GRUPTAN HABERLER Bayilerimizle Moskova da Bulufltuk. fi ORTAKLARIMIZ Sistem Mühendislik Alpgiray nflaat UYGULAMALAR

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "GRUPTAN HABERLER Bayilerimizle Moskova da Bulufltuk. fi ORTAKLARIMIZ Sistem Mühendislik Alpgiray nflaat UYGULAMALAR"

Transkript

1 SAYI:28 MART 05 ÜÇ AYDA B R YAYIMLANIR

2 PUSULA Ç NDEK LER / ODE Say : 28 MART 2005 Sahibi ODE Yal t m Sanayi ve Ticaret A.fi. Ad na Orhan Turan Kaptanpafla Mh. Halit Ziya Türkkan Sk. Famas Plaza B Blok K: 14 Okmeydan fiiflli / STANBUL Yaz flleri Müdürü Nesrin Alpak Kaptanpafla Mh. Halit Ziya Türkkan Sk. Famas Plaza B Blok K: 14 Okmeydan fiiflli / STANBUL Yönetim Adresi Kaptanpafla Mh. Halit Ziya Türkkan Sk. Famas Plaza B Blok K: 14 Okmeydan fiiflli / STANBUL Tel: Faks: ode@ode.com.tr Yay n Türü: Yayg n Süreli Yay n Bask Tarihi: Mart 2005 ODE Bölge Müdürlükleri Adana Tel : Ankara Tel : Antalya Tel : Bursa Tel : Diyarbak r Tel : stanbul Avr. Tel : stanbul And. Tel : zmir Tel : Konya Tel : Samsun Tel : Yap m Rota Yay n Yap m Tan t m Tic. Ltd. fiti. Prof. N. Mazhar Ökten Sok. No.1 Rota Binas fiiflli- stanbul Tel: Faks: Bask Tor Ofset San. ve Tic. Ltd. fiti. mam Çeflme Cad. No:26/2 Ayaza a fiiflli/ stanbul Tel: Faks: tor@torofset.com.tr Önerileriniz için iletiflim adresimiz n.alpak@ode.com.tr V ZYON Veli Do an - Turizmde Antalya Gibi Yeni Markalar Yaratmal y z V ZYON Ali B d - Kalitenin Maliyeti Uzun Vadede Ucuza Gelir V ZYON Atilla Göze er - As l Görevimiz Enerji Tasarrufunu Sa lamak Olmal V ZYON Özden Egel - Turizm Teflvik Yasas nda Yal t ma Yer Verilmeli GRUPTAN HABERLER Assen Lazov - Bulgaristan daki Firmam z fiimdi Daha da Güçlü GRUPTAN HABERLER Bayilerimizle Moskova da Bulufltuk REFERANS PROJE Uluslararas Projelerde ODE K-Flex Duct AL CLAD Kullan l yor MAKALE Yap larda Su Yal t m ve ODE Membran Uygulamalar fi ORTAKLARIMIZ Sistem Mühendislik Alpgiray nflaat UYGULAMALAR SEKTÖRDEN HABERLER Yal t m Kârl Yat r m Kampanyas 'na Alt n Sponsor Olarak Destek Veriyoruz ZODER AB Deste i ile E itim Merkezi Aç yor GRUPTAN HABERLER 2004 ODE çin Kalite Y l Oldu; 2005 ise Maliyet Y l Olacak Art k Yuvam Daha S cak Projesi ne Destek Olduk Çat &Cephe 2005 ve stanbul Yap Fuar na Kat l yoruz Membran Üretim Tesisimiz ve ODE Membran Ürünümüz ile 2004 Yal t m Baflar Ödüllerine Aday Olduk BASINDA ODE NSAN KAYNAKLARI

3 LK YAZI / ODE PUSULA MERHABA... Yal t mdaki Gelecek Orhan Turan Genel Müdür Dergimizin bundan önceki son iki say n takip ettiyseniz e er, enerjinin etkin kullan m ve s yal t m n n önemi konusunu ele ald - m z hat rlayacaks n z. Dergimizde, büyük ifl merkezleri, sanayi tesisleri ve konutlardaki enerji kullan m ve buralarda yal t ma verilen öneme dair, konusunda uzmanlaflm fl kiflilerin görüfl ve deneyimlerini aktard m z söyleflilere yer vermifltik. Bu say m zda ise turizm sektöründe enerjinin etkin kullan m ve yal t - m ele al yoruz. Ülkemizin gelir kaynaklar aras nda ilk s ralarda yer alan turizm sektörünün 50 milyar dolar gelir potansiyeline sahip oldu u tahmin ediliyor. Böylesine büyük bir potansiyele sahip bu sektörde enerji maliyetleri önemli bir yer tutuyor. Turizm sektörüne mekanik tesisat ve mimari anlamda hizmet veren, konusunda isim yapm fl kiflilerle yapt m z söyleflilerde, sektörün enerjinin etkin kullan m na yaklafl - m n farkl aç lardan ele almaya çal flt k. Turizm sektöründe faaliyet gösteren iflletmelerin maliyet bütçelerinde %16 gibi büyük bir paya sahip olan enerji konusunda bu sektöre hizmet veren herkesi bilinçlendirmenin flart oldu u vurgulanan söyleflilerimizi, zevkle okuyaca n z tahmin ediyorum. ZODER, enerji kaynaklar n n temininde gün geçtikçe d fla ba ml olma oran artan ülkemizde, kamuoyundaki yal t m bilincini art rmak ve yal t m n sa lad fayday daha büyük kitlelere anlatabilmek için Yal t m Kârl Yat r m slogan yla bir kampanya bafllatt. Firmam z n Alt n sponsor kategorisinde destek verdi i kampanya, iki y l gibi genifl bir süreyi kapsayan bir etkinlik program na sahip. Son derece titiz bir çal flma sonunda haz rlanan ve ses getirece ine inand m z bu kampanyan n, son y llarda küçülme gösteren inflaat sektörüne ra men her y l minimum %15 oran nda büyümeyi baflaran yal t m sektörüne, önemli katk lar sa layaca görüflündeyim. Önümüzdeki y llarda daha h zl bir büyüme trendi yakalayaca n düflündü üm sektörümüzle birlikte, ODE olarak biz de büyümemizi sürdürece iz y l ndaki ODE için flimdiden haz rland m z daha önceki yaz lar mda belirtmifltim. 2010'a kadar her y l minimum %15 büyümeyi hedefleyen firmam z n 2005 y l hedefi 40 milyon dolar y l ndaki ciro hedefimiz ise 100 milyon dolar y l nda kaliteye yönelik yat r mlar n tamamlayan firmam z n, 2005 y l ndaki çal flmalar a rl kl olarak maliyetlerimizi düflürmeye yönelik olacak. Bu y l içinde Is - pan üretim kapasitemizi art rma yat r m n n d fl nda, yeni bir üretim yat r m yapma plan m z yok. Ama 2006 ve sonras nda gerçeklefltirece imiz yat r mlar için fizibilite çal flmalar m z devam ediyor. Geçen y l uygulamaya bafllad m z %100 bayi üzerinden sat fl stratejisi ile bayiler üzerinden sat fl m z 2004'de %70 seviyelerine ulaflt. 2006'ya kadar %100 oran n yakalayaca m za eminim. Ekip olarak biz, bugüne kadar ald kararlar uygulama baflar s gösteren firmam z n 2010 y l için belirledi i hedefleri yakalayaca na inan - yoruz. Bu nedenle de Yal t mdaki Gelecek sözünü kendimize slogan olarak seçtik. Bir sonraki say da buluflmak dile iyle hoflçakal n... Summary Future of Insulation Our firm supporting the campaign of ZODER which aims to increase insulation consciousness of public with a slogan of Insulation Profitable Investment, takes place in category of Gold Financer and has a comprehensive two-year long activity program. In spite of the construction sector getting smaller for last years, as ODE, we will keep on enlarging with the continual growing insulation sector. Our firm aims to enlarge approximately 15% till 2010 and our endorsement target is 40 million dollars for 2005, 100 million dollars for I am sure that our sales which was near 70% in 2004, will reach up to 100% till 2006 with the 100% selling over dealers strategy that put into practice last year. According to its previous successes of applying the decisions taken; we, as a team, believe our firm will catch the targets determined for Therefore we chose the words of Future of Insulation as our slogan. Have a nice time until we meet on the next issue sayfa 3

4 PUSULA V ZYON / ODE Turizmde Antalya Gibi Yeni Markalar Yaratmal y z... Bir bölgeye turizm girdi i zaman inflaat faaliyetleri en fazla 18 y l sürer. Bugün betonlaflmaya do ru giden Antalya da inflaat ve tesisat sektörü son iki üç y l n yafl yor. Veli Do an, Vemeks Genel Müdürü Turizm tesislerinde mekanik tesisat n tafl d önem ve yal t m konusunda Vemeks Ltd. Genel Müdürü Veli Do an' n görüfllerini ald k. Firman z n faaliyet alanlar ndan ve hizmetlerinden bahseder misiniz? Vemeks olarak Antalya'da 19 senedir tesisat sektöründe faaliyet gösteriyoruz. Proje üretim kapasitesi aç s ndan Türkiye'deki en büyük grubuz. Burada yaklafl k 40 kifliye yak n arkadafl m z sadece proje üretiyor. Vemeks'in flu anda yaklafl k 480 kiflilik bir kadrosu var. 17'si mühendis olmak üzere yaklafl k 40 kiflilik teknik kadroya sahip kiflilik bir kadromuz süreklili ini koruyor. Projelerimizin % 50'si yurtd fl a rl kl oluyor. Daha çok 5 y ld zl oteller, turistik tesisler, ifl merkezleri konular nda hizmet veriyoruz. Taahhüt konusunda da elimizde ciddi boyutta ifller var, bunlar tamamlamaya çal fl yoruz. fiu anda turizm sektöründeki hareketle birlikte yurtiçi ifller a rl k kazanmaya bafllad. Türkiye'deki tesisat sektöründe ciddi bir k - p rdanma var. Hükümetin tutarl gidifli, paradaki enflasyon oran n n düflmesi, bankalar n faiz oran n düflürmesi, merkez bankas n n kontrolü eline almas Türkiye'de yat r m ciddi boyutlara tafl - yacak gibi görünüyor. Türk tesisat sektörünün bulundu u noktay de erlendirir misiniz? Sektörde yaflanan s k nt lar nelerdir? nflaat sektörünün büyümesiyle birlikte tesisat sektörü de büyüyecek. Büyük konut ve ifl merkezleri anlam nda yat - r mlar bence bafllamad. Onlar bafllad - nda bizim ifllerimizin daha da aç laca- n tahmin ediyorum. Turizm sektörünün 1-2 y l içinde inflaat anlam nda daralaca n düflünüyorum. Çünkü, özellikle Antalya'da deniz bitti. Deniz kenar nda arsalar art k parmakla say lacak kadar az. Devlet tahsis açsa bile çok az yer var. Onun için turizm bakanl ve 4 sayfa

5 V ZYON / ODE PUSULA devletin turizm politikalar n de ifltirmesi yeni bölgeleri turizme aç p, Antalya gibi yeni markalar yaratma zorunlulu u var. Bunu yapmazsa turizm t kan r. Antalya bana sorarsan z, betonlaflmaya do ru gidiyor. Dolay s yla turizm sektöründe inflaat anlam nda bizim sektöre dönük olarak bir-iki y l daha var. Zaten bir bölgeye turizm girdi mi, inflaat faaliyetleri en fazla 18 y l sürer. Bizim buraya 1990'larda girdi. fiimdi 2005 teyiz. En fazla üç y l daha var. ki üç y l n sonunda renovasyonun haricinde burada bir ifl kalaca na inanm yorum. Çok basit yenilemeler veya ek binalar olarabilir. Bunun alternatiflerini, kapl ca turizmi gibi ç Anadolu'ya, Do u Anadolu'ya, deniz kenar nda Kafl'a, skenderun'a kayd rabilmeyi baflar rsak yeni alanlar açar z. Ama flu an için öyle bir fley görünmüyor. Turizm projelerine bak yorsunuz, Antalya'da tren yolu yok. Turizm projesi havaalan yapmakla olmaz ki. Fransa'dan Kafl a gelen bir turist, valizini Fransa'dan verdi inde, Antalya havaalan nda inip, yer alt ndan trene binmeli ve h zl bir trenla Kafl'a veya buradan Alanya'ya gidebilmeli. Böyle politikalar, böyle projeler yaratmak zorunday z diye düflünüyorum. Yoksa turizmin Antalya'da inflaat anlam nda, bizim sektörümüz için sonuna geldi ini düflünüyorum. Yal t m n iflletmelerin enerji giderleri üzerindeki etkisi nedir? Yat r mc, uygulamac ve projecilerin yal t m konusuna bak fl aç lar n de erlendirir misiniz? Türkiye'deki enerji pahal. En ucuz enerji geri kazan lan veya kaybedilmesi engellenen enerjidir. Böyle olunca siz zorla üretti iniz bir buhar bir yerde yo- uflturuyorsan z, enerjiyi orada d flar ya at yorsunuzdur. Herhangi bir yerde yo- uflan bir su damlas, oradaki enerji kayb ndan baflka bir fley de ildir. Yani vars n terlesin, bana zarar yok ki dedi iniz zaman, o havan n içindeki su buhar alm fl oldu u enerjiyi, orada soka a at yor demektir. Yal t m bu noktada çok önemli. Turizmdeki rekabet uluslararas rekabet oldu u için, bizim otel sahipleri birbirleriyle rekabetinin ötesinde uluslararas bir tesisteki gider maliyetini yaparken müflteri bafl na düflen günlük gideri hesaplar. Bu maliyetlerin içerisinde enerji, yiyecekten sonra en büyük yeri tutuyor. Burada konu projelendirme aflamas nda kurgulaman n do ru yap lmas na geliyor. E er siz iyi bir proje yapmad ysan z, mühendislik kavram na ve mühendislik hesaplar na önem vermediyseniz, bir usta gelir tesisat n za 5 En ucuz enerji geri kazan lan veya kaybedilmesi engellenen enerjidir. kw'l k motor yerine 15 kw'l k motor takar. Bu da o tesiste 500 bin kcal'lik bütçe yerine 1 milyon kcal'lik bütçe yap lmas na neden olur. Patron anlar m, hay r. Çünkü tesis so uyor, ama oradaki ayl k elektrik giderinin milyar fazla oldu unu göremiyor. Geçenlerde bu durumu bir otelde yaflad k, Yan otelden biz % 10 daha küçük olmam za ra men 50 milyar elektrik fark var, bunun nedeni nedir diye sordular. Proje bizimdi, gidip bakt k. Gördük ki cihazlar al n rken, verimine bak lmam fl, bizim 500 kw dedi imiz cihaz n yerine 700 bin kcal'lik cihaz tak lm fl. Bizim 500 bine göre önerdi imiz pompa da de ifltirilmemifl. Bu nedenle de cihaz zorlanarak çal fl yor, fazla elektrik tüketiyor. K - sacas dizayn kriterlerinde bizler k l k rk yarar z. Bizim kadromuzdaki befl arkadafl m z, otel teknik müdürlü ü yapm fl. Ve biz bugüne kadar yaklafl k 80'in üzerinde 5 y ld zl otel projelendirdik. Bunun 40'dan fazlas n anahtar teslim yapt k. Bunlar n hepsini bilgisayarla izlemeye ald k. Acaba nerede, ne kadar hata yap yoruz, ne yapsayd k enerji giderlerini afla çekerdik diye takip ediyoruz. Mühendislik, yat r mdaki optimizasyon ve iflletmedeki enerji giderinin minimumda tutulmas yla orant l. Siz bafltan her fleyi hantal seçerseniz, ondan sonra bir bakars n z ki % fazla elektrik tüketirsiniz. Patronlar, milyar fazla elektrik paras ödüyor ama teknik müdür bulundurup bir milyar fazladan maafl ödemek zorlar na gidiyor. Otel sahipleri bilinçlendi i zaman proje kurgulanmas n n ve projecili inin önemi de artacakt r. Mesela bizim Alanya taraf nda hemen hemen hiç projemiz yok. Çünkü onlara biz proje fiyat verdi imiz zaman, oteli mi sat n al yorsunuz diye tepkilerle karfl lafl yoruz. Ama hepsinin kazan dairesi dökülüyor, flimdi hepsi splite klimaya geçiyor. Hayat nda chiller seçmemifl, so utma sistemi kurmam fl, ehliyetsiz kiflilere, do ru kurgulanmam fl, do ru yal t lmam fl, sistemler yapt rd klar için splite klimaya geçiyorlar. Splite klimadaki verim 1'e 2,5. Hâlbuki bugün chiller teknolojisindeki COP'ler 6-7'lere do ru gidiyor. Onu anlatam yorsunuz. Side taraf ndan bize dönmeye bafllad - lar, ya biz niye iki misli fazla elektrik veriyoruz splite olmas na ra men diye ar - yorlar. 300 odas var. 300 tane içeri makine koyuyor, 300 tane d flar makine koyuyor. 600 tane bafl na bela al yor. Her birinin verimi 2-2,5 civar nda. Merkezi sistemi öyle bir otelde çok fl k dizayn ile hesab ile oturtursan z, onun kesin % 30 daha afla larda oldu unu görmesi laz m. Splite ile çözdü ümde benim avantaj m var diyor, avantaj da bir odada müflteri varken di erlerini açmamak. Hâlbuki do ru zonland takdirde so utma gruplar da % 10 kapasiteye kadar kendini k s p ayarlayabiliyor. Splite kliman n olmas gereken yerler de var tabi. Da bafl nda villalar vard r, sayfa 5

6 Mimarlar da uçuk fleyler yapabiliyor. Biz asla mimara fluray kapat, fluray kald r demeyiz, mutlaka pahal ama ucuz bir çözümü vard r. merkeze ba layam yorsunuzdur, do rudur ama bunlar proje baz nda tek tek sorgulamak laz m. Projecili in önemi özellikle hijyenin artt, klima tekni inin son derece karmafl k oldu u otellerde çok daha önemli. Taze hava oranlar n çok iyi belirlemek zorundas n z. Mutfaklarda bugün HACCP denen kurulufl denetlemeye bafllad. Alman kökenli bu kuruluflun istedi i, et kesiminde, kahvalt bölümünde 18 derece gibi flartlar sa lamak durumundas n z. En az elektri- i çekerek en iyi so utmay yapmak durumundas n z. Antalya'da nem oran çok yüksek. S cak suyu sa larken lejyon hastal na yakalanmaman z laz m. Is geri kazan m da çok önemli. Bu kadar s - cak bir flehir de siz binay so uturken s y kulelerden kald r p sokaklara at yorsunuz. Biz bunu al p boilerlere at p s tmay yapabiliyoruz. Bunu yapamayan, bu sistemi kötülüyor. Bizdeki anlayamad fleyi kötüleme huyu çok enteresan. Ya da A grubundaki chiller sat c s kendinde o makine yoksa hemen di er sistemi kötüleyebiliyor. Bilinçli bir toplum olman n yolu buradan geçiyor. Yani biz Avrupal l a do ru giderken herkes bilimsel, matematikle, hesapla konuflmal. Birine bu yanl fl derken, deliliyle, hesab yla, kitab yla koymak laz m. Kendinde sadece o cihaz olmad için bu sistem hiçbir yerde çal flm yor diyen birisine, örnek ver dedi inde duruyor. Ama o çamur at izi kals n derler ya, öyle at p gidiyor. Dolay s yla, birincisi optimizasyon çok önemli, iflletmenin ne istedi i, flehir oteli mi, yoksa bir tatil köyü mü olaca- na karar verilmeli. Bir flehir otelinde günlük su ihtiyac n z sizin saatlik diyelim 4 ton olabilir. Ama bir resort otelde konaklayan Avrupal lar n % 80'i akflam yeme inden sonra dufla girer. Orada sizin su ihtiyac n z 20 tondur. Yani ne istendi ini, hangi tipte yap oldu unu, ne flekilde çal flt r laca n iyi kurgulad n z zaman sa l kl bir sistem kurabilirsiniz. Turizm yat r mc s bilinçlendikçe, do ru projeciye gidiyor. Do ru projeciye gidip projelendirdikten sonra bence tafllar yerine oturuyor. Otel mimarlar da standart de il. Türkiye'de diyelim her y l 100 tane 5 y ld zl otel yap l yorsa bunun % 48-49'unu hep ayn mimarlar yap yor. Onlar da uzmanlaflm fl. Yeni bir otel yapmak istedi inizde geziyorsunuz, hangi konsepti, hangi mimar be eniyorsan z o mimar seçiyorsunuz. Çünkü apayr bir fley otel mimarisi. Personeli nereden sokacaks - n z, nerede giyinecek, nereden servis yapacak, bütün bunlar bir mimari konsept, mimar n bunlar yaflam fl olmas gerekiyor. Yat r m yapan mimar araflt - r yor. Mimar da kendine uyan mekanikçiyi araflt r yor. Diyor ki, flu mekanikçi binam n mekanik tesisat n beni çok zorlamadan yapar. Gerçi mimarlar da uçuk fleyler yapabiliyor. Ama mekanik mimariye uyar. Bizim prensibimiz o. Biz asla mimara fluray kapat, fluray kald r demeyiz, mutlaka ama pahal ama ucuz bir çözümü vard r. Zaten projecilik mimar ve patronun iste iyle yönlenir. fiimdi bir ifl merkezi yap yorsunuz. Siz her kat n ayr ayr kiraya vermeyi düflünüyorsunuz. Birini Mc Donald's a verdiniz, birini avukata verdiniz. Mc Donald's her gün aç k ofis 24 saat so utma yap - yor, avukat da bir ifl takibi için kapatt ABD'ye gitti. Bir ay sonra adam n saat ücreti üzerinden hesaplanm fl elektrik faturas na gösterece i tepkiyi düflünebiliyor musunuz? Böyle durumlarda biz her kat n so utmas n ay rmak zorundas n z diye görüflümüzü söylüyoruz. Mimar n çizdi i çok katl veya az katl ya da eksantrik bir binan n yan nda, patronun iflletme niyeti de birinci derecede önemli oluyor. E er siz Ankara gibi mevsimin çok serin oldu u bir yerde büyük bir al flverifl merkezi yap yorsan z ve buran n so utmas n gidip fan coille çözüyorsan z çok yanl fl bir fley yap yorsunuz demektir. Çünkü zaten d flar da kullanabilece iniz serin hava var. Geçenlerde Akmerkez'den bahsetmifllerdi, toplam bir ay bile s tma olmuyor. Sürekli içerde büyük lambalar ve insanlar oldu u için d flardan havay al p santrallere bas yorlar. Oray gidip de fan coil ile so utursan z yanl fl kurgulam fl olursunuz. Akflama kadar bofl yere elektrik, chiller paras verirsiniz. K sacas projecilik mekanik anlamda böylesine önemli. Di er önemli nokta da, yat r mc n n bilinçlenmesidir. Bizde bir de kontrolörlük mekanizmas yeni gelifliyor. 6 sayfa

7 V ZYON / ODE PUSULA AB ile birlikte bu da yerini bulacak, yavafl yavafl standartlar na oturacak. Çizdi iniz projeyi denetleyebiliyor musunuz? Mal sahibine ba l. Mal sahibi güvenirse baz ifllerin taahhüdünü de bize verebiliyor. Örne in, halen devam eden Cengiz nflaat' n yapt Türkiye'nin en büyük turistik tesis yat r m nda mekanik tesisat biz yap yoruz. Yaklafl k 3 bin yatak kapasiteli ve tek kalemde yap lan tesiste 200 kifliye yak n bir ekiple s rf tesisat için çal fl yoruz. Burada projeci de biziz, yapan da biziz. Baz mal sahibi projeyi veriyor, biz de ihaleye giriyoruz. Bazen ihaleyi alam yoruz. Zaten hepsini yapma flans m z yok. 15 tane proje varsa biz bunun 2 veya 3 tanesini yapabiliriz. Baz s bizden kontrolörlük isteyebiliyor. haleyi A firmas ald, siz de projemizi A'dan Z'ye bitene kadar denetleyin diyor. Onu da yapabiliyoruz. Baz s da teflekkür edip, biz bunu baflkas na yapt raca z diyebiliyor. Baz s biraz önce verdi im örnekteki gibi hiç sormuyor. Biz bir projeyi sat n alma flartnamelerine kadar detayland r p teslim ediyoruz. Örne in 50 küsur odal k bir proje için yaklafl k 2 bin sayfal k rapor haz rl yoruz. Burada bütün cihazlar n al m flartlar, yön durumlar, psikometrileri, bas nç kay plar, her türlü kurgulamas var. Ama bunu alan arkadafl, bir flekilde kendi konseptine oturtmaya çal fl p bozarsa, bu sorumluluk onundur. Ama majör bir de ifliklik yapmaya kalkt klar zaman proje emniyeti aç s ndan bize dönmeleri laz m. Dönüfller yeterli mi? Duyarl insanlar mutlaka dönüyor. Dönmeyen çok nadir, o zaman da s - k nt ya düflünüyorlar. AB'ye üyelik sürecinin bafllamas sizce sektöre ne flekilde yans yacak? Bizim turistik otellerimiz bence Avrupa'dakilerden çok kaliteli. Yani onlar n bize 5 y ld zl diye satt klar, bizim Antalya'daki 3 y ld z ayar nda oteller bana sorarsan z. Biz Vemeks olarak yurtd fl nda da oteller yap yoruz. fiu anda ngiltere'de ikinci iflimizi tamamlad k. Bir Türk müteahhidin iflini, oradaki iflçileri toplayarak gerçeklefltirdir. Bir baflka ngiliz müteahhide de hem projelendirme anlam nda yard mc olduk hem de kontrolörlü ünü yapt k. fiunu görüyoruz ki ngiltere'deki standartlar ve tecrübe bizden çok geride. Onlar bizim kadar otel yapm yor ki. Yani adamlar ömrü boyunca 5 tane veya 4 tane otel yap - yor. Biz onu bir y lda yap yoruz. Bilgi tecrübelerin toplam d r. Onlar n bilgi ve tecrübelerinin toplam bizimkinin onda Avrupa'daki oteller yang n yönetmelikleri aç s ndan bizden daha sa l kl. biri de il. Biz Türk mühendisi olarak oralara gitti imizde önce tedirgindik. Sonra onlar n davran fllar na, verdikleri cevaplara ve yapt klar sistemlere hayretle bakt. Bizim toplumumuzun tek bir eksi i var, kendimize güvenimiz yok. Biz fason proje de üretiyoruz yabanc lara, yani Moskova'dan Viyana'ya, Polonya'ya kadar herkesi görüyoruz. Bir ara Kanada'ya proje yapt k, onlar n standartlar n da biliyoruz. Yang n standartlar biraz a r. Arsalar azald kça, binalar ya yeralt na ya da gökyüzüne do ru gidiyor. Böyle olunca da yang n standartlar çok öne ç k yor. Yang n standartlar, Türkiye'de zay f. Bizde yang n mühendisli inin kurulmas laz m. O konularda bizden iyiler. Tesisat anlam nda ise bizden çok geriler. Özellikle ABD'de çok çok daha geride. Mesela TEBA Amerika'ya klima santrali fabrikas kurdu ve ayda 500 bin Dolar'a yak n zarar etti. Zarar etmesinin nedeni, o kadar kaliteli santral yapt ki, Amerika'daki o ilkel santrallerle mücadele etmesi mümkün de ildi. Amerika'daki Ashre fuar na giden biri bizim Sodex'e geldi i zaman kendisini uzayda san r, öylesine fark var. Ama Frankfurt'taki fuar daha baflka, Amerika teknoloji olarak daha da geri bana sorarsan z. Fan coil teknolojisi olarak, bir chiller konusunda Frans zlar ilerleme göstermifller. Ama onun d fl nda genel klima teknolojisi aç s ndan çok gerideler. Akdeniz'e k y s olan spanya gibi ülkelerle karfl laflt rd n zda aram zda ne gibi farklar görüyorsunuz? Turizm otellerindeki teknolojiler afla- yukar birbirine yak n. spanya'dakiler flimdi renovasyona giriyor. 15 y l önce yap lan oteller yenilenmeye bafllad. Otel kalitesi olarak bizden gerideler. Yani kalite sadece tesisatla ölçülmüyor ki. Onlar n kulland klar tüm inflaat malzelerinin kalitesi bizden çok geride. Avrupa'daki oteller yang n yönetmelikleri aç s ndan bizden daha sa l kl. Bizim o noktada biraz daha dikkat etmemiz gerekir. Yaln z 2 y l önce yürürlü e giren yang n yönetmeli ine göre, otel olarak kullan lan 3000 m 2 'den büyük binalarda tüm odalara sprinkler flart getirildi. Bu zorunluluk, uygulanmaya bafllad. Ülkemizde yürürlükte olan standartlar ve yasalar de erlendirir misiniz? Binalarda yal t m zorunlu hale getiren TS 825 bence yetersiz. Bizde, TS 825'e göre hesap yapt n z zaman flöyle bir durum ortaya ç k yor; diyelim mimar cam yüzeyini çok yapt. Sizin de o s y TS 825'e göre, orada kontrol etmeniz laz m. yi de küçük bir duvar var. Duvara 50 cm yal t m yapsan da s y kontrol edemezsin. Bu yasaya göre mimara, sen bu cam kapat demeniz gerekiyor. sayfa 7

8 PUSULA V ZYON / ODE Mimarl k bir zevk ve sanatt r. Dolay s yla mimara böyle bir fley söylenmez. Ama biz TS 825'le bunu demek zorunda kal yoruz. Mimar, o konseptte binay dizayn etmifl. Çift cam kullan yor, üç cam kullan yor, ona ra men TS 825'i tutturamayabiliyorsun. K sacas, yasa iyi analiz edilmeden, apar topar ç kart lm fl gibi görünüyor. Ama hiç yoktan iyidir de diyebilirsiniz. Yasan n yapt r m gücü bence tart fl l r. Yal t m hesab n belediyeler istiyor ama Antalya'da bana d flardan yal t ml bir tane duvar gösteremezsiniz. Otel tesisatlar nda zaman içinde ne gibi yenilemeler yapmak gerekiyor? Antalya da, nem çok fazla. Nem çok fazla oldu u için de, bizdeki yal t m n önemi, Ankara'dakinden çok daha fazla. Ankara'da s ve enerji kaybedersiniz. Antalya'da ise, tesisinizi de kaybedersiniz. Çünkü nemlenme esnas nda e er iyi bir yal t m yapmad ysan z, boruyu çok güzel antipaslay p, hiç hava almayacak flekilde sarmad ysan z, oradaki yo- uflma esnas nda meydana ç kan su, sizin borunuzu kemirecektir. Bu durumda tesisinizi kaybedebilirsiniz. Yo uflma demek enerji kayb n n yan nda korkunç bir flekilde korozyon demektir. Dolay - s yla, buradaki yal t m tekni inde kullanaca n z bantlar, klipsler çok önemli. Siz gerekli eme i göstermez, A üretici firmas n n dedi i flekilde yal t m yapmazsan z, bir ay sonra bakars n z o bantlar aç lm fl, bütün borular n z meydanda, aralar ndan su geliyor. Asma tavan akt ndan sökülür. Ondan sonra boruyu tekrar izole etmek için oraya, büyük bir iskele kurars n. K sacas bunun bedeli çok a r olur. Bizim tesisat kendini hiç göstermez. Mimar n yapt n görürsünüz, bizim yapt m z hiçbir fleyi görmezsiniz. Ne kadar güzel de yapsak, ne kadar emek de harcasak, hepsi bütün asma tavanlar n alt nda kal r. Özellikle otellerde. Çünkü otel iyi giydirilen bina anlam ndad r. Bir ifl merkezi gibi böyle bir duvar, bir basit kartonpiyer de ildir. Otelde iyi bir asma tavan teknolojisi vard r. Onun içerisinden elektrikler, kanallar herfley geçer. Burada yal t mda yap lacak bir hata size su damlalar olarak döner. Çünkü nem çok fazla. Ama Alma Ata'da dönmez çünkü nem yok, kar bile kupkuru ya yor. Bir baflka deyiflle Alma Ata'da -32 derecede s kaybedersiniz ama burada asma tavan ve yavafl yavafl borular n z kaybedersiniz. Görünen yerdeyse asma tavan çöker, onu kaybedersiniz. Görünmeyen yerde ise o damlar durur, izolasyon borular n z çürütür, yavafl yavafl s kaybedersiniz, borular n z kaybedersiniz. Yal - Yal t m malzemelerinde teknolojik, y llara dayan kl malzemeler ç kt kça tesisatç l k daha zevkli hale geliyor. t m ve yal t m hesab bu nedenle son derece önemli. nce, yeterli yal t m sa lanmam fl malzeme, yanl fl yal t m malzemesi kullan rsan z s k nt yaflars n z. Yal t m tekni i tamamen s transferi ile alakal d r. Is transferi de bizim mühendisli inin en temel ve en zor derslerinden biridir. Onun için önüne gelenin yal t m malzemesi yap p meydana ç kmas abes olur. Bir teknoloji ve bilgi birikimi gerekir bence. Çok basit gibi gözükür ama, fleytan ayr nt da gizlidir. Peki yal t m malzemelerinin seçiminde teknik müdürler ne derece yönlendirici oluyor? Teknik müdürün hiçbir etkisi yok. Teknik müdür sadece ifl bitince gelir, veya son iki ayda al n r. Tamamen biz yönlendiriyoruz. Tüm otellerde projeci ne diyorsa o yap l r. Teknik müdürlerin hiçbir günah kabahati yoktur. Sonradan yap yorlarsa tamam ama, bafltan flartnameyi biz yazar z. Büyük flirketlerde flöyle oluyor. Örne in bir tanesi dördüncü otelini yap - yor ve biz onlara y llard r dan flmanl k yap yoruz. Firma burada teknik müdüre sormaz, bize sorar. Kurumsallaflm fl büyük flirketlerde genelde bu tür kararlar bir kifliye b rak lmaz. Ama Antalya'daki otel sektöründe genellikle arsa sahipleri ve burada gayrimenkulü olup flirketleflmemifl, kurumsallaflmam fl kifliler a rl kta oldu u için buralarda olabilir. Ama büyük, bilinçli inflaat flirketlerinin bünyesinde birden fazla mühendis olaca ndan, birden fazla fikir vard r ve oradan da mutlak do ru ç kar. Ama tek bir otel yapm fl, hiçbir fleyle alakas olmayan kifli, teknik müdürüne dan flacakt r hakl olarak. Geçmiflte yap lan yal t m uygulamalar ile günümüzde yap lan uygulamalar, kullan lan malzeme ve iflçilik aç s ndan karfl laflt r r m s n z? Yal t m malzemelerinde teknolojik aç dan montaj kolay, y llara dayan kl güzel malzemeler ç kt kça bizler mutlu oluyoruz. Daha önceleri camyünü üstü bez üstübeç h fl r sar yorduk. Ondan sonra çatlay p, dökülüyordu. Bizim yapt m z tesisat bize zevk vermiyordu. Yani iflimizi öldürüyordu. Yal t m iflin gömle idir, Vakko'sudur. Siz bir bina yap yorsunuz ama onu güzel giydirdi inizde kendini gösterir. Yal t m maalesef önceleri tesisimizi bat ran bir uygulama anlam tafl yordu. Görüntümüzü yok eden, güzelim borular m z, dizayn m z karalayan bir durumdayd. Bu yeni teknolojiler ile gelifltirilen kauçuk esasl malzemeler, alüminyum sac kaplamalar, di er malzemeler ile tesisatç l k 8 sayfa

9 V ZYON / ODE PUSULA zevkli bir hale geldi. Eskiden insanlar kazan dairelerine girerken kirlenmesin diye pantolonlar n n paçalar n, gömleklerinin kollar n k v r yorlard. fiimdi biz kazan dairesine giren insanlara galofl veriyoruz, kazan dairesini kirletmesinler diye. Adeta laboratuar and ran bu ortamlar görsel güzelli in ötesinde dayan m getiriyor. Güzel iflçilik, güzel yal - t m, yo uflman n az olmas demektir. Yo uflman n ve terlemenin az olmas oradaki su buhar n n az olmas demektir. Su buhar n n az olmas demek bizim yal t m imkân bulamad m z duvarlar n, vanalar n, yal t m imkan bulamad - m z herhangi bir konsolun kirlenmemesi, paslanmamas, ömrünün uzamas demektir. Bir baflka deyiflle hatal yal - t mdan dolay meydana gelen bir damlama, oradaki enerji kayb n n ötesinde o odada buhar haline gelerek nemli bir ortam yarat p, sizin motorlar n z n, makinelerinizin, tüm çelik konstrüksiyonunuzun ömrünü k salt yor demektir. fiimdi bunlar afla ya çekiyoruz. Hava tüplerinin giderlerini bile yeralt ndan mekanik odalar n içerisine vermeden d flar almaya çal fl yoruz ki içeride bir nem buhar oluflup tesisata zarar vermesin. Bu anlamda yal t m tekni i gelifltikçe bizim için ifller de daha zevkli bir boyuta geliyor. Yal t m sonucunda elde edilen kazanc ölçümleyebilidi iniz bir tesis var m? Sar germe'de bir oteldi, zannedersem ber Otel; galerilere rastgele borular koymufllard. Biz o toprak alt ndan geçirilmifl, yal t m sökülmüfl borular att k. Daha sonra kendinden yal t ml borular toprak üzerinden geçirdik. Tam % 40 enerji tasarrufu sa lad k. Yal t m n uygulanmas esnas nda yap lan hatalar neler? Tesisatlarda yap lan yal t m uygulamalar ndaki en büyük hata yal t m yap - lan yüzeyin kirli olmas d r. Özellikle kanal yal t m nda kullan lan çivilerin band kanal yüzeyi kirliyse tutmuyor ve hepsi zamanla aç l yor. Asl nda, ustan n hafif nemli bezle yüzeyi silip kurulad ktan sonra, s k s k ellerini y kayarak veya plastik eldivenler kullanarak uygulama yapmas laz m. Aksi takdirde çiviler tutmuyor ve yapt n z bütün yal t m, harcad n z emek heba oluyor. Kanal yal - t m nda ciddi bir sorun bu. Asl nda o çivi, yap flt rma tekni i ve bana sorarsan z, havan n nemine ve koflullar na göre de açma yapabiliyor. Bir de çiviler say olarak az kullan l yor. Biz bunun hesab n sürekli projelerimizin yan na çiziyoruz. Örne in 30x30 veya 20x20 Yal t ms z tesisat olmaz. Yal t m tesisat n çok önemli bir parças olarak görmek gerekir. kanallarda kaç adet kullan laca n projelerimizde sürekli belirtiyoruz. Ama adam tasarruf olsun diye 10 çivi kullanmas gereken yere 4-5 çivi kullan yor. Bu sefer kanal ile yal t m malzemesi aras nda hava kal yor. Arada kalan hava da terleme demektir. Ondan sonra bu çiviler aç nca gidiyorlar üzerini bir tane ambalaj band ile ba l yorlar. Bu sefer de s kt r lm fl bel gibi bölüm bölüm çok çirkin bir tablo ortaya ç k yor. Kontrolör bunu görebilmeli. Boru izolasyonunda bu kauçuk esasl malzemeden önce daha k r lgan bir malzeme vard. Çok kötüydü, ucuz diye herkes onu kullan yorlar. Kauçuk köpükleri ile bu malzeme sorunu kapand. Ancak burada da bant sorunu var. Birleflim yerlerinde 5 cm bant kullanaca na 3 cm bant kullan yorlar. Büyük boruda bant açabiliyor. Bant n yap flkanl da iyi olmayabiliyor. Bazen tam boru çap nda de il yanl fl çapta yal t m malzemesi siparifl veriliyor. Büyükse bombofl geçiriyor. Böyle bir durumda, oradan bir flerit ç kart p güzelce yap flt rmak gerekir. Antalya'da flöyle bir s k nt var; tatil köyü çok fazla. Tatil köylerinde kullan m alan ndaki s cak suyu da tman z gerekiyor. Müflteri muslu u açt anda suyun hemen akmas laz m. Bunun için biz ikinci bir hat çekiyoruz. S cak su sürekli müflterinin önünde dönüyor. S cak suyun böylesine sirküle edilmesi demek s kayb demek. Burada kayb önlemek için de çok iyi yal tman z gerekir. Özellikle sirkülasyon hatlar n n yal t m çok önemli. Yal t m yapmazsan z ne kaybedersiniz, su kaybedersiniz. Bu sefer A villas ndaki vatandafl açar muslu u s cak su gelene kadar bekler. Fakat kim bilir belki 100 litre su kaybedersiniz. Ben 6. katta oturuyorum. 12. kattaki günefl kolektöründen bana su gelinceye kadar tam 42 litre su ak yor, denedim. Bunun do rusu orada suyu sirküle ettirmek. Sirküle ettirdi iniz zaman da enerji kayb bafllayacakt r. O zaman do ru sirküle ettirip çok iyi yal t m yapman z, depolar da çok iyi yal tman z gerekir. Yal t m lejyon hastal aç s ndan da büyük önem tafl yor. Çünkü lejyon C gibi kritik s cakl klarda katlayarak büyüyor. 16 C ila 40 C aras nda ürüyor ama C de ç lg nca ürüyor. Bizim suyumuz 50 C ise, 50 C'lerde tutarsak üremez. 55 C'lerde ölmeye bafll yor, 60 C'de ise hemen ölüyor. Yani 60 C ise 60 C'de tutmam z, afla ya indirmememiz laz m. Bizim boilerde 60 C'de tutmam z bir fley ifade etmiyor, borularda da o s cakl kta tutmam z flart. Yal t ms z tesisat olmaz. Yal t m tesisat n çok önemli bir parças olarak görmek gerekir. sayfa 9

10 PUSULA V ZYON / ODE Kalitenin Maliyeti Uzun Vadede Ucuza Gelir Ali B d, Geliflim Teknik Genel Müdürü Geliflim Teknik firmas Genel Müdürü Ali B d ile yapt - m z söyleflide tesisatta malzeme seçiminin tafl d önem konusunu ele ald k. Bize kendinizden ve firman zdan bahseder misiniz? Ben 1949 y l nda Korkuteli'nin Garipçe Köyü'nde do dum. Ailemin durumu çok iyi de ildi bu nedenle ilkokuldan sonra babam beni Antalya'da bir oto elektrikçisinin yan na b rakt. Askerlik ça- ma kadar orada çal flt m. Daha sonra Almanya'ya gittim. Oraya gidince buradaki mesle imin çok geçerli olmad n gördüm. Orada bir metal fabrikas nda çal fl rken, meslek okuluna devam ettim. Almanya'da 15 y l bilfiil çal flt m. 15 y l n sonunda Türkiye'ye dönme karar verdim. Sanat okulunda e itim gören 5 Alman, 5 Türk arkadafl Türkiye'ye gelip Türk-Alman ortakl bir flirket kurmay planlam flt k. Ama anlaflamad k. Ben de yurda dönüp tek bafl ma günefl enerjisi ve s hhi tesisat flirketimi kurdum. Bu arada Aquatherm firmas n n Türkiye temsilcili ini ald m. Böylece Türkiye'ye ilk poliproplen yeflil renkli s hhi tesisat malzemesini 1987 y l nda tan tt m y l nda Türkiye'ye getirdi im zaman, bilinmeyen bir üründü, kabul görmeyece ini düflündü üm bir s rada Alman ortakl Falez Otel'in inflaat bafllad. Alman dan flmanlar n da yard m yla ürünümüz Falez Otel'de kullan ld. Y llar içinde pazar geliflip büyüyünce Türkiye'de de muadilleri üretilmeye bafllad. Temiz su borular nda faaliyet gösterirken, pis su boru pazar n n da aç k oldu unu gördük. Bu konuda da Avrupa'n n en büyük üreticilerinden Wavin firmas n n Türkiye temsilcili ini ald k. Sessiz boru ad alt nda getirdi imiz bu ürünle konutlarda ve otellerde pis su borular ndan kaynaklanan ses problemlerine çözüm getirdik. Ürünlerimiz ilk bafllarda banyolarda kullan ld. Özellikle flaftlarda, kolonlarda, galerilerde, kullanmaya güvenemediler. Bizim ürünümüz di erlerine göre daha uzun ömürlü, en az 100 y l ömrü var. Bu nedenle ürünümüzü, sorunsuz ve sonsuz kullan ml boru olarak tan ml yoruz. Daha önce banyoda kullan p kolonlarda ve galerilerde kullanmayan tesisler 8-10 y l sonra tüm tesisat n bizim borularla de ifltirdiler. Bafltan karar vermifl olsalard, bu borular n onlara maliyetinin üç kat olacak flekilde kazançl ç kacaklard. Ürünlerimizin ileride kendilerine sorun ç kartmayaca na inananlar bizi tercih ediyor. Akdeniz bölgesindeki otellerin % 80'i bizim müflterimiz. Antalya merkezli faaliyet gösteren bir firmay z. Bizim ürünlerimiz kaliteli ve ayn zamanda pahal ürünler. Bu nedenle Anadolu'da, büyük flehirlerdeki kadar kabul görmüyor. Bu da standartlar n olmay fl ndan kaynaklan yor. Çünkü her önüne gelen plastik boru üretmeye bafllad. Ama ben inan yorum ki, Türkiye'de standartlar her geçen gün Avrupa standartlar na uyum sa lamaya do ru gidiyor. Bu uyum sa land ktan sonra da kalite her fleyin önüne geçecek. Turistik tesislerin mekanik tesisatlar nda kullan lacak ürünlere nas l karar veriliyor? Ben makine mühendisi de ilim ama, Türkiye'nin bu konudaki bilinçsizli ine çok üzülüyorum. Örne in kap da gördü- ünüz o çürümüfl borular, yat r mc lar n malzeme seçiminde gösterdikleri hassasiyetin bir kan t. Benim gözlemlerime göre, yat r mc lar n % 80'i paray öyle ya da böyle, ama zor ama kolay kazanm fl. Bu paray birilerine bana otel yap diye veriyorlar. Bugüne kadar Türkiye'de ucuz olsun, para kazan nca iyisini yapar z mant hakimdi. Bu mant kla yat r m yapan yat r mc, 7-8 y l para kazand ktan sonra oteli tadilata soktu unda bir bak - yor ki kazand paray tesisat n yenilemek için harcam fl.. Tesisat n, asl nda bir insan n kalbi kadar önem tafl d na inan yorum. Çünkü yap lan tesisat, galerileri sökmek, bahçe düzenlemelerini bozmak çok maliyetli. Bunun ötesinde tesisat sökerken duvarlar, banyolar, küvetler, lavabolar, tesisattaki baflka borular, elektrik hatlar hep 10 sayfa

11 V ZYON / ODE PUSULA zarar görüyor. Bafltan iyi bir proje yap lsa, kaliteli malzemeler seçilse her 10 y lda bir tadilat yap lmak zorunda kal nmaz. Avrupa'da yap lar en az 50 y l sorun ç kmadan kullan lacak flekilde yap l yor. Bu durumda da ben kendi kendime soruyorum, acaba biz bunu böyle yapal m da, 10 y l sonra bize tekrar ifl ç ks n mant m güdülüyor? Bir otel yap l r ama yirmi, otuz, k rk y l sorun ç kmaz. O yat - r mc para kazan rsa baflka bir otel yapar. Bu durumda da yine baflka bir ifl ç km fl olur. E er yat r mc para kazanmazsa, ben yanl fl bir seçim yapm fl m. On y l para kazan yor, sonras nda da tesisat n yenilenmesi için kazand m harc yorum. Demek ki, bu çok kazançl bir yat r m de il, ben bu yat r mdan ç k yorum. deyip otel yapmaktan vazgeçebilir. Onun için tesisat oluflturan malzemelerin do ru ve kaliteli seçilmesi çok önemli. Tesisat uzman kifliler yapmal. Yurt d fl ndaki üniversitelerde tesisat, s mühendisli i gibi özel bölümler var. Bu sistemi Türkiye'de de gelifltirmek gerekir. Projelendirme ve uygulama aflamalar nda karar vericilerin kimler oldu unu düflünüyorsunuz? Biz proje bürolar ile son 5-6 y ld r iyi bir diyalog içindeyiz. Bana göre, bizim ürünümüzü yak ndan tan yan projeci onu projesine yazd zaman, yat r mc kendisine, kardeflim niye bunu yazd n der endiflesiyle hem bizimkini yaz yor, hem de muadili diyerek di er ürünleri tavsiye ediyor. Ama muadili demek ne kadar do ru o çok önemli, Ürünün sahip oldu u de erlere mutlaka bak lmal. Yani standartlar ön plana ç kmal. Denmeli ki flu standartlara, flu hijyen koflullar na uygun olmal. Üretici firmadan bu malzemenin al - m nda bir taahhütname, garanti belgesi istenmeli. Projeciler yat r mc niye bunu yazd n der çekincesiyle bazen bir sürü ürün yazabiliyor. Böyle bir durumda da yat r mc, bafl na gelecekleri bilmedi i için daha ucuz olan tercih ediyor. Asl nda birisi yat r mc n n masas na gidip de; bu malzeme ucuz ama ilerde sorun ç - kartabilir, yüz lira daha verelim ama en iyi ürünü kullanal m demedi i sürece bu ülke tamirattan kurtulmaz. Projeciler de s k nt da. Bir projeci otelin tesisat projesini 40 bin dolara yaparken di eri 10 bin dolara yapar m diyor. Yat r mc 10 dolar verene projesini yapt r yor ama 10 bin dolarl k proje de bafl na bir sürü s k nt ç kart yor. K sacas, bizim ülkemizdeki s k nt ; ucuz alal m, param z olursa tekrar yenileriz mant n n hakim olmas. Halbuki bir defa al r m, bunu ömür boyu sorunsuz kullan r m düflüncesi hakim olsa o zaman herkes kazanacak. Biz sat c lar da s - k nt l y z. Bize muadil olarak gösterilen Ülkemizde ucuz alal m, param z olursa tekrar yenileriz mant hakim baz kötü ürünler nedeniyle kullan c bizim ürünümüzü yanl fl tan yor ve kullanmak istemiyor. Is yal t m Türkiye'nin atmosfere milyarlarca dolar savurdu u bir konu. yi bir s yal t m, yönetmeli i ç kmad sürece, yasayla belirlenmedi i sürece, bu sorunlar devam eder. Daha do rusu bir ifli yapt ran, ona bu ürünü tavsiye eden kifliye, ürünün 50 y l dayanaca n imzanla garanti ediyor musun? demeli. O ürünü seçen kifli de bize dönüp, kardeflim ben patrona imza veriyorum, sen de bana sertifikalar n, garanti belgeni getir, sigortan getir önüme koy dedi inde bu iflten herkes kârl ç kar. Tesisat konusunda hangi standartlar örnek almal y z? Türkiye'de tesisat konusunda kontrolör kim, kim kimi kontrol ediyor belli de- il. Bence Avrupa normlar n, özellikle, Alman DIN normlar n k smen uygulasak sorun ortadan kalkar. Teknik elemanlar yeterli bilince sahip mi? Bu çok hassas bir konu. Avrupa'ya bakt n zda insanlar n, üç-dört tane yaflam yla veya mesle i ile ilgili derne e üye oldu unu görürsünüz. Türkiye'de ise insanlar n % 70'i hiçbir derne e üye de il. Bilgi aktar m paylafl mla olur. Biz her y l belli flehirlerde seminerler vermeye çal fl yoruz. Ama insanlar n ücretsiz olarak düzenledi iniz seminerlere ilgi göstermemesi beni üzüyor. Avrupa'da insanlar fuarlara, seminerlere para vererek gider. Biz para istemiyoruz ama yinede ilgi yok. Hatta baflka bir örnek vereyim, çok detayl haz rlad m z broflürler bile maalesef okunmuyor. Oradan ö renilebilecek çok basit bir bilgiyi bile bize soruyorlar. Halbuki o broflürümüzü inceleseler, sadece bizim ürünümüz hakk nda de il, genel tesisat konusunda da bilgi edinecekler. Bir de tesisat firmalar Avrupa'da çok iyi organize olmufl durumdalar. Siz bir tesisat firmas ysan z, bir derne e üye olman z gerekir. Üye oldu unuz bu dernek sizi sigortalar. fiayet sizin ustan z bir hata yaparsa 1 milyon Euro'ya kadar sizin ad n za, verilen zarar ödenir. Bu da araba kaskosu gibi, çok kaza yaparsan z bir sonraki y l priminiz yükselir. Hatalar n z s k oldu unda da size art k biz sizi sigortalam yoruz diyorlar. Dernek, sizi sigortalamad zaman siz ifl alam yorsunuz. Çünkü mimar sizden belge istiyor, güvence belgenizi veremedi inizde de kendileri için uygun olmad n z söylüyor. Bizde eline bir tane kaynak makinesi alan, ben tesisat ifli yap yorum diyor. Yat r mc 5 y ld zl otel yapt r yor, ama bir mühendise, bir dan flmana ihtiyaç duymuyor. Sonra da bedelini en a r flekilde ödüyorlar. Mesela Almanya'da s hhi tesisat ifli yapanlar en az üç y ll k sanat okulundan sonra kursa gidip ustal k sertifikas al yorlar. Türkiye'de ise tesisat okullar yeni yeni gündeme geliyor. Yani yapacak çok iflimiz var. sayfa 11

12 PUSULA V ZYON / ODE As l Görevimiz Enerji Tasarrufunu Sa lamak Olmal Atilla Göze er Otellerdeki mekanik tesisat n verimli çal flmas ve enerji giderlerinin kontrolü konular nda Antalya Dedeman Oteli'nin Teknik Müdürü Atilla Göze er'in görüfllerine baflvurduk. Turizm iflletmeleri aç s ndan, teknik müdürlerin önemi sizce nedir? Bugün art k birçok otelde teknik müdür var. Ama eskiye oranla bir kalite düflüflü var. flletmecilerde, becerikli gördü- ü bir teknik eleman, teknik müdür olarak kullanma e ilimi a rl k kazanmaya bafllad. Ama seviyenin yükselmesi laz m. Ben 1974'lerde otelcili e bafllad mda Türkiye'de on tane 5 y ld zl otel vard. fiimdi Antalya'da tane 4 y ld zl, 5 y ld zl oteller ve tatil köyleri var. Buralarda teknik müdür olarak görev yapan kiflilerin mutlaka mühendis olmas gerekir, diye düflünüyorum. Baflka birisi yapamaz m? Yapar. Ben otuz y ld r bu sektördeyim. Befl tane asistan m, teknik müdür yapt m. Ama onlar n hepsi sanat okulu, meslek yüksek okulu mezunuydu. Gönül mühendisle çal flmak ister bunu ben mühendis oldu um için de il, iflin do rusu bu oldu u için söylüyorum. Çünkü yat r mc 70 milyon dolarl k tesisini bizlere emanet ediyor. Bu Mercedes marka arac n z soka a b rakmaya benzer. Halbuki Mercedes'iniz varsa, otopark n z n da olmas gerekir. Bu verilen önemle ilgili bir durum. Oteller için teknik müdür pozisyonundaki kiflilerin sahip oldu u nitelikler çok önemli. Çünkü tepedeki uçak ikaz lambas ndan, kanalizasyon hatt na kadar bizler sorumluyuz. Ama as l görevimiz, enerji tasarrufu ve cihazlar n verimli çal flmas olmal. Bir otelin mekanik tesisat kurulurken, otel teknik müdürlerinin görüfllerine baflvuruluyor mu? Çok güzel bir konuya temas ettiniz. Asl na bak l rsa uluslararas flirketler proje safhas nda mutlaka teknik müdürünü al yor ve onunla beraber çal fl yor. Veya inflaat safhas ndaki proje müdürü veya asistan kimse onunla iletiflim kuruyor, onu tesiste b rakmay düflünüyor. Zaman nda ben de önce inflaat safhas nda çal flt m sonra iflletmede kald m. Fakat daha sonra bu bir profesyonellik haline geliyor. fiantiyede çal flan insanlar geçifl döneminde kal yor, iflletmeyi b rak p gidiyorlar. O zaman esas sorunlar bafll yor. Yani bir tabirimiz var ya yap ifllet devret, otel teknik müdürleri olarak bizler önce yap lan iflletiyoruz. Daha sonra birisine devredip gidiyoruz. Yeni gelen de iki ayr yük ile karfl karfl ya kal yor. Bu yükler de projeden ve kendinden önceki kifliden kaynaklanan yüklerdir. Proje kaynakl bir sorunda, projeyi yapan kiflilerden destek al yor musunuz? Yeni yap lan projelerde projeciye ulaflma flans n z daha yüksek. Üç, befl hatta on y ll k otellerde bu mümkün. Ama daha eski projelerde bu oran çok düflük. Mesela bizim otelimizde iki tane kazan dairesi var. fiimdi ben, 18 y l sonra iki kazan dairesini iptal ediyorum. Tek kazan dairesinden besleme çal flmas yap yorum. Kötü demiyorum, ama projeci o zaman öyle uygun görmüfl, öyle yapm fl. Onlara ulaflt m z taktirde, neyi düflünerek böyle yapt n z, iflin esprisi neydi diye sordu umuzda bize cevap veriyorlar. Geçenlerde, Lara taraf ndayd m. Orada en az on tane tesisin inflas h zl bir flekilde devam ediyor. Birçok firma yedi, sekiz ayda tesisi bitirdik diye övünüyor. Bana sorarsan z bu sürede biten bir tesisten hay r beklenmez. Projeci, projesini yap p gidiyor. O yap lanlarla iflletmeci ve devretti i kifliler u rafl yor. Yat r mc baz nda bakt n z zaman 70 milyon dolarl k tesisin inflaat nda son aflamalara gelindikçe harcanan para miktar n n korkunç derecede artt n görürsünüz. Yat r mc geriye kalan para ile yat r m n tamamlamak için de mekanik aksamda A markas yerine özelliklerine ve projeye uygunlu una bakmadan daha ucuz olan B markas n alma yoluna gidiyor. Yat r mc enerjinin etkin kullan m na yönelik özel bir hassasiyet göstermifl ise devletten herhangi bir teflvik al yor mu? Hay r, yat r mc ya sadece yapt yat r - 12 sayfa

13 V ZYON / ODE PUSULA m n tutar na göre, de iflen uzun vadelerde krediler veriliyor. Enerji maliyetleri konusunda turizm tesislerine ayr cal klar tan n yor mu? Daha önce vard ama flu an yok. Enerji giderlerinin, sizin otelinizin genel giderleri içindeki pay nedir? Otellerde enerji giderlerinin genel bütçedeki pay n n % 7'yi aflmamas gerekir. Bizim bu y l enerji giderleri için ay rd m z tutar 730 bin $. Is tma ve buhar ihtiyaçlar m z karfl lamak için fuel oil kullan yoruz. 400 ton civar nda fuel oil harc yoruz. Bu da yaklafl k 180 bin dolar tutuyor. K smen LPG kullan yoruz. Örne- in, çamafl rhanede kulland m z buhar jeneratörlerinde LPG var. Ancak bütçemizdeki en büyük kalemi elektrik tüketimi oluflturuyor. A rl kl olarak so utma giderlerimizi karfl lamak için kulland m z elektri in y ll k tüketim tutar, 500 bin dolar civar nda. Bunlar n d fl nda kalan bölüm ise su ve di er harcamalardan olufluyor. Antalya s cak bir flehir. K fl çok az sürüyor ve yumuflak geçiyor. Bu nedenle insanlar s yal t m yapt rmay gereksiz görüyorlar. Halbuki enerji en çok so utma amaçl klima kullan m nda harcan yor. Dolay s yla otellerde bina yal t - m önemli bir konu. Eksik olmas n mimarlar da koyu renkli do rama seçmeyi severler. Koyu renkler de, radyatör etkisi yap p içeriyi s t r. Biz de so utma için daha çok enerji harcar z. O nedenle binadaki refleksiyon ve radyasyon etkisi veren sorunlar n ortadan kald r lmas flartt r. Binan n yap k sm nda mutlaka içeriden veya d flar dan yal t m yapmak gerekir. Otellerdeki yal t m n bir de tesisat boyutu var. Örne in s cak veya so- uk suyun tafl nmas, bize art enerji maliyeti getiren bir unsurdur. Turistik tesislerdeki mekanik tesisat n ortalama ömrü ne kadard r? Bu kullanmaya ba l bir fley. Ölçülemeyen de er hesaplanamaz. Bir ölçüm varsa hesaplars n z, ölçmediyseniz hesaplayamazs n z. Biz 18 y l sonra kazan de ifltiriyoruz. Bu normal de il. Baz kazanlar 25 y l kullan l yor. Ama bu kullan - ma ba l. So utma grubu normal flartlar alt nda herhangi bir zorlama, kötü kullanma olmazsa nerden baksan z 20 y l gider. Çünkü kullan lan cihazlar uzun ömürlü cihazlard r. Ama ne yaz k ki çevre flartlar, kullanma flartlar, elektriklerin s k kesilmesi gibi etkenler cihazlar olumsuz etkiliyor. Veya suyla çal flan cihazlarda suyun sertli i önemli. Siz suyu flartland rmazsan z cihazlar n z zarar görür. Müflteri memnuniyeti aç s ndan hangi noktalarda yal t m konusunda daha hassas olman z gerekiyor? Yal t m n içerdi i s, ses, su ve yang n konular n n tümünde bizlerin di er iflletmelere oranla daha fazla özen göstermesi gerekiyor. Özellikle tesisin kalbi diye adland rabilece imiz teknik servisin olufltu u mekanik platform çok önemli. Mekanik tesisat yal t m dedi imiz zaman genellikle ilk akla gelen, s merkezi ve so utma gruplar n n s yal t m olur. Is yal t m n n yan s ra mekanik tesisat n ses yal t m da çok önemlidir. Örne in elektrikler kesildi inde devreye giren jeneratör önemli bir gürültü kayna d r. Ya da so utma kulelerimizden gelen fan sesi, su sesi var. Otelimize dinlenmeye gelen misafirlerimizin mekanik tesisat n gürültüsünü kesinlikle duymamas gerekir. Bu nedenle buralarda mutlaka ses yal t m na ihtiyaç duyulur. Geçmiflte yap lan yal t m uygulamalar ile günümüzde yap lan uygulamalar n karfl laflt r r m s n z? Önceden marka baz nda al fl la gelmifl fleyler kullan l yordu. Ama alternatifler ç kt sürece insanlar aray fl na devam ediyor ve en iyisini istiyor. yi olan pahal ysa bu sefer ekonomik olan na yönleniyor. Eskiden yal t mda a rl kl olarak camyünü kullan l yordu. Ama art k camyünü ömrünü bitirmek üzere, çünkü daha iyi performans sa layan alternatif ürünler gelifltirildi. Son dönemlerde kullan m artan kauçuk köpü ü malzemelerin kullan m çok kolay. Is geçirimsizli i, yo uflma, çevreden gelen zararlara karfl dayan m özellikleri ile daha çok tercih edilmeye baflland. Camyünü kulland - n z zaman mutlaka üzerini bir fleyle kaplay p korumaya alman z gerekliydi. Bu da genellikle alüminyum folyo oluyordu. Zaman içinde bu sistemin, suyla temas halinde yal t m özelli ini kaybetti ini, ama üzeri kapal oldu u için bunu fark edemedi imizi gördük. Antalya çevresinde bu tarz yal t m nedeniyle tesisat n yenilemek zorunda kalan bir çok tatil köyü biliyorum. Tatil köyleri borular n yüzeyden götüremedikleri için kanal ve drenaj kuyular yap yorlar. Ama pompa çal flmad için bütün logarlar tamamen su içinde kal yor. Anl k da olsa, geçmifl ola, yap lan bütün yal t m zarar görüyor. Kendi ömrü kadar, borunun da ömrünü bitiriyor. Yal t m uygulamalar n kendi personelinizle mi hallediyorsunuz yoksa d flar dan bir firmadan destek al yor musunuz? Daha çok tafleron bir firmayla çal flmay tercih ediyoruz. O firman n çal flma flartlar n daha önceden bildi imiz için bir sorun yoksa devam ediyoruz. Ama bir sorun oldu u taktirde de malzeme seçiminde oldu u gibi mutlaka bir aray fl içerisine giriyoruz. Ama küçük fleyleri kendimiz halletmeye çal fl yoruz. Çok özel bir durum oldu unda da dan fl yoruz. Mesela fluanda mt'lik bir borunun yal t m n yapt r yorum. Ç k fl noktas ndan son noktaya gelinceye kadar 6 C'lik bir s kayb vard. Bu yal t mla o kayb önlemifl olaca z. Bu yal t m n öneminin basit bir göstergesi. Ölçülemeyen de erler hesaplanamaz. Biz burada kazan çal flma sürelerini de takip ediyoruz. Her gün kazanlar n ne kadar çal flt n, kazan çal flma sayaçlar yla ölçüyoruz. Ald m z gaz, elektri i, fuel oil'i ölçüyoruz. Bu mant a önem veren iflletmelerin, daima kazanacaklar na inan yorum. sayfa 13

14 PUSULA V ZYON / ODE Turizm Teflvik Yasas nda Yal t ma Yer Verilmeli Turizm sektöründe herfley o kadar alel acele infla edildiki üç befl sene sonra eksikler anlafl lmaya baflland. Bugün maalesef inflaat giderleri kadar harcamaya sahip yenilemeler yap l yor. Özden Egel, Egel Mimarl k Bugüne kadar birçok ödüllü otel projesine imza atm fl mimar Özden Egel ile yapt m z söyleflide, mimari aç dan turizm tesislerinde yal t ma verilen önemi de erlendirdik. Firman z n faaliyet alanlar ndan ve hizmetlerinden bahseder misiniz? Egel Mimarl k, 1966 y l nda kuruldu. Tasar m ve inflaat stüdyosu olarak kurulan firmam z ayr cal kl bir müflteri portföyüne, 40 y la yak n bir süredir aral ks z hizmet veriyor. Bünyemizde makro ölçekte proje gelifltirme ve çevre tasar - m ndan, küçük ölçekte mobilya detayland r lmas na kadar tüm mimarl k, iç mimarl k ve mühendislik hizmetleri, inflaat ve iç mekan düzenlemelerinde proje yönetim ve taahhüt hizmetleri, gayrimenkul yat r m ve de erlendirme dan flmanl hizmetleri veriliyor. fiirketimiz A grubu 3.5milyon $ limitli müteahhitlik karnesine sahiptir. Özel sektör ve finansman firmalar yan nda, ülkemizin muteber bankalar için 25 y l, sürekli Bölge Eksperli i görevini baflar ile yürütmüfl ve böylece Apraisal Institute of America n n Türkiye'de kabul edilmifl ikinci üyesi olma hakk n kazanm flt r. Referanslar n zdan örnekler verir misiniz? Antalya merkez olmak üzere Türkiye'nin bat ve güney sahilleri ile çevre illerinde yat r m yapan Türk ve yabanc firmalardan oluflan seçkin yat r mc portföyüne hizmet veren firmam z özellikle turizm tesisleri, yeme içme, e lence iflletmeleri, ifl - al flverifl merkezleri ve araflt rma gerektiren özellikli yap lar n projeleri ile tan nmaktad r. Antalya Dedeman Otel, Tekirova Corinthia Otel, Zigana Tatil Köyü, Cender Otel, Olimpia Otel, Türker Residance referanslar m z aras nda yer alan projelerden birkaç tanesi. Bir mimari proje tasarlarken göz önünde bulundurdu unuz kriterler nelerdir? Yap n n en uzun zaman süreci içinde fonksiyonelli ini, estetik de erlerini, seçilen yap malzemeleri ile uygulanan detaylar yönünden fiziksel ve teknik niteli- ini koruyarak, en az bak m zorunlulu u gerektiren, kullan c ya da sahiplerinin yap kitlelerine olas keyfi müdahalesine imkan vermeyen, yer ald çevreye, yöreye topluma ve infla edildi i ça a ait; topluma ve yans tt toplumsal kültüre devaml l k yan nda, kültürel ve duygusal cesaret de veren, kullan c s n memnun ederken, mimar n mahcup etmeyen bir yap üretebilmek hedefimizdir. Tabi bütün bu kriterler yat r mc n n imkânlar ndan do an yat r m bütçesine ba l kal yor. Ama biz mutlaka tasar mlar m zda hepsine yer verebilmek için çal fl yoruz. Bir mimar n projesini, popülist, k sa süreçli, gelgeç bir zaman dilimi için düflünmemesi laz m. Yani mimar bir yap - y çizmek için kalemi eline al rken bu yap ya bir ömür biçmek durumundaysa, -ki olmas laz m- ne kadar y ll k bir süreç içinde bu ülkeye, bu topluma bir bafl tac, dert veya destek olacak bir yap y projelendirdi ini düflünmek zorunda. Öyle üç y l befl y l gibi de il, en uzun süreyi düflünmeli. Bir bina 20 y l önce okul olarak tasarlanm flsa 20 y l sonra da 14 sayfa

15 V ZYON / ODE PUSULA fonksiyonunu yitirmeden okul olarak hizmet verebilmeli. Sonra bu kadar uzun süre içinde en az bak m zorunlulu unu getiren, bafl n - za en az dert açan estetik de erlerini, fiziksel ve teknik niteli ini korumal. Sizin baflta yapt n z, çat, tafl duvar bir zaman sonra e ri suratl, y k k dökük bir fley olmamal. Kullan c ya da sahiplerinin yap kitlesinde olas keyfi müdahalelerine imkân vermeyen niteliklere sahip olmal. Türkiye'de yap lar kime ait belli de il. Baz noktalar nezdinde bakt n z zaman yap lar ve yap lar üzerindeki tasarruf haklar birinci derecede mimara aittir. Çünkü yap bir güzel sanat eseridir. Tüm güzel sanat ürünleri onu tasarlayan telif haklar uyar nca, müellifin tasarrufuna b rak l r. Yani Zeki Müren'in flark lar n de ifltirme hakk onun hayatta oldu u süreçte sadece kendisine, ölümünden sonra da bu hakk b rakt varislerine aitse, bizim için de ayn fley geçerli olmal. Çünkü yap lar n iç yüzü kullan c lar n, d fl yüzü toplumun mal d r. Onun için topluma mal olmufl bir eseri hassasiyetle koruman z gerekir. Biz binada yap lan herhangi bir de iflikli i projemize yap lm fl bir düflman sald r s olarak görüyoruz. Bu bizim projemiz, flöyle ya da böyle düflünmüflüz, çizmifl ve de kabul ettirmifliz. Projemiz onayland ktan sonra aram zda bir nikâh do mufltur bize göre. Bunu art k size teslim ediyorsak sizin de istedi iniz gibi üstüne iki kat ç karak, balkonlar kesip, duvarlar büyüterek müdahaleler yapmaman z gerekir. Ama maalesef bizde öyle olmuyor, bina sahipleri kafalar na esti i gibi yap lar n fleklini de ifltirebiliyorlar. Bu durum karfl s nda bir mimar olarak bizler e er bir tak m ince mimari bulufllarla ya da çal flmalarla, projemizin üstüne ileride keyfi kat ç kmas n, kenar n köflesini uzatmas n, sa n solunu kapatmas - n önleyici baz detay ve sistemler gelifltirdi imiz taktirde kendimizi güvenceye alabiliyoruz. Projeleriniz tafl d mimari tarz nas l tan mlars n z? Öncelikle Egel Mimarl k' n 40 y la yak n bir süredir aral ks z olarak çizgisini hiç de ifltirmeden hizmet vermeye devam etti ini ifade etmek isterim. Firmam z her zaman butik bir tasar m atölyesi olarak hizmet verdi. Hiçbir zaman seri üretim yap lan bir tasar m ve mühendislik ofisine dönüflmesine izin vermedik. Butik tasar m atölyesinden kast m z ise; biz her zaman iflveren ve farkl ysa kullan c ile birebir sürekli diyalogda olan, tamamen iflveren-yat r mc beklentileri ile kullan c beklentilerini en üst düzeyde karfl layan bir tasar m sorgusunda olduk. Bu da yetmedi, kullan c ve iflverenin talebi olmasa da gelecek zamanlarda de iflebilecek tüm beklenti ve ihtiyaçlar n neler olabilece ini sorgulay p, tasar m sürecinde bu ilerideki de iflikliklere cevap verebilen çözümler arad k. stedik ki kullan c da, iflveren ve yat r mc da yap lan iflin büyüklü ü ne olursa olsun sonuçtan hep mutlu olsun, sonuçla hep gurur duysun. Böyle bir misyonunuz oldu u vakit, zaten tüm iflveren ve yat r mc lar ile çok farkl boyutlarda aile dostluklar n z gelifliyor. Bu hissiyat ve sorumlulukla çizdi- iniz her çizgide asl nda kendinizle bütünleflmifl, kendi mülkünüze verdi inizden çok daha fazla de er ve emek verdi iniz bir tasar m oluyor. Ben çok flükür hiçbir zaman sadece geçinmek zorunlulu um oldu u için çal flmad m. Bunu diyebildi iniz zaman ne tasar m ilkelerinizden ne de meslek ilkelerinizden feragat etmedi iniz için bafl n z dik, yapt klar n z n arkas nda olabiliyorsunuz. flte tasar mc ya özgü dil böyle olufluyor. Asl nda tüm mimarlardan beklenen zaten iflleve uygun tasar m yapmakt r. Ama tasar mc ya özgü yaklafl m n içinde, yap kendisine münhas r, mimarl k dili ve kiflili i ile ona uygun malzemesi ve uygulanabilirli i ile en önemlisi kullan c ve yat r mc mutlulu u ile ortaya ç kt vakit, o tasar mc ya özgü dili, d flar dan sayfa 15

16 PUSULA V ZYON / ODE bakan herhangi iki göz de yaflayabiliyor. Bizim tarz m zda timles dedi imiz her döneme ait olan bir çizgi var. O çizgiyi de bu bölgeye, bu yöreye ait olmaktan bir parça verneküler mimariden, bir parça bölgesel mimariden, bir tak m bizim kimli imizi yans t c elemanlar al p, veya düflünceleri felsefeleri al p, bunlar bugünün diline ve fonksiyonuna adapte edebilmek ve yorumlamak bizim yapmaya çal flt m z. Yani kalk p cumbalar varsa Türk mimarisinde, Akdeniz mimarisinde al p ayn anda onu kullanmak de il ama onu yorumlamak ve özellikle tasarlad m z mekanlar n kullan c lar na nerede oldu unu, o aidiyet duygusunu hissettirmek bizim amac m z. Turizm sektöründe mimari anlamda yaflanan s k nt lar neler? Bize göre tek bir s k nt var, Türkiye'de turizm emeklemeden yürüyen bir sektör. Onun için çok alel acele fleyler yap ld. Keflke emekleseydi, ö renerek yat r m yap lsayd, keflke mimarlar da birfleyler ö renerek yapabilselerdi. Herfley o kadar alel acele infla edildi ki üç befl sene sonra eksikler anlafl lmaya baflland ve bugün maalesef inflaat giderleri kadar harcamaya sahip yenilemeler yap l yor. K y band n n dolmas konusunda neler düflünüyorsunuz? Master planda yap lan hatalar onlar. Biliyorsunuz arkas nda da ikinci konutlar yap ld. Onlar n hiçbiri dolmufl durumda de il, at l. Zaten alt yap da yetiflemedi çünkü önce imalatlar oldu, arkadan alt yap getirilmeye çal fl l yor. Türkiye'nin pek çok yerinde hala alt yap ciddi problem, özellikle turizm sektöründe. Bunlar çok makro ölçekteki kararlar biz burada mimar olarak onlar bir yere kadar elefltiriyoruz ama yapabilece imiz, en az ndan böyle hatalar varsa, bizim dokunabildi imiz noktalarda bir parça onlara müdahale etmek. Yani iflverenin iki arazisi varsa ve biri deniz kenar nda, di eri arkas ndaysa, arkas ndaki arsaya da, bir fleyler yapmak istiyorsa ve bu yanl flsa, en az ndan belli noktalarda, hay r, bunu böyle yapmayal m diye frenlemeye çal flarak, düflüncelerimizi aktarmaya çal fl - yoruz. Ama her zaman baflar l olabiliyor muyuz? Hay r, baflar l olamad m z zamanlarda da baflka meslektafllar m za bunu b rak yoruz. Dedeman projesini buna örnek olarak gösterebilirim. Dedeman' n yap ld dönemde, Antalya'n n sahil band dümdüz giderdi. Sonra Dedeman, o araziyi al nca yolun bir lup yap p dönmesi karar ç kt. 22 ayl k çal flmalar n sonucunda böyle bir karar proje bitiminde gündeme geldi. E er siz böyle bir lup yaparsan z, burada iki keskin viraj olacak, bu kavflakta insanlar ölebilir, imar plan n daha yumuflak yapal m dedik. Yat r mc ; hay r, bu benim ç karlar m do rultusunda do ru bir projedir, ben bunu de ifltirmem. dedi. Ben de, bu benim vijdan m aç s ndan yanl fl, buyurun projenizi ödedi iniz rakamlarla, beni affedin, ben daha fazla çal flamam dedim. Turistik tesisler için yal t m n önemi nedir? Benim meslek hayat m biraz uzun bir süreci kapsad için, yal t m konusunun mimari e itimde ne zaman önem tafl - maya bafllad n biliyorum. Genç bir mimar olarak karfl n zda olsayd m, size bu konuda bilgi veremezdim. Yal t m konusu Türkiye'deki hem e itim kurumlar hem akademisyenler hem de devlet otoriteleri aç s ndan çok geç de- erlendirilmifl bir konu. Hala çok yüzer gezer kalm fl ve hala bireysel teflvikle ancak ayakta durabilen konulardan biri. Mesela, turizm teflvik yasas nda hiç de- inilmeyen bir konu. Ben ne e itimim, ne hâlâ devam etti im hocal k görevim s ras nda bana verilen akademik programlar aras nda yal t m konusunun öneme al nmas n zorlayan hiçbir fley görmüyorum. Hiç kimse bu konunun üzerinde durmuyor. Biz zaten toplum olarak, daha çok görsel de erlendirmeye yönelik ve de yüzeysel de erlendirmelerle günü geçifltiriyoruz. Böyle bir toplum karakteri tafl mam z n sebebi de herhalde biraz e itimin derinliklerine inmemifl olmam z. nsanlar yat r m bütçeleri içinde, hafriyata, kaba yap ya, ince yap ya, reklam giderlerine para ay r rlar ama yal t ma ay rmazlar. Kaba yap sadece yap n n ayakta durmas, ince yap da süslenmesini içerir. Ama yap n n bak m, zaman içinde gerektirece i bak m masraflar, y pranmas, enerji tüketimi de düflünülmeli. Bunlar size b rak lan, ancak yat r mc lar n eli yand nda, uf yand m. flimdi buna ne çare bulaca m gibi kendi deneme yan lma tecrübeleriyle çözüm bulmaya çal flaca konulardan. Is yal t m yönetmeli inin ç kar ld y llar hat rl yorum, mimari projelere Bay nd rl k Bakanl onay al rken, s yal t m hesaplar - n n istenmesi flart koflulmufltu. Is yal t m hep makine, mekanik proje kapsam nda istenirdi. Halbuki onlar mimari projenin bir eki. mimarlar, ona göre do al s kaçaklar n hesaplayacak, hangi yönde ne kadar yap aç kl b rak yor, bunlar kaça mal olacak, gibi kritikleri de erlendirirler. Ama bu ifl mimarlara b rak lmad. Mimar, gelifli güzel b - rakt, s kaçaklar n veya s korunmalar - n makine mühendisinin eline teslim etti. Makine mühendisi s kayb hesab n yapt, reçete verdi. Buradan flu kadar s 16 sayfa

17 Avrupa'da oldu u gibi Türkiye'de de binalar n enerji tüketim s n flar n n olmas gerekir kayb oluyor, sen bunun önlemini al. dedi. Bunlar çok yüzeysel. Ama fluna da sevinmeliyiz ki, hiç de ilse, bilinçli birileri s n n, yal t m n önemini 1978'li y llarda düflünebildi. Toplumu da buna düflündürmeye çal flt. Ama hâlâ kim uyguluyor belli de il. Çok ac ki, turistik tesis yap lar nda enerji kullan m n teflvik eden uygulamalar var. Yani teflvik kapsam nda, turistik tesislerin enerji giderlerini, elektrik, su giderlerini minimuma indiren, çok çok düflük tarifelerle ödemelerini sa layan teflvikler var. Ama buna, karfl l k enerjiyi çarçur etme, kaybetme, bilinçli kullan diyen hiçbir fley yok. Halbuki enerjiyi ucuza alabilirsin, ancak çarçur etmezsen, kaybetmezsen, ben seni o zaman teflvik ederim diyen, müeyyidelerin olmas laz m. 1983'den beri turizm bakanl, turizm yat r mc s - na ucuz enerji verdi. Vergi muafiyetleri gibi imkanlar yan nda, bir de sürekli elektrik, su harcamalar nda büyük kolayl k getirdi. Sonradan bu kald r ld. Normal birim fiyatlar üzerinden ödeme yapmaya bafllad lar. Geçenlerde stanbul'da, Turizm Yat - r mc lar Derne i nin bir toplant s olmufltu. O toplant da, yat r mc lar, toplant ya kat lan Devlet Bakan Ali Babacan'a flikayette bulunarak, enerji harcamalar n n yeniden düflük ücretler üzerinden ödemelerini sa lamas n istediler. Bakan da yak n bir gelecekte, fiyatlar n eskiye dönece i müjdesini verdi. Baz turistik tesislerin, normal birim fiyatlar üzerinden ödedikleri ayl k elektrik faturalar milyar civar nda oluyor. Ama, indirim uygulamas ile bu tutar tekrar 4-5 milyarlara düflecek. Böyle olunca, sahip olmam z gereken milli de- erleri bilinçsiz savurdu umuz sürece, kimse s yal t m na sahip ç km yor. Niye u raflay m bu kadar ucuz elektrik tüketiyorsam, nas l olsa ucuz s t yorum, nas l olsa ucuz so utuyorum diye düflünüyor. Ama, devlet, ben verdi im enerjiyi do ru kullanan yat r mc y, teflvik ederim dese daha farkl olur. Bay nd rl k Bakanl A, B, C, D gibi bir s n fland rma yapsa, mesela, zeminde, temelde, duvarda, do ramalarda s yal t m uygulanmas na göre hangi grupta s yal t m yapt ysan z sizi ona göre teflvik ederim, ona göre elektrik ücretlerinizi tahsil ederim dese insanlar bunu yapacak. Avrupa'da oldu u gibi Türkiye'de de binalar n enerji tüketim s n flar n n olmas gerekir. Bu turizm sektöründe çok kolay takip edilebilir. Yani bir turistik tesisin y ld z de erlendirmesine göre, yatak kapasitesine göre birim yatak bafl na de iflik iklim kuflaklar nda tüketece- i elektrik, ve yak t enerjisi bellidir. Sen befl y ld zl otelsin, flu kadar yatakl s n, yatak bafl na tüketmen gereken elektrik enerjisi budur, ben senin bu kadar harcaman sübvanse ederim. Onun üstünü de normal de erinden öde. Bak n en yak n örnek karfl daki otel. Bir flehir oteli, 12 ay aç k, doluluk kapasitesi % 60 olan dört y ld zl bir turistik tesis. Ben hem komflu bir tesis hem de sahibi büromda staj yap p mezuniyetine katk da bulundu um bir mimar olmas na ra men, 4 mm'lik camdan, s yal t m yap lm fl bir do ramaya transferini sa layam yorum. Durup dururken de, adam do ramalar n de ifltirmiyor. Boya, renk, mobilya de ifltiriyor ama do ramay de- ifltirmiyor. Görsel toplum. Ama bunlar çok güçlü otoritelerle çözülmeyecek fleyler de il. Bence sivil toplum örgütlerinin üzerine büyük görevler düflüyor. Her fleyin bafl e itim. Bu ifle gönül veren projecilerin, mühendislerin, mimarlar n, iflletme uzmanlar n n muhakkak ki Turizm Yat r mc lar Derne i'nin etkisi büyük olacakt r diye düflünüyorum. Yabanc yat r mc lar n yal t ma bak fl aç s nas l? Onlarda tam tersi. Biz Malta grubu ile y l çal flt k. Onlar çok önem veriyorlar. Hollanda gurubuyla 3,5 y l çal flt k. Çok farkl lar. Bizdeki mant k flu; bir yerden su ak - yorsa, onu boyar z geçer fleklinde günlük çözümlerle günü kurtarmak. Ama e er turistlerde bir reklamasyon bafllarsa; ben buraya geldim, yal t m sorunlar nedeniyle odada koku var, ast m m tuttu, ben hasta olmaya gelmedim buraya, siz beni hasta ettiniz gibi üç befl tane geri dönüfl olunca o zaman teknik müdürler eyvah ne oluyor demeye bafllarlar. Asl nda uluslararas hizmet veren bir sektör. Reklamasyon korkunç sigortalar gerektiriyor. Mesela yabanc otel zincirlerinde geliflmifl, oda kap lar ses yal t m kriterleri vard r. Yani koridordaki sesin odaya ne kadar az geçti ini belli detaylarla isterler ve onu garanti ederler kullan c ya karfl. Bence turizm firmalar na, turizm meslek yüksek okullar na, yap - larda al nan yal t m tedbirleriyle yap daki konaklama güvencesinin ve konfor kalitesinin ne kadar yükseldi i mutlaka ö retilmeli. sayfa 17

18 PUSULA GRUPTAN HABERLER / ODE Bulgaristan daki Firmam z fiimdi Daha da Güçlü ODE IPKA Genel Müdürü Assen Lazov Bulgaristan'da faaliyet gösteren firmam z ODE Bulgaria Bulgaristan' n yerel firmalar ndan IPKA Ltd. ile birleflti. Bulgaristan' n en büyük kauçuk köpü ü yal t m malzemesi da t c s olan IPKA ile kurulan ortakl k sonucunda ODE IPKA ad n alan firmam z Bulgaristan' n en büyük yal t m malzemesi sat c - s konumuna geldi. ODE IPKA y daha yak ndan tan tabilmek için firma genel müdürü Assen Lazov la bir söylefli yapt k. IPKA Firmas n n kuruluflundan ve faaliyetlerinden söz eder misiniz? IPKA 2000 firmas 2000 y l nda Dimitrov Lazov, Daniela Lubomirova Balabanova ve talyan Giovanni Ummarino taraf ndan üç ortakl bir firma olarak kuruldu. Firman n ticari hayat, pastane ve g - da sektörüne yönelik olarak baz flekerleme ürünlerinin talya'dan ithalat ve da- t m yla bafllad. Bunu, talya'ya flarap endüstrisinde tartar asit yap m nda kullan lan tartar ve kabuklu yemifl ihracat takip etti y l n n ilk yar s nda ise, talya'dan kauçuk köpü ü s yal t m malzemesi ithal etmeye bafllad k. talyan K- FLEX firmas n n Bulgaristan'daki tüm da- t m a n oluflturmak üzere çal flmalar - n z yo unlaflt rd k. Bu nedenle de, daha önceki tüm faaliyetlerimizi durdurduk y l nda, bir önceki y la göre, sadece K-FLEX ifl hacminde % 81'lik bir büyüme ve 500 bin Euro yu aflan bir sermaye devri gerçekleflti. Yine 2004 y l nda Sofya'da apartman tipi konut inflaat na da bafllad k y l n n son çeyre inde ODE ile ortakl k karar ald k. Yap lan anlaflma gere i IPKA 2000 firmas yal t m malzemesi ithalat n durdurdu. fiu an sadece gayrimenkul alan nda faaliyetlerini sürdürüyor. Bulgaristan daki yal t m pazar n de erlendirir misiniz? Burada faaliyet gösteren yerli ve yabanc çok say da firma var. Bu da piyasada fiyat rekabetini etkin hale getiriyor. Fiyatlar n n düflük olmas n n nedeni de bu. Ancak ülkenin yak n bir gelecekte Avrupa Birli i'ne girecek olmas ve son dönemlerde Bulgaristan'daki inflaat faaliyetlerinin h z kazanmas önümüzdeki y llarda yal t m pazar n n daha da hareketlenece inin sinyallerini veriyor. En çok kullan lan yal t m ürünleri nelerdir? Bina yal t m nda XPS, EPS taflyünü ve bitümlü Membran; tesisat yal t m nda da, Summary kauçuk köpü ü, camyünü ve polietilen kullan l yor. ODE ile ortakl a nas l karar verdiniz? Bu ortak giriflimin sizi hangi yönlerden farkl laflt raca n düflünüyorsunuz? ODE'nin birçok yal t m malzemesinin üretim ve sat fl nda büyük bir tecrübeye sahip olmas, faaliyet gösterdi i pazarda önemli bir konumda bulunmas, ortakl k karar almam zdaki en büyük etkenlerdir. Bu sayede mevcut müflteri portföyümüzü ve bayi a m z gelifltirece imize inan - yoruz. Daha önceden sadece kauçuk köpü üyle s n rl olan ürün gam m z ODE ürünleriyle daha da zenginleflecek. Ayr ca ODE'den alaca m z teknik bilgi deste i de, bizi di er firmalardan farkl hale getirecek. Pazardaki hedefleriniz neler? Müflterilerimize tek bir ürün de il bütün bir sistem çözümü sunaca m z için 2005 y l nda % 60'l k bir büyümeyi hedefledik. Yap yal t m konusunda müflteri portföyümüzü gelifltirmek için çal flaca z. Bu y l özellikle ODE Membran ve ODE Ductflex ürünlerine a rl k verece iz. ODE Bulgaria Getting Stronger Our firm of ODE Bulgaria serving in Bulgaria, was united with one of the local firms of Bulgaria named IPKA Ltd. After this joint venture with the biggest rubber foam distributor of Bulgaria, the company took the name ODE IPKA and became the biggest insulation material seller of Bulgaria. 18 sayfa

19 GRUPTAN HABERLER/ ODE PUSULA Bayilerimizle Moskova'da Bulufltuk Geleneksel bayi seyahatimizin sekizincisini 3-6 Mart tarihleri aras nda Rusya'n n baflkenti Moskova'da gerçeklefltirdik. Gezimize 2004 y l hedeflerini tutturan bayilerimizden oluflan k rk befl kifllik bir grup kat ld. stanbul Havaliman d fl hatlar terminalinde bafllayan gezimizin ilk gününde üç saatlik bir uçak yolculu unun ard ndan karlarla kapl bir Moskova manzaras bizleri karfl lad. Uçak yolculu unun yorgunlu- unu ilk gün otelde dinlenerek geçiren bayilerimizle, gezimizin ikinci gününde Moskova'n n tarihi güzelliklerini daha yak ndan tan ma f rsat bulduklar bir tura kat ld k. fiehir turu esnas nda K z l Meydan, Kremlin Saray, Bolflov Tiyatro Binas, Moskova Üniversitesi, Katedraller Meydan ve Puflkin Müzesini ziyaret ettik. Üçüncü günkü geziminiz ilk dura K z l Meydan idi. Ard ndan Fransa - Rusya savafl n n efektlerle sergilendi i muhteflem Bara Dino Panoramas n gezdik. Sudar Restaurant' n otantik ortam nda yedi imiz ö le yeme inin ard ndan gezimizin ö leden sonraki bölümünde Moskova Metrosunun istasyonlar n gezdik. Misafirlerimiz her biri birer müze niteli- indeki on bir istasyonun güzellikleri karfl s nda büyülendiler. Gezimizin dördüncü gününde Moskova'n n ünlü Arpad Caddesi'nde gönüllerince al flverifl yapma imkan bulan bayilerimizle olan birlikteli imiz, gezimizin bafllad Atatürk Havaliman 'nda son buldu. sayfa 19

20 PUSULA REFERANS PROJE / ODE Yat r m Maliyetlerini Düflürmek Ad na Verimlilik Gözard Ediliyor Sanayi tesislerindeki mekanik tesisatta s radan bir bina mekani inde karfl lafl lmayacak nitelikte bir kalitenin ön plana ç kmas gerekiyor. Firman z n kuruluflundan ve faaliyetlerinden bahseder misiniz? Biz 1994 y l nda kurulmufl bir mühendislik ve taahhüt flirketiyiz. Kurulufl amac m z bafllang çta, büyük ölçekli taahhüt firmalar n n ve yat r mc lar n mekanik tesisat konusundaki alt yüklenici aç n kapatmakt. Fakat, geliflen flartlar ve bu sektörde elde etti imiz baflar lar sonucunda daha de iflik alanlarda da ifl yapmaya bafllad k. Türkiye'de daralan pazar n zorlamas yla birlikte yurtd fl na aç ld k. Bu, flirketimiz faaliyet alan n biraz daha geniflletti. Sadece mekanik tesisata ba l kalmad. Üst yap ve endüstriyel projeler konusunda da ciddi projeler üstlendi. fiirketimizin vazgeçilmez temel bir tak m prensipleri bizim bu noktaya gelmemizde ciddi flekilde yard mc oldu. Bunlardan bir tanesi teknik emniyettir. Biz ço unlukla Avrupa flirketleriyle çal - fl yoruz. Bunlar n alt yüklenicisi kimi zaman da ana yüklenicisi olarak bir tak m Haydar Kayal k, MTG Mühendislik Genel Müdürü projeler yap yoruz. Burada firma seçim kriterleri biraz daha farkl l k gösteriyor. nsan sa l, ifl ve çevre güvenli i önde geliyor. Ayr ca firman z n kalite politikas da önemlidir. Üçüncü s rada da, bizim için iflin zaman nda teslimi geliyor. Bu prensiplerden hareketle bugüne kadar çeflitli bölgelerde say s z projeler tamamlad k. Bugüne kadar yapt n z projeler hakk nda bilgi verir misiniz? Firmam z, mekanik tesisat, endüstriyel projeler ve üst yap inflaat olmak üzere üç ana dalda faaliyet gösteriyor. Mekanik tesisat konusunda bugüne kadar havaliman, ifl ve al flverifl merkezleri, okul gibi projeler gerçeklefltirdik. Bunlar n d fl nda endüstriyel projeler konusunda petrol ve petrokimya ürünlerinin depoland terminaller yapt k. Enerji sektöründe ülkemizde yap lm fl olan do algaz kombine çevrim santrallerinin boru ve ekipman montaj türünde projeler hayata geçirdik. Bununla birlikte flu an Ukrayna da yapt m z Philip Morris gibi çeflitli fabrikalar n anahtar teslim mekanik tesisat projelerini tamamlad k. Bugüne kadar faaliyet gösterdi imiz ülkelerden Azerbaycan'da havaliman, içme suyu ar tma tesisleri, Rusya'da bir havaliman n n uçak yak t sistemini yapt k. 20 sayfa

21 Bursa Do algaz Fabrikas Kazakistan'da yaklafl k dört y ld r faaliyet gösteriyoruz. Burada özellikle Sherron'a büyük projelere imza att k. Gürcistan'da yaklafl k üç y l faaliyet göstererek, petrol terminalleri kurduk. Büyük sanayi tesislerinde mekanik tesisat konusunda en çok hangi noktalara önem verilmeli? Bizim flirketimizin anlay fl na göre sanayi tesislerinde ifl güvenli i, teknik emniyet daha ön planda olmal. Bunun ard ndan kalite, amaca uygun do ru malzeme seçimi ve projenin gerektirdi i kalitede montaj geliyor. Sanayi tesislerindeki mekanik tesisatta, s radan bir bina mekani inde karfl laflamayaca n z niteli e sahip bir kalitenin ön plana ç kmas gerekir. Biz büyük sanayi tesislerinde yap lan boru montaj n n kaynak ifllerini, test yöntemlerini, kaplama tekniklerini büyük sanayi tesislerinde mutlaka dikkat edilmesi gereken ciddi konular olarak görüyoruz. Yurtiçinde ve yurtd fl nda yap lan sanayi tesislerinde mekanik tesisat konusunda öncelik verilen konular aras nda farklar var m? Yurtiçinde ve yurtd fl nda yap lan sanayi tesislerinde öncelikli konular aras nda art k günümüzde ciddi farkl l klar olmad n düflünüyorum. Ancak halen yurtiçindeki projelerde ilk yat r m maliyetlerini düflürmek için verimlilik bazen gözard edilebiliyor. Bunun d fl nda mesela teknik emniyet ve kalite kontrol konular nda halen eksikliklerimiz mevcut. Bunlara yap lan tesisi iflletecek personelin e itimini de ekleyebiliriz. Ama onun d fl nda ciddi projelerde hakikaten hiçbir farkl l k yok. Hatta daha kaliteli projelerin yap ld n bile söyleyebiliriz. Türkiye'de baz standartlar n eksik olmas sizi ne flekilde etkiliyor? Türkiye'de baz konularda zorlay c standartlar halen yok. Bunlar n bafl nda yal t m ve yang n önleme sistemleri geliyor. Bu tip konular yat r mc n n veya ana müteahhidin insiyatifine b rak lm fl. Halbuki direkt çevreyi, ülke ekonomisini ilgilendiren konular konufluyoruz. Yurtd fl nda bir projeyi yapan kifli proje tamamlanana kadar iflin içerisinde yer al yor, do rusu da bu. Fakat bu konu bizde uzun y llardan beri ihmal ediliyor. Projeciye önceki y llarda sadece prosedür yerine gelsin diye proje yapt r l yordu. Daha sonraki y llarda bu biraz daha geliflmeye bafllad ysa da, hâlâ bir iflin bafl nda ciddi bir dan flman yoksa, mutlaka projegöz ard ediliyor. Yal t m n enerji tasarrufundaki rolü sizce nedir? Yal t m bize göre enerji tasarrufu konusunda ilk s rada yer al yor. Ülkemizdeki alternatif enerji kaynaklar aray fl n n ve bu nedenle enerji maliyetlerini düflürmek için do algaz kullan m na geçilmesinin sebebi budur. Geliflen piyasa koflullar içerisinde art k bir çok yap, bir çok üretim sektörü yal t ma a rl k ver- sayfa 21

22 PUSULA REFERANS PROJE / ODE meye bafllad. Bunun sebebi tabi ki geliflen rekabet koflullar ve üretimde önemli bir yer tutan enerji sarfiyat. Dolay s yla siz az enerjiyle daha do rusu düflük maliyetle ürününüzü üretmek zorundas n z. Bu gözle bakt n z zaman yal t m n sektördeki önemini daha iyi kavrayabilirsiniz. Enerji kaynaklar aç s ndan d fla ba- ml oldu umuzdan, yal t m n bizim ülkemizde çok daha önemli oldu unu düflünüyorum. Özellikle baz yap lar n proje aflamas nda, s kay p veya kazanç hesaplar n n yap larak yal t m n zorunlu hale getirmesi gerekti ine inan yorum. Philip Morris Projesi hakk nda bilgi verebilir misiniz? Ukrayna'n n Kharkov flehrinde yap - lan bir yat r m. fiehre yaklafl k 35 km mesafede. Toplam inflaat alan 200 bin m 2, toplam kapal alan 43 bin m 2, üretim alan ise 32 bin m 2 olan bir proje. Y ll k üretimi 30 milyar adet sigara. Ancak, ileride oluflabilecek pazar pay art - fl na göre 45 milyar adete ç kabilecek bir altyap yla yap l yor. Bu projenin tüm mekanik sistemlerini biz yap yoruz. Buhar ve konvens, s tma, so utma ve havaland rma, s hhi tesisat, yang n söndürme bas nçl hava, proses suyu, su ar tma, yak t tanklar, yak t ve Bakü Su Hatt do algaz sistemleri gibi tüm mekanik sistem bizim taraf m zdan yap l yor. Burada yaklafl k 50 bin metre civar nda boru montaj ve yaklafl k 25 bin m 2 hava kanal montaj m z var. 15 bin m 2 civar nda da kanal yal t m yap yoruz. 22 bin m 2 de boru yal t m iflimiz mevcut. Bu projedeki yal t m malzemelerini seçerken nelere dikkat ettiniz? Nerelerde hangi malzemeleri kulland n z? Bildi iniz gibi Philip Morris bir Amerikan firmas. Dolay s yla, önümüzde haz rlanm fl bir Amerikan flartnamesi vard. Biz bunun alternatiflerini üretmeye çal flt k. Ve iflin tekni inden ödün vermeden, bu alternatif malzemeleri iflverenimizin onay na sunduk. Bu flekilde biz Türkiye'den herhangi bir malzeme markas listelerde yer almazken, bir çok malzemeyi gönderme f rsat elde ettik. Örne- in; projeye göre kanallar cam yünü üzeri alüminyum kaplamayken, biz onu özel alüminyum lamineli kauçuk köpük yal t m malzemesine çevirdik. Çünkü, hem uygulamas ç,ok kolay hem de daha dayan kl yd. Biz burada seçim yaparken fluna dikkat ettik. Birincisi iflin hem malzemesini temin etti imiz hem de iflçili ini yapt m z için malzeme ve iflçili i yan yana koyduk. Toplam ç kan maliyetin analizini yapt k. Toplamda gördük ki, sizin malzemenizle biz ifli istenilen süre içinde yetifltirip, bütçenin içinde kal yor ve istenilen kaliteyi rahatl kla yakalayabiliyoruz. Bu kriterler içinde biz ODE'nin ODE K-FLEX DUCT AL CLAD malzemesini rahatl kla kulland k. Bizim, ifl yapm fl oldu umuz bölgelerde, nitelikli iflçi bulamamak genel bir sorundur. Türkiye'den nitelikli personellerimizi oraya aktar yoruz. Bu da bize ciddi bir maliyet getiriyor. Dolay s yla adam.saat maliyetimizi dikkate ald m z zaman, buradan yapaca m z tasarruf bizim için çok daha önemliydi. Bunun toplam n yan yana koyduk ve bu flekilde yap lm fl bir analizle sizin malzemenizin bizim için çok daha uygun oldu una karar verdik. Ayr ca, malzemenin darbe almayan ve kendi formunu koruyan bir yap ya sahip olmas da bizim için bir di er tercih sebebi oldu. lk kez kullanman za ra men baflta tercih ederken hiç tereddüt yaflad n z m? lk analizimizi biz malzeme baz nda yapt k. Buna bakt n z zaman sizin malzemenizin fiyat bizim için yüksekti. Sonra iflçili i de kapsayan bir analiz daha yapt k. O zaman daha uygun oldu unu gördük. Art k projelerin tamamlanma süresi günümüzde çok önemli. Ve biliyorsunuz eski teknikle yap lan alüminyum kaplama iflleri çok ciddi zaman al - yor. E er iyi bir ekip de kuramad ysan z ifliniz sahada gerçekten zor. ODE ile çal flmak size ne gibi avantajlar sa lad? Biz alternatif bir malzemeyle yola ç kt k bu projede. Bunun için ciddi bir teknik destek gerekiyordu. Biz bu malzemenin en az önerilen di er malzemeyle ayn özelliklerde oldu unu kan tlamak zorundayd k. Bu teknik deste i sizlerden ald k. Bunun d fl nda bir de bizim farkl bir ülkede bir proje yapt m z için baz sertifikalara ihtiyac m z vard. Bu tip konularda da firman zdan ciddi destek ald k. 22 sayfa

23 REFERANS PROJE / ODE PUSULA Uluslararas Projelerde ODE K-Flex Duct AL CLAD Kullan l yor Artan rekabet koflullar ve daralan pazarda düflen kar marj yla ile kaliteli, h zl ve düflük maliyetli ifl yapabilmenin yollar n arayan tesisat firmalar, klima kanal yal t m nda ODE K-Flex ürünlerini tercih ediyor. 1990'l y llar n sonlar ndan itibaren klima kanal yal t m nda kullan m artan kauçuk köpü ü yal t m malzemeleri kullan c lar na, camyününe oranla iflçilik maliyeti ve uygulama süresi aç - s ndan daha ekonomik ve mükemmel yal t m imkan sunuyor. Bu yüzden ODE K-Flex ürün gam m zda yer alan bir yüzü kendinden yap flkanl, bir yüzü 0,4 mm kal nl nda, özel alüminyum kapl kauçuk köpü ü levhalar uluslararas projelerde en çok tercih edilen ürün haline gelmeye bafllad y l nda devreye ald m z ODE K-Flex laminasyon tesislerimizde üretimini yapt m z AL Clad ürünümüz Philip Morris'in Ukrayna'daki fabrikas nda kullan ld. Philip Morris Proje Bilgileri Proje Ad : Philip Morris Ukraine Greenfield Project fiehir : Kharkov Ülke : Ukrayna Yerleflim : Fabrika ülkenin do usunda Rusya s n r na 30 km uzakl kta bulunan ve ülkenin ikinci büyük flehri olan Kharkov'da infla edilmektedir. Fabrika flehrin bat ç k fl nda ve flehir merkezinde 35 km mesafededir. Toplam nflaat Alan : m 2 Toplam Kapal Alan : m 2 Toplam Üretim Alan : m 2 Y ll k Üretim : 30 milyar sigara/y l. Ayr ca ileride oluflabilecek pazar pay art fl na göre 45 milyar sigara/y l ilave kapasite art r m na olanak sa layacak flekilde tasarlanm flt r. Sistem Kapasiteleri Buhar : 30 ton/saat (2 adet buhar kazan ) Is tma : kw (1 adet buhar kazan ve 1 adet plakal eflanjör) Havaland rma : m 3 /h (65 adet klima santral ve egrost fan ) Bas nçl Hava : m 3 /h (3 adet kompresör) Kullan m ve Proses Suyu : 250 m 3 /h Yak t Tank : 250 m 3 (diesel) Toplam Hava Kanal : m 2 Yal t m Uygulanmas : m 2 hava kanal yal t m Hava Kanal Kullan lan Malzeme : ODE K-Flex Duct Al Clad Levha ve AL CLAD Bant Summary ODE K-Flex Duct AL CLAD is Now in International Projects Because of the increasing competition conditions and less profit margins in the market; the installation firms searching ways of doing fast business high in quality and low in cost, prefer ODE K-Flex products for the insulation of air conditioning ducts. From ODE K-Flex product range; elastomeric rubber foam sheets, one side of which is covered with aluminium while the other is selfadhesive, started to become the most elegant one in international projects. ODE K-Flex Duct AL Clad being producted in our ODE K-Flex lamination unit, were used in the plant of Philip Morris/Ukraine. sayfa 23

24 PUSULA MAKALE / ODE Yap larda Su Yal t m ve ODE Membran Uygulamalar Uzun y llar, boyunca ayakta kalan yap lar iyi bir tasar - m n yan s ra eksiksiz bir uygulaman n ürünleridir. Yap n n do al d fl etkenlerden korunmas, çözülmesi gereken bir sistem olarak ele al nmal d r. Modern mimarl k anlay fl n n bir gere- i olarak, yap larda ço u zaman düflük e imli çat lar tercih edilir. Enerjinin verimli kullan lmas, yap ya gelen suyun drenaj, çat lar n teras, bahçe veya otopark olarak de erlendirilmesi gibi konular günümüzde bu anlay fl n yerleflmesine neden oldu. Yap larda, çat lar n oldu u kadar toprak ile temastaki bölümlerinin de su ve nemden korunmas gerekir. Bu aflamada su yal t m büyük önem kazan r. Mükemmel su yal t m için do ru detayland rma, nitelikli malzeme ve titiz uygulama gerekir. Su yal t m n n eksik veya hatal olmas halinde; çat larda, döfleme ve yap elemanlar n n dayan mlar azal r. Konfor koflullar sa lanamaz. Temellerde, beton içindeki çelik donat korozyona u rayarak kesit kayb na u rar, dayan m azal r. Deprem bölgesinde yer alan ülkemizde tafl y c sistemin temeli, korozyonu h zland racak etkenlerden uzak tutulmal d r. Su yal t m uygulama flekline göre ikiye ayr l r: Sürekli su yal t m : Ek yap larak uygulan r. (su yal t m örtüleri vb.) Kesintili su yal t m : Su geçirimsiz kaplamalar kullan larak uygulan r. (kiremit, shingle vb.) Su yal t m nda kullan lan malzemeler; Polimer bitümlü su yal t m örtüleri, Sentetik örtüler, Sürülerek uygulanan su yal t m malzemeleri, Kristalize olarak geçirimsizlik sa layan su yal t m malzemeleri, Beton ve harç katk malzemeleri olmak üzere befl farkl flekilde s n fland rabiliriz. Bu malzemelerin uygulanmas nda; Sentetik örtüler, özel uygulama aparatlar ve kalifiye iflçi gerektirir. Sürülerek uygulanan su yal t m malzemeleri d fl etkilerden olumsuz etkilenir. Kristalize olarak geçirimsizlik sa layan su yal t m malzemelerinin kullan m alanlar özel ve s n rl d r. Beton katk malzemeleri sadece betonu su geçirimsiz yapmaya yard mc olur. Bu durumda en etkin ve ifllevsel çözümü polimer bitümlü örtüler sunar. Polimer Modifiye Bitüm Bitümün fiziksel özelliklerini (flekil de- ifltirme, yumuflama ve e ilme noktalar, UV ve yorulma v.b.) iyilefltirmek için bitüm ile polimerlerin (APP veya SBS) yüksek s cakl kta ifllem görmesiyle elde edilen üstün nitelikli bitümdür. APP modifiye bitümlü örtüler S cak iklim performans na sahip bu tür ürünler, yüksek hava s cakl klar nda daha kolay uygulan rlar. UV dayan m yüksek, yafllanma süreci uzun olan bu ürünler, uygun maliyetlidir. Düfley aplikasyona daha uygundur. SBS modifiye bitümlü örtüler Düflük hava s cakl klar nda daha kolay uygulanan bu ürünlerin, so uk iklim performans yüksektir. Yüksek flekil de ifltirme özellikleri sayesinde, girintili, ç k nt l ve detay yo un uygulamalarda kolay uygulan rlar. Çelik çat lar gibi yüksek flekil de ifltirme yapan yap elemanlar üzerine uyguland klar nda iyi performans gösterirler. ODE Membran Ürün Gam OPAL serisi polimer bitümlü su yal - t m örtüleri, APP modifiye bitüm ile üretilmifl, so ukta bükülmesi -5 ºC olan, GRANAT serisi polimer bitümlü su yal t m örtüleri, APP modifiye bitüm ile üretilmifl, so ukta bükülmesi -10 ºC olan ve RUB N serisi polimer bitümlü su yal t m örtüleri, SBS modifiye bitüm ile üretilmifl, so ukta bükülmesi -20 ºC olan ve standart olarak iki yüzü polietilen film kapl (Mineral tiplerde, bir yüzü renkli mineral di er yüzü PE film kapl ) teras, temel baflta olmakla beraber farkl iklim koflullar nda yap lacak uygulamalarda yüksek performans gösteren su yal t m örtüleridir. 24 sayfa

25 MAKALE / ODE PUSULA Teras Çat larda Su Yal t m Kullan labilir çat alanlar oluflturan ve cepheden görünmeyen çat çözümleri sunan teras çat lar, s yal t m malzemesinin konumuna göre iki gruba ayr l rlar. Geleneksel (konvansiyonel) teras çat lar Geleneksel teras çat da, su yal t m örtüsü s yal t m malzemesi üzerinde yer al r. Su yal t m örtüsü alt nda yo uflma riskini önlemek amac yla döfleme yüzeyinde buhar kesici katman uygulanmas zorunludur. Su yal t m örtüsü s l gerilme ve çevresel etkilere aç kt r. Su yal t m katman nda oluflabilecek herhangi bir problem kullan lan s yal t m malzemesinin çeflidine ba l olmakla beraber, s yal - t m malzemesinin kullan lmaz hale gelmesine neden olabilir. Geleneksel çat lar n dezavantajlar : Buhar kesici uygulamas gereklidir. Uygulama detayl ve zordur. Uygulama süresi uzundur. Ters Teras Çat Ters teras çat da, su yal t m örtüsü döfleme yüzeyine do rudan uygulan r. Buhar kesici katman uygulamas na gerek duyulmaz. Ekstrüde polistiren (XPS) ODE Is pan DT s yal t m levhalar su yal t m üzerine serbest olarak döflenir. Su yal t m katman s yal t m taraf ndan çevresel etkilerden korunur. Ters teras çat lar n avantajlar : Buhar kesici uygulamas na gerek yoktur. Su yal t m tabakas olas mekanik darbelere, s l gerilmelere ve UV fl nlara karfl korunur. Uygulama süresi k sa ve kolayd r. Yat r m maliyeti düflüktür. Gezilen Ters Teras Çat Üzerinde gezilen ve sürekli kullan ma uygun teras çat lard r. Uygulama aflamalar flöyledir; Yüzey toz ve kal nt lardan temizlenerek ODE bitüm emülsiyonu (astar) uygulan r. Birinci kat ODE Membran flalümo atefliyle s t larak yüzeye tam olarak yap flt r l r. Parapetlerde, k fl n kar seviyesinin üzerinde kalacak flekilde uygulan r kinci kat ODE Membran, ilk kat örtü üzerine s t larak tam olarak yap flt r l r. ODE ISIPAN DT, ekstrüde polistren s yal t m plakalar su yal t m üzerine yerlefltirilir. Yal t m kal nl klar TS 825 standard na göre belirlenmelidir. Ay r c tabaka amaçl ODE SAN- TEX polyester keçe s yal t m üzerine serbest olarak serilir. Koruyucu tabaka olarak beton dökülür ve yüzey kaplama malzemesi uygulamas yap l r. Gezilen ters teras çat uygulamas Gezilen ters teras çat detay sayfa 25

26 PUSULA MAKALE / ODE Gezilmeyen Ters Teras Çat Üzerinde yo un olarak gezilmeyen, ancak bak m ve onar m amac yla ç k lan çat lard r. Uygulama flu s ras yla yap l r. Yüzey toz ve kal nt lardan temizlenerek ODE bitüm emülsiyonu (astar) uygulan r. Birinci kat ODE Membran flalümo atefliyle s t larak yüzeye tam olarak yap flt r l r. Parapetlerde, k fl n kar seviyesinin üzerinde kalacak flekilde uygulan r. kinci kat ODE Membran, ilk kat örtü üzerine s t larak tam olarak yap flt r l r. ODE ISIPAN DT, ekstrüde polistren s yal t m plakalar su yal t m üzerine yerlefltirilir. Yal t m kal nl klar TS 825 standard na göre belirlenmelidir. Ay r c tabaka amaçl ODE SANTEX polyester keçe s yal t m üzerine serbest olarak serilir. Koruyucu katman olarak, tane büyüklü ü Ø15/35 mm olan yuvarlak çak l serilir. Çak l tabakas n n yüksekli i, yal t m plakas n n kal nl na ba l olarak de iflir. 26 sayfa

27 MAKALE / ODE PUSULA Temellerde Su Yal t m Yap lar n toprak ile temasta olan bölümlerinin su ve nemden korunmas ve tafl y c sistemin özellikle deprem etkisi sonras nda yap y sa lam olarak tafl mas için gerekir. Su yal t m sisteminin ömrü yap ömrüyle efl projelendirilmeli, bu do rultuda uygulama yap lmal d r. Temellerde hatal veya eksik uygulanm fl su yal t m n n yeniden yap lmas n n mümkün olmayaca, yüksek maliyetlerle, bile ço unlukla geçici çözümler getirilebilece i unutulmamal d r. Yeralt su seviyesi de erlendirilerek temel ve su yal t m sistemi belirlenmelidir. Yeralt su seviyesinin yüksek oldu u durumlarda su yal t m yap n n d fl ndan, sürekli ve kesintisiz (bohçalama) olmal d r. Su yal t m mekanlar n konforu aç s ndan s yal t m yla birlikte ele al nmal d r. Yap, geçirimsiz toprakla direkt temas halinde oldu undan yeralt suyu en büyük problemdir. Hafriyat alan ndaki uygulamalara imkan vermesi için öncelikle yeralt su seviyesi hafriyat taban n n en az 500 mm afla s na kadar düflürülmelidir. Bu amaçla, bir pompa istasyonu kurularak flantiye çal flmas boyunca su seviyesinin süreklili i sa lan r. Aksi taktirde olas ani art fllar, tamamlanmam fl uygulamalara hasar verebilir. Hafriyat taban nda, su yal t m n n serilece i düzgün grobeton bir katman oluflturulur. Temel betonunun dikey kal plar yerlefltirilir. 50 mm genifllikteki ahflap üçgen takozlar kal plar n iç köflelerine yerlefltirilerek keskin dönüfller engellenir. Grobeton toz ve kal nt lardan ar nd - r larak ODE bitüm emülsiyonu (astar) uygulamas yap l r. lk kat ODE Membran su yal t m örtüsü, 200/300 mm kadar kal ptan d flar ç kacak flekilde flalümo atefli ile s t larak uygulan r. kinci kat ODE Membran 200/300 mm d flar tafl r larak tamamen yap flt - r l r. Betonarme temeldeki demir donat - lar n su yal t m örtüsüne zarar vermemesi için, 3-4 cm kal nl nda koruyucu bir flap at l r. Düfley eksendeki örtüyü temel yüksekli i boyunca korumak içinse ahflap levha kullan l r. Beton döküldükten hemen sonra ahflap levha ç kar l r ve keskin köfleler yuvarlat l r. Perde duvarlar n, tamamlanana kadar temel kal plar sökülmez. Perde duvarlar toz ve kal nt lardan temizlenerek, ODE bitüm emülsiyonu astar uygulamas yap l r. Kal plar ç kar l nca serbest b rak lm fl 200/300 mm'lik örtüler temel aya n n üzerine yap flt r l r. ODE Membran su yal t m örtüsü, 200 mm pay b rak larak zeminden en az 300/500 mm yukar ya yap flt r l r. kinci kat ODE Membran su yal t m örtüsü, 200 mm pay b rak l p alttaki örtüyü ortalayacak flekilde yap flt r l r. Uygulamada, ek yerlerinde 100 mm bini b rak lmas unutulmamal d r. 200 mm'lik bitifl binileri temel aya - na kapat larak membran uygulamas tamamlan r. Koruyucu olarak ODE ISI- PAN DT s yal t m levhalar yerlefltirildikten sonra dolgu yap l r. sayfa 27

28 PUSULA fi ORTAKLARIMIZ / ODE S STEM Mühendislik Serhat Toprakk ran Firman z n kuruluflundan ve ticari faaliyetlerinden bahseder misiniz? Makine Mühendisi Murat Toprakk ran ve Yüksek Mimar Serhat Toprakk ran taraf ndan, 1998 y l nda kurulan firmam z, mühendislik ve mimarl k hizmetleri yan nda s tma-so utma sistemleri üzerine çal flma hayat na bafllad. Is tma ve so utma giderlerinin süreç içerisinde ola an üstü art fl göstermesi üzerine, mesle imizin getirdi i sorumlulukla yapt m z araflt rmalar yak n gelecekte yal - t m sektörünün vazgeçilmez ve zorunlu bir hal alaca n gösterdi. Sektörde h zla büyüyen ve flu anda alan nda lider konuma gelen ODE ile tan flmam z, 2000 y l n n Kas m ay nda gerçekleflti. Sizce yal t m n önemi nedir? Ülkemiz inflaat sektöründe y llardan beri süregelen ve denetimsizlik sonucu geliflen kötü bina yapma al flkanl, 1999 depremiyle beraber su yüzüne ç kt ve faturas çok a r oldu. Deprem nsanlar yal t ma yapacaklar yat r m, pahal ve gereksiz buluyor. sonras revize edilen inflaat yönetmeli i yine denetimsizlik sonucu sadece ka t üzerinde kald. Kalitesiz ve eksik malzeme kullan m, yal t m düflünülmeden yap lan binalar her y l milyonlarca dolar n havay s tmak için kullan ld n gösteriyor. Y llard r müteahhit firmalara, bireysel kullan c lara srarla yal t m n ne denli önemli oldu unu anlatmaya çal flsak da, maalesef insanlar yal t ma yapacaklar yat r m, pahal ve gereksiz buluyor. Sektördeki en önemli problem, bunu anlatamay fl m zd r. Bölgenizde yal t ma olan ilgiyi de erlendirir misiniz? Faaliyet gösterdi imiz Trakya bölgesinde inflaat sahipleri hala gaz beton kullanarak s ; yan k ya kullanarak da su yal t m n çözdüklerini düflünmekteler. Bireysel konut yapan baz bilinçli kifliler d - fl nda, yal t ma gösterilen ilgi hâlâ istedi- imiz düzeye ulaflmad. Kendi imkanlar - m z ve ODE'nin bize sa lad katk larla yapt m z panellerde, meslek gurubumuzdan bile bir elin parmaklar n geçmeyecek kadar az meslektafl m z n konuya duyarl l k göstermesi iflimizin daha da zor oldu unu aç kça gösteriyor. ODE ile çal flman n size ne gibi avantajlar sa lad n düflünüyorsunuz? Son dönemlerde yapt çok ciddi yat r mlarla, sektördeki liderli ini sa lamlaflt ran ODE, bayilerine konusunda uzman ve bilgili teknik kadrosuyla karfl lafl lan sorunlar çözmekte son derece yard mc olmaktad r. Yak n bir yerleflimde fabrika ve deponun bulunmas hem malzemeyi en k sa sürede temin etmemizi hem de nakliye giderlerini afla ya çekmek aç s ndan bizim için son derece önemli. Ürün kalitesi ve tecrübesiyle ODE bizim için art k vazgeçilmez oldu. Referans olarak gösterebilece iniz uygulamalar n z neler? Pek çok konutta uygulad m z s yal t m n n yan s ra; K rklareli Botafl fiube Müdürlü ü bas nçland rma kompresör ünitelerinde yapt m z ses izolasyonu; Karakafl Peynircilik so uk hava depolar izolasyonunu sayabiliriz. 28 sayfa

29 fi ORTAKLARIMIZ / ODE PUSULA ALPG RAY nflaat Firman z n faaliyetleri hakk nda bilgi verir misiniz? Firmam z 2001 y l nda kuruldu. Alpgiray nflaat Taah. Ltd. fiti. olarak Bodrum'da; inflaat, proje, taahhüt, yap onar m, yal t m, asma tavan uygulamalar ve malzeme sat fl gibi konularda faaliyet göstermekteyiz. Size göre yal t m n önemi nedir? Avrupa Birli i'ne girme haz rl nda olan ülkemizde yal t m sektörü, Avrupa standartlar n n ve miktarlar n n çok alt ndad r. H zla geliflmekte olan bu sektörün, ileriki günlerde Avrupa standartlar n yakalayacak olmas ülkemizdeki pazar n nedenli büyük oldu unun bir göstergesidir. Serhan Alpgiray Turistik bir bölgede hizmet veriyorsunuz. Bu nedenle buralarda en çok ne tür yal t m uygulamalar yap l yor? Bodrum'da uygulanmas mecburi olan, düz teras çat detay önemli bir pazar oluflturuyor. Ayr ca geçmifl dönemlerde yap lm fl inflaat kalitesi düflük yap lar n d fl cephelerini rehabilite etmek ve enerji tasarrufu sa lamak amac yla h zla yayg nlaflan mantolama uygulamalar giderek ço al yor. Son kullan c henüz enerji tasarrufu konusunda yeterince bilinçlenmifl olmasa da sorunlu d fl cepheler, mantolamaya olan ilgiyi artt rd. ODE ile çal flman n size ne gibi avantajlar sa lad n düflünüyorsunuz? Bayili ini yapt m z ODE firmas n n, rakiplerine oranla daha genç, dinamik ve h zl büyüyen yap s ve malzeme çeflitlili i bizleri olumlu bir flekilde etkiliyor. Yal t m sektöründe böylesine genifl deneyim ve bilgiye sahip bir firmayla çal flmak bizlerin de ufkunu geniflletiyor. Referans olarak gösterebilece iniz uygulamalar n zdan örnekler verir misiniz? Mandarin Otel teras çat su ve s yal t m uygulamalar, Simko Otel d fl cephe mantolama uygulamas, Yat Lift Tersanesi yal t m uygulamalar, Havana Beach Clup, Çelebi Hava Servisi Bodrum stasyonu, Kaplan nflaat Villalar yal t m uygulamalar referanslar m z aras nda yer al yor. Simko Otel Yal t m Uygulamas sayfa 29

30 PUSULA UYGULAMALAR / ODE A DT Sa l k Hizmetleri firmas taraf ndan Ankara'da yapt r - lan Özel Demetevler Hastanesi'nin yal t m uygulamalar - n, Ankara bayimiz Repa yapt. 5 bin m 2 oturum alan na sahip olan, 85 yatakl SSK Halkal Hastanesi'nin Is Yal t m Uygulamas n Net Yal t m Yapt Yap m na 1999 y l n n Aral k ay nda bafllanan, ancak ödenek yetersizli i nedeniyle inflaat aflamas uzayan SSK Halkal Hastanesi'nin inflas devam ediyor. stanbul'da 25 y l aradan sonra yap lan ve Avrupa yakas n n en büyük SSK hastanesi olma özelli ini tafl yan 25 bin m 2 'lik hastane, 400 yatak kapasitesine sahip. Hastanenin d fl cephedeki s yal t m n yapan Ankara bayiimiz Net Yal t m, toplamda 15 bin m 2 'lik bir alana uygulama yapt. Uygulamada 3 cm ODE Is - pan MD s yal t m plakas, ODE S vaf Premium s va filesi, ODE Excel yap flt r c ve ODE S va Extra kullan ld. Özel Demetevler Hastanesi'nin Bina ve Tesisat Yal t m nda ODE Ürünleri Tercih Edildi hastanenin d fl cephesine, 3 cm ODE Is pan MD ile 2 bin m 2 mantolama uygulamas yap ld. Söve olarak da, 720 mt S 04 tipi söve profili kullan ld. Binan n su yal t m uygulamas nda ODE Membran uyguland. Toplam 2 bin m 2 'lik uygulamada, ODE Membran OC 200 ve OP 300 ürünleri, mekanik tesisat yal t - m nda da ODE ürünlerinin tercih edildi. Ayr ca hastanede 4 bin mt ODE K-Flex EC Boru ile 2 bin mt ODE Flex boru kullan ld. 30 sayfa

31 UYGULAMALAR / ODE PUSULA Bulduk Ticaret Su Yal t m Uygulamalar nda ODE Membran' Öneriyor Tokat bayiimiz Bulduk Ticaret, gerek kamu binalar nda gerekse özel binalarda yapt su yal t m uygulamalar nda ODE Membran ürünümüzü kullan yor. Tokat Vak flar Bölge Müdürlü- ü'nün çat yal t m nda ODE Membran OC 200 ve OC 400 kullanan bayiimize, buradaki baflar l uygulamas n n neticesinde Amasya Vak flar Müdürlü ünün çat yal t m ifli de verildi. Tokat Emniyet Müdürlü ü Misafirhane'sinin s ve su yal t m uygulamalar n da yapan bayiimiz, binan n perde betonlar nda ve çat s nda su yal t m ürünü olarak ODE Membran OC 200 ve OC 400 MIN arduazl kullan ld. Binan n d fl cephesine ise 600 m 2 3 cm'lik ODE Sistem ile s yal t m uygulamas yap ld. Çet Yal t m Baflar l Uygulamalar na Devam Ediyor Ankara Eryaman Toplu Konutlar nda yapt baflar l uygulamayla 2004 y l n n Yal t m Uygulamas ödülüne aday gösterilen Ankara bayiimizi Çet Yal t m, baflar l uygulamalar na devam ediyor. Sakarya'da inflaat devam eden Ferizli L tipi Cezaevi'nin su yal t m uygulamas - n yapan bayiimiz, cezaevi ve lojmanlar n perde duvarlar na ODE Membran OP 300 ürünümüz ile 7 bin m 2 su yal t m uygulamas yapt. Cezaevi ar tma tesisinin taban ve perde duvarlar nda da ODE Membran OC 200 ve OP 300 ürünümüz kullan ld. sayfa 31

32 PUSULA UYGULAMALAR / ODE Firma Ad Uygulama Yap lan Yer Yap lan Uygulama Kullan lan Malzeme s : DO ASAN : Ayd n Devlet Hastanesi Acil Servis Ek Binas / Ayd n : m 2 D fl Cephe Is Yal t m : 5 cm ODE Is pan MD s Firma Ad : YAPI NET Uygulama Yap lan Yer : Do ukent lkö retim Okulu Akarlar / Manisa Yap lan Uygulama : m 2 Temel Bohçalama Kullan lan Malzeme : ODE Membran OC OP 300 Firma Ad Uygulama Yap lan Yer Yap lan Uygulama Kullan lan Malzeme s : DO ASAN : Baflak Villalar / Ayd n : m 2 Çat Is Yal t m : 3 cm ODE Is pan DT s Firma Ad : CAN NfiAAT Uygulama Yap lan Yer : OPSAN Fabrikas Gebze / zmit Yap lan Uygulama : m 2 Temel Su Yal t m Kullan lan Malzeme : ODE Membran OP 300 s Firma Ad : ZONUR Uygulama Yap lan Yer : Akkoyunlu Toyota Plaza / Bursa Yap lan Uygulama : m 2 Temel ve Perde Su Yal t m Kullan lan Malzeme : ODE Membran OC 200-OP 300 s Firma Ad : TEKN K YAPI Uygulama Yap lan Yer : Amasya Lisesi Ek Binas Amasya Yap lan Uygulama : m 2 D fl Cephe Is Yal t m Kullan lan Malzeme : 5 cm ODE Is pan MD 32 sayfa

33 Son dönemlerde kurumsallaflma faaliyetlerini h zland ran ZODER, kamuoyundaki yal t m bilincini art rmak ve yal - t m n sa lad fayday daha fazla say da insana anlatabilmek için, Yal - t m Kârl Yat r m isimli bir kampanya bafllatt. ZODER letiflim Komitesi'nin bir y ll k çal flmas sonucunda oluflan ve ciddi bir iletiflim stratejisi üzerine kurulan kampanya, ZODER'in en önemli dönüflüm projelerinden birisi niteli inde y l sonuna kadar uzanan iki y ll k bir süreci kapsayan kampanya medya reklâmlar ndan, yar flmalara kadar 42 de iflik aktiviteyi içeriyor. Finans anlam nda platin, alt n, gümüfl ve bronz olmak üzere dört farkl kategoride toplam 17 firma tara- SEKTÖRDEN HABERLER/ ODE PUSULA Yal t m Kârl Yat r m Kampanyas 'na Alt n Sponsor Olarak Destek Veriyoruz f ndan desteklenen projeye, ODE olarak bizler de alt n sponsor statüsünde destek veriyoruz. Yal t m Kârl Yat r m kampanyas n n ana hedefi, son kullan c lara ve resmi makamlara ulaflarak, yal t m bilincini gelifltirmek. Kampanya sayesinde özellikle kamuoyunda oluflacak bilinçle, yal t m sektörüne talebin artaca, yasa ve yönetmeliklerin daha do ru uygulanmas, uygulamalar n denetim aya n n sa lamlaflt r lmas, ça dafl yasa ve yönetmeliklerin bir an önce ç kart lmas için daha h zl ad mlar at laca öngörülüyor. ZODER 2005 y l itibariyle bafllatt ulusal bilgilendirme kampanyas kapsam nda öncelikli olarak, ad n ve logosunu yeniledi. ZODER'in s, ses, su izolasyoncular derne i olan aç l m temsil etti- i tüm alt sektörleri kapsayacak flekilde Is, Su Ses Yang n Yal t mc lar Derne i olarak de ifltirilirken temsil etti i misyona uygun olarak da logosu yenilendi. Tan t m faaliyetleriyle tüm Türkiye çap nda, yayg nlaflt r lacak kampanya kapsam nda, yal t mla ilgili doküman, bilgilendirici broflür ve tan t m kitaplar n n yan s ra bir de rehber haz rlan yor. Türkiye'de yal t m konusunda ilk kez haz rlanan ve Türkiye Yal t m Rehberi 2005 ad n tafl yan bu çal flmayla yal t m sektöründe faaliyet gösteren firmalara yer verilerek, sektörün kamuoyunda daha iyi tan t lmas, yal t m uygulamalar hakk nda detayl bilgiler verilmesi ve yal t m yapt rmak isteyenlerin firmalara kolayca ulaflabilmeleri sa lanacak. ZODER, AB Deste i ile E itim Merkezi Aç yor ZODER'in, büyüyen yal t m sektörünün, e itilmifl ve nitelikli ara elemana ihtiyaç duydu u gerçe inden yola ç karak oluflturdu u YEDAM ( ZODER Yal t m E itim Dan flma Merkezi) projesi hayata geçiyor. Avrupa Birli i'nce oluflturulan ve flkur taraf ndan yönlendirilen fon program yla Aktif flgücü Programlar Projesi'ne sunulan YEDAM program, 17 Aral k 2004 tarihinde kabul edildi. Böylece uygulanma bedeli 221 bin Euro olan projenin Euro'su ZODER'e hibe olarak verildi. TÜ Gümüflsuyu Makine Fakültesi'nde faaliyet gösterecek olan ZODER Yal - t m E itim Dan flma Merkezi YE- DAM'da; yal t m sektöründeki uzman eleman eksikli inin giderilmesi için 12 ay boyunca toplam 500 kiflilik bir gruba e itim verilmesi hedefleniyor. Projedeki e itim çal flmalar ; iflsizleri 'yal t m ustas '; mimar ve mühendisleri de 'yal t m uzman ' olarak yetifltirmek üzere haz rlanm fl iki ana bafll ktan olufluyor. Yal t m ustas olarak yetifltirilecek, 400 kifli çeflitli sosyal gruplardan seçilecek ve bunlar n yüzde 35'i de eski mahkumlar, sokak çocuklar, madde ba ml l tedavisi görmüfl ve yetifltirme yurtlar nda büyümüfl kiflilerle e itimsiz veya ilkokul mezunlar ndan oluflacak. Yal t m Uzman olarak e itilecek 100 kiflilik grup ise mimar veya mühendislik e itimi alm fl, inflaat sektöründeki küçülmeden dolay ifl bulamam fl veya her an iflsiz kalma riskini tafl yan mimar ve mühendislerden oluflacak. E itimler sonunda ZODER taraf ndan verilecek sertifikalar tafl yan kursiyerlere, istihdam konusunda sektör firmalar taraf ndan öncelik tan nacak. Proje kapsam nda, ZODER taraf ndan kurulacak merkezde gerçeklefltirilecek e itim programlar n n yan s ra, Marmara bölgesinin çeflitli illerinde de seminerler verilmesi planlan yor. Yal t m konusunda dan flma merkezi niteli i de tafl yacak merkezin e itim programlar ndan 1100 kifli faydalanabilecek. sayfa 33

34 PUSULA GRUPTAN HABERLER / ODE 2004 ODE çin Kalite Y l Oldu; 2005 ise Maliyet Y l Olacak 2004 y l n n sat fl ve pazarlama aktivitelerini, 12 Mart 2005 tarihinde stanbul Point Otel'de düzenledi imiz toplant - da de erlendirdik. ki bölüm halinde yap lan toplant ya pazarlama, sat fl, muhasebe ve üretim personelimiz kat ld. Toplant n n ilk bölümünde s ras yla; Ductflex Genel Müdürü Celalettin Erim, ODE K-Flex Genel Müdürü Nezih Alt nok, Üretim ve Yat r mlardan Sorumlu Genel Müdür Yard mc m z Ferruh Kuduo lu ile Mali ve dari fllerden Sorumlu Genel Müdür Yard mc m z Güven Karaman birer konuflma yapt lar. Sabahki bölümün ilk konuflmac s olan Ductflex firmam z n Genel Müdürü Celalettin Erim, faaliyete bafllad klar 2003 y l ndan bu yana istikrarl bir büyüme kaydettiklerini, bafllang çta iki çeflitle s n rl olan üretim gam n k sa bir sürede 19 çeflide ç kartt klar n ve pazar lideri olma yolunda h zla ilerlediklerini vurgulad. As l hedeflerinin yurtd fl pazarlar Teoman Duman Adahan Lojistik Genel Müdürü oldu unu da söyleyen Celalettin Erim; Biz yurtiçi pazar na son model üretim teknolojisiyle üretilen, kaliteli ürünler sunduk. Sahip oldu umuz bilgi birikiminin ve genifl ürün gam n n k sa sürede bizi pazar lideri yapaca na eminim. Hedefimiz, tüm dünyaya kaliteli ve uygun fiyatl ürünler satan bir firma haline gelmek. Bu nedenle 2005 y l nda sadece s n r m z olan komflu ülkelere de il, Almanya, Rusya gibi daha uzak ama daha büyük pazara sahip ülkelere ihracat yapmak için çal flaca z dedi. Toplant n n ikinci konuflmac s ODE K-Flex firmam z n Genel Müdürü Nezih Alt nok idi. Nezih Alt nok konuflmas nda, ODE K-Flex'in Ar-Ge, üretim çeflitlili i, makine park ve üretim kalitesiyle güçlendi ini, yurtiçi pazar haricinde Endonezya, spanya, ran, Ukrayna, Birleflik Arap Emirlikleri, Polonya, talya, Yunanistan gibi bir çok ülkeye de ihracat yapt klar n ve yap lan ihracatlar n ürün kalitesinin bir göstergesi oldu unu vurgulad y l nda devreye giren laminasyon tesisiyle kullan c ya katma de er sa layan özel alüminyum kapl ürünlerin üretimine de bafllad klar n söyleyen Alt nok 2005 y l nda alüminyum kaplamal kauçuk ürünlerin sahip oldu u özelliklerle pazarda önemli bir pay elde edece ine inand n n alt n çizdi. Nezih Alt nok'un ard ndan Üretim ve Yat r mlardan Sorumlu Genel Müdür Yard mc m z Ferruh Kuduo lu söz ald. Kuduo lu konuflmas nda; 2003, 2004 ve 2005 y llar n üretim ve yat r m aç - s ndan de erlendirdi y l n hacimsel olarak üretim kapasitelerinin s n rlar n n zorland y l olarak nitelendiren Ferruh Kuduo lu, 2004 y l n n ise ODE aç s ndan ciddi bir yat r m y l oldu unu vurgulad. 2004'ün ODE için kalite odakl bir y l oldu unu belirten Kuduo lu; 2004 y l nda hizmete giren Membran üretim tesisi ve lojistik merkeziyle üretim ve hizmet kalitemizde önemli bir aflama daha kaydettik. Üretim kalitemizi daha da artt rmam zda ve Ar-Ge çal flmalar m zda bize önemli katk lar sa layaca na inand m z bir laboratuar kurduk. Bu nedenle 2004 bizim için kalite y l olmufltur ise bizim için bir maliyet y l olacak. nsan kaynaklar, üretim, hammadde gibi maliyetleri yeniden de erlendirece iz dedi. lk bölümün son konuflmac s Mali ve dari fllerden Sorumlu Genel Müdür Yard mc m z Güven Karaman'd. Karaman 2005 y l nda kullan lmaya bafllanan Logo Gold ERP program ve firmaya sa lad avantajlar konusunda bilgiler verdi. Ferruh Kuduo lu ODE Üretim ve Yat r mlardan Sorumlu Genel Müdür Yard mc s 34 sayfa

35 GRUPTAN HABERLER / ODE PUSULA Toplant n n ikinci bölümünde söz alan ilk konuflmac ise Adahan Lojistik Genel Müdürü Teoman Duman oldu. Konuflmas n n bafl nda Adahan Lojistik olarak sunduklar hizmetleri anlatan Teoman Duman daha sonra ODE ile yürütülen sevk yat ve lojistik konular ndaki iflbirli i hakk nda bilgiler verdi. Teoman Duman'dan sonra Genel Müdürümüz Orhan Turan, 2004 y l n n durum de erlendirmesini konu alan bir konuflma yapt. Sat fl ve pazarlama konusunda yeniden yap lanan firmam z n 2005 y l nda % 100 bayi üzerinden sat fl sistemini daha da yayg nlaflt raca n vurgulayan Turan; günümüzün ekonomik flartlar sonucunda düflük enflasyonla dönen farkl bir durum var karfl - m zda. Fiyatlar enflasyon kadar att rmak mümkün de il. Oyun art k baflka sahada oynan yor. Bu yeni flartlar kârl l kta, ciroda hedeflerin tutmas için adetsel büyümeyi zorunlu k l yor bizim için önemli kararlar n arifesinde oldu umuz bir y l. Bu nedenle üretim ve da - t mda daha da büyümemiz gerekiyor. dedi. Toplant bitiminde tüm personelimiz eflleriyle birlikte Tafldevri Restaurant'da düzenledi imiz akflam yeme ine kat ld. Yemekte firmam zda 5. çal flma y l n dolduran personelimize ve 2004 y l n n en iyi performans n gösteren üç bölge müdürlü ümüze plaketlerinin verildi i bir tören düzenlendi. Gece, hareketli müzikler eflli inde, geç saatlere kadar sürdü. Üretim Personelimiz fiirket Yeme inde E lendi Çorlu'da dört üretim tesisimizde görevli personelimiz, 26 fiubat'ta yap lan yemekte bir araya geldi. Burç Best Otel de yap lan yeme e eflleriyle birlikte kat lan personelimizden beflinci çal flma y l n dolduran on kifliye, törenle plaketleri verildi. Yemek süresince nefleli müziklerle coflan personelimiz, gece geç saatlere kadar e lendi. sayfa 35

36 PUSULA GRUPTAN HABERLER / ODE Art k Yuvam Daha S cak Projesi ne Destek Olduk Mart tarihleri aras nda bu y l ikinci kez düzenlenecek olan Çat & Cephe Fuar, CNR Fuar merkezinde gerçeklefltirilecek. Çat Sanayici ve fladamlar Derne i ÇATIDER'in destekledi i ve çat -cephe sektörünün gerçek anlamdaki ihtisas fuar olarak nitelendirilen organizasyonda, çat -cephe sistemlerinde tüm aray fllara cevap verecek ürünler sergilenecek. Bu y l yirmi sekizincisi düzenlenecek olan Uluslararas stanbul Yap Fuar ise 4-8 May s tarihlerinde TÜYAP Beylikdüzü Fuar Merkezi'nde yap lacak. Bu iki önemli sektörel fuar n kat l mc lar aras nda yer alan firmam z da yap yal t m nda pazara sundu u yeni ürünlerini sergileyecek. Elektrik flleri Etüt daresi, ZODER ve Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu iflbirli inde, mevcut binalardaki enerji tasarrufu potansiyeli konusunda kamuoyunu bilinçlendirmek amac yla Ankara 50. Y l Yetifltirme Yurdu'na s yal t m uygulamas yap ld. Ülkemizdeki enerji verimlili inin artt - r lmas çal flmalar na örnek teflkil edecek uygulaman n, izleme süreci, Elektrik flleri Etüt daresi taraf ndan yürütülüyor. Uygulaman n ilk aflamas nda s yal t m yap lmadan önce binan n tüketti- i enerji miktar ölçüldü. Böylece; bir binan n s yal t m yap lmadan önce ve s yal t m yap ld ktan sonra harcad enerji miktar kamuoyuna somut olarak gösterilecek. Enerji verimlili ine yönelik yenileme çal flmas kapsam nda yap lan uygulamada kullan lan malzemeler, aralar nda ODE'nin de bulundu u ZODER üyesi üretici firmalar taraf ndan temin edildi. Projeye destek veren firmalara 17 Çat & Cephe 2005 ve stanbul Yap Fuar na Kat l yoruz Fuar Stand m za Sizleri de Bekliyoruz fiubat 2005 tarihinde düzenlenen bir törenle teflekkür plaketi verildi. Enerji Verimlili i Haftas etkinlikleri kapsam nda Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarl k Fakültesi Konferans Salonu'nda yap lan törende firmam za verilen plaketi, Ankara Bölge Müdürümüz Bülent Tezcan ald. Fuar Ad Tarih Yer Stand No Çat & Cephe Malzemeleri ve Teknolojileri Fuar Mart 2005 CNR Fuar Merkezi 1.Hol E-02 Yap stanbul Fuar 4-8 May s 2005 TÜYAP Beylikdüzü 3. Hol 36 sayfa

37 GRUPTAN HABERLER / ODE PUSULA Membran Üretim Tesisimiz ve ODE Membran Ürünümüz ile 2004 Yal t m Baflar Ödüllerine Aday Olduk Yal t m Dergisi taraf ndan geçen y l ilki düzenlenen, Yal - t m Sektörü Baflar Ödülleri'nin bu y lki adaylar belli oldu. Y l n Yat r m, Y l n Profesyoneli, Y l n Yeni Ürünü ve Y l n Yal t m Uygulamas kategorilerinde verilecek ödüllerin adaylar aras nda geçen y l hizmete giren Membran üretim tesisi ve ODE Membran ürünüyle firmam z da yer al yor. Toplamda alt aday n bulundu u, Y l n Yat r m Adaylar aras nda yer alan Membran üretim tesisimiz, 6 bin m 2 aç k, 20 bin m 2 kapal alana sahip. 6 milyon $ yat r m de erindeki tesisimizin, y ll k üretim kapasitesi ise; 12 milyon metrekare y l n n Haziran ay nda pazara sundu umuz ODE Membran ürünümüz de, Y l n Su Yal t m Ürünü ödülüne aday gösterildi. Camtülü ve nonwoven polyester tafl y c larla güçlendirilen, APP ve SBS katk larla modifiye edilmifl bitümden üretilen ODE Membran ürünümüzün, Opal, Granat ve Rubin olmak üzere üç tipi bulunuyor. Polimer bitümün uzun ömür, tam su geçirmezlik ve farkl iklim koflullar nda kolay uygulan rl tüm ürün tiplerinin ortak özelli i Y l Yal t m Baflar Ödülleri Yal - t m Dergisi okurlar yla, sektörü temsil eden firma temsilcilerinden ve akademisyenlerden oluflturulan Seçici Kurul'un oylar yla, Nisan ay nda sahiplerini bulacak. Geçen Sene Ne Olmufltu? Yal t m sektörünün geliflmesi, kamuoyunun yal t m konusunda bilinçlendirilmesi ve yal t m sektörünün pazarlama iletiflimi çal flmalar na katk da bulunmay amaçlayan organizasyonda, geçen sene ödüle hak kazananlar Yap stanbul 2004 Fuar 'nda düzenlenen törende ilan edilmiflti. Firmam z geçen sene de 2003 y l nda faaliyete bafllayan ODE Ductflex Esnek Hava Kanal Üretim Tesisi ile Y l n Yat r m ödülünü alm flt. Y l n Yal t m Uygulamas Adaylar Aras nda Bayimiz Çet Yal t m da Var Ankara bayilerimizden Çet Yal - t m da, Eryaman Toplu Konut Projesi'nde yapt yal t m uygulamalar yla Y l n Yal t m Uygulamas ödülüne aday gösterildi. Bayimiz Haziran- Aral k 2004 tarihleri aras nda, 1660 konuta, toplamda 110 bin m 2 s, 44 bin m 2 su yal t m uygulamas yapt. Bayimiz yapt uygulamalarda 4 cm ODE Is pan MI ile ODE Membran OP 300 ve OP 400 ürünlerimizi kulland. sayfa 37

38 PUSULA BASINDA / ODE Finans Dünyas fiubat 2005 Türkiye nin flartlar girimflimcili in okulu Baflar ; çal flma, ilke takip, güven ve sab r gerektirir Hürriyet Gazetesi 22 fiubat 2005 Baflar lar m z Genç Giriflimcilere Örnek Olmaya Devam Ediyor Türkiye Genç fladamlar Derne i TÜG AD' n katk lar yla haz rlanan Genç Giriflimcilerin Baflar S rlar isimli kitap Hayat Yay nc l k kitaplar aras nda yay mland. Yeni nesil giriflimcilere örnek olmas amac yla, sektörlerinde Türkiye'nin önde gelen firma sahiplerinin ifl hayat nda yaflad klar deneyimleri anlatt klar kitapta genel müdürümüz Orhan Turan ve ODE'nin baflar öyküsü de yer ald. Firmam z n ihracat konusunda son befl y ll k dönemde gösterdi i baflar l yükselifl de Yrd. Doç. Dr. Serdar Pirtini ve Yrd. Doç. Dr. Mehmet Melemen'in haz rlad hracat Uygulamalar - Pazarlama Yönlü Bir Yaklafl m isimli kitapta anlat lm flt. 38 sayfa

39 NSAN KAYNAKLARI / ODE PUSULA Firmam zda 5. Çal flma Y l n Dolduran Personelimiz Ad - Soyad Görevli Oldu u Bölüm Görevi Hakk Atam Atilla ODE K-Flex Üretim Tesisi Hamurhane flletme fiefi Veli Ar salan ODE K-Flex Üretim Tesisi Vardiya Amiri Hatice Mutlu ODE K-Flex Üretim Tesisi Kalite Kontrol Personeli Bedri Baykal ODE K-Flex Üretim Tesisi Üretim fiefi Mehtap Dinçer ODE K-Flex Üretim Tesisi Üretim Plan. ve th. hr. fiefi Nadir Tafl ODE K-Flex Üretim Tesisi Vardiya Amiri Ramazan Gürel ODE K-Flex Üretim Tesisi Üretim Personeli Ali Ekber Önal Genel Müdürlük Muhasebe Personeli Cenk Tekin Pazarlama Ürün Grup Yöneticisi Okan Murat Ereno lu stanbul Avrupa Bölge Müdürlü ü st. Avr. Bölge Müdürü Serkan Demirsan Bursa Bölge Müdürlü ü Bursa Bölge Müdürü Dilek Ertan Pazarlama Sat fl Destek Sorumlusu Uygar Sonlu hracat hracat Sorumlusu Eylem Asil Ankara Bölge Müdürlü ü Sat fl Destek Sorumlusu Adem Akdo an Membran Üretim Tesisi Üretim Personeli Veli Yitük Membran Üretim Tesisi Üretim Personeli Levent Bozay Polietilen Üretim Tesisi Üretim Personeli Arkadafllar m za bugüne kadarki özverili çal flmalar için teflekkür ediyor, birlikte daha uzun y llar çal flmay diliyoruz. Aram za Kat lanlar Ad - Soyad Görevli Oldu u Bölüm Görevi Bar fl Erdo an XPS Üretim Tesisi Sat nalma Sorumlusu Cem Çivici XPS Üretim Tesisi Üretim Personeli Elif Budak hracat hracat Operasyon Eleman Enver Y lmaz Genel Müdürlük Bilgi fllem Sorumlusu Hikmet Al kl XPS Üretim Tesisi Üretim Planlama Sorumlusu Muammer Girgin Membran Üretim Tesisi Üretim Pesoneli Nazan Duyar ODE K-Flex Üretim Tesisi Muhasebe Personeli Nurten driso lu XPS Üretim Tesisi Kalite Kontrol Sorumlusu Tayfun Odabafl Samsun Bölge Müdürlü ü Samsun Bölge Müdürü Aram za kat lan arkadafllar m za görevlerinde baflar lar diliyoruz. Leyle in Getirdi i XPS üretim tesisi vardiya sorumlumuz Hasan Demir 1 Kas m 2004 tarihinde baba oldu. Saliç-Hasan Demir çiftini kutluyor o ullar Yi it ile birlikte güzel bir hayat geçirmelerini diliyoruz. Bursa Bölge müdürümüz Serkan Demirsan 18 Kas m 2004 tarihinde ikinci kez baba oldu. Eylem- Serkan Demirsan çiftini kutluyor, k zlar Ekin ve minik o ullar Özgür ile birlikte mutlu bir hayat diliyoruz. Mutluluklar m z zmir Bölge Müdürümüz Tolga Köse 12 fiubat 2005 tarihinde Canan Müderriso lu ile hayat n birlefltirdi. Tolga - Canan Köse çiftini kutluyor, bir ömür boyu mutluluk diliyoruz. sayfa 39

6 MADDE VE ÖZELL KLER

6 MADDE VE ÖZELL KLER 6 MADDE VE ÖZELL KLER TERMOD NAM K MODEL SORU 1 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER MODEL SORU 2 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER 1. Birbirine temasdaki iki cisimden s cakl büyük olan s verir, küçük olan s al r. ki cisim bir

Detaylı

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S

Detaylı

En az enerji harcama yasas do an n en bilinen yasalar ndan

En az enerji harcama yasas do an n en bilinen yasalar ndan Gizli Duvarlar En az enerji harcama yasas do an n en bilinen yasalar ndan biridir. Örne in, A noktas ndan yay lan fl k B noktas na gitmek için sonsuz tane yol aras ndan en az enerji harcayarak gidece i

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş : 27 Ekim 1989 Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Kampüsü Dikimevi - Ankara Tel : 363 03 26-363 03 27 ANKARA ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

10 y l önce Alarko ve Carrier ortakl k için el

10 y l önce Alarko ve Carrier ortakl k için el 10 y l önce Alarko ve Carrier ortakl k için el s k m t. 1996 y l nda ba layan ve üç y l süren görü meler sonunda ortakl k ko ullar olu turuldu. Beklentiler... Aray lar... Aç l mlar... Hedeflerimiz; - leri

Detaylı

5. MEKAN K TES SAT S TEM N N Y

5. MEKAN K TES SAT S TEM N N Y Bir binan n s t lmas veya so utulmas için harcanan enerjinin azalt lmas nda, mekanik tesisat yal t m n n önemi, göz ard edilemeyecek kadar büyüktür. Özellikle binalar n s tma ve so utma tesisatlar n n,

Detaylı

Mutfak Robotu Kullanma K lavuzu BKK 2154

Mutfak Robotu Kullanma K lavuzu BKK 2154 Mutfak Robotu Kullanma K lavuzu BKK 2154 Ç NDEK LER 1 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 2 1 11 8 4 7 2 3 6 5 9 10 12 13 14 15 16 17 17A 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 1 2 3 4 5

Detaylı

Olas l k hesaplar na günlük yaflam m zda s k s k gereksiniriz.

Olas l k hesaplar na günlük yaflam m zda s k s k gereksiniriz. Olas l k Hesaplar (I) Olas l k hesaplar na günlük yaflam m zda s k s k gereksiniriz. Örne in tavla ya da kâ t oyunlar oynarken. ki kap ya üstüste birkaç kez gele atmayan tavlac görmedim hiç. fianss zl

Detaylı

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası 2007 NİSAN EKONOMİ Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası Türkiye ekonomisi dünyadaki konjonktürel büyüme eğilimine paralel gelişme evresini 20 çeyrektir aralıksız devam ettiriyor. Ekonominin 2006 da yüzde

Detaylı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i 3. Ödemeler Dengesi 2003 y l nda 8.037 milyon dolar olan cari ifllemler aç, 2004 y l nda % 91,7 artarak 15.410 milyon dolara yükselmifltir. Cari ifllemler aç ndaki bu

Detaylı

Yeniflemeyen Zarlar B:

Yeniflemeyen Zarlar B: Yeniflemeyen Zarlar Ahmet, Belgün den daha uzun boyluysa, Belgün de Cemal den daha uzun boyluysa, Ahmet, Cemal den daha uzun boyludur, önermesi hiç kuflkusuz do rudur. Çünkü A > B ve B > C eflitsizliklerinden,

Detaylı

Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form

Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form Bu formu, müflterilerinizden birinin yaflam boyu de erini hesaplamak için kullan n. Müflterinin ad : Temel formül: Yaflam boyunca müflterinin öngörülen

Detaylı

EVOK Güvenlik in hedefi daima bu kalite ve standartlarda hizmet sunmakt r. Hasan ERDEM R. Mustafa AL KOÇ. Yönetim Kurulu Baflkan.

EVOK Güvenlik in hedefi daima bu kalite ve standartlarda hizmet sunmakt r. Hasan ERDEM R. Mustafa AL KOÇ. Yönetim Kurulu Baflkan. EVOK Güvenlik, ülkemizde büyük ihtiyaç duyulan güvenlik hizmetlerine kalite getirmek amac yla Mustafa Alikoç yönetiminde profesyonel bir ekip taraf ndan kurulmufltur. Güvenlik sektöründeki 10 y ll k bilgi,

Detaylı

256 = 2 8 = = = 2. Bu kez de iflik bir yan t bulduk. Bir yerde bir yanl fl yapt k, ama nerde? kinci hesab m z yanl fl.

256 = 2 8 = = = 2. Bu kez de iflik bir yan t bulduk. Bir yerde bir yanl fl yapt k, ama nerde? kinci hesab m z yanl fl. Bölünebilme B ir tamsay n n üçe ya da dokuza tam olarak bölünüp bölünmedi ini anlamak için çok bilinen bir yöntem vard r: Say - y oluflturan rakamlar toplan r. E er bu toplam üçe (dokuza) bölünüyorsa,

Detaylı

3. SALON PARALEL OTURUM XII SORULAR VE CEVAPLAR

3. SALON PARALEL OTURUM XII SORULAR VE CEVAPLAR 3. SALON PARALEL OTURUM XII SORULAR VE CEVAPLAR 423 424 3. Salon Paralel Oturum XII - Sorular ve Cevaplar OTURUM BAfiKANI (Ali Metin POLAT) OTURUM BAfiKANI - Gördü ünüz gibi son derece demokratik bir yönetim

Detaylı

Garanti Belgesi. Ürüne yetkisiz kifliler taraf ndan yap lan müdahalelerde ürüne verilmifl garanti sona erecektir.

Garanti Belgesi. Ürüne yetkisiz kifliler taraf ndan yap lan müdahalelerde ürüne verilmifl garanti sona erecektir. Garanti Belgesi BEKO taraf ndan verilen bu garanti, Hand Blender n normalin d fl nda kullan lmas ndan do acak ar zalar n giderilmesini kapsamad gibi, afla daki durumlarda garanti d fl d r: 1. Kullanma

Detaylı

Bu yaz girifle gereksinmiyor. Do rudan, kan tlayaca m z

Bu yaz girifle gereksinmiyor. Do rudan, kan tlayaca m z Yoksulun fians Bu yaz girifle gereksinmiyor. Do rudan, kan tlayaca m z sonuca geçelim: Teorem. Yoksulun zengine karfl flans yoktur. Bu çok bilinen teorem i kan tlayabilmek için her fleyden önce önermeyi

Detaylı

ÜN TE III. YÜZDELER VE MESLEKÎ UYGULAMALARI

ÜN TE III. YÜZDELER VE MESLEKÎ UYGULAMALARI ÜN TE III. YÜZDELER VE MESLEKÎ UYGULAMALARI BU ÜN TEDE NELER Ö RENECE Z? A-YÜZDELER VE MESLEKÎ UYGULAMALARI B-YÜZDE HESAPLARI VE MESLEKÎ UYGULAMALARI C-FA Z HESAPLARI VE MESLEKÎ UYGULAMALARI D-YÜZDE VE

Detaylı

Oyunlar mdan s k lan okurlardan -e er varsa- özür dilerim.

Oyunlar mdan s k lan okurlardan -e er varsa- özür dilerim. Barbut Oyunlar mdan s k lan okurlardan -e er varsa- özür dilerim. Ne yapal m ki ben oyun oynamay çok severim. Birinci Oyun. ki oyuncu s rayla zar at yorlar. fiefl (6) atan ilk oyuncu oyunu kazan yor. Ve

Detaylı

EEE Yönetmeli ine Uygundur.

EEE Yönetmeli ine Uygundur. Bu ürün, çevreye sayg l modern tesislerde do aya zarar vermeden üretilmifltir. EEE Yönetmeli ine Uygundur. Garanti Belgesi Arçelik taraf ndan verilen bu garanti, Cam Kapl Mutfak Robotu nun normalin

Detaylı

SOSYAL GÜVENL K REHBER. SSK BAfiKANLI I

SOSYAL GÜVENL K REHBER. SSK BAfiKANLI I SOSYAL GÜVENL K REHBER Resul KURT SSK BAfiKANLI I Sigorta Müfettifli Hüseyin FIRAT SMMM SMMMO Baflkan Yard mc s MAYIS 2005 1 Yönetim Merkezi ve Yaz flma Adresi: SMMMO Kurtulufl Caddesi No: 152 Kurtulufl

Detaylı

elero SoloTel Kullan m talimat Lütfen kullan m k lavuzunu saklay n z!

elero SoloTel Kullan m talimat Lütfen kullan m k lavuzunu saklay n z! SoloTel elero Kullan m talimat Lütfen kullan m k lavuzunu saklay n z! elero GmbH Antriebstechnik Linsenhofer Str. 59 63 D-72660 Beuren info@elero.de www.elero.com 309400 Nr. 18 101.5401/0305 çerik Güvenlik

Detaylı

1 Ekim 2008 sabah tüm sabah kamuoyunda ad na Sosyal Güvenlik Reformu

1 Ekim 2008 sabah tüm sabah kamuoyunda ad na Sosyal Güvenlik Reformu mali ÇÖZÜM 177 GENEL SA LIK S GORTASI LE HAYATIMIZDA NELER DE fiecek? Ali TEZEL* 1-G R fi 1 Ekim 2008 sabah tüm sabah kamuoyunda ad na Sosyal Güvenlik Reformu ad verilen 5510 say l Sosyal Sigortalar ve

Detaylı

Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif

Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif Dr. Yeflim Toduk Akifl Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif flirket birleflmeleri ve sat nalmalar, türkiye deki küçük iflletmelerden, dev flirketlere kadar her birinin gündeminde olmaya devam

Detaylı

5. OTURUM. Oturum Başkanı: Prof. Dr. Zerrin BAYRAKDAR (YTÜ İnşaat Fakültesi)

5. OTURUM. Oturum Başkanı: Prof. Dr. Zerrin BAYRAKDAR (YTÜ İnşaat Fakültesi) 5. OTURUM Oturum Başkanı: Prof. Dr. Zerrin BAYRAKDAR (YTÜ İnşaat Fakültesi) İstanbul Boğazı'ndaki Köprülerin Etkileri Üzerine İsmail ŞAHİN, Demet ERSOY Boğaziçi Köprüsü nden Sabah Geçişlerinin Düzenlenmesi:

Detaylı

Ekip Yönetimi çin Araçlar 85. Ekip olarak karfl laflt m z en büyük meydan okuma: Ekip olarak en büyük gücümüz:

Ekip Yönetimi çin Araçlar 85. Ekip olarak karfl laflt m z en büyük meydan okuma: Ekip olarak en büyük gücümüz: Yorumlar: Ekip olarak karfl laflt m z en büyük meydan okuma: Ekip olarak en büyük gücümüz: Ekibin yapt n görmekten en çok hoflland m fley: Ekip Yönetimi çin Araçlar 85 EK P K ML DE ERLEND RMES Ekibinizin

Detaylı

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H

Detaylı

yap elemanlar Hayal gücünüz flekilleniyor products

yap elemanlar Hayal gücünüz flekilleniyor products yap elemanlar Hayal gücünüz flekilleniyor products Ravboard Dow Chemical firmas n n ekstrüde polistren sert köpük markas Styrofoam dan üretilmifltir. yap elemanlar Styrofoam un her iki yüzeyi cam elyaf

Detaylı

Endüstri Mühendisliğine Giriş. Jane M. Fraser. Bölüm 2. Sık sık duyacağınız büyük fikirler

Endüstri Mühendisliğine Giriş. Jane M. Fraser. Bölüm 2. Sık sık duyacağınız büyük fikirler Endüstri Mühendisliğine Giriş Jane M. Fraser Bölüm 2 Sık sık duyacağınız büyük fikirler Bu kitabı okurken, büyük olasılıkla öğreneceğiniz şeylere hayret edecek ve varolan bilgileriniz ve belirli yeni becerilerle

Detaylı

Hiçbir zaman Ara s ra Her zaman

Hiçbir zaman Ara s ra Her zaman Ö RETMEN ÖZ DE ERLEND RME FORMU K fi L K ÖZELL KLER flimi seviyorum. Sab rl y m. Uyumluyum. fl birli ine aç m. Güler yüzlüyüm. yi bir gözlemciyim. yi bir planlamac y m. Çocuklara, ailelere, meslektafllar

Detaylı

www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar

www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz

Detaylı

40 yard mc olur, önlemeye yard mc olur. engellenmesine sa layarak Binalarda ba ms z birimleri birbirinden ay ran dö emelere, duvarlara, , çat s na Binan n Enerji Kimlik Belgesi var m? (Bu belge, s tma,

Detaylı

75 ini

75 ini 75 ini Tesisatta s yal t m ile; Binan n daha az enerji kullanarak s tma veya so utma dolay s yla çevre kirlili inin azalt lmas, cihazlar n daha verimli çal mas sa lan r. Cihazlar n çal mas s ras nda

Detaylı

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI 4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI Resul KURT* I. G R fi Ülkemizde 4447 say l Kanunla, emeklilikte köklü reformlar yap lm fl, ancak 4447 say l yasan n emeklilikte kademeli

Detaylı

Odalar planlama sürecinde bulunmal

Odalar planlama sürecinde bulunmal Servotel Yönetim Kurulu Baflkan Ömer svan: Odalar planlama sürecinde bulunmal Dubai Towers ve Zorlu projeleri konusunda, ülke olarak hatal davran ld n ileri süren Ömer svan a göre, bu tür sorunlar n giderilmesi

Detaylı

MESLEK MENSUBU KURUMLAfiMA PROJES YOL HAR TASI

MESLEK MENSUBU KURUMLAfiMA PROJES YOL HAR TASI MESLEK MENSUBU KURUMLAfiMA PROJES YOL HAR TASI 33 34 1 Projenin Tan t m ve Proje Kat l mc Baflvurusu SMMMO Yönetim Kurulu nca onaylanan SMMMO Meslek Mensubu Kurumsallaflma Projesi Fizibilitesi Ve Yol Haritas

Detaylı

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari 4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari Mustafa CER T* I. G R fi Bu yaz da 1479 say l yasaya göre yafll l l k, malullük ve ölüm

Detaylı

Alarko - Techem Isı Giderleri Paylaflım Sistemi

Alarko - Techem Isı Giderleri Paylaflım Sistemi Bu küçük s payölçerin ard nda; 58 y ll k deneyim, 4.000 in üzerinde çal flan ve %100 müflteri memnuniyeti var! Alarko - Techem Isı Giderleri Paylaflım Sistemi Alarko - Techem Is Giderleri Paylafl m Hizmetleri

Detaylı

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun

Detaylı

K EEE Yönetmeli ine Uygundur.

K EEE Yönetmeli ine Uygundur. K-8020 Bu ürün, çevreye sayg l modern tesislerde do aya zarar vermeden üretilmifltir. EEE Yönetmeli ine Uygundur. Garanti Belgesi Arçelik taraf ndan verilen bu garanti, Cam Blender n z n normalin d

Detaylı

Faaliyet Konular m z:

Faaliyet Konular m z: Faaliyet Konular m z: Is Transfer Bölümü Plakal Is Eflanjörleri Borulu ve Tubuler Eflanjörler Akümülasyon Tanklar Boylerler S v Transfer Bölümü Domestik Pompalar Hijyenik Pompalar Proses Pompalar Hijyenik

Detaylı

H. Atilla ÖZGENER* Afla daki ikinci tabloda ise Türkiye elektrik üretiminde yerli kaynakl ve ithal kaynakl üretim yüzdeleri sunulmufltur.

H. Atilla ÖZGENER* Afla daki ikinci tabloda ise Türkiye elektrik üretiminde yerli kaynakl ve ithal kaynakl üretim yüzdeleri sunulmufltur. Mevcut Kaynaklar Kullan lmas na Ra men 2020 li Y llarda Türkiye de Elektrik Enerjisi Aç Olabilir mi? H. Atilla ÖZGENER* I. Türkiye nin Elektrik Enerjisi Durumunun Saptanmas Türkiye nin elektrik enerjisi

Detaylı

Jeotermal Enerjiden Elektrik Enerjisi Üretimi

Jeotermal Enerjiden Elektrik Enerjisi Üretimi Jeotermal Enerjiden Elektrik Enerjisi Üretimi Ali R za VEREL EMO Denizli ube Enerji Komisyonu Üyesi ELTA Elektrik Üretim Ltd. ti. / Denizli Ege Bölgesi Enerji Forumu 1. Giri ekil 1. Jeotermal saha Bilindi

Detaylı

BYazan: SEMA ERDO AN. ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi. Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha

BYazan: SEMA ERDO AN. ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi. Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi Baflkent Üniversitesi T p Fakültesi Adana Eriflkin Kemik li i Nakil ve Hücresel Tedavi Merkezi, Türkiye

Detaylı

Bu yaz da 6 mant k sorusu sorup yan tlayaca z.

Bu yaz da 6 mant k sorusu sorup yan tlayaca z. Do ru Önermeler, Yanl fl Önermeler Bu yaz da 6 mant k sorusu sorup yan tlayaca z. Birinci Bilmece. Yarg ç karar verecek. Mahkeme tutanaklar ndan flu bilgiler ç k yor: E er A suçsuzsa, hem B hem C suçlu.

Detaylı

Rastgele Bir Say Seçme ya da Olas l k Nedir

Rastgele Bir Say Seçme ya da Olas l k Nedir Rastgele Bir Say Seçme ya da Olas l k Nedir B irçok yaz mda olas l k sorusu sordum. Bu yaz mda soru sormayaca m, sadece olas l n matematiksel tan m n verece im. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ve 9 say lar aras

Detaylı

ENFLASYON ORANLARI 03.07.2014

ENFLASYON ORANLARI 03.07.2014 ENFLASYON ORANLARI 03.07.2014 TÜFE Mayıs ayında aylık %0,31 yükselişle ile ortalama piyasa beklentisinin (-%0,10) bir miktar üzerinde geldi. Yıllık olarak ise 12 aylık TÜFE %9,16 olarak gerçekleşti (Beklenti:

Detaylı

2008 1. Çeyrek Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler

2008 1. Çeyrek Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler 2008 1. Çeyrek Finansal Sonuçlar Konsolide Olmayan Veriler Rakamlarla Halkbank 70 y l Kooperatif ve KOB kredilerinde 70 y ll k tecrübe ve genifl müflteri taban Halkbank n rekabette kuvvetli yönleridir.

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN. İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları

Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN. İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları I Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları II Yay n No : 2056 Hukuk Dizisi : 289 1. Bas Kas m 2008 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-953 - 8

Detaylı

Birkaç Oyun Daha Birinci Oyun.

Birkaç Oyun Daha Birinci Oyun. Birkaç Oyun Daha B irinci Oyun. ki oyuncu flu oyunu oynuyorlar: Her ikisi de, birbirinden habersiz, toplam 9 olan üç do al say seçiyor. En büyük say lar, ortanca say lar ve en küçük say lar karfl laflt

Detaylı

BODRUM'A LELEG YOLU YAPILIYOR

BODRUM'A LELEG YOLU YAPILIYOR BODRUM'A LELEG YOLU YAPILIYOR BODTO Turizm Altyapı Projelerine Devam Ediyor Bodrum Ticaret Odası nın, 2014-2017 Stratejik Planı amaç ve hedefleri kapsamında, Bodrum da turizm sezonunun uzatılması, sektörün

Detaylı

Y eni 5520 say l Kurumlar Vergisi Kanunumuz ile yeni bir kavram Kontrol

Y eni 5520 say l Kurumlar Vergisi Kanunumuz ile yeni bir kavram Kontrol mali ÇÖZÜM 115 5520 SAYILI YEN KURUMLAR VERG S KANUNU LE GET R LEN KONTROL ED LEN YABANCI KURUM KAZANCI NE DEMEKT R? Mesut KOYUNCU Maliye Bakanl Eski Hesap Uzman A-Genel Bilgi: Y eni 5520 say l Kurumlar

Detaylı

dan flman teslim ald evraklar inceledikten sonra nsan Kaynaklar Müdürlü ü/birimine gönderir.

dan flman teslim ald evraklar inceledikten sonra nsan Kaynaklar Müdürlü ü/birimine gönderir. TÜB TAK BAfiKANLIK, MERKEZ VE ENST TÜLERDE ÇALIfiIRKEN YÜKSEK L SANS VE DOKTORA Ö REN M YAPANLARA UYGULANACAK ESASLAR (*) Amaç ve Kapsam Madde 1- Bu Esaslar n amac ; Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt

Detaylı

BAfiVURU FORMU. Lütfen Kat lmak stedi iniz Kategoriyi flaretleyiniz:

BAfiVURU FORMU. Lütfen Kat lmak stedi iniz Kategoriyi flaretleyiniz: AMPD ÖDÜLLER 2008 BAfiVURU FORMU AMPD 2008 Ödülleri Program nda yer almak için lütfen afla daki k sa formu doldurup AMPD Merkezi ne ulaflt r n z. Size daha detayl doküman ve kat l m formu gönderilecektir.

Detaylı

İnşaat Sanayi KSO da buluştu

İnşaat Sanayi KSO da buluştu Ayakkabı ve tekstil sektör toplantısı yapıldı. Sektörlerin sorunları ve çözüm önerilerinin konuşulduğu toplantı geniş bir katılımla gerçekleşti İnşaat Sanayi KSO da buluştu KSO Başkanı Kütükcü, Sektörlerimizi

Detaylı

Bu dedi im yaln zca 0,9 say s için de il, 0 la 1 aras ndaki herhangi bir say için geçerlidir:

Bu dedi im yaln zca 0,9 say s için de il, 0 la 1 aras ndaki herhangi bir say için geçerlidir: Yak nsamak B u yaz da, ilerde s k s k kullanaca m z bir olguyu tan mlayaca z ve matemati in en önemli kavramlar ndan birine (limit kavram na) de inece iz. Asl nda okur anlataca m kavram sezgisel olarak

Detaylı

C. MADDEN N ÖLÇÜLEB L R ÖZELL KLER

C. MADDEN N ÖLÇÜLEB L R ÖZELL KLER C. MADDEN N ÖLÇÜLEB L R ÖZELL KLER 1. Patates ve sütün miktar nas l ölçülür? 2. Pinpon topu ile golf topu hemen hemen ayn büyüklüktedir. Her iki topu tartt n zda bulaca n z sonucun ayn olmas n bekler misiniz?

Detaylı

Turistler art k stanbul u "T kl yorlar"

Turistler art k stanbul u T kl yorlar Turistler art k stanbul u "T kl yorlar" Tanıtım görevlisi bürokratların, turizm acentalarının ve halkla ilişkiler uzmanlarının yıllardır Kafdağı nın ardında sandıkları ve o nedenle yalnızca düşlemekle

Detaylı

KEfiKE DEMEY N, YALITIM YAPTIRIN!

KEfiKE DEMEY N, YALITIM YAPTIRIN! ZODER, yal t m konusunda kamuoyunu ve sektörü bilinçlendirmek üzere faaliyet gösteren, s, su, ses ve yang n yal t m malzemesi üretici, sat c, uygulay c ve ithalatç lar n ayn çat alt nda toplayan bir sektör

Detaylı

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uygulama Önerileri 59 Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uluslararas ç Denetim Meslekî Uygulama Standartlar ndan Standart 1110 un Yorumu lgili Standart 1110 Kurum çi Ba

Detaylı

Çocuk dergilerinin flaflmaz sorusudur: Afla daki karenin

Çocuk dergilerinin flaflmaz sorusudur: Afla daki karenin Sihirli Kareler (I) Çocuk dergilerinin flaflmaz sorusudur: Afla daki karenin içine den 9 a kadar say lar öyle yerlefltirin ki, her s ran n, her kolonun ve her iki çapraz n say lar n n toplam 5 olsun. Bu

Detaylı

Bodrum da hafriyat atıkları geri kazanım tesisi hizmete başladı

Bodrum da hafriyat atıkları geri kazanım tesisi hizmete başladı Bodrum da hafriyat atıkları geri kazanım tesisi hizmete başladı Bodrum da hafriyat atıkları geri kazanım tesisi hizmete başladı Büyükşehir Belediyesi tarafından yatırımı gerçekleştirilen çevreci yatırım;

Detaylı

Ak ld fl AMA Öngörülebilir

Ak ld fl AMA Öngörülebilir Ak ld fl AMA Öngörülebilir Ak ld fl AMA Öngörülebilir Kararlar m z Biçimlendiren Gizli Kuvvetler Dan Ariely Çevirenler Asiye Hekimo lu Gül Filiz fiar ISBN 978-605-5655-39-6 2008, Dan Ariely Orijinal ad

Detaylı

yaz -tura at yor. Yaz gelirse birinci oyuncu, tura gelirse ikinci oyuncu kazanacak. Birinci oyuncu oyunun bafl nda ortaya 1 lira koyuyor.

yaz -tura at yor. Yaz gelirse birinci oyuncu, tura gelirse ikinci oyuncu kazanacak. Birinci oyuncu oyunun bafl nda ortaya 1 lira koyuyor. Sonlu Oyunlar B u kitapta s k s k oyunlar konu edece iz. Oyunlar sonlu ve sonsuz oyunlar diye ikiye ay raca z. Sonsuz oyunlar da ilerde ikiye ay raca z: Uygulamada sonsuza dek sürebilen ve süremeyen oyunlar.

Detaylı

Bir tan mla bafllayal m. E er n bir do al say ysa, n! diye yaz -

Bir tan mla bafllayal m. E er n bir do al say ysa, n! diye yaz - Saymadan Saymak Bir tan mla bafllayal m. E er n bir do al say ysa, n! diye yaz - lan say 1 2... n say s na eflittir. Yani, tan m gere i, n! = 1 2... (n-1) n dir. n!, n fortoriyel diye okunur. Örne in,

Detaylı

Döküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN

Döküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Döküm, sıvı haldeki akıcı olan malzemelerin, üretilmek istenen parçanın biçiminde bir boşluğa sahip olan kalıplara dökülerek katılaştırıldığı bir üretim yöntemidir.

Detaylı

Seramik. nerelerde kullan l r. Konutlar. alfabesi 16

Seramik. nerelerde kullan l r. Konutlar. alfabesi 16 Seramik in alfabesi 16 Seramik nerelerde kullan l r Konutlar Banyo, tuvalet ve mutfaklar. Islak alanlar dedi imiz bu mekanlar n hem zemininde, hem de duvarlar nda seramik kullan l r. Bu noktada Türkiye

Detaylı

ZARLARLA OYNAYALIM. Önden = = + = Arkadan = = + + = = + + =

ZARLARLA OYNAYALIM. Önden = = + = Arkadan = = + + = = + + = ZARLARLA OYNAYALIM Zar kullanarak toplama ve ç karma ifllemleri yapabiliriz. Zarda karfl l kl iki yüzdeki say lar n toplam daima 7 dir. Zarda 2 gözüküyorsa karfl s ndaki yüzeyin 7 2 = 5 oldu unu bulabilirsiniz.

Detaylı

İşletme Gelişimi Atölye Soruları

İşletme Gelişimi Atölye Soruları İşletme Gelişimi Atölye Soruları Şemsettin Akçay Satış Pazarlama ve İnovasyon Mühendisi İşletmenizi Başarıya Götüren 50 Soru! Bir gün küçük kızımız Lara (o zaman 3.5 yaşındaydı): Baba deniz gölgesi nedir,

Detaylı

MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU

MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU Erdinç S AYIN 1968 yılında Đstanbul'da doğdu. 1989 yılında Đstanbul Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği

Detaylı

Para Arzı. Dr. Süleyman BOLAT

Para Arzı. Dr. Süleyman BOLAT Para Arzı 1 Para Arzı Bir ekonomide dolaşımda mevcut olan para miktarına para arzı (money supply) denir. Kağıt para sisteminin günümüzde tüm ülkelerde geçerli olan itibari para uygulamasında, paranın hangi

Detaylı

: TRE Investment-TRE II Proje Tarihi : 01.2005-06.2005 nflaat Tarihi : 06.2005-12.2006 Ana Strüktür. : Betonarme Karkas Ana fllev

: TRE Investment-TRE II Proje Tarihi : 01.2005-06.2005 nflaat Tarihi : 06.2005-12.2006 Ana Strüktür. : Betonarme Karkas Ana fllev EGEM MARLIK 00/ - 0 Yap Tan t m Genel görünüm O live Park Evleri Mimari Tasar m : M art D Mimarl k, Metin K l ç Mimari Proje ve Uygulama Ekibi: Özgür Dinçer, Gökhan Yadel, Okan Taflk ran, brahim Deniz,

Detaylı

Kap y açt m. Karfl daireye tafl nan güleç yüzlü Selma Teyze yi gördüm.

Kap y açt m. Karfl daireye tafl nan güleç yüzlü Selma Teyze yi gördüm. Yazar Dede ve Torunlar Muzaffer zgü Kap y açt m. Karfl daireye tafl nan güleç yüzlü Selma Teyze yi gördüm. Buraya yak n market var m dil, markete gidece iz de?.. diye sordu. Annem kap ya geldi. Selma Han

Detaylı

(ÖSS ) ÇÖZÜM 2:

(ÖSS ) ÇÖZÜM 2: MTEMT K PROLEMLER - II ÖRNEK : ve kentlerinden saatteki h zlar s ras yla V ve V olan (V > V ) iki araç, birbirlerine do ru 2 2 ayn anda hareket ederlerse saat sonra karfl lafl yorlar. u araçlar ayn kentlerden

Detaylı

Olas l k Hesaplar (II)

Olas l k Hesaplar (II) Olas l k Hesaplar (II) B ir önceki yaz daki örneklerde olay say s sonluydu. Örne in, iki zarla 21 olay vard. fiimdi olay say m z sonsuz yapaca z. Kolay bir soruyla bafllayal m: [0, 1] aral nda rastgele

Detaylı

Beynimizi Nas l De ifltiriyor? Çeviri: DEN Z BENER

Beynimizi Nas l De ifltiriyor? Çeviri: DEN Z BENER Beynimizi Nas l De ifltiriyor? Çeviri: DEN Z BENER nternet, her fleyi de ifltirdi Hat rlamak ve zihnimizi kullanmak konusunda, geleneksel yöntemlerimizden h zla uzaklafl yoruz. Be endi imiz bir yeme in tarifini,

Detaylı

BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ Bayındırlık ve İskan Bakanlığı

BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yayınlanma tarihi: 05.12.2008 Yürürlüğe girme tarihi: 05.12.2009 Vorlage 1 09/2006 Viessmann Werke Kapsam Mevcut ve yeni yapılacak konut, ticari ve hizmet amaçlı kullanılan

Detaylı

CO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 :

CO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : CO RAFYA DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : K rk nc paralel üzerindeki bir noktan n hangi yar mkürede yer ald afla dakilerin hangisine bak larak saptanamaz? A) Gece-gündüz süresinin

Detaylı

S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER

S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER Erol LENGERL / Akis Ba ms z Denetim ve SMMM A.fi. 473 474 2. Salon - Paralel Oturum VIII - Sistem ve Süreç Denetiminde Karfl lafl lan

Detaylı

2. Projelerle bütçe formatlar n bütünlefltirme

2. Projelerle bütçe formatlar n bütünlefltirme 2. Projelerle bütçe formatlar n bütünlefltirme Proje bütçesi haz rlarken dikkat edilmesi gereken üç aflama vard r. Bu aflamalar flunlard r: Kaynak belirleme ve bütçe tasla n n haz rlanmas Piyasa araflt

Detaylı

Degisimi_Yonetmek 4/19/10 5:12 PM Page 1 De iflimi Yönetmek

Degisimi_Yonetmek 4/19/10 5:12 PM Page 1 De iflimi Yönetmek De iflimi Yönetmek Cep Yönderi Dizisi Cep Yönderi Dizisi yöneticilerin ifl yaflam nda her gün karfl laflt klar en yayg n meydan okumalara ivedi çözümler öneriyor. Dizi içinde yer alan her kitapta, güçlü

Detaylı

T ürk Gelir Vergisi Sisteminde, menkul sermaye iratlar n n ve özellikle de

T ürk Gelir Vergisi Sisteminde, menkul sermaye iratlar n n ve özellikle de KURUMLARDAN ELDE ED LEN KAR PAYLARININ VERG LEND R LMES VE BEYANI Necati PERÇ N Gelirler Baflkontrolörü I.- G R fi T ürk Gelir Vergisi Sisteminde, menkul sermaye iratlar n n ve özellikle de flirketlerce

Detaylı

Bir odada sonsuz say da insan n bulundu unu varsayal m. Bu

Bir odada sonsuz say da insan n bulundu unu varsayal m. Bu Ramsey Teoremi Bir odada sonsuz say da insan n bulundu unu varsayal m. Bu odada bulunan herhangi iki kifli birbirlerini ya tan rlar ya da tan mazlar. Buras belli. Yan t belli olmayan soru flu: Bu odadan,

Detaylı

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl 220 ÇEfi TL ADLARLA ÖDENEN C RO PR MLER N N VERG SEL BOYUTLARI Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl Primi,Has lat Primi, Y l Sonu skontosu)

Detaylı

LE LG L YÖNETMEL KLER N DE ERLEND R LMES TOPLANTISI YAPILDI

LE LG L YÖNETMEL KLER N DE ERLEND R LMES TOPLANTISI YAPILDI Haberler 4857 SAYILI fi KANUNU LE LG L YÖNETMEL KLER N DE ERLEND R LMES TOPLANTISI YAPILDI 14 May s 2004 tarihinde Sendikam z Binas Mesut Erez Konferans Salonunda 4857 Say l fl Kanunu le lgili Yönetmeliklerin

Detaylı

ÖZEL BÖLÜM I KOJENERASYON. TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri ST ELEKTRİK-ENERJİ I NİSAN 2016

ÖZEL BÖLÜM I KOJENERASYON. TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri ST ELEKTRİK-ENERJİ I NİSAN 2016 TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri 102 Hibrit Sistemlerle En Yüksek Verimlilik Hedefleniyor Derya Sakallıoğlu Yenilenebilir enerji kaynakları ile birlikte kullanılan kojenerasyon sistemleri, hibrit kojenerasyon

Detaylı

önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir

önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir 2002 May s ay nda yap lan Birleflmifl Milletler Çocuk Özel Oturumu öncesinde tüm dünyada gerçeklefltirilen Çocuklar çin Evet Deyin kampanyas na Türkiye

Detaylı

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir.

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARISTO 88 ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE 1. KONU 213 say l Vergi Usul Kanunu nun (VUK) 142, 143,

Detaylı

BAYMAK ELEKTR KL AN SU ISITICI BANYO T P / MUTFAK T P. TS 6844 / EN 60335-2 - 35 e UYGUN ÜRET LM fit R. MONTAJ VE KULLANMA KILAVUZU

BAYMAK ELEKTR KL AN SU ISITICI BANYO T P / MUTFAK T P. TS 6844 / EN 60335-2 - 35 e UYGUN ÜRET LM fit R. MONTAJ VE KULLANMA KILAVUZU BAYMAK ELEKTR KL AN SU ISITICI BANYO T P / MUTFAK T P TS 6844 / EN 60335-2 - 35 e UYGUN ÜRET LM fit R. MONTAJ VE KULLANMA KILAVUZU 63 9810.0211 - Rev.02-17/06/2008 ELEKTR KL AN SU ISITICI GARANT

Detaylı

CO RAFYA KONUM. ÖRNEK 2 : Afla daki haritada, Rize ile Bingöl il merkezlerinin yak n ndan geçen boylam gösterilmifltir.

CO RAFYA KONUM. ÖRNEK 2 : Afla daki haritada, Rize ile Bingöl il merkezlerinin yak n ndan geçen boylam gösterilmifltir. CO RAFYA KONUM ÖRNEK 1 : Aralar nda 1 lik fark bulunan iki paralel aras ndaki uzakl k de iflmezken, aralar nda 1 lik fark, bulunan iki meridyen aras ndaki uzakl k Ekvator dan kutuplara gidildikçe azalmaktad

Detaylı

Dikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor!

Dikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor! Dikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor! Dursun YILDIZ topraksuenerji 21 Ocak 2013 ABD Petrol İhracatçısı Olacak. Taşlar Yerinden Oynar mı? 1973 deki petrol krizi alternatif enerji arayışlarını arttırdı.

Detaylı

alsecco Hafif D fl Cephe S valar mineral esasl malzemelerle oluflturulmufl yap lar için alsecco ürünleri

alsecco Hafif D fl Cephe S valar mineral esasl malzemelerle oluflturulmufl yap lar için alsecco ürünleri alsecco Hafif D fl Cephe S valar mineral esasl malzemelerle oluflturulmufl yap lar için alsecco ürünleri 2 Mineral Esasl Yüzeyler için alsecco Ürünleri Yap larda Komple Çözümler alsecco ve mineral malzemeler

Detaylı

TOFAfi 2007 FAAL YET RAPORU. Otomobil Sektörü ve Tofafl n Sektör çindeki Yeri

TOFAfi 2007 FAAL YET RAPORU. Otomobil Sektörü ve Tofafl n Sektör çindeki Yeri 14 Sektörü ve Tofafl n Sektör çindeki Yeri 15 pazar payımız bir önceki yılın pazar payı olan %9 a göre önemli ölçüde artarak %1,4 olarak gerçekleşmiştir. Bu artış sonucu, pazardaki düşüşe rağmen otomobil

Detaylı

ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM

ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM D YABETLE YAfiAMAK Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Diyabet,

Detaylı

Balans Vanalar Termostatik Radyatör Vanalar. www.gedikdokum.com

Balans Vanalar Termostatik Radyatör Vanalar. www.gedikdokum.com www.gedikdokum.com Balans Vanalar Termostatik Radyatör Vanalar Is tma sistemlerinin balanslanmas sayesinde tüm sisteme do ru zamanda, gerekli miktarda debi ve dolay s yla gereken s her koflulda sa lanabilir.

Detaylı

ksi 30 derecelik so uk ve buzdan bir turizm fikri gelifltirilebilece i akla gelir miydi?

ksi 30 derecelik so uk ve buzdan bir turizm fikri gelifltirilebilece i akla gelir miydi? BD EYLÜL 2014 Yazan: G ZAY TEM ZSOYLU ksi 30 derecelik so uk ve buzdan bir turizm fikri gelifltirilebilece i akla gelir miydi? Y llard r günefl, deniz ve s cak için dünyan n güneyine akan kuzeyin insanlar

Detaylı

Büyükşehir Bodrum halkına yeni süreci anlattı

Büyükşehir Bodrum halkına yeni süreci anlattı Büyükşehir Bodrum halkına yeni süreci anlattı Muğla Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Bodrum da düzenlenen toplantıda yeni süreç ile ilgili büyükşehir daire başkanları tarafından Bodrum halkına

Detaylı

29 Ekim coflkusu. 25-29 Ekim 2008. Maritim Pine Beach Resort Antalya - Belek

29 Ekim coflkusu. 25-29 Ekim 2008. Maritim Pine Beach Resort Antalya - Belek 25-29 Ekim 2008 Maritim Pine Beach Resort Antalya - Belek PDF 28 Ekim 2008 Sal Kongrenin perde arkas Çukurova Patoloji Derne i'nin Patoloji Dernekleri Federasyonu ile ortaklafla düzenledi i kongrenin perde

Detaylı

İL: Mersin İLÇE: Tarsus MAH.: Sofular SOKAK: 37 ve 42. Sokaklar

İL: Mersin İLÇE: Tarsus MAH.: Sofular SOKAK: 37 ve 42. Sokaklar İL: Mersin İLÇE: Tarsus MAH.: Sofular SOKAK: 37 ve 42. Sokaklar K İL: Mersin İLÇE: Tarsus MAH.: Sofular SOKAK: 37 ve 42. Sokaklar K BİLGİ FÖYÜ: BULUNDUĞU YER İL İLÇE MAHALLE SOKAK MÜLKİYET : Mersin : Tarsus

Detaylı

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM VERG NCELEMELER NDE YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi Son y llarda ekonomide meydana gelen olumlu geliflmelerle gayrimenkul piyasas

Detaylı