG EBS = ( 5,13 X 250 EBS ) + ( 3,20 X 200 EBS ) + ( 2,13 x 200 EBS ) = = ( 1 282,50 ) + ( 640 ) + ( 426 ) ) = = 2 348,50 (6d) Sağlama Yapılması D.B.Y.M Maliyetleri + Dönemin Üretim Maliyetleri = Üretimi Tamamlanan Mamul Maliyeti + D.S.Y.M. Maliyetleri = , = **** Sorudaki hesaplamalar virgülden sonra 2 hane olacak şekilde alındığından tam tutar çıkmamış ve tutar yuvarlanmıştır. 35

37 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti CEVAP(7) (7a) Miktar Hareketleri Üretime Giren = Üretimden Çıkan D.B.Y.M + Üretimine Başlanan = Üretimi Tamamlanan + D.S.Y.M. 50 ton ton = 160 ton + 40 ton 200 ton = 200 ton (7b) Eşdeğer Birim Sayısı (Miktarı) Tamamlanan Mamul Miktarı (+) DSYM (40 ton) Hammadde %100 İşçilik %50 GÜG %50 Hammadde İşçilik GÜG 160 ton 160 ton 160 ton (+) (+) (+) 40 ton 20 ton 20 ton (40X%100) (40X%50) (40X%50) Ortalama Eşdeğer Birim Sayısı 200 EBS 180 EBS 180 EBS (-) DBYM (50 ton) Hammadde %100 İşçilik %80 GÜG %80 (-) (50 ton) (50X%100) (-) (40 ton) (50X%80) (-) (40 ton) (50X%80) Dönemin Eşdeğer Birim Sayısı 150 EBS 140 EBS 140 EBS Soruda her ne kadar ortalama maliyet yöntemine göre hesaplama istese de (c) şıkkında istenen dönemin eşdeğer birim maliyeti ve DBYM eşdeğer birim maliyeti verilerinin hesaplanabilmesi için bu veriler hesaplanmıştır. (7c) Ortalama Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = DBYM Hammadde + Dönemin Hammadde Maliyetleri Maliyetleri Ortalama Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 9500,00 /ton İşçilik = DBYM İşçilik + Dönemin İşçilik Maliyetleri Maliyetleri Ortalama İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 1833,33 /ton GÜG = DBYM GÜG + Dönemin GÜG Maliyetleri Maliyetleri Ortalama GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = = 3666,66 /ton 180 EBS Ortalama Eşdeğer Birim Maliyet = ,00 /ton (7c) Dönemin Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = Dönemin Hammadde Maliyetleri Dönemin Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = /ton İşçilik = Dönemin İşçilik Maliyetleri Dönemin İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = /ton GÜG = Dönemin GÜG Maliyetleri Dönemin GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = /ton Dönemin Eşdeğer Birim Maliyeti = /ton 36

38 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti (7c) DB Yarı Mamul Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = DBYM Hammadde Maliyetleri DBYM Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 8000 /ton İşçilik = DBYM İşçilik Maliyetleri DBYM İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 1250 /ton GÜG = DBYM GÜG Maliyetleri DBYM GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 2500 /ton Dönembaşı Eşdeğer Birim Maliyet = /ton (7d) Tamamlanan ve Dönem sonu Yarı Mamul Maliyetlerinin Hesaplanması Tamamlanan Mamul Maliyeti Tamamlanan Mamul Maliyeti = ( Ham Brm Mal + İşç. Brm Mal + GÜG Brm Mal ) X Tamam. Mamul Miktarı = ( , ,66 ) X 160 TON = DSYM Maliyeti Ortalama Hammadde = ( Birim Maliyeti X DSYM Hammadde EBS ) + ( Ortalama İşçilik Birim Maliyeti X DSYM İşçilik EBS ) + ( Ortalama GÜG Birim Maliyeti X DSYM GÜG EBS = ( 9500 X 40 EBS ) + ( 1833,33 X 20 EBS ) + ( 3666,66 x 20 EBS ) = = ( ) + ( ,60 ) + ( ,20 ) ) = = (7d) Sağlama Yapılması D.B.Y.M Maliyetleri + Dönemin Üretim Maliyetleri = Üretimi Tamamlanan Mamul Maliyeti + D.S.Y.M. Maliyetleri = =

39 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti CEVAP(8) (8a) Miktar Hareketleri Üretime Giren = Üretimden Çıkan D.B.Y.M + Üretimine Başlanan = Üretimi Tamamlanan + D.S.Y.M ad ad = ad ad ad = ad Tamamlanan Mamul Miktarı (+) DSYM (2000 ad) Hammadde %100 İşçilik %50 GÜG %50 (8b) Eşdeğer Birim Sayısı (Miktarı) Hammadde İşçilik GÜG 3000 ad 3000 ad 3000 ad (+) (+) (+) 2000 ad 1000 ad 1000 ad (2000X%100) (2000X%50) (2000X%50) Ortalama Eşdeğer Birim Sayısı 5000 EBS 4000 EBS 4000 EBS (-) DBYM (4000 ad) Hammadde %100 İşçilik %50 GÜG %50 (-) (4000 ad) (4000X%100) (-) (2000 ad) (4000X%50) (-) (2000 ad) (4000X%50) Dönemin Eşdeğer Birim Sayısı 1000 EBS 2000 EBS 2000 EBS (8c) Ortalama Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = DBYM Hammadde + Dönemin Hammadde Maliyetleri Maliyetleri Ortalama Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 4,00 /ad İşçilik = DBYM İşçilik + Dönemin İşçilik Maliyetleri Maliyetleri Ortalama İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 3,50 /ad GÜG = DBYM GÜG + Dönemin GÜG Maliyetleri Maliyetleri Ortalama GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = = 2,50 /ad 4000 EBS Ortalama Eşdeğer Birim Maliyet = 10,00 /ad (8c) Dönemin Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = Dönemin Hammadde Maliyetleri Dönemin Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 8,00 /ad İşçilik = Dönemin İşçilik Maliyetleri Dönemin İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 4,00 /ad GÜG = Dönemin GÜG Maliyetleri Dönemin GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 3,00 /ad Dönemin Eşdeğer Birim Maliyeti = 15,00 /ad 38

40 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti (8c) DB Yarı Mamul Eşdeğer Birim Maliyet Hammadde = DBYM Hammadde Maliyetleri DBYM Hammadde Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 3,00 /ad İşçilik = DBYM İşçilik Maliyetleri DBYM İşçilik Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 3,00 /ad GÜG = DBYM GÜG Maliyetleri DBYM GÜG Eşdeğer Birim Sayısı = EBS = 2,00 /ad Dönembaşı Eşdeğer Birim Maliyet = 8,00 /ad (8d) Ortalama Maliyet Yöntemine Göre Tamamlanan ve Dönem sonu Yarı Mamul Maliyetlerinin Hesaplanması Tamamlanan Mamul Maliyeti Tamamlanan Mamul Maliyeti = ( Ham Brm Mal + İşç. Brm Mal + GÜG Brm Mal = ( 4,00 + 3,50 + 2,50 ) ) X Tamam. Mamul Miktarı X 3000 adet = DSYM Maliyeti Ortalama Hammadde = ( Birim Maliyeti X DSYM Hammadde EBS ) + ( Ortalama İşçilik Birim Maliyeti X DSYM İşçilik EBS ) + ( Ortalama GÜG Birim Maliyeti X DSYM GÜG EBS = ( 4,00 X 2000 EBS ) + ( 3,50 X 1000 EBS ) + ( 2,50 x 1000 EBS ) = = ( ) ( ) ( ) ) = =

41 Maliyet Muhasebesi -02- Safha Maliyeti (8e) FİFO Yöntemine Göre Tamamlanan Mamul Maliyetlerinin Hesaplanması Hammadde İşçilik GÜG TAMAMLANAN MAMULLERİN DÖNEM İÇİNDE BİTEN KISMI ( Tamam. Hammadde = Miktarı - DBYM Ham. EBS ) X Dönemin Ham. Brm Maliyet ( 3000 ad ad ) X 0,00 = 0 ( 3000 ad ) ( Tamam. İşçilik = Miktarı - DBYM İşçilik EBS ) X Dönemin İşçilik Brm Maliyet ( 3000 ad ad ) X 4,00 = ( 1000 ad ) ( Tamam. GÜG = Miktarı - DBYM GÜG EBS ) X Dönemin GÜG Brm Maliyet ( 3000 ad ad ) X 3,00 = ( 1000 ad ) TAMALANAN MAMULLERİN ÖNCEKİ DÖNEMDE TAMAMLANMIŞ KISMI (DBYM) ( DBYM Ham. ) X DBYM Ham. Brm Maliyet EBS X 3,00 = ( DBYM İşçilik ) X DBYM İşçilik Brm Maliyet EBS X 3,00 = ( DBYM GÜG ) X DBYM GÜG Brm Maliyet EBS X 2,00 = Tamamlanan Mamul Maliyeti = = Tamamlanan Mamul Maliyeti = DSYM Maliyeti Dönemin Hammadde = ( Birim Maliyeti X DSYM Hammadde EBS ) + ( Dönemin İşçilik Birim Maliyeti X DSYM İşçilik EBS ) + ( Dönemin GÜG Birim Maliyeti X DSYM GÜG EBS ( 8,00 X 2000 ad ) + ( 4,00 X 1000 ad ) + ( 3,00 X 1000 ad ) = ( ) + ( ) + ( ) = ) = 40

42 Maliyet Muhasebesi -03- Satışların Maliyeti Tablosu SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU İşletmeler ürettikleri ürünleri satış yoluyla kazanca dönüştürmeyi amaç edinmiş kuruluşlardır. Bu açıdan bakıldığında satış fiyatının bir kısmı gerek üretim için katlanılan gerekse de işletme faaliyetleri için yapılan bir takım giderleri karşılamak durumundadır. Yani işletmenin üretim için katlandığı bir takım maliyet unsurlarının yanında aynı zamanda faaliyetlerini gerçekleştirmek adına katlanılan ve dönem kar/zararından indirilen maliyetleri söz konusudur. Bu iki maliyet unsurunu aşağıdaki gibi sınıflandırmak mümkündür: Üretim Maliyetleri D.İlk Madde ve Malzeme Gideri D. İşçilik Gideri Genel Üretim Gideri Dönemin Maliyetleri Ar-ge Gideri Pazarlama Satış ve Dağıtım Gideri Genel Yönetim Gideri Finansman Gideri Yukarıda sınıflandırılmış olan maliyet unsurlarından Üretim Maliyetleri işletmenin ürettiği mamulün doğrudan maliyetine dahil edilirken, Dönem Maliyetleri ise mamullerin maliyetlerini doğrudan etkilememekle birlikte, dönem kar / zararının belirlenmesinde indirim unsuru olarak ele alınırlar. Ancak bu durumun istisnaları zaman zaman söz konusu olabilir. Şöyle ki işletme üretim için gereksinim duyduğu bir makinayı kredi kullanarak satın almışsa, bu durumda makine için ödeyeceği faiz gideri (780 Finansman Gideri) doğrudan üretilen mamulü ilgilendirebilir. Bu durumda burada ortaya çıkan faiz giderini 730 Genel Üretim Gideri olarak raporlamak ve mamulün üretim maliyetlerine eklemek daha doğru olacaktır. Mamulün üretimi için katlanılan maliyetleri belirlemek kimi zaman karmaşık olup, aşağıda bunlara ilişkin detaylardan bahsedilmiştir. I. İLK MADDE MALZEME İÇİN KAANILAN MALİYEER 710 Direkt İlk Madde Malzeme Gideri : İşletmenin mamul için kullandığı malzemelere ödenen bedeldir. Ancak işletmeler çoğu zaman ihtiyacından daha fazla malzeme alıp, emniyet stoğu olarak depolarında bulundurabilir. Bu durumda bizim için burada alınan malzeme değil, kullanılan malzeme önem arz etmektedir. Takdir edilmelidir ki bir ürünün bünyesine dahil olan malzeme ancak o ürün için gider teşkil eder. Yani sınavlarda verilmiş olan İlk Md. Mlz. Maliyetlerinin yerine Direkt İlk Md. Mlz. Giderinin kullanımı esastır. Zaten maliyet kelimesi tek başına kullanım anlamını taşımaz, bunun yerine kullanılan-tüketilen-harcanan-biten-yararı tükenen unsurlar için gider kavramı kullanılır. Yani sınavda baz alınması gereken kavram, Direkt İlk Madde Malzeme Gideri dir. 720 Direkt İşçilik Gideri : Üretimde kullanılan ve bizzat emek harcayan işçiliklere ödenen bedeldir. 730 Genel Üretim Gideri : Mamulün ana yapısı için kullanılan malzeme maliyetleri ile asıl işi gerçekleştiren işçilikler dışında kalan tüm unsurların bileşiminden oluşur. Bu açıdan bakıldığında genel üretim giderleri birbirinden farklı birçok maliyetin bileşiminden oluşmaktadır. Özellikle sınavlarda verilen bir takım giderler bu noktada çok fazla karıştırılmakta ve raporlamanın yanlış yapılmasına sebebiyet vermektedir. Aşağıda verilen kavramlar genel üretim gideri olarak değerlendirilmektedir: Endirekt giderler (Endirekt malzeme Endirekt İşçilik) Fabrika için katlanılan giderler Kiralama Isıtma ve Enerji giderleri Bakım giderleri Sigorta giderleri Amortisman giderleri Bununla beraber her ne kadar ayrı bir gider kalemi olarak görülse de bazı gider unsurları şayet üretim için katlanılmışsa Genel Üretim Gideri olarak değerlendirilir. Üretimde kullanılan makinanın kredi faizi finansman gideri değil GÜG dir. Soruda ARGE gideri olarak verilen bir gider kaleminin yanında (Üretim) ibaresi varsa GÜG dir. II. YARI MAMULLER İÇİN KAANILAN MALİYEER (+)DB Yarı Mamul Maliyetleri : DB yarı mamuller bir önceki dönemde üretimine başlanıp belli bir aşama katedildikten sonra tamamlanamayıp cari döneme aktarılan üretim unsurlarıdır. Bu yüzden ürünlerin tamamlanması cari dönem içinde gerçekleşir ve bunlar için katlanılan maliyetler bu dönemin üretim unsurlarına dahil edilir. (-)DS Yarı Mamul Maliyetleri : DS yarı mamuller işletmeler tarafından cari dönem içinde üretimine başlanıp tamamlanamayan unsurlardan oluşur. Bu ürünlerin tamamlanması sonraki üretim dönemlerinde gerçekleşecektir. Bu sebeple cari dönemin üretim maliyetlerine dahil edilmeyip, sonraki üretim maliyetlerine eklenmeleri için içinde bulunduğumuz dönemin maliyetlerinden çıkartılırlar. III. MAMULLER İÇİN KAANILAN MALİYEER (+)DB Mamul Maliyetleri : DB mamuller bir önceki dönemde üretilmiş ve satışı cari döneme kalmış mamullerdir. Bu dönem içinde satışı gerçekleşebileceği için maliyetlere eklenirler. (-)DS Mamul Maliyetleri : DS mamuller işletmenin satışını gerçekleştiremediği ürünlerdir. Bu ürünlerin satışı gelecek dönemlerde gerçekleşeceğinden bu dönemin raporlarından çıkartılırlar. 41

43 Maliyet Muhasebesi -03- Satışların Maliyeti Tablosu Giderler D.İlk Md ve Mlz. Gideri +DB İlk Md. Mlz. +Dönem içi Alışlar. (-) DS İlk Md. Mlz...() ().. D. İşçilik Gideri.. İlk Md. Mlz. Köyü Genel Üretim Gideri Endirekt.. Fabrika. Kiralama.. Isıtma..... Enerji Amortisman. Bakım.. Sigorta.. TÜM Deresi Toplam Üretim Maliyeti.. Yarı Mamul Köyü (+) DBYM.. (-) DSYM.. ÜMM Deresi Üretilen Mamul Maliyeti.. Mamul Köyü (+) DB Mamul.. (-) DS Mamul.. SMM Satılan Mamul Maliyeti.. Gelir Tablosu () 60.Brüt Satışlar.. 61.Satış İndirimleri * Satıştan İade * Satış İskontoları.. NET SATIŞLAR.. 62.Satışların Maliyeti.. BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI.. 63.Faaliyet Giderleri.. Arge Giderleri Pazarlama Satış Dağ. Gid Genel Yönetim Gideri FAALİYET KARI / ZARARI.. 64.Diğer Faal. Olağan Gelir.. 65.Diğer Faal. Olağan Gider Finansman Giderleri.. OLAĞAN KAR / ZARAR.. 67.Diğer Faal. Olağandışı Gelir.. 68.Diğer Faal. Olağandışı Gider.. DÖNEM KARI / ZARARI.. Bir ürünün üretilmesi için gerekli olan asli unsur malzemedir. Tabi ki malzemenin yanında emek ve bir takım teknolojik unsurları da bir araya getirmek gerekir. İşletmeler gün içinde gerçekleştirilen malzeme hareketlerinin dışında bir önceki dönemden kalan yarım işlerini de bitirme çabasıyla üretimlerini gerçekleştirir. Doğal olarak bitirilen her bir ürünün satışı işletmenin birincil amacını oluştur. Ama çoğu zaman geçen dönem üretilen ve satılamayan mamullerinde satışı yapılmak zorundadır. Karmaşık kelime ve hesaplamaların olduğu bu tabloyu bizler daha kolay kavranabilmesi için bir hikaye ile örneklendirmeyi tercih ettik. Görüldüğü gibi işletmenin üretimi, İlk Madde ve Malzeme Yarı Mamul Mamul süreçlerinden oluşmaktadır. Bu yüzden bu kavramları bir köye benzetip, her köy arasında da bir dere geçtiğini düşünmenizi istiyoruz. Önceliğimiz ilk madde ve malzeme köyüdür. Bu köyde sizleri, - DİMM DİG GÜG bekliyor olacaktır. Bunları yanınıza alıp diğer köye hareket etmeniz lazım. Ancak öncelikle TÜM deresinden geçmeniz gerekecek. İkinci köyümüz Yarı Mamul köyüdür. Burada DBYM yanınıza alıp, DSYM çıkardıktan sonra yola devam edin. Bu arada ÜMM deresini atlamayı unutmayın. Bu dereyi de geçince artık Mamul köyüne ulaşacaksınız. Üçüncü köyümüz olan Mamul köyünde ise tıpkı ikinci köyde olduğu gibi DB olanları yanımıza alıp, DS olanları çıkartın. Ve bu sayede amacınıza ulaşıp, Satılan Mamul Maliyeti tablosunu düzenlemiş olursunuz. Daha güzel hikayelerle buluşmak dileğiyle. 42

44 Maliyet Muhasebesi -03- Satışların Maliyeti Tablosu 1. ABC Üretim işletmesinin tarihli, genel geçici mizanından alınan bazı hesaplar aşağıdadır. BORÇ TOPLAMI ALACAK TOPLAMI 150 İlk Madde Malzeme Yarı Mamuller (Dönem Başı Stok ) Mamuller (Dönem Başı Stok) Yurtiçi Satışlar Satıştan İadeler Direkt İşçilik Giderleri Genel Üretim Giderleri Pazarlama Sat. Dağ. Gid Genel Yönetim Giderleri Üretimle ilgili bilgiler aşağıdaki gibidir: Dönem sonu ilk madde malzeme stoku Dönem sonu yarı mamul stoku Dönem sonu mamul stoku değerindedir. İSTENİLENLER: a) İşletmeye ait satışların maliyeti tablosunu düzenleyiniz. b) İşletmenin gelir tablosunu, faaliyet karı/ zararı bölümüne kadar düzenleyiniz. 2. EREK Üretim işletmesinin tarihli Genel Geçici Mizanından alınan bazı hesaplar aşağıdaki gibidir. BORÇ () ALACAK () 150 İlk Madde Malzeme Yarı mamuller (DB Stok) Mamuller (DB Stok) Yurt içi Satışlar Satıştan iadeler Direkt işçilik Giderleri G.Ü.G Paz. Satış Dağıtım Giderleri Genel Yönetim Giderleri Üretim ile ilgili bilgiler aşağıdaki gibidir. Dönem sonu ilk madde ve Malzeme Stoku Dönem Sonu Yarı Mamul Stoku Dönem sonu Mamul Stoku değerindedir. İSTENİLENLER: a) İşletmeye ait satışların Maliyeti Tablosunu düzenleyiniz. b) İşletmenin Gelir Tablosunu, Faaliyet kar zarar Bölümüne kadar düzenleyiniz. 43

45 Maliyet Muhasebesi -03- Satışların Maliyeti Tablosu 3. A Üretim İşletmesinin 2007 yılı maliyetleri ile ilgili bilgileri aşağıdadır: STOKLAR İlk Madde ve Malzeme Yarı Mamul Mamul Dönem içinde lik hammadde satın alınmıştır. Direkt işçilik giderleri dir. Genel Üretim Giderleri dir. Daha önce KDV bedelle satılan mamullerin iade edildiği bilinmektedir. Bu stoklar dönem sonu stok toplamı içerisindeki maliyetli mamullerden oluşmaktadır. İşletme satışları toplamı dir. İSTENENLER: Yukarıdaki bilgilere göre: a) A Üretim İşletmesinin satışların maliyeti tablosunu düzenleyiniz. b) A Üretim İşletmesinin gelir tablosunu sadece brüt satış karına kadar düzenleyiniz. 4. Bir üretim işletmesinde belirli bir maliyet dönemin de yapılan işlemlere ait açıklamalar ve rakamsal veriler aşağıdaki gibidir:2 Dönem Başı Dönem İçi Dönem Sonu İlk Madde ve Malzeme Stoku Dönem içi ilk madde ve malzeme alımı (Nakit olarak %18 KDV dâhil tutar) Dönem içi ilk madde ve malzeme tüketimi ----? ---- Direkt işçilik giderleri Endirekt işçilik giderleri Satış mağazasının güvenliği amacıyla sözleşme imzalanan güvenlik firmasına cari dönem için yapılan ödeme (%18 KDV dahil tutar üzerinden nakden ödeme yapılmıştır.) Enerji gideri (Fabrika binasına ait gider olup tahmini olarak tahakkuk eden tutar) Satış tutarı (Nakit olarak %18 KDV dâhil) Yarı mamul stoku Mamul stoku Ek Bilgi: İşçilik giderleri ile ilgili olarak ödemeler nakden yapılmış olup söz konusu giderler için vergi ve sosyal güvenlik kesintisi yapılmayacaktır. KDV oranı %18 alınacaktır. İSTENENLER: a) Satışların maliyeti tablosunu ilgili kalemleri kullanarak düzenleyiniz. b) Döneme ait gelir tablosunu ilgili kalemleri kullanarak düzenleyiniz. 44

46 Maliyet Muhasebesi -03- Satışların Maliyeti Tablosu 5. Meram üretim işletmesinde tarihli genel geçici mizandan, gelir tablosu ve maliyet hesaplarıyla ilgili alınan bazı bilgiler aşağıdaki gibidir: Hesap İsimleri Borç Toplamı Alacak Toplamı 600 Yurtiçi Satışlar Satıştan İadeler Satış İskontoları Faiz Gelirleri Menkul Kıymet Satış Karları Kambiyo Zararları Önceki Dönem Gelir Ve Karları Çalışmayan Kısım Giderleri Dön. Karı Vergi Ve Diğ. Yükm. Karş Direkt İşçilik Giderleri Genel Üretim Giderleri Pazarlama Sat. Ve Dağıt. Gid Genel Yönetim Giderleri Finansman Giderleri Aralıklı envanter yöntemini uygulayan Meram işletmesinin stok hesaplarına ilişkin ve envanter çalışmasının sonuçlarını içeren bilgiler aşağıdaki gibidir: 150 İlk Madde ve Malzeme 151 Üretim-Yarı Mamuller 152 Mamuller Dönem Başı Stok Dönem Başı Stok Dönem Başı Stok Dönem İçi Alışlar Dönem Sonu Stok Dönem Sonu Stok Alış Giderleri Alıştan İadeler Dönem Sonu Stok İSTENELER: Yukarıdaki bilgilere göre Meram işletmesinin a) Satışların Maliyeti Tablosunu düzenleyiniz. b) Gelir Tablosunu düzenleyiniz. 6. XYZ üretim işletmesinde tarihli genel geçici mizandan, gelir tablosu ve maliyet hesaplarıyla ilgili alınan bazı bilgiler aşağıdaki gibidir: Hesap İsimleri Borç Toplamı Alacak Toplamı 600 Yurtiçi Satışlar Satıştan İadeler Satış İskontoları Faiz Gelirleri Menkul Kıymet Satış Karları Komisyon Giderleri Direkt İşçilik Giderleri Genel Üretim Giderleri Pazarlama Sat. Ve Dağıt. Gid Genel Yönetim Giderleri Finansman Giderleri Aralıklı envanter yöntemini uygulayan XYZ işletmesinin stok hesaplarına ilişkin ve envanter çalışmasının sonuçlarını da içeren bilgiler aşağıdaki gibidir: 150 İlk Madde ve Malzeme 151 Üretim-Yarı Mamuller 152 Mamuller Dönem Başı Stok Dönem Başı Stok Dönem Başı Stok Dönem İçi Alışlar Dönem Sonu Dönem Sonu Alış Giderleri Alıştan İadeler Dönem Sonu Stok İSTENELER: Yukarıdaki bilgilere göre XYZ işletmesinin a) Satışların Maliyeti Tablosunu düzenleyiniz. b) Gelir Tablosunun Faaliyet Kar-Zararına kadar olan bölümünü ayrıntılı olarak düzenleyiniz. 45

47 Maliyet Muhasebesi -03- Satışların Maliyeti Tablosu 7. BA üretim işletmesinin 2012 yılı faaliyetleri ile ilgili yıllık bilgiler aşağıdadır (KDV dikkate alınmayacaktır, tutarlar ): Dönem Sonu İlk Madde Ve Malzeme Stoku Genel Üretim Giderleri Dönem Sonu Yarı Mamul Stoku Satıştan İadeler Dönem Sonu Mamul Stoku Direkt İşçilik Giderleri Dönem Başı İlk Madde Ve Malzeme Stoku Satış İskontoları Dönem Başı Mamul Stoku Genel Yönetim Giderleri Dönem İçi İlk Madde Ve Malzeme Alımları Pazarlama, Satış Ve Dağıtım Giderleri Dönem Başı Yarı Mamul Stoku Faaliyet Karı Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri Kambiyo Zararları Faiz Gelirleri İSTENİLENLER: BA üretim işletmesinin, yukarıdaki verilerini kullanarak 2012 yılına ilişkin; a) Dönemin Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderlerini bulunuz. b) İşletmenin 2012 dönemi satışların Maliyeti Tablosunun sadece Üretim Maliyeti kısmını düzenleyerek, Satılan Mamullerin Maliyetini hesaplayınız. c) İşletmenin Gelir Tablosunu, sadece Faaliyet Karı veya Zararı kısmına kadar düzenleyerek; Brüt Satış Karı veya Zararını, Net Satışlarını ve Brüt Satışlarını bulunuz. 8. A işletmesinin 2009 yılı faaliyet sonuçlarına ait bazı hesapların durumu aşağıdaki gibidir(). Brüt Satış Zararı Pazarlama Satış Dağ. Giderleri Dönem Başı İlk Madde ve Mlz. Stoku Dönem Başı Yarı Mamul Stok Dönem sonu yarı mamul stoku Dönem Başı Mamul Stoku Satış Iskontoları Direkt İşçilik Gideri Dönem Sonu İlk Madde ve Mlz. Stoku Dönem Sonu Mamul Stoku Genel Üretim Giderleri Karşılık Giderleri Dönem İçi İlk Madde ve Mlz. Alışları Brüt Satışlar??? İSTENİLENLER: a) Satışların Maliyeti Tablosunu düzenleyiniz b) İşletmenin 2009 yılı Brüt Satışlar tutarını bulunuz. 46

48 Maliyet Muhasebesi -03- Satışların Maliyeti Tablosu CEVAP(1) İlk Md. Mlz. Köyü Giderler D.İlk Madde ve Malzeme Gideri +DB İlk Md. Mlz. +Dönem içi Alışlar (-) DS İlk Md. Mlz...(10 000) () D. İşçilik Gideri Genel Üretim Gideri TÜM Deresi Toplam Üretim Maliyeti Yarı Mamul Köyü (+) DBYM (-) DSYM (6 000 ) ÜMM Deresi Üretilen Mamul Maliyeti Mamul Köyü (+) DB Mamul (-) DS Mamul (9 000 ) SMM Satılan Mamul Maliyeti Gelir Tablosu 60.Brüt Satışlar 61.Satış İndirimleri NET SATIŞLAR 62.Satışların Maliyeti BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI 63.Faaliyet Giderleri Arge Giderleri Pazarlama Satış Dağ. Gid...(10 000) Genel Yönetim Gideri...(11 000) FAALİYET KARI / ZARARI () (8 000 ) ( ) ( )

49 Maliyet Muhasebesi -03- Satışların Maliyeti Tablosu CEVAP(2) İlk Md. Mlz. Köyü Giderler D.İlk Madde ve Malzeme Gideri +DB İlk Md. Mlz. +Dönem içi Alışlar (-) DS İlk Md. Mlz...(11 000) () D. İşçilik Gideri Genel Üretim Gideri TÜM Deresi Toplam Üretim Maliyeti Yarı Mamul Köyü (+) DBYM (-) DSYM (6 600 ) ÜMM Deresi Üretilen Mamul Maliyeti Mamul Köyü (+) DB Mamul (-) DS Mamul (9 900 ) SMM Satılan Mamul Maliyeti Gelir Tablosu 60.Brüt Satışlar 61.Satış İndirimleri NET SATIŞLAR 62.Satışların Maliyeti BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI 63.Faaliyet Giderleri Arge Giderleri Pazarlama Satış Dağ. Gid...(11 000) Genel Yönetim Gideri...(12 100) FAALİYET KARI / ZARARI () (8 800 ) ( ) ( )

50 Maliyet Muhasebesi -03- Satışların Maliyeti Tablosu CEVAP(3) Giderler () İlk Md. Mlz. Köyü D.İlk Madde ve Malzeme Gideri +DB İlk Md. Mlz Dönem içi Alışlar (-) DS İlk Md. Mlz...(25 000) D. İşçilik Gideri Genel Üretim Gideri TÜM Deresi Toplam Üretim Maliyeti Yarı Mamul Köyü (+) DBYM (-) DSYM (5 000 ) ÜMM Deresi Üretilen Mamul Maliyeti Mamul Köyü (+) DB Mamul (-) DS Mamul ( ) SMM Satılan Mamul Maliyeti Gelir Tablosu 60.Brüt Satışlar 61.Satış İndirimleri (iade) NET SATIŞLAR 62.Satışların Maliyeti BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI () ( ) ( )

51 Maliyet Muhasebesi -03- Satışların Maliyeti Tablosu CEVAP(4) Giderler () D.İlk Madde ve Malzeme Gideri +DB İlk Md. Mlz Dönem içi Alışlar (KDV hariç) İlk Md. Mlz. Köyü (-) DS İlk Md. Mlz...( ) D. İşçilik Gideri Genel Üretim Gideri Endirekt İşçilik Gideri Enerji Gideri (Fabrika) TÜM Deresi Toplam Üretim Maliyeti Yarı Mamul Köyü (+) DBYM (-) DSYM ( ) ÜMM Deresi Üretilen Mamul Maliyeti Mamul Köyü (+) DB Mamul (-) DS Mamul ( ) SMM Satılan Mamul Maliyeti Gelir Tablosu () 60.Brüt Satışlar ( / 1,18 : ) Satış İndirimleri --- NET SATIŞLAR Satışların Maliyeti BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI 63.Faaliyet Giderleri Arge Giderleri.. Pazarlama Satış Dağ. Gid. ( /1,18) Genel Yönetim Gideri. FAALİYET KARI / ZARARI ( ) ( ) Diğer Faal. Olağan Gelir Diğer Faal. Olağan Gider Finansman Giderleri ---- OLAĞAN KAR / ZARAR Diğer Faal. Olağandışı Gelir Diğer Faal. Olağandışı Gider ---- DÖNEM KARI / ZARARI

52 Maliyet Muhasebesi -03- Satışların Maliyeti Tablosu CEVAP(5) Giderler () D.İlk Madde ve Malzeme Gideri +DB İlk Md. Mlz Dönem içi Alışlar Dön.İçi Alış Gid İlk Md. Mlz. Köyü (-) Alıştan İade (9 800) (-) DS İlk Md. Mlz...(10 000) D. İşçilik Gideri Genel Üretim Gideri TÜM Deresi Toplam Üretim Maliyeti Yarı Mamul Köyü (+) DBYM (-) DSYM ( ) ÜMM Deresi Üretilen Mamul Maliyeti Mamul Köyü (+) DB Mamul (-) DS Mamul ( ) SMM Satılan Mamul Maliyeti Gelir Tablosu () 60.Brüt Satışlar Satış İndirimleri Satıştan İadeler ( ) Satış İskontoları NET SATIŞLAR Satışların Maliyeti ( ) BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI Faaliyet Giderleri ( ) Arge Giderleri Pazarlama Satış Dağ. Gid...(25 200) Genel Yönetim Gideri...(35 300) FAALİYET KARI / ZARARI Diğer Faal. Olağan Gelir Faiz Gelirleri M.Kıymet Satış Karları Diğer Faal. Olağan Gider Kambiyo Zararı (2 000 ) 66. Finansman Giderleri (9 500 ) OLAĞAN KAR / ZARAR Diğer Faal. Olağandışı Gelir Önceki Dönem Gelir ve Karları Diğer Faal. Olağandışı Gider Çalışmayan Kısım Giderleri DÖNEM KARI / ZARARI Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılığı DÖNEM NET KARI / ZARARI

53 Maliyet Muhasebesi -03- Satışların Maliyeti Tablosu CEVAP(6) Giderler () D.İlk Madde ve Malzeme Gideri +DB İlk Md. Mlz.... +Dönem içi Alışlar Dön.İçi Alış Gid İlk Md. Mlz. Köyü (-) Alıştan İade. (7 000) (-) DS İlk Md. Mlz. (8 000) D. İşçilik Gideri Genel Üretim Gideri TÜM Deresi Toplam Üretim Maliyeti Yarı Mamul Köyü (+) DBYM (-) DSYM ( ) ÜMM Deresi Üretilen Mamul Maliyeti Mamul Köyü (+) DB Mamul (-) DS Mamul (7 000 ) SMM Satılan Mamul Maliyeti Gelir Tablosu 60.Brüt Satışlar 61.Satış İndirimleri Satıştan İadeler Satış İskontoları NET SATIŞLAR 62.Satışların Maliyeti BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI 63.Faaliyet Giderleri Arge Giderleri Pazarlama Satış Dağ. Gid...(18 000) Genel Yönetim Gideri...(25 000) FAALİYET KARI / ZARARI () ( ) ( ) ( ) (3 000 ) 52

54 Maliyet Muhasebesi -03- Satışların Maliyeti Tablosu CEVAP(7) İlk Md. Mlz. Köyü Giderler D.İlk Madde ve Malzeme Gideri +DB İlk Md. Mlz Dönem içi Alışlar (-) DS İlk Md. Mlz...(10 000) () D. İşçilik Gideri Genel Üretim Gideri TÜM Deresi Toplam Üretim Maliyeti Yarı Mamul Köyü (+) DBYM (-) DSYM ( ) ÜMM Deresi Üretilen Mamul Maliyeti Mamul Köyü (+) DB Mamul (-) DS Mamul ( ) SMM Satılan Mamul Maliyeti Gelir Tablosu () 60.Brüt Satışlar? * Satış İndirimleri Satıştan İadeler ( ) Satış İskontoları NET SATIŞLAR?? ** Satışların Maliyeti ( ) BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI??? *** Faaliyet Giderleri ( ) Arge Giderleri Pazarlama Satış Dağ. Gid...(15 000) Genel Yönetim Gideri...(45 000) FAALİYET KARI / ZARARI a) Dönemin direkt ilk madde ve malzeme gideri: b) Satılan Mamullerin Maliyeti: c) *** Brüt Satış Karı: Tabloyu yorumlayarak çözmek gerekirse brüt satış karı unsurundan lik faaliyet giderleri düşüldükten sonra şayet kalıyorsa, bu durumda Brüt Satış Karı kalemi olmak zorundadır. ** Net Satışlar: Hemen yukarıda hesaplamasını yaptığımız Brüt satış karı unsuruna Satışın maliyetlerini ilave edersek bu durumda Net Satışlara kolaylıkla ulaşmış oluruz. * Brüt Satışlar: Hesaplamaları yukarı doğru devam ettirdiğimiz takdirde Net Satışlara, indirim unsurlarını ekleriz. Bu durumda Brüt Satışlar kaleminin olduğu görülecektir. Not: Soruda verilmiş olan Kısa vadeli borçlanma gideri, kambiyo zararı ve faiz gelirleri kalemleri gelir tablosunun diğer faaliyetler bölümünde yer aldığından tabloya dahil edilmemiştir. 53

55 Maliyet Muhasebesi -03- Satışların Maliyeti Tablosu CEVAP(8) İlk Md. Mlz. Köyü Giderler D.İlk Madde ve Malzeme Gideri +DB İlk Md. Mlz Dönem içi Alışlar (-) DS İlk Md. Mlz (11 100) () D. İşçilik Gideri Genel Üretim Gideri TÜM Deresi Toplam Üretim Maliyeti Yarı Mamul Köyü (+) DBYM (-) DSYM (3 200 ) ÜMM Deresi Üretilen Mamul Maliyeti Mamul Köyü (+) DB Mamul (-) DS Mamul (8 640 ) SMM Satılan Mamul Maliyeti Gelir Tablosu () 60.Brüt Satışlar? * Satış İndirimleri Satış İskontoları (1 680 ) NET SATIŞLAR?? ** Satışların Maliyeti BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI ( ) (4 800 ) a) Satılan Mamullerin Maliyeti : b) ** Net Satışlar: Soruda işletmenin Brüt Satış Zararı olduğundan bahsedilmiş. Bu durumda işletme maliyetlerini karşılayacak ölçüde satış gerçekleştirememiştir. Yani işletmenin Net Satışlar unsuru olarak gerçekleşmiştir. * Brüt Satışlar: Hesaplamaları yukarı doğru devam ettirdiğimiz takdirde Net Satışlara, indirim unsurlarını ekleriz. Bu durumda Brüt Satışlar kaleminin olduğu görülecektir. Not: Soruda verilmiş olan Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri ve Karşılık Giderleri gelir tablosunun Brüt Satış Zararından sonraki bölümlerinde yer aldığından tabloya dahil edilmemiştir. 54

56 Maliyet Muhasebesi -04- Ortak Ürünler (Birleşik Mamul) Birden çok mamulün bir arada üretildiği üretim sürecidir. Petrol, havagazı, madencilik, yağ, süt ve et mamulleri gibi bazı üretim dallarında, aynı hammaddenin aynı işlemlerden geçirilmesi sonucu aynı anda farklı farklı mamuller elde edilir. Örneğin, koyunların kesilip yüzülmesiyle deri ve et ortaya çıkar. Hayvanın parçalanması sonucu pirzola, bonfile, biftek, ciğer, böbrek, işkembe vb. ürünler elde edilir. Ham petrolün rafinasyonu sırasında benzinden katrana kadar birçok mamul meydana gelir. Bu mamullerden göreceli değeri yüksek olanlara birleşik mamuller, değeri düşük olanlara ise yan mamuller denir. BİRLEŞİK MALİYET DANA BİRLEŞİK MALİYET DEĞİRMEN AYRIM NOKTASI KESME DERİ ET SAKATAT BEYAZ UN KEPEKLİ UN AYRIM NOKTASI ÖĞÜTME RAZMOL BİRLEŞİK MAMULLER Birleşik mamullerde maliyetlendirme sorunu, üretimin ayrı ayrı mamuller olarak tanımlanabildiği ayrılma noktası na kadar yapılan birleşik giderler in (örneğin koyun bedeli ile kesme, yüzme ve parçalama giderlerinin) mamullere nasıl yükleneceğidir. Ayrılma noktasına kadar yapılan birleşik giderlerin mamullere dağıtımında temel olarak aşağıdaki yöntemler kullanılmaktadır. - Fiziksel Ölçüler Yöntemi - Katsayılı Fiziksel Ölçüler Yöntemi - Satış Değeri Yöntemi - Net Satış Hasılatı Yöntemi YAN MAMULLER Ana mamullerin üretimi sırasında ortaya çıkan ancak ana mamullere oranla değeri önemsiz olan mamuller yan mamul olarak adlandırılır. Örneğin, bir un fabrikasında, un ana mamul olup kepek ve razmol yan mamuldür. Yan mamullere ayrım noktasına kadar oluşan birleşik maliyetten pay aktarılmaz. Bunun yerine, yan mamullerin satış değeri ana mamul maliyetinden indirilir. BİRLEŞİK MALİYET HAM PETROL BİRLEŞİK MALİYET ŞEKER AYRIM NOKTASI DAMITMA AYRIM NOKTASI ÖĞÜTME BİRLEŞİK MALİYET SÜT ÜRÜNLERİ BENZİN MAZOT KATRAN ŞEKER KÜSBE TEREYAĞ PEYNİR AYRIM NOKTASI KAYNATMA YOĞURT 55

57 Maliyet Muhasebesi -04- Ortak Ürünler (Birleşik Mamul) 1. Yel Değirmencilik işletmesi üreticilerden %8 KDV dahil toplamda ye peşin olarak satın aldığı 40 ton buğdayı öğütüp 27 ton ekmeklik beyaz un, 9 ton kepekli un ve 4 ton yem sanayinde kullanılan kepek elde etmiştir. İlk öğütme aşamasında katlanılan toplam maliyet dir. Ayrıca beyaz unun paketlenmesi için 900, kepekli unun harmanlanması ve paketlenmesi için lik ek maliyet yapılmıştır. Ekmeklik beyaz un ile kepekli un ana mamul olup, yem fabrikalarına satılacak olan kepek yan üründür. 4 ton kepeğin tahmini toplam satış fiyatı 800 dir. %8 KDV hariç beyaz unun ton başına satış fiyatı 900, kepekli unun ton başına satış fiyatı ise dir. Yan ürünlere maliyet hesaplamayan işletme, bunların satışından sağladığı hasılatı ana mamullerin maliyetinden indirmektedir. İstenen: a) Ortak maliyetlerin dağıtımında Satış Değeri (Hasılatı) Yöntemini kullanarak ana ürünlerin toplam ve ton başına üretim maliyetinin hesaplayınız. b) Dönem içinde toplamda 22 ton ekmeklik beyaz un ve 6 ton ekmeklik kepekli un peşin olarak satan Yel işletmesinin her ürüne ilişkin karlılık oranını ayrı ayrı hesaplayınız. Sürekli (aralıksız) envanter yöntemine göre satışlara ilişkin muhasebe kayıtlarını yapınız. 2. X işletmesi Temmuz 2012 döneminde üreticiden ye satın aldığı kg sütün kremasını çekmek için gider yapmış ve sonuçta kg kremasız (az yağlı) süt ile 400 kg krema elde etmiştir. Kremasız süt için değerinde ek işlem yapılarak, satış değeri 10 /kg. olan kg peynir elde edilmiştir. Aynı şekilde kremalı süt içinde 500 ek gidere katlanılarak, satış değeri 15 /kg olan 200 kg tereyağı elde edilmiştir. İstenen: Hesaplamaları da göstererek işletmenin Temmuz ayına ilişkin, a) Mamuller için yapılan toplam gider tutarını ve toplam ortak gider tutarını hesaplayınız. b) Peynir ve Tereyağına ilişkin birim maliyetleri Net Satış Değerleri Oranında Dağıtım yöntemine göre hesaplayınız. 3. KUZEYSAN A.Ş. de aynı hammadde, aynı işlemlerden geçirilerek, aynı anda A, B ve C mamulleri elde edilmektedir. Bu üç mamulün toplam satış değeri içerisinde %10 dan fazla yer tutan değerdeki mamul veya mamuller ana ya da birleşik mamul, %10 dan düşük değerdeki mamul veya mamuller ise yan mamul kabul edilmektedir. Birleşik mamul maliyetlendirmesinde Net Satış Değerleri Oranında Dağıtım yöntemi, yan mamul maliyetlendirilmesinde ise Net Satış Değerinin Ana Mamul Üretim Maliyetinden İndirilmesi yöntemi uygulanmaktadır. Aralık ayında tutarında birleşik gider yapılmış olan bu işletmede maliyet saptama için gerekli diğer bilgiler şöyledir; Üretim Miktarı Birim Satış Fiyatı Tamamlayıcı Ek Giderler A 100 kg 500 /kg B 50 kg 200 /kg C 200 kg 400 /kg İstenen: Hesaplamaları da göstererek işletmenin Temmuz ayına ilişkin, a) Fiziksel miktarlara göre dağıtım yöntemi kullanılarak birim maliyetleri hesaplayınız. b) Net Satış Değerleri Oranında Dağıtım yöntemini kullanarak birim maliyetleri hesaplayınız. 56

58 Maliyet Muhasebesi -04- Ortak Ürünler (Birleşik Mamul) 4. BALIKSAŞ A.Ş. hamsi balığını pişirme, presleme ve öğütme işlemlerinden geçirerek, balık unu ve balık yağı elde etmektedir. Pişirme ve presleme işlemleri sonucu, üretime alınan hamsi miktarının %16 sı kadar balık püresi, %4 ü kadar da balık yağı ortaya çıkmakta; kalan %80 ise kısmen buharlaşmakta yada atık su olarak denize dökülmektedir. Preslemeden çıkan yağ tanklara doldurulmakta ve yağ rafinerilerine 2,00 /kg fiyatla satılmaktadır. Balık püresi ise öğütme işlemine tabi tutularak un haline dönüştürüldükten sonra çuvallara doldurulmakta ve 1,50 /kg fiyatla yem fabrikalarına satılmaktadır. Tüm satışlar fabrika teslimidir. (Yağda teslimat tanklardan ara hortumu yardımıyla alım için gelmiş tankere boşaltılarak yapılmaktadır.) Hamsilerin bozulma özelliğinden dolayı, üretim her gün gelen hamsi miktarına göre ve bir sonraki güne yarı mamul kalmayacak şekilde yürütülmektedir. Şirketin Ocak ayı üretimi ton balık unu ve 400 ton balık yağıdır. Aynı aya ilişkin üretim giderleri ise aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir; Pişirme Presleme Öğütleme Ambalaj Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri Direkt İşçilik Giderleri Genel Üretim Giderleri Toplam Maliyet İstenen: Hesaplamaları da göstererek işletmenin Temmuz ayına ilişkin, a) Fiziksel miktarlara göre dağıtım yöntemi kullanılarak birim maliyetleri hesaplayınız. b) Net Satış Değerleri Oranında Dağıtım yöntemini kullanarak birim maliyetleri hesaplayınız. 5. Bir işletme X ve Y adlı ortak ürün niteliğinde iki mamul üretmektedir. Bu iki mamul belli bir noktaya kadar aynı üretim hattında birlikte üretilmektedir. Ayrılma noktasından sonra ise mamullerin tamamlanması için ek işlemler yapılmaktadır. İşletme 2012 Temmuz ayında adet X mamulü ve adet Y mamulü üretmiştir. X mamulünün satış fiyatı 110 /adet, Y mamulünün satış fiyatı ise 145 /adettir. İşletme ayrılma noktasından sonra; X mamulü için ve Y mamulü için de ek gider yapmıştır. Fiziksel miktarlara göre dağıtım yöntemi kullanılarak tespit edilen birim maliyetler (ek giderler dahil); X mamulü için 80 /adet ve Y mamulü için ise 85 /adettir. İstenen: Hesaplamaları da göstererek işletmenin Temmuz ayına ilişkin, a) Mamuller için yapılan toplam gider tutarını ve toplam ortak gider tutarını hesaplayınız. b) X ve Y mamullerinin birim maliyetlerini Net Satış Değerleri Oranında Dağıtım yöntemine göre hesaplayınız. 6. AYSÜT A.Ş sütü, pişirme ve krema çekme işlemlerinden geçirerek yarım yağlı süt ve krema elde etmektedir. Ekim ayında işletme litre süt bu işlemlerden geçirilerek 400 litre krema ve litre yarım yağlı süt elde etmiştir. 100 litre süt buharlaşmıştır. Yarım yağlı süt 1 litrelik kutularda paketlenerek, 1,250 / litre fiyatla satılmaktadır. Krema ise hiçbir işlemden geçmeden litresi den pastanelere satılmaktadır. Krema ve süt satışları fabrikadan yapılmaktadır. Ekim ayına ilişkin üretim giderleri aşağıdaki gibidir. Pişirme/ Krema Çekme Ambalaj D.İ.M.M. Gid D. İşçilik Gid Genel Üretim Gid İstenilen: Yarım yağlı süt ve kremayı birleşik mamul kabul ederek, Ekim ayında üretilen yarım yağlı süt ve kremanın toplam ve birim maliyetlerini, a) Fiziksel Miktarlara Göre Dağıtım Yöntemine göre hesaplayınız. b) Net Satış Değerleri Oranında Dağıtım Yöntemine hesaplayınız. 57

59 Maliyet Muhasebesi -04- Ortak Ürünler (Birleşik Mamul) CEVAP (1) BUĞDAY Ortak (Birleşik) Maliyet Ürün Adı Miktarı Ek Maliyet Satış Fiyatı Beyaz Un 27 Ton Alış Bedeli Öğütme Gideri + Kepekli Un 9 Ton Kepek (Yem) 4 Ton AYRIM NOKTASI (a) Alış Bedeli KDV siz (b) Öğütme Gideri ORTAK MALİYEERİN TESPİTİ (c) Yan Ürün Satışından Sağlanan Gelir Toplam Ortak Maliyet (a + b - c) (800 ) Mamul Beyaz Un Kepekli Un (a) Üretim Miktarı (b) Birim Satış Fiyatı (c) Toplam Satış Hasılatı (a x b) 27 Ton Ton SATIŞ HASILATI YÖNTEMİ (d) Dağıtım Oranı 24300/36450 %66, /36450 %33,4 (e) Ortak Maliyet (f) Ortak Maliyetten Düşen Pay (d x e) (g) Ek Maliyet (h) Toplam Mamul Maliyeti (f + g) (ı) Üretim Miktarı ton ton Toplam 36 Ton % (i) Birim Maliyet (h / ı) 700 /ton /ton KARLILIK ORANININ HESAPLANMASI Beyaz Un Kepekli Un Net Satışlar 22 Ton x Net Satışlar 6 Ton x Satışların Maliyeti 22 Ton x Satışların Maliyeti 6 Ton x Brüt Satış Karı Brüt Satış Karı Brüt Satış Karı Oranı 4 400/ %22 Brüt Satış Karı Oranı / %16 DEVAMLI ENVANTER YÖNTEMİNE GÖRE SATIŞ KAYIARININ GERÇEKLEŞTİRİLMESİ Beyaz Unun Muhasebeleştirilmesi Kepekli Unun Muhasebeleştirilmesi 100 Kasa Hs Kasa Hs Yurtiçi Satışlar 391 Hesaplanan KDV Yurtiçi Satışlar 391 Hesaplanan KDV Satılan Mamul Maliyeti Satılan Mamul Maliyeti Mamuller Hs Mamuller Hs

60 Maliyet Muhasebesi -04- Ortak Ürünler (Birleşik Mamul) CEVAP (2) SÜT Ortak (Birleşik) Maliyet Ürün Adı Miktarı Ek Maliyet Satış Fiyatı Kremasız Süt 9600 kg /kg Alış Bedeli Çekme Gideri Krema 400 kg /kg AYRIM NOKTASI ORTAK MALİYEERİN TESPİTİ Alış Bedeli Krema Çekme Gideri Toplam Maliyet NET SATIŞ HASILATI YÖNTEMİ Mamul (a) Üretim Miktarı (b) Birim Satış Fiyatı (c) Toplam Satış Hasılatı (a x b) (d) Ek Maliyet (-) (e) Net Satış Hasılatı (c - d) (f) Dağıtım Oranı (bin ) (g) Ortak Maliyet (h) Ortak Maliyetten Düşen Pay (f x g) (ı) Ek Maliyet (+) (i) Toplam Mamul Maliyeti (h + ı) (k) Üretim Miktarı (l) Birim Maliyet (k / l) Peynir 2600 kg 10 Tereyağ 200 kg 15 Toplam /25000 % /25000 %10 % kg kg ,46 /kg 7,00 /kg 59

61 Maliyet Muhasebesi -04- Ortak Ürünler (Birleşik Mamul) CEVAP (3) HAMMADDE Ortak (Birleşik) Maliyet Ürün Adı Miktarı Ek Maliyet Satış Fiyatı A Ürünü 100 kg Üretim Maliyeti B Ürünü 50 kg C Ürünü 200 kg AYRIM NOKTASI Mamul (a) Üretim Miktarı BİRLEŞİK VE YAN MAMULLERİN TESPİTİ (b) Birim Satış Fiyatı (c) Toplam Satış Değeri (a x b) A 100 kg B 50 kg C 200 kg Toplam 4000 ad (d) Toplam Satışlar İçindeki Oranı %36 (50 000/ ) %7 (10 000/ ) %57 (80 000/ ) Birleşik Mamul Yan Mamul Birleşik Mamul Mamul Üretim Miktarı (a) Dağıtım Oranı FİZİKSEL ÖLÇÜLER YÖNTEMİ (b) Ortak Maliyet (c) Ortak Maliyetten Düşen Pay (a x b) (d) Ek Maliyet (+) (e) Toplam Mamul Maliyeti (c + d) (f) Üretim Miktarı (g) Birim Maliyet A 100 kg 100/300=%33, kg 233,33 /kg C 200 kg 200/300=%66, kg 233,33 /kg Toplam 300 kg % (e / f) NET SATIŞ HASILATI YÖNTEMİ Mamul (a) Üretim Miktarı (b) Birim Satış Fiyatı (c) Toplam Satış Hasılatı (a x b) (d) Ek Maliyet (-) (e) Net Satış Hasılatı (c - d) (f) Dağıtım Oranı (bin ) (g) Ortak Maliyet (h) Ortak Maliyetten Düşen Pay (f x g) (ı) Ek Maliyet (+) (i) Toplam Mamul Maliyeti (h + ı) (k) Üretim Miktarı (l) Birim Maliyet (k / l) A C Toplam 100 kg kg /100 %40 60/100 %60 % kg 200 kg 260 /kg 220 /kg 60

62 Maliyet Muhasebesi -04- Ortak Ürünler (Birleşik Mamul) CEVAP (4) HAMSİ Ortak (Birleşik) Maliyet Ürün Adı Miktarı Ek Maliyet Öğütme # Ambalaj Satış Fiyatı Pişirme + Presleme Balık Püresi 1600 Ton ,50 /kg Balık Yağı 400 Ton ,00 /kg AYRIM NOKTASI NET SATIŞ HASILATI YÖNTEMİ Mamul (a) Üretim Miktarı (b) Birim Satış Fiyatı (c) Toplam Satış Hasılatı (a x b) (d) Ek Maliyet (-) (e) Net Satış Hasılatı (c - d) (f) Dağıtım Oranı (bin ) (g) Ortak Maliyet (h) Ortak Maliyetten Düşen Pay (f x g) (ı) Ek Maliyet (+) (i) Toplam Mamul Maliyeti (h + ı) (k) Üretim Miktarı (l) Birim Maliyet (k / l) Balık Unu Balık Yağı Toplam 1600 Ton 400 Ton 1,50 2, /2500 %68 800/2500 %32 % Ton 400 Ton 1,26 /kg 1,55 /kg Mamul Balık Unu Balık Yağı Üretim Miktarı 1600 Ton 400 Ton (a) Dağıtım Oranı FİZİKSEL ÖLÇÜLER YÖNTEMİ (b) Ortak Maliyet (c) Ortak Maliyetten Düşen Pay (a x b) (d) Ek Maliyet (+) (e) Toplam Mamul Maliyeti (c + d) (f) Üretim Miktarı (g) Birim Maliyet (e / f) 1600/2000=% ton 1,41 /kg 400/2000=% ton 0,97 /kg Toplam 2000 ton %

63 Maliyet Muhasebesi -04- Ortak Ürünler (Birleşik Mamul) CEVAP(5) ÜRETİM Ortak (Birleşik) Maliyet?... AYRIM NOKTASI Ürün Adı Miktarı Ek Maliyet Satış Fiyatı Fiziksel Ölçüler Yöntemine Göre Birim Maliyet (Ek giderler dahil) X Ürünü 3000 adet Y Ürünü 1000 adet ORTAK MALİYETİN BULUNMASI Mamul (a) Üretim Miktarı (b) Birim Maliyet (c) Toplam Maliyet (a x b) (d) Ek Maliyet (e) Ek Maliyet Öncesi Ortak Maliyet (c - d) X 3000 ad Y 1000 ad Toplam 4000 ad FİZİKSEL ÖLÇÜLER YÖNTEMİ Mamul Üretim Miktarı (a) Dağıtım Oranı (b) Ortak Maliyet (c) Ortak Maliyetten Düşen Pay (a x b) (d) Ek Maliyet (+) (e) Toplam Mamul Maliyeti (c + d) (f) Üretim Miktarı (g) Birim Maliyet (e / f) X 3000 ad 3000/4000=% ad 80 / ad Y 1000 ad 1000/4000=% ad 85 / ad Toplam 4000 ad % NET SATIŞ HASILATI YÖNTEMİ Mamul (a) Üretim Miktarı (b) Birim Satış Fiyatı (c) Toplam Satış Hasılatı (a x b) (d) Ek Maliyet (-) (e) Net Satış Hasılatı (c - d) (f) Dağıtım Oranı (bin ) (g) Ortak Maliyet (h) Ortak Maliyetten Düşen Pay (f x g) (ı) Ek Maliyet (+) (i) Toplam Mamul Maliyeti (h + ı) (k) Üretim Miktarı (l) Birim Maliyet (k / l) X 3000 ad /450 % ad 75 /ad Y 1000 ad /450 % ad 100 /ad Toplam %

64 Maliyet Muhasebesi -04- Ortak Ürünler (Birleşik Mamul) CEVAP(6) SÜT (8000 litre) Ortak (Birleşik) Maliyet Pişirme+ Krema Çekme AYRIM NOKTASI Ürün Adı Miktarı Ek Maliyet Satış Fiyatı Yarım Yağlı Süt 7500 litre ,250 /litre Krema 400 litre --- 4,375 /litre Mamul Yarım Yağlı Süt Üretim Miktarı (a) Dağıtım Oranı FİZİKSEL ÖLÇÜLER YÖNTEMİ (b) Ortak Maliyet (c) Ortak Maliyetten Düşen Pay (a x b) (d) Ek Maliyet (+) (e) Toplam Mamul Maliyeti (c + d) (f) Üretim Miktarı (g) Birim Maliyet (e / f) 7500 lt 7500/7900=% lt 1,05 / lt Krema 400 lt 400/7900= % lt 0,90 / lt Toplam 7900 lt %100 Mamul Yarım Yağlı Süt Krema Toplam (a) Üretim Miktarı 7500 lt 400 lt 7900 lt (b) Birim Satış Fiyatı 1,250 4,375 (c) Toplam Satış Hasılatı (a x b) (d) Ek Maliyet (-) NET SATIŞ HASILATI YÖNTEMİ (e) Net Satış Hasılatı (c - d) (f) Dağıtım Oranı 8250/ %82,5 1750/ %17,5 (g) Ortak Maliyet (h) Ortak Maliyetten Düşen Pay (f x g) 5 865, ,25 (ı) Ek Maliyet (+) (i) Toplam Mamul Maliyeti (h + ı) 6 990, ,25 (k) Üretim Miktarı 7500 lt 400 lt (l) Birim Maliyet (k / l) 0,9321 / lt 3,1106 / lt 63

65 Maliyet Muhasebesi -05- Standart Maliyetler ve Sapma Analizi 1. Maliyeti hesaplamalarında Standart Maliyet Yöntemini uygulayan bir işletme; tek bir üretim bölümünde, tekbir mamul üretmektedir. İşletmenin standart maliyet kartından aşağıdaki bilgiler tespit edilmiştir. Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri (5 kg/adet x 75 /kg) 375 /adet Direkt İşçilik Giderleri (8 saat/adet x 45 /saat) 360 /adet Genel Üretim Giderleri 264 /adet - Değişken GÜG (8 saat/adet x 18 /saat) 144/adet - Sabit GÜG (8 saat/adet x 15 /saat) 120/adet Mamulün Standart Birim Maliyeti 999 /adet İşletmenin 2012 yılı Temmuz ayına ait fiili çalışma sonuçları ise aşağıdaki gibidir: Üretim Miktarı Satın Alınan Hammaddeler ( kg) Direkt İşçilik Giderleri ( saat karşılığı) Genel Üretim Giderleri Üretimde Kullanılan Hammadde Miktarı adet kg İstenilenler : Hesaplamaları ve sapmanın (farkın) yönünü de açıkça göstererek, işletmenin 2012 yılı Temmuz ayına ait; (a) Direkt ilk madde ve malzeme giderleri fiyat sapmasını hesaplayınız. (b) Direkt ilk madde ve malzeme giderleri miktar sapmasını hesaplayınız. (c) Direkt ilk madde ve malzeme giderleri toplam sapma tutarını bulunuz. (d) Direkt işçilik giderleri ücret sapmasını hesaplayınız. (e) Direkt işçilik giderleri süre sapmasını hesaplayınız. (f) Direkt işçilik giderleri toplam sapma tutarını bulunuz. 2. Tek bir üretim atölyesinde tek bir mamul üretmek amacıyla kurulmuş olan ve maliyet hesaplarında standart maliyet yöntemini uygulayan bir işletmenin 2011 yılı bütçesinde sabit genel üretim giderleri olarak gözükmektedir. İşletmede üretilmekte olan mamule ilişkin standart maliyet kartının incelenmesi sonucunda saptanan hususlar ise aşağıdaki gibidir; Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri (100./kg x 2 kg/birim) 200. Direkt İşçilik Giderleri (60. /saat x 3 saat/birim) 180. Genel Üretim Giderleri Değişken GÜG ( 40./saat x 3 saat/birim) - Sabit GÜG (100./saat x 3 saat/birim) Mamulün Standart Birim Maliyeti 800. İşletmenin 2011 yılına ait fiili çalışma sonuçları ise aşağıdaki gibidir: Üretim Miktarı brm Satın Alınan Hammaddeler ( kg) Direkt İşçilik Giderleri ( saat karşılığı) Genel Üretim Giderleri Üretimde Kullanılan Hammadde Miktarı kg İstenilenler : Hesaplamaları ve sapmanın (farkın) yönünü de açıkça göstererek, işletmenin 2011 yılına ait; (a) Direkt ilk madde ve malzeme giderleri sapmalarını hesaplayınız. (b) Direkt işçilik giderleri sapmalarını hesaplayınız. (c) Genel Üretim Gideri sapmalarını hesaplayınız. (d) Gider ve Sapmalarla ilgili yevmiye kayıtlarını yapınız. 64

66 Maliyet Muhasebesi -05- Standart Maliyetler ve Sapma Analizi 3. Maliyet hesaplamalarında standart maliyet yöntemini uygulayan bir işletmenin A üretim bölümünde tek bir Z mamulü üretilmekte olup, bu mamule ilişkin standartlar 2009 yılı başında aşağıdaki şekilde saptanmıştır. Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri (300./mt x 2 mt/adet) 600. Direkt İşçilik Giderleri (60. /saat x 3 saat/birim) 180. Genel Üretim Giderleri (50. /saat x 3 saat/birim) 150. Z Mamulünün Standart Birim Maliyeti 930. A üretim bölümünün 2009 Nisan ayına ait veriler ise aşağıdaki biçimde gerçekleşmiştir. Üretim Miktarı Satın Alınan Hammaddeler (4000 metre) Direkt İşçilik Giderleri (7500 saat karşılığı) Genel Üretim Giderleri Üretimde Kullanılan Hammadde Miktarı 3000 adet metre İstenilenler : Hesaplamaları ve sapmanın (farkın) yönünü de açıkça göstererek, işletmenin 2009 yılı Nisan ayına ait; (a) Direkt ilk madde ve malzeme giderleri sapmalarını hesaplayınız. (b) Direkt işçilik giderleri sapmalarını hesaplayınız. 4. Standart maliyet yöntemini uygulayan ABC işletmesinin dönem sonunda, kapatma işlemleri yapmadan önceki bilgileri aşağıda verilmiştir; 710. Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri Hs Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri Yansıtma Hs Direkt İşçilik Giderleri Hs Direkt İşçilik Giderleri Yansıtma Hs Genel Üretim Giderleri Hs Genel Üretim Giderleri Yansıtma Hs Üretim Yarı mamuller Hs Mamuller Hs Yurtiçi Satışlar Hesabı Satılan Mamuller Hesabı Yapılan saptama analizlerine göre; - DİMMG de 180 lik olumlu Fiyat Sapması ve 270 lik olumlu Miktar Saptaması, - DİG de 810 lik olumsuz Ücret Saptaması ve 90 lik olumlu süre saptaması, - GÜG de 630 lik olumsuz saptamanın tamamı Bütçe saptaması, olduğu belirlenmiştir. İstenilenler : (a) Gider hesapları ile yansıtma hesaplarını kapatarak, saptamalı muhasebeleştiriniz. (b) Sapmalara ilişkin kapatma kayıtlarını yapınız. (c) Fiili maliyet sonuçlarına göre işletmenin satış karlılığı % kaçtır? 5. Standart maliyet yöntemini uygulayan bir işletmede fiyat sapmaları, ilk madde alımları sırasında hesaplanıp kaydedilmekte ve dolayısıyla ilk madde ve malzeme stokları standart maliyetle değerlenmektedir. Bu işletmenin stok, satışların maliyeti ve fark hesaplarının tarihli kalıntıları aşağıdaki gibidir: 150. İlk Madde ve Malzeme Üretim Yarı mamuller Hs Mamuller Hs Satılan Mamuller Hesabı DİMM Fiyat Farkı 250 (Borç) 713. DİMM Miktar Farkı 80 (Alacak) 722. D. İşçilik Gideri Ücret Farkı 200 (Borç) 723. D. İşçilik Gideri Süre Farkı 160 (Borç) 732. Genel Üretim Gideri Bütçe Farkı 400 (Borç) 733. Genel Üretim Gideri Verimlilik Farkı 120 (Borç) 734. Genel Üretim Gideri Kapasite Farkı 40 (Alacak) İstenilen: Sapmalara ilişkin kapatma kayıtlarını yapınız. 65

67 Maliyet Muhasebesi -05- Standart Maliyetler ve Sapma Analizi 6. Standart maliyet yöntemini uygulayan MENTAŞ A.Ş. de sapma hesaplarının yılsonu kalanları aşağıdaki gibidir: Fiyat Sapması olumsuz Ücret Sapması olumlu Bütçe Sapması olumsuz Süre sapması olumlu Verim Sapması olumlu Miktar Sapması olumsuz Kapasite Sapması olumsuz Fiyat sapmalarını ilk madde alımları sırasında hesaplayıp kaydeden bu işletmede yıl boyunca yapılan analizler, ücret ve bütçe sapmalarının tamamına yakınının kontrol edilebilir nitelik taşıdığını, diğer sapmalarda ise kontrol edilebilir unsurların yok denecek düzeyde olduğunu ortaya koymuştur. Yılsonu itibariyle ilk madde stok hesabı kalanı dir. Diğer stoklar ve satılan mamul maliyeti ise, kapsamlarındaki giderlerine göre ayrıntılandırılmış olarak aşağıda verilmiştir: D. İlk Md. ve Mlz. Direkt İşçilik Genel Üretim Gideri Toplam 151 Yarı Mamuller Mamuller Satılan Mamul Maliyeti Toplam İstenen: İşletmenin sapmalara ilişkin olarak yapması gereken kapanış kayıtlarını yapınız. 7. İki esas üretim gider yerinde (Kesim ve Montaj) tek bir tip mamulün (EFG mamulü) üretimini gerçekleştiren Mars işletmesinin 2016 yılı için bütçelenen kapasitesi adet EFG mamulüdür. İşletmenin 2016 yılı standart maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir: GİDER YERİ DİREKT İLK MADDE VE MALZEME (DİMMG) Standart Miktar Standart Fiyat Standart Tutar DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ (DİG) Standart Süre Standart Ücret Standart Tutar Kesim EÜGY 5 kg 40 /kg DİS 30 /DİS 90 Montaj EÜGY 3 kg 40 /kg DİS 30 /DİS 60 TOPLAM 8 kg 40 /kg DİS 30 /DİS 150 BÜTÇELENMİŞ SABİT GENEL ÜRETİM GİDERLERİ (Yıllık) BÜTÇELENMİŞ Değişken GÜG DİS Başına Yükleme Oranı /DİS 2016 Yılı FİİLİ Bilgileri: adet EFG mamulü üretilmiş ve adedi satılmıştır kg hammadde 42 /kg birim fiyatından satın alınmış ve kg üretimde kullanılmıştır DİS çalışılmış ve 27 saat ücreti ödenmiştir. Toplam Sabit GÜG , Toplam Değişken GÜG olmuştur. İstenen: (a) DİMMG Sapmalarını hesaplayınız ve değerlendiriniz. (b) DİG Sapmalarını hesaplayınız ve değerlendiriniz. (c) Sabit GÜG ve Değişken GÜG Toplam Sapmalarını bulunuz ve değerlendiriniz. 66

68 Maliyet Muhasebesi -05- Standart Maliyetler ve Sapma Analizi CEVAP (1) DİMM Fiyat Sapması = (Fiili Fiyat Standart Fiyat) x Fiili Miktar = (80* 75) x = Olumsuz Sapma Nasıl Bulduk? 80* = / kg DİG Ücret Sapması Sapması = (Fiili Ücret Standart Ücret) x Fiili Süre = ( 42* 45 ) x saat = Olumlu Sapma Nasıl Bulduk? 42* = / saat DİMM Miktar Sapması = (Fiili Miktar Standart Miktar) x Standart Fiyat = ( ) x 75 = Olumlu Sapma Nasıl Bulduk? * = 4000 adet x 5 kg DİG Süre Sapması Sapması = (Fiili Süre Standart Süre) x Standart Ücret = ( * ) x 45 = Olumsuz Sapma Nasıl Bulduk? * = adet x 8 saat DİMM Toplam Sapması = Olumsuz Olumlu = Olumlu Sapma DİG Toplam Sapması = Olumlu Olumsuz = Olumsuz Sapma CEVAP (2) DİMM Fiyat Sapması = (Fiili Fiyat Standart Fiyat) x Fiili Miktar = (120* 100) x kg = Olumsuz Sapma Nereden Bulduk? 120* = / kg DİG Ücret Sapması Sapması = (Fiili Ücret Standart Ücret) x Fiili Süre = ( 70* 60 ) x saat = Olumsuz Sapma Nereden Bulduk? 70* = / saat GÜG Bütçe Sapması = (Fiili GÜG Fiili İş Hacminde Bütçe. GÜG) = * = Olumsuz Sapma Nereden Bulduk? *= DİMM Miktar Sapması = (Fiili Miktar Standart Miktar) x Standart Fiyat = (15.000kg kg*) x 100 = Olumsuz Sapma Nereden Bulduk? * = adet x 2 kg DİG Süre Sapması Sapması = (Fiili Süre Standart Süre) x Standart Ücret = ( *) x 60 = Olumlu Sapma Nereden Bulduk? * = adet x 3 saat GÜG Verim Sapması =(Fiili Çalışma Hacmi Standart Çalışma Hacmi) x Standart Değ GÜG Yük. Oranı =( saat * saat)x 40 = Olumlu Sapma Nereden Bulduk? * = adet x 3 saat DİMM Toplam Sapması = Olmsz Olmsz = Olumsuz Sapma DİG Toplam Sapması = Olumsuz Olumlu = Olumsuz Sapma GÜG Kapasite Sapması (Bütçelenen Kapasite Fiili Kapasite ) x Standart Sabit GÜG Yükleme Oranı =( ) X 300 =

69 Maliyet Muhasebesi -05- Standart Maliyetler ve Sapma Analizi CEVAP (3) DİMM Fiyat Sapması = (Fiili Fiyat Standart Fiyat) x Fiili Miktar = (350* 300 ) x 4000 = Olumsuz Sapma Nereden Bulduk? 350* = / 4000 metre DİG Ücret Sapması Sapması = (Fiili Ücret Standart Ücret) x Fiili Süre = (60* 60 ) x 7500 = 0 Sapma Nereden Bulduk? 60* = / 7500 saat DİMM Miktar Sapması = (Fiili Miktar Standart Miktar) x Standart Fiyat = ( * ) x 300 = Olumlu Sapma Nereden Bulduk? 6000* = 3000 adet x 2 metre DİG Süre Sapması Sapması = (Fiili Süre Standart Süre) x Standart Ücret = ( * ) x 60 = Olumlu Sapma Nereden Bulduk? 9000* = 3000 adet X 3 saat DİMM Toplam Sapması = Olmsz Olumlu = Olumlu Sapma DİG Toplam Sapması = 0 Ücret Sapması Olumlu Süre Sapması = Olumlu Sapma CEVAP (4) / 711. DİMM Yansıtma DİMM Gid DİMM Fiyat Farkı DİMM Miktar Farkı 270 / / 721. DİG Yansıtma DİG Ücret Farkı DİG DİG Süre Farkı 90 / / 731. GÜG Yansıtma GÜG Bütçe Farkı GÜG 4400 / Farkların İlgili Hesaplara Dağıtılması Toplam Üretim Sapması = DİMM + DİG + GÜG = Yarı Mamul 900 x 1000 = Mamul Hs. 900 x 2000 = Satılan Mamul Maliyeti 900 x 6000 = Farkların Üretim Hesabına Aktarılarak Kapatılması / 151 Yarı Mamuller Mamuller Satılan Mamul Mal DİMM Fiyat Farkı DİMM Miktar Farkı DİG Süre Farkı DİG Ücret Farkı GÜG Bütçe Farkı 630 / 68

70 Maliyet Muhasebesi -05- Standart Maliyetler ve Sapma Analizi CEVAP (5) DİMM Fiyat Farkı 250 (Borç) DİMM Miktar Farkı 80 (Alacak) D. İşç. Gideri Ücret Farkı 200 (Borç) D. İşç. Gideri Süre Farkı 160 (Borç) GÜG Bütçe Farkı 400 (Borç) GÜG Verimlilik Farkı 120 (Borç) GÜG Kapasite Farkı 40 (Alacak) İşletmenin tahmini giderleri ile fiili giderleri arasındaki farklar yukarıdaki hesaplarda izlenir. Farklar ortaya çıktığında açılan bu hesapların borcuna olumsuz farklar, alacağına da olumlu farklar kaydedilir. Yukarıda görüleceği üzere hesapların borcuna ve alacağına yansıtılan tutarların toplamı aşağıdaki gibidir: Olumsuz Farklar: Olumlu Farklar: Toplam Fark: 1010 Olumsuz Farkların İlgili Hesaplara Dağıtılması Tahmini Üretim Maliyeti = DİMM+ DİG+ GÜG = = 4000 Toplam Sapma Tutarı 151 Yarı Mamuller 152 Mamuller 620 Satılan Mamul Maliyeti = = %20 X 1010 =202 = %10 X 1010 =101 = %70 X 1010 =707 Farkların Üretim Hesabına Aktarılarak Kapatılması / 151 Yarı Mamuller Mamuller Satılan Mamul Mal DİMM Miktar Farkı GÜG Kapasite Farkı DİMM Fiyat Farkı DİG Süre Farkı DİG Ücret Farkı GÜG Bütçe Farkı GÜG Verimlilik Farkı 120 / 69

71 Maliyet Muhasebesi -05- Standart Maliyetler ve Sapma Analizi CEVAP (6) Fiyat Sapması olumsuz Ücret Sapması olumlu Bütçe Sapması olumsuz Süre sapması olumlu Verim Sapması olumlu Miktar Sapması olumsuz Kapasite Sapması olumsuz Farkların İlgili Hesaplara Dağıtılması Tahmini Üretim Maliyeti = DİMM + DİG + GÜG = = Toplam Sapma Tutarı = İşletmenin tahmini giderleri ile fiili giderleri arasındaki farklar yukarıdaki gibidir. Bu bilgilere göre işletmenin toplam olarak üretim ile ilgili karşılaştığı sapma tutarı: 151 Yarı Mamuller = %14 X =4270 Olumsuz Sapma Toplamı: Olumlu Sapma Toplamı: Mamuller = %28 X =8540 Toplam Fark Tutarı: Olumsuz Ortaya çıkan farklar üretim unsurları olan - Yarı Mamuller - Mamuller - Ve Satılan Mamul Maliyeti hesapları arasında dağıtılarak kapatılır. 620 Satılan Mamul Maliyeti = %58 X = Farkların Üretim Hesabına Aktarılarak Kapatılması / 151 Yarı Mamuller Mamuller Satılan Mamul Mal DİG Ücret Farkı DİG Süre Farkı GÜG Verimlilik Farkı DİMM Fiyat Farkı DİMM Miktar Farkı GÜG Bütçe Farkı GÜG Kapasite Farkı / 70

72 Maliyet Muhasebesi -05- Standart Maliyetler ve Sapma Analizi CEVAP (7) DİMM Fiyat Sapması = (Fiili Fiyat Standart Fiyat) x Alınan Miktar = (42 40) x kg = Olumsuz Sapma DİG Ücret Sapması Sapması = (Fiili Ücret Standart Ücret) x Fiili Süre = ( ) x saat = Olumlu Sapma Sabit GÜG Sapması = (Fiili Sabit GÜG Standart Sabit GÜG) = = Olumsuz Sapma DİMM Miktar Sapması = (Fiili Miktar Standart Miktar) x Standart Fiyat = (19.500kg kg*) x 40 = Olumlu Sapma Nereden Bulduk? * = adet x 8 kg DİG Süre Sapması Sapması = (Fiili Süre Standart Süre) x Standart Ücret = ( *) x 30 = Olumsuz Sapma Nereden Bulduk? * = adet x 5 saat Değişken GÜG Sapması =(Fiili Çalışma Hacmi Standart Çalışma Hacmi) x Standart Değ GÜG Yük. Oranı =( )X 4 = Olumsuz Sapma DİMM Toplam Sapması = Olmsz Olumlu = Olumsuz Sapma DİG Toplam Sapması = Olumlu Olumsuz = Olumlu Sapma GÜG Toplam Sapması = Olumsuz Olumsuz = Olumsuz Sapma 71

73 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı Mamul maliyetlerini oluşturan direkt ilk madde ve malzeme giderleriyle, direkt işçilik giderleri dışında kalan, üretimle ilgili diğer giderlere; genel üretim giderleri diyoruz. Bu giderler; endirekt ilk madde ve malzeme giderleri, endirekt işçilik giderleri ve üretime doğrudan doğruya yüklenilemeyen diğer üretim giderlerini kapsar. Ortak üretim giderleri de denilen bu giderler her üretim işletmesinin üretim ilişkisine göre çeşitli farklılıklar gösterebilir. Çokça karşılaşabileceğimiz genel üretim giderlerinden bazılarını şöylece sıralayabiliriz: - Endirekt ilk madde ve malzeme giderleri - Endirekt işçilik giderleri - Üretimde kullanılan sabit değer amortisman giderleri - Üretimde kullanılan sabit değerlerin, vergileri, kiraları, harçları - Enerji ve yakıt giderleri - Aydınlatma, ısıtma ve havalandırma giderleri - Tamir, bakım ve onarım giderleri - Sosyal, sağlık, spor tesisleri yemekhane giderleri dinlenme yerleri vb. Görüldüğü gibi, genel üretim giderleri değişik özellikteki çeşitli üretim giderlerinden oluşmaktadır. Bu giderlerin mamullere dağıtımında seçilecek dağıtım ölçüsü oldukça önemlidir. Bu ölçünün, mamulle gider arasındaki ilişkiyi en iyi şekilde temsil etmesi gerekir. (Örneğin; ısıtma giderinin alan genişliği ölçüsüne göre dağıtılması olumlu bir ilişkidir.) ÖZELLİKLERİ 1. Mamulle arasında direkt bir ilişki yoktur 2. Birbirinden çok farklı nitelikte çok farklı maliyet unsurlarından oluşur Sabit Değişken 3. Bir kısmı zaman içinde düzensiz dağılım gösterir İkramiyeler İzin ve tatil ücretleri Isınma giderleri 4. Bir kısmının kesin tutarları ancak yılsonlarında belirlenebilir. Bakım onarım giderleri Amortisman giderleri 5. Yıllık tutarı belli olan bazı GÜG lerin imalata yüklenmesi isteğe bağlıdır. GİDER YERLERİNİN BÖLÜMLENMESİ: Gider yerleri, giderlerin fonksiyonel bölümlenmesine ve Tekdüzen Hesap Planına uygun şekilde, şu şekilde gruplandırılabilir. A- ÜRETİM GİDER YERLERİ 1. Esas Üretim Yerleri 2. Yardımcı Üretim Yerleri 3. Hizmet Yerleri 4. Üretim Yerleri Yönetim Gider Yerleri B- DÖNEM GİDER YERLERİ 5. Araştırma ve Geliştirme Gider Yerleri 6. Pazarlama Satış ve Dağıtım Gider Yerleri 7. Genel Yönetim Gider Yerleri 8. Finansman Gider Yerleri ESAS ÜRETİM YERLERİ İşletmenin ana faaliyet konusunu oluşturan mamullerin üretimini yapan bölümlerdir. Bazı yapıtlarda işlem merkezleri adıyla da anılan bu gider yerlerine örnek olarak, bir iplik fabrikasında iplik, bobin, ve büküm bölümleri; kumaş fabrikasında dokuma, beyazlatma, boyama ve apreleme bölümleri; bir ağaç işleri ( mobilya ) fabrikasında kesim. makine, montaj, boya-cila ve döşeme bölümleri sayılabilir. ÜRETİM YERLERİ YÖNETİM GİDER YERLERİ Fabrikadaki çalışmaları yöneten veya yönlendiren fabrika müdürlüğü, üretim planlama bölümü, vb. birimleri kapsar. YARDIMCI ÜRETİM YERLERİ Esas üretim yerlerinin ve diğer birimlerin faaliyetlerini sürdürmeleri için gerekli yan girdileri üreten elektrik santrali, buhar ( kazan dairesi), basınçlı hava (kompresör) dairesi, vb. birimleri kapsar. HİZMET YERLERİ Diğer gider yerlerine hizmet vermek üzere kurulmuş bakım ve onarım servisi, nakliye servisi, personel taşıma servisi, laboratuvar, yemekhane ve malzeme ambarı gibi birimlerdir. ÜRETİM GİDER YERLERİ GİDER YERLERİ: Gider yerleri, giderleri ayrı olarak izlenen örgüt veya hesap birimleridir. 72

74 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDER YERLERİ PAZARLAMA, SATIŞ DAĞITIM GİDER YERLERİ Araştırma ve geliştirme giderlerinin biriktirildiği gider yerleridir. Genelde hesap birimi olarak tek bir gider yeri şeklinde karşımıza çıkar. Ancak, araştırma ve geliştirmeye büyük önem vererek, örgüt yapısını buna göre oluşturmuş işletmelerde, örgüt birimleri halinde birkaç gider yerini kapsayabilir. FİNANSMAN GİDER YERLERİ Finansman giderlerinin biriktirildiği, genelde tek hesap biriminden oluşur. GÜG I. DAĞITIM (Heryere) Yard. Hiz. Gid. Yeri Yard. Üret Gid. Yeri Esas. Üret Gid. Yeri DÖNEM GİDER YERLERİ GİDER DAĞITIM YÖNTEMLERİ III. DAĞITIM (Mamullere) Üretim sonrası depolama, dağıtım vb, faaliyetleri yürüten pazarlama bölümü, satış mağazaları, mamul ambarı, nakliye servisi (mamul) ve satış sonrası hizmet (bakım) servisi gibi birimleri kapsar. GENEL YÖNETİM GİDER YERLERİ Genel yönetim giderlerinin yapıldığı yerlerdir. Örnek olarak genel müdürlük, muhasebe bölümü, hukuk müşavirliği vb birimler sayılabilir. II. DAĞITIM (Esaslara) -Basit (Doğrudan) Dağıtım - Kademeli Dağıtım - Matematiksel Dağıtım - Standart (Planlı) Dağıtım - Karşılıklı (Turlamalı) Dağıtım MAMULLER 1) Birinci Dağıtım : Giderlerin gider yerlerine dağıtımıdır 2) İkinci Dağıtım : Yardımcı üretim ve yardımcı hizmet gider yerleri giderlerinin esas üretim gider yerlerine dağıtılmasıdır. 3) Üçüncü Dağıtım : Esas üretim gider yerlerinde toplanan giderlerin (maliyetlerin) üretilen mamullere dağıtılmasıdır. BASİT DAĞITIM Yardımcı Gider yerlerinin birbirlerine sunmuş oldukları hizmet alışverişlerini dikkate almayan, giderleri sadece esas üretim gider yerleri ile dönem gider yerleri ve varsa yatırım gider yerleri arasında dağıtan gider dağıtım yöntemidir. MATEMATİKSEL DAĞITIM Her bir yardımcı gider yerinin birbirine sunduğu hizmet alışverişini tam olarak dikkate alan ve dağıtım yaparken denklemler yoluyla dağıtımın gerçekleştirildiği yöntemdir. Y: Kendi Gideri x Diğer Yardımcı Gider yerinden alınan % lik pay KARŞILIKLI (TURLAMALI) Dağıtımına tabi gider yerlerinden birbirine karşılıklı olarak sürekli git-gel turları halinde gider payı vermek suretiyle dağıtılacak gider toplamlarına ulaşan ve sonra bu toplamları bir kerede hizmet verilmiş tüm gider yerlerine dağıtan yöntemdir. KADEMELİ DAĞITIM Yardımcı Gider yerlerinin birbirlerine sunmuş oldukları hizmet alışverişlerini kısmen dikkate alan, giderleri aynı zamanda esas üretim gider yerleri ile dönem gider yerleri ve varsa yatırım gider yerleri arasında dağıtan gider dağıtım yöntemidir. Gider Dağıtımında, - En fazla gider yerine hizmet sunmuş gider yerinden dağıtıma başlanır. - Hizmet sunma dereceleri eşitse, gideri en fazla olan gider yeri öncelikli dağıtılır. - Yardımcı gider yeri giderini dağıtırken kendisine pay vermez. - Kendisinden önce gideri dağıtılmış bir gider yerine, gider dağıtımından pay verilmez. STANDART DAĞITIM Dağıtımda fiili giderler değil, önceden saptanmış (bütçelenmiş) gider tutarları esas alınır. Fiili giderler ile önceden belirlenmiş giderler arasındaki farklar ise basit dağıtım yöntemiyle dağıtılarak sıfırlanır. 73

75 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı ZTE A.Ş. bünyesinde 3 EÜGY ile 2 YHGY bulunmaktadır. Şirketin Mart ayı üretim maliyetleri aşağıdaki gibidir: EÜGY 1 EÜGY 2 EÜGY 3 YHGY 1 YHGY 2 TOP. BİRİNCİ GİDER DAĞITIMI DİMM DİG Makine Amortismanı Enerji Gideri Dağıtım Anahtarı Makine Saati Kw/h saat 4000 kw/h Bu bilgilere göre giderlerin birinci dağıtımını gerçekleştiriniz? Amotisman Gid. Dağ.= = 20 /Sa. 400 saat Makine Saati EÜGY 1 EÜGY 2 EÜGY 3 YHGY 1 YHGY 2 150X20 100X20 120X20 20X20 10X20 Toplam Enerji Giderinin Dağ.= = 0,50 /kwh 4000 kwh EÜGY 1 EÜGY 2 EÜGY 3 YHGY 1 YHGY 2 Kw/h 1000X 0, X 0,50 800X 0,50 600X 0,50 400X 0,50 Toplam

76 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı ZTE Üretim işletmesinde üretim, nolu Esas Üretim Gider Yerlerinde yapılmaktadır. 35 ve 38 nolu Yardımcı Hizmet Gider yerlerine sahip olan bu işletmede Haziran 2012 dönemine ait GÜG dağıtım tablosu aşağıdaki gibidir. Birinci Dağıtım Toplamı Personel Sayısı E.Ü.G.Y Y.H.G.Y TOPLAM Kw/h II Gider dağıtım yöntemi olan basit dağıtım yöntemine göre, 35 nolu gider yeri giderinin dağıtımında Personel Sayısı, 38 nolu gider yeri giderinin dağıtımında ise Kw/h ölçüsü dikkate alınacaktır. Bu bilgilere göre EÜGY lerinde ikinci dağıtım sonrası gerçekleşen gider tutarı aşağıdakilerden hangisidir? İKİNCİ GİDER (BASİT) DAĞITIMI Nolu Gid. Yeri Dağ.= = kişi 35 Nolu Gider Yeri EÜGY 10 EÜGY 11 EÜGY x X X62 Toplam YHGY YHGY Nolu Gid. Yeri Dağ.= = kwh EÜGY 10 EÜGY 11 EÜGY 12 YHGY YHGY Nolu Gider Yeri 500x70 500x30 500x20 Toplam

77 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı ZTE mobilya işletmesi hazır parçaların Montajı ve Döşemesini yaparak mobilya üretimi gerçekleştirmektedir. İşletmede Tutkal, Talaş ve Enerji yardımcı gider yerleri bulunmaktadır. Yardımcı gider yerlerinin birinci dağıtım sonrası giderleri ve kullanım yerleri aşağıdaki gibidir: - Tutkal Gider Yeri : Talaş Gider Yeri : Enerji Gider Yeri : Kullanılan Tutkal-kg Kullanılan Talaş-Ton KWH Montaj Döşeme Enerji Tutkal Talaş Toplam İKİNCİ GİDER (KADEMELİ) DAĞITIMI Enerji Gideri Dağıtımı= = kwh Enerji Montaj Döşeme Talaş Tutkal Enerji 50x x x x Dağıtıma en fazla gider yerine hizmet veren birimden başlanacaktır. Bu bilgilere göre kademeli dağıtım yöntemine göre gider dağıtımını yapınız? Enerji Montaj Döşeme Talaş Tutkal Enerji Tutkal Gideri Dağıtımı= = kg Tutkal Talaş Tutkal Montaj Döşeme Talaş Tutkal Enerji 40x x x Talaş Gid. Dağ= = ton Montaj Döşeme Talaş Tutkal Enerji Talaş x

78 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı ZTE işletmesi iki esas iki de yardımcı gider yerinde üretimini gerçekleştirmekte olup Eylül ayı birinci gider dağıtımı ve yardımcı gider yerlerinin sundukları hizmetler aşağıdaki gibidir: EÜGY A EÜGY B Yemekhane Enerji Birinci Dağıtım İşçi Sayısı Kw/h Yemekhane gider yeri giderinin dağıtımında işçi sayısı, enerji gider yeri giderinin dağıtımında ise kw/h dağıtım anahtarları kullanılacaktır. İşletme ikinci dağıtımda matematiksel dağıtım yöntemini kullanmaktadır. Yukarıdaki bilgilere göre işletmenin gider dağıtımında kullanacağı bütçe denklemi aşağıdakilerden hangisidir? DENKLEM KURMA BİRİNCİ ADIM: Gider yerlerinin kendilerine sundukları hizmetler göz ardı edilir. EÜGY A EÜGY B Yemekhane Enerji Birinci Dağıtım Y. hane Enerji İKİNCİ ADIM: Toplam sunulan ve dağıtımı yapılacak hizmet sayısı belirlenir. EÜGY A EÜGY B Yemekhane Enerji Toplam Birinci Dağıtım Y. hane Enerji ÜÇÜNCÜ ADIM: Dağıtımı yapılacak hizmetler toplamı içinde her bir merkez için yüzdelik(%) tutarı belirlenir. EÜGY A EÜGY B Yemekhane Enerji Toplam Birinci Dağıtım 80/ /200 20/200 Y. hane 200 %40 %50 %10 Enerji 300/1000 %30 500/1000 %50 200/1000 % İKİNCİ GİDER (MATEMATİKSEL) DAĞITIMI Y: ,20E E: ,10Y I. Denklem: Y= ,20E Y = ,20 (8000+0,10Y) Y = ,02 Y Y 0,02Y = ,98 Y = ,98 0,98 Y = Yemekhane Gider Yeri Giderinin Dağıtılması EÜGY A : X %40: EÜGY B : X %50: ENERJİ : X %10: II. Denklem: E= ,10Y Y denkleminin çözümünden Yemekhane giderinin olduğu bulunmuştur. Bu durumda ikinci denklemden Enerji giderini bulmamız gerekecektir. E = ,10 (10 000) E = E = Yemekhane Gider Yeri Giderinin Dağıtılması EÜGY A : X %30: EÜGY B : X %50: YEMEKHANE : X %20: DÖRDÜNCÜ ADIM: Denklem kurulur. EÜGY A EÜGY B Yemekhane (Y) Enerji (E) Toplam Birinci Dağıtım Y. %40 %50 % hane(y) Enerji (E) %30 %50 % Y: ,20E E: ,10Y 77

79 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı ZTE işletmesinde Mart ayında üretimine başlanan; X Esas Üretim Gider Yerinde Gömlek, Pantolon ve T-Shirt ile Y Esas Üretim Gider Yerinde de Ayakkabı ve Çanta olmak üzere toplam 5 çeşit mamul üretilmektedir. Ay sonu tüm mamullerin üretimi tamamlanmıştır (Yarı mamul stoku yoktur). Gider yerlerinde Mart ayında mamuller itibariyle harcanan; Direkt İşçilik Saati, Makine Saati, tüketilen hammadde tutarı, direkt işçilik giderleri ve üretim miktarları aşağıdaki gibi belirlenmiştir; Direkt İlk Madde ve Malz. Gideri Direkt İşçilik Gideri 2. Dağıtım sonrası GÜG Direkt İşçilik Saati (DİS) Makina Çalışma Saati (Mk. Saati) Üretim Miktarı X Esas Üretim Gider Yeri Gömlek Pantolon T-Shirt Toplam ??? s s. 800 s (DİS) s. 600 s. 700 s. (Mk. Saati) 500 adet 600 adet 400 adet 1500 adet Y Esas Üretim Gider Yeri Çanta Ayakkabı Toplam Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Direkt İşçilik Gideri Dağıtım sonrası GÜG?? Direkt İşçilik Saati (DİS) 250 s. 750 s (DİS) Makina Çalışma 4.000( s s. Saati (Mk. Saati) Mk. Saati) Üretim Miktarı 650 adet 1000 adet 1650 adet Ek Bilgi: Genel Üretim Giderlerinin mamullere yüklenmesinde; X Esas Üretim Gider Yeri için Direkt İşçilik Saati (DİS) ve Y Esas Üretim Gider Yeri için Makine Saati (Mk. S.) kullanılacaktır. Yukarıdaki bilgilere göre esas üretim gider yerinde toplanan giderlerden ürünlere düşen maliyetleri hesaplayınız. ÜÇÜNCÜ GİDER DAĞITIMI X Esas Üretim Gider Yeri için GÜG Dağıtımı Gömlek Pantolon T-Shirt Toplam 2. Dağıtım ??? Sonrası GÜG Direkt İşçilik 700 s s. 800 s (DİS) Saati (DİS) Dağıtım Anahtarı = = DİS Gömlek Pantolon T-Shirt Direkt İlk Madde ve Malz. Gideri Direkt İşçilik Gideri GÜG 100x x x TOPLAM ÜRETİM MİKTARI 500 AD 600 AD 400 AD BİRİM MALİYET Y Esas Üretim Gider Yeri için GÜG Dağıtımı Çanta Ayakkabı Toplam 2. Dağıtım Sonrası GÜG?? Makina Çalışma s s. Saati (Mk. Saati) (Mk. Saati) Dağıtım Anahtarı = = MS Çanta Ayakkabı Direkt İlk Madde ve Malz. Gideri Direkt İşçilik Gideri GÜG 50X X TOPLAM ÜRETİM MİKTARI 650 AD 1000 AD BİRİM MALİYET

80 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı 1. X Üretim işletmesinde üretim, nolu Esas Üretim Gider Yerlerinde yapılmaktadır. 35 ve 38 nolu Yardımcı Hizmet Gider yerlerine sahip olan bu işletmede Haziran 2012 dönemine ait GÜG dağıtım tablosu aşağıdaki gibidir. Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y TOPLAM Gider Yeri Örgü Boya-Apre Biçki-Dikiş Yemekhane Isıtma Birinci Dağıtım Toplamı Personel Sayısı Kw/h İstenen: II Gider dağıtım yöntemi olan basit dağıtım yöntemine göre, Yemekhane gider yeri giderinin dağıtımında Personel Sayısı, Isıtma yardımcı gider yeri giderinin dağıtımında ise Kw/h ölçüsü dikkate alınacaktır. Gider Dağıtım Tablosunu düzenleyiniz. 2. A işletmesi tek bir mamul üretimini ve satışını yapmaktadır. İşletmede kesim ve montaj esas üretim gider yerleri, yemekhane ve ısıtma yardımcı gider yerleri mevcuttur. Gider yerleri itibariyle bilgiler aşağıdaki gibidir. Gider Yerleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Türü Kesim Montaj Yemekhane Isıtma TOPLAM Direkt İlk Md. Mlz D. İşçilik Endirekt işçilik Endirekt Mlzm Amortismanlar Dış. Sağlanan Fayda ve Hizmetler (Elektrik) Dağıtım Anahtarları m Kw/h Personel Sayısı İstenen: I Gider dağıtımını gerçekleştirip, II Gider dağıtım yöntemi olan kademeli dağıtım yöntemine göre gider dağıtım tablosunu düzenleyiniz. Yemekhane gider yeri giderinin dağıtımında personel sayısı, Isıtma gider yeri giderinin dağıtımında ise kw/h dağıtım ölçülerini kullanınız. 3. Bir üretim işletmesinde F mamulü üretilmektedir. İşletmede A Esas gider yeri ile 1, 2, 3 nolu yardımcı gider yerleri bulunmaktadır. Mart ayından devreden yarı mamul stokları bulunmamaktadır. Nisan döneminde mamulün üretimine başlanmış ve 8400 adet tamamlanmıştır. Dönem sonunda yarı mamullerin tamamlanma derecesi %40 dır. Nisan ayına ilişkin üretim ile ilgili veriler aşağıdaki gibidir. Gider Yerleri E.Ü.G.Y. Y.H.G.Y. Gider Türü A TOPLAM Direkt İlk Md. Mlz D. İşçilik Genel Üretim Gideri I. Gider Dağıtım Toplamı Dağıtım Anahtarları m Kwh Personel Sayısı İstenen:1 nolu yardımcı gider yerinin dağıtımında m 3, 2. Nolu yardımcı gider yerinin dağıtımında Kw/h, 3. Nolu yardımcı gider yerinin dağıtımında ise İşçi sayısı dikkate alınacaktır. (a) Genel üretim giderlerinin dağıtımını Kademeli Dağıtım Yöntemine göre yaparak, Gider Dağıtım Tablosu nu düzenleyiniz. (b) F mamulünün dönemde tamamlanan ve yarı mamul maliyetlerini hesaplayınız. 79

81 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı 4. Bir işletmenin 2011 yılı üretim giderlerinin; gider yerleri itibariyle birinci dağıtım toplamları ve dağıtım ölçüleri aşağıdaki gibidir: Esas Üretim Gid. Yeri Yardımcı Üretim Gider Yerleri A B Yemekhane Bak. - Onarım Isıtma TOPLAM I.Dağıtım Toplamı Dağıtım Ölçüleri: İşçi Sayısı Bakım Onarım Saati Hacim (M3) Giderlerin II. Dağıtımında; ısıtma gider yeri; hacme, bakın-onarım gider yeri; bakım-onarım saatlerine ve yemekhane gider yeri; işçi sayılarına göre dağıtılacaktır. İSTENİLENLER: Yukarıda tablodaki dağıtım ölçülerine göre ve hesaplamaları açıkça göstererek; (a) Giderlerin II. Dağıtımını Kademeli Dağıtım Yöntemini Kullanarak yapınız (Dağıtım; I.Dağıtım toplamı büyük olandan küçük olana doğru yapılacaktır) (b) II. Dağıtım sonuçlarını gider dağıtım tablosu üzerinde göstererek, A ve B esas üretim gider yerlerinin II. Dağıtım sonundaki toplam üretim maliyetlerini bulunuz. 5. Artaş Konfeksiyon Üretim fabrikasında Kesim ve Dikim olmak üzere iki tane esas üretim gider yeri, yemekhane ve bakım onarım olmak üzere iki tane de yardımcı gider yeri bulunmaktadır. İşletmenin maliyetlendirme dönemi aylıktır. İşletme Gömlek ve pantolon olmak üzere iki farklı mamul üretmektedir. Aralık ayında adet gömlek ve adet pantolon üretilmiştir. Aralık ayında dönem başı ve dönem sonu yarı mamul stoku bulunmamaktadır. İlk madde ve malzeme giderlerinin % 40'ı gömleğe, % 60'ı pantolona aittir. Direkt işçilik giderlerinin ise %60'ı gömleğe, %40'ı pantolona aittir. Genel Üretim giderlerinin gömlek ve pantolon mamullerine yüklenmesinde direkt işçilik giderleri esas alınmaktadır. İşletme birinci dağıtımı gerçekleştirmiş olup; Aralık ayı gider dağıtım tablosu aşağıdaki gibidir: Esas Üretim Gider Yardımcı Üretim Gider GİDER DAĞITIM TABLOSU Yerleri Yerleri () Kesim Dikim Yemekhane Bak. Onarım TOPLAM Direkt İlk Madde Ve Malzeme Giderleri Direkt İşçilik Giderleri DİREKT GİDERLER TOPLAMI Endirekt Malzeme Endirekt İşçilik Amortisman Giderleri Elektrik Giderleri ENDRİREKT GİD. (GÜG) TOPLAMI BİRİNCİ DAĞITIM TOPLAMI İkinci dağıtımla ilgili dağıtım ölçüleri aşağıdaki gibidir: Kesim Dikim Yemekhane Bak. Onarım TOPLAM İşçi Sayısı Bakım Onarım Saati İkinci dağıtımda kademeli (basamaklı) dağıtım yöntemi kullanılmakta olup, dağıtıma yemekhaneden başlanacaktır. İstenenler: (a) İkinci dağıtımı gerçekleştiriniz. (b) Aralık ayında üretilen Pantolonların toplam ve birim üretim maliyetlerini hesaplayınız. 80

82 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı 6. Şık Giyim Konfeksiyon işletmesinde Kalıp ve Kesim ile Dikiş ve Ütü olmak üzere iki esas üretim gider yeri bulunmaktadır. Yardımcı gider yerleri ise Yemekhane ve Tamir-Bakım dır. İşletmede bayan ve erkek takım elbiseleri üretilip satılmaktadır. Aylık olarak maliyetleri hesaplayan bu işletmenin Aralık 2014 ayına ilişkin üretim maliyeti bilgileri ve genel üretim giderlerinin dağıtımında kullanılan anahtarlar aşağıdaki gibidir: Esas Üretim Gider Yerleri Kalıp ve Dikiş ve Kesim ütü Yardımcı Üretim Gider Yeri YEMEKHANE TAMİR-BAKIM TOPLAM () Direkt ilk mad. Ve malz. Gid Direkt işçilik giderleri Endirekt Malzeme Giderleri Endirekt işçilik Giderleri Amortisman Giderleri Dışarıdan Sağl. Fayda ve Hizmet TOPLAM Dağıtım Anahtarları Çalışan sayısı kişi Makinelerin Değeri Dönem başı yarı mamul stokları bulunmayan işletmede, dönemde toplam adet takım elbisenin üretimine başlanmış ve tamamlanmıştır. Bunlardan adedi erkek, 800 adedi bayan takım elbisesi olup, her iki takım elbisenin üretiminde tüm gider unsurları açısından eşit tutarlarda maliyete katlanılmıştır. Erkek takım elbiseleri ortalama 120 /adet fiyattan, bayan takım elbiseleri ise ortalama 100 /adet fiyattan satılmaktadır. İSTENENLER: (a) Uygun dağıtım anahtarlarını kullanarak genel üretim giderlerinin birinci dağıtımını yapınız. (b) Kademeli dağıtım yöntemine göre ve maliyetleri daha yüksek olan gider yerinden başlayarak genel üretim giderlerinin ikinci dağıtımını yapınız. (c) Esas Üretim Gider Yerlerindeki toplam maliyeti hesaplayınız. Bayan ve erkek takım elbiselerinin birim maliyetlerini hesaplayarak, satışından sağlanan karlılık oranlarını hesaplayınız. 7. DÖKÜMTAJ İşletmesi fabrikasında, Döküm ve Montaj esas üretim yerleri ile Yemekhane, bakım-onarım, ısıtma Yardımcı hizmet yerleri bulunmaktadır. Esas üretim (döküm ve montaj) bölümlerinde A ve B ürünü üretilmektedir. 1 adet A ürünü üretiminde, B ürünün 1,2 katı kadar hammadde ve direkt işçilik gideri tüketilmektedir. Genel Üretim giderleri tüketiminde ise eşitlik söz konusudur. Dönem başında stokta A veya B ürünü (yarı mamul mamul ) bulunmamaktadır. Dönem içinde (nisan ayında) üretimine başlanan tüm ürünler tamamlanmış, 100 adet A ürünü, 80 adet B ürünü üretilmiştir. İşletme 1 Mayıs 2010 tarihinde 50 adet A ürünü %20 kar marjı ile `si peşin, kalan tutar için 2 ay vadeli senet alarak satmıştır. (KDV oranı %18`dir) Döküm Montaj Yemekhane Isıtma Bak-Onar Toplam DİMM ve DİG Toplamı GÜG 1. Dağ. Toplamı 5.718, , Yemekhane Böl.den yararlanma %40 %30 %5 %10 %15 %100 Isıtma Bölümünden yararlanma %35 %35 % %10 %100 Bakım-Onarım Böl.den yararlanma %40 % % %100 İstenilenler: (a) Basamaklı dağıtım yöntemine göre, diğerlerinden en az gider payını alacak gider yerinden başlayarak, ikinci dağıtımı yapınız ve gider dağıtım tablosunu düzenleyiniz. (b) Basamaklı dağıtım yönteminde bulduğunuz sonuçlara göre, Nisan ayında üretilen A ürünün ve B ürününün birim üretim maliyetini hesaplayınız. Mayıs ayındaki satış kaydını yapınız. 81

83 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı 8. ADA konfeksiyon üretim işletmesi Erkek Takım Elbise imalatı ile uğraşmaktadır. İşletmede KESİM ve Dikim olmak üzere 2 adet esas üretim gider yeri bulunmaktadır. Ayrıca yemekhane ve bakım onarım olmak üzere 2 adet yardımcı gider yeri bulunmaktadır. Ada konfeksiyon üretim işletmesine ait 2008 Aralık ayı maliyet dönemine ait bilgiler aşağıdaki gibidir: A) Hammadde Hareketleri: Aralık ayı başında üretime tek tip bir kumaş ile erkek takım elbise üretimine başlanmıştır. Kesim atölyesinde üretime giren kumaşa ait hareketler aşağıdaki gibidir. Kasım Ayından Devreden 100 m x 50 / m = Aralık Satın Alma 50 m x 60 / m = Aralık Üretime Sevk 80 m 19 Aralık Satın Alma 50 m x 70 / m = Aralık Üretime Sevk 80 m İşletme kumaş hareketlerinin takibinde basit ağırlıklı ortalama maliyet yöntemini uygulamaktadır. Dikim atölyesinde Aralık ayında toplam tutarında vatka, iplik ve düğme, fermuar vb kullanılmıştır. Yemekhanede Aralık ayında tutarında gıda malzemesi kullanılmıştır. Bakım onarımda Aralık ayında 571 tutarında tamir malzemesi (makine yağı vb. ) kullanılmıştır. B) İşçilik Ücret Tahakkukları: Aralık ayı sonunda işçi başına 700 / işçi üzerinden ücret tahakkuku yapılmıştır. SGK işçi payı %14, SGK işveren payı %20, işsizlik sigortası işçi payı %1, işsizlik sigortası işveren payı %2, Gelir vergisi stopajı %15, Damga vergisi binde 6. İşverene ait kesintiler endirekt işçilik kapsamında kabul edilmektedir. Kesim Dikim Yemekhane Bak. Onarım Toplam İşçi Sayısı C) Genel Üretim Giderleri: Aralık ayına düşen amortisman giderleri toplamı `dir. D) Birinci Dağıtım: Amortisman giderlerinin gider yerlerine dağıtımı aşağıda verilen ölçülere göre yapılacaktır. Kesim Dikim Yemekhane Bak. Onarım Toplam Makine Yatırım Tutarı E) İkinci Dağıtım: İkinci dağıtımda kademeli dağıtım yöntemi kullanılmaktadır. İkinci dağıtıma yemekhane yardımcı gider yerinden başlanacaktır. Yemekhane işçi sayısı, bakım onarım ise makine yatırım tutarları esas alınarak dağıtılacaktır. İstenilenler: (a) Sadece ücret tahakkukuna ait yevmiye kaydını gösteriniz. (b) Birinci ve ikinci dağıtımı gerçekleştirerek; gider 82

84 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı 9. ZİRVE A.Ş plastik ev ve sanayi malzemeleri üreten bir işletmedir. Üretim A ve B esas gider yerlerinde gerçekleştirilmekte, yardımcı gider yerleri ise bakım-onarım (BO), Fabrika idare Amirliği (FİA) ve Yemekhanedir(YMH). Aralık 2010 dönemine ilişkin maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir: İlk Madde ve Malzeme Giderleri: (Not: işletme üretime veya tüketime sevk edilen İMMG`nin izlenmesinde FİFO yöntemi uygulanmaktadır.) Hammadde ve Malzemeler - Dönem Başı Stokları : 1000 kg x 1,60 /kg = ` da çek düzenlenerek alış : 500 kg x 1,80 /kg = `da senetli alış : 800 kg x 2,00 /kg = ` da A gider yerine sevk : 700 kg ` da B gider yerine sevk : 500 kg Çeşitli yardımcı Malzemeler - Dönem Başı Stokları : Dönem içi Alışlar : Yok Birimlerde Kullanılan Stoklar: - Fabrika idaresince Kullanılan : 83 - Bakım Onarımda Kullanılan : 34 - Yemekhanede Kullanılan : 128 İşçilik Giderleri: (Not: işletme esas üretim gider yerlerinde çalışan işçilere ait işveren kesintilerini direkt gider olarak izlemektedir.) - A ve B gider yerlerinde çalışan işçilerin toplam Brüt Ücreti : (1.200 DİS x 1,5 ) - Yardımcı gider yerlerinde çalışan işçilerin toplam Brüt Ücreti : (800 DİS x 1,25 ) - Kesintiler; *işçi payları: %14 SSK, %1 işsizlik sigortası, %15 Gelir Vergisi, %6 Damga Vergisi; *İşveren Payları: %20 SSK, %2 işsizlik sigortası Diğer Giderler: - Ay içerisinde çalışanlara ilk yardım konusunda eğitim verilmiştir. Eğitim ücreti olan 204 peşin ödenmiştir. - Tahakkuk eden fabrika elektrik giderlerinin tutarı 400 ` dir. - Fabrika binasının amortismanı 200 `dir. Birinci ve İkinci Dağıtımda Kullanılacak Dağıtım Anahtarları: (Not: GÜG`nin ikinci dağıtımında Kademeli Dağıtım Yöntemi kullanılmakta ve dağıtıma I.Dağıtım sonrasında maliyeti en yüksek olan birimden başlanmaktadır.) A EÜGY B EÜGY FİA BO YMH TOPLAM DİS KWS M Makine Saati Personel Sayısı Üçüncü Dağıtımla İlgili Bilgiler: - A Gider Yerinde 800 adet XX plastik ev araç-gerecinin üretimine başlanmış ve yarısı tamamlanmıştır. Dönem sonu yarı mamul stoklarının tamamlanma derecesi DİMMG açısından %100, DİG ve GÜG (şekillendirme, Dönüştürme) açısından %25`tir. Tamamlanan mamullerin tamamı 2 /adet fiyatından, yarısı peşin yarısı veresiye satılmıştır. - B gider yerinde QQ ve ZZ plastik inşaat malzemeleri ortak ürün niteliğinde elde edilmektedir. Dönemde 150 adet QQ ve 250 adet ZZ çeşidi plastik kalıp üretilmiştir. Birleşik maliyet, üretim miktarları yöntemine göre ürünlere dağıtılmıştır. Her iki ürün çeşidinin yarısı %150 karla çek alınarak satılmıştır. İstenenler: (a) Zirve işletmesinin Aralık-2010 toplam ve birim maliyet hesaplayınız. Bunun için I. Ve II. Dağıtım tablolarını düzenleyiniz, III. Dağıtıma ilişkin hesaplamalarını açıkça gösteriniz. (b) Aralık ayı muhasebe kayıtlarını yapınız.(not: Hesaplama kolaylığı için KDV oranını %10 olarak alınız. Dönem sonu kapatma kayıtlarının yapılması gerekmemektedir.) 83

85 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı 10. Bir üretim işletmesinde 10 ve 11 nolu esas üretim gider yerleri ile 41,42,43 nolu hizmet gider yerleri vardır. İşletmede X ürünü üretilmekte olup önce 10 nolu gider yerinde işlem görmekte buradan 11 nolu gider yerine aktarılarak üretim tamamlanmaktadır. Tamamlanan birimler mamul ambarına alınmaktadır. Nisan 2012 ayında adet X mamulünün üretimine başlamış ve bunların tamamı üretilerek mamul ambarına alınmıştır. 10 ve 11 nolu gider yerlerinde yarı mamul stok bulunmamaktadır. İşletmenin Nisan ayına ait maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir. a) Genel Üretim Giderlerinin 1.dağıtımı sonunda gider yerlerinde toplanan tutarlar aşağıdadır. Esas Üretim Gider Yeri Hizmet Gider Yerleri b) G.Ü.Ü. 2.dağıtımda KADEMELİ DAĞITIM YÖNTEMİ uygulanmakta olup dağıtım 41,42,43 nolu gider yerleri sırasına göre yapılacaktır. 41 nolu Gider yeri : Makinaların yatırım değerine 42 nolu Gider yeri : KW/S 43 nolu Gider yeri : işçi sayısı ölçülerine göre dağıtılacaktır. c) Dağıtım ölçüleri şöyledir. Gider yeri Yatırım Değeri() KW/S İŞÇİ SAYISI d) X ürünü ile ilgili direkt giderler aşağıdadır. Direkt Hammadde Malzeme Gideri Direkt İşçilik Gideri İstenilenler: (a) Gider dağıtım tablosunu düzenleyerek ikinci dağıtımı yapınız. (b) Yevmiye kayıtlarını yapınız (c) X ürününün toplam ve birim maliyetini hesaplayınız. 84

86 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı 11. X Endüstri işletmesinde üretim, Eleme ve Ambalaj esas üretim gider yerlerinde yapılmaktadır. Sosyal Tesis ve Muh. İdari İşler yardımcı hizmet gider yerlerine sahip olan bu işletmede Temmuz 2011 dönemine ait GÜG dağıtım tablosu aşağıdaki şekilde elde edilmiştir. Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Eleme Ambalaj Sosyal Tesis Muh. İdari İşl. Gider Yeri Sosyal Tesis %35 %45 - %20 Muhasebe İdari İşl. %45 %50 %5 - İstenen: II Gider dağıtım yöntemi olan matematiksel dağıtım yöntemine göre gider dağıtımını gerçekleştirip, gider dağıtım tablosunu düzenleyiniz. 12. Bir fabrikada A ve B esas üretim yerleri ile P ve R yardımcı üretim ve hizmet yerleri bulunmaktadır. Bu fabrikanın Ocak 2012 gider dağıtım tablosunun birinci dağıtım toplamları ile her bir gider yerinin P ve R den yararlanma oranları aşağıda verilmiştir. Gider Yerleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Türleri A B P R TOPLAM Birinci Dağıtım Toplamı P den yararlanma %40 %50 - %10 %100 R den yararlanma %40 %40 %20 - %100 İstenen : Matematiksel dağıtım yöntemine göre ikinci dağıtımı yapınız ve gider dağıtım tablosunda gösteriniz. 13. B işletmesinin birinci dağıtım sonrası gider yerlerinde toplanan tutarlar ve yardımcı üretim gider yerlerinden her bir giderin yararlanma oranları aşağıda verilmiştir. Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Yeri A B C D TOPLAM Direkt İlk Md. Mlz D. İşçilik G.Ü.G I. Gider dağıtım toplamı C den yararlanma derecesi %45 %35 - %20 D den yararlanma derecesi %50 %40 %10 - İstenen : II. Gider dağıtımını Matematiksel Dağıtım Yöntemine göre yapıp, gider dağıtım tablosunu düzenleyiniz 85

87 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı 14. XYZ AŞ bir üretim işletmesi olup işletme bünyesinde A ve B esas üretim gider yerleri ile Isıtma ve Personel Taşıma Servisi yardımcı üretim gider yerleri yer almaktadır. Bu üretim işletmesinin Mart ayındaki gider kalemleri; direkt giderler, elektrik giderleri ve bir yemek fabrikasından satın alınan yemek giderlerinden oluşmaktadır. Bu gider kalemlerine ilişkin bilgiler( cinsinden) aşağıda verilmiştir. Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Yeri A B Isıtma Personel Taşıma TOPLAM Direkt Giderler Elektrik Gideri Yemek Gideri Söz konusu gider kalemlerinin gider yerlerine dağıtımında kullanılacak dağıtım anahtarları ile ikinci dağıtımda kullanılacak dağıtım anahtarları ise aşağıdaki gibidir: Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Yeri A B Isıtma Personel Taşıma TOPLAM Kilowatt saat (kw/h) Personel Sayısı (kişi) Kullanım Alanı (m 2 ) İstenen: (a) Bu üretim işletmesinde elektrik giderlerinin dağıtımında kilowatt saat(kwh), yemek giderlerinin dağıtımında personel sayısı dağıtım ölçütü olarak kullanılacağına göre Mart ayına ilişkin birinci dağıtım işlemini yapınız. Birinci dağıtıma ilişkin hesaplamaları açık bir şekilde gösteriniz ve bulduğunuz dağıtım sonuçlarını hazırlayacağınız bir gider dağıtım tablosunda gösteriniz? (b) Bu üretim işletmesinin yardımcı üretim gider yerlerinden Isıtma gider yerinin dağıtımında gider yerlerinin kullanım alanı(m2), Personel Taşıma Servisi gider yerinin dağıtımında personel sayısı(kişi) dağıtım ölçütü olarak kullanılacağına göre (a) şıkkında elde ettiğiniz birinci dağıtım sonuçlarını kullanarak Mart ayına ilişkin ikinci dağıtım işlemini matematiksel yönteme göre yapınız. İkinci dağıtıma ilişkin hesaplamaları açık bir şekilde gösteriniz ve bulduğunuz dağıtım sonuçlarını hazırlayacağınız gider dağıtım tablosunda gösteriniz? 15. A Gider yerinde X1, B Gider yerinde Y1 mamullerini üreten ve satan Z işletmesinin gider yerleri itibariyle maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir. Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Yeri A B K L TOPLAM Direkt İlk Md. Mlz D. İşçilik G.Ü.G Direkt İşçilik Saatleri 1200 DİS 1600 DİS 1200 DİS 1000 DİS DİS K dan yararlanma derecesi %40 %40 - %20 L den yararlanma derecesi %35 %50 %15 - Genel üretim giderlerinin I. dağıtımında dağıtım anahtarı olarak direkt işçilik saatleri, II. Dağıtımda ise Matematiksel dağıtım yöntemi kullanılmaktadır. Dönemde A EÜGY nde adet X1, B EÜGY nde adet ise Y1 mamulünün üretimine başlanmış ve tamamlanmıştır. Ayrıca her ürün türünden yarısı satılmıştır. İstenen: (a) Genel üretim giderlerinin I. Ve II. Dağıtımını yapınız. (b) X1 ve Y1 mamullerinin birim maliyetlerini hesaplayınız. (c) Ürünlerini %30 karla ve peşin satan işletmenin, X1 ve Y1 mamullerinin, sürekli envanter yöntemine göre satış kayıtlarının yapınız. KDV %18 olarak alınacaktır. 86

88 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı 16. Haddehane, Montaj esas üretim yerleri ile Bakım-Onarım, Yemekhane ve Isıtma hizmet yerlerinden oluşan bir fabrikada, genel üretim giderlerinin Ocak 2011 birinci dağıtım toplamları ile ikinci dağıtımda kullanılan anahtarlar aşağıda verilmiştir. Gider Yerleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Türleri Haddehane Montaj Bakım-Onr. Yemekhane Isıtma TOPLAM G.Ü. G. birinci dağıtım toplamı Alan (m 2 ) 1.200* Personel Sayısı Yatırım Tutarı** Bakım Onarım gider yeri yatırım tutarlarına, Yemekhane giderleri personel sayısına ve Isıtma gider yeri de alan(m 2 ) dağıtım ölçüsüne göre gider dağıtımı gerçekleştireceklerdir. * Haddehane(Çeliğin eritildiği bölüm) zaten sıcak olduğundan, ısıtma bölümünden yararlanmamaktadır. ** Bakım onarım puantajları tutulamadığından, bakım ve onarım giderleri, bakım ve onarıma ihtiyaç gösteren makine, cihaz, araç-gereç, vb. için yapılmış yatırım tutarları esas alınarak dağıtılmaktadır. İstenen : II. Gider dağıtımını Matematiksel Dağıtım Yöntemine göre yapıp, gider dağıtım tablosunu düzenleyiniz. 17. Kesilmiş tomrukları kereste üretmek üzere işleme tabi tutan bir üretim işletmesinde Kesme-Biçme ve Fırınlama esas üretim gider yerleri ile Yemekhane, Bakım Onarım ve Enerji yardımcı üretim gider yerleri yer almaktadır. Bu üretim işletmesinin Şubat ayı birinci dağıtım toplamları ( cinsinden) ve dağıtım anahtarları aşağıda verilmiştir. E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Yerleri Gider Türleri Bakım Kesme-Biçme Fırınlama Yemekhane Enerji Onarım TOPLAM Direkt İlk Madde Malzeme Direkt İşçilik Genel Üretim Giderleri DAĞITIM TOPLAMI Dağıtım Anahtarları Personel Sayısı (Kişi) Bakım Saati Kilowatt saat (kw/h) İstenen: Yardımcı üretim gider yerlerinden Yemekhane gider yerinin dağıtımında personel sayısı, Bakım onarım gider yerinin dağıtımında bakım saati, enerji gider yerinin dağıtımında ise kilowatt saat dağıtım ölçütü olarak kullanılacağına göre, yukarıda Şubat ayına ait bilgileri verilen üretim işletmesinin giderlerinin matematiksel dağıtım yöntemine göre ikinci dağıtımını yapınız. İkinci dağıtıma ait hesaplamaları açık bir şekilde gösteriniz ve bulduğunuz dağıtım sonuçlarını hazırlayacağınız bir gider dağıtım tablosunda gösteriniz. 87

89 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı 18. Hayal üretim işletmesinde 10 ve 20 nolu esas gider yerleri ile X ve Z yardımcı gider yerleri bulunmaktadır. İşletmenin gider yerleri itibariyle maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir: Maliyet unsurları Esas Üretim Gid. Yerleri Yardımcı Üretim Gider Yeri X Z TOPLAM 710 DİMMG DİG GÜG Toplam Dağıtım anahtarlarına ait bilgiler aşağıdaki gibidir: Dağıtım Anahtarları Esas Üretim Gid. Yerleri Yardımcı Üretim Gider Yeri X Z TOPLAM Makine Saati X`dan yararlanma oranları %40 % %10 %100 Z`den yararlanma oranları %30 %50 % % No`lu gider yerinde dönemde Adet A mamulü, 20 No`lu gider yerinde ise adet B mamulün üretimine başlanmış ve tamamlanmıştır. İstenenler: (a) Makine Saati ölçüsünü genel üretim giderlerinin I. dağıtımını yapınız. (b) Matematiksel dağıtıma göre genel üretim giderlerinin II. dağıtımını yapınız. (c) A ve B mamullerinin birim maliyetlerini hesaplayınız. 19. KUZEY Paslanmaz Çelik Üretim ve Satış A.Ş.` de, üretim Hurda Toplama ve Hazırlama, Eritme Ocakları ve Döküm ve Mekanik işlemler olarak üç esas gider yerinde gerçekleşmektedir. İşletmede Yemekhane ve Fabrika Yönetimi olarak iki tane yardımcı üretim gider yeri bulunmaktadır. İşletme toplanan hurdaların bir kısmını kendi üretiminde kullanılırken, bir kısmını talep üzerine başka işletmelere satmaktadır. Dönemde 200 ton hurda toplanmış, bunlar temizlenip hazırlandıktan sonra 3/5`i eritme ocaklarına gönderilmiş, 2/5`si ise işletme dışına %80 karla satılmıştır. Haziran 2015 döneminde ortaya çıkan direkt ve endirekt giderler, dağıtım anahtarları ve yararlanma oranlarına ait bilgiler aşağıdaki gibidir: Hurda Top. Eritme Döküm ve Fabrika Yemekhane Ve Haz. Ocakları Mek. İşlm. Yöntemi Toplam Direk ilk mad. Mlz Direkt işçilik Gid Endirekt İşçilik Gid Endirekt Malzeme Bina Amortismanı Dışarıdan sağlanan Fayda ve Hizmetler TOPLAM GÜG: Dağıtım Anahtarları Bina alanı m Personel Sayısı kişi Yararlanma oranları Yemekhaneden %35 %20 %25 -- %20 %100 Fabrika yönetiminden %25 %30 %35 % %100 İstenenler: (a) Bina amortismanı m2 ye, dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler personel sayısına göre dağıtılmaktadır. Genel üretim giderlerin I. Dağıtımını yapınız ve gider dağıtım tablosunu düzenleyiniz. (b) Giderlerin ikinci dağıtımında matematiksel dağıtım yöntemi kullanılmaktadır. Buna göre II. Dağıtımı yapıp, gider dağıtım tablosunu düzenleyiniz. (c) Hurda toplama ve Hazırlama Esas üretim Gider Yerinde hazırlanan ve işletme dışına satılan hurdadan sağlanan kar tutarını hesaplayınız. 88

90 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı 20. CD İşletmesinin birinci dağıtım yapıldıktan sonra gider yerlerinde toplanan tutarlar ve yardımcı üretim gider yerlerinden her bir giderin yararlanma oranları aşağıda verilmiştir. Dağıtım Anahtarları Esas Üretim Gid. Yerleri Yardımcı Üretim Gider Yeri Yemekhane Bakım-Onarım I. Dağıtım Toplamlar Yemekhaneden yararlanma oranları %30 % %20 Bakım Onarımdan yararlanma oranları %50 %40 % İstenilen: CD İşletmesinin giderlerin ikinci dağıtımını matematiksel dağıtım yöntemini kullanarak yapınız ve gider dağıtım tablosunu düzenleyiniz. 21. X işletmesinin birinci dağıtım sonrası gider yerlerinde toplanan tutarlar ve yardımcı üretim gider yerlerinden her bir giderin yararlanma oranları aşağıda verilmiştir. E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Türleri Gider Yeri Sosyal Kesim Dikim Enerji Tesis TOPLAM I. Gider dağıtım toplamı İş gören Sayısı Kw/h İşletmede planlanan genel üretim gideri sosyal tesisler için , Enerji yardımcı gider yeri için dir. İşletmede gider dağıtımına ilişkin farkların dağıtımında Kesim bölümüne %40, Dikim bölümüne ise %60 lık dağıtım yapılacaktır. İstenen: (a) Standart (Planlı) dağıtım yöntemine göre II. Gider dağıtımını yapınız. (b) Gider dağıtım farklarını Esas Üretim gider yerlerine dağıtınız. 89

91 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı 22. BA mobilya üretim işletmesinde, 10 ve 11 nolu olmak üzere iki esas üretim gider yeri (EÜGY) ile yardımcı üretim gider yeri ve yardımcı hizmet gider yerinde üretim yapılmaktadır. İşletmenin 2013 yılı Mart ayı 2. dağıtım sonrasındaki giderlerinin durumu aşağıdaki gibidir; Giderler 10 Nolu EÜGY 11 Nolu EÜGY Toplam Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri Direkt İşçilik Giderleri D.İ.M.M ve D.İ.G. Toplamı Direkt Genel Üretim Giderleri Toplamı Dağıtımdan Gelen Giderler Yardımcı Üretim Gider Yeri Dağıtımı Hizmet Gider Yeri Dağıtımı Dağıtım Toplamı Dağıtım sonrası Genel Üretim Gideri Genel Toplam BA işletmesinde Mart ayında üretimine başlanan; 10 nolu Esas Üretim Gider Yerinde A,B,C ve 11 nolu Esas Üretim Gider Yerinde de X, Y olmak üzere toplam 5 çeşit mamul üretilmektedir. Ay sonu tüm mamullerin üretimi tamamlanmıştır (Yarı mamul stoku yoktur). Gider yerlerinde Mart ayında mamuller itibariyle harcanan; Direkt İşçilik Saati, Makine Saati, tüketilen hammadde tutarı, direkt işçilik giderleri ve üretim miktarları aşağıdaki gibi belirlenmiştir; 10 nolu Esas Üretim Gider Yeri A Mamulü B Mamulü C Mamulü Toplam Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Direkt İşçilik Gideri Direkt İşçilik Saati (DİS) 700 s s. 800 s (DİS) Makina Çalışma Saati (Mk. Saati) 500 s. 600 s. 700 s (Mk. Saati) Üretim Miktarı 50 adet 60 adet 40 adet 150 adet 11 nolu Esas Üretim Gider Yeri X Mamulü Y Mamulü Toplam Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Direkt İşçilik Gideri Direkt İşçilik Saati (DİS) 250 s. 750 s (DİS) Makina Çalışma Saati (Mk. Saati) s s (Mk. Saati) Üretim Miktarı 65 adet 100 adet 165 adet Ek Bilgi: Genel Üretim Giderlerinin mamullere yüklenmesinde; 10 nolu Esas Üretim Gider Yeri için Direkt İşçilik Saati (DİS) ve 11 nolu Esas Üretim Gider Yeri için Makine Saati (Mk. S.) kullanılacaktır. İstenen: BA mobilya üretim işletmesinin, Mart ayı giderlerinin 3. Dağıtımını yaparak her bir mamulün birim üretim maliyetini hesaplayınız. 90

92 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP (1) Dağıtım sorularında öncelikle gideri dağıtılacak alanlar tespit edilir. Sonrasında bu işi sanki bir pastayı dilimlere ayırmak gibi düşünebilirsiniz. Ortada kaç parça var ise o kadar dilime ayrılır. Sonrasında ise temel mantığı çok basittir. NE KADAR EKMEK O KADAR KÖFTE Yani kim ne kadar istifade etmişse o kadar pay alır. Yalnız Basit dağıtım yönteminde pastayı dağıtırken Yardımcı gider yerlerinin parçaları dikkate alınmaz. Sadece Esas Üretim yerlerindeki parçalar dikkate alınır. Yemekhane Yardımcı Gider Yeri Giderinin Dağıtımı Burada dağıtılacak pastamız ne kadar: Peki, kaç parçaya ayırmamız gerekiyor: 140 parça. O halde dilim başına 1000 düşer. Isıtma Yardımcı Gider Yeri Giderinin Dağıtımı Burada dağıtılacak pastamız ne kadar: Peki, kaç parçaya ayırmamız gerekiyor: 180 parça. O halde dilim başına 333,33 düşer. Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı kişi = 1000 /işçi Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı kwh = 333,33 /kwh Örgü 1000x Boya-Apre 1000x Biçki-Dikiş 1000x Örgü 333,33x Boya-Apre 333,33x Biçki-Dikiş 333,33x Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y TOPLAM Gider Yeri Örgü Boya-Apre Biçki-Dikiş Yemekhane Isıtma Birinci Dağıtım Toplamı Yemekhane G.Y. Giderinin Dağıtımı ( ) - 0 Isıtma G.Y. Giderinin Dağıtımı (60 000) 0 İkinci Dağıtım Toplamı

93 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(2) Daha önce de belirttiğimiz gibi dağıtım sorularında öncelikle gideri dağıtılacak alanlar tespit edilir. Sonrasında bu işi sanki bir pastayı dilimlere ayırmak gibi düşünülmelidir. Ortada kaç parça var ise o kadar dilime ayrılır. Sonrasında ise temel mantığı çok basittir. NE KADAR EKMEK O KADAR KÖFTE Bu soruda henüz I. Gider Dağıtımı tam olarak gerçekleştirilmemiş. Dolayısıyla öncelikle birinci dağıtımı tamamlamamız ve sonrasında ise uygun dağıtım anahtarlarına göre II. Gider Dağıtımını yapmamız beklenmektedir. Birinci dağıtımı yaparken ayırım gözetmeksizin her birime hak ettiği pay nispetinde gider dağıtımı yapılır. İkinci dağıtıma başlamadan, önce hangi gider yerinden dağıtıma başlanacağı tespit edilir. Kural olarak en fazla gider yerine hizmet sunan birimden başlanır. Ancak burada eşitlik söz konusu ise tutarı en yüksek olandan dağıtıma başlarız. BİRİNCİ GİDER DAĞITIMI Amortisman Giderinin Dağıtımı Dağıtılacak Pastamız: Kaç parçaya ayrılacak: m 2 O halde parça başına: / 5000: 8/ m 2 Elektrik Giderinin Dağıtımı Dağıtılacak Pastamız: Kaç parçaya ayrılacak: kwh O halde parça başına: / 3000: 5 /kwh Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı m 2 = 8 /m 2 Dağıtım Anahtarı kwh = 5 /kwh Kesim 8 x Montaj 8 x Yemekhane 8 x Isıtma 8 x Kesim 5 x Montaj 5 x Yemekhane 5 x Isıtma 5 x Gider Yerleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Türü Kesim Montaj Yemekhane Isıtma TOPLAM Direkt İlk Md. Mlz D. İşçilik Endirekt işçilik Endirekt Mlzm Amortismanlar Dış. Sağlanan Fayda ve Hizmetler (Elektrik) I. GİDER DAĞITIM TOPLAMI Dağıtım Anahtarları m Kwh Personel Sayısı

94 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı İKİNCİ GİDER DAĞITIMI Yemekhane Giderinin Dağıtımı Isıtma Giderinin Dağıtımı Dağıtılacak Pastamız: Kaç parçaya ayrılacak: 100 işçi O halde parça başına: /100: 334./ işçi Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı 100 işçi = 334./işçi Kesim 334 x Montaj 334 x Isıtma 334 x Kendi payı Y.Haneden Gelen Dağıtılacak Pastamız: ydi. Ancak biraz önce abisinden bir pasta dilimi daha aldı Abiden gelen pay: Toplamda: Kaç parçaya ayrılacak: Kwh O halde parça başına: /2300: 12,10 Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı 2300 kwh = 12,10 /kwh Kesim 12,10x1000 : Montaj 12,10x1300 : Not: Pastayı dağıtırken kendisi hariç tüm gider yerlerine pay çıkartır. Not: Pastayı dağıtırken hem kendisine hem de daha önce dağıtılan yemekhaneye pay çıkarmaz. Sadece esas üretim gider yerlerine dağıtım yapılır. Gider Yerleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Türü Kesim Montaj Yemekhane Isıtma TOPLAM Direkt İlk Md. Mlz D. İşçilik Endirekt işçilik Endirekt Mlzm Amortismanlar Dış. Sağlanan Fayda ve Hizmetler (Elektrik) I. GİDER DAĞITIM TOPLAMI Yemekhane Gider Yeri Giderinin Dağıtımı (33 400) Isıtma Gider Yeri Giderinin Dağıtımı (27 840) 0 II. GİDER DAĞITIM TOPLAMI

95 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(3) Yardımcı I. Gider Yeri Giderinin Dağıtımı Yardımcı II. Gider Yeri Giderinin Dağıtımı Yardımcı III. Gider Yeri Giderinin Dağıtımı Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı Dağıtılacak Pastamız Kaç parçaya ayrılacak M 3 O halde parça başına: / : = 40 /m m 3 EÜGY A 40x YHGY 2 40x YHGY 3 40x Kendi payı Yrd. 1 den Gelen Dağıtılacak Pastamız di. Ancak biraz önce abisinden bir pasta dilimi daha aldı Abiden gelen pay: Toplamda Kaç parçaya ayrılacak Kwh O halde parça başına: / : 2 Burada parçaları dikkate alırken kendisini ve yardımcı gider yeri 1 i göz ardı eder. Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı = 2 /kwh kwh EÜGY A 2x YHGY 3 2x Kendi payı Yrd. 1 den Gelen + Yrd. 2 den Gelen Dağıtılacak Pastamız di. Ancak biraz önce abileri tarafından birer dilim pasta daha verildi. Büyük abiden gelen pay: Ortancadan gelen pay: Toplamda Kaç parçaya ayrılacak 550 personel O halde parça başına: / 550: 200. Burada parçaları dikkate alırken kendisini ve yardımcı gider yeri 1 ve 2 yi göz ardı eder. Sadece Esas üretim gider yerine dağıtım yapılır. Örneğimizde tek bir esas üretim gider yeri olduğundan hepsinin doğrudan A gider yerine dağıtımı yapılabilir. Dağıtım Anahtarı Dağıtım = 200 /kişi Anahtarı 550 kişi EÜGY A 200x E.Ü.G.Y. Y.H.G.Y. A TOPLAM Direkt İlk Md. Mlz D. İşçilik Genel Üretim Gideri I. Gider Dağıtım Toplamı Nolu gider yeri giderinin dağıtımı ( ) Nolu gider yeri giderinin dağıtımı ( ) Nolu gider yeri giderinin dağıtımı ( ) 0 II. Gider Dağıtım Toplamı MİKTAR HAREKEERİ EŞDEĞER BİRİM SAYISI DİMM+DİG+GÜG Üretime Giren = Üretimden Çıkan Tamamlanan Mamul (8400) 8400 DBYM +Ü. Başlanan = DSYM + Ü. Tamamlanan DS Yarı Mamul (4000X%40) = Toplam Eşdeğer Birim Sayısı EBS Birim Üretim Maliyeti /10.000= 231 Tamamlanan Mamul Maliyeti DS Yarı Mamul Maliyeti 231 x 8400= x 1600=

96 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(4) Isıtma Gider Yeri Giderinin Dağıtımı Bakım Onarım Gider Yeri Giderinin Dağıtımı Yemekhane Gider Yeri Giderinin Dağıtımı Dağıtılacak Pastamız Kaç parçaya ayrılacak 500 M 3 O halde parça başına: / 500: 30 Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı 500 m 3 = 30 /m 3 EÜGY A 30 x EÜGY B 30 x Y. Hane 30 x B. Onarım 30 x Kendi payı Isıtmadan Gelen Dağıtılacak Pastamız di. Ancak biraz önce abisinden bir pasta dilimi daha aldı Abiden gelen pay: Toplamda Kaç parçaya ayrılacak 460 B. Onarım saati O halde parça başına: / 460= 25 Burada parçaları dikkate alırken kendisini ve Isıtma gider yerini göz ardı eder. Dağıtım Anahtarı Dağıtım = 25 Anahtarı 460 B. Saati EÜGY A 25 x EÜGY B 25 x Y. Hane 25 x Kendi payı Isıtmadan Gelen + B. Onarımdan Gelen Dağıtılacak Pastamız di. Ancak biraz önce abileri tarafından birer dilim pasta daha verildi. Büyük abiden gelen pay: Ortancadan gelen pay: 800 Toplamda Kaç parçaya ayrılacak 140 personel O halde parça başına: / 140 = 50. Burada parçaları dikkate alırken kendisini, Isıtmayı ve B. Onarımı göz ardı eder. Sadece Esas üretim gider yerine dağıtım yapılır. Dağıtım Anahtarı Dağıtım = 50 /kişi Anahtarı 140 kişi EÜGY A 50 x EÜGY B 50 x Esas Üretim Gid. Yeri Yardımcı Üretim Gider Yerleri A B Yemekhane Bak. - Onarım Isıtma TOPLAM I.Dağıtım Toplamı Isıtma Giderinin Dağıtımı (15 000) 0 Bak-Onr. Giderinin Dağıtımı (11 500) Y. Hane Giderinin Dağıtımı (7 000) II. Dağıtım Toplamı

97 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(5) Yemekhane Giderinin Dağıtımı Dağıtılacak Pastamız: Kaç parçaya ayrılacak: 40 işçi O halde parça başına: / 40= 200/ işçi Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı 40 işçi = 200/işçi Kesim 200 x Dikim 200 x B. Onarım 200 x Kendi payı Y.Haneden Gelen Bakım Onarım Giderinin Dağıtımı Dağıtılacak Pastamız: di. Ancak biraz önce abisinden bir pasta dilimi daha aldı Abiden gelen pay: Toplamda: Kaç parçaya ayrılacak: 100 B. Saati O halde parça başına= 80 Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı 100 B.Saati = 80/B. Saati Kesim 80 x Dikim 80 x Not: Pastayı dağıtırken kendisi hariç tüm gider yerlerine pay çıkartır. Not: Pastayı dağıtırken hem kendisine hem de daha önce dağıtılan yemekhaneye pay çıkarmaz. Sadece esas üretim gider yerlerine dağıtım yapılır. Esas Üretim Gider Yardımcı Üretim Gider GİDER DAĞITIM TABLOSU Yerleri Yerleri () Kesim Dikim Yemekhane Bak. Onarım TOPLAM BİRİNCİ DAĞITIM TOPLAMI Yemekhane Giderinin Dağıtımı (8 000) Bakım Onarım Giderinin Dağıtımı (8 000) 0 İKİNCİ DAĞITIM TOPLAMI Kesim Dikim Direkt İlk Madde Ve Malzeme Giderleri Direkt İşçilik Giderleri Genel Üretim Giderleri Birinci Dağıtımdan Gelen GÜG Y. Haneden Gelen GÜG Bakım Onarımdan Gelen GÜG Kesim Dikim Direkt İlk Madde Ve Malzeme Giderleri Gömlek %40 Pantolon %60 Gömlek %40 Pantolon % Direkt İşçilik Gideri Gömlek %60 Pantolon %40 Gömlek %60 Pantolon % Genel Üretim Giderleri Gömlek %60 Pantolon %40 Gömlek %60 Pantolon % Toplam Pantolon Maliyeti Üretim Miktarı Birim Maliyet = = adet = 26,80 96

98 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(6) Endirekt İşçilik Giderinin Dağıtımı Amortisman Giderinin Dağıtımı Dış. Sağ. Fayda ve Hizmet Giderinin Dağıtımı Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı = Kişi Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı =0,25 Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı 15 Kişi = 500 Kesim-Kalıp 1000x Dikiş-Ütü 1000x Y. Hane 1000x Tamir-Bakım 1000x Kesim-Kalıp 0,25x Dikiş-Ütü 0,25x Y. Hane 0,25x Tamir-Bakım 0,25x Kesim-Kalıp 500x Dikiş-Ütü 500x Y. Hane 500x Tamir-Bakım 500x1 500 Esas Üretim Gider Yerleri Kalıp ve Dikiş ve Kesim ütü Yardımcı Üretim Gider Yeri YEMEKHANE TAMİR-BAKIM TOPLAM () Direkt ilk mad. Ve malz. Gid Direkt işçilik giderleri Endirekt Malzeme Giderleri Endirekt işçilik Giderleri Amortisman Giderleri Dışarıdan Sağl. Fayda ve Hizmet BİRİNCİ GİDER DAĞITIMI Dağıtım Anahtarları Çalışan sayısı kişi Makinelerin Değeri Yemekhane Gider Yeri Giderinin Dağıtımı Dağıtım Anahtarı Kendi payı Kişi Kalıp ve Kesim 1200x Dikiş ve Ütü 1200x Tamir Bakım 1200x = Tamir Bakım Gider Yeri Giderinin Dağıtımı Dağıtım Anahtarı Kendi payı Y.haneden Aldığı M. Değ. Kalıp ve Kesim 0,10x Dikiş ve Ütü 0,10x = 0,10 97

99 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı Esas Üretim Gider Yerleri Yardımcı Üretim Gider Yeri TOPLAM Kalıp ve Kesim Dikiş ve ütü YEMEKHANE TAMİR-BAKIM () Birinci Gider Dağıtımı Y. Hane Giderinin Dağıtım (15 600) Tamir Bakım Giderinin Dağıtımı (5 200) 0 İkinci Gider Dağıtımı Toplamı Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı 2000 adet Takım Elbise (1200 Erkek, 800 Bayan) Birim Üretim Maliyeti / 2000 = 66 Erkek Takım Elbise Bayan Takım Elbise Brüt Satışlar 1200 x 120 = x 100 = Satışın Maliyeti 1200 x 66 = x 66 = Brüt Satış Karı = = Brüt Satış Karı Oranı 64800/144000= % /80000= %34 98

100 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(7) (a) Yemekhane Isıtma Bak-Onar GÜG 1. Dağ. Toplamı Yemekhane Böl. den yararlanma Isıtma Bölümünden yararlanma Bakım-Onarım Böl. den yararlanma % (3000x0,20) % (4750x0,10) % (5000x0,10) %15 712,50 (4750x0,15) % (3000x0,10) Kademeli Dağıtım Yöntemine göre yardımcı gider yerlerinin birbirlerine sundukları hizmetlere göre alacakları paylar yukarıdaki şekilde hesaplanmıştır. Tablodan da görüleceği gibi en fazla hizmetin, Yemekhane Isıtma ve Bakım Onarım olarak sıralandığı görülmektedir. Bu durumda ikinci dağıtımın yapılmasında bu sıralama izlenecektir. Yemekhane Giderinin Dağıtımı Kendi payı Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı 95 Parça = 50 Döküm 50 x Montaj 50 x Isıtma 50 x B. Onarım 50 x Isıtma Giderinin Dağıtımı Kendi payı Y. Haneden Gelen 500 Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı 80 Parça = 43,75 Döküm 43,75x ,25 Montaj 43,75x ,25 B. Onarım 43,75x10 437,50 Bakım Onarım Giderinin Dağıtımı Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı Kendi payı Y. Haneden Gelen Isıtmadan Gelen 437, ,50 = 68,75 90 Parça Döküm 68,75x Montaj 68,75x ,50 GİDER DAĞITIM TABLOSU Döküm Montaj Yemekhane Isıtma Bak-Onar Toplam DİMM ve DİG Toplamı GÜG 1. Dağ. Toplamı 5.718, , Y. Hane Giderinin Dağıtımı (4 750) Isıtma Giderinin Dağıtımı 1531, , (3 500) 437,50 0 Bakım Onarım Giderinin Dağıtımı , (6187,50) 0 İkinci Dağıtım Toplamı

101 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı (b) GİDER DAĞITIM TABLOSU DİMM ve DİG Açısından Birim Üretim Maliyeti GÜG Açısından Birim Üretim Maliyeti Toplam Maliyet A ÜRÜNÜ 100 adet B ÜRÜNÜ 80 adet Toplam Üretim ,2 X 100 adet 80 adet 200 adet adet 80 adet 180 adet Birim Maliyet 115 (23000/200 ) 150 (27000/180 ) GİDER DAĞITIM TABLOSU A ÜRÜNÜ 100 adet Maliyet Toplam Üretim DİMM ve DİG Açısından Birim Üretim Maliyeti 120 adet GÜG Açısından Birim Üretim Maliyeti 100 adet TOPLAM MALİYET ÜRETİM MİKTARI 100 adet BİRİM MALİYET 288 GİDER DAĞITIM TABLOSU B ÜRÜNÜ 80 adet Maliyet Toplam Üretim DİMM ve DİG Açısından Birim Üretim Maliyeti 80 adet GÜG Açısından Birim Üretim Maliyeti 80 adet TOPLAM MALİYET ÜRETİM MİKTARI 80 adet BİRİM MALİYET adet A Ürünün Satışı Maliyet (288 x 50 Adet) = Satış Fiyatı (%20 Karlı) = Satış Kaydı / 100 Kasa 2 300, Alacak Senetleri , Yurt İçi Satışlar , Hesaplanan KDV 3 110,40 / 100

102 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(8) Hammadde Hareketleri KESİM Kasım Ayındaki Alınan Malzeme Top. Mlz Top. Alınan 200 metre Brm Maliyet :57, Mt DİKİM Kullanılan Malzeme Vatka, İplik ve Düğme endirekt malzeme kapsamındadır. 730 GÜG YEMEKHANE Kullanılan gıda malzemesi endirekt malzeme kapsamındadır. 730 GÜG BAKIM ONARIM Kullanılan tamir malzemesi endirekt malzeme kapsamındadır. 730 GÜG 571 Kullanılan 160 mt Birim Mal. 57, DİMM İşçilik Hareketleri İşçi Payı Kesintileri İşveren Payı Kesintileri SGK işçi = 700 x 0,14 = 98 İşsizlik Sig. = 700 x 0,01 = 7 Gelir Vergisi Matrahı = 700 (98 + 7) Gelir Vergisi Matrahı = 595 Gelir Vergisi = 595 x 0,15 = 89,25 Damga Ver. = 700 x 0,006 = 4,20 Kesintiler Toplamı = ,25 + 4,20 Kesintiler Toplamı = 198,45 SGK İşveren Payı İşsizlik Sig. İşveren İşveren Kesintileri = 700 x 0,20 = 140 = 700 x 0,02 = 14 = 154 NET ÜCRET = 501,55 KESİM 4 İşçi 700 DİKİM 4 İşçi 700 YEMEKHANE 1 İşçi 700 BAKIM ONARIM 1 İşçi DİG (4x700) GÜG (4x154) DİG (4x700) GÜG (4x154) GÜG (1x700) GÜG (1x154) GÜG (1x700) GÜG (1x154) 154 İşçi Ücret Tahakkuk Kaydı (10 işçi İçin) / 720 Direkt İşçilik Gideri 5 600, Genel Üretim Gideri 2 940, Ödenecek Vergi ve Fonlar 934, Ödenecek Sos. Güv. Kes , Personele Borçlar 5 015,50 / 101

103 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı Genel Üretim Giderleri Amortisman Gideri Gider Dağıtım Anahtarı = 0, Parça KESİM Makine Değeri DİKİM Makine Değeri YEMEKHANE Makine Değeri 500 BAKIM ONARIM Makine Değeri Amortisman Giderinden Düşen Pay 0,40 x = 1000 Amortisman Giderinden Düşen Pay 0,40 x 6000 = Amortisman Giderinden Düşen Pay 0,40 x 500 = 200 Amortisman Giderinden Düşen Pay 0,40 x = GÜG 730 GÜG 730 GÜG 730 GÜG GİDER DAĞITIM TABLOSU Kesim Dikim Yemekhane Bakım Onarım Toplam Direkt İlk Madde Malzeme Direkt İşçilik Endirekt Malzeme Endirekt İşçilik Amortisman Gideri Birinci Dağıtım Toplamı İKİNCİ DAĞITIM (Kademeli Dağıtım) Dağıtım Anahtarı Kesim Dikim Yemekhane Bakım Onarım Toplam İşçi Sayısı Makine Yatırım Tutarı Yemekhane Giderinin Dağıtımı Bakım Onarım Giderinin Dağıtımı Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı işçi = 300 Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı = 0,25 Kesim 300x Dikim 300x Bakım Onarım 300x1 300 Kesim 0,25x Dikim 0,25x GİDER DAĞITIM TABLOSU Kesim Dikim Yemekhane Bakım Onarım Toplam Birinci Dağıtım Toplamı Yemekhane Giderinin Dağıtımı (2 700) Bakım Onarım Giderinin Dağıtım (2 125) 0 İkinci Dağıtım Toplamı

104 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(9) Hammadde Hareketleri A EÜGY B EÜGY Fab. İdare Amirliği Bakım Onarım Yemekhane İlk giren ilk çıkar yöntemine göre 8 Aralık tarihinde kullanılan 700 kg malzeme işletmenin DB malzeme miktarı olan 1000 kg içinden kullanılmıştır. Bu durumda ortaya çıkan maliyet : 700 x 1,60 = İşletme ilk giren ilk çıkar yöntemine göre 8 Aralıkta dönem başı malzemelerinden 700 birimini A EÜGY kullanmış olup, dönem başı unsurlardan 300 birimi hali hazırda kullanılmayı beklemektedir. Bu bilgiler ışığında işletme 10 Aralık tarihinde B EÜGY için 500 birimlik kullanım gerçekleştirecektir. İşte bu kullanımın 300 birimi dönem başı malzeme unsurlarından kalanı ise dönem içinde satın alınan diğer unsurlardan gerçekleştirilecektir. İşletmede kullanılan yardımcı malzemeler endirekt malzeme olarak raporlanır. İşletmede kullanılan yardımcı malzemeler endirekt malzeme olarak raporlanır. İşletmede kullanılan yardımcı malzemeler endirekt malzeme olarak raporlanır. 300x1,60= x1,80= DİMM DİMM GÜG GÜG GÜG

105 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı İşçilik Hareketleri (Esas Üretim Gider Yerinde) İşçi Payı Kesintileri SGK işçi = 1800 x 0,14 = 252 İşsizlik Sig. = 1800 x 0,01 = 18 Gelir Vergisi Matrahı = 1800 (252+18) Gelir Vergisi Matrahı = 1530 Gelir Vergisi = 1530 x 0,15 = 229,50 Damga Ver. = 1530 x 0,006 = 9,18 Kesintiler Toplamı = ,50+9,18 Kesintiler Toplamı = 508,68 İşveren Payı Kesintileri SGK İşveren Payı = 1800 x 0,20 = 360 İşsizlik Sig. İşveren = 1800 x 0,02 = 36 İşveren Kesintileri = 396 NET ÜCRET = 1291,32 Toplam İşçilik Maliyeti Çalışılan Top. İşçilik Süresi Saat Başına İşçilik Gideri = Brüt Ücret + İşveren Primleri = = 2196 = 1200 DİS = 2196 / 1200 DİS = 1,83 / DİS İşçilik Hareketleri (Yardımcı Gider Yerinde) İşçi Payı Kesintileri SGK işçi = 1000 x 0,14 = 140 İşsizlik Sig. = 1000 x 0,01 = 10 Gelir Vergisi Matrahı = 1000 (140+10) Gelir Vergisi Matrahı = 850 Gelir Vergisi = 850 x 0,15 = 127,50 Damga Ver. = 1000 x 0,006 = 6,00 Kesintiler Toplamı = ,50+6 Kesintiler Toplamı = 283,50 İşveren Payı Kesintileri SGK İşveren Payı = 1000 x 0,20 = 200 İşsizlik Sig. İşveren = 1000 x 0,02 = 20 İşveren Kesintileri = 220 NET ÜCRET = 716,50 Toplam İşçilik Maliyeti Çalışılan Top. İşçilik Süresi Saat Başına İşçilik Gideri = Brüt Ücret + İşveren Primleri = = 1220 = 800 DİS = 1220 / 800 DİS = 1,5250/ DİS A EÜGY B EÜGY Fab. İdare Amirliği Bakım Onarım Yemekhane 700 DİS Saat Başı İşçilik 1, DİS Saat Başı İşçilik 1, DİS Saat Başı İşçilik 1, DİS Saat Başı İşçilik 1, DİS Saat Başı İşçilik 1, DİG DİG GÜG GÜG GÜG

106 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı Genel Üretim Giderlerinin Dağıtımı (Birinci Dağıtım) Dağıtım Anahtarları A EÜGY B EÜGY FİA BO YMH TOPLAM DİS KWS M Makine Saati Personel Sayısı Eğitim Ücretinin Dağıtımı Elektrik Giderinin Dağıtımı Fabrika Binası Amortismanı Giderinin Dağıtımı Dağıtım Anahtarı Dağıtım 204 Anahtarı 60 Kişi = 3,40 Dağıtım Anahtarı Dağıtım 400 Anahtarı 500 Kwh = 0,80 Dağıtım Anahtarı Dağıtım 200 Anahtarı 800 m 2 = 0,25 A EÜGY 3,40X25 85 B EÜGY 3,40X20 68 FIA 3,40X5 17 BO 3,40X5 17 YMH 3,40X5 17 A EÜGY 0,80x B EÜGY 0,80x FIA 0,80x BO 0,80x70 56 YMH 0,80x50 40 A EÜGY 0,25X B EÜGY 0,25X FIA 0,25X BO 0,25X80 20 YMH 0,25X GİDER DAĞITIM TABLOSU A EÜGY B EÜGY Fab. İdare Amirliği Bakım Onarım Y. Hane Toplam Direkt İlk Madde Malzeme Direkt İşçilik Yardımcı Malzeme Endirekt İşçilik Eğitim Ücreti Gideri Elektrik Gideri Fab. Binası Amortismanı Birinci Dağıtım Toplamı

107 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı İkinci Dağıtım (Kademeli Dağıtım) Y. Hane Giderinin Dağıtımı Fab İdare Amir. Giderinin Dağıtımı Bakım Onarım Giderinin Dağıtımı Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı işçi = 15 Dağıtım Anahtarı işçi = 12 Dağıtım Anahtarı = saat A EÜGY 15X B EÜGY 15X FIA 15X5 75 BO 15X5 75 A EÜGY 12X B EÜGY 12X BO 12X5 60 A EÜGY 1x B EÜGY 1X GİDER DAĞITIM TABLOSU A EÜGY B EÜGY Fab. İdare Amirliği Bakım Onarım Y. Hane Toplam Birinci Dağıtım Toplamı Yemekhane Giderinin Dağıtımı (825) 0 Fab. İdare Amirliği Giderinin Dağıtımı (600) Bakım Onarım Giderinin Dağıtımı (567) İkinci Dağıtım Toplamı Üçüncü Dağıtım (Kademeli Dağıtım) A Gider Yeri XX Mamulü İçin Üretim Maliyetleri 710 DİMM 720 DİG 730 GÜG Tamamlanan Mamul Miktarı 400 adet 400 adet 400 adet DSYM (400 adet) 400 adet 100 adet 100 adet Eşdeğer Birim Sayısı 800 adet 500 adet 500 adet DİMM = = 1,40 DİG = = 2,56 GÜG = = 2,45 XX MAMULÜ: 6, adet 500 adet 500 adet B Gider Yeri (QQ ve ZZ) Mamulü İçin Üretim Maliyetleri Tamamlanan Mamul Miktarı Birim Üretim Maliyeti adet 7,00 /adet 106

108 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(10) Dağıtım Anahtarı Yatırım Değeri KW/S İşçi Sayısı 10 EÜGY EÜGY YHGY YHGY YHGY Toplam GİDER DAĞITIM TABLOSU 10 EÜGY 11 EÜGY 41 YHGY 42 YHGY 43 YHGY Toplam Direk İlk Madde ve Malzeme Direkt İşçilik Gideri Genel Üretim Gideri I. Gider Dağıtımı İkinci Dağıtım (Kademeli Dağıtım) 41 Nolu YHGY Giderinin Dağıtımı 42 Nolu YHGY Giderinin Dağıtımı 43 Nolu YHGY Giderinin Dağıtımı Dağıtım Anahtarı (Yatırım Değ.) Dağıtım Anahtarı = 0, EÜGY 0,06625x ,00 11 EÜGY 0,06625x ,50 42 YHGY 0,06625x ,00 43 YHGY 0,06625x ,50 Dağıtım Anahtarı (Kw/S) Dağıtım Anahtarı = 0, EÜGY 0,94375x ,50 11 EÜGY 0,94375x ,50 43 YHGY 0,94375x ,00 Dağıtım Anahtarı (İşçi Sayısı) Dağıtım Anahtarı , = 4, EÜGY 4,6x ,00 11 EÜGY 4,6x ,50 GİDER DAĞITIM TABLOSU 10 EÜGY 11 EÜGY 41 YHGY 42 YHGY 43 YHGY Toplam I. Gider Dağıtımı Nolu YHGY Giderinin Dağıtımı ,50 (10 600) , Nolu YHGY Giderinin Dağıtımı 5 662, , (11 325) Nolu YHGY Giderinin Dağıtımı , (22 087,50) 0 II. Gider Dağıtımı , , X Mamulünün Toplam Maliyeti Üretim Miktarı Birim Üretim Maliyeti adet 23,56 107

109 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(11) I. Denklem: S= ,05 M II. Denklem: M= ,20 S S = ,05 ( ,20 S) S = ,01 S S 0,01S = ,99 S = ,99 0,99 S = S denkleminin çözümünden Sosyal Tesis giderinin olduğu bulunmuştur. Bu durumda ikinci denklemden Muhasebe idari işlerin giderini bulmamız gerekecektir. M = ,20 ( ) M = ,80 M = ,80 Sosyal Tesis Gider Yeri Giderinin Dağıtılması Eleme : X %35 : ,90 Ambalaj : X %45 : ,30 Muh. İdari İşl. : X %20 : ,80 Muh. İdari İşler Gider Yeri Giderinin Dağıtılması Eleme : ,80 X %45 : ,40 Ambalaj : ,80 X %50 : ,40 Sosyal Tesis : ,80 X % 5 : 3.434,00 Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Eleme Ambalaj Sosyal Tesis Muh. İdari İşl. TOPLAM Gider Yeri Sosyal Tesis Y.H.G. Giderinin Dağıtımı , ,30 ( ,00) ,80 0 Muh. İdari İşler Y.H.G. Giderinin Dağıtımı , , ,00 (68.686,80) 0 II. Dağıtım Toplamı , ,

110 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP (12) I. Denklem: P= ,20 R II. Denklem: R= ,10 P P= ,20 ( ,10 P) P= ,02P P= ,02P 0,98 P = 294 0,98 0,98 P = 300 P denkleminin çözümünden P giderinin 300 olduğu bulunmuştur. Bu durumda ikinci denklemden R giderini bulmamız gerekecektir. R= ,10 P R= ,10 (300 ) R= R = 500 P Gider Yeri Giderinin Dağıtılması A : 300 X %40 : 120 B : 300 X %50 : 150 R : 300 X %10 : 30 R Gider Yeri Giderinin Dağıtılması A : 500 X %40 : 200 B : 500 X %40 : 200 R : 500 X %20 : 100 Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. A B P R TOPLAM Gider Yeri P Yardımcı Hizmet Gider Yeri Giderinin Dağıtım (300) 30 0 R Yardımcı Hizmet Gider Yeri Giderinin Dağıtım (500) 0 II. Dağıtım Toplamı

111 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(13) I. Denklem: C= ,10 D II. Denklem: D= ,20 C C= ,10 ( ,20 C) C= ,02 C C 0,02C = ,98 C = ,98 0,98 C = Birinci denklemden elde edilen sonuç doğrudan ikinci denklemde ilgili yere yazılır. D= ,20 C(35000) D= D= C Gider Yeri Giderinin Dağıtılması A ESAS ÜRT. GİD. YERİ: X %45 : B ESAS ÜRT. GİD. YERİ: X %35 : D YARD. HİZ. GİD. YERİ: X %20 : D Gider Yeri Giderinin Dağıtılması A ESAS ÜRT. GİD. YERİ: X %50 : B ESAS ÜRT. GİD. YERİ: X %40 : C YARD. HİZ. GİD. YERİ: X %10 : Gider Türleri Gider Yeri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. A B C D TOPLAM (C) Y.H.G. Giderinin Dağıtımı (35000) (D) Y.H.G. Giderinin Dağıtımı (30 000) 0 II. Dağıtım Toplamı

112 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(14) BİRİNCİ GİDER DAĞITIMI Elektrik Giderinin Dağıtımı Dağıtılacak Pastamız: Kaç parçaya ayrılacak: Kwh O halde parça başına: / 3800: 50/Kwh Yemek Giderinin Dağıtımı Dağıtılacak Pastamız: Kaç parçaya ayrılacak: 120 Kişi O halde parça başına: / 120: 500 /kişi Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı = 50 /Kwh Kwh Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı 120 kişi = 500 /kişi A EÜGY 50 x B EÜGY 50 x Isıtma 50 x P.Taşıma A EÜGY 500 x B EÜGY 500 x Isıtma 500 x P.Taşıma 500 x Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Yeri A B Isıtma Personel Taşıma TOPLAM Direkt Giderler Elektrik Gideri Yemek Gideri I. Gider Dağıtımı Toplamı Matematiksel Dağıtımı yöntemine göre dağıtımı yapılacak olan Isıtma ve Personel Taşıma gider yerlerinin diğer bölümlere sundukları hizmetler oransal olarak hesaplanıp, sonrasında oluşturulacak bir denklem yoluyla dağıtımı gerçekleştirilir. Bu yüzden öncelik bu gider yerlerinin sundukları hizmeti yüzdesel olarak ifade etmek gerekir. Isıtma Bölümü için Yararlanma Oranının Hesaplanması Kullanılan Alan (m 2 ) A EÜGY /2000= %68,75 B EÜGY /2000= %31,25 Isıtma P.Taşıma Toplam 2000 Personel Taşıma Bölümü için Yararlanma Oranının Hesaplanması Kullanılan Alan (m 2 ) A EÜGY 45 45/100= %45 B EÜGY 50 50/100= %50 Isıtma 5 5/100= %5 P.Taşıma Toplam 100 Isıtma bölümü toplam olarak M 2 lik bir alana hizmet etmesine rağmen, kendisinin kaplamış olduğu alanı göz ardı edip, diğer bölümlere dağıtım yapacaktır. Bu durumda kendisinin sahip olduğu 250 M 2 lik alana dağıtmayıp, kalan m 2 lik alanı baz alacaktır. Yukarıdaki hesaplarda dikkat edileceği gibi Personel Taşıma bölümü için yüzdesel bir hesaplama yapılmamıştır. Sebebinin ise personel taşımanın her hangi bir alana sahip olmamasından kaynaklandığı unutulmamalıdır. Personel Taşıma bölümü toplam olarak 120 kişilik bir alana hizmet etmesine rağmen, kendi personellerini göz ardı edip, diğer bölümlere dağıtım yapacaktır. Bu durumda kalan 100 kişilik alanı baz alacaktır. 111

113 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı Yukarıda yapılan hesaplamalar ışığında ve birinci gider dağıtımından gelen rakamları baz aldığımızda İkinci dağıtım yöntemi olan Matematiksel Dağıtım aşağıdaki tabloda yer alan veriler ışığında dağıtılacaktır. Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Yeri A B Isıtma Personel Taşıma TOPLAM I. Gider Dağıtımı Toplamı Personel Sayısı (kişi) %45 %50 %5 -- %100 Kullanım Alanı (m 2 ) %68,75 %31, %100 I. Denklem: I= ,05 P II. Denklem: P= I = ,05 (40 000) I = I = Isıtma Gider Yeri Giderinin Dağıtılması A ESAS ÜRT. GİD. YERİ: X %68,75 = B ESAS ÜRT. GİD. YERİ: X %31,25 = Pers. Taşıma Gider Yeri Giderinin Dağıtılması A ESAS ÜRT. GİD. YERİ: X %45 : B ESAS ÜRT. GİD. YERİ: X %50 : ISITMA Y.HİZ.GİD. YERİ: X %5 : Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. A B Isıtma Personel Taşıma TOPLAM Gider Yeri Isıtma Y.H.G. Giderinin Dağıtımı (32 000) Pers. Taşıma Y.H.G. Giderinin Dağıtımı (40 000) 0 II. Dağıtım Toplamı

114 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(15) BİRİNCİ GİDER DAĞITIMI Genel Üretim Giderinin Dağıtımı Dağıtılacak Pastamız: Kaç parçaya ayrılacak: DİS O halde parça başına: / 5000: 19 /DİS Dağıtım Anahtarı Dağıtım Anahtarı = 19 /DİS 5000 DİS A EÜGY 19 x B EÜGY 19 x K YHGY 19 x L YHGY 19 x Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Yeri A B K L TOPLAM Direkt İlk Md. Mlz D. İşçilik G.Ü.G I. Gider Dağıtım Toplamı K dan yararlanma derecesi %40 %40 - %20 L den yararlanma derecesi %35 %50 %15 - İKİNCİ GİDER DAĞITIMI I. Denklem: K= ,15 L K= ,15 ( ,20K) K= ,03K K 0,03K = ,97 K = ,97 0,97 K = ,3 II. Denklem: L= ,20K Birinci denklemden elde edilen sonuç doğrudan ikinci denklemde ilgili yere yazılır. L= ,20K (26 443,3) L= ,7 L= ,7 K Gider Yeri Giderinin Dağıtılması A ESAS ÜRT. GİD. YERİ: ,3 X %40=10 577,3 B ESAS ÜRT. GİD. YERİ: ,3 X %40=10 577,3 L YARD. HİZ. GİD. YERİ: ,3 X %20=: 5 288,7 L Gider Yeri Giderinin Dağıtılması A ESAS ÜRT. GİD. YERİ: ,7 X %35= 8 501,05 B ESAS ÜRT. GİD. YERİ: ,7 X %50=12 144,35 K YARD. HİZ. GİD. YERİ: ,7 X %15= 3 643,3 Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. A B K L TOPLAM Gider Yeri K Y.H.G. Giderinin Dağıtımı , ,3 (26 443,3) 5 288,7 0 L Y.H.G. Giderinin Dağıtımı 8 501, , ,3 (24 288,7) 0 II. Dağıtım Toplamı , ,

115 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı X1 MAMULÜ İÇİN ÜRETİM MALİYETİ Toplam Üretim Maliyeti ,35 Üretim Miktarı 2000 adet Birim Üretim Maliyeti ,35 / 2000 = 74,44 X1 MAMULÜ İÇİN SATIŞ VE MALİYET BİLGİLERİ Brüt Satışlar (74,44X1,30) 1000 AD x 96,772 = Satışın Maliyeti 1000 AD x 74,44 = / 100 Kasa Yurt İçi Satışlar / / 620 Satılan Mamul Maliyeti Mamuller / Y1 MAMULÜ İÇİN ÜRETİM MALİYETİ Toplam Üretim Maliyeti ,65 Üretim Miktarı 1000 adet Birim Üretim Maliyeti ,65 / 1000 = 237,12 Y1 MAMULÜ İÇİN SATIŞ VE MALİYET BİLGİLERİ (Yarısı Satılmıştır.) Brüt Satışlar (237,12X1,30) 500 AD x 308,25 = Satışın Maliyeti 500 AD x 237,12 = / 100 Kasa Yurt İçi Satışlar / / 620 Satılan Mamul Maliyeti Mamuller / 114

116 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP (16) Haddehane Montaj Bakım-Onr. Yemekhane Isıtma G.Ü.G. birinci dağıtım toplamı Bakım Onarımın sağladığı hizmet (Yatırım tutarı) Yemekhanenin sağladığı hizmet (Personel Sayısı) Isıtmanın sağladığı hizmet Alan (m 2 ) %72 (18000/25000) %55 (220/400) --- %16 (4000/25000) %40 (160/400) %70 (700/1000) --- % 3 (12/400) --- %4 (1000/25000) --- %30 (300/1000) %8 (2000/25000) %2 (8/400) --- II. Denklem: Y= B I I. Denklem: B= Y III. Denklem: I = B Y I = B Y I = ( Y) Y I = , Y Y I = 189, Y Birinci ve üçüncü denklemde tek bilinmeyene düşen formüller ikinci denklemde birleştirilir. İKİNCİ ADIM Öncelikle 3. Denklemin açılımı yapılır. Onunda tıpkı birinci denklemde olduğu gibi tek bilinmeyene ulaşması sağlanır. BİRİNCİ ADIM ÜÇÜNCÜ ADIM İkinci Denklemi açarak sonuca ulaşmamız gerekecektir. II. Denklem: Y= B I II. Denklem: Y= ( Y) (189, Y) II. Denklem: Y= , Y + 56, Y II. Denklem: Y= 415, Y II. Denklem: (1-0,0079)Y= 415,55 DÖRDÜNCÜ ADIM Bu aşamadan sonra yapılması gereken tek şey, bulunan Y değerinin birinci ve üçüncü denklemdeki yerine yerleştirilmesidir. Bu sayede B ve I değerlerine ulaşmış olacağız. Birinci denklem B: Y(418,86) B: ,57 B: 780,57 II. Denklem: (0,9921)Y 415, = (0,9921) (0,9921) II. Denklem: Y= 418,86 Üçüncü denklem I: 189, Y(418,86) I: 189,44 + 9,38 I: 198,82 115

117 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı BEŞİNCİ ADIM Bulunan sonuçlar tek tek gider yerlerinin yüzdeleri baz alınarak dağıtılır. Bildiğiniz gibi daha önce bu yüzdeler hesaplanmıştı. Şimdi tek yapmanız gereken bulduğunuz sonuçları yüzdeler ile çarpmaktır. Haddehane Montaj Bakım-Onr. Yemekhane Isıtma Bakım Onarım: 780,57 780,57 x %72 562,01 780,57 x %16 124, ,57 x %4 31,22 780,57 x %8 62,45 Yemekhane: 418,86 418,86 x %55 230,37 418,86 x %40 167,54 418,86 x % 3 12, ,86 x %2 8,38 Isıtma: 197, ,82 X %70 139, ,82 X %30 59, GİDER DAĞITIM TABLOSU Gider Türleri Gider Yerleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Haddehane Montaj Bakım-Onr. Yemekhane Isıtma TOPLAM G.Ü.G. birinci dağıtım toplamı Bakım Onarım Gid Yeri Giderinin Dağ. 562,01 124,89 (780,57) 31,22 62,45 0 Yemekhane Gid. Yeri Giderinin Dağ. 230,37 167,54 12,57 (418,86) 8,38 0 Isıtma Gider Yeri Giderinin Dağ , ,65 (198,82) 0 II. Gider dağıtım toplamı 5918, ,

118 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP (17) Kesme- Biçme Fırınlama (Y) Yemekhane (B) Bakım Onarım (E) Enerji 1. DAĞITIM TOPLAMI Personel Sayısı (Kişi) %60 24/40 %30 12/ %10 4/ Bakım Saati %20 100/500 %50 250/500 %10 50/ %20 100/500 Kilowatt saat (kw/h) %20 160/800 %60 480/800 %10 80/800 %10 80/ II. Denklem: B = Y+0.10E I. Denklem: E= ,20B III. Denklem: Y= B+0.10E Y= B+0.10E Y= ,10B+0,10( ,20B) Y= ,10B ,02B Y= ,12B Birinci ve üçüncü denklemde tek bilinmeyene düşen formüller ikinci denklemde birleştirilir. İKİNCİ ADIM Öncelikle 3. Denklemin açılımı yapılır. Onunda tıpkı birinci denklemde olduğu gibi tek bilinmeyene ulaşması sağlanır. BİRİNCİ ADIM ÜÇÜNCÜ ADIM İkinci Denklemi açarak sonuca ulaşmamız gerekecektir. II. Denklem: B = Y+0.10E II. Denklem: B = ( ,12B)+0.10( ,20B) II. Denklem: B = ,012B ,02B II. Denklem: B = ,032B II. Denklem: (1-0,032)B= DÖRDÜNCÜ ADIM Bu aşamadan sonra yapılması gereken tek şey, bulunan B değerinin birinci ve üçüncü denklemdeki yerine yerleştirilmesidir. Bu sayede B ve I değerlerine ulaşmış olacağız. Birinci denklem E= ,20B E= ,20(50 000) E= II. Denklem: (0,9680)B = (0,9680) (0,9680) Üçüncü denklem Y= ,12B Y= ,12(50 000) Y= II. Denklem: B=

119 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı BEŞİNCİ ADIM Bulunan sonuçlar tek tek gider yerlerinin yüzdeleri baz alınarak dağıtılır. Bildiğiniz gibi daha önce bu yüzdeler hesaplanmıştı. Şimdi tek yapmanız gereken bulduğunuz sonuçları yüzdeler ile çarpmaktır. (Y) (B) (E) Kesme- Biçme Fırınlama Yemekhane Bakım Onarım Enerji Yemekhane: Bakım Onarım: Enerji: %60 (40 000x0,60) %20 (50 000x0,20) %20 ( x0,20) %30 (40 000x0,30) %50 (50 000x0,50) %60 ( x0,60) %10 (50 000x0,10) %10 ( x0,10) %10 (40 000x0,10) %10 ( x0,10) %20 (50 000x0,20) GİDER DAĞITIM TABLOSU E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Yerleri TOPLAM Gider Türleri Kesme- Bakım Fırınlama Yemekhane Enerji Biçme Onarım 1. DAĞITIM TOPLAMI Yemekhane Giderinin Dağıtımı (40 000) Bakım Onarım Giderinin Dağıtımı (50 000) Enerji Giderinin Dağıtımı ( ) 0 II. Gider dağıtım toplamı

120 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(18) BİRİNCİ GİDER DAĞITIMI Genel Üretim Giderinin Dağıtımı Dağıtım Anahtarı MS = 20 /MS 10 EÜGY 20 x EÜGY 20 x X YHGY 20 x Z YHGY 20 x Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Yeri X Z TOPLAM 710 DİMMG DİG GÜG I. Gider Dağıtım Toplamı X`dan yararlanma oranları %40 % %10 %100 Z`den yararlanma oranları %30 %50 % %100 İKİNCİ GİDER DAĞITIMI I. Denklem: X= ,20Z X= ,20 ( ,10X) X= ,02X X 0,02X = ,98 X = ,98 0,98 X = X Gider Yeri Giderinin Dağıtılması 10 ESAS ÜRT. GİD. YERİ: X %40 = ESAS ÜRT. GİD. YERİ: X %50 = Z YARD. HİZ. GİD. YERİ: X %10 = II. Denklem: Z= ,10X Birinci denklemden elde edilen sonuç doğrudan ikinci denklemde ilgili yere yazılır. Z= ,10X Z= ,10(26 530) Z= Z= Z Gider Yeri Giderinin Dağıtılması 10 ESAS ÜRT. GİD. YERİ: X %30= ESAS ÜRT. GİD. YERİ: X %50= X YARD. HİZ. GİD. YERİ: X %20= Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y X Z TOPLAM Gider Yeri X Gider Yeri Giderinin Dağıtımı (26 530) Z Gider Yeri Giderinin Dağıtımı (32 653) 0 II. Dağıtım Toplamı X1 MAMULÜ İÇİN ÜRETİM MALİYETİ Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı 1000 adet Birim Üretim Maliyeti / 1000 = 145,4 Y1 MAMULÜ İÇİN ÜRETİM MALİYETİ Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı 2000 adet Birim Üretim Maliyeti / 2000 = 132,30 119

121 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(19) BİRİNCİ GİDER DAĞITIMI Bina Amortismanı Giderinin Dağıtımı Dağıtım = 8 / m 2 Anahtarı 5000 m 2 Hurda 8 x Eritme 8 x Döküm 8 x Y.Hane 8 x Fab. Yön. 8 x Dışarıdan Sağ. Fay. Hiz. Giderinin Dağıtımı Dağıtım = 150 /kişi Anahtarı 100 kişi Hurda 150 x Eritme 150 x Döküm 150 x Y.Hane 150 x Fab. Yön. 150 x Hurda Top. Eritme Döküm ve Fabrika Yemekhane Ve Haz. Ocakları Mek. İşlm. Yöntemi Toplam Direk ilk mad. Mlz Direkt işçilik Gid Endirekt İşçilik Gid Endirekt Malzeme Bina Amortismanı Dışarıdan sağlanan Fayda ve Hizmetler I. Dağıtım Toplamı Yararlanma oranları Yemekhaneden %35 %20 %25 -- %20 %100 Fabrika yönetiminden %25 %30 %35 % %100 İKİNCİ GİDER DAĞITIMI I. Denklem: Y= ,10 F Y= ,10 ( ,20Y) Y= ,02Y Y= ,02Y Y-0,02Y = ,98 Y = ,98 0,98 Y = II. Denklem: F= ,20Y Birinci denklemden elde edilen sonuç doğrudan ikinci denklemde ilgili yere yazılır. F= ,20Y F= ,20(26 755) F= F= Y Gider Yeri Giderinin Dağıtılması HURDA EÜGY = X %35 = 9 364,25 ERİTME EÜGY = X %20 = 5 351,00 DÖKÜM EÜGY = X %25 = 6 688,75 FAB. YÖNETİMİ = X %20 = 5 351,00 F Gider Yeri Giderinin Dağıtılması HURDA EÜGY = X %25 = 5 637,75 ERİTME EÜGY = X %30 = 6 765,30 DÖKÜM EÜGY = X %35 = 7 892,85 Y. HANE = X %10 = 2 255,10 120

122 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı Hurda Top. Eritme Döküm ve Fabrika Yemekhane Ve Haz. Ocakları Mek. İşlm. Yöntemi Toplam I. Dağıtım Toplamı Y.Hane Giderinin Dağıtımı 9 364, ,75 (26 755) Fab. Yönetimi Giderinin Dağıtımı 5 637, , , (22 551) 0 II. Dağıtım Toplamı , HURDA İÇİN ÜRETİM MALİYETİ Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı 200 ton Birim Üretim Maliyeti / 200 = 777 HURDA İÇİN SATIŞ VE MALİYET BİLGİLERİ Brüt Satışlar (777X1,80) 80 ton x 1 398,60 = Satışın Maliyeti 80 ton x 777,00 = Brüt Satış Karı =

123 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(20) Dağıtım Anahtarları Esas Üretim Gid. Yerleri Yardımcı Üretim Gider Yeri Yemekhane Bakım-Onarım I. Dağıtım Toplamlar Yemekhaneden yararlanma oranları %30 % %20 Bakım Onarımdan yararlanma oranları %50 %40 % I. Denklem: Y= ,10B Y= ,10B Y= ,10(3500+0,20Y) Y= ,02Y Y= ,02Y Y-0,02Y = ,98 Y = ,98 0,98 Y = 2908 II. Denklem: B= ,20Y Birinci denklemden elde edilen sonuç doğrudan ikinci denklemde ilgili yere yazılır. B= ,20Y B= ,20 (2908) B= B= 4082 Yemekhane Gider Yeri Giderinin Dağıtılması 10 EÜGY = 2908 x 0,30 = EÜGY =2908 x 0,50 = 1454 B. Onarım =3908 x 0,20 = 582 Bakım Onarım Gider Yeri Giderinin Dağıtılması 10 EÜGY = 4082 x 0,50 = EÜGY = 4082 x 0,40 = 1633 Y. Hane = 4082 x 0,10 = 408 Gider Türleri E.Ü.G.Y Y.H.G.Y Yemekhane Bakım-Onarım TOPLAM Gider Yeri Yemekhane Giderinin Dağıtımı (2908) Bakım Onarım Giderinin Dağıtımı (4082) 0 II. Dağıtım Toplamı

124 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(21) E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Kesim Dikim Sosyal Tesis Enerji TOPLAM Sosyal Tesisten Alınan Hizmet 16/40 %40 19/40 %47,5 3 5/40 %12,5 40 Enerjiden Alının hizmet 900/1800 %50 800/1800 %44, /1800 %5, BÜTÇELENEN TUTARLAR ÜZERİNDEN YAPILAN DAĞITIM SOSYAL TESİS GİDERİNİN TAHMİNİ DAĞITIMI KESİM : X %40 : DİKİM : X %47,5 : ENERJİ : X %12,5 : ENERJİ GİDERİNİN TAHMİNİ DAĞITIMI KESİM : X %50 : DİKİM : X %44,444 : SOS-TES : X %5,5555 : 600 E.Ü.G.Y Y.H.G.Y. Gider Türleri Gider Yeri Sosyal Kesim Dikim Enerji Tesis TOPLAM I. Gider dağıtım toplamı Sosyal Tesis Gid. Yeri giderinin dağıtımı (11 000) Enerji Gider yeri giderinin dağıtımı (10 800) 0 Ara Toplam (400) Sosyal Tesis Gideri Farkların Dağıtımı (160) (240) Enerji Yardımcı Gider Yeri Farkının Dağıtımı (1575) 0 II. Gider Dağıtım Toplamı

125 Maliyet Muhasebesi -06- Giderlerin Dağıtımı CEVAP(22) GENEL ÜRETİM GİDERLERİNİN MAMULLERE DAĞITIMI 10 NOLU EÜGY İÇİN GÜG DAĞITIMI 11 NOLU EÜGY İÇİN GÜG DAĞITIMI Dağıtım Anahtarı = 100 / DİS 2500 DİS Dağıtım Anahtarı = 50 / MS 4000 MS A Mamulü 100 x B Mamulü 100 x C Mamulü 100 x X Mamulü 50 x Y Mamulü 50 x nolu Esas Üretim Gider Yeri A Mamulü B Mamulü C Mamulü Toplam Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Direkt İşçilik Gideri Genel Üretim Giderleri Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı 50 adet 60 adet 40 adet Birim Maliyet nolu Esas Üretim Gider Yeri X Mamulü Y Mamulü Toplam Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Direkt İşçilik Gideri Genel Üretim Giderleri Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı 65 adet 100 adet Birim Maliyet

126 Maliyet Muhasebesi -07- İşçilik Maliyetleri 1. MAYSAN Mayo Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin Haziran ayı personel ücretleriyle ilgili bilgiler aşağıda verilmiştir. G.Ü.G. GİDERİ TÜRÜ NORMAL FAZLA ÇALIŞMA HAFTA SONU TATİLİ Direkt İşçilik Endirekt İşçilik Ücretleri Fabrika İdari ve Teknik Personel Ücr. Genel Müdürlük Personeli Ücretleri Satış Personeli Ücretleri Sosyal Güvenlik Kurumu İşveren Payı Sosyal Güvenlik Kurumu işçi payı Ücretlerden vergi Kesintileri Fazla çalışmanın saati her yıl olduğu gibi yaz sezonunun başlaması nedeniyle artan siparişlerin karşılanabilmesi için; saati verdiği özel dizaynlı mayo siparişinin hemen teslimini isteyen MAKKO firması için; saati ise eldeki hammaddenin tükenmesi nedeniyle Mayıs sonunda üretime zorunlu olarak ara verilmiş olan bir haftalık dönemin üretim kaybını telafi için yapılmıştır. İSTENİLENLER: Haziran ayı ücret tahakkukuna ve bu ücretlerin ilgili hesaplara yansıtılmasına ilişkin yevmiye kayıtlarını yazınız? 2. SANCAK İşletmesi motor üretimi yapmaktadır. İşletmenin 2011 yılı Haziran ayı ücretlerine ilişkin bilgileri aşağıdaki gibidir. Üretimde çalışan işçi sayısı : 30 kişi Çalışılan gün sayısı : 22 gün Saat ücreti : 10 /saat (Günde 8 saat çalışılmaktadır.) Fazla çalışma zammı oranı : %50 SGK İşveren Payı : %20 SGK İşçi Payı : %14 İşsizlik Sigortası İşveren Payı : %2 İşsizlik Sigortası İşçi Payı : %1 Gelir Vergisi : %15 Damga Vergisi : %0,66 İşçilere hafta sonu tatillerinde 8 saat üzerinden ücret ödenmektedir. İşletmede haziran ayında yoğunlaşan jeneratör talebini karşılayabilmek için 4 gün 2 şer saat, bir asansör üreticisinden gelen özel siparişi yetiştirmek için 6 gün 3 er saat ve arıza nedeniyle mayıs ayında üretimin zorunlu olarak durdurulmasıyla oluşan kaybın telafisi için 10 gün 2 şer saat mesai yapılmıştır. İSTENİLEN: Haziran ayına ilişkin ücret tahakkukunu ve bu ücretlerin ilgili hesaplara yansıtılmasına ilişkin muhasebe kayıtlarını 7/A seçeneğine göre yapınız.(asgari geçim indirimi dikkate alınmayacaktır.) 125

127 Maliyet Muhasebesi -07- İşçilik Maliyetleri 3. ABC işletmesinin 50 No lu yardımcı üretim gider yerinde, işçi olarak çalışan Ali Hür e ait Ekim 2015 ayı normal ve fazla çalışma ücreti bilgileri aşağıdaki gibidir: (Kasım 2015 Yeterlilik Sınavı) Normal Çalışma Ücreti : Fazla Mesai Ücreti : 325 Asgari Geçim İndirimi : 135 İşçi Ücretlerinden Yapılan Kesintiler: İşverenden Yapılan Kesintiler: - % 20 Gelir Vergisi, - 7,5 Damga Vergisi, - % 1 İşsizlik Sigortası, - % 14 SGK Kesintisi, - % 2 İşsizlik Sigortası, - % 20,5 SGK Kesintisi. NOT: Hesaplama kolaylığı bakımından bazı tutarların veya oranların yaklaşık değerleri verilmiştir. Sorunun çözümünde yukarıda verilen bilgiler kullanılacaktır. İSTENENLER: a) Bay Ali Hür e Ekim 2015 te ödenecek net ücreti hesaplayınız. b) İşveren kesintilerini hesaplayarak Ekim 2015 ayı ücret bordrosunu muhasebeleştiriniz. c) ABC işletmesi 15 Kasım 2015 de işçi ücretlerini, 23 Kasımda gelir vergileri, 30 Kasımda SGK kesintilerini banka hesabından ödemiştir. Buna göre Ali Hür e ilişkin ücret, vergi ve SGK ödemelerinin muhasebe kaydını yapınız. 126

128 Maliyet Muhasebesi -07- İşçilik Maliyetleri CEVAP(1) Saat başı fazla mesai ücreti = / saat = 40./saat Normal Ücret Hafta Sonu Ücreti Yaz Sezonu için Fazla Mesai Makko Firması için Fazla Mesai Üretim Kaybının Telafisi için Fazla Mesai Endirekt İşçilik Ücreti Fabrika İdari Teknik Personel Ücreti Genel Müdürlük Personeli Ücreti Satış Personeli Ücreti (5000x40) (3000x40) (2000x40) 720.DİĞ 730.GÜG 730.GÜG 720.DİĞ 730.GÜG 730.GÜG 730.GÜG 770.GYG 760.PASADAĞ / 720. DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ Normal Ücret Fazla Mesai ĞENEL ÜRETİM GİDERLERİ Hafta Sonu Tatili Ücreti Fazla Mesai Ücretleri Endirekt İşçilik Ücretleri F. İdari ve Tek. Per. Ücr SGK İşveren Payları PASADAĞ GİDERLERİ GENEL YÖNETİM GİDERLERİ PERSONELE BORÇLAR ÖDENECEK VERGİ ve FONLAR ÖDENECEK SOSYAL GÜV. KES Ücret tahakkuk kaydı / 127

129 Maliyet Muhasebesi -07- İşçilik Maliyetleri CEVAP(2) Normal Ücret Hafta Sonu Ücreti Jeneratör Talebi Özel Sipariş Üretim Kaybının Telafisi Normal Zamlı Normal Zamlı Normal Zamlı BRÜT ÜCRET (30x22x8x10) (30x8x8x10) (30x4x2x10) (30x4x2x5) (30x6x3x10) (30x6x3x5) (30x10x2x10) (30x10x2x5) 720.DİĞ 730.GÜG 720.DİĞ 730.GÜG 720.DİĞ 720.DİĞ 720.DİĞ 730.GÜG ÜCRET KESİNTİLERİ İşçi Ücret Kesintileri İşveren Kesintileri SGK İşçi Payı (%14) = X 0,14 = SGK İşv. Payı (%20) = x 0,20 = İşs. Sig. İşçi P. (%1) = X 0,01 = 927. İşs.Sig. İşv. Payı (%2) = x 0,02 = Gelir Ver. Mat. = Brüt Ücret (SGK işçi payı + İşs. İşçi payı) Gelir Ver. Mat. = ( ) Gelir Ver. Mat = Gelir Vergisi (%15) = x 0,15 = , 15 Damga Vergisi (%0,66) = x 0,0066 = 611, 82 KESİNTİLER TOPLAMI = , 07 KESİNTİLER TOPLAMI = , 00 NET ÜCRET = , 93 / 720. DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ Normal Ücret Fazla Mesai Ücretleri ve Zam ĞENEL ÜRETİM GİDERLERİ Hafta Sonu Tatili Ücreti Fazla Mesai Ücretleri SGK İşveren Payları PERSONELE BORÇLAR , ÖDENECEK VERGİ ve FONLAR , 07 - Gelir Vergisi , 25 - Damga Vergisi 611, ÖDENECEK SOSYAL GÜV. KES SGK işçi payı SGK işveren payı İşs. Sig. İşçi Payı İşs. Sig. İşv. Payı Ücret tahakkuk kaydı / 128

130 Maliyet Muhasebesi -07- İşçilik Maliyetleri CEVAP(3) İŞÇİ KESİNTİLERİ İŞVEREN KESİNTİLERİ SGK İşçi Payı 1600x0,14 = 224 SGK İşv. Payı = 1600 x %20,5 = 328 İşsizlik Sig. İşçi Payı 1600x0,01 = 16 İşs. Sig.İşv. Payı= 1600x %2 = 32 Gelir Vergisi Matrahı = 1600 (224+16) Gelir Vergisi Matrahı = 1360 Gelir Vergisi 1360x0,20 = 272 Damga Vergisi 1600x0,0075 = 12 Kesintiler Toplamı = ( ) Kesintiler Toplamı Net Ücret Net Ücret Net Ücret = 574 = (Brüt Ücret-Kesintiler Toplamı) + AGİ = ( ) = 1211 Söz konusu işçinin çalışma yeri yardımcı gider yeri olduğundan burada ortaya çıkan Brüt Ücret tutarı ile işveren paylarının tamamı GÜG olarak değerlendirilmelidir. Bu durumda yapılacak yevmiye kaydı aşağıdaki şekilde olmalıdır. / 730. ĞENEL ÜRETİM GİDERLERİ Brüt Ücret İşveren Kesintileri DİĞER ÇEŞİİ ALACAKLAR PERSONELE BORÇLAR ÖDENECEK VERGİ ve FONLAR Gelir Vergisi Damga Vergisi ÖDENECEK SOSYAL GÜV. KES SGK işçi payı SGK işveren payı İşs. Sig. İşçi Payı 16 - İşs. Sig. İşv. Payı 32 Ücret tahakkuk kaydı / / 335. PERSONELE BORÇLAR BANKALAR 284 İşçi ücretinin ödenmesi / / 360. ÖDENECEK VERGİ FONLAR DİĞER ÇEŞİİ ALACAKLAR BANKALAR 149 AGİ düşüldükten sonra kalan vergi borcunun ödenmesi / / 361. ÖD. SOS. GÜV. PRİMLERİ BANKALAR 600 SGK prim ödemesi / 129

131

KAPSAMINA GÖRE MALİYETLER

KAPSAMINA GÖRE MALİYETLER BÖLÜM-01 KAPSAMINA GÖRE MALİYETLER Kapsamına Göre Maliyetler a. Asal Maliyet Yöntemi b. Değişken Maliyet Yöntemi c. Normal Maliyet Yöntemi d. Tam Maliyet yöntemi Üretilen mamullerin maliyeti üç ana unsurdan

Detaylı

KAPSAMINA GÖRE MALİYET SİSTEMLERİ

KAPSAMINA GÖRE MALİYET SİSTEMLERİ SMMM YETERLİLİK / KAPSAMINA GÖRE LEME KAPSAMINA GÖRE SİSTEMLERİ Üretilen mamullerin maliyeti üç ana unsurdan oluşmaktadır 1. Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 2. Direkt İşçilik Giderleri 3. Genel Üretim

Detaylı

SAFHA MALİYET SİSTEMİ

SAFHA MALİYET SİSTEMİ SAFHA MALİYET SİSTEMİ 1. Tek bir mamul üreten ve hammaddenin tümünü üretimin başlangıcında kullanan A Üretim bölümünün Nisan ayı maliyetlerinin hesaplanması için gerekli bilgiler aşağıda verilmiştir. 1

Detaylı

TEST 01 TEMEL KAVRAMLAR

TEST 01 TEMEL KAVRAMLAR M UHASEB E TEST 01 TEMEL KAVRAMLAR 1. Bir üretim işletmesinde mamullerin satılması aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilebilir? A) Maliyet B) Harcama C) Ödeme D) Gider E) Zarar 2. 620 Satılan Mamul Maliyeti

Detaylı

MUHASEBE TARAMA SORULARI

MUHASEBE TARAMA SORULARI MUHASEBE TARAMA SORULARI TARAMA 01 KAPSAMINA GÖRE MALİYETLER 1. İşletmenin üretim dönemine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir: Aylık kapasite 6.000 birim ve üretim miktarı 4.000 birimdir. Direkt İlk Md.

Detaylı

2015 /2 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAVI SORULARI. 26 Temmuz 2015 - Pazar 16.00-17.30

2015 /2 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAVI SORULARI. 26 Temmuz 2015 - Pazar 16.00-17.30 2015 /2 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAVI SORULARI 26 Temmuz 2015 - Pazar 16.00-17.30 SORU 1: Kuzey" Paslanmaz Çelik Üretim ve Satış A.Ş. de, üretim Toplama ve Hazırlama.

Detaylı

SATILAN MAMUL MALİYETİ TABLOSU

SATILAN MAMUL MALİYETİ TABLOSU BÖLÜM-03 SATILAN MAMUL MALİYETİ TABLOSU SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU İşletmeler ürettikleri ürünleri satış yoluyla kazanca dönüştürmeyi amaç edinmiş kuruluşlardır. Bu açıdan bakıldığında satış fiyatının

Detaylı

20 TEMMUZ /2.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK MALİYET MUHASEBESİ SINAVI SORU VE CEVAPLARI

20 TEMMUZ /2.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK MALİYET MUHASEBESİ SINAVI SORU VE CEVAPLARI 20 TEMMUZ 2008-2008/2.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK MALİYET MUHASEBESİ SINAVI SORU VE CEVAPLARI SORU 1: Bir üretim işletmesinde belirli bir maliyet dönemin de yapılan işlemlere ait açıklamalar

Detaylı

2012/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 18 Mart 2012-Pazar 16:00-17:30 SORULAR

2012/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 18 Mart 2012-Pazar 16:00-17:30 SORULAR 2012/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 18 Mart 2012-Pazar 16:00-17:30 SORULAR SORU 1:. X hammaddesi kullanarak üretim yapan bir işletmenin 2012 yılı Mart ayı hammadde

Detaylı

BÖLÜM-05 STANDART MALİYET VE SAPMA ANALİZİ

BÖLÜM-05 STANDART MALİYET VE SAPMA ANALİZİ BÖLÜM-05 STANDART MALİYET VE SAPMA ANALİZİ 1. Maliyeti hesaplamalarında Maliyet Yöntemini uygulayan bir işletme; tek bir üretim bölümünde, tekbir mamul üretmektedir. İşletmenin standart maliyet kartından

Detaylı

MALİYET MUHASEBESİ SINAVI SORULARI 1 Aralık 2013 Pazar

MALİYET MUHASEBESİ SINAVI SORULARI 1 Aralık 2013 Pazar MALİYET MUHASEBESİ SINAVI SORULARI 1 Aralık 2013 Pazar SORU 1: Tek tip bir mamul üreten AKSÜT işletmesi, standart maliyet yöntemini kullanmaktadır. İşletme çalışma ölçüsü olarak direkt işçilik saati kullanmakta

Detaylı

2014/1 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 16 Mart 2014- Pazar 16.00 17.30

2014/1 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 16 Mart 2014- Pazar 16.00 17.30 2014/1 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 16 Mart 2014- Pazar 16.00 17.30 SORU 1: (30 P.) XYZ üretim işletmesinde 31.12.2013 tarihli genel geçici mizandan

Detaylı

2009/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ. 6 Aralık 2009-Pazar 16:00-17:30 SORULAR

2009/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ. 6 Aralık 2009-Pazar 16:00-17:30 SORULAR 2009/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 6 Aralık 2009-Pazar 16:00-17:30 SORULAR SORU 1: FERAY İşletmesi tek aşamada tek bir mamulün üretimini yapmaktadır. İşletme hammaddenin

Detaylı

DEHA EĞİTİM KURUMLARI

DEHA EĞİTİM KURUMLARI SORU 1 AB mobilya üretim işletmesi maliyetlerini normal maliyet, fiili maliyet ve sipariş maliyeti yöntemlerinden oluşan maliyet sistemini kullanarak hesaplamaktadır. İşletme 01.12.2012 de SAT11 nolu sipariş

Detaylı

2015/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 22 Mart 2015-Pazar 16:00-17:30

2015/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 22 Mart 2015-Pazar 16:00-17:30 2015/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 22 Mart 2015-Pazar 16:00-17:30 SORULAR SORU 1: Modern Mobilya üretim ve satış işletmesi Ocak 2015 ayında 550 kodlu genç odası

Detaylı

2013 / 2. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 30 HAZİRAN 2013

2013 / 2. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 30 HAZİRAN 2013 2013 / 2. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 30 HAZİRAN 2013 Soru 1) Maliyetlerini aylık olarak belirleyen bir işletmenin Temmuz ayına, ilişkin üretim maliyetleri

Detaylı

MALİYET MUHASEBESİ SİSTEMLERİ. Normal Maliyet Sistemi: DİMM+DİS+DGÜG+(SGÜG x Kapasite kullanım oranı)

MALİYET MUHASEBESİ SİSTEMLERİ. Normal Maliyet Sistemi: DİMM+DİS+DGÜG+(SGÜG x Kapasite kullanım oranı) 1 MALİYET MUHASEBESİ TÜM FORMÜLLER MALİYET MUHASEBESİ SİSTEMLERİ Tam Maliyet Sistemi: (DİMMG+DİG+DEĞİŞKEN GÜG+SABİT GÜG) Değişken Maliyet Sistemi: (DİMMG+DİG+DEĞİŞKEN GÜG) Normal Maliyet Sistemi: DİMM+DİS+DGÜG+(SGÜG

Detaylı

SMMM YETERLİLİK MALİYET / SAPMA ANALİZİ

SMMM YETERLİLİK MALİYET / SAPMA ANALİZİ 1. Maliyeti hesaplamalarında Standart Maliyet Yöntemini uygulayan bir işletme; tek bir üretim bölümünde, tekbir mamul üretmektedir. İşletmenin standart maliyet kartından aşağıdaki bilgiler tespit edilmiştir.

Detaylı

2011/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 13 Mart 2011-Pazar 16:00-17:30 SORULAR

2011/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 13 Mart 2011-Pazar 16:00-17:30 SORULAR 2011/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 13 Mart 2011Pazar 16:0017:30 SORULAR SORU 1: Zirve A.Ş. plastik ev ve sanayi malzemeleri üreten bir işletmedir. Üretim A ve

Detaylı

2013 / 1. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAVI SORULARI 17 Mart 2013 - Pazar 16.00-17.30

2013 / 1. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAVI SORULARI 17 Mart 2013 - Pazar 16.00-17.30 2013 / 1. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAVI SORULARI 17 Mart 2013 - Pazar 16.00-17.30 SORU 1. (50 PUAN) A üretim işletmesinin ve 01.03.2013'te faaliyete başlayan

Detaylı

2010/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK MAZERET SINAVLARI SORU VE CEVAPLARI MALİYET MUHASEBESİ 18 Temmuz 2010-Pazar 16:00-17:30 SORULAR

2010/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK MAZERET SINAVLARI SORU VE CEVAPLARI MALİYET MUHASEBESİ 18 Temmuz 2010-Pazar 16:00-17:30 SORULAR 2010/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK MAZERET SINAVLARI SORU VE CEVAPLARI MALİYET MUHASEBESİ 18 Temmuz 2010-Pazar 16:00-17:30 SORULAR SORU 1: A İşletmesinin 2009 yılı faaliyet sonuçlarına ait

Detaylı

2010/2.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI SORU VE CEVAPLARI MALİYET MUHASEBESİ 4 Temmuz 2010-Pazar 16:00-17:30 SORULAR

2010/2.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI SORU VE CEVAPLARI MALİYET MUHASEBESİ 4 Temmuz 2010-Pazar 16:00-17:30 SORULAR 2010/2.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI SORU VE CEVAPLARI MALİYET MUHASEBESİ 4 Temmuz 2010-Pazar 16:00-17:30 SORULAR SORU 1: AYSAN tek mamul üretimini iki aşamada (X ve Y bölümlerinde) gerçekleştiren

Detaylı

2014/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 16 Mart 2014-Pazar 16:00-17:30 SORULAR

2014/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 16 Mart 2014-Pazar 16:00-17:30 SORULAR 2014/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 16 Mart 2014-Pazar 16:00-17:30 SORULAR SORU 1: XYZ üretim işletmesinde 31.12.2013 tarihli genel geçici mizandan, gelir tablosu

Detaylı

2013/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 1 Aralık 2013-Pazar 16:00-17:30 SORULAR

2013/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 1 Aralık 2013-Pazar 16:00-17:30 SORULAR 2013/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 1 Aralık 2013-Pazar 16:00-17:30 SORULAR SORU 1: Tek tip bir mamül üreten AKSÜT işletmesi,standart maliyet yöntemini kullanmaktadır.işletme

Detaylı

MALİYET MUHASEBESİ ÇIKMIŞ SORULAR ÇÖZÜMLÜ CEVAPLAR 02.11.2013

MALİYET MUHASEBESİ ÇIKMIŞ SORULAR ÇÖZÜMLÜ CEVAPLAR 02.11.2013 MALİYET MUHASEBESİ ÇIKMIŞ SORULAR ÇÖZÜMLÜ CEVAPLAR 02.11.2013 16. ECE İşletmesi nin Mart ayına ilişkin bazı finansal bilgileri şöyledir: Türk Lirası Dönembaşı Yarı Mamul Maliyeti : 42.000 Dönembaşı Mamul

Detaylı

I. TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR

I. TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR Bölüm01- Temel Kavramlar I. TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR Maliyet Muhasebesi : Bir işletmede üretilen mal ve hizmet birimlerinin elde edilmesi ve bunların alıcılara ulaştırılıp paraya çevrilmesi için, işletmenin

Detaylı

2014/3 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 2 Kasım 2014- Pazar 16.00 17.30. Gid.Yeri

2014/3 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 2 Kasım 2014- Pazar 16.00 17.30. Gid.Yeri 2014/3 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 2 Kasım 2014- Pazar 16.00 17.30 SORU 1: Hayal üretim iģletmesinde 10 ve 20 nolu esas üretim giderleri ile X ve Z

Detaylı

2015/1 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 22 Mart 2015- Pazar 16.00 17.30

2015/1 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 22 Mart 2015- Pazar 16.00 17.30 2015/1 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 22 Mart 2015- Pazar 16.00 17.30 SORU 1: Modern Mobilya üretim ve satış işletmesi Ocak 2015 ayında 550 kodlu genç

Detaylı

DEHA EĞİTİM KURUMLARI

DEHA EĞİTİM KURUMLARI 1 2 CEVAP 1: 1) Standart birim maliyetler = 100+ 250 +250 = 600TL/birim Toplam Maliyet = 600TL/birim x 9.000 birim= 5.400.000 TL Fiili maliyete göre birim maliyetlerin hesaplanması; Direkt İlk Madde ve

Detaylı

(FİİLİ STANDART) X FİİLİ / STANDART İçeride para var mı? Var Yok

(FİİLİ STANDART) X FİİLİ / STANDART İçeride para var mı? Var Yok (FİİLİ STANDART) X FİİLİ / STANDART İçeride para var mı? Var Yok Zaten belli ne kadar kullanacağımız Sonuçta yıllardır aynı işi yapıyoruz. Artık STANDARDA bağladık. Süleyman bir hata Olmasın. Niye farklı

Detaylı

MALİYET MUHASEBESİ. Prof. Dr. Kadir Gürdal AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi e-posta:

MALİYET MUHASEBESİ. Prof. Dr. Kadir Gürdal AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi e-posta: MALİYET MUHASEBESİ Prof. Dr. Kadir Gürdal AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi e-posta: kadirgurdal@ankara.edu.tr Örnek: 7/A Seçeneği - DİMMG İşletmenin dönem başı ilk madde ve malzeme stoku 27 000 TL. tutarındadır.

Detaylı

GİDERLERİN HİZMET MALİYETİNE YÜKLENMESİ

GİDERLERİN HİZMET MALİYETİNE YÜKLENMESİ ÖĞR. GÖR. PINAR DOĞANAY PAYZİNER GİDERLERİN HİZMET İNE YÜKLENMESİ 13. HAFTA DERS İÇERİĞİ Giderlerin Hizmet Maliyetlerine Yüklenmesi (3. Dağıtım) Maliyetlendirme Yöntemleri Maliyetin Kapsamına Göre Maliyetlendirme

Detaylı

2010/1.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MAZERET SINAVLARI SORU VE CEVAPLARI YÖNETİM MUHASEBESİ 24 Temmuz 2010-Cumartesi 10:00

2010/1.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MAZERET SINAVLARI SORU VE CEVAPLARI YÖNETİM MUHASEBESİ 24 Temmuz 2010-Cumartesi 10:00 2010/1.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MAZERET SINAVLARI SORU VE CEVAPLARI YÖNETİM MUHASEBESİ 24 Temmuz 2010-Cumartesi 10:00 SORULAR SORU 1: Aşağıdaki kavramları tanımlayınız. a. Esnek Bütçe ve Statik Bütçe

Detaylı

www.aktifonline.net 2014/1 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 29 Haziran 2014- Pazar 16.00 17.

www.aktifonline.net 2014/1 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 29 Haziran 2014- Pazar 16.00 17. 2014/1 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SINAV SORULARI 29 Haziran 2014- Pazar 16.00 17.30 SORU 1: Yel değirmencilik işletmesi üreticilerinden %8 KDV dahil toplamda 21.600

Detaylı

2012/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 2 Aralık 2012-Pazar 16:00-17:30 SORULAR

2012/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 2 Aralık 2012-Pazar 16:00-17:30 SORULAR 2012/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 2 Aralık 2012-Pazar 16:00-17:30 SORULAR SORU 1: AB mobilya üretim işletmesi maliyetlerini, normal maliyet, fiili maliyet ve

Detaylı

www.saitkaygusuz.com skaygusuz@uludag.edu.tr STOKLAR TMS-2

www.saitkaygusuz.com skaygusuz@uludag.edu.tr STOKLAR TMS-2 1 STOKLAR TMS-2 Üretim İşletmelerinde Stoklar 2 Stoklar aynı zamanda işletme tarafından üretilen mamulleriya da üretimde olan yarı mamulleri ve üretim sürecinde kullanılmak üzere bekleyen ilk madde ve

Detaylı

Satışların Maliyeti Tablosu Fon Akım Tablosu Nakit Akım Tablosu Kar Dağıtım tablosu Özkaynaklar Değişim Tablosu Net İşletme Sermayesi Değişim Tablosu

Satışların Maliyeti Tablosu Fon Akım Tablosu Nakit Akım Tablosu Kar Dağıtım tablosu Özkaynaklar Değişim Tablosu Net İşletme Sermayesi Değişim Tablosu EK MALİ TABLOLAR Ek mali tablolar genel olarak bilanço ve gelir tablosundan yararlanılarak hazırlanan ve onları tamamlayan, işletme analizine yardımcı olan tablolardır. Satışların Maliyeti Tablosu Fon

Detaylı

BİRİNCİ DAĞITIM: İKİNCİ DAĞITIM:

BİRİNCİ DAĞITIM: İKİNCİ DAĞITIM: GİDER DAĞITIMI Gider dağıtımı üç başlık altında ele alınmaktadır. Bunlar: BİRİNCİ DAĞITIM: Giderlerin ilgili tüm gider yerlerine dağıtımı. İKİNCİ DAĞITIM: Yardımcı üretim ve yardımcı hizmet gider yerleri

Detaylı

MALİYET MUHASEBESİ. - Arge Giderleri - Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri Faaliyet Giderleri Dönem Giderleri

MALİYET MUHASEBESİ. - Arge Giderleri - Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri Faaliyet Giderleri Dönem Giderleri Üretilen Mamulün Maliyeti; MALİYET MUHASEBESİ Üretim işletmelerinde mamül maliyetini oluşturan 3 tane maliyet kalemi vardır. A) Direk ilk madde ve malzeme maliyeti B) Direk işçilik maliyeti C) Genel üretim

Detaylı

KAPSAMLARINA GÖRE MALİYET YÖNTEMLERİ SAĞLIK YÖNETİMİ. HAZIRLAYAN Meltem TAŞLI

KAPSAMLARINA GÖRE MALİYET YÖNTEMLERİ SAĞLIK YÖNETİMİ. HAZIRLAYAN Meltem TAŞLI KAPSAMLARINA GÖRE MALİYET YÖNTEMLERİ SAĞLIK YÖNETİMİ HAZIRLAYAN Meltem TAŞLI İÇERİK Kapsamlarına Göre Yöntemleri Tam Yöntemi Değişken Yöntemi Normal Yöntemi Asal (Direkt) Yöntemi Örnek 1 Örnek 2 2 Kapsamına

Detaylı

Murat KÖSEOĞLU Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Murat KÖSEOĞLU Serbest Muhasebeci Mali Müşavir VERGİ MEVZUATI ve UYGULAMASI SORU 1) Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre; a-kurumlar vergisine tabi kurumları sadece sayınız. b-tam mükellefiyet ve Dar mükellefiyet kavramlarını sadece açıklayınız. SORU-2)

Detaylı

Elbistan Meslek Yüksek Okulu Bahar Yarıyılı

Elbistan Meslek Yüksek Okulu Bahar Yarıyılı Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2012 2013 Bahar Yarıyılı 27 Mar. 2013 Öğr. Gör. Murat KEÇECİOĞLU Temel Mali Tablolar GELİR TABLOSU : Bir işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği gelirleri ve bu geliri elde

Detaylı

Maliyet Muhasebesi ANKARA

Maliyet Muhasebesi ANKARA Maliyet Muhasebesi ANKARA Kavramlar Harcama: nakit veya benzeri araçlarla ödemede bulunma veya ödeme vaadinde bulunma şeklinde tanımlanabilir. Maliyet: Genel anlamıyla maliyet, hedeflenen bir sonuca ulaşmak

Detaylı

Satışların Maliyeti Tablosu Fon Akım Tablosu Nakit Akım Tablosu Kar Dağıtım tablosu Özkaynaklar Değişim Tablosu Net İşletme Sermayesi Değişim Tablosu

Satışların Maliyeti Tablosu Fon Akım Tablosu Nakit Akım Tablosu Kar Dağıtım tablosu Özkaynaklar Değişim Tablosu Net İşletme Sermayesi Değişim Tablosu EK MALİ TABLOLAR Ek mali tablolar genel olarak bilanço ve gelir tablosundan yararlanılarak hazırlanan ve onları tamamlayan, işletme analizine yardımcı olan tablolardır. Satışların Maliyeti Tablosu Fon

Detaylı

BÖLÜM-06 GİDERLERİN DAĞITIMI

BÖLÜM-06 GİDERLERİN DAĞITIMI BÖLÜM-06 GİDERLERİN DAĞITIMI Mamul maliyetlerini oluşturan direkt ilk madde ve malzeme giderleriyle, direkt işçilik giderleri dışında kalan, üretimle ilgili diğer giderlere; genel üretim giderleri diyoruz.

Detaylı

G.M.K. Bulvarı No: 71 Maltepe / Ankara

G.M.K. Bulvarı No: 71 Maltepe / Ankara 2016/2 DÖNEM SERBEST MUHASEBESİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI MALİYET MUHASEBESİ SORULARI 28 Ağustos 2016 Cumartesi Soru 1: Venüs1 üretim işletmesinde 10 ve 20 no lu Esas Üretim Gider Yerleri (EÜGY) ile 80 ve

Detaylı

2018/1. Dönem Yeminli Mali Müşavirlik Sınavı Yönetim Muhasebesi 2 Nisan 2018 Pazartesi (Sınav Süresi 2 Saat)

2018/1. Dönem Yeminli Mali Müşavirlik Sınavı Yönetim Muhasebesi 2 Nisan 2018 Pazartesi (Sınav Süresi 2 Saat) 2018/1. Dönem Yeminli Mali Müşavirlik Sınavı Yönetim Muhasebesi 2 Nisan 2018 Pazartesi 18.00 (Sınav Süresi 2 Saat) Sorular Soru 1.Batu şirketi tek bir mamulün üretimini gerçekleştirmekte ve yılda 80.000

Detaylı

Maliyet Muhasebesi GENEL BİLGİLER

Maliyet Muhasebesi GENEL BİLGİLER Maliyet Muhasebesi GENEL BİLGİLER Kürşat ÖZDEMİR Genel Bilgiler Temel Kavramlar İşletme Bilgi Sistemi Maliyet Muhasebesi - Tanımı - Amacı MALİYET NEDİR? Bir malı veya hizmeti yapmak ve satmak için, doğrudan

Detaylı

ÜRETİM İŞLETMESİNDE 7/A UYGULAMASI

ÜRETİM İŞLETMESİNDE 7/A UYGULAMASI ÜRETİM İŞLETMESİNDE 7/A UYGULAMASI Kimya San. Üretim İşletmesinde Ocak 2009 Dönemine Ait Maliyetle İlgili İşlemler şöyle Gerçekleşmiştir: İşletmenin geçen dönemden devreden 1.000.000 TL lık yarı mamülü,

Detaylı

YETERLİLİK Finansal Tablolar Analizi Soru01

YETERLİLİK Finansal Tablolar Analizi Soru01 01. ZTE işletmesine ait 4 yıllık mali durum ve 2017 yılı faaliyet sonuçlarını gösteren tablolar ekli listede sunulmaktadır. İşletmeye ait aşağıdaki verilmiş olan bilgileri hesaplayıp, yorumlayınız. (a)

Detaylı

I. TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR

I. TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR BÖLÜM 01 TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR I. TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR Maliyet Muhasebesi : Bir işletmede üretilen mal ve hizmet birimlerinin elde edilmesi ve bunların alıcılara ulaştırılıp paraya çevrilmesi

Detaylı

MALİYET MUHASEBESİ. 1- Maliyet muhasebesi ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?(2004/2)

MALİYET MUHASEBESİ. 1- Maliyet muhasebesi ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?(2004/2) MALİYET MUHASEBESİ 1- Maliyet muhasebesi ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?(2004/2) A) Olanaklar ölçüsünde maliyetlerin düşürülmesini sağlayacak yöntemler geliştirir. B) Üretim

Detaylı

BÖLÜM-04 ORTAK ÜRÜNLER

BÖLÜM-04 ORTAK ÜRÜNLER BÖLÜM-04 ORTAK ÜRÜNLER Muhasebesi -04- Ürünler (Birleşik ) Birden çok mamulün bir arada üretildiği üretim sürecidir. Petrol, havagazı, madencilik, yağ, süt ve et mamulleri gibi bazı üretim dallarında,

Detaylı

FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ

FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ 2011/2.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ 3 Temmuz 2011-Pazar 13:30-15:00 SORULAR SORU 1: Tek Düzen Muhasebe Sistemine göre düzenlenen (Çok Kademeli Rapor Tipi-Özet-Ayrıntılı)

Detaylı

MALATYA SMMMO - TESMER MALĐYET MUHASEBESĐ KURS NOTLARI. M.Bahadır r ALTAŞ

MALATYA SMMMO - TESMER MALĐYET MUHASEBESĐ KURS NOTLARI. M.Bahadır r ALTAŞ MALATYA SMMMO - TESMER MALĐYET MUHASEBESĐ KURS NOTLARI ŞUBAT-2010 M.Bahadır r ALTAŞ Maliyet Muhasebesi ile Finansal Muhasebe Arasındaki Farklar Finansal Muhasebe Đç ve dışd gruplara bilgi verir Tutarlar

Detaylı

KASA SATICILAR ALINAN ÇEKLER ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR BANKALAR DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL

KASA SATICILAR ALINAN ÇEKLER ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR BANKALAR DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL 2017 1. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI FİNANSAL MUHASEBE SINAV SORUSU 26 MART 2017 PAZAR 09:00-12:00 Kamyon parçası üreten KUZEY A.Ş. nin 31.12.2015 yılı kapanış bilançosu aşağıda verilmektedir.

Detaylı

I. TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR

I. TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR BÖLÜM 01 TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR I. TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR Maliyet Muhasebesi : Bir işletmede üretilen mal ve hizmet birimlerinin elde edilmesi ve bunların alıcılara ulaştırılıp paraya çevrilmesi

Detaylı

2014/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 16 Mart 2014-Pazar 09:00-12:00

2014/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 16 Mart 2014-Pazar 09:00-12:00 2014/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 16 Mart 2014-Pazar 09:00-12:00 SORU:1: TANIR Ticaret AŞ nin 31.12.2013 tarihinde düzenlenen genel geçici mizanı ve 31.12.2013

Detaylı

2015/1.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI YÖNETİM MUHASEBESİ 30 Mart 2015-Pazartesi 18:00

2015/1.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI YÖNETİM MUHASEBESİ 30 Mart 2015-Pazartesi 18:00 2015/1.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI YÖNETİM MUHASEBESİ 30 Mart 2015Pazartesi 18:00 SORULAR SORU 1 (25 Puan) : Tek bir mamul üretip satan ve normal kapasitesi 10.000 birim olan bir imalat işletmesinde

Detaylı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM MALİYET MUHASEBESİNE GİRİŞ

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM MALİYET MUHASEBESİNE GİRİŞ İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM MALİYET MUHASEBESİNE GİRİŞ I. MALİYET MUHASEBESİNE GİRİŞ... 3 1. MALİYET MUHASEBESİNE İLİŞKİN ANA KAVRAMLAR... 3 1.1. Gider Kavramı... 3 1.2. Harcama Kavramı... 3 1.3. Maliyet

Detaylı

6. GELİR TABLOSU HESAPLARI İşletmenin faaliyet dönemine ilişkin brüt satışları, satış-indirimleri satışların maliyeti, faaliyet giderleri, diğer

6. GELİR TABLOSU HESAPLARI İşletmenin faaliyet dönemine ilişkin brüt satışları, satış-indirimleri satışların maliyeti, faaliyet giderleri, diğer 6. GELİR TABLOSU HESAPLARI İşletmenin faaliyet dönemine ilişkin brüt satışları, satışindirimleri satışların maliyeti, faaliyet giderleri, diğer faaliyetlerden gelir ve kârlar, diğer faaliyetlerden gider

Detaylı

B HESAP PLANI 1 DÖNEN VARLIKLAR 10 HAZIR DEĞERLER 100 KASA 101 ALINAN ÇEKLER 102 BANKALAR 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ (-)

B HESAP PLANI 1 DÖNEN VARLIKLAR 10 HAZIR DEĞERLER 100 KASA 101 ALINAN ÇEKLER 102 BANKALAR 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ (-) B HESAP PLANI 1 DÖNEN VARLIKLAR 10 HAZIR DEĞERLER 100 KASA 101 ALINAN ÇEKLER 102 BANKALAR 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ (-) 104 105 106 107 108 DİĞER HAZIR DEĞERLER 109 11 MENKUL KIYMETLER 110 HİSSE

Detaylı

Tek Düzen Hesap Planı, Muhasebe Hesap Kodları 1. DÖNEN VARLIKLAR 10. Hazır Değerler 100. Kasa 101. Alınan Çekler 102. Bankalar 103.

Tek Düzen Hesap Planı, Muhasebe Hesap Kodları 1. DÖNEN VARLIKLAR 10. Hazır Değerler 100. Kasa 101. Alınan Çekler 102. Bankalar 103. Tek Düzen Hesap Planı, Muhasebe Hesap Kodları 1. DÖNEN VARLIKLAR 10. Hazır Değerler 100. Kasa 101. Alınan Çekler 102. Bankalar 103. Verilen Çekler Ve Ödeme Emirleri(-) 108. Diğer Hazır Değerler 11. Menkul

Detaylı

3) I- Yapılan işle ilgili katlanılan sözleşme maliyetlerinin öngörülen toplam inşaat maliyetlerine

3) I- Yapılan işle ilgili katlanılan sözleşme maliyetlerinin öngörülen toplam inşaat maliyetlerine 1) Bir inşaat taahhüt işletmesi, taahhüt etmiş olduğu bina inşaatında çalıştırdığı iş makineleri için aldığı yakıtlara 500TL+KDV tutarında ödemede bulunmuştur. Ödemede yakıt bedeli 7/A sisteminde, hangi

Detaylı

2015/2.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI YÖNETİM MUHASEBESİ 3 Ağustos 2015-Pazartesi 18:00

2015/2.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI YÖNETİM MUHASEBESİ 3 Ağustos 2015-Pazartesi 18:00 2015/2.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI YÖNETİM MUHASEBESİ 3 Ağustos 2015-Pazartesi 18:00 SORULAR SORU 1: Tek mamul üretip satan bir firma 2013 yılında hem farklılaşma (üstün kalite) hem de maliyet

Detaylı

TEKDÜZEN MUHASEBE HESAP PLANI

TEKDÜZEN MUHASEBE HESAP PLANI www.isvesosyalguvenlik.com Mevzuat Bilgi Kültür - Haber Platformu TEKDÜZEN MUHASEBE HESAP PLANI 1 DÖNEN VARLIKLAR 10 HAZIR DEĞERLER 100 KASA 101 ALINAN ÇEKLER 102 BANKALAR 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ

Detaylı

2017/3. Dönem Yeminli Mali Müşavirlik Sınavı Yönetim Muhasebesi 20 Kasım 2017 Pazartesi (Sınav Süresi 2 Saat)

2017/3. Dönem Yeminli Mali Müşavirlik Sınavı Yönetim Muhasebesi 20 Kasım 2017 Pazartesi (Sınav Süresi 2 Saat) 2017/3. Dönem Yeminli Mali Müşavirlik Sınavı Yönetim Muhasebesi 20 Kasım 2017 Pazartesi 18.00 (Sınav Süresi 2 Saat) Sorular -I- SORULAR (10P) 1-İşletmenin tüm bölümleri ve değer zinciri elemanlarının (tedarikçiler,

Detaylı

2017/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 10 ARALIK 2017 / 09:00-12:00

2017/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 10 ARALIK 2017 / 09:00-12:00 2017/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 10 ARALIK 2017 / 09:00-12:00 SORU ) Poyraz Kırtasiye Malzemeleri Ticareti Anonim Şirketinin 31.09.2016 tarihindeki geçici mizanı

Detaylı

2018/1. Dönem Yeminli Mali Müşavirlik Sınavı İleri Düzeyde Finansal Muhasebe 30 Mart 2018 Cuma (Sınav Süresi 2 Saat)

2018/1. Dönem Yeminli Mali Müşavirlik Sınavı İleri Düzeyde Finansal Muhasebe 30 Mart 2018 Cuma (Sınav Süresi 2 Saat) Soru 1- Aşağıdaki kavramları açıklayınız: a) Sözleşme yükümlülüğü (5 puan) b) Yatırım işletmesi (5 puan) c) Kontrol gücü olmayan paylar (5 puan) d) Aktif piyasa (5 puan) 2018/1. Dönem Yeminli Mali Müşavirlik

Detaylı

SMMM YETERLİLİK FİNANSAL MUHASEBE

SMMM YETERLİLİK FİNANSAL MUHASEBE SMMM YETERLİLİK FİNANSAL MUHASEBE MONOGRAFİ 01 201X/X. DÖNEM / SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE Mart / Temmuz / Aralık Pazar 09.00-12.00 ZTE Ticaret A.Ş. ye ait 31.12.2016

Detaylı

TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU İZLEME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME BAŞKAN YARDIMCILIĞI MALİYET ANALİZİ DAİRE BAŞKANLIĞI. Yrd. Doç. Dr. Serap DURUKAN KÖSE

TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU İZLEME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME BAŞKAN YARDIMCILIĞI MALİYET ANALİZİ DAİRE BAŞKANLIĞI. Yrd. Doç. Dr. Serap DURUKAN KÖSE SAĞLIK KURUMLARINDA MALİYET MUHASEBESİ TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU İZLEME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME BAŞKAN YARDIMCILIĞI MALİYET ANALİZİ DAİRE BAŞKANLIĞI Maliyet muhasebesinin muhasebe sistemi içindeki

Detaylı

TEKP 409 TEKSTİL TERBİYESİNDE ÜRETİM VE MALİYET HESAPLARI

TEKP 409 TEKSTİL TERBİYESİNDE ÜRETİM VE MALİYET HESAPLARI T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TEKSTİL MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2017-2018 Öğretim Yılı Güz Dönemi TEKP 409 TEKSTİL TERBİYESİNDE ÜRETİM VE MALİYET HESAPLARI Seçmeli Lisans Dersi (2 0 2) Yrd. Doç. Dr. İlhan ÖZEN Erciyes

Detaylı

2015 / 2. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALI MÜŞAVİRLİK SINAVI FİNANSAL MUHASEBE SINAVI SORU VE CEVAPLARI 26 Temmuz 2015 - Pazar 09.00-12.

2015 / 2. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALI MÜŞAVİRLİK SINAVI FİNANSAL MUHASEBE SINAVI SORU VE CEVAPLARI 26 Temmuz 2015 - Pazar 09.00-12. 2015 / 2. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALI MÜŞAVİRLİK SINAVI FİNANSAL MUHASEBE SINAVI SORU VE CEVAPLARI 26 Temmuz 2015 - Pazar 09.00-12.00 AKTİF (X) ANONİM ŞİRKETİ nin 31.12.2013 BİLANÇOSU PASİF 100 KASA

Detaylı

AKTİF Güney Batı Ticaret İşletmesi 31/12/2011 Tarihli Bilançosu PASİF

AKTİF Güney Batı Ticaret İşletmesi 31/12/2011 Tarihli Bilançosu PASİF 2013/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 1 Aralık 2013-Pazar 09:00-12:00 SORULAR Güney Batı Ticaret İşletmesi nin 31/12/2011 tarihli bilançosu aşağıdaki gibidir: AKTİF

Detaylı

MALĐYET SĐSTEMLERĐ (SAFHA MALĐYET SĐSTEMĐ)

MALĐYET SĐSTEMLERĐ (SAFHA MALĐYET SĐSTEMĐ) Đstanbul Teknik Üniversitesi Tekstil Teknolojileri ve Tasarımı Fakültesi 2009 2010 Öğretim Yılı Güz Yarıyılı TEK485 MALİYET MUHASEBESİ BÖLÜM 8 MALĐYET SĐSTEMLERĐ (SAFHA MALĐYET SĐSTEMĐ) ĐTÜ Tekstil Müh.

Detaylı

Yrd.Doç.. Dr. Hasan ALKAN GELİR R TABLOSU

Yrd.Doç.. Dr. Hasan ALKAN GELİR R TABLOSU MUHASEBE Yrd.Doç.. Dr. Hasan ALKAN GELİR R TABLOSU GELİR TABLOSU= KAR/ ZARAR CETVELİ (TABLOSU) Bir işletmenin belli bir döneme ait faaliyet sonuçlarını (kar veya zarar) gösteren tablodur. Gelir tablosu,

Detaylı

2 TEMMUZ 2011 TARİHİNDE YAPILAN 2011/2.DÖNEM A GRUBU STAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ SORU VE CEVAPLARI

2 TEMMUZ 2011 TARİHİNDE YAPILAN 2011/2.DÖNEM A GRUBU STAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ SORU VE CEVAPLARI 2 TEMMUZ 2011 TARİHİNDE YAPILAN 2011/2DÖNEM A GRUBU STAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ SORU VE CEVAPLARI SORULAR SORU-1: 3568 Sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu na

Detaylı

Maliyet ve Yönetim Muhasebesine Giriş 1

Maliyet ve Yönetim Muhasebesine Giriş 1 İŞLE 305 Maliyet ve Yönetim Muhasebesine Giriş 1 Yrd. Doç. Dr. Ali COŞKUN İşletme (Türkçe) Bölümü 2007-2008 Güz Yarıyılı Muhasebe Sistemi İşletme hakkında, işletmede çıkarı bulunan taraflara bilgi sağlayan

Detaylı

,- 0, ,- 0,-

,- 0, ,- 0,- 2018/3 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI FİNANSAL MUHASEBE SINAV SORU VE CEVAPLARI 2018 yılı Ocak yılı ayında kurulan RÜZGAR OTEL Ticaret Limited Şirketi nin 31 Eylül 2018 tarihli geçici

Detaylı

2011/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE. 13 Mart 2011-Pazar 09:00-12:00

2011/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE. 13 Mart 2011-Pazar 09:00-12:00 2011/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 13 Mart 2011-Pazar 09:00-12:00 SORU: ABC Ticaret işletmesinin 31.12.2009 Tarihli Bilançosu ile 01.01.2010-31.12.2010 hesap döneminde

Detaylı

GÜNLÜK DEFTER (YEVMİYE) KAYITLARI 100 KASA HESABI 15.900,- 101 ALINAN ÇEKLER 33.000,- 102 BANKALAR HESABI 100.500,- 120 ALICILAR 90.700,- 121 ALACAK SENETLERİ HESABI 132.600,- 128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR

Detaylı

Endirekt Giderler II. ÜRETİM GİDERLERİ İlk Madde ve Malzeme Giderleri Direkt İlk Madde ve Malzemeler

Endirekt Giderler II. ÜRETİM GİDERLERİ İlk Madde ve Malzeme Giderleri Direkt İlk Madde ve Malzemeler İÇİNDEKİLER I. YÖNETİM MUHASEBESİNE GİRİŞ... 2 1. YÖNETİM MUHASEBESİNİN TANIMI VE KAPSAMI... 2 2. YÖNETİM MUHASEBESİNİN AMAÇLARI... 4 3. YÖNETİM MUHASEBESİ, MALİYET MUHASEBESİ VE FİNANSAL MUHASEBE ARASINDAKİ

Detaylı

DB Stok Miktarı 1500 adet ne olmaz 3500 adette stokta bulunduralım.

DB Stok Miktarı 1500 adet ne olmaz 3500 adette stokta bulunduralım. Ne kadar satabiliriz? Dönem sonunda da Depoda hazır mal var mı acaba? emniyet stoğu baraksak mı Süleyman nerde? acaba? Git oğlum say bakalım depoyu. Tahmini Satış Miktarı 12.000 adet Dönem sonu ne olur

Detaylı

YÖNETİM MUHASEBESİ BURSA SMMMO YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK EĞİTİMLERİ. DOÇ DR. SAİT Y. KAYGUSUZ www.saitkaygusuz.com

YÖNETİM MUHASEBESİ BURSA SMMMO YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK EĞİTİMLERİ. DOÇ DR. SAİT Y. KAYGUSUZ www.saitkaygusuz.com YÖNETİM MUHASEBESİ BURSA SMMMO YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK EĞİTİMLERİ DOÇ DR. SAİT Y. KAYGUSUZ www.saitkaygusuz.com ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ İÇİNDEKİLER KAVRAMLAR

Detaylı

GENEL MUHASEBE SKY 102 MUHASEBE-II

GENEL MUHASEBE SKY 102 MUHASEBE-II GENEL MUHASEBE SKY 102 MUHASEBE-II GELİR TABLOSU 14. Hafta Ders İçeriği Gelir Tablosunun Tanımı ve Kapsamı Gelir Hesapları Gider Hesapları Gelir Tablosu nun Kar/Zarar İle İlgili Hesapları Gelir Tablosu

Detaylı

HİZMET ÜRETİMİNDE YARI VE TAM ÜRETİLMİŞ HİZMET STOKLARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

HİZMET ÜRETİMİNDE YARI VE TAM ÜRETİLMİŞ HİZMET STOKLARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ HİZMET ÜRETİMİNDE YARI VE TAM ÜRETİLMİŞ HİZMET STOKLARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ Prof. Dr. Süleyman YÜKÇÜ GİRİŞ Bilançoda, aktif tabloda, stoklar ana başlığının altında yarı mamuller stok kalemi bulunmaktadır.

Detaylı

2014/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 16 Mart 2014-Pazar 09:00-12:00

2014/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 16 Mart 2014-Pazar 09:00-12:00 2014/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 16 Mart 2014-Pazar 09:00-12:00 SORU:1: TANIR Ticaret AŞ nin 31.12.2013 tarihinde düzenlenen genel geçici mizanı ve 31.12.2013

Detaylı

EK MALİ TABLOLAR-1 2. HAFTA SATIŞLARIN MALİYETİ, KAR DAĞITIM VE FON AKIM TABLOLARI

EK MALİ TABLOLAR-1 2. HAFTA SATIŞLARIN MALİYETİ, KAR DAĞITIM VE FON AKIM TABLOLARI EK MALİ TABLOLAR-1 2. HAFTA SATIŞLARIN MALİYETİ, KAR DAĞITIM VE FON AKIM TABLOLARI SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU p Satışların maliyeti tablosu, gelir tablosunun tamamlayıcısı niteliğinde bir mali tablodur.

Detaylı

2015/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 29 Kasım 2015-Pazar 16:00-17:30

2015/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 29 Kasım 2015-Pazar 16:00-17:30 2015/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 29 Kasım 2015-Pazar 16:00-17:30 SORULAR SORU 1: Y işletmesi tek tip mamulü bir aşamada üretmektedir. Üretim sürecinde fire meydana

Detaylı

MALİYET MUHASEBESİ VE KAYIT DÜZENİ

MALİYET MUHASEBESİ VE KAYIT DÜZENİ ÖĞR. GÖR. PINAR DOĞANAY PAYZİNER MALİYET MUHASEBESİ VE KAYIT DÜZENİ 3. HAFTA DERS İÇERİĞİ İşletme Giderlerinin Sınıflandırılması Tekdüzen Hesap Planında Maliyet Ana Hesapları ÖĞR. GÖR. PINAR DOĞANAY PAYZİNER

Detaylı

2013 / 2. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI FİNANSAL MUHASEBE SINAVI SORULARI 30 HAZİRAN 2013

2013 / 2. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI FİNANSAL MUHASEBE SINAVI SORULARI 30 HAZİRAN 2013 2013 / 2. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI FİNANSAL MUHASEBE SINAVI SORULARI 30 HAZİRAN 2013 SORULAR Kuzey Batı Ticaret İşletmesi'nin 31/11/2012 tarihli mizanı aşağıdaki gibidir: No Hesabın

Detaylı

Yüklenilen Katma Değer Vergisi ve Maliyet İlişkisi. Platform 7/Kasım/2018 Çalışması YMM Adem ÖZZAİM

Yüklenilen Katma Değer Vergisi ve Maliyet İlişkisi. Platform 7/Kasım/2018 Çalışması YMM Adem ÖZZAİM Yüklenilen Katma Değer Vergisi ve Maliyet İlişkisi Platform 7/Kasım/2018 Çalışması YMM Adem ÖZZAİM İstisna teslimler ile indirimli orana tabi işlemlere ilişkin yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen

Detaylı

1. Toprağa bağlılığına göre inşaat sınıflandırmasında, baraj inşaatı aşağıdaki inşaat türlerinden hangisi kapsamındadır?

1. Toprağa bağlılığına göre inşaat sınıflandırmasında, baraj inşaatı aşağıdaki inşaat türlerinden hangisi kapsamındadır? İnşaat ve Gayrimenkul Muhasebesi 20182. Dönem Deneme Sınavı -1-1. Toprağa bağlılığına göre inşaat sınıflandırmasında, baraj inşaatı aşağıdaki inşaat türlerinden hangisi kapsamındadır? A) Konutlar B) Sosyal

Detaylı

2012/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE

2012/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 2012/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 2 Aralık 2012-Pazar 09:00-12:00 SORULAR SORU 1: AHMETLER A.Ş., ticari mal alış satış faaliyeti ile iştigal etmektedir. İşletmenin

Detaylı

1. AKKURT TİCARET İşletmesinin ve Ocak ayında yaptığı işlemler aşağıdaki gibidir. Gerekli Muhasebe kayıtlarını (yevmiye defteri) yapınız?

1. AKKURT TİCARET İşletmesinin ve Ocak ayında yaptığı işlemler aşağıdaki gibidir. Gerekli Muhasebe kayıtlarını (yevmiye defteri) yapınız? Sorular 1. AKKURT TİCARET İşletmesinin ve Ocak ayında yaptığı işlemler aşağıdaki gibidir. Gerekli Muhasebe kayıtlarını (yevmiye defteri) yapınız? a) 03.01.2015 Tarihinde işletmenin Ziraat Bankasındaki

Detaylı

Genel Muhasebe - II. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe ve Finansman Anabilim Dalı

Genel Muhasebe - II. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe ve Finansman Anabilim Dalı Genel Muhasebe - II Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe ve Finansman Anabilim Dalı GELİR TABLOSU HESAPLARI İşletmenin faaliyet dönemine ilişkin gelirlerin, giderlerin,

Detaylı

GAYRİMENKUL DEĞERLEME UZMANLIĞI LİSANSLAMA SINAVI İKİNCİ OTURUM

GAYRİMENKUL DEĞERLEME UZMANLIĞI LİSANSLAMA SINAVI İKİNCİ OTURUM S P K GAYRİMENKUL DEĞERLEME UZMANLIĞI LİSANSLAMA SINAVI İKİNCİ OTURUM GENEL AÇIKLAMA Bu soru kitapçığındaki testler şunlardır: Modül Adı Soru Sayısı 1015 İnşaat ve Gayrimenkul Muhasebesi 25 Bu kitapçıkta

Detaylı

ÜNİTE:1. Maliyet Muhasebesine Giriş ÜNİTE:2. İlk Madde ve Malzeme Maliyetleri ÜNİTE:3. İşçilik Maliyetleri ÜNİTE:4

ÜNİTE:1. Maliyet Muhasebesine Giriş ÜNİTE:2. İlk Madde ve Malzeme Maliyetleri ÜNİTE:3. İşçilik Maliyetleri ÜNİTE:4 ÜNİTE:1 Maliyet Muhasebesine Giriş ÜNİTE:2 İlk Madde ve Malzeme Maliyetleri ÜNİTE:3 İşçilik Maliyetleri ÜNİTE:4 Genel Üretim Maliyetleri ve Maliyet Dağıtımı Birinci Aşaması ÜNİTE:5 Genel Üretim Maliyetleri

Detaylı

DÖNEM SONU İŞLEMLERİ YEVMİYE KAYITLARI

DÖNEM SONU İŞLEMLERİ YEVMİYE KAYITLARI SİRKÜLER RAPOR Sirküler Tarihi: 02.03.2009 Sirküler No: 2009/34 DÖNEM SONU İŞLEMLERİ YEVMİYE KAYITLARI Yeminli Mali Müşavirliğimiz tarafından Kayıtları bilgilerinize sunulmuştur. hazırlanan Dönem Sonu

Detaylı

120Alıcılar Hs , , ,- 0,- 127Diğer Ticari Alacaklar Hs. 01. Kredi Kartlarından ticari Alacak

120Alıcılar Hs , , ,- 0,- 127Diğer Ticari Alacaklar Hs. 01. Kredi Kartlarından ticari Alacak 2018/3 DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI FİNANSAL MUHASEBE SINAV SORU VE CEVAPLARI 2018 yılı Ocak yılı ayında kurulan RÜZGAR OTEL Ticaret Limited Şirketi nin 31 Eylül 2018 tarihli geçici

Detaylı