2018 YILI YAPI İŞYERLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TEFTİŞİ İŞ TEFTİŞ KURULU ANKARA GRUP BAŞKANLIĞI OCAK 2018

Transkript

1 2018 YILI YAPI İŞYERLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TEFTİŞİ İŞ TEFTİŞ KURULU ANKARA GRUP BAŞKANLIĞI OCAK 2018

2 İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI TÜRKİYENİN DÖRT BİR YANINA HER AN ULAŞAN DİNAMİK BİR YAPIYA SAHİPTİR

3 SUNUM İÇERİĞİ Sosyal Güvenlik Kurumu İstatistikleri İşyeri Sayısı Çalışan Sayısı İş Kazaları 2017 Yılı Yapı İşyerlerinde Gerçekleştirilen İSG Programlı Teftişlerine İlişkin İstatistikler Teftiş Sayısı Durdurulan İşyeri Sayısı İPC Miktarı Yapı İşyerlerinde İSG Teftiş İşleyişi İlk Tespit ve Teftişe Ara Verme Hayati Tehlike ve İşin Durdurulması Verilen Süre Sonrası Kontrol 2018 Yılı Yapı İşlerinde Yürütülecek Olan İSG Programlı Teftiş Konuları Yüksekten Düşme İSG Organizasyonu ve Risk Değerlendirmesi Yangın Parlama ve Patlama Geçici İş Ekipmanları Elektriksel Kaynaklı Riskler

4 SOSYAL GÜVENLİK KURUMU İSTATİSTİKLERİ Sosyal Güvenlik Kurumu nun yayımladığı 2016 yılına ait İşyeri ve Sigortalı İstatistikleri incelendiğinde; NACE sınıflandırmasına göre Bina İnşaatı (Kod: 41) Bina Dışı Yapıların İnşaatı (Kod: 42) Özel İnşaat Faaliyetleri (Kod: 43) faaliyet grupları arasında yer alan inşaat işkolu ile tüm işkollarına ait işyeri ve sigortalı çalışan sayılarına ilişkin elde edilen veriler şu şekildedir. Çalışan Sayısı İşyeri Sayısı Tüm İşkolları İnşaat Sektörü Oran(%) Tüm İşkolları İnşaat Sektörü Oran(%)

5 SOSYAL GÜVENLİK KURUMU İSTATİSTİKLERİ Sosyal Sigortalar Kurumu nun yayımladığı yıllarına ait İş Kazası İstatistikleri incelendiğinde; YIL İş Kazası Geçiren Sigortalı Sayısı İş Kazası Neticesinde Ölen Sigortalı Sayısı Tüm İşkolları İnşaat Sektörü Oran(%) Tüm İşkolları İnşaat Sektörü Oran(%) Ülkemizde, 2016 yılında i inşaat işkolunda olmak üzere iş kazası meydana gelmiş olup bu kazalar neticesinde 496 sı (yaklaşık %35) inşaat işkolunda olmak üzere çalışanımız hayatını kaybetmiştir. 5

6 SOSYAL GÜVENLİK KURUMU İSTATİSTİKLERİ Sosyal Sigortalar Kurumu nun yayımladığı 2016 yılına ait İstatistikleri incelendiğinde; İş Kazası İnşaat işkolu dışında kaza geçiren çalışandan 909 çalışan hayatını kaybetmiştir. Yaklaşık kaza geçiren her 280 çalışandan 1 çalışan hayatını kaybetmektedir İnşaat işkolunda kaza geçiren çalışandan 496 çalışan hayatını kaybetmiştir. Yaklaşık kaza geçiren her 60 çalışandan 1 çalışan hayatını kaybetmektedir Bu veriler ışığında inşaat işkolunda meydana gelen iş kazalarının, diğer iş kollarında meydana gelen iş kazalarına kıyasla yaklaşık 4,5 kat daha ölümcül olduğu anlaşılmaktadır. 6

7 SOSYAL GÜVENLİK KURUMU İSTATİSTİKLERİ 2016 yılında il bazında inşaat iş kolunda (Kod:41,42,43) her çalışanda ölüm sayıları İl İşyeri Sayısı Çalışan Sayısı İş Kazası Sonrası Ölen Sigortalı Sayısı Çalışanda Ölüm Sayısı İstanbul Ankara Bursa İzmir Antalya Konya Kocaeli Kayseri Ülke Geneli

8 SOSYAL GÜVENLİK KURUMU İSTATİSTİKLERİ 2014,2015 ve 2016 yıllarında inşaat iş kolunda meydana gelen ve ölümle sonuçlanan iş kazası nedenlerinin oranları; Kaza Nedeni Kaza Sonucu Ölen Çalışan Oran Sayısı Yüksekten Düşme % İş Ekipmanı Kazası % Elektrik Çarpması 93 6% Malzeme Düşmesi 46 3% Toprak Kayması 51 3% Diğer %

9 2017 Yılı Yapı İşyerlerinde Gerçekleştirilen İSG Programlı Teftişlere İlişkin İstatistikler İş Teftiş Kurulu Başkanlığınca 2009 yılından itibaren proaktif yaklaşımla yapı işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk esaslı* programlı teftişler yürütülmektedir. Bu kapsamda İş Teftiş Kurulu Ankara Grup Başkanlığınca 2017 yılında; 18 heyet ile 25 ilde 654 farklı yapı işyerinde yürütülen programlı teftişte çalışana ulaşılmıştır. * Risk esasları her yıl önceki yıllara ait kaza nedenlerine göre yeniden belirlenmektedir.

10 2017 Yılı Yapı İşyerlerinde Gerçekleştirilen İSG Programlı Teftişlere İlişkin İstatistikler İş Teftiş Kurulu Ankara Grup Başkanlığınca 2017 yılında 654 farklı yapı işyerinde gerçekleştirilen programlı teftişte; % % % Noksansız İşyeri Sayısı İdari Para Cezası Uygulanan İşyeri Sayısı Durdurma Uygulanan İşyeri Sayısı

11 İş Teftiş Kurulu Başkanlığınca belirlenen risk esasları doğrultusunda 2018 yılı Yapı İşyerlerinde yürütülecek olan Programlı Teftişlerde öncelikli olarak irdelenecek mevzuat; 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik

12 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Madde 10: (1) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. Risk değerlendirmesi İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları ifade eder. Madde 25: (8) (Ek: 4/4/ /2 md.) İşyerinde durdurulan işlerde izinsiz çalışma yaptıran işveren veya işveren vekillerine üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir. Madde 25: (1) çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda iş durdurulur.

13 Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği Madde 8: (2) İşveren veya proje sorumlusu, yapı işine başlamadan önce projenin hazırlık aşamasında, sağlık ve güvenlik planını hazırlar veya hazırlanmasını sağlar. Sağlık ve güvenlik planı Muhtemel risklerin değerlendirilip yapı işi süreci boyunca sağlık ve güvenlik ile ilgili alınacak tedbirlerin, organizasyon yapısının, çalışma yöntemlerinin ve bunlara ilişkin işlerin ne zaman ve kim tarafından yapılması gerektiğinin belirlendiği, aynı yapı sahasında faaliyet gösterecek farklı işverenler, alt işverenler, kendi nam ve hesabına çalışan kişiler ve farklı çalışma ekipleri arasında sağlık ve güvenliğe dair hususların koordinasyonunun sağlanması amacıyla yapı alanının tamamından sorumlu işveren veya proje sorumlusu tarafından hazırlanan veya hazırlanması sağlanan planı ifade eder.

14 4708 Yapı Denetimi Sayılı Müteahhitlerinin Yapı Uygulama Denetimi Kayıtları Yönetmeliği Hakkında İle Kanun Şantiye Şefleri ve Yetki Belgeli Ustalar Hakkında Yönetmelik Yapı denetim kuruluşları kuruluşunun ve görevleri ve sorumlulukları Şantiye İş güvenliği Şefliği uzmanlığı ve Yetki belgesi Belgeli Usta Çalıştırılması Madde 5; 2; (4)/ı (f) İnşaat (Değişik: alanında 4/4/ /31 işçi sağlığı ve iş güvenliği md.) İşyerinde, ile çevre çalışmaların, sağlığı Şantiye Geçici Madde şefliği ve güvenliğinin 2 iş (1) Yönetmeliğin sağlığı korunması ve 10 uncu güvenliği için maddesinin gereken mevzuatına tedbirlerin on beşinci fıkrası alınıp göre Madde düzenlenmesi alınmadığını kapsamındaki 10 (8) Şantiye işlerde şefi kontrol gereken görev görev eder. sağlık alacak aldığı mühendis, yapım işinde güvenlik mimar iş sağlığı planına ve teknik ve güvenliğinin uygun öğretmen olarak sağlanması unvanlı şantiye için şefinin gerekli her 1/1/2012 türlü önlemin tarihinden aldırılması 1/1/2020 yetkisine tarihine sahiptir. kadar 4857 Bu yapıldığını yetkinin yapı kontrol müteahhidi etmek tarafından ve gerekli kullandırılmaması tedbirlerin alınması halinde şantiye için yapı sayılı İş Kanununa uygun iş güvenliği uzmanlığı belgesi alması şefi müteahhidini sorumlu zorunludur. tutulamaz. yazılı olarak uyarmak, uyarıya uyulmadığı takdirde durumu (9) Şantiye ilgili şefi Çalışma görev aldığı ve İş yapım Kurumu işinde il müdürlüğüne iş sağlığı ve güvenliği bildirmek. ile ilgili eksiklik 6331 Sayılı ve İş Sağlığı kusurları, ve Güvenliği öneri Kanunu ve önlemleri belirlemek, yapı müteahhidine rapor (Geçici Madde etmek 1 ve (1) şantiyede Diğer mevzuatta görev iş alan sağlığı ilgili ve güvenliği kişilere ile bildirmekle ilgili olarak 4857 yükümlüdür. sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.) Raporda yer alan hususların yerine getirilmemesinden yapı müteahhidi sorumludur.

15 İSG Programlı Teftiş Risk Değerlendirmesi Yoksa Hayati Tehlike İçeren Husus Var İse İşin Durdurulması Hayati Tehlike İçermeyen Hususlar Teftişe Ara Verilmesi Geçici Mühür Söküm İşlemi Noksanlıkların Giderilmesi Durdurmanın Kaldırılması Başvurusu Hayati Tehlike İçeren Yeni Husus Var İse Noksanlıkların Giderilmiş Olması Noksan Hususun Devam Etmesi İSG İnceleme Teftişi İdari Para Cezası Noksanlıkların Giderilmediğinin Tespiti Noksanlıkların Giderildiğinin Tespiti Durdurma İşleminin Kaldırılması

16 Yüksekte Çalışma İSG Organizasyonu Yangın, Parlama ve Patlama Geçici İş Ekipmanları Elektriksel Kaynaklı Riskler Geçici Kenar Koruma Sistemleri Güvenlik Dış Cephe Ağları İskelesi Kişisel Sütunlu Koruyucu Cephe Platformu Donanımlar İş Güvenliği Uzmanı Asma İskele İşyeri Hekimi / DSP İnşaat Asansörleri Çalışan Temsilcisi / İSG Kurulu Mobil İskeleler Kalıp Altı İskele Sistemleri

17 Yüksekte Çalışma TOPLU KORUNMA ÖNLEMLERİNE (platformlar, korkuluklar, bariyerler, kapaklar, çalışma iskeleleri, güvenlik ağları veya hava yastıkları vs.) ÖNCELİK verilmelidir. Toplu koruma tedbirlerinin düşme riskini tamamen ortadan kaldıramadığı ya da uygulanmasının mümkün olmadığı durumlarda ya da daha büyük tehlike doğurabileceği durumlarda KİŞİSEL KORUYUCU YÖNTEMLERE (uygun bağlantı noktaları veya yaşam hatları oluşturularak tam vücut kemer sistemleri veya benzeri güvenlik sistemleri, vs.) kullanılmalıdır.

18 Yüksekte Çalışma Geçici Kenar Koruma Sistemleri (TS EN 13374)

19 Yüksekte Çalışma Boru Şeklinde Korkuluk Sistemi Tırmanır Perde Koruma Sistem Izgaralı Korkuluk Sistemi Ağ Bariyer Sistemi Serbest Karşı Ağırlıklı Sistem

20 Yüksekte Çalışma

22 Yüksekte Çalışma Güvenlik Ağları (TS EN TS EN )

24 Yüksekte Çalışma Kişisel Koruyucu Donanımlar Standart ve CE belgeli koruyucular, Kullanım koşulları, Kullanım konusunda bilgilendirme ve eğitim

25 İSG Organizasyonu İş Güvenliği Uzmanı İşyeri Hekimi Diğer Sağlık Personeli İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Çalışan Temsilcisi Destek Elemanları

26 Yangın, Parlama ve Patlama Boya Tiner Akaryakıt Diğer Yanıcı Yapı Malzemeleri ve Kimyasalları YANICI MALZEME Kaynak Kesme Açık alev Elektrik TUTUŞMA KAYNAKLARI YANGIN

27 Yangın, Parlama ve Patlama Yangın ve patlama risklerinin değerlendirilmesi Yanıcı malzemelerin belirlenmesi Yanıcı malzemelerin depolanma ve kullanım koşullarının belirlenmesi Yanıcı malzemelerin tutuşturucu kaynaklardan uzak tutulması Alınacak önlemlerin belirlenmesi ve uygulanması Yangın algılama ve söndürme sistemleri Acil durum düzenlemeleri Patlamadan Korunma Dokümanı

28 Yangın, Parlama ve Patlama Yapı işyerlerinde yangın riski yüksek olan dinlenme ve barınma yerlerinde yangınla mücadele başlığı altındaki temel korunma tedbirleri; Yangının Çıkmasının Söndürülmesi Önlenmesi Barınma Uygun özellikte yerlerinin yangınla yanıcı özellikte mücadele olmaması ekipmanının, işyerinde belirlenen yer ve sayıda Barınma bulundurulması, yerlerinde tutuşturucu Yangın kaynak tespit edildiği bulundurulmaması durumda, etkili ve doğru Yangının müdahale edilebilmesini Kısa Sürede sağlamak Tespiti üzere görevli destek elemanlarına yangınla mücadele Yangın eğitiminin algılama verilmesi detektörlerinin çalışır vaziyette bulundurulması Yangının Yangın Sırasında Yayılmasının Tahliye Önlenmesi Yangına, Acil durum ilk planında tespit edildiği yangın anda ile hızlı ilgili müdahale prosedürlere edilebilmesini yer verilmesi sağlamak ve bu üzere prosedürler görevli doğrultusunda destek elemanlarına tüm yangınla çalışanların mücadele katıldığı eğitiminin acil durum verilmesi tatbikatı yapılması

29 Geçici İş Ekipmanları Dış Cephe İş İskeleleri (TS EN , TS EN Serileri)

30 Geçici İş Ekipmanları Asma İskele Asılı Erişim Donanımları (TS EN 1808) Sütunlu Cephe Platformu (TS EN 1495+A2)

31 Geçici İş Ekipmanları İksa Sistemleri (Hendek Kaplama Sistemleri-TS EN , TS EN ) Mobil İskele (Prefabrik Elemanlardan Yapılmış Seyyar Erişim ve Çalışma Kuleleri - TS EN 1004)

32 Geçici İş Ekipmanları Kalıp Altı İskele Kalıp İskeleleri - Performans Gerekleri ve Genel Tasarım-TS EN Ön Yapımlı Bileşenlerden Oluşan Yük Taşıyıcı Kuleler - Özel Yapısal Tasarım Metotları-TS EN Ayarlanabilir Teleskopik Çelik Dikmeler - TS EN 1065

33 Geçici İş Ekipmanları Seyyar Merdiven (TS EN 131 Serileri) İnşaat Asansörleri (TS EN 12159)

34 Geçici İş Ekipmanları Kaldırma Araçları Tehlike Arz Edebilecek Diğer İş Ekipmanları (beton pompası, iş makineleri gibi)

35 Geçici İş Ekipmanları Sağlamlık ve dayanıklılık hesapları Kurulum, kullanım ve söküm aşamaları Eğitimli ehil kişilerce kullanımı Kurulum Raporları, Periyodik kontroller Tedarikçilerden ya da üreticilerden temin edilecek kullanma talimatları Uyumlaştırılmış ulusal standartlara uygunluk

36 Geçici İş Ekipmanları Kule Vinçler Kule Operatörün vincin kurulacağı vince güvenli zemin bir doğru şekilde belirlenmeli ulaşması ve sağlanmalıdır. vinç temeli, statik Binadan hesaplamalara geçiş yapılıyorsa uygun olarak korunaklı kazı (operatörün kenarından yeterli düşmesini uzaklıkta ve ya oluşturulmalıdır. operatöre yüksekten cisim düşmesini engelleyici Kurulum nitelikte) bir ve geçit söküm temin işleri edilmelidir. ehil ve yetkili kişilerce yapılmalıdır. Montaj ve de-montaj çalışmasına başlanılmadan Kule vinç ile beraber önce vinç kullanılacak sahası etrafı taşıma emniyet aksesuarlarının alan oluşturulmalı (sepet, halat, ve saha kanca, içinde bez işçi sapan, çalışması kilitmapa vb.) periyodik Kurulumu kontrolleri tamamlanan ve bakımları vinç yetkili yapılmalı kişilerce periyodik ve kaldırma kontrollere kapasiteleri tabi tutulmalıdır. yapılacak işe olmamalıdır. Çalışma uygun seçilmelidir. sahasında birden fazla kule vinç varsa kesişim alanları belirlenerek vinçlerin veya yüklerin Katlardan çarpışmalarını malzeme alma engellemek işinin güvenli üzere şekilde gerekli yapılabileceği tedbirler alınmalıdır. uygun bir alan yoksa, malzeme Kule alma vinçler platformları operatörlük oluşturulmalıdır. belgesi olan kişilerce kullanılmalıdır.

37 Elektriksel Kaynaklı Riskler İnşaat alanından ya da yakınından geçen Havai Hatlar Elektrik ve Topraklama Tesisatı (uygun ve güvenilir tesisat uygun IP standartlarında tesisat, ehliyetli fen adamları tarafından işletimi, periyodik kontrolleri vs.) Kaçak akım röleleri Elektrikli seyyar ekipmanlar (çift yalıtkan, küçük gerilim ya da güvenlik trafosu vs.) Elektrik kabloların fiziksel etkilere karşı koruma altına alınması (kabloların dayanıklı kılıf içine alınması, askıda taşıma vb.)

38 TEŞEKKÜRLER Yayınlar: rehberler, broşürler, kataloglar, programlı teftiş raporları, soru-cevaplar, yargı kararları için,