LİSANSLI DEPOCULUK NEDİR?

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "LİSANSLI DEPOCULUK NEDİR?"

Su Sümer
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 LİSANSLI DEPOCULUK

altyapıya sahip depolarda stoklandığı, Ticaretinin ise

2 LİSANSLI DEPOCULUK NEDİR? Tarım ürünlerinin; Sınıf ve kalitesinin belirlendiği Modern altyapıya sahip depolarda stoklandığı, Ticaretinin ise ürünleri temsil eden ürün senetleri vasıtasıyla yetkilendirilmiş borsalarda yapıldığı bir sistemdir.

3 MEVCUT DURUM Depolama altyapısı yetersiz, Mevcut depoların çoğu, işletmelerin veya kişilerin ihtiyaçlarına göre yapılmakta, Ürünler, uygun olmayan ortamlarda ve denetimsiz şekilde depolanmakta, Ürünler, arzın yoğun olduğu dönemde elden çıkarılmakta ve fiyatlar düşmekte, Ürünler, yeterli düzeyde olmayan laboratuvarlarca analiz edilmekte,

4 LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİNİN AMAÇLARI Tarım Ürünleri Ticaretini Kolaylaştırmak Sağlıklı Depolama Altyapısı Sağlamak Standart ve Kaliteli Ürünü Teşvik etmek Arz ve Talep Dengesi Kurarak Geniş Pazar Alanı/Fiyat İstikrarına Katkı Sağlamak Düşük Faizli Kredi İmkanı Yaratmak Vadeli ve Opsiyon Borsasına Kurumsal Altyapı Oluşturmak Sanayiciye Kaliteli ve Zamanında Ürün/Hammadde Tedarik etmek

LİSANSLI DEPO İŞLETMELERİ İÇİN GEREKLİ OLAN

Lisanslı depo olarak ürün kabul edilebilmesi

depoladığı ürünler için sigorta yaptırmak

5 LİSANSLI DEPO İŞLETMELERİ İÇİN GEREKLİ OLAN ŞARTLAR Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca verilecek izinle anonim şirket şeklinde kurulur (Sermaye: En az 1 milyon lira). Lisanslı depo olarak ürün kabul edilebilmesi için faaliyet iznine (lisans) sahip olması gerekir. Depo kapasitesine göre teminat vermek (%15) ve depoladığı ürünler için sigorta yaptırmak zorundadır. Ürünlerin lisanslı depoya girişinde Yetkili Sınıflandırıcılar tarafından analiz edilmesi zorunludur.

LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİNDEKİ AKTÖRLER

6 LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİNDEKİ AKTÖRLER MUDİLER Üreticiler veya ürün senetlerini elinde bulunduran kişiler LİSANSLI DEPOLAR Ürünlerin depolanmasıyla iştigal eden anonim şirketler REFERANS YETKİLİ SINIFLANDIRICILAR Yetkili sınıflandırıcılarca yapılan analizlere itiraz olması halinde ürünleri yeniden analiz eden laboratuvarlar LİSANSLI DEPOCULUK TAZMİN FONU Mudilerin sigorta kapsamında karşılanmayan zararlarını tazmin eden kuruluş BANKALAR Ürün senedi karşılığında mudilere kredi veren kuruluşlar SİGORTA ŞİRKETLERİ Lisanslı depoları ve bu depolardaki ürünleri sigortalayan kuruluşlar YETKİLİ SINIFLANDIRICILAR Ürünleri analiz eden ve sınıflandıran laboratuvarlar ÜRÜN İHTİSAS BORSASI / YETKİLENDİRİLMİŞ TİCARET BORSASI Ürün senetlerinin alım satımının yapıldığı kuruluşlar YATIRIMCILAR, SANAYİCİLER, TACİRLER Yatırım amacıyla veya ticari amaçlarla ürün senetlerinin alım satımını yapan kişiler ARACILAR Ürün ihtisas borsasında ürün senedi alım satımına aracılık eden kişiler

7 ELÜS NEDİR? Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) Lisanslı depoya teslim edilen ürünler için oluşturulan elektronik belgeye denir. ELÜS, Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) nezdinde elektronik olarak saklanmaktadır. ELÜS ler istenilen zamanda yetkilendirilen ticaret borsalarında satılabilmektedir. ELÜS ler ile uygun faiz oranlarında bankalardan kredi kullanılabilmektedir.

DEPOLAMA SÜRESİ Depolama süresi Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca ürünlere göre belirlenir. Ürünün son depolama tarihinden 45 gün önce Mudiye bildirilir.

8 DEPOLAMA SÜRESİ Depolama süresi Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca ürünlere göre belirlenir. Ürünün son depolama tarihinden 45 gün önce Mudiye bildirilir. Geri alınmayan ürünler lisanslı depo işletmesince borsada satılabilir. Ürün Hububat, Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Türü Depolama Başlangıç Tarihi Depolama Bitiş Tarihi Buğday 1 Haziran 31 Mayıs Arpa 1 Haziran 31 Mayıs Çavdar 1 Haziran 31 Mayıs Yulaf 1 Haziran 31 Mayıs Mısır 1 Ağustos 31 Temmuz Çeltik 1 Eylül 31 Ağustos Pirinç 1 Eylül 31 Ağustos Triticale 15 Haziran 14 Haziran Mercimek 1 Mayıs 30 Nisan Nohut 15 Haziran 14 Haziran Fasulye 1 Ağustos 31 Temmuz Bakla 15 Temmuz 14 Temmuz Ayçiçeği 15 Temmuz 14 Temmuz Keten Tohumu 15 Temmuz 14 Temmuz Soya Fasulyesi 15 Temmuz 14 Temmuz Kolza 1 Temmuz 30 Haziran Depolama Süresi 24 Ay Pamuk Pamuk 1 Eylül 31 Ağustos 24 Ay Fındık 15 Ağustos 14 Ağustos 24 Ay Fındık İç veya İşlenmiş İç Fındık Çuvallanmış/Kasalanmış 6 Ay Vakumlu Ambalajlar Raf Ömrü Daha Kısa Olmamak Kaydıyla 10 Ay Kuru Üzüm Kuru Üzüm Hasat Döneminden itibaren 24 Ay Kuru Kayısı Zeytin Zeytin Yağı Kükürtsüz (Gün Kurusu) Kayısı Siyah ve rengi dönük zeytin Üretimden İtibaren 1 Kasım 18 Ay 12 Ay 28 Şubat 16 Ay Kükürtlü Kayısılar Yeşil zeytin Rafine veya Riviera Kükürt Oranına Göre 1 Eylül 12 Ay Ay 31 Ağustos 12 Ay

SİSTEMİN GÜVENCE MEKANİZMALARI Sigorta; Depolar ile bu depolara konulan

Teminat; Depolama kapasitesinin ürün rayiç bedelinin en az %15'i

Gözetim; Lisanslı depolar, yetkili sınıflandırıcılar, ürün ihtisas

Gümrük ve Ticaret Bakanlığının gözetim ve denetimine tabidir.

(tescil, devir, bedelin ödenmesi, üçüncü şahısların haklarının korunması,

9 SİSTEMİN GÜVENCE MEKANİZMALARI Sigorta; Depolar ile bu depolara konulan ürünlerin risklere karşı sigorta ettirilmesi zorunludur. Teminat; Depolama kapasitesinin ürün rayiç bedelinin en az %15'i oranındaki teminatın tazmin fonu adına ve lehine düzenlenmesi zorunludur. Gözetim; Lisanslı depolar, yetkili sınıflandırıcılar, ürün ihtisas borsaları ile kanun kapsamında faaliyet gösteren diğer kişi ve kuruluşlar Gümrük ve Ticaret Bakanlığının gözetim ve denetimine tabidir. Borsanın sorumluluğu; Ürün senetlerinin alım satımına ilişkin hususlar (tescil, devir, bedelin ödenmesi, üçüncü şahısların haklarının korunması, yükümlülüklerin yerine getirilmesi gibi) borsanın sorumluluğundadır. Bu işlemlerden doğacak zararlar borsa tarafından tazmin edilir.

10 LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİNDE TEŞVİK VE MUAFİYETLER Üretici, Birlik, Kooperatif Depo Kira Desteği 6 TL/ton (6 Ay) 6 Ay dan sonra 3 TL/ton (18 Ay) Nakliye Desteği 25 TL/ton Analiz Ücreti Desteği 25 TL/parti Stopaj Muafiyeti (%2) SGK İstisnası (%2) ELÜS teminatı ile kullanılan kredilerde % 100 faiz indirimi Tüccar, Sanayici ve Yatırımcı Depo Kira Desteği 3 TL/ton (24 ay) 10 bin ton a kadar 10 milyon TL 10 bin ton ve üzeri 20 milyon TL Yatırım Kredisi desteği (%75 faiz indirimli) İşletme kredisi desteği (%50 faiz indirimli) ELÜS ticaretinde kurumlar vergisi muafiyeti (%20) Bölgesel teşviklerde, 1-4. bölge lisanslı depo yatırımları 5.bölge olarak değerlendirilmektedir. KDV istisnası (%1)

ÖRNEĞİN; Üretici 20 ton ürününü tonu 1.000 TL den doğrudan lisanslı depo üzerinden satış yaptığında 1.

Ürün Miktarı (kg) Ürün Bedeli (TL/Kg) Stopaj (%2) SGK (%2) Hizmet Bedeli İlave Nakliye Desteği (25 TL/Ton)

11 ÖRNEĞİN; Üretici 20 ton ürününü tonu TL den doğrudan lisanslı depo üzerinden satış yaptığında TL daha fazla kazanç elde edecektir. Ürün Miktarı (kg) Ürün Bedeli (TL/Kg) Stopaj (%2) SGK (%2) Hizmet Bedeli İlave Nakliye Desteği (25 TL/Ton) Net Ele Geçen TMO ** Lisanslı Depo * (**) Hizmet Bedeli geçici alım merkezlerinden alınmaktadır. (*) Tartım ve boşaltma ücreti

12 YENİ ALIM SİSTEMİ TMO ile Anlaşmalı Lisanslı Depo Dolu Tartım ve Numune Alımı Yetkili Sınıflandırıcı Mesaj Onay Kodu Satış Onayı Ürünün TMO ya Satışı Ürün Senedi Boş Tartım Ürün ve üretici bilgi kontrolü Takas-Ürün Bedelinin Hesaba Geçişi

13 LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİ MEVCUT DURUM LİSANSLI DEPOCULUK LİSANSLI DEPO İŞLETMELERİ ÜRÜN İHTİSAS BORSASI YETKİLİ SINIFLANDIRICILAR Kuruluş İzni Verilen İşletme: 106 Depo Kapasitesi: Ton Yetkili Borsalar

14 KURULAN TÜM ŞİRKETLERE LİSANS VERİLMESİ HALİNDE DAĞILIM

2016 yılında; 12 lisanslı depoculuk firmasından 84 bin ton buğday ve 138 bin ton mısır olmak üzere

15 LİSANSLI DEPOCULUK ve TMO Kurumumuzla protokol imzalayan lisanslı depoculuk şirketlerinden ELÜS yoluyla hububat alımı yapılmaktadır yılında; 12 lisanslı depoculuk firmasından 84 bin ton buğday ve 138 bin ton mısır olmak üzere toplam 222 bin ton hububat, 2017 yılında; 32 lisanslı depoculuk firmasından 240 bin ton buğday ve 95 bin ton mısır olmak üzere toplam 335 bin ton hububat alınmıştır.

16 TMO DEPO YAPIM HAMLESİ.. TMO, lisanslı depoculuk sisteminin gelişmesi ve yaygınlaşması için bu güne kadar lisanslı depo kriterlerine uygun maliyeti 1,5 milyar TL ye ulaşan 4,2 milyon ton kapasiteli depoyu devlet bütçesi kullanmadan özel sektör eliyle yaptırmaktadır.

17 TMO LİSANSLI DEPO İLİŞKİSİ TMO, arz fazlası hububata dalgalanmalarını önlemektedir. TMO nun garantörlük düzenlemektedir. görevini vermiş olduğu üstlenmesiyle alım garantisi tarımsal ürün ile fiyat piyasaları

19 TEŞEKKÜRLER

Benzer belgeler

BUĞDAY PİYASALARININ GENEL GÖRÜNÜMÜ VE LİSANSLI DEPOCULUK. 10 Mart 2018 ANTALYA

BUĞDAY PİYASALARININ GENEL GÖRÜNÜMÜ VE LİSANSLI DEPOCULUK 10 Mart 2018 ANTALYA 1 Dünya Buğday Dengesi - Fiyatlar 2.000 $/ton 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 241 254 191 207 224 176 174 157 153 166