Bilişim Teknolojileri Dersi BİL Yaz Dönemi

Transkript

1 Bilişim Teknolojileri Dersi BİL Yaz Dönemi Hatice Gökçe Bilgiç BİL Bilişim Teknolojileri 1

2 Hafta 1 Temel Bilgisayar Bilgisi BİL 101 Bilişim Teknolojileri Hatice Gökçe Bilgiç BİL Bilişim Teknolojileri 2

3 Bilgi okuryazarlığı Bilgisayar okuryazarlığı ve önemi Bilgisayarın Temel Özellikleri Bilgisayarı Oluşturan Öğeler Bilgisayarların Sınıflandırılması Bilgisayarın Tarihçesi BİL Bilişim Teknolojileri 3

4 Bilgi okuryazarlığı Hatice Gökçe Bilgiç BİL Bilişim Teknolojileri 4

5 Bilgi okuryazarlığı Bilgiyi aramaya nereden başlamalıyım? Öncelikli olarak hangi kaynaklar işime yarar? Ne tür bilgi için hangi kaynaklardan yararlanabilirim? Doğru bilgiye nereden ulaşabilirim? BİL Bilişim Teknolojileri 5

6 Bilgi okuryazarı olmak Bilgi okuryazarı; bilgiyi bulma, değerlendirme, kullanma ve iletme becerilerine sahip kişidir. Bilgi kaynak türleri: Kitaplar, www, veri tabanları, kütüphane katalogları BİL Bilişim Teknolojileri 6

7 Bilgi okuryazarı olmak 21. yüzyılın cahili okuyup yazamayanlar değil, aynı zamanda öğrenemeyen, unutamayan ve yeniden öğrenemeyenler olacaktır." Alvin Toffler BİL Bilişim Teknolojileri 7

8 Bilgi okuryazarı olmak Bilgi gereksinimini fark etme, Bilgiye ulaşma, Bilgiyi analiz etme,yorumlama, değerlendirme, iletme, Problem çözme becerilerine sahip olmak. Yaşam boyu öğrenmeyi ilke edinmek BİL Bilişim Teknolojileri 8

9 Bilgi okuryazarı olmak Doğru bilgiye ulaşmak için kaynak seçimi önemlidir: Kaynak seçerken bilgi ihtiyacınız ile kaynakların özelliklerini karşılaştırmanız gerekir. Bilgi kaynaklarını iyi tanıyorsanız, isabetli seçimler yapabilirsiniz BİL Bilişim Teknolojileri 9

10 Bilgi okuryazarlığı için yaşam boyu öğrenme BİL Bilişim Teknolojileri 10

11 Bilgi okuryazarlığı için yaşam boyu öğrenme Bireylerin yaşam sürelerince içinde bulunacakları her türlü rol, ortam ve çevre için gereksinim duyacakları tüm bilgi, değer ve becerileri sağlamalarına olanak tanıyan süreçtir BİL Bilişim Teknolojileri 11

12 Yaşam boyu öğrenme ile bilgi okuryazarlığı ilişkisi Yaşam boyu öğrenmenin amaç olduğu yerde bilgi okuryazarlığı araçtır. Bilgi okuryazarlığı yaşam boyu öğrenmeye temel teşkil eder. Bilgi okuryazarlığı becerilerine sahip olmayan birey yaşam boyu öğrenmeyi gerçekleştiremez BİL Bilişim Teknolojileri 12

13 Bilgisayar okuryazarlığı Hatice Gökçe Bilgiç BİL Bilişim Teknolojileri 13

14 Bilgisayar okuryazarlığı Bilgisayar okuryazarlığı, bilgisayarı kullanma yeteneğidir. Özellikle bilgisayarı bilgiye erişimde etkili ve doğru olarak kullanabilmek diye de ifade edilebilir BİL Bilişim Teknolojileri 14

15 Bilgisayar okuryazarlığı Bununla birlikte, bilgisayar okuryazarlığı için şu türden tanımlar da yapılmaktadır: Çeşitli amaçlara ulaşmada bilgisayarı ve programları denetleme yeteneği. Çeşitli bilgisayar uygulamalarını kullanma yeteneği. Bilgisayarın birey ve toplum üzerindeki ekonomik, psikolojik ve toplumsal etkilerini anlama yeteneği. Bilgisayarı bilgiyi elde etmede, iletişim kurmada ve sorun çözmede kullanma yeteneği. (Akkoyunlu) BİL Bilişim Teknolojileri 15

16 Bilgisayar okuryazarlığı Bilgisayar okuryazarlığı, yaşam boyu süren bir süreçtir. Buna göre, bilgisayar okuryazarı olan bir öğrencinin yapacaklarını şöyle sıralayabiliriz: Bilgisayar sistemlerinin ne olduğunu anlama. Bilgisayar sözlüğündeki sözcükleri kullanma. İşlerinde bilgisayarı kullanma. Bir programın ne olduğunun ve nasıl çalıştığının bilincinde olma. Bilgisayarın ticaret, sanayi ve öteki alanlardaki uygulamalarının farkında olma. Bilgi teknolojilerinin ve sosyal doğurgularının farkında olma BİL Bilişim Teknolojileri 16

17 Bilgisayarın Temel Özellikleri Hatice Gökçe Bilgiç BİL Bilişim Teknolojileri 17

18 Bilgisayarın Temel Özellikleri Bilgisayarlar verileri alıp saklayabilen, mantıksal ya da aritmetik olarak işleyen ve bilgiye dönüştüren elektronik cihazlardır. Veri: Bir anlam taşıyan ya da taşımayan nesnelerdir. Bilgi: İşlenmiş veridir BİL Bilişim Teknolojileri 18

19 Bilgisayarın Temel Özellikleri Bilgisayarın veri işlemede kullandıkları temel işlemler: Veri Girişi Aritmetik ve Mantıksal İşlemler Veri Saklama Veri Çıkışı BİL Bilişim Teknolojileri 19

20 Bilgi İşleme Döngüsü BİL Bilişim Teknolojileri 20

21 Bilgi İşleme Döngüsü Bunların hepsini bir arada ele aldığımızda, bir bilgisayar veriyi bazı işlemlerle bilgiye dönüştüren cihazdır. Veriyi alır (girdi) Veriyi belli yönergelere göre işler (işlem) Elde edilen bilgiyi kullanıcıya sunar (çıktı) Sonuçları kaydeder (depolama) BİL Bilişim Teknolojileri 21

22 Bilgi İşleme Döngüsü Girdi: Bilgi işleme döngüsü sırasında bilgisayar kullanıcı ya da bir program tarafından gelen veriyi alır BİL Bilişim Teknolojileri 22

23 Bilgi İşleme Döngüsü İşleme: Bilgisayarın aldığı veriyi bilgiye dönüştürmesi işlemidir. İki çeşit işlem mevcuttur: Aritmetik işlemler: 3+7=10 Mantıksal işlemler: 7> BİL Bilişim Teknolojileri 23

24 Bilgi İşleme Döngüsü Depolama: Bilgisayar yaptığı işlemlerin sonucunu disk, bellek veya başka depolama aygıtlarına kaydeder. Depolama işlemi ile kaydedilen bilginin daha sonra kullanılması sağlanır. İki depolama türü vardır Geçici depolama (bellek) Kalıcı depolama (hard disk,cd vs.) BİL Bilişim Teknolojileri 24

25 Bilgi İşleme Döngüsü Çıktı: Bilgisayarın ürettiği bilgiyi kullanıcılara göstermesi için kullanılır. Girilen verinin kullanılabilir hale getirilerek kullanıcıya sunulması. Yazı, Rakam, Grafik, Ses BİL Bilişim Teknolojileri 25

26 Bilgisayarların Kullanım Alanları Evlerde Eğitimde Ekonomik araştırmalarda Trafik kontrolünde Askeri alanda İmalatta Kamusal Hizmetlerde İletişimde (Internet aracılığıyla) Bankacılık işlemlerimizde Sunum için iş hayatında, okul hayatımızda BİL Bilişim Teknolojileri 26

27 Bilgisayarı Oluşturan Öğeler Hatice Gökçe Bilgiç BİL Bilişim Teknolojileri 27

28 Bir bilgisayar sistemini oluşturan temel öğeler: 1- Donanım 2- Yazılım Bilgisayarları Oluşturan Öğeler BİL Bilişim Teknolojileri 28

29 Bilgisayar Donanımları Bilgisayarı oluşturan her türlü fiziksel parçaya verilen addır. Fiziksel olarak dokunabildiğimiz her şey donanımdır BİL Bilişim Teknolojileri 29

30 Bilgisayar Donanım Yazılım Temel Birimler (Sistem Donanımları) Çevre Birimleri İşletim Sistemleri Uygulama Yazılımları Mikroişlemci Monitör Bellek Kasa Anakart Hard disk Klavye Fare BİL Bilişim Ekran Teknolojileri kartı 30

31 Bilgisayar Yazılımları Bilgisayarı oluşturan, çalışmasını sağlayan diğer bir bileşendir. Soyuttur, bilgisayarın elle tutulamayan öğesidir. Bilgisayardaki tüm etkinlikleri düzenleyen programlardır. Programlardan oluşurlar BİL Bilişim Teknolojileri 31

32 Bilgisayar Donanım Yazılım Temel Birimler Çevre Birimleri Sistem Yazılımları Uygulama Yazılımları İşletim Sistemleri Ofis Programları (Kelime işlemciler, Sunu Programları ) Hizmet Programları Oyunlar Aygıt Sürücüler Muhasebe Programları Sohbet Programları BİL Bilişim Teknolojileri 32

33 Bilgisayar Donanımları Hatice Gökçe Bilgiç BİL Bilişim Teknolojileri 33

34 Bilgisayar Donanımları Girdi Donanımları Klavye İşaretleme aygıtları(fare, kumanda kolu, dokunmalı tablet, vb) Tarayıcı Mikrofon Web Kamerası BİL Bilişim Teknolojileri 34

35 Bilgisayar Donanımları Çıktı Donanımları Ekran Yazıcı Hoparlör BİL Bilişim Teknolojileri 35

36 Bilgisayar Donanımları Sistem Donanımları Bilgisayarın oluşturan temel elektronik birimleri içerir. 1- Merkezi İşlemci Birimi (CPU) 2- Anakart 3- Ana Bellek BİL Bilişim Teknolojileri 36

37 Bilgisayar Donanımları Bilgisayar sisteminde verileri saklamak, bulmak, işlemek ve bu işlemleri koordine etmek için iki ana birim mevcuttur: Merkezi İşlemci Bellekler BİL Bilişim Teknolojileri 37

38 Bilgisayar Donanımları- Merkezi İşlem Birimi 1- Merkezi İşlem Birimi (CPU-MİB) Bilgisayar sisteminin temel yönetim birimidir. Mikro işlemci diye de anılır. Komutları işler, hesaplamaları yapar, bilgisayarın içindeki bilgi akışını kontrol eder ve yönetir. Merkezi işlem biriminin iki temel bileşeni vardır:aritmetik-mantık Birimi ve Denetim Birimi BİL Bilişim Teknolojileri 38

39 Bilgisayar Donanımları- Merkezi İşlem Birimi 1- Merkezi İşlem Birimi (CPU-MİB) Merkezi işlem birinde hız kavramı önemlidir. Hız ölçü birimi Hz dir. Hz bir sn de yapılan işlem sayısıdır. Örn: 3Hz bir saniyede 3 işlem yapıldığı anlamına gelir BİL Bilişim Teknolojileri 39

40 Bilgisayar Donanımları- Merkezi İşlem Birimi 1- Merkezi İşlem Birimi (CPU-MİB) Günümüzdeki bilgisayarlarda MHz, GHz şeklinde bu birimin katları kullanılmaktadır. Örn 450 MHz olan bir işlemci sn de işlem yapmaktadır Örn 3.0 GHz olan bir işlemci ise sn de işlem yapmaktadır. İşlemci örneği: Pentium GHz işlemcinin üreticisini, kuşağını ve hızını görürüz BİL Bilişim Teknolojileri 40

41 Bilgisayar Donanımları- Anakart 2- Anakart Veri yolu, bilgisayarın içindeki değişik birimler arasında bilgileri taşıyan bir sistemdir. Bir bilgisayarın temel devre kartıdır. Bilgisayardaki tüm elektriksel bileşenler anakarta bağlanmıştır. Genişletme yuvaları, genişletme kartları(ses, görüntü-ekran, modem, network-ağ kartları)nın takılabileceği anakart üzerindeki soketlerdir BİL Bilişim Teknolojileri 41

42 Bilgisayar Donanımları- 2- Ana Bellek - RAM Ana Bellek Bilgilerin geçici olarak saklandığı hafızadır. Bu geçicilik elektriğin varlığı ile sınırlıdır. Yani elektrik kesildiğinde bilgiler silinir, yok olur. Kapasite: Bellek için önemli kriterlerden biri kapasite kavramıdır. Ne kadar bilgi saklayabilirim? günümüzde bir bellek için en fazla bilinmesi, hesaplanması gereken unsurdur BİL Bilişim Teknolojileri 42

43 Bilgisayar Donanımları- RAM Bilgisayarda kullanılan programlar RAM de tutulur. RAM in bilgisayarın hızı ve gücü üzerinde büyük etkisi vardır. RAM arttıkça bilgisayarın bir işi yapma hızı ve aynı anda yapabileceği iş sayısı artar. RAM deki bilgiler elektrik kesildiği zaman kaybolurlar. Bilgisayarınızda bir belge üzerinde çalışırken bilgisayar aniden kapanırsa kaydedilmemiş değişiklikleriniz kaybolur BİL Bilişim Teknolojileri 43

44 Bilgisayar Donanımları- RAM Bir bilgisayarın belleğini belirtmek için kullanılan en yaygın ölçü birimi byte dır. Bir bit 1 ya da 0 değerini alan bir elektrik sinyalidir. Bir bilgisayarın kullandığı en küçük bilgi birimidir. Bir byte (8 bit) ise bilgisayar için bir anlam ifade eden bilgi birimidir BİL Bilişim Teknolojileri 44

45 Bilgisayar Donanımları- RAM BİL Bilişim Teknolojileri 45

46 Bilgisayar Donanımları- ROM Salt Okunur Bellekler (ROM: Read Only Memory) Bu belleklerdeki bilgiler elektrik kesilse dahi kaybolmaz. ROM'lara genellikle kontrol programları yüklenir ve bilgisayarlar ilk açıldığı anda yürütülen işlemler bu programların denetiminde yapılır BİL Bilişim Teknolojileri 46

47 Bilgisayar Donanımları- Depolama Birimleri Bilgisayarın çalışması için bilgisayar kapatıldığında program dosyalarını kalıcı olarak bir yerlerde depolaması gereklidir. Üç çeşit temel depolama birimi vardır. 1- Manyetik: hdd, floppy 2- Optik: cd,dvd 3- Flash: hafıza kartları, usb, flash bellekler BİL Bilişim Teknolojileri 47

48 Bilgisayar Donanımları- Depolama Birimleri Manyetik: Manyetik diskler üzerinde yapılır. (hdd, floppy) Optik: Optik bir diskin yansıtan yüzeyi üzerine lazer kullanılarak veri yazılması veya okunması. (cd,dvd) Flash: Elektiksel olarak silinip yeniden programlanabilen kalıcı bellektir. Verinin bir bilgisayardan diğerine kolay biçimde aktarımını sağlar.(hafıza kartları, usb, flash bellekler) BİL Bilişim Teknolojileri 48

49 PORT LAR Genellikle bilgisayarların arka kısımlarında bulunan ve harici donanımları (fare, yazıcı, tarayıcı) bilgisayara bağlamaya yarayan soketlerdir BİL Bilişim Teknolojileri 49

50 PORT LAR PS/2: Bilgisayara fare ve klavye bağlanmak için kullanılır. USB: Flash disk, yazıcı gibi USB cihazları bilgisayara bağlamak için kullanılır. Ses: Ses girişi, ses çıkışı ve mikrofon bağlantıları için kullanılır BİL Bilişim Teknolojileri 50

51 PORT LAR Seri Port: Modem gibi cihazları bilgisayara bağlamak için standart bir protokol ve bağlantı noktası sağlar. Paralel Port: Yazıcıları bilgisayara bağlamak için standart bir bağlantı noktası sağlar. CPU nun veriyi yazıcıya göndermesinde kullanılır BİL Bilişim Teknolojileri 51

52 PORT LAR VGA: Monitörü bilgisayara bağlamaya yarayan porttur. Modem: ADSL kullanılmaya başlamadan önce çevirmeli bağlantı kullanılmaktaydı. Bu port 56k modemlerin bağlantısı için kullanılırdı. Network : Bilgisayarın bir network e bağlanmasını sağlayan port tur. Kablosuz: Kablosuz cihazları kullanırken kızılötesi yada bluetooth ile cihazla bağlantı kurulmasını sağlar BİL Bilişim Teknolojileri 52

53 Bilgisayar Yazılımları BİL Bilişim Teknolojileri 53

54 Bilgisayar Yazılımları Uygulama yazılımları belli bir uygulama için yazılmış programları kapsarken, sistem yazılımına bilgisayarın temel işlevlerini yerine getirmede yardımcı programlar girmektedir BİL Bilişim Teknolojileri 54

55 Uygulama Yazılımları: Bilgisayar Yazılımları Özel bir amaca yönelik olarak geliştirilen, belli bir işi yapan veya belli bir problemi çözen programlardır. Bilgisayar kullanıcıları tarafından doğrudan kullanılan yazılımlardır. İki ana türden oluşur. Genel Amaçlı Özel Amaçlı BİL Bilişim Teknolojileri 55

56 Uygulama Yazılımları: Bilgisayar Yazılımları Genel amaçlı uygulamalar: Herkes tarafından kullanılabilen yazılımlardır. Internet Tarayıcılar: Internet Explorer, Mozilla Firefox, Netscape Navigator, Opera Ofis Yazılımları:Kelime işlemciler, tablolama, veritabanı, e-posta yazılımları BİL Bilişim Teknolojileri 56

57 Uygulama Yazılımları: Bilgisayar Yazılımları Özel amaçlı uygulamalar: Bu tür yazılımlar genel amaçlı yazılımlara göre daha özel uygulamalar için yazılmış olup, genellikle kısıtlı sayıda kullanıcıya hitap ederler. Bu kategoriye binlerce değişik yazılım girer. Örneğin; Analiz ve karar verme yazılımları, eğitim yazılımları, bütçe hazırlama, raporlama yazılımları BİL Bilişim Teknolojileri 57

58 Sistem Yazılımları: Bilgisayar Yazılımları Bilgisayar sisteminin genel işlerini yaparlar. Üç ana sınıfa ayrılırlar. İşletim Sistemleri Hizmet Programları Aygıt Sürücüler BİL Bilişim Teknolojileri 58

59 Aygıt Sürücüler: Bilgisayar Yazılımları- Sistem Yazılımları Giriş veya çıkış araçlarının bilgisayar sistemi ile iletişimini sağlayan yazılımlardır. Örnek: Bilgisayara bir tarayıcı bağlandığında bu aracın uygulama yazılımları tarafından kullanımını sağlayan yazılım BİL Bilişim Teknolojileri 59

60 Bilgisayar Yazılımları- Hizmet Yazılımları: Sistem Yazılımları Bilgisayar kaynaklarının yönetimi ile ilgili özel görevleri yerine getiren yazılımlardır. İşletim sistemlerinin yeteneklerini ve işlevlerini genişleten, bir bakıma tamamlayan yazılımlardır. Yardımcı yazılımlar ne kadar çok aktiviteyi işletim sistemi o kadar basit ve özlü olacaktır. Örnek: Bilgisayar sistemini kurmaya yarayan ama işletim sisteminin içinde olmayan yazılımlar BİL Bilişim Teknolojileri 60

61 Bilgisayar Yazılımları- Sistem Yazılımları Hizmet Programları: Diskleri biçimlendirmek, dosyaları kopyalamak, disklerdeki programları yedeklemek, dosya sıkıştırma, dosya transfer(ftp), klavye düzenleme, disk yüzeyini düzenleme(fdisk, partition magic), virüs temizleme gibi işlemleri yaparlar BİL Bilişim Teknolojileri 61

62 İşletim Sistemleri: Bilgisayar Yazılımları- Sistem Yazılımları Sistem yazılımlarının en önemlisi ve bilgisayar işlemlerini kontrol edenidir. Bilgisayarın donanımını ve uygulama yazılımlarını kontrol eden ve düzenleyen bir grup program olarak tanımlanabilir. Mikroişlemci, bellek, giriş/çıkış birimleri gibi kaynakların kullanımını denetler BİL Bilişim Teknolojileri 62

63 Bilgisayarların Sınıflandırılması Hatice Gökçe Bilgiç BİL Bilişim Teknolojileri 63

64 Bilgisayarların Sınıflandırılması 1- Mikrobilgisayarlar 2- Minibilgisayarlar 3- Anabilgisayarlar BİL Bilişim Teknolojileri 64

65 1- Mikrobilgisayarlar Bilgisayarların Sınıflandırılması En küçük ve en ucuz bilgisayarlardır. En yaygın biçimde kullanılmaktadırlar. Tek kullanıcılıdırlar BİL Bilişim Teknolojileri 65

66 1- Minibilgisayarlar Bilgisayarların Sınıflandırılması Mikrobilgisayardan daha pahalıdırlar. Orta sınıf bilgisayarları oluştururlar. Özel amaçlarla kullanılırlar. (server gibi.) BİL Bilişim Teknolojileri 66

67 1- Anabilgisayarlar Bilgisayarların Sınıflandırılması Büyük, güçlü, pahalı, ve hızlıdırlar. Çok kullanıcılıdırlar. Süper bilgisayarlar Paralel bilgisayarlar BİL Bilişim Teknolojileri 67

68 Bilgisayarların Tarihçesi Hatice Gökçe Bilgiç BİL Bilişim Teknolojileri 68

69 Bilgisayarların Tarihçesi - Abaküs Bazı kaynaklarda abaküs basit bir hesaplama aracı olarak ilk bilgisayar olarak tanımlanmaktadır. Abaküsün ilk ne zaman kullanıldığı kesin olmamakla birlikte bazı kaynaklar M.Ö yıllarında Babil de abaküse benzer hesaplama araçlarının kullanıldığını söylemektedir. Abaküs günümüzde de bir eğitim aracı olarak kullanılmaya devam etmektedir BİL Bilişim Teknolojileri 69

70 Bilgisayarların Tarihçesi Mısır Hiyeroglifleri BİL Bilişim Teknolojileri 70

71 Bilgisayarların Tarihçesi Sayı Sistemi Bugün kullandığımız sayı istemi Hindistan dan Arap yarımadasına geçmiştir. Avrupa da sayıların ifadesi Roma rakamları ile yapılmakta idi ve bu sayı sisteminde sıfır yoktu. Örneğin Roma rakamları ile 129 sayısı CXXIX olarak gösteriliyordu. Bu sistemle hesaplama yapmak çok güçtü BİL Bilişim Teknolojileri 71

72 Bilgisayarların Tarihçesi _ El-Harizmi İslam dünyasında kullanılan sayı sisteminde sıfırın yer alması sayesinde astronomi ve matematik çok ileriye gitmiştir. Birçok İslam matematikçisi arasında İbn Musa Al Khowarizmi (El-Harizmi) nin çok özel bir yeri vardır. El-Harizmi nin M.S. 825 yılında yazdığı matematik kitabı latinceye çevrildikten sonra Avrupa da matematik gelişmeye başlamıştır. Bilgisayar programlarında kullanılan algoritma kavramının El-Harizmi ile başladığı kabul edilmektedir BİL Bilişim Teknolojileri 72

73 Bilgisayarların Tarihçesi _ Bones 1600 lü yıllarda İskoç matematikçi John Napier tabi logaritma üzerinde çarpma işlemini kolaylaştırmak için BONES adı verilen bir alet yaptı BİL Bilişim Teknolojileri 73

74 Bilgisayarların Tarihçesi _ Sürgülü Cetvel 1622 Yılında William Oughtred, Napier in aletini geliştirerek gerçek sürgülü hesap cetvelini yaptı. Bu aletin değişik şekil ve boyutlarında olanlar uzun yıllar mühendisler tarafından kullanılmıştır BİL Bilişim Teknolojileri 74

75 Bilgisayarların Tarihçesi - Pascalline 1642 yılında Fransız matematikçi ve filozof Blaise Pascal ağaç dişlilerle çalışan, toplama ve çıkarma yapabilen bir hesap makinesini babasının hesap işlerini kolaylaştırmak için yapmıştır. Böylece ilk mekanik hesap makinesi Pascaline i geliştirdi. Bu hesap makinesi sadece toplama ve çıkarma işlemleri yapabiliyordu BİL Bilişim Teknolojileri 75

76 Bilgisayarların Tarihçesi _ Leibniz 1672 yılında Alman matematikçi ve filozof Gottfried Wilhelm Leibniz matematiksel anlamda bir mantık sistemi geliştirdi, bu sistemde birler doğru değerleri, sıfırlar ise yanlış değerleri ifade etmektedir. Böylece iki tabanlı sayı sistemini bulması ile de bilgisayarların gelişimine çok önemli bir katkıda bulunmuştur BİL Bilişim Teknolojileri 76

77 Bilgisayarların Tarihçesi - Leibniz Bu sisteme dayanarak Pascal ın icat ettiği hesap makinesine çarpma ve bölme işlemleri yapma yeteneğini kazandırarak Stepped Reckoner i icat etmiştir BİL Bilişim Teknolojileri 77

78 Bilgisayarların Tarihçesi - Delikli Kartlar Dokuma Tezgahı 1801 yılında Joseph Marie Jacguard ın delikli kartlarla desenlerin kontrol edildiği otomatik dokuma tezgahını geliştirmesi, daha sonraki yıllarda bilişim dünyasındaki gelişmelere yeni boyutlar katmıştır BİL Bilişim Teknolojileri 78

79 Bilgisayarların Tarihçesi - Delikli Kartlar 1822 yılında İngiliz Charles Babbage matematikte ve gemi seferlerinde kullanılan tablolardaki hataların buhar makinesi kullanılarak doğru hesaplanabileceğini düşünmüş ve bu sebeple tasarlamaya başladığı makineye fark motoru (Difference Engine) adını vermiştir BİL Bilişim Teknolojileri 79

80 Bilgisayarların Tarihçesi - Delikli Kartlar Analitik Motor Babbage, fark motorundan sonra daha genel amaçlı bir hesaplama makinesi olan ve delikli kartlarla komut alan Analitik Motoru (Analytical Engine) tasarlamıştır. Ancak bu tasarısını hayata geçirememiştir BİL Bilişim Teknolojileri 80

81 Bilgisayarların Tarihçesi - Delikli Kartlar Analitik makine da mantıksal işlem birimi, veri depolama birimi, giriş çıkış üniteleri kullanmayı planlıyordu. Bu mantık günümüzdeki bilgisayar temel prensibi olmuştur. Bu sebepten dolayı Babbage ilk bilgisayar tasarımcısı olarak anılmaktadır BİL Bilişim Teknolojileri 81

82 Bilgisayarların Tarihçesi - Delikli Kartlar Babbage'nin tasarımlarını çok iyi anlayarak Analitik Motor için program yazan Ada Byron tarihin ilk bilgisayar programcısı ünvanına sahip olmuştur BİL Bilişim Teknolojileri 82

83 Bilgisayarların Tarihçesi - Delikli Kartlar 1890 da Herman Hollerith tarafından, delikli kartlarla bilgilerin yüklenebildiği ve bu bilgiler üzerinde toplama işlemlerinin yapılabildiği bir elektro mekanik araç geliştirdi. A.B.D. Nüfus Sayımı İdaresi nde çalışan Herman Hollerith dokuma tezgahlarının delikli kartlarla kontrolünden esinlenerek nüfus sayımı bilgilerinin de benzer şekilde kartlara kodlanabileceğini düşünmüştür. Geliştirdiği sistem sonucunda 1890 nüfus sayımı sonuçlarının 10 yılda alınması tahmin edilirken sonuçlar 2,5 yılda elde edilmiştir BİL Bilişim Teknolojileri 83

84 Bilgisayarların Tarihçesi - IBM Herman Hollerith daha sonra nüfus idaresinden ayrılarak Tabulating Machine Company adlı şirketi kurmuş ve bu şirket 1924 yılında başkaları ile birleşerek International Bussines Machine Corporation veya kısaca IBM adını almıştır BİL Bilişim Teknolojileri 84

85 Bilgisayarların Tarihçesi - Z3 MARK I İkinci Dünya Savaşı nda A.B.D. de Harvard ve Pennsylvania üniversitelerinde bilgisayar yapımı ile ilgili iki proje başlatılmıştır. Harvard daki proje 1944 yılında tamamlanmış ve adına MARK1 denmiştir. Çalışma hızı saniyede 80 Hz olan bu bilgisayar temel yapı elemanı olarak röle kullanıp bilgileri delikli kartlardan almakta idi BİL Bilişim Teknolojileri 85

86 Bilgisayarların Tarihçesi - Z3 MARK I Bu bilgisayar küçük kapasiteli olmasına rağmen o günün koşullarında büyük bir başarı olarak kabul edildi. MARK I e bilgiler delikli kartlarla veriliyor ve sonuçlar yine delikli kartlarla alınıyordu. Babbage ın analitik makinesine benzer şekilde çalışıyordu. Mark I saniyede 5 işlem yapabiliyordu. 18 m uzunluğunda ve 2,5 m yüksekliğinde idi. Mark- I insan müdahalesi olmadan sürekli olarak, hazırlanan programı yürüten ilk bilgisayar idi. Bununla birlikte Mark I elektronik bir bilgisayar değildi BİL Bilişim Teknolojileri 86

87 Bilgisayarların Tarihçesi - ENIAC 1945 yılında ise Pennsylvania üniversitesindeki proje tamamlanmış ve adı ENIAC olan bilgisayar üretilmiştir. En önemli fark bu bilgisayarın yapımında röle yerine vakumlu tüplerin kullanılmış olmasıdır. Bu aşama mekanik teknolojiden elektronik teknolojiye geçiş olarak kabul edilmektedir. 30 ton ağırlığındaki ENIAC vakumlu tüple saate 180kw elektrik harcayarak saniyede Elektronik sayısal 5000 toplama, 3500 çarpma işlemi Hesaplayıcı ve Doğrulayıcı Electronic Numerical yapabiliyordu. BİL Bilişim Teknolojileri 87 Integrator and Computer

88 Bilgisayarların Tarihçesi Bilgisayar Mimarisi Bu yıllarda Macar asıllı Amerikan matematikçi John Von Neumann bilgisayarın çalışmasının program komutları ile kontrol edilmesi sistemi ile program ve verilerin birbirine karışmaksızın bellekte tutulmasını sağlayan bilgisayar mimarisini geliştirdi.. Günümüzde halen bu mimari kullanılmaktadır BİL Bilişim Teknolojileri 88

89 Bilgisayarların Tarihçesi - Transistor 1947 yılında William Shockley, John Bardeen ve Walter Brattain tarafından TRANSISTOR ün bulunması bilgisayarların geliştirilmesinde çok önemli ve hızlı atılımlara neden olmuştur. Transistor 1952 yılında ticari amaçla kullanılmaya başlandıktan sonra 1955 yılında bilgisayarlarda vakumlu tüplerin yerini almış ve bu tarihten itibaren bilgisayarlar hızla küçülmeye başlamıştır BİL Bilişim Teknolojileri 89

90 Bilgisayarların Tarihçesi - Transistor İlk Transistor Günümüzdeki Transistor BİL Bilişim Teknolojileri 90

91 Bilgisayarların Tarihçesi - Fortran Bu yıllarda bilgisayar teknolojisinde gözlenen diğer iki önemli olay ise çekirdek hafıza ve yüksek seviyeli programlama dillerinden FORTRAN ın geliştirilmiş olmasıdır. 1954'de IBM tarafından üretilen IBM 704 için ilk sürümü John Backus ve ekibi tarafından geliştirilmiştir BİL Bilişim Teknolojileri 91

92 Bilgisayarların Tarihçesi - IBM yılında Tümleşik Devre (Integrated Circuit) teknolojisini geliştirilmesi bilgisayar donanımının küçülmesi, ucuzlaması ve hızının artmasında önemli bir aşamadır yılında IBM 6 değişik modeli ile 360 serisi bilgisayarları piyasaya sunmuştur yılında Apollo 13 ile aya yapılan ilk insanlı yolculuğun kontrol ve hesaplamalarında IBM 360/85 bilgisayarı kullanılmıştır BİL Bilişim Teknolojileri 92

93 Bilgisayarların Tarihçesi - IBM BİL Bilişim Teknolojileri 93

94 Bilgisayarların Tarihçesi Klavye-Ekran 1970 li yılların ortalarında delikli kartlarla veri girişinin yerini klavye-ekran ikilisi almaya başlamıştır BİL Bilişim Teknolojileri 94

95 Bilgisayarların Tarihçesi Klavye-Ekran 1971 yılında IBM şirketi tarafından bilgisayarlarda disket kullanılmaya başlanması veri girişi ve saklanması bakımından önemli bir aşamadır. Kullanılan disketin çapı 8 inç (20.3 cm) ve kapasitesi 1024 Byte (1Kb) idi yılında aynı şirketin bilgisayarlarında Winchester disk sürücüleri kullanmaya başlaması da önemli bir aşamadır BİL Bilişim Teknolojileri 95

96 Bilgisayarların Tarihçesi - Altair yıllarında geliştirilmeye başlanan kişisel bilgisayarlara istek 1975 yılında çok artmaya başlamıştır. Bunlardan 256 Byte belleğe sahip olan Altair 8800 adeta bu alanda bir başlangıçtır. Bill Gates ve Paul Allen bu yıllarda ekranı ve klavyesi olan bir bilgisayar için BASIC yorumlayıcısı yazmışlardır BİL Bilişim Teknolojileri 96

97 Bilgisayarların Tarihçesi - Apple II 1975 yılında Stephen Jobs ve Steve Wozniak bir otomobil garajında MOS Technologies firmasının 6502 işlemcisini kullanarak bir kişisel bilgisayar yaptı yılında APPLE firmasını kuran ikilinin ürettikleri APPLE II serisi bilgisayarlar bürolar ve okullar tarafından çok tutuldu. Bu bilgisayarlarda işletim sistemi disket üzerinden yükleniyor, veriler ve sonuçlar yine disket üzerinde saklanabiliyordu. Ayrıca BASIC ve FORTRAN gibi üst seviyeli dillerde programlar yazılıp derlenebiliyordu BİL Bilişim Teknolojileri 97

98 Bilgisayarların Tarihçesi - Apple II Şirket gelişmesini APPLE III, LISA ve MACHINTOSH serilerini piyasaya sürerek devam etti ve günümüzde halen MAC PC leri üretmeye devam etmektedir. APPLE 2 LISA BİL Bilişim Teknolojileri 98

99 Bilgisayarların Tarihçesi - IBM PC APPLE II serisi bilgisayarların geniş bir kitle tarafından kabul görmesi ve yaygınlaşması üzerine IBM şirketi de 1981 yılında kişisel bilgisayar (PC) piyasasına girdi. İşlemci olarak Intel 8088 i ve işletim sistemi olarak da MS DOS u kullanan IBM PC ler kişisel bilgisayar alanında çok kısa bir zamanda bir standart oluşturdu. IBM firması PC alanında, Microsoft firması da işletim sistemi alanında çok hızlı bir gelişme içine girdiler BİL Bilişim Teknolojileri 99

100 Bilgisayarların Tarihçesi - IBM PC-XT 1982 yılında IBM firmasının PC-XT tipi bilgisayarı piyasaya sürmesi önemli bir gelişmenin başlangıcı olmuştur. Bu bilgisayarda işletim sistemi ve programlar çok yavaş olan disket sürücülerden değil, kapasiteleri 5 veya 10 Mb olan sabit disklerden belleğe yüklenmekte idi. 640 Kb bellek kapasiteli ve işletim sistemi olarak DOS 3.0 ı kullanan bu bilgisayarlardan sonra kişisel bilgisayarlarda çok hızlı gelişmeler ve fiyat indirimleri başladı BİL Bilişim Teknolojileri 100

101 Bilgisayarların Tarihçesi - Intel İşlemciler Rekabetin, Güneydoğu Asya kaynaklı ucuzluğun ve satış politikalarının etkisi ile INTEL tipi işlemciler kullanan IBM ve uyumluları dünyada daha fazla yayılma göstermişlerdir. IBM ve uyumlular lehine bu fark ülkemizde de daha fazladır BİL Bilişim Teknolojileri 101

102 Bilgisayarların Tarihçesi - Intel İşlemciler 4004 İlk işlemci 4 bitlik. 45 komuttan oluşuyor. Hızı: 50 KIPs (Kilo-instruction per second), oysa ENIAC ın hızı 10KIPs dı. 640 byte adresleme kapasitesi vardı.eski video oyunlarında, mikroişlemci-tabanlı kontrol sistemlerinde kullanıldı BİL Bilişim Teknolojileri 102

103 Bilgisayarların Tarihçesi - Intel İşlemciler Intel in işlemcilerin devamı: bitlik veri yoluna sahiptir.1 MB adresleme kapasitesi.1981 de IBM kişisel bilgisayarlarında 8088 kullanmaya karar verdi BİL Bilişim Teknolojileri 103

104 Bilgisayarların Tarihçesi - Intel İşlemciler INTEL firması 486 işlemcilerden sonra numaraların telif haklarında problem çıktığı için yeni ürettiği işlemcilere isim vermeye başlamış ve yeni serileri PENTIUM adıyla piyasaya sürmeye başlamıştır BİL Bilişim Teknolojileri 104

105 Bilgisayarların Tarihçesi - Intel İşlemciler PENTIUM işlemciler Pentium, Pentium Pro, Pentium 2, Pentium 3 ve Pentium 4 serileri olarak üretildikten sonra günümüzde yerlerini çift çekirdeğe sahip olan DUAL CORE işlemcilere bırakmışlardır. Bugün kullanılmakta olan DUAL CORE işlemcilerde ise transistor sayısı 157 milyon olmuştur BİL Bilişim Teknolojileri 105

106 Günümüz Kişisel Bilgisayarlar Günümüzde kişisel bilgisayarlar; cebimize girecek ölçülerde küçülmüş, saniyede milyonlarca işlem yapabilen, bellek kapasiteleri milyarlarca karakterle (byte) ölçülen, gerekirse birden fazla işlemciyi paralel olarak kullanabilen trilyonlarca karakterlik veriyi saklayabilen kapasitelere ulaşmışlardır BİL Bilişim Teknolojileri 106

107 Günümüz Kişisel Bilgisayarlar Donanım ve yazılım teknolojilerinin bu denli gelişmesi sadece bilgisayarları değil onlara bağlı çalışan ve hayatımıza büyük kolaylıklar getiren dijital fotoğraf makineleri, hafıza kartları, bellek birimleri, kameralar ve dijital ses kaydedicileri gibi çevre birimlerini de vazgeçilmez hale getirmiştir BİL Bilişim Teknolojileri 107

108 BİL Bilişim Teknolojileri 108

109 Bilgisayarların Tarihçesi Jenerasyon 1. Jenerasyon 2. Jenerasyon 3. Jenerasyon 4. Jenerasyon Teknoloji Vakumlu Tüpler Transistorlar Tümleşik (Entegre) Devre (Çoklu Transistor) Mikroçipler (Microchips) (Milyonlarca Transistor) Boyut Tüm bina boyutunda olanlar Bir oda boyutunda ya da yarısı boyutunda olanlar Daha küçük İnce - Küçük BİL Bilişim Teknolojileri 109