ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Nüfus Projeksiyonları

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Nüfus Projeksiyonları"

Sanaz Koca
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ÇEV 34 Yağmursuyu ve Kanalzasyon üfus Projesyonları Yrd. oç. r. Özgür ZEYA hp://cevre.beun.edu.r/zeydan/ üfus Projesyonları Tasarımı yapılaca olan alyapı projesnn (analzasyon, yağmursuyu analları vb.), proje ömrü sonunda nüfusa da hzme vereblmes gelecee nüfus projesyonuna hyaç duyulur.

2 eçmş üfus Verler eçmş yıllara a verler TUİK (Türye İsas Kurumu) web sesnden elde edleblr arası: Adrese ayalı üfus Kayı Ssem (AKS) hps://brun.u.gov.r/medas/?n95&localer Adrese ayalı üfus Kayı Ssem

3 Aısu Toplama ve Uzalaşırma Ssemler Haında Yönemel Madde 3 b) Projeler, yerleşmn ısa (yalaşı 0 yıl), ora (yalaşı 0 yıl) ve uzun (yalaşı 35 yıl) sürede hyaçları göz önünde bulundurulara hazırlanır. c)elecee nüfus projesyonları, su ullanımlarının esp le proje rerler EK- e göre belrlenr. E: üfus ve nüfus yoğunluğu: Mevcu mar planlarından nüfus yoğunluları elde edlmeldr. Bölgenn gelecee nüfusu çn.3.. de belrlen yönemlere göre projesyonlar yapılmalıdır. Aısu Toplama ve Uzalaşırma Ssemler Haında Yönemel elecee nüfus modeller Sıfırıncı derece (arme) arış model İller Banası model Brnc derece (geomer) arış model Azalan hızlı geomer arış model ğer modeller o: Bu ders noları yönemel le uyumlu hale gerlmşr! 3

4 Sıfırıncı erece (Arme) Arış Model Arme arış modelnde, nüfusun brm zamanda arış marı sab abul edlr. üfus dey esende, nüfus sayım yılları yaay esende olma üzere geçmş yıllarda nüfus verler graflendrldğnde br doğru fade edyor veya doğruya yaınsa, nüfus arışının doğrusal olduğu abul edlr ve gelecee nüfusu ahmn eme çn arme arış model ullanılır. Buna göre nüfus arış hızı şu şelde fade edlr: d d : oralama nüfus arış hızı Sıfırıncı erece (Arme) Arış Model Ardışı sayım yıllarında nüfus verler ullanılara nüfus arış hızları şu şelde ahmn edlr: S S Oralama nüfus arış hızı, geçmş yıllarda ardışı nüfus sayımları ullanılara hesaplanan nüfus arış hızlarının arme oralaması olara ullanılmalıdır. M + ( ) 4

5 Sıfırıncı erece (Arme) Arış Model elecee nüfus (ş) Mevcu nüfus (ş) Ardışı nüfus sayım yıllarının ncs Ardışı nüfus sayım yıllarının brncs Ardışı nüfus sayım yıllarının ncsnde nüfus (ş) Ardışı nüfus sayım yıllarının brncsnde nüfus (ş) Ardışı nüfus sayım yılları arasında hesaplanan nüfus arış hızı (ş/yıl) Oralama arış hızı (ş/yıl) Projenn başladığı yıl elecee nüfusun ahmn edldğ yıl (proje nşa süres dahl) M S S Sıfırıncı erece (Arme) Arış Model - Örne Br A şehrnn 000 yılı nüfusu yılı nüfusu 4000 olara verlmşr. 00 nüfusunu arme meo le hesaplayınız. 5

6 Sıfırıncı erece (Arme) Arış Model - Örne S ( ) 300ş / (00 000) S yıı M + ( ) (00 00) 7000ş İller Banası Model İller Banası model, sab hızlı geomer arış öngören, yan nüfusun br uvve fonsyonu le fade edldğ br modeldr. eçmş yıllarda ardışı nüfus sayımlarında belrlenen nüfuslar çn, her br nüfus sayım yılında nüfusun br önce nüfusa oranı sab alıyorsa, veya bu oranlar dey esende, yıllar yaay esende olma üzere nüfus verler graflendrldğnde eğm sıfıra eş veya yaın br doğru fade edyorsa, gelecee nüfusu ahmn eme çn İller Banası model ullanılmalıdır. İller Banası modelnde nüfus arış hızı şu şelde fade edlr: d d + ln : çoğalma asayısı 6

7 İller Banası Model S S s Ardışı nüfus sayım yılları le bu yıllarda nüfuslar ullanılara hesaplanan s değerlernn arme oralaması ( s ) bulunur ve çoğalma asayısı, s değer le şu şelde hesaplanır: s < s < 3 s s 3 3 üfus arış hızı belrlenden sonra gelecee nüfus şu formülle ahmn edlr: ( ) M * + 00 İller Banası Model elecee nüfus (ş) Mevcu nüfus (ş) eçmş yıllarda nüfus verlernn sayısı Ardışı nüfus sayım yıllarının ncs Ardışı nüfus sayım yıllarının brncs Ardışı nüfus sayım yıllarının ncsnde nüfus (ş) Ardışı nüfus sayım yıllarının brncsnde nüfus (ş) Oralama çoğalma asayısı Projenn başladığı yıl elecee nüfusun ahmn edldğ yıl (proje nşa süres dahl) M n S S 7

İller Banası Meodu - Örne Zongulda l Merez lçe çn 965 le 000 yılları arasında nüfus sayımı verlern ve İller Banası Meodunu ullanara 030 yılı çn nüfus

8 İller Banası Meodu - Örne Zongulda l Merez lçe çn 965 le 000 yılları arasında nüfus sayımı verlern ve İller Banası Meodunu ullanara 030 yılı çn nüfus projesyonu yapınız. Hesaplamalar çn MS Excel ullanınız. Yıl üfus İller Banası Meodu MS Excel Çözümü 8

9 İller Banası Meodu MS Excel Çözümü C hücresne yazılan formül: KUVVET((B/B3);(A-A3))- C0 hücresne yazılan formül: ORTALAMA(C:C7) C hücresne yazılan formül: EĞER(C0<;"";EĞER(C0>3;"3";C0)) C4 hücresne yazılan formül: YUVARLA(B*KUVVET((+(C/00));(C-A));0) amsayı çıması çn yuvarlandı. Brnc erece (eomer) Arış Model eomer arış model, nüfus arış hızının nüfusa bağlı doğrusal br fonsyon olduğu abulüne dayanmaadır. Buna göre, geçmş yıllarda nüfus verler çn her ardışı sayımda nüfus arış marının mevcu nüfusa oranı sabse, gelecee nüfusu ahmn eme çn bu model ullanılmalıdır. eomer arış modelnde nüfus arış hızı şu şelde fade edlmeedr: d d : oralama nüfus arış hızı 9

10 Brnc erece (eomer) Arış Model eçmş yıllarda nüfus verler ullanılara nüfus arış hızları şu şelde ahmn edlr: ln ( ) ln( ) S S Ardışı nüfus sayım yıllarının her br çn hesaplanan nüfus arış hızlarının arme oralaması hesaplanara oralama nüfus arış hızı ( ) bulunur ve gelecee nüfus şu formülle ahmn edlr: M e ( ) M n S S Brnc erece (eomer) Arış Model elecee nüfus (ş) Mevcu nüfus (ş) eçmş yıllarda nüfus verlernn sayısı Ardışı nüfus sayım yıllarının ncs Ardışı nüfus sayım yıllarının brncs Ardışı nüfus sayım yıllarının ncsnde nüfus (ş) Ardışı nüfus sayım yıllarının brncsnde nüfus (ş) Ardışı nüfus sayımları arasında nüfus arış hızı (/yıl) Oralama arış hızı (ş/yıl) Projenn başladığı yıl elecee nüfusun ahmn edldğ yıl (proje nşa süres dahl) 0

11 Brnc erece (eomer) Arış Model - Örne Br A şehrnn 000 yılı nüfusu yılı nüfusu 4000 olara verlmşr. 00 nüfusunu geomer meo le hesaplayınız. Brnc erece (eomer) Arış Model - Örne ( ) ln( ) ln S S ln(4000) 00 ln(000) ş / yıı M e ( ) 4000 e 7447ş ( 0000)

12 Azalan Hızlı eomer Arış Model Bu model, geomer arış modelne br sınır şar onulara elde edlr. Bu sınır şar, bölgede nüfusun br doygunlu noasına ulaşacağı varsayımını germee ve nüfus arış hızı mevcu nüfusun doygunlu nüfusuna olan uzalığına oranı olara fade edlmeedr: d d oygunlu nüfusu ( ) Yönemel Ende hesabının nasıl yapılacağı belrlmemş!!! Azalan Hızlı eomer Arış Model Burada, nüfus arış hızıdır ve geçmş yıllarda nüfus verler ullanılara şu şelde ahmn edlr: 00 n n + ln üfus arış hızı belrlenden sonra gelecee nüfus şu formülle ahmn edlr: M + [ ] ( ) ( ) e + M

13 Azalan Hızlı eomer Arış Model elecee nüfus (ş) Mevcu nüfus (ş) eçmş yıllarda nüfus verlernn sayısı eçmş yıllarda ardışı nüfus sayım yılları eçmş yıllarda ardışı nüfus verler (ş) Oralama arış hızı (/yıl) Projenn başladığı yıl elecee nüfusun ahmn edldğ yıl (proje nşa süres dahl) M n d d ( ) + ( ( : nüfus arış hızı : doygunlu asayısı 0: 0 yılında nüfus : yılında nüfus : yılında nüfus Azalan Hızlı Arış Meodu : yılında nüfus (l nüfus sayımı) : gelecee nüfus ( ) ) [ e ] ) e ( ) ln veya 3

14 Azalan Hızlı eomer Arış Model - Örne Br B şehrnn 990 yılı nüfusu yılı nüfusu yılı nüfusu 0000 olara verlmşr. 00 nüfusunu Azalan Hızlı eomer Arış Model le hesaplayınız. Azalan Hızlı eomer Arış Model - Örne ln / ( ) e 39ş yıı 0.04 (0000) 4

15 5 ğer Modeller elecee nüfus, bölgede geçmş nüfus verler, ülürel ve endüsryel açıdan benzer br bölgenn nüfus verleryle arşılaırılara alaf büyüme hızı ayn edlme sureyle hesaplanablr. Bununla brle, mar planlarında nüfus yoğunluları ullanılara da gelecee nüfus ahmn yapılablr. Lojs S Eğrs Meodu Lojs S eğrs meodunu ullanablme çn olmalıdır! ) ( b e m + s ) ( m ) ( ) ( ln 0 0 b 0

16 Lojs S Eğrs Meodu 0 b, m oygunlu asayısı 0 yılında nüfus yılında nüfus yılında nüfus gelecee nüfus asayılar yıl farı Lojs S Eğrs Meodu - Örne Br B şehrnn 990 yılı nüfusu yılı nüfusu yılı nüfusu 0000 olara verlmşr. 00 nüfusunu lojs S eğrs meodu le hesaplayınız. 6

17 Lojs S Eğrs Meodu - Örne onrol edelm: doğru ( ) ş 5000 ( ) b ln 0.07 / yıı ( ) 8000 ( ) ( ) m ş 0.5 e (00 990) + Benzer Şehrlerle Karşılaşırma Meodu Şehr, endsne benzeyen daha büyü şehrlerle ıyaslanır. Coğraf yaınlı, eonom oşulların benzerlğ, ulaşım ssemlerne erşm ve benzer faörler aynı olmalıdır. 7

18 Benzer Şehrlerle Karşılaşırma Meodu Uygun Meodun Seçlmes eçmş nüfus verler le zaman sers grafğ çzlr. raf üzernde eğlm çzgler elenere ve R değerler yazılara en uygun yönemn hangs olduğuna arar verlr. 8

19 Kaynalar Aısu Toplama ve Uzalaşırma Ssemler Haında Yönemel Resm azee (Tarh: , Sayı: 9940) Sncero, A. P., Sncero,. A. (003) Physcal-Chemcal Treamen of Waer and Wasewaer, CRC Press LLC. Türdoğan, İ., Yelmezsoy, K. (004) Su erme ve Kanalzasyon Uygulamaları,. Bası, Su Vafı. 9

Benzer belgeler

Nüfus Projeksiyonları. ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon

Nüfus Projeksiyonları. ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Nüfus Projeksiyonları ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Nüfus Projeksiyonları Tasarımı yapılacak olan altyapı projesinin (kanalizasyon, yağmursuyu