Yarg tay Kararlar. yarg tay kararlar. Derleyen: Av. Ertan ren T.C. YARGITAY 9. HUKUK DA RES

Transkript

1 yarg tay kararlar Derleyen: Av. Ertan ren Yarg tay Kararlar ESAS NO: 2004/12959 KARAR NO: 2004/22023 KARAR TAR H : KARAR ÖZET : Gününde Ödenmeyen Ücretlere Faiz Uygulamas 4857 say l fl Kanununun 34.maddesinde, gününde ödenmeyen iflçi ücretlerinin bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte ödenmesi gerekti i kurala ba lanm flt r. Ancak, somut olayda Daval ya ait iflyerinde ücretlerin ödenme gününü belirleyen toplu ifl sözleflmesi ya da ifl sözleflmesi bulunmamaktad r. Bu nedenle ödenmeyen ücretler için faize hak kazanabilmek için iflverenin temerrüde düflürülmesi flartt r. Davac iflçi, tarihli ihtarname ile ücretlerini talep etmifl, daval iflverence bir gün sonra tarihinde ücretleri ödenmifltir. Davac n n fl Kanununun 24/II-e maddesi uyar nca sözleflmesini feshetti i anlafl lmaktad r Davac n n fesih yaz s nda tüm haklar n ödenmesi talep olunmufl ve ödeme için iflverene 20 günlük süre tan nm flt r. Daval iflverence bu 20 günlük süre içinde ücretler ödendi ine göre, bu aç dan da iflverenin temerrüdünden söz edilemez. Davac n n faiz iste inin reddine karar verilmelidir. DAVA: Taraflar aras ndaki k dem tazminat, fazla çal flma paras ile faiz alaca n n ödetilmesi davas n n yap lan yarg lamas sonunda; ilamda yaz l nedenlerle gerçekleflen miktar n faiziyle birlikte daval dan al narak davac ya verilmesine iliflkin hüküm süresi içinde duruflmal olarak temyizen incelenmesi daval avukat nca istenilmesi üzerine dosya incelenerek, iflin duruflmaya tabi oldu u anlafl lm fl ve duruflma için Sal günü tayin edilerek taraflara ça r ka d gönderilmiflti. Duruflma günü daval ad na kimse gelmedi. Karfl taraf ad na Avukat... geldi. Duruflmaya bafllanarak haz r bulunan avukat n sözlü aç klamas dinlendikten sonra duruflmaya son verilerek dosya incelendi, gere i konuflulup düflünüldü: KARARI: 1. Dosyadaki yaz lara toplanan delillerle karar n dayand kanuni gerektirici sebeplere göre, daval n n afla daki bendin kapsam d fl nda kalan temyiz itirazlar yerinde de ildir. 2. Davac iflçi, ifl sözleflmesinin feshinden sonra ödenmifl olan ücretleri için 4857 say l fl Kanununun 34.maddesinde öngörülen bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faizin hüküm alt na al nmas n talep etmifltir. Mahkemece, istek do rultusunda karar verilmifl, karar daval vekili temyiz etmifltir.

2 4857 say l fl Kanununun 34.maddesinde, gününde ödenmeyen iflçi ücretlerinin bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte ödenmesi gerekti i kurala ba lanm flt r. Ancak, somut olayda daval ya ait iflyerinde ücretlerin ödenme gününü belirleyen toplu ifl sözleflmesi ya da ifl sözleflmesi bulunmamaktad r. Böyle olunca, ödenmeyen ücretler için faize hak kazanabilmek için iflverenin temerrüde düflürülmesi flartt r. Davac iflçi, tarihli ihtarname ile ücretlerini talep etmifl, daval iflverence bir gün sonra tarihinde ücretleri ödenmifltir. Mahkemece, iflçi ücretlerinin en geç takip eden ay n ilk haftas nda ödenmesi gerekti i kabul edilerek, bu tarihten itibaren faiz hesaplanarak hüküm alt na al nmas hatal d r. Öte yandan, davac iflçinin ifl sözleflmesini ödenmeyen ücretleri nedeniyle an lan yasan n 24/II-e maddesi uyar nca tarihli dilekçesi ile feshetti i anlafl lmaktad r. Söz konusu fesih yaz s nda tüm haklar n da ödenmesi talep olunmufl ve ödeme için iflverene 20 günlük süre tan nm flt r. Daval iflverence bu 20 günlük süre içinde ücretler ödendi ine göre, bu aç dan da iflverenin temerrüdünden söz edilemez. Yap lan bu aç klamalara göre davac n n faiz iste inin reddine karar verilmelidir. SONUÇ: Temyiz olunan karar n yukar da yaz l sebepten BOZULMASlNA, peflin al nan temyiz harc n n istek halinde ilgiliye iadesine, gününde oybirli i ile karar verildi. ESAS NO: 2004/23670 KARAR NO: 2004/20219 KARAR TAR H : KARAR ÖZET : flletmenin, flyerinin Gereklerinden Kaynaklanan Bir Nedenle fl Sözleflmesinin Feshi Daval ya ait iflyerinin özellefltirildi i ve hisse sat fl n n gerçekleflti i, sat fl sözleflmesinde de çal flan iflçilerin ifl sözleflmelerinin feshedilece inin düzenlendi i davac ve di er çal flanlara, özellefltirme ve sat fl nedeni ile toplu ç k fl iflleminin önceden bildirildi i uyuflmazl k konusu de ildir. Özellefltirme, içeri i itibari ile ekonomik neden ve yap sal de ifliklik içermektedir. Bu olgu iflletmenin, iflyerinin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir nedendir. flverenin bu kapsamda baz iflçilerini nakle tabi tutmas geçerli olan bir nedeni ortadan kald rmaz

3 DAVA: Davac, feshin geçersizli ine ve ifle iadesine Yerel mahkeme, iste i kabul etmifltir. Hüküm süresi içinde daval avukat taraf ndan temyiz edilmifl olmakla dosya incelendi, gere i konuflulup düflünüldü: KARARI: fl sözleflmesi feshedilen davac, feshin geçerli nedenle yap lmad n belirterek feshin geçersizli ine ve ifle iadesini talep etmifltir. Daval iflveren ifl sözleflmesinin iflyerinin özellefltirme sonucu sat lmas nedeni ile yap ld n, feshin geçerli nedene dayand n savunmufltur. Mahkemece, "Daval iflveren özellefltirme nedeni ile davac iflçinin ifl sözleflmesini feshetmifltir. Baz iflçileri ise feshetmeden baflka iflletmelerine nakletmifltir. Fesih bildirimi yaz l yap lmal d r. Bu konuda imzadan imtina d fl nda belge yoktur. Fesih nedeni olarak özellefltirmeye dayan lm flt r. Bafll bafl na özellefltirme geçerli fesih nedeni de ildir. Ekonomik kriz gibi zorlay c nedenlerle ifl sözleflmelerinin feshedildi i iflverence kan tlanmam flt r. Ayr ca bir k s m iflçilerin ifl sözleflmelerinin feshedilmeden kurum içi nakle tabi tutulmas eflitlik ilkesine ayk r d r. Fesih yaz l ve kesin bir nedenle yap lmam fl, geçerli fesih nedeni kan tlanmam flt r. Bu nedenle geçersizdir." gerekçesi ile feshin geçersizli ine ve ifle iadeye karar verilmifltir. Daval ya ait iflyerinin özellefltirildi i ve hisse sat fl n n gerçekleflti i, sat fl sözleflmesinde de çal flan iflçilerin ifl sözleflmelerinin feshedilece inin düzenlendi i davac ve di er çal flanlara, özellefltirme nedeni ve sat fl nedeni ile toplu ç k fl iflleminin önceden bildirildi i uyuflmazl k konusu de ildir. Özellefltirme, içeri i itibari ile ekonomik neden ve yap sal de ifliklik içermektedir. Bu olgu iflletmenin, iflyerinin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir nedendir. flverenin bu kapsamda baz iflçilerini nakle tabi tutmas geçerli olan bir nedeni ortadan kald rmaz. Mahkemece yukardaki gerekçe ile iste in kabulü hatal d r. Davan n reddi gerekir say l Yasan n 20/3 maddesi uyar nca Dairemizce afla daki hüküm kurulmufltur. SONUÇ: Yukar da aç klanan gerekçe ile; 1. Mahkeme karar n n BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, 2. Davan n REDD NE, 3. Harç peflin al nd ndan yeniden al nmas na yer olmad na, 4. Davac n n yapm fl oldu u yarg lama giderinin üzerinde b rak lmas na, 5. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre TL ücreti vekaletin davac dan al narak davac ya verilmesine, 6. Daval n n yapt temyiz giderinin davac dan tahsili ile daval ya verilmesine, 7. Daval dan peflin al nan temyiz harc n n iste i halinde iadesine, kesin olarak tarihinde oybirli i ile karar verildi. ESAS NO: 2004/19146 KARAR NO: 2004/25836 KARAR TAR H : KARAR ÖZET : Servis Arac nda Meydana Gelen Eylem Nedeniyle flverenin fl Sözleflmesini Hakl Nedenle Feshi Davac n n mesai bitimi evine b rak lma s ras nda iflyeri servis arac nda baflka bir iflçi ile tart flmaya girdi i, karfl l kl hakaret ve darp eylemlerinin gerçekleflti i sabit olup, esasen bu olgu uyuflmazl k d fl d r say l fl Kanununun 2. maddesi gere i servis arac iflyeri organizasyonu içinde say lmaktad r. Servis arac içinde gerçeklefltirilen bu karfl l kl eylemler, iflyerinde olumsuzluklara yol açabilecek bir nitelikte olup, ifl iliflkisini etkilemektedir. Olaydan sonra darp nedeni ile rapor al narak ifle gelmeme, karfl l kl flikayetler bunun somut göstergeleridir. fl sözleflmesinin feshi için geçerli nedenler bulunmaktad r. DAVA: Davac, feshin geçersizli ine ve ifle iadesine Yerel mahkeme, iste i k smen hüküm alt na alm flt r. Hüküm süresi içinde duruflmal olarak daval avukat taraf ndan temyiz edilmifl ise de; iflin mahiyeti itibar yla duruflma isteminin reddine, incelemenin evrak üzerinde yap lmas na karar verildikten sonra dosya incelendi, gere i konuflulup düflünüldü: KARARI 4857 say l fl Kanununun 18 ve devam maddelerine ayk r olarak ifl sözleflmesinin feshedildi ini iddia eden davac, feshin mesai bitimi servis arac nda sendika seçimleri nedeni ile meydan gelen tart flma nedeni ile yap ld n, bu tart flman n iflyerini ilgilendirmedi ini, geçerli neden bulunmad n belirterek feshin geçersizli ine ve ifle iadesine karar verilmesini talep etmifltir.

4 Daval, "davac n n iflyeri servis arac nda di er bir iflçi ile kavga etti ini, kendisinin de yaraland n, hakaret ve darp eylemine kat ld n, baflka bir iflçiye sataflma nedeni ile ifl sözleflmesinin hakl olarak feshedildi ini savunmufltur. Mahkemece, "iflyerinden kaynaklanan ve iflyerinin huzurunu bozan ve iflyerinde olan bir tart flma söz konusu olmay p, davac taraf da dahil olmak üzere otelde çal flan iflçileri ifl bitiminde tafl yan servis arac nda sendikal nedenlerle, tart flma yafland, olay n iflyerinden kaynaklanan bir sebebe dayand r lmad, ifl akdinin feshinin yasal görülmedi i" gerekçesi ile feshin geçersizli ine ve davac n n ifle iadesine karar verilmifltir. flçinin, 4857 say l fl Kanununun 18 ve devam maddelerinde düzenlenen ifl güvencesi hükümlerinden yararlanabilmesi için, iflyerinde en az 30 iflçi çal flmas, iflçinin en az 6 ayl k k deminin bulunmas ve iflletmenin bütününü sevk ve idare eden veya iflyerinin bütününü sevk ve idare eden ve iflçiyi ifle alma ve iflten ç karma yetkisi bulunan iflveren vekili konumunda olmamas gerekir. fl sözleflmesi feshedilen iflçi taraf ndan, ayn kanunun 19. maddesi uyar nca, fesih bildiriminde sebep gösterilmedi i veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmad iddias ile fesih bildiriminin tebli i tarihinden itibaren bir ay içinde ifl mahkemesinde dava aç lmas gerekir. flveren fesih bildirimini yaz l olarak yapmak ve fesih sebebini aç k ve kesin bir flekilde belirtmek zorundad r. flverenin sözü edilen kanunun, 25 inci maddesinin (II) numaral bendi flartlar na uygun fesih hakk sakl olmak flart ile, hakk ndaki iddialara karfl savunmas al nmadan bir iflçinin belirsiz süreli ifl sözleflmesi, o iflçinin davran fl veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. Dosya içeri ine, toplanan delillere göre davac n n mesai bitimi evine b rak lma s ras nda iflyeri servis arac nda baflka bir iflçi ile tart flmaya girdi i, karfl l kl hakaret ve darp eylemlerinin gerçekleflti i sabit olup, esasen bu olgu uyuflmazl k d fl d r say l fl Kanununun 2. maddesinin 2 ve 3. bentlerine göre, " flverenin iflyerinde üretti i mal veya hizmet ile nitelik yönünden ba l l bulunan ve ayn yönetim alt nda örgütlenen yerler (iflyerine ba l yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, y kanma, muayene ve bak m, beden ve mesleki e itim ve avlu gibi di er eklentiler ve araçlar da iflyerinden say l r. flyeri, iflyerine ba l yerler, eklentiler ve araçlar ile oluflturulan ifl organizasyonu kapsam nda bir bütündür." Görüldü ü gibi, servis arac iflyeri organizasyonu içinde say lmaktad r. Servis arac içinde gerçeklefltirilen bu karfl l kl eylemler, iflyerinde olumsuzluklara yol açabilecek bir nitelikte olup, ifl iliflkisini etkilemektedir. Olaydan sonra darp nedeni ile rapor al narak ifle gelmeme, karfl l kl flikayetler bunun somut göstergeleridir. fl sözleflmesinin feshi için geçerli nedenler bulunmaktad r. Davan n reddi yerine yaz l flekilde kabulü hatal bulunmufltur say l fl Yasas n n 20/3 maddesi uyar nca Dairemizce afla daki flekilde karar verilmifltir. SONUÇ: Yukarda aç klanan gerekçe ile; 1. Ankara 13. fl Mahkemesinin karar n n BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, 2. Davan n REDD NE, 3. Harç peflin al nd ndan yeniden al nmas na yer olmad na, 4. Davac n n yapm fl oldu u yarg lama giderinin üzerinde b rak lmas na, daval n n yapt TL. yarg lama giderinin davac dan tahsili ile daval ya ödenmesine, 5. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre TL ücreti vekaletin davac dan al narak daval ya verilmesine, 6. Peflin al nan temyiz harc n n iste i halinde daval ya iadesine, Kesin olarak gününde oybirli i ile karar verildi. ESAS NO: 2004/5629 KARAR NO: 2004/23761 KARAR TAR H : KARAR ÖZET : Fazla Mesai Alaca 4 y ll k bir süre içinde bir kimsenin ara vermeden, haftada 15 saat fazla mesai yapt iddias mahkemenin de kabulünde oldu u gibi hayat n ola an ak fl na uygun düflmemektedir. Mahkemece hesaplanan bu alacaktan %25 oran nda indirim yap lm fl ise de, dosya içeri ine göre fazla mesai alaca n n büyük ölçüde tan k anlat mlar na dayand r lmas ayr ca hesaplaman n yap ld çal flma süresinin uzun bir süre olmas ve buna ba l olarak davac n n izin ve rapor nedeni ile çal flamad günlerin de fazla oldu u dikkate al narak, alaca n gerçek miktar n n saptanmas bak m ndan yap lacak indirimin daha fazla olmas gerekir. DAVA: Davac, fazla çal flma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil gündeliklerinin ödetilmesine 30-31

5 Yerel mahkeme, iste i k smen hüküm alt na alm flt r. Hüküm süresi içinde daval avukat taraf ndan temyiz edilmifl olmakla dosya incelendi, gere i konuflulup düflünüldü: KARARI 1. Dosyadaki yaz lara toplanan delillerle karar n dayand kanuni gerektirici sebeplere göre, daval n n afla daki bendin kapsam d fl nda kalan temyiz itirazlar yerinde de ildir. 2. Mahkemece hükme esas al nan bilirkifli raporunda davac n n tarihleri aras nda haftada 15 saat fazla mesai yapt kabul edilerek hesaplama yap lm flt r.yaklafl k 4 y ll k bir süre içinde bir kimsenin ara vermeden, haftada 15 saat fazla mesai yapt iddias mahkemenin de kabulünde oldu u gibi hayat n ola an ak fl na uygun düflmemektedir. Mahkemece hesaplanan bu alacaktan %25 oran nda indirim yap lm fl ise de, dosya içeri ine göre fazla mesai alaca n n büyük ölçüde tan k anlat mlar na dayand r lmas ayr ca hesaplaman n yap ld çal flma süresinin uzun bir süre olmas ve buna ba l olarak davac n n izin ve rapor nedeni ile çal flamad günlerin de fazla oldu u dikkate al narak, alaca n gerçek miktar n n saptanmas bak m ndan yap lacak indirimin daha fazla olmas gerekir. Dosya içeri ine ve olay n özelli ine uygun düflecek bir indirim yap lmam fl olmas hatal olup, bozmay gerektirmifltir. SONUÇ: Temyiz olunan karar n yukar da yaz l sebepten BOZULMASINA, gününde oybirli i ile karar verildi. 10. HUKUK DA RES ESAS NO: 2004/5388 KARAR NO: 2004/6223 KARAR TAR H : KARAR ÖZET : Üst Düzey Yöneticilerin Ödenmeyen Sigorta Primlerinden Sorumlulu u Sigorta primlerini süresinde tahakkuk ve tediye etmeyen üst düzey yöneticilerin sorumlulu unun "hakl sebep olmaks z n" ödememe hali ile s n rl tutulmufl bulunmas na ve davac n n flirket yönetim kurulu üyeli inden istifas n n kanunda yer alan "hakl sebep" kavram içinde kabul edilmesi gerekti ine göre, davac n n istifa tarihinden sonraki dönemde tahakkuk eden prim borcu ile eklentilerinden sorumlu olamayaca gözetilmeden, 2000/ /l aylar aras ndaki döneme iliflkin prim borcu ve eklentilerinin tümünden sorumluluk yönünde yaz l flekilde karar verilmifl olmas usul ve yasaya ayk r olup bozma nedenidir. DAVA: Ödeme emrinin iptali davas n n yap lan yarg lamas sonunda; ilâmda yaz l nedenlerle davan n reddine iliflkin hükmün süresi içinde duruflmal olarak temyizen incelenmesi davac Avukat nca istenilmesi üzerine, dosya incelenerek, iflin duruflmaya tâbi oldu u anlafl lm fl ve duruflma için Sal günü tâyin edilerek taraflara ça r ka d gönderilmifltir. Duruflma günü davac asil... ile karfl taraf ad na Av... geldiler. Duruflmaya baflland. Haz r bulunan Avukatlar n ve davac asilin sözlü aç klamalar dinlendikten sonra duruflmaya son verilerek ayn gün Tetkik Hâkimi... taraf ndan düzenlenen raporla dosyadaki ka tlar okunduktan sonra iflin gere i düflünüldü ve afla daki karar tespit edildi. KARARI: Davac n n... Tar m San. Ve Tic. Anonim fiirketi'nin hukuki ifllerden sorumlu, B grubu birinci derecede imzayla yetkili Yönetim Kurulu üyeli inden Beyo lu 38. Noterli ince düzenlenen tarih, 2738 say l bildirimle istifa etti i ve bildirimin an lan flirkete tarihinde tebli edildi i ve yerine yeni yönetim kurulu üyesi atand ; her ne kadar Türk Ticaret Kanunu'nun 323. maddesi flirketi temsile yetkili kimselerin ticaret siciline tescilini öngörmekte ise de, 506 say l Kanunun 80. maddesinin özel nitelikte yasal düzenleme getirmifl olmas na, an lan maddedeki sigorta primlerini süresinde tahakkuk ve tediye etmeyen üst düzey yöneticilerin sorumlulu unun "hakl sebep olmaks z n" ödememe hali ile s n rl tutulmufl bulunmas na ve davac n n flirket yönetim kurulu üyeli inden istifas n n kanunda yer alan "hakl sebep" kavram içinde kabul edilmesi gerekti ine göre davac n n istifa tarihinden sonraki dönemde tahakkuk eden prim borcu ile eklentilerinden sorumlu olamayaca gözetilmeden, 2000/ /l aylar aras ndaki döneme iliflkin prim borcu ve eklentilerinin tümünden sorumluluk yönünde yaz l flekilde karar verilmifl olmas usul ve yasaya ayk r olup bozma nedenidir. O halde davac vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazlar kabul edilmeli ve hüküm bozulmal d r. SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukar da aç klanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harc n n istek hâlinde ilgiliye iadesine, gününde oybirli iyle karar verildi.