Chapter 3. Elektrik Devreleri. Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed. Floyd

Transkript

1 Elektrik Devreleri

2 Özet Sorular Süper İletkenlik Karakteristiği kritik sıcaklığa bağlı ( elektrik direnci sıfır). Nötron Serbest nötronlar, iyonlaştırıcı radyasyon içerebilir ve biyolojik bir tehlike oluşturabilir.

3 Özet Gözden geçirme: V, I, ve R Gerilim Akım Direni devrede elektronların bir noktadan diğer noktaya hareket edebilmesi için gerekli olan yük başına enerji miktarı, volt olarak ölçülür. yük akışı hızı, amper olarak ölçülür. akıma karşı koyma, ohm olarak ölçülür.

4 Ohm yasası Ohm yasası: Elektronikte en önemli temel yasadır: Gerilim, akım, ve direni bağıntısı. Georg Simon Ohm ( ) gerilim, akım ve direni arasındaki ilişkiyi bulmuştur ve formülünü bulduğu denklem Onun ismini almıştır. Akım elde edilecekse, Ohm yasasına göre aşağıdaki ifade kullanılır: I V R Eğer direni 10 W ise, 12 V luk kaynaktan kaç A akım elde edilir? 1.2 A

5 Ohm yasası Ohm yasası Eğer gerilim değeri elde edilecekse, Ohm yasası: V IR Eğer üzerinden geçen akım 26.5 ma ise, 680 W luk direncin uçlarındaki yaklaşık gerilim kaç V.tur? 18 V

6 Ohm yasası Ohm yasası Direni bulunacaksa, Ohm yasası: R V I Lambanın (kızarıklık) direnisi nedir? 138 W OFF V Hz 120 V V mv 10 A A Range Autorange Touch/Hold 1 s 1 s V 40 ma COM Fused

7 I (ma) Chapter 3 Ohm yasası Bir öğrenci, belli aralıklarla ölçüm yapıyor ve ölçtüğü değerleri Graph göstermek of Current için versus verilere Voltage bir doğru uyduruyor. Bu durumda direncin direnisi ve iletkenliği ne olur? 16 Eğim, iletkenliği verir: ma - 0 ma G 1.48 ms 10.0 V - 0 V 12 İletkenin karşılıklığı direnidir: 8 4 R Ω G 1.48 ms V (V)

8 Current Akım (ma) Chapter 3 Ohm yasası Gerileme karşı Akım grafiği Sabit bir direnç için gerilime karşı akımın grafiğinde pozitif eğimli bir doğrusal çizgi elde edilmiştir. Bu durumda direni değeri ne olur? İletkenliği nedir? 2.7 kw 0.37 ms Gerilim Voltage (V)

9 Current Akım (ma) Chapter 3 Ohm yasası Direniye karşı Akım Grafiği Eğer sabit bir gerilim için direni değişiyorsa, direniye karşı akımın eğrisi hiperbol şeklinde olur. 3 V luk bir gerilim kaynağı için eğri nasıl elde edilir? Direni Resistance (k W)

10 Ohm yasası Ohm kanunu uygulaması 26.8 ma Devredeki direncin renk kodu, yeşil-mavi-kahverengialtın. Ampermetreden kaç A değeri okunur? + DC Ammeter - Power Güç Kaynağı Supply V A Gnd 5 V 2A +15 V

11 Özet Arıza bulma (giderme)? Arızayı tespit etmeden önce bazı sorular: 1. Devre daha önceden hiç çalışmış mıydı? 2. İlkin devre çalıştıysa ne oldu da arızalandı? 3. Arıza bulguları(belirtileri) nelerdir? 4. Arızanın olası nedenleri neler olabilir?

12 Arıza giderme Özet? İlgili bilgileri gözden geçirerek arıza giderme planı: 1. Devre şeması. 2. Kullanım kılavuzu. 3. Gözden geçirme: Arıza ne zaman ve nasıl oluştu.

13 Özet Arıza giderme? Devrenin orta kısmından başlayarak ya geri yönde ya da ileri yönde arızayı tespit etme işlemine yarıya (ikiye)-bölme (half-splitting) denir. Plana göre, devre dikkatli bir şekilde incelenir, sorunun yerini bulmak için ölçümler yapılır ve gerekirse, planda değişikliğe gidilir.

14 Doğrusal Ohm kanun Anahtar Terimler Düz-çizgi ilişkisiyle karakterize edilme. Kanuna göre, akım gerilimle doğru orantılı ve direni ile de ters orantılıdır. Arıza arama (Sorun giderme) Bir sistem ya da bir devredeki arızayı izole etmek, tanımak ve onarmak için sistematik bir yöntemidir.

15 Test 1. Gerilimi sabit tutup, direniye karşı akım grafiği çizilmek istense, direninin değişimi nasıl olur? a. Pozitif eğimli düz çizgi b. Negatif eğimli düz çizgi c. parabol d. hiperbol

16 Test 2. Sabit direnç için gerilime karşı akım grafiği çizilse, çizim için aşağıdakilerden hangisi geçerli olur? a. Pozitif eğimli düz çizgi b. Negatif eğimli düz çizgi c. parabol d. hiperbol

17 Test 3. Bir devrede gerilimi sabit tutup, direni iki katına çıkartılırsa, aşağıdakilerden hangisi olur? a. Akım iki katına çıkar. b. Akım yarıya iner. c. Devrede herhangi bir değişiklik olmaz. d. Gerilimin değerine bağlıdır.

18 Test 4. Dört-renkli bir direncin renk kodu, kırmızı-morturuncu-altın olsun. Devre, 12 V lık bir kaynaktan besleniyorsa, devreden akan (beklenen) akım aşağıdakilerden hangisi olur? a ma b ma c ma d ma

19 Test W luk bir dirençten geçen akım 15 ma ise, devreye uygulanan gerilim yaklaşık olarak aşağıdakilerden hangisidir? a. 5.0 V b. 22 V c. 46 V d. 60 V

20 Test 6. Bir devreye 18 V gerilim uygulandığında 4-bantlı direnç üzerinden geçen akım 22 ma olmaktadır. Direnç üzerindeki renk bandı aşağıdakilerden hangisidir? a. mavi-gri-kırmızı-altın b. kırmızı-kırmızı-kahverengi-altın c. gri-kırmızı-kahverengi-altın d. beyaz-kahverengi-kırmızı-altın

21 Test 7. En yüksek akım geçen devre aşağıdakilerden hangisidir? a. (a) b. (b) c. (c) d. (d) +12 V R +15 V R +18 V R +24 V R 10 kw 15 kw 22 kw 27 kw (a) (b) (c) (d)

22 Test 8. En düşük akım geçen devre aşağıdakilerden hangisidir? a. (a) b. (b) c. (c) d. (d) +12 V R +15 V R +18 V R +24 V R 10 kw 15 kw 22 kw 27 kw (a) (b) (c) (d)

23 Test 9. Arızalı bir devredeki arızayı bulmadan önce aşağıdakilerden hangilerini dikkate almak gerekir? a. devrenin daha önceden hiç çalışıp çalışmadığı b. bozulduğunda var olan koşulları c. arıza bulgularını (belirtilerini) d. hepsi

24 Test 10. Arızayı tespit etmek için devrenin ortasından işleme başlamaya ne denir? a. Kısa-devre testi b. Karşılaştırma testi c. Yarıya (ikiye) bölme testi d. Direni testi

25 Test Cevap: 1. d 2. a 3. b 4. b 5. a 6. c 7. a 8. c 9. d 10. c