Kavramsal Tasarım - I

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Kavramsal Tasarım - I"

Su Duman
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Kavramsal Tasarım - I

2 Kavramsal Tasarımlar Geliştirme ve Geçerli Kılma 6. Kavramsal Tasarım a. Fonksiyon yapısı b. Metodik kısmi çözümler geliştirme i. Etkileşimli yöntemler ii. Sezgisel (Heuristik) yöntemler iii. Anoloji kullanmaya dayalı yöntemler vi. Çözüm alanını sistematik genişletme c. Tüm (genel) çözümü hazırlama d. Çözümleri Değerlendirme ve Seçme

3 6. KAVRAMSAL TASARIM Kavramsal tasarım adımları o temel problemleri belirleme, fonks yapıları geliştirme, çözüm ilkeleri arama ve bir çalışma yapısında bu ilkeleri birleştirmeyi içerir o temel bir çözüm (kavram / konsept) ile son bulur o en uygun ilkeleri seçmek, optimum / kaliteli bir tasarım çözümü sağlar o çözüm seçeneği çoksa bir değerlendirme işlemi de yapılır

4 Kavramsal tasarım adımları

5 Kavramsal tasarım öncesi bir karar gerekir. Bu karar: o Görevin yeterince açık olduğu o Kavramsal tasarıma gerçekten ihtiyaç olduğu o İhtiyaç varsa; bu, nasıl ve hangi kapsamda olacağı sorularına cevap vermelidir

6 Temel problemler belirlemek için soyut ifade oluşturma Problemin soyut halde ifadesi yeni ve özgün çözüm yolları açabilir Yani: özel/somut/önemsizi ihmal etmek ve genel/temeli belirtmek Örn: 4 silindirli bir benzin motoru ifadesi, motorlu taşıtlara dönel mekanik enerji oluşturma şeklinde soyut hale dönüştürülebilir

7 Problemler formüle etmeyi genişletmek Tasarım çözüm kapsamını genişletir Çuvallara hayvan yemi doldurma, depolama ve yüklemeye ait bir örnek alalım

8 Problemler formüle etmeyi genişletmek

9 Olası problemler formülasyonları

10 Olası problem formülasyonları (A = ilk; B = son hal)

11 İhtiyaç listesinden temel problemleri belirlemek 1. Kişisel tercihler çıkartılır 2. Nicel veriler, nitel ve genel ifadelere dönüştürülür 3. Önceki adım, amaca bağlı genelleştirilir 4. Problem, çözümden bağımsız terimlerle formüle edilir

12 İhtiyaç listesi: Motorlu taşıt yakıt göstergesi

13 İhtiyaç listesi: Motorlu taşıt yakıt göstergesi

14 İhtiyaç listesi: Motorlu taşıt yakıt göstergesi

15 İhtiyaç listesi: Motorlu taşıt yakıt göstergesi

16 İhtiyaç listesi: Motorlu taşıt yakıt göstergesi

17 İhtiyaç listesi: Motorlu taşıt yakıt göstergesi

18 Soyut düzlemde problem formüle etme işlemi

19 Soyut düzlemde problem formüle etme işlemi

20 Soyut düzlemde problem formüle etme işlemi

21 Kavramsal Tasarımlar Geliştirme ve Geçerli Kılma 6. Kavramsal Tasarım a. Fonksiyon yapısı b. Metodik kısmi çözümler geliştirme i. Etkileşimli yöntemler ii. Sezgisel (Heuristik) yöntemler iii. Anoloji kullanmaya dayalı yöntemler iv. Çözüm alanını sistematik genişletme c. Tüm (genel) çözümü hazırlama d. Çözümleri Değerlendirme ve Seçme

22 Fonksiyonel ilişkileri belirleme

23 Tasarım metodolojisi problemleri

24 Fonksiyon yapısının amacı: o Karmaşık bir problemi çözülebilir küçük parçalara ayırmak o Mantıksal ilişkileri temsi etmektir Fonksiyon yapısı çözüm bağımsızdır!

25 Fonksiyon yapısı belirleme FY, tüm (genel) fonk alt fonks ayrılarak belirlenir

26 Fonksiyon yapısı belirleme: Ana akış

27 Fonksiyon yapısı belirleme: Ana akış

28 Genel / tüm fonksiyon

29 Genel / tüm fonksiyon örneği: Yakıt göstergesi

30 Fonksiyon yapısı belirleme: Semboller

31 Sistem: Örnekler

32 Fonksiyon sentezi: Belirli görevler elde etmek için amaç (tüm fonk), alt fonks ayrılır. Bu alt fonks, elementer fonks indirilebilir. Tüm fonks sağlayacak alt fonks, bazı ilişkilerle birbirlerine bağlanmalıdır. Sonuç, fonk yapısıdır

33 Fonksiyon: Gazoz kapağı sıralama

34 Terimler: Fonksiyon sentezi - 1 Fonksiyon: Bir görev yapma amaçlı bir sistemin genel ve istenen girdi / çıktı ilişkisi Tüm (genel) fonksiyon: Görevi bir bütün olarak ele alan fonk Alt fonksiyon: Bir alt görevi ele alan fonk Ana fonksiyon: Tüm fonksiyona doğrudan katkıda bulunan fonk

35 Terimler: Fonksiyon sentezi - 2 Yardımcı fonksiyon: Ana fonk destekleyen ve böylece tüm fonk dolaylı katkıda bulunan fonk Elementer fonksiyon: Daha fazla bölünemeyen ve genel olarak uygulanabilen fonk Fonksiyon yapısı: Bir tüm fonk içinde alt fonks birleşimidir

36 Fonksiyon yapısı belirleme

37 Fonksiyon: Kapak sıralama

38 Fonksiyon yapısı belirleme

39 Fonksiyon yapısı belirleme

40 Fonksiyon yapısı belirleme

41 Fonksiyon yapısı belirleme Fonksiyon yapısı; kolay, hızlı, güvenilir ve kapsamlı çözüm bulma sağlar o Özgün/orijinal tasarımın kavramsal aşamasında en önemli işlemlerden birisidir o Uyarlama/taklit tasarımda, mevcut tasarım analizine dayanır o Modüler tasarımda, üretim ve montajı da belirlediği için, çok önemlidir

42 Fonksiyon yapısı geliştirme: Yakıt göstergesi

43 Fonksiyon yapısı geliştirme: Yakıt göstergesi

44 Fonksiyon yapısı geliştirme: Çekme deney makinesi

45 Fonksiyon yapısı geliştirme: Çekme deney makinesi

46 Patates hasat makinesi fonk yapısı

47 Fonk yapısına göre bir vana analizi

48 Fonksiyon yapısı hazırlarken dikkat edilecek hususlar İhtiyaç listesinden belirlenen fonk ilişkilerden bir FY hazırlanır ve sonra adım adım geliştirilir 2. Alt fonk arası ilişki belirlenemiyorsa, ilk çözüm ilkesi arama, kabaca tayin edilen alt fonks dayanmalıdır 3. Mantıksal fonk yapıları mantıksal ilişkilerle hazırlanır 4. E/M/S akışı belirlenmeden FY tam olmaz (ana akış önemlidir)

49 Fonksiyon yapısı hazırlarken dikkat edilecek hususlar Tekrarlanan alt fonks önce uygulanmalıdır 6. FY alternatifleri oluşturmak faydalı olur 7. FY basit olmalı 8. Optimum FY çözüm aramada kullanılmalı 9. Standart sembol kullanılmalı

50 Kavramsal Tasarımlar Geliştirme ve Geçerli Kılma 6. Kavramsal Tasarım a. Fonksiyon yapısı b. Metodik kısmi çözümler geliştirme i. Etkileşimli yöntemler ii. Sezgisel (Heuristik) yöntemler iii. Anoloji kullanmaya dayalı yöntemler iv. Çözüm alanını sistematik genişletme c. Tüm (genel) çözümü hazırlama d. Çözümleri Değerlendirme ve Seçme

51 Fonksiyonel ilişkileri belirleme

52 İlişki: Fonksiyon, fiziki etki, temel çözüm

53 Kavramsal Tasarımlar Geliştirme ve Geçerli Kılma 6. Kavramsal Tasarım a. Fonksiyon yapısı b. Metodik kısmi çözümler geliştirme i. Etkileşimli yöntemler ii. Sezgisel (Heuristik) yöntemler iii. Anoloji kullanmaya dayalı yöntemler iv. Çözüm alanını sistematik genişletme c. Tüm (genel) çözümü hazırlama d. Çözümleri Değerlendirme ve Seçme

54 Genel çözüm bulma yöntemleri

55 Kısmi çözümler bulma Her alt fonksiyona bir kısmi çözüm bulunmalıdır

56 Teknik bir sistemin boyutu

57 Tesis: Örnekler

58 Montaj ve parçalar

59 Çözümler bulma

60 Problem çözmede gerekli yetenekler

61 Karar işlemi

62 Genel çözüm bulma yöntemleri

63 Etkileşimli yöntemler: Güvenli yol

64 Etkileşimli yöntemler: Fiziki ilişkiler Teknik görevlere en etkin çözüm arama şekli, fiziki ilişkileri incelemektir

65 Fiziki ilişkiler: o Fiziki etkilerle bir fonk sağlanır o Fiziki etki, fiziki yasalarla açıklanabilir o Bir fonk sağlamada birkaç fiziki etki ihtiyacı olasıdır o Aynı fonk sağlamada farklı fiziki etkiler uygulanabilir

66 Fiziki etki katalogları Fiziki etki katalogları, kapsamlı fizik bilgisi olmadan bile mühendisin çalışmasını mümkün kılar

67 Fiziki etki katalogları: Artırma / azaltma

68 Fiziki etki katalogları: Enerji bileşenlerini artırma / azaltma

69 Elementer Fonksiyonlar: Enerji

70 Elementer Fonksiyonlar: Malzeme

71 Elementer Fonksiyonlar: E ve M birleştirme

72 Elementer Fonksiyonlar: Sinyaller

73 Fiziki etkilerin etki taşıyıcısı Seçilen fiziki etkileri gerçekleştirmek, etki taşıyıcıları vasıtasıyla sağlanır

74 Etki taşıyıcısı

75 Etki taşıyıcıları hakkındaki temel ifadeler Etki taşıyıcısı: o Etki taşıyıcı, fiziki etkiyi teknik bir yapıta dönüştürmede kullanılan malzemelerdir o Aynı etkilerle aynı görevi gerçekleştirmede farklı etki taşıyıcıları uygulanabilir

76 Değişim: Fiziksel etki, etki taşıyıcısı

77 Etki taşıyıcısı: Enerji depolama

78 Temel çözümü belirleme

79 Çalışma yüzeyleri o Fiziki etki gerçekleştirecek etki taşıyıcısına çalışma yüzeyleri sağlanmalıdır o Etki taşıyıcısı çalışma yüzeylerini şekillendirmek, fiziki etkiyi güçlendirir

80 Çözüm ilkesi

81 Tanım: Çözüm ilkesi Çözüm ilkesi: Çözüm ilkesi, fonksiyonu gerçekleştirmede ihtiyaç duyulan; fiziki etki, etki taşıyıcısı ve nitel çalışma bölgesi şekillendirme parametreleri belirtmeyi içerir Bir sistemin çalışma ilişkisi, çalışma ilkesiyle açıklanabilir

82 Temel çözümleri birleştirme malzemeleri

83 Güçlü kavram / konsept o Sınır koşullarını değiştirmeye toleransı o Üretim kalitesini değiştirmeye toleransı o Olabildiğince az sistem eleman ve basit çalışma yüzey geometrisi (makro- ve mikro geometri) olan kesinlikle güçlü kavram seçilmelidir

84 Kavram seçimindeki etkiler

85 Çalışma yüzeyi ve çalışma hareket değişimleri

86 Örnek: Konum değişimleri

87 Örnek: Fiziki etki / etki taşıyıcısı değişimleri

88 Örnek: Konum ve biçim değişimleri

89 Çözüm ilkesi

90 I Temas noktalarının şekillendirme tasarımı

91 II Temas noktalarının şekillendirme tasarımı

92 Örnek: Çözüm alanını genişletmek

93 Çalışma yüzeylerini değiştirmek

94 Çalışma yüzey ve hareketi değişimi

95 Şekillendirme elemanı karmaşıklık düzeyleri

96 Şekillendirme elemanlarının karmaşıklığı Sorumluluk alanına göre mühendisler, çok farklı karmaşık dereceli eleman şekillendirmeleri elde eder: o Bir güç tesisi proje mühendisliği: 3 MW performanslı besleme pompası gibi şekillendirme elemanları o Eksenel bir hareket tasarımcılığı: izleyici kontrol kolunun küresel mafsal yarıçapı

Benzer belgeler

Kavramsal Tasarım - II

Kavramsal Tasarım - II 25.12.2017 1 Genel çözüm bulma yöntemleri 25.12.2017 2 Kataloglar o Bir katalog, bazı teknik görev veya kısmi fonks (alt fonks) bilinen veya doğruluğundan emin olunan çözümler koleksiyonudur