ÇOK YÖNLÜ KULLANıM ĠÇIN HAVZA YÖNETIMI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇOK YÖNLÜ KULLANıM ĠÇIN HAVZA YÖNETIMI"

Transkript

1 ÇOK YÖNLÜ KULLANıM ĠÇIN HAVZA YÖNETIMI

2 DOĞAL KAYNAKLARLA ĠLGĠLĠ DEĞĠġIK SORUNLARıN ÇÖZÜMÜNDE HAVZA YÖNETĠMĠNĠN ROLÜ (1) Sorun Alternatif çözümler Havza amanejmanı ile ilişkisi Baraj depolaması ve su taşımacılığı Baraja giden sediment miktarını en düşük düzeyde tutmak ve havza alanında bitki örtüsü oluşturmak Su yetersizliği Bitki örtüsünü iyileştirme, evapotranspirasyonu azalma Derin köklü bitkileri sığ köklülere ve iğne yapraklıları yapraklılara dönüştürmek, erozyonu önlemek için bitki örtüsünü korumak Kar birikimini sağlayıcı veya arttırıcı mekanik ve bitkisel tesisler yapma Kar birikimine yardımcı olacak ve intersepsiyonu arttıracak orman içi açıklıklar ve koruyucu rüzgar şeritleri oluşturmak

3 DOĞAL KAYNAKLARLA ĠLGILI DEĞIġIK SORUNLARıN ÇÖZÜMÜNDE HAVZA YÖNETIMININ ROLÜ (2) Sorun Alternatif çözümler Havza amanejmanı ile ilişkisi Taşkın Baraj depolaması Sedde, kanal vs. yapımı Taşkına uğrayan alanların yönetimi Bozulmuş ve çıplaklaşmış alanları bitkilendirme Baraja giden sediment miktarını en düşük düzeyde tutmak, havza alanında bitki örtüsü tesis etmek ve devamlılığını sağlamak Mansaptaki kanallara sediment girişini en düşük düzeyde tutmak İnsan faaliyetlerini en düşük düzeyde tutmak için taşkına uygun alanları zonlara ayırarak kanal erozyonunu en düşük düzeye indirmek Uygun bitki örtüsünü getirmek ve yönetmek

4 DOĞAL KAYNAKLARLA ĠLGILI DEĞIġIK SORUNLARıN ÇÖZÜMÜNDE HAVZA YÖNETIMININ ROLÜ (3) Sorun Alternatif çözümler Havza amanejmanı ile ilişkisi Enerji Yetersizliği Yakıt için odun kullanma Hızlı gelişen türler yetiştirmek, alanının verimliliğini sürdürmek, erozyonu en düşük düzeyde tutmak Hidroelektrik santraller yapma Baraj ve derelere giden sediment miktarını en düşük seviyede tutmak, su verimini devamlı kılmak

5 DOĞAL KAYNAKLARLA ĠLGILI DEĞIġIK SORUNLARıN ÇÖZÜMÜNDE HAVZA YÖNETIMININ ROLÜ (4) Sorun Alternatif çözümler Havza amanejmanı ile ilişkisi Gıda Yetersizliği Tarımsal ormancılığı geliştirme Ürün ekimini arttırma Hayvancılığı geliştirme Yetişme ortamının verimliliğini devamlı kılmak, erozyonu en düşük düzeyde tutmak, toprak ve iklim koşullarına uygun ürünler yetiştirmek Yamaç ve erozyona hassas alanları stabil duruma getirmek, teras yapmak, eşyükselti eğrilerine paralel toprak işlemek, şerit ekimi ve rotasyon Devamlı ürün ve verimlilik için otlatma sistemleri geliştirmek Havza dışından gıda temini Ekonomik girdi sağlayacak kağıt odunu, tomruk ve yaban hayvanı ürünleri için orman kaynaklarını geliştirmek

6 DOĞAL KAYNAKLARLA ĠLGILI DEĞIġIK SORUNLARıN ÇÖZÜMÜNDE HAVZA YÖNETIMININ ROLÜ (5) Sorun Alternatif çözümler Havza amanejmanı ile ilişkisi Çıplaklaşmış arazide erozyon ve sedimentasyon Erozyon kontrol yapıları Eşyükselti eğrilerine paralel teras yapmak Bitkilendirme Bitkilendirme ve yönetimi suretiyle kontrol yapılarının fonksiyonunun devamlılığını sağlamak Bitkilendirme, malçlama, yamaçların stabilizasyonu ve arazi kullanım ilkeleri tesis etmek Arazi ıslah oluncaya kadar bitki örtüsü tesis etmek, korumak ve yönetmek

7 DOĞAL KAYNAKLARLA ĠLGILI DEĞIġIK SORUNLARıN ÇÖZÜMÜNDE HAVZA YÖNETIMININ ROLÜ (6) Sorun Alternatif çözümler Havza amanejmanı ile ilişkisi Çığ tehlikesinin olması Mekanik çığ kontrol yapıları tesisi Ağaçlandırma yapmak suretiyle biyolojik çığ engelleri meydana getirmek

8 DOĞAL KAYNAKLARLA ĠLGILI DEĞIġIK SORUNLARıN ÇÖZÜMÜNDE HAVZA YÖNETIMININ ROLÜ (7) Sorun Alternatif çözümler Havza amanejmanı ile ilişkisi Kuyu ve kaynaklardan su sağlanması Taban suyunu kirletmeden korumak İçme suyu kalitesinde bozulma Su arıtma işlemleri Suyu orman veya ıslak alanlardan geçirerek filtre etmek

9 DOĞAL KAYNAKLARLA ĠLGILI DEĞIġIK SORUNLARıN ÇÖZÜMÜNDE HAVZA YÖNETIMININ ROLÜ (8) Sorun Alternatif çözümler Havza amanejmanı ile ilişkisi Akarsuların kirlenmesi, su ürünlerinin azalması Derelere gelen kirleticilerin kontrolü Atık suların arıtılması Dereler boyunca tampon şeritleri oluşturmak, havzadaki bitki örtünü korumak, dere boyu bitki alanları için uygun kullanım ilkeleri belirlemek Ormanları ve ıslak alanları atık su için ikinci bir işlem tesisi olarak kullanmak

10 BIR HAVZANıN TANıTıMı IÇIN KULLANıLAN ANIMASYON GÖSTERISI

11 Gully Watershed Lakes Farming Family Climate Livestock Hunting Riparian & Fishing & Streambank Recreation Reservoirs Operations Considerations &Wetlands Erosion

12 Where do the Pollutants Come From? Pollutant Loading Assessment Point for TMDL s

13 AGNPS Watershed Evaluation Tool AnnAGNPS FIELDS (RUSLE) Lake Models LAKES WEATHER GEM RIPARIAN REMM ZONES CHANNEL CCHE1D & EVOLUTION CONCEPTS SIDO, SNTEMP, STREAM HABITAT etc.

14

15 HAVZA KARAKTERISTIKLERI

16 HAVZA BÜYÜKLÜK SıNıFLARı 1 - Küçük havzalar <1 km² 2 - Orta büyüklükte havzalar 1-10 km² 3 - Büyük havzalar km² 4 - Çok büyük havzalar >100 km²

17 BIR HAVZANıN BÖLÜMLERI 1- Su toplama bölgesi 2- ÇıkıĢ noktası 3- Boğaz bölgesi 4- Birikinti konisi

18 Topoğrafik Karakteristikler Akarsu ve Drenaj Ağı Karakteristikleri

19 HAVZANıN FIZYOGRAFIK ÖZELLIKLERI Bir yağıģ havzasında yer alan derelerin akım durumunu etkileyen fizyografik karakteristikler; toprak özellikleri ve arazi kullanım Ģekilleri yanında, havzanın büyüklüğü, ortalama yüksekliği, ortalama eğimi, genel bakısı, drenaj durumu ve derelerin çatallanma oranı gibi etkenlerden oluģmaktadır. Bir yağıģ havzasını oluģturan fiziksel özellikler, barajda depo edilecek suyun miktarı ve kalitesi üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğundan, havzanın bu özelliklerinin belirlenmesi gerekmektedir.

20 BAKı DURUMU Bakı Grubu (ha) (%) Kuzey Doğu Güney Batı Toplam

21 HAVZANıN ġekli Havzasının Ģeklini tanımlamak için; - Form faktörü, - Dairesellik oranı - UzunlaĢma oranı formülleri kullanılır.

22

23 Form Faktörü F= b / L formülü ile hesaplanmıģtır. b= havzanın ortalama geniģliği (km) L= havza uzunluğu (km)

24 Bu amaçla havzanın ortalama geniģliğini bulmak için; b= A/L formülü kullanılmıģtır. F= Form faktörü (boyutsuz) b= havzanın ortalama geniģliği (km) L= havza uzunluğu (km) A=havza alanı (km²)

25 DAIRESELLIK ORANı Havza alanının çevresi, havzanın çevre uzunluğuna eģit olan bir dairenin alanına bölünmesiyle elde edilir. Rc= Ah/Ad formülü kullanılır. Rc= Dairesellik oranı (boyutsuz) Ah= Havzanın alanı (km²) Ad= Çevresi, havzanın çevre uzunluğuna eģit olan dairenin alanı (km²)

26 UZUNLAġMA ORANı Havza Ģeklinin dar veya geniģ olduğunu gösteren orantıdır. Havza alanına eģit alana sahip bir dairenin yarıçapının, havzanın maksimum uzunluğuna bölünmesiyle elde edilir. Uo= Ar / L formülü ile hesaplanır. Uo = UzunlaĢma oranı (boyutsuz) Ar = Havzanın alanına eģit alana sahip dairenin yarıçapı (km). L = Havzanın maximum uzunluğu (km)

27 HAVZANıN DRENAJ DURUMU Bir havzanın drenaj durumu, o havzadaki doğal drenaj kanallarını oluģturan ana mecra ve ona bağlı bulunan çok çeģitli ve değiģik derecelerdeki yan kolların veya derelerin havzaya düģen yağıģ sularını boģaltabilme yeteneği veya kapasitesi olarak tanımlanmaktadır.

28 BIR HAVZANıN DRENAJ DURUMUNU IFADE EDEBILMEK AMACıYLA BAZı YÖNTEMLER GELIġTIRILMIġTIR Bunlar; Dere sayısı Dere uzunluğu Dere sıklığı Drenaj yoğunluğu ÇatallaĢma oranı olarak ifade edilen yöntemlerdir.

29 DERE SıKLıĞı Bir havzadaki birim alana düģen dere sayısını ifade eder. Buna göre dere sıklığı; (Ds) = Ns / A (adet/km²) eģitliği ile ifade edilmektedir.

30 DRENAJ YOĞUNLUĞU Drenaj yoğunluğu; havzada bulunan bütün derelerin toplam uzunluğunun havzanın alanına bölünmesiyle elde edilir. Dy = Σ L / A Dy : drenaj yoğunluğu Σ L : havzada bulunan bütün derelerin toplam uzunluğu (km) A : havzanın alanı (km²)

31 ÇATALLANMA ORANı Çatallanma oranı drenaj sistemindeki çatallanmayı ifade eden bir katsayıdır Çatallanma oranı; (Rb) = Nu / Nu+1 (boyutsuz) formülü ile ifade edilmektedir. Burada; Nu = u dereceden dere sayısı Nu+1 = u+1 dere sayısıdır

32

33 ORTALAMA YÜKSELTI ĥ = Σ (a.h) / A formülü ile hesaplanır. Burada; ĥ = Havzanın ortalama yüksekliği (km) a = Ġki eģyükselti eğrisi arasında kalan alan (km²) h = Ġki eģyükselti eğrisi arasındaki ortalama yüksekliği (km) A= Havza alanını (km²) ifade etmektedir.

34 HAVZA ALANı (BÜYÜKLÜĞÜ) Yıllık ortalama su verimi eģitliği Qo = αpoa α = AkıĢ katsayısı Po = Havzada uzun yıllara ait ort. yıllık yağıģ yüksekliği (m) A = ÇıkıĢ noktasının memba tarafında kalan havza alanı (m²)

35 ALAN -YÜKSEKLIK DAĞıLıMı Hipsometrik eğri Bir yağıģ havzasının yüksekliği ve değiģik yükseltilerdeki alan dağılımını değerlendirmede kullanılır

36 BIR HAVZAYA AIT HIPSOMETRIK EĞRI VERILERI Eş Yükselti Eğrisi Yüksekliği(m) Ortalama Yükselti (m) Eş Yükselti Eğrileri Arasındaki Alan (ha) Toplam Alan (%) Eklemeli Yüzde (%)

37 Yükselti kademeleri (m) HIPSOMETRIK EĞRI Farklı yükselti kademeleri üzerinde kalan alanların yüzdesi (%)

38 DERE AKıMı Akım: Dere ve akarsu yataklarındaki su akımıdır. YağıĢları izleyen devrede, arazinin yüzeyinde oluģan su akıģına yüzeysel akıģ, toprağa sızan ve gözenekli toprak kütlesi içerisine eğim yönünde olan akıģa yüzeyaltı akıģı denir. Derelerdeki akımlar genellikle, yüzeysel ve yüzeyaltı akıģlarla ve taban suyu akıģları (yer altı suları akıģları) ile beslenir.

39 YıLLıK SU VERIMI Bir derenin yağıģ havzasını terk ettiği noktada yapılan ölçmelere göre bir yılda geçen toplam su miktarına o yağıģ havzasının yıllık su verimi denir. Su verimi m³ olarak ifade edilir ve genellikle uzun yılların ortalaması olarak alınır.

40 DEBI YA DA SARFIYAT Bir derenin belli bir yerindeki kesitinden birim zaman içerisinde geçen su miktarına, o derenin sarfiyatı ya da debisi denir. Debi ya da sarfiyat m³/sn veya lt/sn

41 BIRIM YÜZEY AKıġ DEBISI Birim zaman içinde yağıģ havzasının birim yüzeyinden oluģan suyun miktarıdır. Ya da bir yağıģ havzasında her km² den saniyede oluģan akıģ suyunun (m³) olarak miktarıdır. Derenin debisinin (m³/sn), yağıģ havzasının (km²) cinsinden alanına bölünmesiyle elde edilir.

42 AKıMıN DERINLIK OLARAK HESABı Dm= x Td x Q/ x A (m) Dcm = (86400 x Td x Q/ XA) x 100 (cm) veya Dcm = 864 x Td x Q/A (cm) Burada D cm veya Dm = Td gün içinde akan suyu m veya cm olarak derinliği Td= akımın sürdüğü gün sayısı Q= ortalama akım debisi = m³/sn A=yağıĢ havzasının alanı (ha) dır.

43 DERELERDE AKıMı BESLEYEN KAYNAKLAR Doğrudan doğruya derenin veya kollarının yataklarında akan suyun üzerine düģen yağıģlar Yüzeysel ve yüzeyaltı akıģlarla dere yataklarına ulaģan sular Ġnfiltrasyonla toprağa ve oradan perkolasyonla tabana suyuna ulaģarak günler, haftalar hatta daha uzun süreler sonunda derelere ulaģan taban suyu akıģı

44 HAVZA SÜREÇLERI

45 Türkiye drenaj alanları bakımından 26 büyük havzaya ayrılmıģtır

46 AKıġ KATSAYıSı YağıĢların bölgelere göre yıllık ortalaması Akdeniz Bölgesi Doğu Anadolu Bölgesi Ġç Anadolu Bölgesi Karadeniz Bölgesi Marmara Bölgesi Ege Bölgesi Güney Doğu Anadolu Bölgesi mm mm mm mm mm mm mm

47 TÜRKIYE IÇIN AKıġ KATSAYıSı AkıĢ Katsayısı =Belli bir alanda akıģa geçen su miktarı (mm) O alana düģen ortalama yağıģ (mm) Yıllık ortalama yağıģ = mm milyar m³ AkıĢ haline geçen kısmı = mm milyar m³ AkıĢ katsayısı = / = 0.37

48 Evapotranspirasyon %63-akıĢa dönüģmemektedir AkıĢa dönüģen su potansiyeli %37-müdahale olmadığı taktirde akıp gitmekte ya da denize dökülmekte (veya göl ve bataklıklarda son bulmaktadır) Çoruh, Arpaçay, Aras-Rusya Sarısu-Ġran Dicle- Irak Fırat Suriye, Irak

49 AKARSULARıMıZDA SU POTANSIYELI KomĢu ülkelerin su ihtiyacının karģılanması Deniz sularının iç kısımlara akıģının önlenmesi Sudaki yaģamın korunması Su kirliliğinin kontrol alına alınması Enerji üretimi Nehirlerde ulaģım olanağı sağlanabilmesi için Akarsu yataklarına verilmesi gerekmektedir.

50 Kullanılmayacak sular 91 milyar m³ / yılda Akarsularımızdan üretilebilecek su 95 milyar m³ / yılda Bunun için 683 adet baraj yapımı gerekmektedir. Bu barajlar yapılıp akarsularımız düzenlendiği takdirde;

51 Sulanabilen arazi ha Arazinin taģkından korunması ha Arazinin kurutulması ha Ġçme suyu m³ Bütün bu tahminler, Türkiye nin su ihtiyacının karģılanmasında yukarı havzaların kullanımı bakımından Havza Yönetiminın hidrolojik yönden taģıdığı önemi ortaya koymaktadır.

52 HIDROLOJIK DEVRE (SU DÖNGÜSÜ) Atmosferdeki su buharının belirli koģullarda yoğunlaģarak yağıģların ve yağıģ sularının çeģitli aģamalar sonucu tekrar buharlaģarak atmosfere dönüģü Hidrolojik Devre olarak adlandırılmaktadır

53 OKYANUSLARDA DEPOLANAN SU: OKYANUSLARDAKI TUZLU SU VARLıĞı VE KARASAL KESIMDEKI DENIZLERDEKI SU BIR SU DEPOSU OLARAK OKYANUS

54 Contribution by Golbarg Farbood grade seven student at St Maria Goretti School in Inglewood, Australia

55

56 Su döngüsünün çok karmaģık olduğunu düģünülse de değildir. Su döngüsünün çok önemli olmasının baģlıca nedeni ise yaģayan her canlının suya ihtiyaç duymasıdır.

57 Su sürekli hareket halindedir. Kar ve yağmur olarak yağar. Yağmur ve eriyen kar nehir ve göllerden bazen de çağlayanlar halinde yüksek kesimlerden aģağı kesimlere akar. Bu sular en sonunda okyanuslara akar. BuharlaĢma sırasında, sıvı haldeki su gaz haline dönüģür ve okyanus ve göllerden atmosfere dönerek atmosferdeki bulutları oluģturur.

58 Yeryüzündeki su sınırlı bir miktara sahiptir. Bu su bir döngü içerisinde dolaģımı sağlar. Bu dolaģım SU Döngüsü dür. Bu döngü 4 ana bölümden oluģur: buharlaģma yoğunlaģma yağıģ toplanma

59

60 BuharlaĢma (evaporasyon): Su yüzeylerinden (nehir, göl, deniz, okyanus) buharlaģan suyun atmosfere dönmesidir. Transpirasyon esas olarak evaporasyonla aynı anlamdadır. Aradaki fark suyun nehir, deniz ya da okyanusların yüzeyinden değil, bitkilerin yüzeyinden buharlaģması olayıdır..

61 YoğunlaĢma: Atmosferdeki su buharı soğur ve oluģan bulutlar içerisinde sıvı hale dönüģür. Bu olay yoğunlaģma olarak adlandırılır.

62 YağıĢ: YağıĢ oluģumu, yoğunlaģan suyun artık havada tutulamamasıdır. Bulutlar ağırlaģır ve bulutlar içerisindeki su; dolu, çiğ, kar ya da yağmur olarak yeryüzüne düģer.

63 Toplanma: When water falls back to earth like in precipitation, it may fall back in to oceans, or rivers or it may end up on land. When it ends up on land, it will soak into the earth and become part of the ground water that plants and animals drink or it may run over the soil and collect in the oceans or rivers where the cycle starts all over again!

64 Insanlar suyu hayatta kalabilmek için ve diğer farklı amaçlarla kullanmaktadır. Suyun döngüsü olmasaydı muhtemelen hayatta kalınamazdı. Sonuç olarak, her açıdan su döngüsünün olması gerekmektedir.

65 Did you know that the water cycle is also known as the hydraulic cycle? Did you know there is about the same amount of water now than there was when the dinosaurs were around? Did you know only about 3% of the Earth s water is fresh, and most of it is in glaciers and ice caps which leaves only about 1% for humans and animals? Did you know that around 70% of the Earth is water and that 97% of that water comes from the sea?

66

67

68

69

70

71

YAGIŞ-AKIŞ SÜREÇLERİ

YAGIŞ-AKIŞ SÜREÇLERİ YAGIŞ-AKIŞ SÜREÇLERİ HİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü) Yer kürenin atmosfer, kara ve su olmak üzere üç ayrı bölümünde su, gaz durumdan sıvı veya katı duruma ya da katı veya sıvı durumdan gaz durumuna dönüşerek

Detaylı

T.C. BALIKESĠR ÜNĠVERSĠTESĠ FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETĠMĠ DERSĠ. Dr. ġevki DANACIOĞLU

T.C. BALIKESĠR ÜNĠVERSĠTESĠ FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETĠMĠ DERSĠ. Dr. ġevki DANACIOĞLU T.C. BALIKESĠR ÜNĠVERSĠTESĠ FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETĠMĠ DERSĠ Dr. ġevki DANACIOĞLU Dersin içeriği Havza ve havza yönetimi tanımı, tarihsel gelişimi ve coğrafya bilimiyle ilişkisi

Detaylı

Türkiye nin Yüzey Suyu Kaynakları (Nehirler, Göller, Barajlar) Usul (2008)

Türkiye nin Yüzey Suyu Kaynakları (Nehirler, Göller, Barajlar) Usul (2008) Türkiye nin Yüzey Suyu Kaynakları (Nehirler, Göller, Barajlar) Türkiye Su Havzaları geodata.ormansu.gov.tr Türkiye havzaları Yıllık ortalama akış Ortalama yıllık verim Yağış alanı Nehir Havzası Adı (km²)

Detaylı

Doğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri

Doğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri Okyanuslar ve denizler dışında kalan ve karaların üzerinde hem yüzeyde hem de yüzey altında bulunan su kaynaklarıdır. Doğal Su Ekosistemleri Akarsular Göller Yer altı su kaynakları Bataklıklar Buzullar

Detaylı

HİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü)

HİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü) HAVZA SÜREÇLERİ HİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü) Yer kürenin atmosfer, kara ve su olmak üzere üç ayrı bölümünde su, gaz durumdan sıvı veya katı duruma ya da katı veya sıvı durumdan gaz durumuna dönüşerek

Detaylı

Su Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi

Su Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi Su Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Su, tüm canlılar için bir ihtiyaçtır. Su Kaynaklarının

Detaylı

PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK

PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK Toprak yüzüne gelmiş olan suyun, toprak içine girme olayına ve hareketine denir. Ölçü birimi mm-yağış tır. Doygunluk tabakası. Toprağın yüzündeki

Detaylı

HİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Akış ve süzülme. 3.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT

HİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Akış ve süzülme. 3.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT HİDROJEOLOJİ 3.Hafta Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Akış ve süzülme Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-terleme Yağış Yüzeysel akış Yeraltına süzülme ve

Detaylı

Hidroloji: u Üretim/Koruma Fonksiyonu

Hidroloji: u Üretim/Koruma Fonksiyonu Hidroloji: u Üretim/Koruma Fonksiyonu Ormanların yağışlardan yararlanmayı artırma, su ekonomisini düzenleme ve sürekliliğini sağlama, su taşkınlarını önleme, dere, nehir, bent, baraj, su kanalı ve benzeri

Detaylı

HİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN

HİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN HİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN 1-1 YARDIMCI DERS KİTAPLARI VE KAYNAKLAR Kitap Adı Yazarı Yayınevi ve Yılı 1 Hidroloji Mehmetçik Bayazıt İTÜ Matbaası, 1995 2 Hidroloji Uygulamaları Mehmetçik Bayazıt Zekai

Detaylı

Yüzeysel Akış. Giriş 21.04.2012

Yüzeysel Akış. Giriş 21.04.2012 Yüzeysel Akış Giriş Bir akarsu kesitinde belirli bir zaman dilimi içerisinde geçen su parçacıklarının hareket doğrultusunda birçok kesitten geçerek, yol alarak ilerlemesi ve bir noktaya ulaşması süresince

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

YUKARI HAVZA SEL KONTROLU EYLEM PLANI VE UYGULAMALARI

YUKARI HAVZA SEL KONTROLU EYLEM PLANI VE UYGULAMALARI YUKARI HAVZA SEL KONTROLU EYLEM PLANI VE UYGULAMALARI SEL NEDİR? Sel; Şiddetli yağışların ardından yan derelerden gelen ve fazla miktarda katı ve iri materyal içeren büyük su kitlesidir. Isparta-Senirkent,

Detaylı

ÇAKÜ Orman Fakültesi, Havza Yönetimi ABD 1

ÇAKÜ Orman Fakültesi, Havza Yönetimi ABD 1 UYMANIZ GEREKEN ZORUNLULUKLAR HİDROLOJİ DR. SEMİH EDİŞ UYMANIZ GEREKEN ZORUNLULUKLAR NEDEN BU DERSTEYİZ? Orman Mühendisi adayı olarak çevre konusunda bilgi sahibi olmak Merak etmek Mezun olmak için gerekli

Detaylı

SULAMA VE ÇEVRE. Küresel Su Bütçesi. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com. Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ

SULAMA VE ÇEVRE. Küresel Su Bütçesi. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com. Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ Sulama? Çevre? SULAMA VE ÇEVRE Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ SULAMA: Bitkinin gereksinimi olan ancak doğal yağışlarla karşılanamayan suyun toprağa yapay yollarla verilmesidir ÇEVRE: En kısa tanımıyla

Detaylı

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden

Detaylı

İşletme Amaçları ve Koruma Hedefleri Ormancılığın ve orman işletmesinin en önemli görevi, toplumun orman ürün ve hizmetlerine olan ihtiyacını karşılamak olduğundan, işletmenin amaç veya hedeflerini saptaya

Detaylı

İşletme Amaçları ve Koruma Hedefleri Ormancılığın ve orman işletmesinin en önemli görevi, toplumun orman ürün ve hizmetlerine olan ihtiyacını karşılamak olduğundan, işletmenin amaç veya hedeflerini saptaya

Detaylı

1. DOĞAL ÜZERİNDEKİ ETKİLER. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com

1. DOĞAL ÜZERİNDEKİ ETKİLER. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ Doğal Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Biyolojik ve Ekolojik Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Sosyoekonomik Etkiler Sağlık Etkileri 1. DOĞAL KAYNAKLAR ÜZERİNDEKİ

Detaylı

LAND DEGRADATİON. Hanifi AVCI AGM Genel Müdür Yardımcısı

LAND DEGRADATİON. Hanifi AVCI AGM Genel Müdür Yardımcısı ARAZİ BOZULUMU LAND DEGRADATİON Hanifi AVCI AGM Genel Müdür Yardımcısı LAND DEGRADATİON ( ARAZİ BOZULUMU) SOİL DEGRADATİON (TOPRAK BOZULUMU) DESERTİFİCATİON (ÇÖLLEŞME) Arazi Bozulumu Nedir - Su ve rüzgar

Detaylı

Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su

Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su döngüsü denir. Su döngüsünü harekete geçiren güneş, okyanuslardaki

Detaylı

BÖLÜM-1 HİDROLOJİNİN TANIMI VE ÖNEMİ

BÖLÜM-1 HİDROLOJİNİN TANIMI VE ÖNEMİ BÖLÜM-1 HİDROLOJİNİN TANIMI VE ÖNEMİ 1.1 GİRİŞ Hidrolojinin kelime anlamı su bilimi olup böyle bir bilime ihtiyaç duyulması suyun doğadaki bütün canlıların yaşamını devam ettirebilmesi için gereken çok

Detaylı

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi 2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik

Detaylı

22.03.2012. Tuzlu Sular (% 97,2) Tatlı Sular (% 2,7) Buzullar (% 77) Yer altı Suları (% 22) Nehirler, Göller (% 1)

22.03.2012. Tuzlu Sular (% 97,2) Tatlı Sular (% 2,7) Buzullar (% 77) Yer altı Suları (% 22) Nehirler, Göller (% 1) Yer altı Suyu Yeraltı Suyu Hidrolojisi Giriş Hidrolojik Çevrim Enerji Denklemleri Darcy Kanunu Akifer Karakteristikleri Akım Denklemleri Akım Ağları Kuyular Yeraltısuyu Modellemesi 1 Su, tüm canlılar için

Detaylı

SU YAPILARI. 2.Hafta. Genel Tanımlar

SU YAPILARI. 2.Hafta. Genel Tanımlar SU YAPILARI 2.Hafta Genel Tanımlar Havzalar-Genel özellikleri Akım nedir? ve Akım ölçümü Akım verilerinin değerlendirilmesi Akarsularda katı madde hareketi Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr

Detaylı

SU YAPILARI. 2.Hafta. Genel Tanımlar

SU YAPILARI. 2.Hafta. Genel Tanımlar SU YAPILARI 2.Hafta Genel Tanımlar Havzalar-Genel özellikleri Akım nedir? ve Akım ölçümü Akım verilerinin değerlendirilmesi Akarsularda katı madde hareketi Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr

Detaylı

SU HALDEN HALE G İ RER

SU HALDEN HALE G İ RER SU HALDEN HALE GİRER Doğada Su Döngüsü Enerji Kaynağı Güneş Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine

Detaylı

HİDROLOJİ DERS NOTLARI

HİDROLOJİ DERS NOTLARI Balıkesir Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü umutokkan@balikesir.edu.tr HİDROLOJİ DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Umut OKKAN Hidrolik Anabilim Dalı Ders Kapsamında Yararlanılabilecek Bazı Kaynaklar Balıkesir

Detaylı

Su Yapıları II. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü

Su Yapıları II. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü Su Yapıları II Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Su, tüm canlılar için bir ihtiyaçtır. 1 Dünya Su Kaynakları Tuzlu Sular; 97,20%

Detaylı

Havza. Yağış. Havza. sınırı. Havza. alanı. Akarsu ağı. Akış Havzanın çıkış noktası (havzanın mansabı) Çıkış akımı

Havza. Yağış. Havza. sınırı. Havza. alanı. Akarsu ağı. Akış Havzanın çıkış noktası (havzanın mansabı) Çıkış akımı Yağış Havza Havza sınırı Havza alanı Akarsu ağı Akış Havzanın çıkış noktası (havzanın mansabı) Çıkış akımı Havza ve alt havza Türkiye nin 25 (27?) Havzası - Meriç Havzası (01) - Müteferrik Marmara Suları

Detaylı

Tablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3

Tablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3 Dünyadaki toplam su miktarı 1,4 milyar km3 tür. Bu suyun % 97'si denizlerde ve okyanuslardaki tuzlu sulardan oluşmaktadır. Geriye kalan yalnızca % 2'si tatlı su kaynağı olup çeşitli amaçlar için kullanılabilir

Detaylı

SERİ B CİLT 54 SAYı 1 2004. İSTANBUL ÜNİvERSİTESİ. ORMAN FAKULTESı DERGISI F.1

SERİ B CİLT 54 SAYı 1 2004. İSTANBUL ÜNİvERSİTESİ. ORMAN FAKULTESı DERGISI F.1 SERİ B CİLT 54 SAYı 1 2004 İSTANBUL ÜNİvERSİTESİ ORMAN FAKULTESı.. DERGISI F.1 HAVZA AMENAJMANıNIN GELİşİMİ VE DOGAL KA YNAK SORUNLARıYLA İLİşKİsP) Y. Doç. Dr. Ferhat GÖKBULAKl) Kısa Özet Yağış havzasını

Detaylı

DOĞAL KAYNAKLARIN SINIFLANDIRILMASI

DOĞAL KAYNAKLARIN SINIFLANDIRILMASI DOĞAL KAYNAKLARIN SINIFLANDIRILMASI 1. TÜKENMEYEN DOĞAL KAYNAKLAR (Güneş Enerjisi, Rüzgarlar ve Okyanuslar vb.) 2. TÜKENEBİLEN DOĞAL KAYNAKLAR 2.1. Yenilenebilen Doğal Kaynaklar (Ormanlar, Otlaklar, Topraklar,

Detaylı

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 İnsan yaşamı ve refahı tarihsel süreç içinde hep doğa ve doğal kaynaklarla kurduğu ilişki ile gelişmiştir. Özellikle sanayi devrimine kadar

Detaylı

PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com 1.1.Su Kaynakları ve Hidrolojik Rejim Üzerindeki 1.2. Toprak Kaynakları Üzerindeki 1.3. Atmosfer Üzerindeki 1.2.Toprak Kaynakları Üzerindeki Toprak Tuzluluğu ve Suya Doygunluk Toprak u Sedimentasyon 1.2.Toprak

Detaylı

Oluşumuna ve etkenlerine göre erozyon çeşitleri. Erozyon ve Toprak Korunması

Oluşumuna ve etkenlerine göre erozyon çeşitleri. Erozyon ve Toprak Korunması DERS 5 Su Erozyonu Oluşumuna ve etkenlerine göre erozyon çeşitleri Oluşumuna ve etkenlerine göre erozyon çeşitleri Erozyonun meydana gelmesine sebep olan aktif faktörler su ve rüzgar dır. Etki dereceleri

Detaylı

Fatih TOSUNOĞLU Su Kaynakları Ders Notları Su Kaynakları Ders Notları, Su Kaynakları Ders Notları

Fatih TOSUNOĞLU Su Kaynakları Ders Notları Su Kaynakları Ders Notları, Su Kaynakları Ders Notları Fatih TOSUNOĞLU Su Kaynakları Ders Notları, Prof.Dr. Ercan KAHYA, İTÜ Su Kaynakları Ders Notları, Prof. Dr. Recep YURTAL, Çukurova Üniversitesi Su Kaynakları Ders Notları, Yrd.Doç.Dr. Selim ŞENGÜL, Atatürk

Detaylı

Doğu Karadeniz Bölgesi nde olduğu gibi yüksek eğim gruplarına sahip alanlar, ancak yoğun ve koruyucu orman örtüsü ile kaplı olduklarında heyelanların (toprak göçükleri) meydana gelme olasılıkları düşük

Detaylı

SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURAKLIK YÖNETİMİ İHTİSAS HEYETİ 2.TOPLANTISI

SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURAKLIK YÖNETİMİ İHTİSAS HEYETİ 2.TOPLANTISI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURAKLIK YÖNETİMİ İHTİSAS HEYETİ 2.TOPLANTISI TOPRAK MUHAFAZA VE HAVZA ISLAHI DAİRESİ BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ DR.HAVVA KAPTAN ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOPRAK MUHAFAZA VE HAVZA

Detaylı

AKıŞ HIDROGRAFLARıNıN ANALIZI

AKıŞ HIDROGRAFLARıNıN ANALIZI AKıŞ HIDROGRAFLARıNıN ANALIZI Küçük örnek havzalar seçilir Yağışlara karşılık gelen akışların hidrografları çizilir Yağışların ne kadarının akışa geçtiği saptanır Yağış-akış arasındaki fark infiltrasyon

Detaylı

Seller çoğu durumlarda şiddetli sağanak yağışlar sırasında toprağın infiltrasyon kapasitesinin aşılması sonucunda oluşmaktadır.

Seller çoğu durumlarda şiddetli sağanak yağışlar sırasında toprağın infiltrasyon kapasitesinin aşılması sonucunda oluşmaktadır. SEL VE TAŞKIN Sel terimi; çoğunlukla şiddetli yağışların ardından yan derelerden ani olarak gelen ve fazla miktarda katı materyal (asılı yük ve yatak yükü halinde taşıntı) içeren büyük su kitlesini ifade

Detaylı

508 HİDROLOJİ ÖDEV #1

508 HİDROLOJİ ÖDEV #1 508 HİDROLOJİ ÖDEV #1 Teslim tarihi: 30 Mart 2009 16:30 1. Yüzey alanı 40 km 2 olan bir gölde Haziran ayında göle giren akarsuyun ortalama debisi 0.56 m 3 /s, gölden çıkan suyun ortalama debisi 0.48 m

Detaylı

HAVZA SEÇİMİ YÖNTEM VE KRİTERLERİ

HAVZA SEÇİMİ YÖNTEM VE KRİTERLERİ Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü HAVZA SEÇİMİ YÖNTEM VE KRİTERLERİ Toprak Muhafaza ve Havza Islahı Dairesi Başkanı Havza? Hidrolojik olarak; Bir akarsu tarafından parçalanan, kendine

Detaylı

EROZYON MODELİNİN GELİŞTİRİLMESİ & HAVZA VERİTABANININ OLUŞTURULMASI. Doğu Karadeniz Havzasının Su Çerçeve Direktifi Sınıflandırma Sistemi

EROZYON MODELİNİN GELİŞTİRİLMESİ & HAVZA VERİTABANININ OLUŞTURULMASI. Doğu Karadeniz Havzasının Su Çerçeve Direktifi Sınıflandırma Sistemi EROZYON MODELİNİN GELİŞTİRİLMESİ & HAVZA VERİTABANININ OLUŞTURULMASI Doğu Karadeniz Havzasının Su Çerçeve Direktifi Sınıflandırma Sistemi Havza Veritabanının Oluşturulması (ArcHydro) Baraj ve gölet gibi

Detaylı

Fonksiyonlar. Fonksiyon tanımı. Fonksiyon belirlemede kullanılan ÖLÇÜTLER. Fonksiyon belirlemede kullanılan GÖSTERGELER

Fonksiyonlar. Fonksiyon tanımı. Fonksiyon belirlemede kullanılan ÖLÇÜTLER. Fonksiyon belirlemede kullanılan GÖSTERGELER Fonksiyonlar Fonksiyon tanımı Fonksiyon belirlemede kullanılan ÖLÇÜTLER Fonksiyon belirlemede kullanılan GÖSTERGELER Fonksiyona uygulanacak Silvikültürel MÜDAHALELER 2) ETÇAP Planlarının Düzenlenmesine

Detaylı

HARİTA, TOPOGRAFİK HARİTA, JEOLOJİK HARİTA. Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü

HARİTA, TOPOGRAFİK HARİTA, JEOLOJİK HARİTA. Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü HARİTA, TOPOGRAFİK HARİTA, JEOLOJİK HARİTA Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü HARİTA NEDİR? Harita; yer yüzeyinin bir düzlem üzerine belirli bir oranda küçültülerek bir takım çizgi ve

Detaylı

SU YAPILARI. Sulama ve Kurutma. 9.Hafta. Prof.Dr. N.Nur ÖZYURT

SU YAPILARI. Sulama ve Kurutma. 9.Hafta. Prof.Dr. N.Nur ÖZYURT SU YAPILARI 9.Hafta Sulama ve Kurutma Prof.Dr. N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Sulama ve Kurutma Nedir? Bitkilerin gelişmesi için gerekli olan fakat doğal yollarla karşılanamayan suyun zamanında,

Detaylı

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır.

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. PLATO: Çevresine göre yüksekte kalmış, akarsular tarafından derince yarılmış geniş düzlüklerdir. ADA: Dört tarafı karayla

Detaylı

HİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-Yağış. 2.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT

HİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-Yağış. 2.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT HİDROJEOLOJİ 2.Hafta Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-Yağış Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-terleme Yağış Yüzeysel akış Yeraltına süzülme

Detaylı

SU MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ YRD. DOÇ. DR. FATİH TOSUNOĞLU

SU MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ YRD. DOÇ. DR. FATİH TOSUNOĞLU SU MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ YRD. DOÇ. DR. FATİH TOSUNOĞLU DERS HAKKINDA GENEL BİLGİLER Görüşme Saatleri:---------- Tavsiye edilen kitaplar: 1-Kavramsal su mühendisliği, Prof.Dr. A.Melih Yanmaz, Prof. Dr. Nurunnisa

Detaylı

KTÜ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ HAVZA AMENAJMANI ANABİLİM DALI HAVZA AMENAJMANI DERSİ. Dersin Sorumlusu: Prof. Dr.

KTÜ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ HAVZA AMENAJMANI ANABİLİM DALI HAVZA AMENAJMANI DERSİ. Dersin Sorumlusu: Prof. Dr. KTÜ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ HAVZA AMENAJMANI ANABİLİM DALI HAVZA AMENAJMANI DERSİ Dersin Sorumlusu: Prof. Dr. ÖMER KARA Dersin İçeriği Havza ve havza amenajmanın tanımı, tarihsel gelişimi

Detaylı

Yüzeyaltı Drenaj (Subsurface Drainage) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN

Yüzeyaltı Drenaj (Subsurface Drainage) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN Yüzeyaltı Drenaj (Subsurface Drainage) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN Neden gerekli? Hat üstyapısının drenajı için Yer altı suyunu kontrol etmek için Şevlerin drene edilmesi için gereklidir. Yüzeyaltı drenaj,

Detaylı

SU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ. Bir damla suyun atmosfer ve litosfer arasındaki hareketi HİDROLOJİK DÖNGÜ

SU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ. Bir damla suyun atmosfer ve litosfer arasındaki hareketi HİDROLOJİK DÖNGÜ SU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ Atmosfer de bulunan su buharı başlangıç kabul edilirse buharın yoğunlaşarak yağışa dönüşmesi ve yer yüzüne ulaşıp çeşitli aşamalardan geçtik ten sonra tekrar atmosfere buhar

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE C ÇEVRE SORUNLARI VE ETKİLERİ (5 SAAT) 1 Ekosistemlerin Bozulma Nedenleri (Çevre Sorunları) 2 Çevre Kirliliğine Neden Olan (İnsan Kaynaklı) Faktörler

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMI. 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar

10. SINIF KONU ANLATIMI. 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar 10. SINIF KONU ANLATIMI 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar SUCUL BİYOMLAR Sucul biyomlar, biyosferin en büyük kısmını oluşturur. Fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre tatlı su ve tuzlu su biyomları

Detaylı

TEMEL HARİTACILIK BİLGİLERİ. Erkan GÜLER Haziran 2018

TEMEL HARİTACILIK BİLGİLERİ. Erkan GÜLER Haziran 2018 TEMEL HARİTACILIK BİLGİLERİ Erkan GÜLER Haziran 2018 1 HARİTA Yeryüzündeki bir noktanın ya da tamamının çeşitli özelliklere göre bir ölçeğe ve amaca göre çizilerek, düzlem üzerine aktarılmasına harita

Detaylı

SU HALDEN HALE GĠRER

SU HALDEN HALE GĠRER SU HALDEN HALE GĠRER SU DÖNGÜSÜ Yeryüzündeki suyun buharlaģıp havaya karıģması, bulutları oluģturması ve yağıģ olarak yeryüzüne dönmesi sürecinde izlediği yola su döngüsü denir. Su buharı soğuduğunda ise

Detaylı

Orman Fonksiyonları -Zonlama Biyoçeşitlilik Koruma Alanları Estetik-Ekotuirzm İğneada: Fonksiyonlar: Ölçüt, Gösterge ve Aktiviteler Fonksiyonlar: Ölçüt, Gösterge ve Aktiviteler (Camili) Fonksiyonlar Ölçüt

Detaylı

Fonksiyonlara göre dağılım

Fonksiyonlara göre dağılım Fonksiyonlara göre dağılım (2004 OBM çalışmalarına göre) 2008 yılında; 1,451,047 ha alan KORUYUCU özelliği ile korumaya 0,613,626 ha alan su havzalarını korumaya 1,832,770 ha alan toprak korumaya Biyoçeşitlilik

Detaylı

BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA

BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA SUCUL BİYOMLAR Sucul biyomlar, biyosferin en büyük kısmını oluşturur. Fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre tuzlu su ve tatlı su biyomları olmak üzere iki kısımda incelenir.

Detaylı

12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA

12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA 12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA TOPRAK EROZYONU Toprakların bulunduğu yada oluştuğu yerden çeşitli doğa kuvvetlerinin (rüzgar, su, buz, yerçekimi) etkisi ile taşınmasıdır. Doğal koşullarda oluşan

Detaylı

SEL KONTROLÜNDE TERASLAR

SEL KONTROLÜNDE TERASLAR SEL KONTROLÜNDE TERASLAR Araş. Gör. Tayfun KURT tayfun.kurt@istanbul.edu.tr Sel Kontrolünde Yöntemler Yatak Islahı Yamaç Islahı Taşıntı barajları, Geçirgen barajlar, Taban kuşakları, Yatak kaplamaları,

Detaylı

KADIKÖY BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA MÜDÜRLÜĞÜ

KADIKÖY BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA MÜDÜRLÜĞÜ KADIKÖY BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA MÜDÜRLÜĞÜ ÇEVRE NEDİR? İçinde bulunduğumuz canlı, cansız tüm varlıkların birbirleri ile ilişkilerini içine alan ortam. Çevrenin doğal yapısını ve bileşiminin bozulmasını,

Detaylı

Yüzeysel Akış. Havza Özelliklerinin Yüzeysel Akış Üzerindeki Etkileri

Yüzeysel Akış. Havza Özelliklerinin Yüzeysel Akış Üzerindeki Etkileri Oluşumu Yeryüzünde belli bir alan üzerine düşen yağışın, sızma ve evapotranspirasyon kayıpları dışında kalan kısmı yüzeysel akışı meydana getirir. Dere, çay, ırmak, nehir gibi su yollarıyla akışa geçen

Detaylı

KIZILIRMAK NEHRİ TAŞKIN RİSK HARİTALARI VE ÇORUM-OBRUK BARAJI MANSABI KIZILIRMAK YATAK TANZİMİ

KIZILIRMAK NEHRİ TAŞKIN RİSK HARİTALARI VE ÇORUM-OBRUK BARAJI MANSABI KIZILIRMAK YATAK TANZİMİ KIZILIRMAK NEHRİ TAŞKIN RİSK HARİTALARI VE ÇORUM-OBRUK BARAJI MANSABI KIZILIRMAK YATAK TANZİMİ Sunan Dr. Burak Turan NFB Mühendislik ve Müşavirlik Dr. Burak TURAN 1, Fayik TURAN 2, M. Denizhan BÜTÜN 3

Detaylı

METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI

METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI METEOROLOJI METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Sayı : 133 Mart 2017 Aylık Bülten www.mgm.gov.tr METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Sayı : 133 Mart 2017 YAĞIŞ

Detaylı

METEOROLOJİ. VI. Hafta: Nem

METEOROLOJİ. VI. Hafta: Nem METEOROLOJİ VI. Hafta: Nem NEM Havada bulunan su buharı nem olarak tanımlanır. Yeryüzündeki okyanuslardan, denizlerden, göllerden, akarsulardan, buz ve toprak yüzeylerinden buharlaşma ve bitkilerden terleme

Detaylı

SULAMA YAPILARI SULAMA YAPILARI. 1) Su Depolama Yapıları Kestel Barajı- İzmir Sulama amaçlı, toprak dolgu

SULAMA YAPILARI SULAMA YAPILARI. 1) Su Depolama Yapıları Kestel Barajı- İzmir Sulama amaçlı, toprak dolgu SULAMA YAPILARI Prof. Dr. Halit APAYDIN Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Bir su kaynağından yararlanma talebinin karşılanması için dört ana unsurun saptanması gerekir: Miktar: talep edilen su miktarı

Detaylı

KENTLERDE SU YÖNETİMİ İLE UYUM POLİTİKALARI. Dr. Tuğba Ağaçayak

KENTLERDE SU YÖNETİMİ İLE UYUM POLİTİKALARI. Dr. Tuğba Ağaçayak KENTLERDE SU YÖNETİMİ İLE UYUM POLİTİKALARI Dr. Tuğba Ağaçayak İÇERİK Türkiye Ortalama Sıcaklık, Yağış Değerleri İklim Değişikliği ve Su Sorunları Kentler ve İklim Değişikliği Türkiye de Su Kaynakları

Detaylı

RĠZE YÖRESĠNDE YANLIġ ARAZĠ KULLANIMI VE NEDEN OLDUĞU ÇEVRESEL SORUNLAR

RĠZE YÖRESĠNDE YANLIġ ARAZĠ KULLANIMI VE NEDEN OLDUĞU ÇEVRESEL SORUNLAR RĠZE YÖRESĠNDE YANLIġ ARAZĠ KULLANIMI VE NEDEN OLDUĞU ÇEVRESEL SORUNLAR Doç. Dr. Turan Yüksek Rize Üniversitesi Pazar Meslek Yüksekokulu 53300-Pazar/Rize GiriĢ Doğu Karadeniz Bölgesindeki en önemli doğal

Detaylı

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler :

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler : TÜRKİYE NİN İKLİMİ İklim nedir? Geniş bir bölgede uzun yıllar boyunca görülen atmosfer olaylarının ortalaması olarak ifade edilir. Bir yerde meydana gelen meteorolojik olayların toplamının ortalamasıdır.

Detaylı

Karadeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi

Karadeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi Karadeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi Hayreddin BACANLI Araştırma Dairesi Başkanı 1/44 İçindekiler Karadeniz ve Ortadoğu Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi. Gayesi. Model Genel Yapısı.

Detaylı

SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-3. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-3. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-3 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Fonksiyonlar: Ölçüt, Gösterge ve Aktiviteler Fonksiyonlar Ölçüt Gösterge Silvikültürel Müdahale Odun Ürünleri Üretimi Yetişme ortamı özellikleri,

Detaylı

Su, yaşam kaynağıdır. Bütün canlıların ağırlıklarının önemli bir kısmını su oluşturur.yeryüzündeki su miktarının yaklaşık % 5 i tatlı sulardır.

Su, yaşam kaynağıdır. Bütün canlıların ağırlıklarının önemli bir kısmını su oluşturur.yeryüzündeki su miktarının yaklaşık % 5 i tatlı sulardır. DOĞADA SU DÖNGÜSÜ Yaşama birliklerinde ve onun büyütülmüşü olan tabiatta canlılığın aksamadan devam edebilmesi için bazı önemli maddelerin kullanılan kadar da üretilmesi gerekmektedir.doğada ekolojik önemi

Detaylı

SEL VE TAŞKIN TANIMI-1

SEL VE TAŞKIN TANIMI-1 SEL VE TAŞKIN TANIMI-1 Sel terimi, çoğunlukla şiddetli yağışların ardından yan derelerden ani olarak gelen ve fazla miktarda katı materyal içeren büyük su kitlesini ifade eder. Taşkın ise, Yan derelerden

Detaylı

HİDROLOJİ DERS NOTLARI

HİDROLOJİ DERS NOTLARI Balıkesir Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü umutokkan@balikesir.edu.tr HİDROLOJİ DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Umut OKKAN Hidrolik Anabilim Dalı Balıkesir Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Bölüm

Detaylı

BÖLÜM 3 BUHARLAŞMA. Bu kayıpların belirlenmesi özellikle kurak mevsimlerde hidrolojik bakımdan büyük önem taşır.

BÖLÜM 3 BUHARLAŞMA. Bu kayıpların belirlenmesi özellikle kurak mevsimlerde hidrolojik bakımdan büyük önem taşır. BÖLÜM 3 BUHARLAŞMA 3.1. Giriş Atmosferden yeryüzüne düşen yağışın önemli bir kısmı tutma, buharlaşma ve terleme yoluyla, akış haline geçmeden atmosfere geri döner. Bu kayıpların belirlenmesi özellikle

Detaylı

TÜRKİYE'DE HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

TÜRKİYE'DE HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME TMMOB 1. ENERJI SEMPOZYUMU1214 KASIM 1996 ANKARA TÜRKİYE'DE HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME İSMAİL KÜÇÜK* Ülkelerin ekonomilerindeki en önemli girdilerden birini enerji oluşturmaktadır.

Detaylı

İÇİNDEKİLER 1 AMAÇ... 3. 3.1 Su Temini ( Su Potansiyeli )... 3 3.1.1 Barajlarda Su Temini... 3. 3.2 Göletlerde Su Temini... 3

İÇİNDEKİLER 1 AMAÇ... 3. 3.1 Su Temini ( Su Potansiyeli )... 3 3.1.1 Barajlarda Su Temini... 3. 3.2 Göletlerde Su Temini... 3 İÇİNDEKİLER 1 AMAÇ... 3 2 KAPSAM... 3 3 ÇALIŞMA KONULARI... 3 3.1 Su Temini ( Su Potansiyeli )... 3 3.1.1 Barajlarda Su Temini... 3 3.2 Göletlerde Su Temini... 3 3.3 Regülatörlerde Su Temini... 3 3.3.1

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİ. Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü. Ankara

TÜRKİYE EKONOMİSİ. Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü. Ankara TÜRKİYE EKONOMİSİ Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü 1 Ankara Ülke Ekonomisinde Etkili Olan Faktörler Tarih Doğal Kaynaklar Coğrafi yer Büyüklük Arazi şekilleri

Detaylı

TAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI

TAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI Tuğçehan Fikret GİRAYHAN Orman ve Su İşleri Uzmanı 17.11.2015- ANTALYA İÇERİK Taşkın Kavramı ve Türkiye

Detaylı

KARAYOLLARINDA YÜZEY DRENAJI. Prof. Dr. Mustafa KARAŞAHİN

KARAYOLLARINDA YÜZEY DRENAJI. Prof. Dr. Mustafa KARAŞAHİN KARAYOLLARINDA YÜZEY DRENAJI Prof. Dr. Mustafa KARAŞAHİN Drenajın Amacı Yağmur veya kar suyunun yolun taşkına neden olmasına engel olmak ve yol yüzeyinde suyun birikmesine engel olmak, Karayolu üstyapısı

Detaylı

Gıda Güvencesinde, Değişen İklimin Ardındaki Gerçekler

Gıda Güvencesinde, Değişen İklimin Ardındaki Gerçekler Gıda Güvencesinde, Değişen İklimin Ardındaki Gerçekler İsmail KÜÇÜK Meteoroloji Mühendisi Uyarı; İklim değişiyor. Bu sunumda iklimin değişmediğini söylediğime ilişkin hiçbir sonuç çıkarılmasın. İklim Değişiminin

Detaylı

SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-2. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-2. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-2 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Marjinal ekolojik şartlardaki gevşek kapalı bir Ardıç ormanı, ana amacı odun üretimi ise bu orman verimsiz kabul edilmektedir. Ancak işletme amacı

Detaylı

Düzce nin Çevre Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı 04 Aralık 2012, Düzce

Düzce nin Çevre Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı 04 Aralık 2012, Düzce Düzce nin Çevre Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı 04 Aralık 2012, Düzce İÇERİK Enerji Kaynakları HES Faaliyetlerinin Aşamaları Düzce İlindeki HES Faaliyetleri Karşılaşılan Çevresel Sorunlar Çözüm

Detaylı

Turkey; has different ecosystems due to her climate, topography and soil characteristics

Turkey; has different ecosystems due to her climate, topography and soil characteristics 1 Turkey; has different ecosystems due to her climate, topography and soil characteristics Average Altitude: 1132 meter 62.5% of the country has slope more than 15% 29% of the country is mid-high mountainous

Detaylı

SIZMA SIZMA. Yağışın bir kısmının yerçekimi, Kapiler ve moleküler gerilmeler etkisi ile zemine süzülmesi sızma (infiltrasyon) olarak adlandırılır

SIZMA SIZMA. Yağışın bir kısmının yerçekimi, Kapiler ve moleküler gerilmeler etkisi ile zemine süzülmesi sızma (infiltrasyon) olarak adlandırılır SIZMA SIZMA Yağışın bir kısmının yerçekimi, Kapiler ve moleküler gerilmeler etkisi ile zemine süzülmesi sızma (infiltrasyon) olarak adlandırılır Yüzeysel akış miktarı kaybına neden olur. Zemin nemini artırır.

Detaylı

Müh. Fak., Çevre Müh. Böl.

Müh. Fak., Çevre Müh. Böl. CMC 3206 Kanalizasyon Sistemlerinin Tasarımı 7. Ve 8. Dersler YAĞMURSUYU DRENAJI Doç. Dr. Ahmet GÜNAY, Mühendislik Fakültesi Çevre Müh. Böl. Çağış/Balıkesir agunay@balikesir.edu.tr ahmetgunay2@gmail.com

Detaylı

TARIM: Ülkemizde farklı iklim özellikleri görülmesi farklı tarım ürünlerinin yetişmesine sebep olmaktadır.

TARIM: Ülkemizde farklı iklim özellikleri görülmesi farklı tarım ürünlerinin yetişmesine sebep olmaktadır. ÜLKEMİZİN KAYNAKLARI VE EKONOMİK FAALİYETLER TARIM: Ülkemizde farklı iklim özellikleri görülmesi farklı tarım ürünlerinin yetişmesine sebep olmaktadır. Buğday Un,Pamuk dokuma, zeytin, ayçiçeği- yağ, şeker

Detaylı

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ KONYA ÜNĠVERSĠTESĠ ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ Doç. Dr. Senar AYDIN Necmettin Erbakan Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü 17.12.2015 1 2 o Evsel, endüstriyel,

Detaylı

İklim---S I C A K L I K

İklim---S I C A K L I K İklim---S I C A K L I K En önemli iklim elemanıdır. Diğer iklim olaylarının da oluşmasında sıcaklık etkilidir. Güneşten dünyamıza gelen enerji sabittir. SICAKLIK TERSELMESİ (INVERSİON) Kışın soğuk ve durgun

Detaylı

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri Türkiye de Sıcaklık Türkiye de Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Türkiye haritası incelendiğinde Yükseltiye bağlı olarak

Detaylı

Açık Drenaj Kanallarının Boyutlandırılması. Prof. Dr. Ahmet ÖZTÜRK

Açık Drenaj Kanallarının Boyutlandırılması. Prof. Dr. Ahmet ÖZTÜRK Açık Drenaj Kanallarının Boyutlandırılması Prof. Dr. Ahmet ÖZTÜRK Drenaj kanalları, drenaj alanına ilişkin en yüksek yüzey akış debisi veya drenaj katsayısı ile belirlenen kanal kapasitesi gözönüne alınarak

Detaylı

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Ülkemizin güney doğusunda yer alan bölge nüfus ve yüzölçümü en küçük bölgemizdir. Akdeniz, Doğu Anadolu Bölgeleriyle, Suriye ve Irak Devletleriyle

Detaylı

TAŞKIN KONTROLÜ. Taşkınların Sınıflandırılması Taşkın Kontrolü

TAŞKIN KONTROLÜ. Taşkınların Sınıflandırılması Taşkın Kontrolü TAŞKIN KONTROLÜ Akarsuyun yatağından taşarak çevredeki arazileri ve yerleşim birimlerini su altında bırakması taşkın olarak tanımlanır. Taşkın Kontrolü Taşkınların Sınıflandırılması Oluşturan sebeplere

Detaylı

SEL KONTROLUNDA AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROL ÇALIġMALARININ ÖNEMĠ

SEL KONTROLUNDA AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROL ÇALIġMALARININ ÖNEMĠ T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SEL KONTROLUNDA AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROL ÇALIġMALARININ ÖNEMĠ Hanifi AVCI Genel Müdür ġubat-2011 SEL AFETĠNĠN SEBEBĠ

Detaylı

- Türkiye Denizlerinde Kirlenme Durumu

- Türkiye Denizlerinde Kirlenme Durumu - Türkiye Denizlerinde Kirlenme Durumu Marmara Denizi: Yaklaşık 11.352 km 2 'lik bir alan kaplayan Marmara Denizi hidrografik yapısı açısından tipik haliç özelliğine sahiptir. Karadeniz den yüzey akıntıları

Detaylı

Hava Durumu İKLİM İklim Değişiyor Peki Siz Bunun Farkında mısınız? Sera Etkisi Ve İklim Değişikliği En önemli sera gazları Karbon dioksit (CO2) Metan (CH4) Diazot monoksit(n2o) İklim Değişikliğine Sebep

Detaylı

Tablo 4.2 Saat Yağış yüksekliği (mm)

Tablo 4.2 Saat Yağış yüksekliği (mm) Soru-) 97 yılının ayları boyunca Dicle Barajı havzasında hesaplanan potansiyel evapotranspirasyon miktarları ve ölçülen aylık yağış yükseklikleri Tablo. de verilmiştir. Zeminin tutabileceği maksimum nemin

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA Tarım Agro silvikültürel Agro silvipastoral Ormancılık Agropastoral Silvipastoral Hayvancılık Agroforestry de ağaçların çok tabakalı kuruluşu

Detaylı