BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALAR RİSK DEĞERLENDİRMESİ VE MODELLEME ÇALIŞMALARI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALAR RİSK DEĞERLENDİRMESİ VE MODELLEME ÇALIŞMALARI"

Transkript

1 BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALAR RİSK DEĞERLENDİRMESİ VE MODELLEME ÇALIŞMALARI Prof. Dr. Mehmet Çakmak

2 RİSK ANALİZİ, RİSK DEĞERLENDİRMESİ, RİSK YÖNETİMİ RİSK NEDİR? Risk: Ekonomi, İş, Spor, Endüstri Risk: Potansiyel Tehlike (Kaza) oluşum olasılığı Risk=frekans x sonucun büyüklüğü Örneğin; Bir kaza 50 yılda bir oluyorsa, ve sonucunda 100 yaralanma söz konusu ise, risk 2 yaralanma/yıl dır. Aynı frekansta bir para kaybı oluyorsa örneğin TL, bunun riskide 600 TL/yıl dir.

3 RİSK ANALİZİ, RİSK DEĞERLENDİRMESİ, RİSK YÖNETİMİ RİSK SINIFLANDIRMASI Genel Sınıflandırma A Risk Sınıfı: Karşılanamayan ve sakınılamayan (Yıldırım çarpması sonucu ölüm) B Risk Sınıfı: Sakınılabilir ancak hergün yüz yüze olunan (trafik kazasında ölüm riski) C Risk Sınıfı: Sakınılabilir ancak kişiye bağlı (Dağcılık, kanoculuk)

4 RİSK ANALİZİ, RİSK DEĞERLENDİRMESİ, RİSK YÖNETİMİ RİSK SINIFLANDIRMASI Endüstriyel Aktivitelerde Sınıflandırma Geleneksel Risk: Tesiste yapılan aktiviteler ve bulunan ekipmanlar kaynaklı (Elektrik çarpması gibi)-tesis çalışan etkilenir Özel Riskler: Kullanılanan madde kaynaklı (toksit ve radyoaktif maddeler)--tesis çalışan etkilenir Önemli Riskler: Kısa sürede yüksek enerji veya toksit kaynaklı- Tesis alanı ve dış populasyon etkilenir

5 RİSK ANALİZİ, RİSK DEĞERLENDİRMESİ, RİSK YÖNETİMİ RİSK ANALİZİ Tüm yukarda bahsi geçen başlıklar risk analiz metedolojisini oluşturur. Risk Analizi ile; 1. Potansiyel kazalar 2. Kazaların frekansı 3. Etki büyüklüğü 4. Kaza Sonucu hakkında bilgi verir.

6 RİSK ANALİZİ, RİSK DEĞERLENDİRMESİ, RİSK YÖNETİMİ RİSK ANALİZİ ADIMLARI

7 RİSK ANALİZİ, RİSK DEĞERLENDİRMESİ, RİSK YÖNETİMİ TEHLİKELERİN BELİRLENMESİ POTANSİYEL HASAR KAZA ETKİLER Personel Ekipman Su Toprak Hava Kazanç kaybı sıvı Toprağa döküntü Toprak kirliliği sıvı Suya döküntü Su kirliliği sıvı Buharlaşma Yangın Termal Radyasyon Maddenin Serbest Kalması Sıvı + buhar Buhar bulutu Yanıcı bulut Toksik bulut Flaş yangınlar Patlama Atmosferik yayılım Termal Radyasyon Yüksek basınç atılımı Toksik doz Gas/buhar Düşük hız Yangın Termal Radyasyon Gas/buhar Yüksek hız Atmosferik yayılım Toksik doz toz Patlama Yüksek basınç atılımı Patlama BLEVE Ateştopu Termal Radyasyon Yüksek basınç atılımı

8 RİSK ANALİZİ, RİSK DEĞERLENDİRMESİ, RİSK YÖNETİMİ Kaza Tür Dağılımı ve Sonuçları Büyük Endüstriyel Kazalar İnsanlar üzerinde hasarlar - Ölümler - Yaralanmalar - Tahliye giderleri Çevresel hasarlar - Hava - Su - Toprak Diğer hasarlar Maddi hasarlar - Maaş kaybı - Tadilat ücretleri - Dolaylı maddi hasarlar (görselliğin bozulması) - Depolama birimleri (sıvı / sıvılaştırılmış gazlar) - Ambarlar - Kara araçları - Proses ekipmanları - Tesisler - Karayolları ve demiryolları - Binalar Endüstriyel alanlar

9 KAZA SENARYOLARININ TANIMLANMASI A. YANGIN ; Kontrolsüz yanma Yanma : Maddenin oksijenle reaksiyonu

10 KAZA SENARYOLARININ TANIMLANMASI A. YANGIN Yangının etkileyen parametreler 1. Yangının yüzey alanı 2. Yanan Ürün 3. Rüzgar hızı 4. Alıcı uzaklığı

11 KAZA SENARYOLARININ TANIMLANMASI A. YANGIN

12 KAZA SENARYOLARININ TANIMLANMASI A. YANGIN a) Havuz Yangınları (Pool Fires) Havuz yangınları yanıcı bir sıvının yayılarak birikmesi ve birikime müteakiben yanması sonucu oluşur. Havuzlama yangınlarının modellemesi yapılırken alev yüksekliği ve yanma hızı değerlendirmeye alınan birkaç husustur. b) Jet Yangınları (Jet Fires) Büyük Endüstriyel Kazalar Jet yangınları yanıcı sıvıların ya da gazların basınçlı salınımlarının parlaması sonucu ortaya çıkar. c) Ateştopları, Kaynayan Sıvıların Genleşen Buharlarının Patlaması (Fireballs, Boiling Liquid Expanding Vapour Explosion (BLEVE)) BLEVE yüksek kütlelerdeki basınçlı kızgın sıvıların atmosfere yayılımı ile oluşur. Oluşan enerjinin çoğu radyal ısı olarak yayılır.

13 KAZA SENARYOLARININ TANIMLANMASI A. YANGIN d) Flaş Yangınları e) Taşma Hava ile yanıcı bir maddenin (yanıcı gazlar, aerosol, spreyler vb.) karışması sonucunda ortaya çıkan yangınlardır. Karakteristik özellikleri kısa sürelerde, yüksek sıcaklıkta hızlı alevler ortaya çıkmasıdır.

14 KAZA SENARYOLARININ TANIMLANMASI B. PATLAMA Çok hızlı yanmaların gerçekleşmesi sonucunda oluşan ani ve vahşi enerji yayılımı Patlamanın birincil etkisi HIZLICA YAYILAN ŞOK VE BASINÇ DALGASI İnsanların yaralanması Binaların ve ekipmanların zarar görmesi KULLANILAN MODELLER ATMOSFERÜSTÜ BASINCI TAHMİN EDER

15 KAZA SENARYOLARININ TANIMLANMASI B. PATLAMA Referans atmosferüstü basınç değerleri (bar) Kazaya Özgü Eşdeğer Pik Atmosferüstü Basınç (bar) İnsanlar Üzerindeki Genel Etkiler Güvenli Mesafe 0.35 Kulak Zararı Hasarı 0.70 Akciğer Hasarı 3.0 Hayati Tehlike

16 KAZA SENARYOLARININ TANIMLANMASI B. PATLAMA BİNALAR ÜZERİNDEKİ ETKİLER Kazaya Özgü Eşdeğer Pik Binalar Üzerindeki Genel Etkiler Atmosferüstü Basınç (bar) Yüksek ses (143 db); Sonik patlama sonucu camlar kırılabilir Güvenli seviye Bu noktada %95 oranla ciddi hasarın oluşması muhtemel değildir. Camların %10 u kırılabilir Kısıtlı minör yapısal hasarlar Ev yapıları üzerinde minör hasarlar Evlerin kısmen yıkılması Evlerin duvarlarının ve tavanlarının çökmesi Ciddi yapısal hasarların alt limitidir Çelik konstrüksiyon binalarda deformasyon ve tesis yapısından ayrılma; depolama tanklarının yapısında bozulma Evlerin ve binaların yaklaşık olarak tamamen yıkılması Binaların tamamen yıkılması; ağır makinaların ve ekipmanların yerinden çıkması ve yüksek seviye hasar alması

17 KAZA SENARYOLARININ TANIMLANMASI B. PATLAMA DİĞER ETKİLER Düşme, uçan parçalar veya bina çökmeleri gibi ikincil patlama etkilerinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Ancak bunların doğru bir şekilde modellenmesi mümkün değildir.

18 KAZA SENARYOLARININ TANIMLANMASI B. PATLAMA PATLAMA ÇEŞİTLERİ Büyük Endüstriyel Kazalar

19 KAZA SENARYOLARININ TANIMLANMASI B. PATLAMA PATLAMA ÇEŞİTLERİ Büyük Endüstriyel Kazalar 1 Buhar Bulutu Patlamaları (Vapour Cloud Explosions) Hava ile karışmış belirgin miktarda yanıcı gaz veya buhar içeren kimyasal patlamalarıdır. Bu tip patlamaları Kazaya karışan 1. Kütleye 2. Çevrenin karakteristiklerine bağlı olarak Flaş yangınları Ciddi mekanik etkiler takip eder.

20 KAZA SENARYOLARININ TANIMLANMASI B. PATLAMA PATLAMA ÇEŞİTLERİ Büyük Endüstriyel Kazalar 2 Tank patlamaları ve BLEVE Yüksek sıcaklıktaki buharı ile dengede olan sıvıların veya basınçlı gazların içerisinde bulunduğu tanklarda hata oluşması sebebi ile oluşan fiziksel patlamalardır. Bu tip patlamalar; Genelde BLEVE olarak adlandırılır. Kaynayan Sıvıların Genleşen Buharlarının Patlaması (Boiling liquid expanding vapour explosion)

21 KAZA SENARYOLARININ TANIMLANMASI B. PATLAMA PATLAMA ÇEŞİTLERİ Büyük Endüstriyel Kazalar 3 Toz patlamaları (Dust explosions) İyi biçimde parçalara ayrılmış, yükseltgenebilir, partikül katı maddeler (un, şeker, mantar, aluminyum, asprin ve kömür) havada yayıldığında hızlı yanmalara sebep olabilirler. Bu tip patlamaların etkisi; Partikül büyüklüğü Katı maddenin havadaki konsantrasyonuna bağlı olarak değişir. MODELLENMESİ ZORDUR

22 KAZA SENARYOLARININ TANIMLANMASI C. TOKSİK ETKİLER Toksik madde döküntüleri veya kaçakları TOKSİK BULUT ların oluşmasına sebep olur Değerlendirilmesi gerekenler: Bulutun yoğunluğu Havadan AĞIR? Havadan HAFİF? Meteorolojik Koşullar

23 DOMINO ETKİSİ Büyük Endüstriyel Kazalar Büyük kazalara neden olabilmesi açısından tesisin yapılması öncesinde değerlendirilmesi yada mevcut tesislerde bu tip etkiler dahil edilerek büyük kazalara sebep olup olunmayacağı incelenmesi Tarihsel verilere göre, tesisin kurulumun tarzı domino etkisi yaratabilir. Birincil etki termal ya da mekanikseldir. İkincil etkisi ise termal, mekaniksel ve toksik olarak ortaya çıkmaktadır. Örneğin; Flanştan Jet Yangını Jet Fire Boru sisteminde yüksek basınç ve boruda hata oluşumu Borudaki Yüksek basınç ateştopu ve jet fire Tankda BLEVE

24 KAZALARIN MATEMATİKSEL MODELLENMESİ Kazaların tahmini için bir grup matematiksel denklemin kullanılması. Sonuçta; Yangından yayılan termal radyasyonu Patlamaların pik değerlerinin hesaplanmasında Atmosfere yayılımların ve etki alanlarının belirlenmesinde kullanılmaktadır A Tankı A Tankı Havuzunda Oluşan Yangının 3 Boyutlu Model Üzerinde Y-eksenindeki Değişiminin Etki Yarıçapına Bağlı Olarak Gösterimi

25 KAZALARIN MATEMATİKSEL MODELLENMESİ Matematiksel Denklemler; Büyük Endüstriyel Kazalar Akışkanlar dinamiği Isı transfer gibi fiziğin temel denklemlerinden yararlanılır.?

26 KAZANIN MATEMATİKSEL MODELLENMESİ BASİT yöntemlerle ve modeller anlamlı hatalara yol açabilir. Daha karmaşık ve tüm fizik kanunlarını ihtiva eden modeller tercih edilmelidir. 1. Kaynak nedir? 2. Modelde senaryo tanımlanmalı 3. Meteorolojik veriler önemli 4. Topografik veri hava yayılım modellemesi dışında tanımlı bilinen bir model yok!

27 MODELİN KULLANIMI İÇİN GEREKLİ OLAN PARAMETRELER 1. Tesiste yer alan kimyasalların MSDS leri (Tesisten alınması gerekir) Kimyasalların diğer kimyasal ve fiziksel özelliklerinin belirlenmesi Kritik Sıcaklık C Kritik Basınç bar Normal Kaynama Noktası C Erime Noktası C Üçlü Nokta Sıcaklığı C Üçlü Nokta Basıncı Yanıcılık / Toksisite bar Yanıcı Toksik Inert Hiçbiri Molekül ağırlığı g Atmosfer ile Reaksiyon Reaktif Reaktif Değil UFL (Üst Yanma Limiti) ppm LFL (Alt Yanma Limiti) ppm Yanma Isısı kj/kmol Parlama Noktası C Maksimum Yüzey Yayılım Gücü kw/m 2 Yanıcılık Toksisite Taşınım Isı Kapasitesi Buhar Basıncı Yoğunluk

28 MODELİN KULLANIMI İÇİN GEREKLİ OLAN PARAMETRELER 2. Tesisin fiziksel durumu ve proses detayları Proses dahilindeki tehlikeli reaksiyonlar, basınç altındaki faaliyetler Proses ekipmanlarının tehlikeli sahalara olan mesafeleri Tesis çevresindeki hassas birimler (Park, konut, okul vb.) Kaza olması durumunda etkilenmesi muhtemel ekipmanlar veya birimler Tesisin hassas birimlere olan mesafesi

29 MODELİN KULLANIMI İÇİN GEREKLİ OLAN PARAMETRELER 3. Tesisin bulunduğu bölgeye ait coğrafik ve meteorolojik bilgiler Tesisin bulunduğu lokasyona ait Enlem, Boylam bilgileri Koşe koordinat bilgileri Koşe koordinat bilgileri

30 MODELİN KULLANIMI İÇİN GEREKLİ OLAN PARAMETRELER 3. Tesisin bulunduğu bölgeye ait coğrafik ve meteorolojik bilgiler Atmosferik Parametreler Hakim rüzgar yönü ve hızı (m/s) Atmosferik Sıcaklık -- degc Kararlılık Kategorisi Solar Radyasyon Akısı- kw/m 2 Bağıl Nem %70 1. A- Çok kararsız güneşli, hafif rüzgarlı 2. A/B kararsız - A dan daha az güneşli veya daha fazla rüzgarlı 3. B kararsız- A/B den sadece daha az güneşli veya daha fazla rüzgarlı 4. B/C orta seviye kararsız orta derecede güneş ve rüzgar 5. C orta seviye kararsız çok rüzgarlı/güneşli 6. C/D orta seviye kararsız orta seviye güneş, çok rüzgarlı 7. D nötr az güneş ve rüzgarlı hava 8. E orta seviye kararlı D den geceleri daha az rüzgarlı 9. F kararlı orta seviyede bulutlu ve düşük rüzgarlı geceler 10. G çok kararlı - sisli

31 Coğrafik Veriler Ürünlerin kimyasal ve fiziksel özellikleri Meteorolojik Veriler Prosesin teknik detayları Olay Ağaçları Etkilerin ve sonuçların analizi Kaza senaryosunun belirlenmesi Frekans Tahmini Risklerin belirlenmesi Risklerin çevre üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi

32 Hata Ağacı Ve Veya

33 Olay Ağacı

34 RİSK DEĞERLENDİRMELERİ İÇİN ALTERNATİF YÖNTEM ÖRNEK: Yangın için Olay Ağacı Analizi

35 KAZA olarak tanımlanan olay Büyük Endüstriyel Kazalar OLAY AĞACI ANALİZİ Normal durumdan istenmeyen durumlara geçiş için gerekli olan ilk belirgin sapmadır. (Ör: Gaz kaçağı, düşen objeler, yangın başlangıcı) Kaza değişik sonuçlara yol açabilir. Potansiyel sonuçlar SONUÇ SPEKTRUMU ile gösterilir. Kaza C1 C2 Cn

36 ÖNLEMLER Tasarımı iyi yapılmış tüm sistemlerin potansiyel kazaları azaltmaya yönelik bir veya daha fazla önlemi mevcuttur. Bu yüzden istenmeyen bir kazanın oluşması, bahsi geçen önlemlerin çalışıp çalışmadığı ile ilişkilidir. 1. Güvenlik önlemleri 2. Teknik önlemler 3. Yönetimsel önlemler

37 SONUÇLARIN SEBEPLERİ Önlemlerin çalışmaması Diğer faktörler Gas sızıntısı tutuştu mu? Tutuşmadı mı? Kaza oluştuğunda personel olay yerinde miydi? Değil miydi? Kaza oluştuğunda rüzgar yönü?

38 FREKANS ANALİZİ Büyük Endüstriyel Kazalar FREKANS ANALİZİ AMAÇ: Frekans analizi bir olayın gerçekleşme olasılığını değerlendirme konusunda yardımcı olur. Frekans değeri ne kadar büyükse, bir olayın oluşma olasılığı o kadar fazladır.

39 Kantitatif Risk Değerlendirmesi Çalışması Ambarlı Depolama Hizmetleri Ltd. Şti. ÖRNEK: PATLAMA

40 Raporda Görülmesi Gereken Bilgiler; Coğrafi Bilgi; Lokasyon ve çalışma alanı; Düz mü Dağlık mı?, Nehir var mı?, lat-lon gibi. İklim Bilgisi; Nem, Solar radyasyon, rüzgar hızı ve yönü, atmosferik kararlılık gibi. Maddenin Fiziksel ve Kimyasal özellikleri Proses ve fabrika hakkında sistem bilgisi Bunlar belirlendikten sonra muhtemel senaryolar kurulabilir. Burada bir olay kazayı oluşturacaktır. Örneğin, borudaki çatlama veya kırılma bir olaydır ancak oluşan toksit bulut bir kazadır. Eğer yanıcı veya parlayıcı bir gaz ise burada senaryolardan bahsedilir. Örneğin;

41 Önerilen Olay Ağaçlar: 1. Yanıcı, düşük uçucu sıvı malzemeler

42 Bireysel ve Kamusal Riskler; Risk, kazanın frekansı ve sonucunun bir foksiyonudur. Olası sonuç ise yaralanma veya ekonomik kayıptır. Kuantatif risk analizi genelde can kayıbını/yaralanmayı dikkate alır. Bunun analizi için ek hesaplamalar yapılması gerekmektedir. Bireysel risk, bir tehlike çevresinde bir kişi için riskdir. Bu tanım bireysel yaralanma doğası, her tür yaralanma olasılığı içeren yaralanma sırasında oluşabilir süre. IR(x,y) bir coğrafik konumdaki toplam ferdi ölüm ve birimi yıl-1. Yani, bir yıldaki kaza olasılığı. N ise kaza senaryolarının sayısı. Pfi, x,y konumundaki, i. senaryonun olasılığı. fi ise i. senaryonun frekansı yıl- 1 frekans değeri değerlendirmeye alınmaz.

43 Kamusal risk, büyük kazalar çok sayıda insanın konsantre olduğu alanları etkileyebilir. Bu durumlarda toplumsal riski bulmak ancak, bir grup insan üzerinde risk ölçmekle mümkün olur. ÖRNEK 1 Aşağıdaki olası olayları tespit edildiği bir işletme tesisini göz önünde bulundurun: (1) Uzunluğu 4 m olan bir toksit gaz taşıyan borudaki parçalanma olsun (2) Bir yanıcı gaz içeren kabın feci bir şekilde hata oluşturması - Her iki olayda fabrikanın tam ortasında gerçekleşsin - İki değişik hava şartı gözlenmiştir: Atmosferik kararlılık sabit ve rüzgar küzeyden günlük %70 ve doğudan günlük %30 ölçülsün. - Ölüm olasılığı verilen konuma göre ya 0 yada 1 olsun. Literatürden: Bir yanıcı gaz içeren kabın feci bir şekilde hata oluşturma frekansı 5x10^-6 /yıl. Borudaki parçalanma frekansı 3x10^-7 /m.yıl. Yanıcı buludun ateşlenme olasılığı 0.5. Ferdi ve sosyal risk dağılımın gösteriniz.

44 İki olay söz konusu; Olay ağacı ve frekans dağılımı

45 Kaza senaryosu ise; (a) Hem güney yönünde hemde batı yönünde toksit bulut: Yarıçapı 200 m ve 20 derecelik bölgede ölüm olsun (olasılık 1). Bunun dışında insan üzerinde etkili olmasın (olasılık 0). (b) Patlama: Patlama merkezine göre 130 m tüm çalışanlar ölsün (olasılık 1). Bunun dışında insan üzerinde etkili olmasın (olasılık 0). Ölüm/yıl Noktalı bölge fabrika bölgesi. III ve IV bölgeleri her iki senaryodan etkilenebilmektedir.

46 Risk Altındaki Nüfus için IR Toplam Nüfus için IR (*) işçileri göstermektedir Etkilenen Nüfus için IR İşçiler için

47 f-n: Toplumsal Risk

48 Örnek 2: Sıvılaştırılmış propan içeren bir silindirik tank, bir yerleşim bölgesine yakın bir yerde bulunmaktadır. Tank 82 m^3 lük hacme sahiptir ve uzunluğu 40 m olan 2 borularla yükleme noktasına bağlıdır. Bu boru otomatik aşırı akış hızı (3.5 m/s) vanası ile donatılmıştır. Aynı tip vana ile depoya bağlanmıştır. Benzer geri destek borulama sistemide vardır. 20 m^3 lük kara tankerlerine 1.6 m uzunluğundaki fleksible borularla yükleme yapılmaktadır. Yükleme operasyonu 87 saat/yıl ve her zaman uzman kişiler tarafından yapılmaktadır. Propan tankı su sprey sistemi ile korunmaktadır. Kış koşuları yılda 90 gün sürmektedir ve buharlaştırma birimi sıvılaşmış propanı buharlaştırmakta kullanılmaktadır. Bu birim 40 m ve 2 boru ile tanka bağlıdır. Ortalama atmosferik datalar; Po=1.013 bar; dış ortam sıcaklığı= 25 C; nem=%60; rüzgar hızı= 2 m/s ve 5 m/s olarak değerlendirilmektedir; rüzgar yönü=bkz. Rüzgar gülüne; atmosferik kararlılık sınıfı= D (5 m/s) ve F (2 m/s); yüzey pürüzlülük değeri= 0.1 m Olayları ve frekansları belirleyiniz. Kaza sıralamasını, farklı kaza senaryolarını frekanslarını hesaplayınız, en önemli kaza olayının etkisini bulunuz, ferdi risk harelerini bulunuz.

49

50 Kazanın başlamasına sebep olan çeşitli olaylar için olay ağaçları Başlangıç olayı 1. Esnek borunun tamamen yırtılması. İlk güvenlik önlemi döküntüyü durduracak yüksek debi kontrol vanasıdır. İkinci güvenlik önlemi ise bahsi geçen vananın çalışmaması durumunda operatörün döküntüyü durdurmak üzere propan çıkış vanasını manuel olarak kapatmasıdır. Esnek boruların pozisyonunu ve tank ve tank vagonuna olan uzaklık değerlendirildiğinde, depolama tankı için %8 oranında bir olasılık (Jet yangının tankı etkilemesi için olan yatay eksendeki 30 derecelik açıya denk gelmektedir) tank vagonu için %50 oranında bir olasılık elde edilmektedir. Çeşitli sonuçlar aşağıda sunulan olay ağacında İncelenebilir.

51

52 Başlangıç olayı 2. Esnek borunun kısmi olarak yırtılması. Döküntü hızı nispeten daha yavaş, normal operasyon koşullarında boşaltma hızına yakın olacaktır ve yüksek akış kontrol vanası kapatılmayacaktır. Oluşacak jet yangını daha az olacak ve depolama tankına erişmeyecektir. Jet yangınından tank vagonunun etkilenme olasılığı yine 0.5 olarak alınmıştır. Blast oluşumuna sebep olacak minimum yanıcı karışım miktarına erişilemeyeceğinden yanıcı buharların patlamasına ilişkin blast dalgası oluşumu olasılığı değerlendirilmeye alınmamıştır.

53

54 Başlangıç olayı 3. Yükleme noktası ile depolama tankını bağlayan borunun tamamen yırtılması Yüksek hızdaki akışı önleyen vana döküntüyü durduracaktır. BLEVE kazasının oluşması için jet yangının tank veya yol tankeri üzerine etki etmesi gerekmektedir. Bağlantı borusunun uzunluğu ve oluşan jet in tank üzerine etki etme açısı (35 derece) değerlendirildiğinde, depolama tankı için 0.15 olasılığı tahmin edilmiştir. Yol tankeri değerlendirildiğinde ise 13 m uzunluk ve 23 derecelik açı 0.02 olasılığını vermektedir.

55

56 Başlangıç olayı 4. Depolama tankı ile yükleme noktasını bağlayan borunun kısmi olarak yırtılması Bu durumda akış hızı, yol tankerinden normal koşullardaki boşaltma hızı ile benzer olacaktır. Bu sebeple sadece operatör akışı durdurabilecek yeterliğe sahiptir. Olayın diğer gelişimleri daha önce gösterilen olay ağaçları ile benzerdir.

57

58 Başlangıç olayı 5. Yol tankeri ile tankın üst tarafını bağlayan borunun tamamen yırtılması Yırtılma sebebi ile propan gazı ortaya çıkmaktadır. Bu durumda operatör vanayı kapatmalıdır. Borunun yerleşimi daha önceki durumlar ile aynı olacağından aynı olasılıklar ve tahminler uygulanabilmektedir. Jet yangını alevleri depolama tankı veya yol tankeri üzerinde etkiye sebep olabilmektedir.

59 Başlangıç olayı 6. Güvenlik tahliye vanasından propan gazının salınması. Tahliye vanası dikey olarak gaz salınımına sebep olduğundan ve tankın 1 m üzerinde yer aldığından, herhangi bir parlama durumunda tank veya tank vagonu üzerinde herhangi bir etkinin oluşması beklenmemektedir. Belirgin bir sonuç oluşmayacaktır.

60 Başlangıç olayı 7. Buharlaştırıcılar ile tank bağlantısını sağlayan borunun tamamen yırtılması. Bu durumda yüksek hızda akışı kontrol eden vana otomatik olarak kapanacaktır. Bu olay operatörün tesisten uzakta olduğu durumlarda gerçekleşebilir. Ekipman herhangi bir yangın durumunda LPG nin depolama tankından sızmasını durduracak otomatik vanalar ile donatılmıştır. Bu sebeple değişik kaza senaryolarına giden durumlar otomatik kapama sisteminin çalışmaması durumuna dayanmaktadır. Olasılıklar ve tahminler önceki durumlarda belirlenenler ile benzerlik göstermektedir.

61

62 Başlangıç olayı 8. Buharlaştırıcılar ile tank bağlantısını sağlayan borunun kısmi olarak yırtılması. Bu durumda depolama tankı çıkış borusunda bulunan akışı durduran otomatik vana setleri aktive olabilir (akış hızına bağlı olarak). Geri kalan olay zincirleri daha önce belirtilen durumlar ile benzerlik göstermektedir. Depolama tankınde BLEVE oluşma olasılığı su sprey sisteminin çalışmaması durumuna bağlıdır.

63 Başlangıç olayı 9. Dağıtma sistemi ile tank bağlantısını sağlayan borunun tamamen yırtılması (gaz salınımı). Depolama tankının dağıtım sistemi ile bağlantısını sağlayan borunun tamamen yırtılması durumunda değişik kaza oluşumu zincirleri yangın halinde propan akışını durduracak vanaların çalışmaması ve devreye geçmesine bağlıdır. Son olarak oluşacak olaylar daha önceki olay ağaçları ile benzerlik göstermektedir.

YANGIN GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI

YANGIN GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI II.Yangın Sempozyumu ve Sergisi SPG (LPG) DEPOLARINDA YANGIN RİSKİ ve YANGIN GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI Sunan Tanju ATAYLAR KARİNA Tasarım, Danışmanlık ve Eğitim Hiz. Ltd.Şti. 11 Haziran 2003 Ankara 1 Sunuş

Detaylı

OMV Petrol Ofisi A.Ş. Tarım Kredi Kooperatifleri Tanker Şoförleri Patlayıcı Ortamlar Bilgilendirme Eğitimi

OMV Petrol Ofisi A.Ş. Tarım Kredi Kooperatifleri Tanker Şoförleri Patlayıcı Ortamlar Bilgilendirme Eğitimi OMV Petrol Ofisi A.Ş. Tarım Kredi Kooperatifleri Tanker Şoförleri Patlayıcı Ortamlar Bilgilendirme Eğitimi Amaç Akaryakıt Taşıma Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Emniyetli Sürüş Teknikleri Uyku ve

Detaylı

Çalışma hayatında en çok karşılaşılan soru işyerinden patlama tehlikesi olup olmadığı yönündedir. Bu sorunun cevabı, yapılacak risk

Çalışma hayatında en çok karşılaşılan soru işyerinden patlama tehlikesi olup olmadığı yönündedir. Bu sorunun cevabı, yapılacak risk Çalışma hayatında en çok karşılaşılan soru işyerinden patlama tehlikesi olup olmadığı yönündedir. Bu sorunun cevabı, yapılacak risk değerlendirmesiyle birlikte aşağıdaki sorularla birlikte basitçe değerlendirilebilir.

Detaylı

Toz Patlaması ve Tozdan Kaynaklanan Güvenlik Risklerinin Yönetimi

Toz Patlaması ve Tozdan Kaynaklanan Güvenlik Risklerinin Yönetimi Toz Patlaması ve Tozdan Kaynaklanan Güvenlik Risklerinin Yönetimi Serdar GÜLTEK Makine Müh., FPE, M.Sc. İş Güvenliği Uzmanı (A) Serkan KÜÇÜK Kimya Müh., M.Sc. İş Güvenliği Uzmanı (A) Toz Patlaması Parametreleri

Detaylı

PATLAYICI ORTAMLAR VE PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI

PATLAYICI ORTAMLAR VE PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI PATLAYICI ORTAMLAR VE PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI İşyerlerinde; yanıcı kimyasal maddelerin gaz, buhar, sis ve tozlarının atmosferik şartlar altında hava ile oluşturduğu ve herhangi bir tutuşturucu kaynakla

Detaylı

PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI - (İşyerinin Unvanı Yazılacaktır) -

PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI - (İşyerinin Unvanı Yazılacaktır) - GENEL BİLGİLER TABLO İşyeri Unvanı : İşyerinin Adresi : İşveren : İşveren Vekili (Adı, Soyadı, Unvanı) : Faaliyetin Yapıldığı Yerin Adresi* : Tehlike Sınıfı : SGK Sicil No. : Ticaret Sicil No : Vergi No.

Detaylı

Başlık III. Uluslararası Proses Güvenliği Sempozyumu Tesis Konumlandırma (Facility Siting) Çalışmaları 19/09/2018

Başlık III. Uluslararası Proses Güvenliği Sempozyumu Tesis Konumlandırma (Facility Siting) Çalışmaları 19/09/2018 Başlık III. Uluslararası Proses Güvenliği Sempozyumu Tesis Konumlandırma (Facility Siting) Çalışmaları 19/09/2018 Emine Kübra ÖNCÜ Tüpraş İzmir Rafinerisi Proses Emniyeti Başmühendisi 1 Sunum Başlık İçeriği

Detaylı

PATLAYICI ORTAMLARIN DENETİMİ

PATLAYICI ORTAMLARIN DENETİMİ PATLAYICI ORTAMLARIN DENETİMİ 1 GİRİŞ Kimya, petrokimya, doğal gaz, petrol, kimyasal madde depolama tesisleri ve benzeri sektörler gibi yanıcı maddelerin kullanıldığı, depolandığı ve taşındığı işyerlerinde

Detaylı

MAKİNE VE KİMYA ENDÜSTRİSİ KURUMU MKE BARUTSAN ROKET VE PATLAYICI FABRİKASI

MAKİNE VE KİMYA ENDÜSTRİSİ KURUMU MKE BARUTSAN ROKET VE PATLAYICI FABRİKASI MAKİNE VE KİMYA ENDÜSTRİSİ KURUMU MKE BARUTSAN ROKET VE PATLAYICI FABRİKASI Eylül 2013 PARLAYICI, YANICI VE PATLAYICI SIVILARIN DEPO MODELLEMESİ Yelda ALTINCI MKE BARUTSAN ROKET ve PATLAYICI FABRİKASI

Detaylı

ENDÜSTRİDE KİMYASAL MADDELERİN KAÇAKLARI VE SONUÇLARI

ENDÜSTRİDE KİMYASAL MADDELERİN KAÇAKLARI VE SONUÇLARI ENDÜSTRİDE KİMYASAL MADDELERİN KAÇAKLARI VE SONUÇLARI Yrd. Doç. Dr. Tahsin Aykan KEPEKLİ İSTANBUL YENİ YÜZYIL ÜNİVERSİTESİ İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü Kimyasal Maddeler - Tehlike Nerede? Öncelikli olarak

Detaylı

ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK

ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK İçerik Patlayıcı Ortamlar ATEX Nedir? İlgili Mevzuat Temel Kavramlar Patlamadan Korunma Dokümanı 2 3 ATEX Nedir? ATEX Atmosphères

Detaylı

DEPREM VE DOĞAL GAZ. Mak. Yük. Müh. Abdurrahman ATABEY DİYARGAZ AŞ. Mak. Yük. Müh. Ahmet YETİK GAZMER

DEPREM VE DOĞAL GAZ. Mak. Yük. Müh. Abdurrahman ATABEY DİYARGAZ AŞ. Mak. Yük. Müh. Ahmet YETİK GAZMER DEPREM VE DOĞAL GAZ Mak. Yük. Müh. Abdurrahman ATABEY DİYARGAZ AŞ. Mak. Yük. Müh. Ahmet YETİK GAZMER Konu Başlıkları 1- Depremlerde doğalgazın etkileri 2-Deprem öncesi ve sonrası için alınabilecek tedbirler

Detaylı

AKM 205 BÖLÜM 8 - UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ

AKM 205 BÖLÜM 8 - UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ AKM 205 BÖLÜM 8 - UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ Doç.Dr. Ali Can Takinacı Ar.Gör. Yük. Müh. Murat Özbulut 1. Yoğunluğu 850 kg/m 3 ve kinematik viskozitesi 0.00062 m 2 /s olan yağ, çapı 5 mm ve uzunluğu 40

Detaylı

1 1: LOJİSTİK KAVRAMI...

1 1: LOJİSTİK KAVRAMI... İÇİNDEKİLER Giriş:... 1 Bölüm 1: LOJİSTİK KAVRAMI... 3 1.1. Lojistiğin Tanımı ve Tarihsel Gelişimi... 4 1.1.1. Lojistik Kavramı... 4 1.1.2. Lojistiğin Tarihsel Gelişimi... 6 1.2. Lojistikle İlgili Genel

Detaylı

PATLAYICI ORTAMLAR VE PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI Ş E R İ F G Ö Z L E M E N E M E K L İ B A Ş İ Ş M Ü F E T T İ Ş İ

PATLAYICI ORTAMLAR VE PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI Ş E R İ F G Ö Z L E M E N E M E K L İ B A Ş İ Ş M Ü F E T T İ Ş İ PATLAYICI ORTAMLAR VE PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI Ş E R İ F G Ö Z L E M E N E M E K L İ B A Ş İ Ş M Ü F E T T İ Ş İ YANMANIN PATLAMA BİLEŞENLERİ Yanma veya patlamanın olabilmesi için üç şartın gerçekleşmesi

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK - 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY 4

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK - 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY 4 BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK - 0 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY İÇİNDE SABİT SICAKLIKTA SİLİNDİRİK ISITICI BULUNAN DİKDÖRTGEN PRİZMATİK SAC KUTU YÜZEYLERİNDEN ZORLANMIŞ TAŞINIM

Detaylı

Güç ve Enerji. Güç; Enerji; Birimi = W - kw - MW. Birimi = Wh - kwh - MWh

Güç ve Enerji. Güç; Enerji; Birimi = W - kw - MW. Birimi = Wh - kwh - MWh Temel Kavramlar Gerilim (Voltaj) V, v, E, e volt V Yük (Charge) Q, q coulomb C Direnç R ohm W Kapasitans C farad F Endüktans L henry H Frekans f hertz Hz Güç P, p watt W Enerji E watt-saat Wh Ohm Kanunu

Detaylı

Şerif GÖZLEMEN. Kimya Mühendisi. Emekli Baş İş Müfettişi. Şirket Müdürü

Şerif GÖZLEMEN. Kimya Mühendisi. Emekli Baş İş Müfettişi. Şirket Müdürü PATLAYICI ORTAMLAR VE PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI Şerif GÖZLEMEN Kimya Mühendisi Emekli Baş İş Müfettişi Şirket Müdürü Mithatpaşa Cad. No:24/9 Kızılay ANKARA Tel : 0 312 4320373 Faks : 0 312 4317710 E-Posta

Detaylı

BASINÇLI KAPLARDA MEYDANAGELEBİLECEK TEHLİKELER

BASINÇLI KAPLARDA MEYDANAGELEBİLECEK TEHLİKELER BASINÇLI KAPLAR Kazanlar Kompresörler Buhar ve sıcak su kapları Basınçlı asit tankları Gaz tankları Sıvılaştırılmış Petrol Gazı tankları ve tüpleri Asetilen tankları ve tüpleri İçinde zehirli ve zararlı

Detaylı

EDUCATIONAL MATERIALS

EDUCATIONAL MATERIALS PROBLEM SET 1. (2.1) Mükemmel karıştırılmış, sabit hacimli tank, aynı sıvıyı içeren iki giriş akımına sahiptir. Her akımın sıcaklığı ve akış hızı zamanla değişebilir. a) Geçiş işlemini ifade eden dinamik

Detaylı

ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK

ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK Y r d. D o ç. D r. Fu a t Y I L MAZ G a z iantep Ü n i versitesi M a k ine M ü h endi sliği B ö lümü PATLAYICI ORTAM Patlayıcı

Detaylı

Buncefield (İngiltere)

Buncefield (İngiltere) Buncefield (İngiltere) Petrol Terminali Yangını (9.12.2005) Olayın analizi Nedenleri Etkileri Çıkarılacak dersler Kemal ÜÇÜNCÜ,Mayıs 2014 1/24 Buncefield terminal lokasyonu 2/24 Buncefield Yerleşim planı

Detaylı

Endüstriyel Kazaların İzleme ve Denetiminde Öngörü Yaklaşımı ve İnsan Hatalarının Etkisi MAYIS 2018

Endüstriyel Kazaların İzleme ve Denetiminde Öngörü Yaklaşımı ve İnsan Hatalarının Etkisi MAYIS 2018 Endüstriyel Kazaların İzleme ve Denetiminde Öngörü Yaklaşımı ve İnsan Hatalarının Etkisi Elif GÖKÇAY BİLİCİ Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Kalite&Akreditasyon Müdürü A Sınıfı İGU, Kimya Yüksek Mühendisi,

Detaylı

Türkiye de LPG 70 % Bütan 30 % Propan LPG : 30 70 %

Türkiye de LPG 70 % Bütan 30 % Propan LPG : 30 70 % LPG nedir? LPG Likit Petrol Gazı kelimelerinin kısaltılmışıdır. Ham petrolün damıtılması sırasında elde edilen Bütan ve Propan gazları esas 2 petrol gazıdır. Bu gazlar sıvılaştırıldıktan sonra belli oranlarda

Detaylı

T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ AKIŞKANLAR MEKANİĞİ LABORATUVARI

T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ AKIŞKANLAR MEKANİĞİ LABORATUVARI T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ AKIŞKANLAR MEKANİĞİ LABORATUVARI BORULARDA VE HİDROLİK ELEMANLARDA SÜRTÜNME KAYIPLARI DENEY FÖYÜ 1. DENEYİN AMACI Borularda

Detaylı

Patlamadan Korunma Dokümanı Hazırlığında Standart, Mevzuat ve Uygulamadaki Belirsizlikler, Türkiye ye Özgü Çözüm Önerileri

Patlamadan Korunma Dokümanı Hazırlığında Standart, Mevzuat ve Uygulamadaki Belirsizlikler, Türkiye ye Özgü Çözüm Önerileri Patlamadan Korunma Dokümanı Hazırlığında Standart, Mevzuat ve Uygulamadaki Belirsizlikler, Türkiye ye Özgü Çözüm Önerileri Serkan Küçük / Serdar Gültek / Cem Çeribaşı SUNUM PLANI Mevzuzat ve standarttaki

Detaylı

NAZİLLİ DEVLET HASTANESİ RİSK ANALİZİ PROSEDÜRÜ

NAZİLLİ DEVLET HASTANESİ RİSK ANALİZİ PROSEDÜRÜ Sayfa 1 / 6 1. AMAÇ 2. KAPSAM Nazilli Devlet Hastanesinde bölüm bazında risk değerlendirmeleri yaparak çalışanların çalıştıkları alanlardan kaynaklı risklerini belirlemek ve gerekli önlemlerin alınmasını

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU 1. ÜRÜN VE TEDARİKÇİ TANIMLAMA Ürün Adı Üretici : İzocam Ekspande Polistren (EPS) : İzocam Ticaret ve Sanayi A.Ş. 41455 Gebze - Kocaeli TÜRKİYE Telefon Numarası : + 90 262

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

TEHLİKELİ ENERJİNİN KONTROLÜ. ETİKETLEME ve KİLİTLEME SİSTEMLERİ. Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için eğitim Seti

TEHLİKELİ ENERJİNİN KONTROLÜ. ETİKETLEME ve KİLİTLEME SİSTEMLERİ. Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için eğitim Seti TEHLİKELİ ENERJİNİN KONTROLÜ ETİKETLEME ve KİLİTLEME SİSTEMLERİ Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için eğitim Seti NEDEN ENERJİNİN KONTROLÜ? Kontrolsüz Enerji Ölümcüldür! TEHLİKELİ

Detaylı

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan Patlamadan Korunma Dokümanı hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz. Her hakkı saklıdır.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan Patlamadan Korunma Dokümanı hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz. Her hakkı saklıdır. İşyerlerinde oluşabilecek patlayıcı ortamların tehlikelerinden çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak için alınması gerekli önlemleri belirlemek amacıyla hazırlanan ve 6//00 tarih ve 58 sayılı Resmi

Detaylı

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU Sayfa 1/6 ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU Düzenlenme tarihi: 01.04.2010 1 Ürün ve firma tanıtımı Ürün adı: CAPTA ASSISTANT TEAD Katkıl, Aktif Oksijen Bazlı Toz Ağartma Ürünü Ürünün uygulama alanı: Çamaşır Hijyen

Detaylı

PHAST. Proses tehlike analizi yazılımı. Proses endüstrisinin tasarım ve işletim aşamalarının tümü için dünyanın en kapsamlı tehlike analizi yazılımı.

PHAST. Proses tehlike analizi yazılımı. Proses endüstrisinin tasarım ve işletim aşamalarının tümü için dünyanın en kapsamlı tehlike analizi yazılımı. PHAST Proses tehlike analizi yazılımı Proses endüstrisinin tasarım ve işletim aşamalarının tümü için dünyanın en kapsamlı tehlike analizi yazılımı. ARCUMSOFT 1 Giriş Phast yaşam, mülkiyet ve çevreye potansiyel

Detaylı

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi 2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik

Detaylı

Bireysel ve Sosyal Risk

Bireysel ve Sosyal Risk Bireysel ve Sosyal Risk Özlem ÖZKILIÇ E. İş Başmüfettişi Kimya Yük. Müh. E. İş Teftiş İstanbul Grup Bşk. Yrd. A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Yönetmelik Mümkün olan en yüksek önlem seviyesi MADDE 9 İşletmeci,

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU Sayfa No: 1 / 5 1. KİMYASAL ÜRÜN VE FİRMA TANIMI Ürün Adı Kimyasal Formülü Kullanım Alanı Firma Tanımı : Oksijen+Balans Azot Gaz Karışımı : O 2 + N 2 : Genel Endüstriyel. 2 2. BİLEŞİMİ / BİLEŞİM HAKKINDA

Detaylı

ÇEV207 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ KİNEMATİK-1. Y. Doç. Dr. Güray Doğan

ÇEV207 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ KİNEMATİK-1. Y. Doç. Dr. Güray Doğan ÇEV207 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ KİNEMATİK-1 Y. Doç. Dr. Güray Doğan 1 Kinematik Kinematik: akışkanların hareketlerini tanımlar Kinematik harekete sebep olan kuvvetler ile ilgilenmez. Akışkanlar mekaniğinde

Detaylı

2016 İş Güvenliği Eğitim Programı

2016 İş Güvenliği Eğitim Programı 2016 İş Güvenliği Eğitim Programı Eğitmen Kemal ÜÇÜNCÜ,Mak.Müh.MSc. 1984 Yılında İ.T.Ü Makine Fakültesinden mezun oldu. Yeni Yüzyıl Üniversitesinde İş Sağlığı ve Güvenliği,Beuth Üniversitesi-Berlin de

Detaylı

Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM

Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Meteoroloji Meteoroloji, içinde yaşadığımız atmosfer tabakasının

Detaylı

1. Aşağıda verilen fiziksel büyüklüklerin dönüşümünde? işareti yerine gelecek sayıyı bulunuz.

1. Aşağıda verilen fiziksel büyüklüklerin dönüşümünde? işareti yerine gelecek sayıyı bulunuz. Şube Adı- Soyadı: Fakülte No: NÖ-A NÖ-B Kimya Mühendisliği Bölümü, 2016/2017 Öğretim Yılı, 00323-Akışkanlar Mekaniği Dersi, 2. Ara Sınavı Soruları 10.12.2016 Soru (puan) 1 (20) 2 (20) 3 (20) 4 (20) 5 (20)

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK FORMU MSDS. ÜRETİCİ FİRMA Bilge Kimyevi Laboratuar Ürünleri İmalat Danışmanlık ve Analiz Hizmetleri Sanayi Ticaret Ltd. Şti.

MALZEME GÜVENLİK FORMU MSDS. ÜRETİCİ FİRMA Bilge Kimyevi Laboratuar Ürünleri İmalat Danışmanlık ve Analiz Hizmetleri Sanayi Ticaret Ltd. Şti. MALZEME GÜVENLİK FORMU MSDS BÖLÜM 1 KİMYASAL ÜRÜN VE FİRMA TANIMI ÜRÜN KİMLİĞİ Krom 6+ Test Kiti ÜRÜN KODU: CB5125 ÜRETİCİ FİRMA Bilge Kimyevi Laboratuar Ürünleri İmalat Danışmanlık ve Analiz Hizmetleri

Detaylı

PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI SERTİFİKA PROGRAMI

PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI SERTİFİKA PROGRAMI Programın Amacı: Katılımcılara, Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkındaki Yönetmeliğin istediği taleplere cevap verebilen Patlamadan Korunma Dokümanı hazırlama yetisine sahip

Detaylı

7.Hafta: Risk ve Risk Analizi. DYA 114 Çevre Koruma. BÜRO YÖNETİMİ ve YÖNETİCİ ASİSTANLIĞI PROGRAMI Yrd.Doç.Dr. Sefa KOCABAŞ

7.Hafta: Risk ve Risk Analizi. DYA 114 Çevre Koruma. BÜRO YÖNETİMİ ve YÖNETİCİ ASİSTANLIĞI PROGRAMI Yrd.Doç.Dr. Sefa KOCABAŞ 7.Hafta: Risk ve Risk Analizi DYA 114 Çevre Koruma BÜRO YÖNETİMİ ve YÖNETİCİ ASİSTANLIĞI PROGRAMI Yrd.Doç.Dr. Sefa KOCABAŞ RİSK ve RİSK ANALİZİ Risk Belirli bir tehlikeli olayın meydana gelme olasılığı

Detaylı

İşçi sağlığı ve güvenliğine (İSAGÜ) yönelik önlemlerin alınması ve etkin bir şekilde uygulanması, İSAGÜ bilincinin oluşması ile ilgilidir.

İşçi sağlığı ve güvenliğine (İSAGÜ) yönelik önlemlerin alınması ve etkin bir şekilde uygulanması, İSAGÜ bilincinin oluşması ile ilgilidir. 1. GİRİŞ İşçi sağlığı ve güvenliğine (İSAGÜ) yönelik önlemlerin alınması ve etkin bir şekilde uygulanması, İSAGÜ bilincinin oluşması ile ilgilidir. 1 Limanlar, Türkiye ekonomisinin en önemli destek üniteleridir.

Detaylı

BASINÇLI KAPLARDA MEYDANAGELEBİLECEK TEHLİKELER

BASINÇLI KAPLARDA MEYDANAGELEBİLECEK TEHLİKELER BASINÇLI KAPLAR Kazanlar Kompresörler Buhar ve sıcak su kapları Basınçlı asit tankları Gaz tankları Sıvılaştırılmış Petrol Gazı tankları ve tüpleri Asetilen tankları ve tüpleri İçinde zehirli ve zararlı

Detaylı

ÇEV207 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ KİNEMATİK-1. Y. Doç. Dr. Güray Doğan

ÇEV207 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ KİNEMATİK-1. Y. Doç. Dr. Güray Doğan ÇEV207 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ KİNEMATİK-1 Y. Doç. Dr. Güray Doğan 1 Kinematik Kinematik: akışkanların hareketlerini tanımlar Kinematik harekete sebep olan kuvvetler ile ilgilenmez. Akışkanlar mekaniğinde

Detaylı

Çevre Yönetim Sistemleri ve Çevre Boyutu

Çevre Yönetim Sistemleri ve Çevre Boyutu SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Çevre Yönetim Sistemleri ve Çevre Boyutu Hafta 10 Yrd. Doç. Dr. Asude Ateş Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine

Detaylı

Özlem ÖZKILIÇ E. İş Başmüfettişi Kimya Yük. Müh. E. İş Teftiş İstanbul Grup Bşk. Yrd. A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

Özlem ÖZKILIÇ E. İş Başmüfettişi Kimya Yük. Müh. E. İş Teftiş İstanbul Grup Bşk. Yrd. A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Seveso Direktifi Kapsamında ALARP Kavramı ve Mevzuatımızdaki Uygulama Farklılıkları Özlem ÖZKILIÇ E. İş Başmüfettişi Kimya Yük. Müh. E. İş Teftiş İstanbul Grup Bşk. Yrd. A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 21-22

Detaylı

Güvenlik Bilgi Formu. 1 Malzemenin Tanımı: 2 Tehlikelerin Tanıtımı. 3 Bileşeni / İçindekiler hakkında bilgi. 4 İlk Yardım Önlemleri

Güvenlik Bilgi Formu. 1 Malzemenin Tanımı: 2 Tehlikelerin Tanıtımı. 3 Bileşeni / İçindekiler hakkında bilgi. 4 İlk Yardım Önlemleri Güvenlik Bilgi Formu 1 Malzemenin Tanımı: Ürün Bilgileri: Ticari İsmi: Buttek Makale Numarası: Malzemenin Uygulanması / Sertleştirici ajanın hazırlanması İmalatçı /Tedarikçi: Tek Metal Profil San. Ve Tic.

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU Sayfa 1 nin 5 BÖLÜM 1: Madde/Müstahzar Ve Şirket/İş Sahibinin Tanıtımı 1.1. Madde/Müstahzarın tanıtılması CAS No.: EC No.: 7440-44-0 231-153-3 1.2. Madde/Müstahzarın kullanımı Maddenin/Karışımın kullanımı

Detaylı

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METOTLAR-II BORU ve DİRSEKLERDE ENERJİ KAYBI DENEYİ 1.Deneyin Adı: Boru ve dirseklerde

Detaylı

DUYURU. Eğitim Programı

DUYURU. Eğitim Programı DUYURU 30/04/2013 tarih, 28633 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik 10. madde kapsamında işverenler tarafından

Detaylı

İş Teftiş Tarafından LPG İstasyonları Denetimlerinde Tespit Edilen Noksanlar;

İş Teftiş Tarafından LPG İstasyonları Denetimlerinde Tespit Edilen Noksanlar; İş Teftiş Tarafından LPG İstasyonları Denetimlerinde Tespit Edilen Noksanlar; Tablo 6: Denetimlerde Tespit Edilen Noksan Hususlar SıraNo Noksan Hususlar Tespit Sayısı 1 Akaryakıt tankı çevresinde boşluklar

Detaylı

PATLAMA. Yanıcı gaz, toz veya buharın n hava ile turduğu uygun oranlar dahilindeki karışı. ateşleme enerjisi ile temas etmesi

PATLAMA. Yanıcı gaz, toz veya buharın n hava ile turduğu uygun oranlar dahilindeki karışı. ateşleme enerjisi ile temas etmesi ŞERİF F GÖZLEMENG TUDEV YÖNETY NETİM M KURULU BAŞKANI 08 OCAK 2009 PATLAMA Yanıcı gaz, toz veya buharın n hava ile oluşturdu turduğu uygun oranlar dahilindeki karışı ışımın, ateşleme enerjisi ile temas

Detaylı

Petrol Ofisi OMV A.Ş. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Patlayıcı Ortamlar Bilgilendirme Eğitimi

Petrol Ofisi OMV A.Ş. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Patlayıcı Ortamlar Bilgilendirme Eğitimi Petrol Ofisi OMV A.Ş. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Patlayıcı Ortamlar Bilgilendirme Eğitimi MERVE KARAMUSTAFA EĞİTİM KOORDİNATÖRÜ /İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI (m.karamustafa@wellpoint.com.tr) Amaç İşyerinde

Detaylı

ORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ

ORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ Orman Koruma Dersi ORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Ekim 2014 1.2. Orman Yangını Tanımı Orman yangını, çevresi açık olması nedeniyle serbest yayılma eğiliminde olan ve ormandaki

Detaylı

Akışkanların Dinamiği

Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiğinde Kullanılan Temel Prensipler Gaz ve sıvı akımıyla ilgili bütün problemlerin çözümü kütlenin korunumu, enerjinin korunumu ve momentumun korunumu prensibe dayanır.

Detaylı

İÇERİK. Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç

İÇERİK. Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç SAKARYA 2011 İÇERİK Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç Yanma prosesinin incelenmesi ve temel yanma ürünleri Sıkıştırmalı

Detaylı

BACALAR, BACA YANGINLARI, SEBEPLERİ VE ÖNLENMESİ. Mak. Müh. Doğan ÖZDEMİR

BACALAR, BACA YANGINLARI, SEBEPLERİ VE ÖNLENMESİ. Mak. Müh. Doğan ÖZDEMİR BACALAR, BACA YANGINLARI, SEBEPLERİ VE ÖNLENMESİ Mak. Müh. Doğan ÖZDEMİR RESTORAN VE ENDÜSTRİYEL MUTFAK HAVALANDIRMASI Genel olarak bir mutfak havalandırma sisteminde davlumbaz, kanallar, egzoz fanı, baca

Detaylı

TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERİN OLUŞTURDUĞU RİSKLER İÇİN GENEL ve ÖZEL ÖNLEME YÖNTEMLERİ

TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERİN OLUŞTURDUĞU RİSKLER İÇİN GENEL ve ÖZEL ÖNLEME YÖNTEMLERİ TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERİN OLUŞTURDUĞU RİSKLER İÇİN GENEL ve ÖZEL ÖNLEME YÖNTEMLERİ Dr. Fatma IŞIK COŞKUNSES İSG Uzmanı / İSGÜM Kimyasal maddeler sanayimizin ve günlük yaşantımızın içinde bir çok alanda

Detaylı

Patlama nedir? Tozların, gazların ve patlayıcıların kimyasal enerjisinin ani büyümesi. www. atexegitim.com

Patlama nedir? Tozların, gazların ve patlayıcıların kimyasal enerjisinin ani büyümesi. www. atexegitim.com Patlama nedir? Tozların, gazların ve patlayıcıların kimyasal enerjisinin ani büyümesi Toz patlaması Toz patlaması Toz patlamasının etkileri çok yıkıcı olabilmektedir. Toz Patlaması - Riskler ve Korunma

Detaylı

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Faaliyet Ön Bilgi Formu

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Faaliyet Ön Bilgi Formu Ek-3: Faaliyet Ön Bilgi Formu T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Faaliyet Ön Bilgi Formu Kod No:... Tarih:.../.../... Bu form, toprak kirliliği potansiyeli bulunan endüstriyel faaliyetler ile ilgili genel

Detaylı

Emisyon Envanteri ve Modelleme. İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik

Emisyon Envanteri ve Modelleme. İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik Emisyon Envanteri ve Modelleme İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik İçerik Emisyon Envanteri Emisyon Kaynaklarına Göre Bilgiler Emisyon Faktörleri ve Hesaplamalar Modelleme Emisyon Envanteri

Detaylı

1) Katı ve sıvı maddelerin ısıyı iletme yeteneklerini kullanarak diğer katı veya sıvı cisimlere teması ile ısıyı iletmesine ne ad verilir?

1) Katı ve sıvı maddelerin ısıyı iletme yeteneklerini kullanarak diğer katı veya sıvı cisimlere teması ile ısıyı iletmesine ne ad verilir? 1) Katı ve sıvı maddelerin ısıyı iletme yeteneklerini kullanarak diğer katı veya sıvı cisimlere teması ile ısıyı iletmesine ne ad verilir? a) Kondüksüyon b) Konveksiyon c) Radyasyon d) Yanma e) Perstüksüyon

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU Sayfa No: 1 / 5 1. KİMYASAL ÜRÜN VE FİRMA TANIMI Ürün Adı : ARO Serisi Koruyucu Gaz 2 Kimyasal Formülü : - Kullanım Alanı gaz altı kaynağında; : Paslanmaz çelikler, düşük alaşımlı çelikler, karbonlu çeliklerin

Detaylı

EA-910 Yangına Dayanıklı Boya

EA-910 Yangına Dayanıklı Boya EA-910 Yangına Dayanıklı Boya ÇALIŞMALARIMIZ Araştırma, yenilik, danışmanlık, sertifikalı ürünler, siparişten uygulamaya sonuna kadar bütün istekleriniz Yapı sektöründeyiz ama ulaşım, üretim, elektronik

Detaylı

ÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU

ÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU Sayfa 1/6 ÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU Düzenlenme tarihi: 26.09.2007 1 Ürün ve firma tanıtımı Ürün adı: WINE COLOR Beyazlar için Boya ve Leke Sökücü Ürünün uygulama alanı: Çamaşır hijyeni ürünü Üretici/Tedarikçi:UKM

Detaylı

tmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Sistemleri Hatırlama Eğitimi

tmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Sistemleri Hatırlama Eğitimi tmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Sistemleri Hatırlama Eğitimi Alpaslan GÜVEN Makina Yük.Mühendisi Enerji Yöneticisi EEP Eğitmeni Ekim - 2012 BUHAR KULLANIMINDA AMAÇ BUHAR

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU 1. MADDE VEYA MÜSTAHZAR VE ŞİRKET/İŞ SAHİBİNİN TANITICI BİLGİLERİ Ürün Adı : MEGABOARD EXPANDE POLISTIREN (EPS) Tanım : Genleştirilmiş polistiren (EPS) kullanılarak imal edilen

Detaylı

PATLAYICI ORTAMLARIN PRATİK TESPİTİ

PATLAYICI ORTAMLARIN PRATİK TESPİTİ PATLAYICI ORTAMLARIN PRATİK TESPİTİ HAZIRLAYAN: MUSTAFA BAĞAN TÜRKİYE KİMYA SANAYİCİLERİ DERNEĞİ 2008 1 GİRİŞ Bu Rehber Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği tarafından, SuvaPro Preventing occupational accidents

Detaylı

Kullanılan makinalar, özel önlemler gerektirebilir. Örneğin; portatif taşlama makinasından toz çıkışına

Kullanılan makinalar, özel önlemler gerektirebilir. Örneğin; portatif taşlama makinasından toz çıkışına iş güvenliği 29 Eylül 2007- Birgün Gazetesi Esas tehlikesi, yanıcı ve patlayıcı olmasından ileri gelir. Metan konsantrasyonu %5 in altında ise patlama olmaz, yanar. %14 ün üzerindeki konsantrasyonlarda

Detaylı

HİDROLİK MAKİNALAR YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

HİDROLİK MAKİNALAR YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI HİDROLİK MAKİNALAR YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI HİDROLİK TÜRBİN ANALİZ VE DİZAYN ESASLARI Hidrolik türbinler, su kaynaklarının yerçekimi potansiyelinden, akan suyun kinetik enerjisinden ya da her ikisinin

Detaylı

ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM YÖNETİMİ. 16 Şubat 2013 ANTALYA

ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM YÖNETİMİ. 16 Şubat 2013 ANTALYA 16 Şubat 2013 ANTALYA Sunum İçeriği Raporlarda Talep ve Değerlendirme Yetkisi Rapor Formatları Ölçümler Genel Hususlar Mikrofon Konumları Arkaplan Ölçümleri Ölçüm Süreleri Ölçüm Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Detaylı

PATLAYICI ORTAMLAR VE PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI 2. ATEX SEMPOZYUMU

PATLAYICI ORTAMLAR VE PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI 2. ATEX SEMPOZYUMU PATLAYICI ORTAMLAR VE PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI Ş E R İ F G Ö Z L E M E N E M E K L İ B A Ş İ Ş M Ü F E T T İ Ş İ 2. ATEX SEMPOZYUMU PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN ÇALIŞANLARIN KORUNMASI HAKKINDA

Detaylı

(91/155/EEC ve Güvenlik Bilgi Formu Hazırlama Usul ve Esasları Tebliğine ( tarih, RG No:24692 ) göre hazırlanmıştır.

(91/155/EEC ve Güvenlik Bilgi Formu Hazırlama Usul ve Esasları Tebliğine ( tarih, RG No:24692 ) göre hazırlanmıştır. 1. MALZEME VE ÜRETİCİ KURULUŞ HAKKINDA BİLGİLER Malzeme Adı : Teknobond 250 Malzemenin Kullanım Amacı : PVC Yapıştırıcı 2. BİLEŞİMİ / İÇİNDEKİLER HAKKINDA GENEL BİLGİ Bileşenlerin Tanımı: Solventsiz, organik

Detaylı

MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren ve patlayıcı ortam oluşma ihtimali bulunan

MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren ve patlayıcı ortam oluşma ihtimali bulunan MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren ve patlayıcı ortam oluşma ihtimali bulunan işyerlerinde uygulanır. (2) Ancak; a) Hastalara tıbbi

Detaylı

Özel durum: Termik reaksiyonlar

Özel durum: Termik reaksiyonlar Özel durum: Termik reaksiyonlar hafif metaller + pas hafif metal oksit + demir + enerji örnek: 2Al + Fe 2 O 3 Al 2 O 3 + 2Fe + energy Partiküller arası uzaklık? yoğunluk: 1 g/cm3 konsantrasyon: 50 g/m3

Detaylı

BUHAR KAZANLARINDA BLÖF

BUHAR KAZANLARINDA BLÖF BUHAR KAZANLARINDA BLÖF GENEL AÇIKLAMALAR Blöf, kazan suyu içinde buharlaşma sonucu konsantrasyonu artan çözünmüş ya da askıda kalmış katı madde miktarını kazan için belirlenen limitlere çekebilmek amacıyla

Detaylı

Korunması Hakkında Yönetmelik. (26 Aralık 2003 tarih ve sayılı Resmi Gazete) BİRİNCİ BÖLÜM

Korunması Hakkında Yönetmelik. (26 Aralık 2003 tarih ve sayılı Resmi Gazete) BİRİNCİ BÖLÜM Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından: Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik (26 Aralık 2003 tarih ve 25328 sayılı Resmi Gazete) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam,

Detaylı

Hava Kirleticilerin Atmosferde Dağılımı ve Hava Kalitesi Modellemesi P R O F. D R. A B D U R R A H M A N B A Y R A M

Hava Kirleticilerin Atmosferde Dağılımı ve Hava Kalitesi Modellemesi P R O F. D R. A B D U R R A H M A N B A Y R A M Hava Kirleticilerin Atmosferde Dağılımı ve Hava Kalitesi Modellemesi P R O F. D R. A B D U R R A H M A N B A Y R A M Temel Kavramlar Emisyon Dış Hava Kalitesi Hava Kalitesi Dağılım Modellemesi Emisyon

Detaylı

I.10. KARBONDİOKSİT VE İKLİM Esas bileşimi CO2 olan fosil yakıtların kullanılması nedeniyle atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonu artmaktadır.

I.10. KARBONDİOKSİT VE İKLİM Esas bileşimi CO2 olan fosil yakıtların kullanılması nedeniyle atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonu artmaktadır. I.10. KARBONDİOKSİT VE İKLİM Esas bileşimi CO2 olan fosil yakıtların kullanılması nedeniyle atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonu artmaktadır. Fosil yakıtlar, çoğu yeşil bitkilerin fotosentez ürünü

Detaylı

OLAY AĞACI ANALİZİ (Event Tree Analysis-ETA)

OLAY AĞACI ANALİZİ (Event Tree Analysis-ETA) OLAY AĞACI ANALİZİ (Event Tree Analysis-ETA) Merve ERCAN KALKAN Kocaeli Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü II. Uluslararası Proses Güvenliği Sempozyumu 22-24 Ekim 2015 - İSTANBUL 1 Tehlike Değerlendirme

Detaylı

Yönetmelikler. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından: Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik

Yönetmelikler. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından: Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik Yönetmelikler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından: Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar Amaç Madde 1

Detaylı

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU VİOLEX V-103 ENDÜSTRİYEL BULAŞIK MAKİNESİ DURULAMA MADDESİ

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU VİOLEX V-103 ENDÜSTRİYEL BULAŞIK MAKİNESİ DURULAMA MADDESİ Sayfa No : 1/5 Bölüm 1. Madde / Müstahzar ve Şirket / İş Sahibinin Tanıtımı 1.1. Madde / Müstahzar Tanıtılması Ürün Adı : Kimyasal Aile : Karışım CAS No : Yok EINECS No : Yok 1.2. Madde / Müstahzarın Kullanımı

Detaylı

TEHLİKELİ MADDE LOJİSTİĞİNE GİRİŞ... 3 Vaka Çalışması... 9 Kaynaklar... 9

TEHLİKELİ MADDE LOJİSTİĞİNE GİRİŞ... 3 Vaka Çalışması... 9 Kaynaklar... 9 İçindekiler ÖNSÖZ... v İÇİNDEKİLER... ix TEHLİKELİ MADDE LOJİSTİĞİNE GİRİŞ... 3 Vaka Çalışması... 9 Kaynaklar... 9 TEHLİKELİ MADDE LOJİSTİĞİNDE SINIFLANDIRMA....11 2. Tehlikeli Maddelerin Sınıflandırılması...

Detaylı

HİDROLİK VE PNÖMATİK KARŞILAŞTIRMA

HİDROLİK VE PNÖMATİK KARŞILAŞTIRMA PNÖMATİK SİSTEMLERİN KULLANIM ALANLARI Pnömatik sistemler, Hızlı fakat küçük kuvvetlerin uygulanması istenen yerlerde; temizlik ve emniyet istenen tasarımlarda da kullanılır. Pnömatik sistemler aşağıda

Detaylı

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 3. Endüstriyel Kirlenme Problemleri Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK 3.1. Endüstriyel Atık Kaynak ve Türleri Endüstriyel faaliyetlerin asıl amacı; üretim yapmak Endüstriyel

Detaylı

PROSES GÜVENLİĞİ. sizi, çalışanınızı, işletmenizi, doküman değil! objektif değerlendirme ve iyileştirmeler korur.. PATLAMADAN KORUNMA

PROSES GÜVENLİĞİ. sizi, çalışanınızı, işletmenizi, doküman değil! objektif değerlendirme ve iyileştirmeler korur.. PATLAMADAN KORUNMA PATLAMADAN KORUNMA ATEX TEHLİKELİ BÖLGE SINIFLANDIRMA ATEX EKİPMAN KONTROLÜ PATLAMA RİSK DEĞERLENDİRMESİ DANIŞMANLIĞI PATLAMADAN KORUNMA VE ATEX EĞİTİMİ sizi, çalışanınızı, işletmenizi, doküman değil!

Detaylı

MADDELERE SOLUNUM İLE MARUZİYETTE RİSK DERECESİ BELİRLENMESİ

MADDELERE SOLUNUM İLE MARUZİYETTE RİSK DERECESİ BELİRLENMESİ TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERE SOLUNUM İLE MARUZİYETTE RİSK DERECESİ BELİRLENMESİ BASİT RİSK DEĞERLENDİRMESİ METODU (HSE/COSHH-Control of substances hazardous to health ) 1 TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERE SOLUNUM

Detaylı

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU Sayfa 1/6 ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU Düzenlenme tarihi: 07.04.2010 1 Ürün ve firma tanıtımı Ürün adı: FLOOR PREPP Sert Polimer Cila Ürünün uygulama alanı:genel Temizlik/Bakım/Hijyen Ürünü Tedarikçi Firma

Detaylı

ÖRNEK SAYILARININ BELİRLENMESİNDE SEKTÖR VE SAHALARA GÖRE FARKLI YAKLAŞIMLAR

ÖRNEK SAYILARININ BELİRLENMESİNDE SEKTÖR VE SAHALARA GÖRE FARKLI YAKLAŞIMLAR ÖRNEK SAYILARININ BELİRLENMESİNDE SEKTÖR VE SAHALARA GÖRE FARKLI YAKLAŞIMLAR Burak DEVECİ Genel Müdür, Jeoloji Müh. T. +90 312 442 8939 M. +90 532 151 2276 burak.deveci@bcagroup.com.tr Ön İnceleme Örnekleme

Detaylı

İSG PLANLAMA RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

İSG PLANLAMA RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ SAYFA NO 1/6 1. AMAÇ KAPSAM: Hastanede yeni bir bölüm açarken veya devam eden bölümlerin tehlikelerinin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi, İSG programlarının oluşturulması ve gerekli kontrol ölçümlerinin

Detaylı

İSG PLANLAMA RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

İSG PLANLAMA RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ SAYFA NO 1/6 AMAÇ KAPSAM: Hastanede yeni bir bölüm açarken veya devam eden bölümlerin tehlikelerinin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi, İSG programlarının oluşturulması ve gerekli kontrol ölçümlerinin

Detaylı

Kalorifer Tesisatı Proje Hazırlama Esasları. Niğde Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü

Kalorifer Tesisatı Proje Hazırlama Esasları. Niğde Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Kalorifer Tesisatı Proje Hazırlama Esasları Niğde Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü ISITMA TEKNİĞİ 1.Tarihsel gelişim 2.Günümüz ısıtma teknikleri Bir ısıtma tesisatının uygun olabilmesi için gerekli

Detaylı

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU Sayfa 1/6 ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU Düzenlenme tarihi: 24.04.2010 1 Ürün ve firma tanıtımı Ürün adı: CHEF RINSE Endüstriyel Bulaşık Makinesi Durulama Ürünü Ürünün uygulama alanı: Mutfak Hijyen Sistemleri

Detaylı

VIII. Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik. iş SAĞLIĞI VE GÜVENLiĞi MEVZUATI

VIII. Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik. iş SAĞLIĞI VE GÜVENLiĞi MEVZUATI VIII a) Kanun: 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununu, b) Patlamadan korunma dokümanı: İşyerlerinde oluşabilecek patlayıcı ortamların tehlikelerinden çalışanların sağlık ve güvenliğini

Detaylı

Akışkanların Dinamiği

Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiğinde Kullanılan Temel Prensipler Gaz ve sıvı akımıyla ilgili bütün problemlerin çözümü kütlenin korunumu, enerjinin korunumu ve momentumun korunumu prensibe dayanır.

Detaylı

SU SİSİ YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ. Yüksek Basınçlı Su Sisi Sistemlerinde Özel Uygulamalar I.SU SİSİ SİSTEMLERİ TEORİSİ ATOMİZASYON

SU SİSİ YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ. Yüksek Basınçlı Su Sisi Sistemlerinde Özel Uygulamalar I.SU SİSİ SİSTEMLERİ TEORİSİ ATOMİZASYON SU SİSİ YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ I. SU SİSİ SİSTEMLERİ TEORİSİ II.SU SİSİ SİSTEMLERİ UYGULAMA ÇEŞİTLERİ Düşük Basınçlı Sistemler Yüksek Basınçlı Sistemler Yüksek Basınçlı Su Sisi Sistemlerinde Özel Uygulamalar

Detaylı

BekraSenaryolarından Havuz Yangınlarında Isı Akısının Hesaplanması

BekraSenaryolarından Havuz Yangınlarında Isı Akısının Hesaplanması TÜRKİYE KİMYA SANAYİCİLERİ DERNEĞİ BekraSenaryolarından Havuz Yangınlarında Isı Akısının Hesaplanması III. Tehlikeli Kimyasalların Yönetimi Sempozyumu 21-22 Mayıs 2015 Ankara Genel Sekreter Major Hazard

Detaylı

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU Sayfa 1/6 ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU Düzenlenme tarihi: 05.10.2009 1 Ürün ve firma tanıtımı Ürün adı: SEWER LINE Biyolojik Atık Su Arıtma Sistemleri İçin Ön Arıtma ve Koku Giderme Ürünün uygulama alanı:

Detaylı