ZEYNEP FEYZA EKER AYHAN REKABET HUKUKU UYUŞMAZLIKLARININ ULUSLARARASI TAHKİM YOLUYLA ÇÖZÜMÜ: KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ZEYNEP FEYZA EKER AYHAN REKABET HUKUKU UYUŞMAZLIKLARININ ULUSLARARASI TAHKİM YOLUYLA ÇÖZÜMÜ: KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ"

Ilhami Kahraman
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ZEYNEP FEYZA EKER AYHAN REKABET HUKUKU UYUŞMAZLIKLARININ ULUSLARARASI TAHKİM YOLUYLA ÇÖZÜMÜ: KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR LİSTESİ... XIX GİRİŞ...1 Birinci Bölüm REKABET HUKUKU UYUŞMAZLIKLARININ TAHKİMDE GÖRÜLMESİ İLE İLGİLİ İLK KONU: TAHKİME ELVERİŞLİLİK A. Tahkime elverişlilik: Genel olarak Tahkime elverişlilik kavramı Tahkime elverişliliğin kamu düzeni ve komşu kavramlar ile ilişkisi...12 a. Kamu düzeni: Genel olarak...12 b. Emredici kurallar...17 c. Doğrudan uygulanan kurallar (lois de police)...18 d. Kamu düzeninin türleri (1) Milli kamu düzeni (2) Milletlerarası Kamu Düzeni... 26

3 XII (3) Ulusaşırı (Transnational) Kamu Düzeni...29 e. Kamu düzeni ve komşu kavramların karşılaştırılması...32 f. Tahkime elverişlilik ile kamu düzeni ilişkisi Tahkime elverişliliğin gündeme gelebileceği yargılama aşamaları Tahkime elverişliliğin belirlenmesinde uygulanacak hukuk...43 a. Tahkime elverişsizliğin hakem heyeti önünde ileri sürülmesi halinde uygulanacak hukuk...43 b. Tahkime elverişsizliğin mahkeme önünde ve hakem kararı öncesinde ileri sürülmesi halinde uygulanacak hukuk.55 (1) Tahkime elverişliliğin tahkim yerindeki mahkeme tarafından değerlendirilmesi halinde uygulanacak hukuk...55 (2) Tahkime elverişliliğin tahkim yerinden başka bir devlet mahkemesi tarafından değerlendirilmesi halinde uygulanacak hukuk...57 c. İptal davası ile tanıma- tenfiz aşamasında tahkime elverişliliğe uygulanacak hukuk Tahkime elverişliliğin çeşitli hukuklardaki görünümleri a. Genel kurallar b. Tahkime elverişliliği geleneksel olarak sorgulanan uyuşmazlık kategorileri (1) Fikri mülkiyet...70 (2) İflas hukuku...71 (3) Tüketici hukuku...73 (4) İş hukuku Tahkime elverişliliğin re sen dikkate alınması B. Rekabet hukukuna ilişkin konuların tahkime elverişliliği Rekabet hukukunun tarihsel arka planı ve amaçları Rekabet hukuku konularının tahkime elverişliliğinin tartışma konusu olmasının sebepleri

4 XIII İkinci Bölüm ÇEŞİTLİ ÜLKE HUKUKLARINDA REKABET HUKUKU VE TAHKİM İLİŞKİSİNİN GELİŞİMİ A. ABD Hukukunda rekabet hukuku ve tahkim ilişkisinin gelişimi American Safety davası: Rekabet hukuku uyuşmazlıkları tahkime elverişli değildir Mitsubishi davası: Rekabet hukuku uyuşmazlıklarının tahkimde görülebileceğinin kabulü a. Davanın konusu ve Yüksek Mahkemenin kararı b. Mitsubishi: Karşı oy gerekçeleri c. Mitsubishi kararının değerlendirilmesi Mitsubishi sonrası mahkeme kararları a. ABD de iç tahkim bakımından rekabet hukuku konularının tahkime elverişli kabul edilmesi b. Üç kat tazminat (treble damages) ve cezalandırıcı tazminat (punitive damages) yaptırımlarının tahkime elverişliliği c. Tahkime elverişlilik ve topluluk davaları (class actions) d. Amerikan mahkemelerinin second look uygulaması e. Mitsubishi sonrası mahkeme kararlarının değerlendirilmesi B. AB hukukunda rekabet hukuku ve tahkim ilişkisinin gelişimi AB rekabet hukuku sistemi: Başlıca özellikler a. AB rekabet hukukunun kaynakları b. AB rekabet hukukunu uygulamakla görevli kurumlar c. AB rekabet hukukunun Birlik sınırları dışında etki doğurması AB de rekabet hukuku uyuşmazlıklarının tahkimde görülmesi konusunun yargısal gelişimi a. Rekabet hukukunun tahkime elverişliliğine geleneksel mesafeli yaklaşım

5 XIV b. AB rekabet hukukunun tahkime elverişliliği konusunda zımni bir dönüm noktası: Eco Swiss kararı (1) Ön karar konusu olay ve Avrupa Adalet Divanı tarafından verilen karar (2) Eco Swiss kararının değerlendirilmesi (a) Rekabet hukuku konularının tahkimde görülmeye elverişli olduğunun zımnen kabulü (b) EC m. 81 in (TFEU m. 101) kamu düzeninden kabul edilmesi (c) Hakemler EC m. 81 i re sen uygulayabilir mi? Uygulamalı mıdır? (d) Rekabet hukukunu konu alan hakem kararlarının iptali ve tenfizi aşamalarında mahkeme denetiminin kapsamı: Maksimalist ve minimalist yaklaşımlar c. EC m. 82 (TFEU m. 102) nin de kamu düzeni statüsüne yükseltilmesi : Manfredi kararı d. Genentech kararı: Eco Swiss ten sonra değişen durumlar e. Modernizasyon ve EC m. 81/3. (TFEU m. 101/3) maddenin tahkime elverişliliği C. Rekabet hukuku konularının tahkimde görülmesi konusunda liberal bir yaklaşım: Fransa örneği Genel olarak Rekabet hukuku uyuşmazlıklarının tahkimde görülebileceğinin kabulü a. Almira kararı b. Ganz kararı c. Labinal kararı d. Aplix kararı e. Değerlendirme Fransız mahkemeleri ve Eco Swiss: Minimalist yaklaşımın tipik örnekleri a. Thalès kararı: Hakem kararının iptali bakımından kamu düzeninin açık, etkili ve somut olarak ihlal edilmesi kriterinin getirilmesi

6 XV b. Cytec kararı: Minimalist ve maksimalist yaklaşım farklılıkları (1) Fransız ve Belçika mahkemelerinin farklı tutumları (2) Minimalist ve maksimalist yaklaşımların değerlendirilmesi D. Rekabet hukuku meselelerinin tahkimde görülmesinde AB dışından bir örnek: İsviçre Genel olarak Ampaglas kararı: Hakemlerin AB rekabet hukukunu uygulamaya yetkili olduklarının teyidi G. S.A. v. V. SpA kararı: Hakemin AB rekabet hukukunu uygulama görevi bulunduğunun kabulü X. S.A. ve Y. S.A. kararı: Hakemlerin re sen AB rekabet hukukunu uygulama zorunluluğu var mıdır? Tensacciai v. Terra Armata kararı: Rekabet hukuku iptal davası bağlamında kamu düzeninden sayılmaz E. Türk hukuku bakımından rekabet hukukuna ilişkin uyuşmazlıkların tahkime konu olması Genel olarak Türk rekabet hukuku sistemi Türkiye de rekabet hukuku ve tahkim ilişkisinin genel çerçevesi a. Rekabet hukukunun özel hukuk sonuçlarının mahkemelerde görülebilmesinin sınırları ve geçersizlik tespiti konusu (1) 56. Maddede tarif edilen geçersizliğin hukuki niteliği (2) Geçersizliğin tespitinde Rekabet Kurulu nun münhasır yetkisi var mıdır? (a) Münhasır yetki bulunmadığına dair görüşler (b) Konuya ilişkin Yargıtay kararları (c) Yargıtay kararlarının eleştirisi b. Sonuç Hakemlerin RKHK nın 56. Maddesi uyarınca geçersizlik tespiti yapabilmeleri mümkün müdür? a. Genel olarak...240

7 XVI b. Verilmiş bir Kurul kararı karşısında hakem heyetinin durumu c. Bekletici mesele d. Re sen uygulama e. Hakem heyeti ile Rekabet Kurulu arasındaki ilişki f. İptal ve tenfiz aşamalarında karşılaşılabilecek sorunlar Türk hukuku bakımından rekabet hukuku ve tahkim ilişkisi: Sonuç ve öneriler Üçüncü Bölüm REKABET HUKUKU KONULARININ TAHKİME KONU OLMASI BAĞLAMINDA ÖNEMLİ BİR SINIR: HAKSIZ FİİLLERDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLAR TAHKİM ŞARTI KAPSAMINA GİRER Mİ? A. Haksız fiilden kaynaklanan uyuşmazlıkların tahkimde görülmesi: Genel olarak B. Rekabet hukukundan doğan haksız fiillerin tahkimde görülebilmesi mümkün müdür? Dördüncü Bölüm SUPRANASYONEL BİR TAHKİM Mİ? - BİRLEŞME VE DEVRALMALARDA BİR İZLEME YÖNTEMİ OLARAK TAHKİMİN KULLANILMASI A. AB de birleşme ve devralmalarda bir izleme yöntemi olarak tahkimin kullanılması AB birleşme ve devralma kontrolü sistemine genel bir bakış ve konunun gelişimi...280

8 XVII 2. Davranışsal taahhütlere uygunluğun izlenmesi bağlamında bir izleme aracı olarak tahkim a. Genel olarak b. Davranışsal taahhütlere uygunluğun izlenmesi bağlamında tahkimin özellikleri (1) Tek taraflı tahkim önerisi (2) Birleşme kontrolü tahkimlerinde üçüncü kişi bakımından tahkimin avantajları (3) Birleşme kontrolü tahkimlerinde tahkim şartına işlerlik kazandırılması (4) Birleşme kontrolü tahkimlerinde hakemin rolü ve incelemesinin kapsamı (5) Birleşme kontrolü tahkimlerinde usulî konular ve ispat yükü (6) Birleşme kontrolü tahkimlerinde tahkim süresi, hakemin verebileceği kararlar ve bunların etkileri (7) Birleşme kontrolü tahkimlerinde Komisyon un rolü (8) Birleşme kontrolü tahkiminin uygulaması: Reti Televisive Italiane (RTI) v. Sky Italia kararı B. Amerikan hukukunda birleşmeler bağlamında tahkimin kullanımı C. Türk hukukunda birleşmelerin izlenmesi bağlamında tahkimin bir izleme aracı olarak kullanılması mümkün mü? D. Birleşme kontrolü tahkimlerinin değerlendirilmesi- gerçekten supranasyonel bir tahkim mi? SONUÇ KAYNAKÇA

Benzer belgeler

REKABET HUKUKUNDA TAZMİNAT TALEPLERİ

Dr. Murat ŞAHİN REKABET HUKUKUNDA TAZMİNAT TALEPLERİ ABD, AB ve Türk Rekabet Hukuklarında İÇİNDEKİLER 1. BASIYA ÖNSÖZ...VII 2. BASIYA ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR... XIX GİRİŞ...1 Birinci