Ekmek: Beslenmede Önemi ve Tüketim Durumu
|
|
- Pinar Gökdemir
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 EKMEK VE BESLENME Ekmek: Beslenmede Önemi ve Tüketim Durumu Doç. Dr. Nazan AKTAŞ Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bireylerin sağlıklı ve üretken olarak yaşamlarını sürdürmesinde yeterli ve dengeli beslenme (1) gıda güvencesi ve gıda güvenliği en temel koşullardan biridir (2). Artan dünya nüfusunun yeterli, sağlıklı ve güvenilir besin kaynaklarına ulaşması giderek daha çok risk altına girmiş olup (3) açlık ve gıda güvencesizliği küresel boyutta bir sorundur(2).bedenin enerji gereksiniminin karşılanmasını sağlayan en ucuz besinlerden biri olan ekmek, açlığın giderilmesinde insanlığın ortak besin maddelerinin başında gelmektedir. Sağlıklı beslenme için en fazla tüketilmesi önerilen besin grupları arasında tahıllar ilk sırada yer almaktadır. Tahıllar, tüm dünyada tüketilen en temel besin grubudur (1). Yeryüzünde kıtalar coğrafyasına göre, tüketilen üç temel tahıl türü pirinç, mısır ve buğdaydır (4). Genellikle, Türkiye ve Orta Doğu ülkelerinde buğday, Güney ve Doğu Asya da pirinç, Orta ve Güney Amerika da mısır en çok kullanılan tahıldır. Türkiye de, temel besin ekmek ve diğer tahıl ürünleri olup ekmek yapımında kullanılan başlıca tahıl ürünü ise buğdaydır (1). Ekmeğin temel bir besin maddesi olmasında, besleyici değeri, ucuz bir besin olması, yapımında kullanılan malzemelerin kolay elde edilmesi, tok tutması, nötr bir tat ve aromaya sahip olması nedeniyle birçok yiyecekle birlikte tüketilebilmesi gibi faktörler rol oynamaktadır (5, 6). Dünyanın birçok ülkesinde resmi kurumlar tarafından yayınlanan besin ve beslenme rehberlerinde, sağlıklı ve dengeli bir diyetin en temel öğesi olarak tam tahılların önemi üzerinde durulmaktadır (7). Bu rehberlerde, daha fazla tam tahıl ürünü tüketimine ve günde en az 92
2 üç porsiyon ya da günlük olarak tüketilen tahıl ürünlerinin en az yarısının tam tahıl olmasına vurgu yapılmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri nde, yayınlanan Besin Piramidi (Şekil 1) ve Besin Tabağında (Şekil 2) tahıl grubu besinler, diğer besin gruplarına göre oransal olarak daha fazla yer almaktadır (8). Türkiye de Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan, Türkiye ye Özgü Beslenme Rehberi nde tam tahıl unu ve ürünlerinin sağlığa olumlu etkileri üzerinde durulmuş ve tüketilmesi önerilmiştir (9). Tam tahılları, tam taneli ve tam buğday olarak alt segmentlere ayırmak oldukça güç olduğu için piyasa değerleri tam tahıl toplamı olarak karşımıza çıkmaktadır (10). Benzer bir durum, bu ürünlerin tüketim ve beslenme önerileri içinde söz konusudur. Besin ve beslenme rehberlerinde ki önerilerde genellikle tam tahıl terimine vurgu yapılmaktadır. Şekil 1. Besin Piramidi ( Şekil 2. Besin Tabağı ( Tam Tahıl ve Tam Buğday Ekmeği Tüketmek Neden Önemlidir? Tam tahıllar ve tam buğday ekmeği tüketiminin, enerji ve besin öğelerinin karşılanması, hastalıklardan korunma ve sağlığın geliştirilmesi ile ilişkili olduğu birçok çalışmada bildirilmektedir (11-14). Tam tahıllar ve tam buğday ekmeği, komplex karbonhidrat, bitkisel protein, diyet posası, B grubu vitaminleri, E vitamini, mineraller, bitkisel kimyasallar, prebiyotik ve antioksidan gibi sağlığı geliştiren maddelerce zengindir. Ayrıca, bu ürünlerin glisemik indeksleri, enerji ve yağ içeriklerinin düşük olması da sağlık açısından yararları arasında sıralanmaktadır (6, 14-17). Tam tahıl tüketiminin, kalp-damar hastalıkları, bazı kanser türleri, tip II diyabet ve obezite üzerinde etkili olduğu belirtilmektedir (14-16). Tam buğday ekmeğinde ki, diyet posasının kalp-damar hastalıkları, kabızlık, bazı kanser türleri, obezite ve tip 2 diyabet riskini düşürebileceği, doygunluk hissi vererek daha az kalori alınmasına ve ağırlık yönetimine yardımcı olabileceği vurgulanmaktadır (9, 15, 16). Tam tahılların besin öğesi ve diğer bileşenleri birlikte içermeleri sağlık üzerinde sinerjik etki yaratmaktadır (15). Türkiye de günlük enerjinin ortalama %44 ü sadece ekmekten, %58 i ise ekmek ve diğer tahıl ürünlerinden sağlanmaktadır (18). Ekmek içerdiği yüksek oranda karbonhidrata dayalı enerji sağlayıcı özelliğinin yanı sıra, insan beslenmesinde esas olan protein, B vitaminleri ve minerallerin çoğunluğunu enerji değerine oranlı şekilde içerir. Ekmeğin protein kalitesi düşük olduğundan tek başına, özellikle, büyüme çağındaki çocukların protein gereksinmesini karşılayamamaktadır. Bu nedenle, proteini yüksek olan yumurta, süt ve ürünleri ve kuru baklagiller gibi besinlerle birlikte tüketildiğinde protein kalitesi yükselir. Örneğin, 100 g ekmeğin yanına bir adet yumurta ve biraz taze sebze ve meyve ile süt-yoğurt eklendiğinde, bir yandan protein düzeyi yükselir, diğer yandan ekmekte eksik olan A ve C vitaminleri ile kalsiyum gereksinimleri karşılanabilir (19). Organizmanın fonksiyonları yerine getirmesinde çok önemli rol oynayan B grubu vitaminleri için ekmek iyi bir kaynaktır. Bu vitaminlerin, vücutta depolanma kapasitelerinin düşük olması her gün düzenli olarak tüketilmesini gerektirmektedir. Ekmeğin, her öğün/gün tüketilen bir besin olması B grubu vitaminlerin yeterli ve dengeli miktarda alınması açısından önemlidir (6). Beslenmenin sağlıkla ilişkisi konusunda bilinçlenen tüketicilerde, son yıllarda beyaz ekmek tüketiminden tam buğday ekmeği tüketimine doğru bir eğilim saptanmakla birlikte, bu eğilim henüz önerilen düzeye ulaşamamıştır. Tüketicilerin, tam buğday ekmeği seçimlerinde; tam buğday ekmeğinin enerji, besin öğeleri, diyet posası, diğer fitokimyasal bileşenler ile sağlığa 93 AĞUSTOS 2013
3 Tablo 1. Beyaz Ekmek ve Tam Buğday Ekmeğinin Enerji ve Bazı Besin Öğeleri Değerleri (21) Enerji ve Besin Öğeleri Beyaz Ekmek 30 g Tam Buğday Ekmeği 30 g Enerji (kkal) CHO (g) Protein (g) Yağ (g) Posa(g) Çoklu Doymamış Yağ Asitleri (g) E Vitamini (mg) B 6 Vitamini (mg) Kalsiyum (mg) Magnezyum (mg) Fosfor (mg) Demir (mg) Çinko (mg) İyot (µg) 0,2 0,8 Tablo 2. Ekmeğin Enerji ve Besin Öğelerini Karşılayacak Günlük Yaklaşık Tüketim Miktarları (G/Gün) (9) Yaş Ekmek Miktarı (g/ gün) Çocuklar Erkek Kadın Yetişkin Erkek Yetişkin Kadın yararlı etkilerinin rolü olabilir (15, 20). Tam buğday unu, buğday tanesinin tamamen una indirgenmesi ile elde edildiğinden beyaz una göre daha fazla, besin öğesi ve sağlığı geliştiren maddeler içermektedir (15,19). Tablo 1 de 30 g beyaz ekmek ve tam buğday ekmeğinin enerji, besin öğeleri ve diyet posası değerleri verilmiştir. Tam buğday unundan yapılan ekmeğin enerji değeri (63.7 kkal) beyaz ekmeğin enerji değerinden (76.7 kkal) düşüktür. Tam buğday unundan yapılan ekmeğin, bir diliminde ki (30 g) posa, çoklu doymamış yağ asitleri, B 6 Vitamini, E vitamini, kalsiyum, magnezyum, fosfor, demir, çinko ve iyot değerlerinin aynı miktarda ki beyaz undan yapılan ekmekten daha yüksektir. Ekmek tüketimi ve tüketicilerin ekmek seçimi Türkiye de ekmeğin beslenme alışkanlıkları ve beslenme kültüründe özel bir yeri vardır. Ekmek, et ve ürünleri (döner, köfte, balık, sucuk), süt ve ürünleri (peynir, süt, yoğurt), sebze (domates, soğan, yeşil sebzeler), meyve (karpuz, üzüm), yağlar (tereyağ, margarin) ve tatlılarla (helva) birlikte ana/ara öğün olarak tüketilen temel bir besindir. Özellikle, yaz aylarında tarım ve inşaat işçileri, yemek pişirmeye zamanı ve olanakları olmayan bireyler öğünlerinde ekmek-meyve, ekmek-sebze, ekmek-peynir, ekmek-yumurta ve zeytin-ekmek gibi yiyecekleri tüketmektedirler (19). Türkiye de ekmek tüketimi 1974 ulusal besin tüketimi verilerine göre, günlük olarak kişi başına 402 g/gün, 1984 de 360 g/gün, 2010 yılında ise 185 g/gün olarak bildirilmektedir (22-24). Ülkemizde, yıllar içerisinde tüketilen ekmek miktarında azalma olmakla birlikte, Türkiye, kişi başına yılda kg ekmek tüketimi ile dünyada en fazla ekmek tüketen ülke olarak Guinness dünya rekorları arasına girmiştir (25). Beslenme örüntüsü ve alışkanlıkları, ekmeğin yerine tüketilecek seçeneklerin artması, kahvaltılık tahıllar, hızlı hazır yiyecekler (26), dışarıda yenilen öğün sayısı, değişen sosyo-demografik özellikler ve yaşam biçimi, ekmeğin boş enerji kaynağı ve obezitiye neden olduğuna dair medyada çıkan yanlış bilgi ve inançlar ekmek tüketiminin azalmasında rol oynabilir. Bu konuda, ekmek ile ilgili popüler efsane ve yanlış inanış, zayıflama diyetlerinin temel bir kuralı olarak ekmeğin diyetten, şişmanlattığı, besleyici olmadığı ve boş enerji kaynağı olması nedeniyle çıkarılması ya da kısıtlanması gerektiği konusundadır. Aksine ekmek tüketmemek, yetersiz ve dengesiz beslenmeye ve enerji alımına, enerjinin yağlardan ve proteinlerden sağlanmasına neden olacaktır (6, 19). Farklı yaş gruplarında ve cinsiyetteki bireylerin, günlük olarak enerji ve besin öğelerini karşılayacak ekmek tüketim miktarları Tablo 2 de sunulmuştur. Türkiye ye Özgü Beslenme Rehberi nde ekmek tüketimi her yaş grubundaki bireyler için önerilmektedir (9). Dünya Sağlık Örgütü de günün farklı öğünlerinde ekmek tüketilmesi gerektiğini, Avrupa da yayınlanan rehberlerde ise ortalama olarak günde 250 g/gün ekmek tüketilmesi tavsiye edilmektedir (6). Piyasada her geçen gün artan ekmek çeşitleri arasından tüketiciler, seçim yaparken çeşitli faktörlerin etkisi altında kalmaktadır. Besin seçimi; biyolojik, fizyolojik, duyusal-duyuşsal, çevresel, toplumsal, davranışsal faktörlerin yanı sıra, inançlar, normlar, alışkanlıklar, tutumlar ve beceriler gibi etmenleri kapsayan karmaşık bir olgudur. Besin seçimi üzerinde, besinin lezzetli, 94
4 sağlıklı, besleyici, taze, güvenli, egzotik, doğal, organik ve kolay olmasının yanı sıra fiyatının, tok tutmasının, keyif/haz vermesinin, ulaşılabilirliğinin ve bol bulunması gibi faktörlerin etkili olduğu bildirilmektedir (20, 27). Ekmek seçiminde ise, sağlık, kolaylık, zindelik, sürdürülebilirlik, egzotik olma, etik ve fiyat gibi etkenler arasından sağlık, kolaylık ve zindelik etmenlerinin öne çıktığı bildirilmiştir (10). Bu konuda yapılan başka bir araştırmada da, lezzet, tazelik, renk, yapı, çiğneme özellikleri ve sağlıklı olmanın ekmek seçimini belirleyen ölçütler olduğu belirtilmektedir (26). Tam tahıl ve tam buğday ekmeği tüketiminin artırılması için; Çok disiplinli ekip yaklaşımına gereksinim vardır. Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Tarım Örgütü başta olmak üzere, hükümetlere, bakanlıklara, üniversitelere, bilim insanlarına, çiftçi, un üreticisi, fırıncı, tüketici ve tüm paydaşlar işbirliği içinde hareket etmelidir. İlgili kurumların eşgüdümlü politikalar üretmesi, topluma anlaşılabilir bilgi sağlamaları, uygulanabilir ve bilimsel bilgiye dayalı mesajlar vermeleri gerekmektedir. Sağlık beyanlarına gereksinim vardır. Tüketicilerin eğitilmesine ve sağlıklı besinler tüketmesine yardımcı olan sağlık beyanlarına sadece yeterli bilimsel kanıt olduğu zaman izin verilmektedir (15). Bu nedenle geçerli ve güvenli bilimsel bilginin üretilmesi ve bu konuda bilim insanların teşvik edilmesi önemlidir. Bu beyanların topluma iletilmesi, beyanlardaki bilgilerin davranışa dönüştürülmesi için eğitim, yaygınlaştırma, sürdürme ve izleme stratejilerin belirlenmesi yararlı olacaktır. Sağlık beyanları, tam buğday ekmeği tüketimini artırabilir. Örneğin, tüketici, aldığı ekmeğin kalp damar hastalığına, beyin ve göz sağlığına yararı olduğuna dair beyanı okursa, hükümet tarafından desteklenmiş ve tescil edilmiş olan ürünü daha çabuk tüketecektir (10). Besin, beslenme ve besin seçimi konusunda eğitime gereksinim vardır. Tüketicilerin ekmek seçimlerini tam buğday ekmeği yönünde yapabilmeleri ve böylece tam buğday ekmeği tüketiminin artırılması besin seçiminin karmaşık yapısı nedeniyle ciddi bir uğraş ve müdahale gerektirmektedir. Bu uğraş ve müdahaleler için okullar en ideal ortamlardır. Tüketicilere, doğru besin seçimi, yeterli ve dengeli beslenme, besin güvenliği, besin etiketi okuma becerisinin kazandırılması ve tam buğday ekmeği tüketiminin artırılması açısından okul temelli besin ve beslenme eğitiminin önemi ve gerekliliği göz ardı edilmemelidir. Tüketiciler için bazı öneriler; Tam tahıl ürünleri ve tam buğday ekmeği tüketmeye özen gösterin. Bu ürünlerin hem besleyici hem de sağlığınız için yararlı olduğunu unutmayın. Çocuklarınız ve diğer aile üyelerinizin tam buğday ekmeği tüketmelerini sağlamak için onlara iyi rol modeller olmaya çalışın. Ekmek paketlerinin üzerinde tam tahıl veya tam buğday terimlerini arayın. Ekmeğin kahverengi olması onun tam buğday ekmeği olduğu anlamına gelmez. Bazı ekmeklerde görülen kahverengi rengin katkı maddelerinden kaynaklanabildiğini aklınızda bulundurun. Atıştırmalık ürünlerde tam tahıl unlu ürünleri tercih ediniz. Sonuç Ekmek, enerji ve besin öğeleri içeriği nedeniyle temel besin maddesi olarak kabul edilmekte ve her gün düzenli olarak tüketilmesi önerilmektedir. Ekmek türleri içerisinde tam tahıl/tam buğday ekmeğinin, beyaz ekmeğe göre besin öğesi içeriği ve fitokimyasal bileşenleri ile sağlığa yararlı etkileri olduğu birçok uluslararası kurum tarafından vurgulanmakta, tüketiminin artırılmasına yönelik çeşitli girişimlerde bulunulmaktadır. Bu girişimlerin, hedeflerine ulaşmasında çok disiplinli ekip yaklaşımı önemlidir. Türkiye de Ekmek İsrafını Önleme Kampanyası kapsamında gerçekleştirilen israfı 95 AĞUSTOS 2013
5 önleme ve tam buğday ekmeği tüketiminin artırılmasına yönelik çabalar, hem gıda güvencesizliği ile mücadele hem de sağlıklı beslenmesinin geliştirilmesine katkısı açısından önemli bir girişimdir. Bu girişim, ayrıca, çok disiplinli ekip yaklaşımı açısından da örnek bir uygulama olarak değerlendirilebilir. Tüketicilere besin, beslenme ve besin seçimi konusunda benimsemeleri gereken davranışlara yönelik eğitim verilmesi, ekmek satın alırken seçimlerini tam buğday ekmeği yönünde yapabilmelerine katkı sağlayacaktır. Kaynaklar: 1. Baysal A. (2011). Beslenme. Hatiboğlu Yayınları, 13. Baskı, Ankara. 2. FAO/WHO. (1992). International Conference on Nutrition. World Declaration and Plan of Action for Nutrition. Rome. (ICN/92/2). 3. Özçiçek Dölekoglu C. (2003). Tüketicilerin İşlenmiş Gıda Ürünlerinde Kalite Tercihleri, Saglık Riskine Karsı Tutumları ve Besin Bileşimi Konusunda Bilgi Düzeyleri (Adana Örnegi), Tarım Bakanlığı, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü,Yayın no:105 Ankara. 4. Eker MM. (2012). Açış Konuşması. Geçmişten Geleceğe Tam Buğday Ekmeği. Editörler: Köksel H ve Kaya H. Endüstriyel Fırıncılar Birliği Yayın No: 1. ISBN: Ankara. 5. Elgün A ve Ertugay Z. (2002). Tahıl İşleme Teknolojisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 297, Ders Kitapları Serisi No: 52, Erzurum. 6. EUFIC. Bread, a basic staple of our diet. org/article/en/rid/bread-basic-staple-of-our-diet/. 7. Whole Grain Guidelines Worldwide USDA. (2010). Dieatary guidlines for Americans, th Edition. Washington, D.C. 9. Anonim. (2007). Türkiye ye Özgü Beslenme Rehberi. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Ankara. 10. Boyacıoğlu H. (2012). Dünyada ve Türkiye de Ekmek ve Tam Bugday Ekmeği Tüketimi. Geçmişten Geleceğe Tam Buğday Ekmeği. Editörler: Köksel H ve Kaya H. Endüstriyel Fırıncılar Birliği Yayın No: 1. ISBN: Ankara. 11. Santra M, Matthews SB and Thompson H J. Development of a core collection of Triticum and Aegilops species for improvement of wheat for activity against chronic diseases. Agriculture & Food Security, 2013: 2: Arthur AE, Peterson KE, Rozek LS, Taylor JM, Light E, Chepeha DB, Hebert JR, Terrell JE, Wolf GT and Duffy SA. Pretreatment dietary patterns, weight status, and head and neck squamous cell carcinoma prognosis. Am J Clin Nutr, 2013: 97: Duyff RL. (2003). Besin ve Beslenme Rehberi. (Cev: Yücecan, S., Pekcan, G., Besler, T., Nursal, B.) Acar Matbaacılık, İstanbul. 14. Gil A, Ortega RM and Maldonoda J. Wholegrain cereals and bread: a duet of Mediterranean diet for the prevention of chronic diseases. Public Health Nutrition, 2011: 14(12A): EUFIC. Whole grain Fact Sheet. article/en/expid/whole-grain-fact-sheet/. 16. USDA. Why Is it Important to Eat Grains, Especially Whole Grains? grains-why.html 17. Elgün A ve Demir MK. (2008). Tam Buğday Unu ve Fonksiyonel Özellikleri. Türkiye 10. Gıda Kongresi Mayıs Erzurum, Türkiye. 18. Pekcan G and Karaağaoğlu N. State of Nutrition in Turkey. Nutrition and Health, 2000: 14: Baysal A ve Över N. (1994). Ekmek; Beslenme ve Sağlık Yönünden Önemi EUFIC. The power of Wholegrains. article/en/artid/whole-grains/ 21. BeBiS (Beslenme Bilgi Sistemi) bilgisayar yazılım programı. Türkçe Versiyon Köksal O. (1977). Türkiye de Beslenme. Türkiye 1974 Beslenme- Sağlık ve Gıda Tüketimi Araştırması. Ankara. 23. Tönük B ve Gültürk H. (1987) Gıda Tüketimi ve Beslenme Araştırması. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı/ Unicef, Ankara. 24. Besler T. (2012). Türkiye de ekmek: beslenme açısından değerlendirilmesi. Geçmişten Geleceğe Tam Buğday Ekmeği. Editörler: Köksel H ve Kaya H. Endüstriyel Fırıncılar Birliği Yayın No: 1. ISBN: Ankara. 25. Guinness World Records. Largest Bread Consumption Per Capita Gellynck X, Kühne B, Van Bockstaele F, Van de Walle D and Dewettinck K. Consumer perception of bread quality. Appetite, 2009: 53(1): Contento IR. (2011). Nutrition Education Linking Research, Theory and Practice Massachusetts: Jones and Bartlett Publisher. 96
Ekmeğin Besin Değeri ve Beslenmemizdeki Önemi
Ekmeğin Besin Değeri ve Beslenmemizdeki Önemi Doç. Dr. Nazan AKTAŞ Selçuk Üniversitesi Ekmek İsrafının Önlenmesi ve Tam Buğday Ekmeği Paneli 19 Mart 2013 - KONYA 2 Gıda Güvencesi: Bütün insanların her
DetaylıSÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein, kalsiyum ve fosfor alımı nedeniyle; kemiklerin ve dişlerin gelişiminde Önemlidir.
DetaylıBESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ
BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein,
DetaylıÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Okul Çağı Dönemde (6-12 yaş) Çocuklarda Yeterli ve Dengeli Beslenme OKUL DÖNEMİNDE BESLENME ALIŞKANLIKLARI Öğün atlama görülebilir. Özellikle
DetaylıÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Okul Çağı Dönemde (6-12 yaş) Çocuklarda Yeterli ve Dengeli Beslenme OKUL DÖNEMİNDE BESLENME ALIŞKANLIKLARI Öğün atlama görülebilir. Özellikle
DetaylıYETERLİ DENGELİ BESLENME
YETERLİ DENGELİ BESLENME Yeterli ve dengeli beslenme için günlük ihtiyaç duyulan ENERJİ ve BESİN ÖGELERİ besinlerle vücuda alınır. BESİNLER Besinler içerdikleri besin ögelerine göre 5 TEMEL BESİN GRUBU
Detaylıgereksinimi kadar sağlamasıdır.
Yeterli beslenme, vücudun yaşamı ve çalışmasını sürdürebilesi için gerekli olan enerjinin sağlanması anlamına gelir. Dengeli beslenme ise, alınan enerjinin yanında bütün besin öğelerini gereksinimi kadar
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME. AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Sağlıklı Yaşam Merkezi Dyt. Melda KANGALGİL
SAĞLIKLI BESLENME AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Sağlıklı Yaşam Merkezi Dyt. Melda KANGALGİL 1 İNSANLAR NEDEN YEMEK YER 2 3 Sağlığın temeli yeterli ve dengeli (sağlıklı) beslenmedir. İnsan vücudunu bir arabaya benzetebiliriz;
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME VE MENÜ PLANLAMA BİLKENT ÜNİVERSİTESİ KAFETERYALAR İŞLETMESİ MÜDÜRLÜĞÜ
SAĞLIKLI BESLENME VE MENÜ PLANLAMA BİLKENT ÜNİVERSİTESİ KAFETERYALAR İŞLETMESİ MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIK; Fiziksel, zihinsel ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. BESLENME; Büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken
Detaylı1- Süt ve Sütten Yapılan Besinler
Besin Grupları Doğada çok çeşitli besinler bulunmakta ve her besinin besin öğesi bileşimi farklılık göstermektedir. Besin öğelerini tek bir besinle vücudumuza almamız imkansızdır. Besin öğelerinin dengeli
DetaylıSporcu Beslenmesi Ve Makarna. Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı
Sporcu Beslenmesi Ve Makarna Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı BESLENME Genetik yapı PERFORMANS Fiziksel kondisyon Yaş Cinsiyet Yaş Enerji gereksinimi Vücut bileşimi
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE
SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE Sağlıklı büyümek ve gelişmek için yeterli ve dengeli beslenmeliyiz. BESLENME İnsanın yaşına, cinsiyetine, çalışma ve özel
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME TABAĞI
SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Beslenme; insanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin vücuda alınıp kullanılabilmesidir.
DetaylıKlinik Beslenme Günleri II-Diyabet Karbonhidrat Sayımı
Klinik Beslenme Günleri II-Diyabet Karbonhidrat Sayımı Diyetisyen Sevde Kahraman Biruni Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü 10.11.2018, İstanbul Sunum Planı Karbonhidrat
Detaylı.. YILI SAĞLIKLI BESLENME KURS PLANI MODÜL SÜRESİ. sahibi olmak * Beslenme Bilimi * Beslenme Biliminin Kapsamı 16 SAAT.
.... YILI KURS PLANI KURS MERKEZİNİN ADI ALAN ADI KURSUN ADI KURSUN SÜRESİ AY HAFTA GÜNLER DERS SAATİ KONULAR. AİLE VE TÜKETİCİ BİLİMLERİ 18 SAAT MODÜL VE YETERLİLİK MODÜL SÜRESİ TOPLAM SÜRE BAŞLAMA TARİHİ
DetaylıSağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz. Diyetisyen Serap Orak Tufan
Sağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz Diyetisyen Serap Orak Tufan İstanbul 2015 NEDEN OKULA GİDERİZ? PEKİ NEDEN YEMEK YERİZ? Hastalanmamak için Daha Güçlü olmak için Daha çabuk büyümek için Karnımızı
DetaylıBESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK
BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK Beslenme İle İlgili Temel Kavramlar Beslenme: İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması, Yaşam kalitesini artırması için
DetaylıGİRİŞ. Sağlıklı Beslenme ve Vücudumuzun Sağlıklı Beslenme Piramidi. Ana Gıda Grupları
SAĞLIKLI BESLENME GİRİŞ Sağlıklı Beslenme ve Vücudumuzun Sağlıklı Beslenme Piramidi Ana Gıda Grupları Meyve ve Sebzeler Hububat ve Bakliyat Süt ürünleri Nişasta, Şeker ve Yağlar Vitaminler ve Mineraller
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME TABAĞI
SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI Ekmek, diğer tahıllar ve patates Meyve ve sebzeler Et, balık ve alternatifleri Yağ ve şeker oranı yüksek yiyecek ve içecekler Süt ve süt ürünleri Sağlıklı beslenme tabağı insanların
DetaylıÇOCUKLARIN AKADEMİK BAŞARILARINDA YETERLİ VE DENGELİ BESLENME İLE HAREKETLİ YAŞAMIN ÖNEMİ VE ESASLARI
ÇOCUKLARIN AKADEMİK BAŞARILARINDA YETERLİ VE DENGELİ BESLENME İLE HAREKETLİ YAŞAMIN ÖNEMİ VE ESASLARI Beslenme yetersizlikleri ve yetersiz fiziksel aktivite çocuğun sosyal ve akademik başarısını etkileyen
DetaylıProf. Dr. Sedat BOYACIOĞLU
Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU 173 Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU Hiçbir canlının beslenmeden yaşamını sürdürmesi mümkün değildir. Bu, her yaşta olmak üzere, insanlar için de geçerlidir. Özellikle bebekler ve
DetaylıSAĞLIĞIN DENGESİ. 5 Gıda Grubu. Bu yayın, FSA nın (Food Standards Agency) izniyle tercüme edilmiştir. Bu kitapçık, bir SÜGAV yayınıdır.
SAĞLIĞIN DENGESİ 5 Gıda Grubu Bu yayın, FSA nın (Food Standards Agency) izniyle tercüme edilmiştir. Bu kitapçık, bir SÜGAV yayınıdır. SÜGAV Yayın No: 05/2011 Sağlığın Dengesi Yeterli ve dengeli beslenebilmek
DetaylıDENGELİ BESLENME NEDİR?
DENGELİ BESLENME NEDİR? Vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gereken dört temel besin grubu olan; süt ve ürünleri, et ve benzeri, sebze ve meyveler, ekmek ve tahıllar dan hergün sizin için gerekli
DetaylıDiYABET VE BESLENME N M.-
DiYABET VE BESLENME Diyabet tedavisinin amacı;kan şekeri kontrolünü sağlayarak diyabetin seyrinde gelişebilecek bozuklukları (komplikasyonları) önlemek veya geciktirmek; böylece yaşam kalitenizi yükseltmektir.
Detaylı1 gr yağ: 9 kilokalori, 1 gr protein ve karbonhidrat: 4 kilokalori, 1 gr alkol 7 kilokalori verir.
Doğru beslenme için karbonhidrat, yağ ve proteinler belirli oranlarda belirli miktarlarda düzenli olarak alınmalıdır. Alınan kalori verilen kaloriden fazla olduğu zaman kilo alımı başlar. Her gün yenilen
DetaylıBESLENME İSTANBUL İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBESİ
BESLENME İSTANBUL İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBESİ 2008 SUNU PLANI Sağlıklı ve dengeli beslenme Temel besin öğeleri ve grupları Öğün içerikleri: Kahvaltı Fast-food ve zararları Çocuğunuzun beslenme çantası
DetaylıGEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME. Dr. Hülya YARDIMCI A.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü
GEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME Dr. Hülya YARDIMCI A.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü GEBELİKTE BESLENMENİN ÖNEMİ Gebelik kadınlar için doğal fizyolojik bir olaydır. Annenin yeterli ve dengeli beslenmesi bebeğin
DetaylıUzm.Dyt. Rukiye BOZBULUT GAZİ ÜN. TIP FAK. HASTANESİ ÇOCUK ENDOKRİNOLOJİ BİLİM DALI
Uzm.Dyt. Rukiye BOZBULUT GAZİ ÜN. TIP FAK. HASTANESİ ÇOCUK ENDOKRİNOLOJİ BİLİM DALI OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA BESLENME YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Karın doyurmak yada açlık duygusunu bastırmak değildir. Sevilen
DetaylıDengeli Beslenme. Efe Kaan Fidancı
Dengeli Beslenme Yaşamımız boyunca sürekli büyürüz. Bebeklikten itibaren sağlıklı bir şekilde büyümek ve gelişmek için düzenli, dengeli ve yeterli beslenmemiz gerekir. Beslenmek yani yemek yemek günlük
DetaylıANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ
ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ Prof. Dr. Nilgün KARAAĞAOĞLU Doç. Dr. Gülhan EROĞLU SAMUR 4. Baskı Prof. Dr. Nilgün Karaağaoğlu Doç. Dr. Gülhan Eroğlu Samur ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ ISBN 978-605-364-200-8 Kitapta
DetaylıCan boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur..
Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. 1 BESLENME BİLİMİ 2 Yaşamımız süresince yaklaşık 60 ton besin tüketiyoruz. Besinler sağlığımız ve canlılığımızın devamını sağlar. Sağlıklı bir
DetaylıAĠLEM VE BEN BESLENME (TEMEL BESĠN GRUPLARI) YAZAN: MERAL ġahġn
AĠLEM VE BEN BESLENME (TEMEL BESĠN GRUPLARI) YAZAN: MERAL ġahġn Geçen sayıda beslenme konusuna genel bir giriş yaparak besin öğeleri hakkında bilgiler vermiştim. Bu sayıda ise temel besin grupları ve doğru
DetaylıDiyabette Beslenme. Diyabet
Diyabette Beslenme Diyabet BR.HLİ.044 Diyabet Hastası Nasıl Beslenmeli? Halk arasında şeker hastalığı olarak adlandırılan diyabet, düzenli beslenme programı gerektirir. Düzenli ve bilinçli bir beslenme
DetaylıBebeğinizin Beslenme Sağlığı ve Zeytin Yağı
Bebeğinizin Beslenme Sağlığı ve Zeytin Yağı Bebek beslenmesinde 0-3 yaş arası kritik bir dönemdir. Bu dönemde annelerin her konuda olduğu gibi beslenme konusunda bebekleri için mümkün olan en 1 / 7 iyi
DetaylıYeterli ve Dengeli Beslen!
Yeterli ve Dengeli Beslen! Hareketli Ol, Egzersiz Yap! Kişisel Bakımına ve Günlük Hijyenine Özen Göster! Uyku Düzenine Dikkat Et! Stresten Uzak Dur! Yeterli ve dengeli beslenme «4 Yapraklı Yonca» içerisindeki
DetaylıBESİN GRUPLARINDAN NE KADAR TÜKETİLMELİ?
BESİN GRUPLARINDAN NE KADAR TÜKETİLMELİ? SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ NE KADAR TÜKETİLMELİ? Süt ve süt ürünleri tüketiminin; Okul çağı çocuklarında ve yetişkinlerde: Her gün yaklaşık 3 porsiyon
DetaylıBeslenme: Yeterli ve dengeli beslenme: Besin: hayvansal kaynaklı besinlerdir. bitkisel kaynaklı besinlerdir. Besin öğesi:
Beslenme: İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması ve yaşam kalitesini artırması için gerekli olan besinleri vücuduna alıp kullanmasıdır. Beslenme, ne karın doyurmak veya
DetaylıDİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ
İstanbul Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ Dr. Dyt. Cemile İdiz Ne yemeliyim? DİYABET Tatlı meyve yeme!! Limon şekeri düşürür
DetaylıYakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu
Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik 2. Ders YB 205 Beslenme İkeleri 2015 Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr BESLENME Dünya Sağlık Örgütü (WHO-DSÖ)
DetaylıİÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON İkinci Bölüm GIDA HİJYENİ, TANIMI ve ÖNEMİ Üçüncü Bölüm PERSONEL HİJYENİ
İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON Hijyenin Tanımı ve Önemi... 1 Sanitasyon Tanımı ve Önemi... 1 Kişisel Hijyen... 2 Toplu Beslenme Sistemlerinde (TBS) Hijyenin Önemi... 3 Toplu Beslenme Sistemlerinde
DetaylıDİYABET DİYETİ * Diabet diyeti, yeterli ve dengeli beslenme temeline dayanmaktadır. Size önerilen miktarlardaki yiyecekler günlük protein,
DİYABET DİYETİ * Diabet diyeti, yeterli ve dengeli beslenme temeline dayanmaktadır. Size önerilen miktarlardaki yiyecekler günlük protein, karbonhidrat, yağ ve enerji ihtiyacınızı karşılayacaktır. * Bu
DetaylıGEBELİKTE YETERLİ ve DENGELİ BESLENME
GEBELİKTE YETERLİ ve DENGELİ BESLENME NEDEN ÖNEMLİDİR? Hayat sağlıkla güzeldir BESLENME ve DİYET POLİKLİNİĞİ Gebelik öncesi ideal ağırlığında olan yetişkin kadınların ortalama 9-14 kg arasında (ayda 1-1,5kg)
DetaylıTÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI
TÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI Türkiye beslenme durumu yönünden hem gelişmekte olan, hem de gelişmiş ülkelerin sorunlarını birlikte içeren bir görünüme sahiptir. Ülkemizde halkın beslenme
DetaylıGIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIKLI BESLENMEYE DESTEK VERİYORUZ
GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIKLI BESLENMEYE DESTEK VERİYORUZ 1 2 SAĞLIKLI BESLENMEYE DESTEK VERİYORUZ Toplumun sağlıklı yaşaması ve ekonomik yönden gelişmesi onu oluşturan bireylerin sağlıklı olmasına
DetaylıBeslenme ve Sağlık Beyanları
Beslenme ve Sağlık Beyanları PROF. DR. SİBEL KARAKAYA E.Ü. MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GIDA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BESLENME BİLİM DALI 12-14 KASIM 2014 Resmi Gazete Tarihi: 29.12.2011 Resmi Gazete Sayısı: 28157
DetaylıProf.Dr. Muhittin Tayfur Başkent Üniversitesi SBF, Beslenme ve Diyetetik Bölümü
Prof.Dr. Muhittin Tayfur Başkent Üniversitesi SBF, Beslenme ve Diyetetik Bölümü Tarih boyunca; İnsan diyeti, Aktivite kalıpları, Beslenme durumu. Paleolithic dönemden beri: Diyet kalıpları, Fiziksel aktivite
DetaylıBESLENME. Doç. Dr. Ferda Gürsel
BESLENME Doç. Dr. Ferda Gürsel Genel Beslenme Kavramları Beslenmenin etkisi Sağlık Görünüş Davranış Ruh hali Diyette Besinlerin önemi Büyüme ve gelişme Enerji sağlar Metabolizmayı düzenler Sağlık ve Temel
DetaylıEKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr
EKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr Ağacın kökü toprak İnsanın kökü EKMEK tir. 2 BİR AYDA 7-12 KG. VERMEK
Detaylı5. Sınıf Fen ve Teknoloji
KONU: Besinler ve Dengeli Beslenme Besinlerin gerekliliği Bütün canlılar büyümek, gelişmek, ve yaşamını sağlıklı bir şekilde devam ettirebilmek için beslenmeye ihtiyaç vardır. Canlılar koşmak, yürümek
DetaylıÖZEL KAŞGARLI MAHMUT İLKÖĞRETİM OKULU Sağlık Bülteni-1. YETERLİ ve DENGELİ BESLENME. PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK BÖLÜMÜ
ÖZEL KAŞGARLI MAHMUT İLKÖĞRETİM OKULU Sağlık Bülteni-1 YETERLİ ve DENGELİ BESLENME PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK BÖLÜMÜ OKUL ÇAĞINDA BESLENME Okul çağı dönemi, büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu, besin
Detaylıneden az yağlı az kolesterollü diyet?
neden az yağlı az kolesterollü diyet? DYT-YRD07 Rev / 2 Yürürlük Tarihi / 30.12.2005 Rev Tarihi / 17.18.2012 neden az yağlı az kolesterollü diyet? Kolesterol insan vücudunda doğal olarak bulunan yağa benzer
DetaylıBESİNLER. Süt, yumurta, peynir, et, tavuk, balık gibi hayvansal kaynaklı besinler
BESİNLER Yaşam için gerekli besin öğelerini sağlayan bitkisel ve hayvansal gıdalar BESİN olarak tanımlanır. Besinler, elde edildikleri kaynaklara göre iki gruba ayrılır: Süt, yumurta, peynir, et, tavuk,
DetaylıEMZİREN ANNELERİN BESLENMESİ. Kendiniz ve bebeğiniz için sağlıklı olan gıdaları seçin
EMZİREN ANNELERİN BESLENMESİ Kendiniz ve bebeğiniz için sağlıklı olan gıdaları seçin Bu yayın, FSA nın (Food Standards Agency) izniyle tercüme edilmiştir. Bu kitapçık, bir GAV yayınıdır. GAV Yayın No:
Detaylı4.Sınıf Fen Bilimleri
Fen Bilimleri Adı: Soyadı: Numara: Besinler ve İçerikleri Canlıların yaşamlarını sürdürebilmek için yedikleri ve içtikleri maddelere besin denir.canlılar büyüyüp gelişmek, üremek ( çoğalmak ) ve solunum
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015
SAĞLIKLI BESLENME Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Zehra Gökkaya Kılıç, Arş. Gör. Dr. Müsenna Arslanyılmaz
DetaylıÇOCUKLARDA BESLENME. Dr.Belkıs Kütük Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Liv Hospital Ankara
ÇOCUKLARDA BESLENME Dr.Belkıs Kütük Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Liv Hospital Ankara **Bir ülkenin sosyal ve ekonomik yönden, beklenen uygarlık seviyesine ulaşabilmesi, ancak bedensel ve zihinsel
DetaylıOBEZİTENİN ÖNLENMESİNDE BESİN SANAYİNİN ROLÜ
OBEZİTENİN ÖNLENMESİNDE BESİN SANAYİNİN ROLÜ Türkiye Obezite ile Mücadele ve Kontrol Programı Eğiticilerin Eğitimi Toplantısı 4 8 Ekim 2010, Antalya Dr. Dyt. Zehra Büyüktuncer Hacettepe Üniversitesi Sağlık
DetaylıVitaminlerin yararları nedendir?
Vitaminlerin yararları nedendir? Vitamin ve mineraller vücudun normal fonksiyonlarının yerine getirilmesinde, büyüme ve gelişiminde çok önemlidir. Az miktarlarda yeterlidirler. Gebelikte anne yanında bebeğin
DetaylıANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ
ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ Prof. Dr. Nilgün KARAAĞAOĞLU Doç. Dr. Gülhan EROĞLU SAMUR 2. Baskı Prof. Dr. Nilgün Karaağaoğlu Doç. Dr. Gülhan Eroğlu Samur ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ ISBN 978-605-364-200-8 Kitapta
DetaylıDOĞA OKULLARI OKUL MENÜSÜ KILAVUZU
DOĞA OKULLARI OKUL MENÜSÜ KILAVUZU EKİM 2015 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ 2. BENİM TABAĞIM KONSEPTİ 3. BESİN GRUPLARI 4. MENÜ KILAVUZU a. ARA ÖĞÜNLER b. ANA ÖĞÜNLER c. SALATA BAR 5. MENÜNÜN YAĞ VE ŞEKER İÇERİĞİ
DetaylıSAĞLIKLI BESLENMEDE SÜTÜN ÖNEMİ VE SAĞLIKLI SÜT
SAĞLIKLI BESLENMEDE SÜTÜN ÖNEMİ VE SAĞLIKLI SÜT SAĞLIK Dünya Sağlık Örgütü tanımına göre sağlık ; bedensel ve ruhsal olarak tam iyi olma halidir. BESLENME Bir insanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken
DetaylıProf.Dr. Muhittin Tayfur Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü
Prof.Dr. Muhittin Tayfur Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü Diyet enerji yoğunluğu, Enerji alımı, Vücut ağırlığının uzun süreli kontrolü Yüksek diyet enerji
DetaylıTÜRKİYE DE EKMEK TÜKETİMİ VE SAĞLIK İLİŞKİSİ Dyt. Elvan Odabaşı Kanar
TÜRKİYE DE EKMEK TÜKETİMİ VE SAĞLIK İLİŞKİSİ Dyt. Elvan Odabaşı Kanar EKMEK REYTINGI EN YUKSEK BESIN Ekmek KİLO ALDIRIYOR Ekmeğin üzerine SAĞLIĞA ZARARLIDIR yazılmalı (19.03.2013 Sabah Gazetesi) Ekmek
DetaylıTeori (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) BES 201 3.GÜZ 2 2 3 5
BESLENME İLKELERİ I Dersin Adı Kodu Yarıyıl BESLENME İLKELERİ I Önkoşullar Dersin dili Dersin Türü Dersin öğrenme ve öğretme teknikleri Dersin sorumlusu(ları) Dersin amacı Dersin öğrenme çıktıları Dersin
DetaylıBeslenme Sorunlarıyla Mücadele: Gizli Açlık, Hidden Hunger
Beslenme Sorunlarıyla Mücadele: Gizli Açlık, Hidden Hunger Prof Dr Halit Tanju Besler Doğu Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Gazimağusa, KKTC G İ Z L İ A Ç L
DetaylıOKUL ÖNCESİ ÇOCUK BESLENMESİ. Dr. Hülya YARDIMCI
OKUL ÖNCESİ ÇOCUK BESLENMESİ Dr. Hülya YARDIMCI Okul öncesi dönem yetişkinlik için temel oluşturan pek çok alışkanlığın geliştirildiği bir dönemdir. Bu dönemde yeterli ve dengeli beslenme kadar, iyi geliştirilmiş
DetaylıUŞAK DÖRTLER EKMEK UNLU MAMULLERİ
UŞAK DÖRTLER EKMEK UNLU MAMULLERİ Yiyiniz, içiniz israf etmeyiniz... UDE UŞAK DÖRTLER EKMEK UNLU MAMULLERİ ÜRÜN ÇEŞİTLERİ EKMEK ÇEŞİTLERİ Francala Ekmek Somun Ekmek Kepekli Ekmek Çavdar Ekmek Light Ekmek
DetaylıAraş.Gör.İnci Türkoğlu Araş.Gör.Neslihan Ülger Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü
Araş.Gör.İnci Türkoğlu Araş.Gör.Neslihan Ülger Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Genel Bilgiler Hasta Adı: Cinsiyet: B.Y. Kadın Yaş: 40 Eğitim: Meslek: Lise
DetaylıOKUL ÇAĞINDA BESLENME
OKUL ÇAĞINDA BESLENME Doç. Dr. Yeşim ÖZTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Gastroenteroloji, Beslenme ve Metabolizma Ünitesi Nisan 2008-İZMİR ADÖLESAN DÖNEM 1. Biyolojik değişim BÜYÜME
DetaylıBeslenme Dersi sunusu
Beslenme Dersi sunusu Beslenme ile ilgili kavramlar Besin (lat.aliment): Yenebilen bitki ve hayvan dokularıdır. Su, organik ve inorganik ögelerden oluşur. Hayvansal ve bitkisel olarak iki kaynaktan elde
DetaylıOKUL DÖNEMINDE BESLENMENIN ABC SI. Dyt. Ece Köprülü Cumurcu
OKUL DÖNEMINDE BESLENMENIN ABC SI Dyt. Ece Köprülü Cumurcu PLAN Beslenmenin tanımı Besin öğeleri Karbonhidrat, Protein, Yağ, Vitamin ve Mineraller Lif ve su Besin grupları Öneriler BESLENMENIN TANIMI Büyümek
DetaylıOKUL ÇAĞI ÇOCUKLARDA BESLENMENİN ÖNEMİ
OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARDA BESLENMENİN ÖNEMİ Prof. Dr. Nevin ŞANLIER Doç. Dr. Eda KÖKSAL Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü BESLENME KARIN DOYURMAK YA DA AÇLIK DUYGUSUNU
DetaylıDOĞA OKULLARI EVDE SAĞLIKLI BESLENME KILAVUZU
DOĞA OKULLARI EVDE SAĞLIKLI BESLENME KILAVUZU HAZİRAN 2015 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ 2. BENİM TABAĞIM KONSEPTİ 3. ÖĞÜNLER VE ÖĞÜN ÖRÜNTÜLERİNİN ÖNEMİ 4. KAHVALTI 5. KUŞLUK VE İKİNDİ ARA ÖĞÜNLERİ 6. ÖĞLE YEMEĞİ
DetaylıDüzenleyen :Burcu GÜLBAHAR Okul Rehber Öğretmeni
Düzenleyen :Burcu GÜLBAHAR Okul Rehber Öğretmeni Kilo alımının fizyolojisi Enerji alımı Enerji tüketimi Kontrol faktörleri Genetik etki Diyet Egzersiz Bazal metabolizma Termogenez Yağ içeriği yüksek beslenme
DetaylıPremium quality Dry Dog
ECOPET Premium quality Dry Dog Food Happy pet. Happy you. Puppy Formula ECOPET Alimento completo ed equilibrato per cuccioli e per cagne in gestazione o in allattamento Happy pet. Happy you. Farmina Pet
DetaylıALANYA BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONT.MD YETERLİ VE DOĞRU BESLENME KURALLARI
ALANYA BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONT.MD YETERLİ VE DOĞRU BESLENME KURALLARI 16 EKİM DÜNYA GIDA GÜNÜ Dünya da bir yanda obeziteyle mücadele yapılırken diğer tarafta açlıktan ölme noktasına gelen insanlara
DetaylıBireyin bedensel, ruhsal, zihinsel ve sosyal yönden tam bir iyilik ve uyum halidir. Sağlık nedir?
Bireyin bedensel, ruhsal, zihinsel ve sosyal yönden tam bir iyilik ve uyum halidir. Sağlık nedir? Tam ve eksiksiz bir sağlıklı yaşam Doğru beslenme Düzenli egzersiz Düzenli, yeterli ve kaliteli uyku Dengeli,
DetaylıİLKÖĞRETİM ÇOCUKLARI İÇİN SAĞLIKLI BESLENME BESİN ÖGELERİ
İLKÖĞRETİM ÇOCUKLARI İÇİN SAĞLIKLI BESLENME Doğumdan itibaren büyüme ve gelişme, sağlıklı ve uzun bir yaşam için vücudumuza gerekli olan bütün maddeleri besinlerle alırız. Besin; yenilebilen ve yenildiğinde
DetaylıYAŞLILIKTA BESLENME Doç.Dr. Neslişah Rakıcıoğlu
YAŞLILIKTA BESLENME Doç.Dr. Neslişah Rakıcıoğlu Yaşlılık döneminde yeterli ve dengeli beslenmenin sağlanması; sağlığın korunması, iyileştirilmesi ve geliştirilmesi, yaşam süresinin ve kalitesinin arttırılmasında
DetaylıTeori (saat/ha fta) BESLENME İLKELERİ II BES202 4. Bahar 2 3 2 5 Önkoşullar
BESLENME İLKELERİ II Dersin Adı Kodu Yarıyıl Teori (saat/ha fta) (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) AKTS BESLENME İLKELERİ II BES202 4. Bahar 2 3 2 5 Önkoşullar Dersin dili Dersin Türü Dersin öğrenme
Detaylıailesinden ilk kez uzun saatler ayrıldığı ve çevresi ile iletişiminin arttığı bir dönemdir.
Sağlıklı Bir Beslenme Çantası İçin... Sürekli büyüme ve gelişme süreci içinde olan çocuklar, beslenme yetersizliklerinden doğrudan olumsuz etkileniyor. İSTANBUL - İlkokul çağı, çocuğun ailesinden ilk kez
DetaylıHİPERLİPİDEMİ TEDAVİ KILAVUZU VE YAŞAM TARZI ÖNERİLERİ
HİPERLİPİDEMİ TEDAVİ KILAVUZU VE YAŞAM TARZI ÖNERİLERİ Hiperlipidemi; kanda çeşitli yağların yüksekliğini ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Bu çeşitli yağ tipleri kolesterol, trigliserid, LDL-kolestroldür.
DetaylıEmzirme dönemindeki beslenmeniz en az hamilelikte beslenmenize dikkat etmeniz kadar önemlidir.
Emzirme dönemindeki beslenmeniz en az hamilelikte beslenmenize dikkat etmeniz kadar önemlidir. Bir anne adayı anne olduğunu öğrendiği andan itibaren yavrusu ve kendisi için en iyi şekilde yaşamaya çalışır
DetaylıUZUNLU CUMHURİYET ORTAOKULU
UZUNLU CUMHURİYET ORTAOKULU SPOR KULUBÜ YAYINI VUCUDUMUZ VE DENGELİ BESLENME 2015 BOĞAZLIYAN / YOZGAT SUNU PLANI * Sağlıklı ve Dengeli beslenme * Temel besin öğeleri ve grupları * Öğün içerikleri: Kahvaltı
DetaylıCanlıların enerji kazanabilmeleri için beslenmeye gereksinimleri vardır.
1- Canlılar neden beslenmeye ihtiyaç duyarlar? Canlıların enerji kazanabilmeleri için beslenmeye gereksinimleri vardır. 2- İnsanlar ve hayvanlar hangi şekilde hareket ederler? İnsanlar ve hayvanlar yer
DetaylıKARBONHİDRAT SAYIMI 1. BASAMAK. Uz. Dyt. Ceren Yolaçan İşeri
KARBONHİDRAT SAYIMI 1. BASAMAK Uz. Dyt. Ceren Yolaçan İşeri Tıbbi Beslenme Tedavisi İlaç/insülin Fiziksel Aktivite Eğitim Yapabilirlik durumu İstekliliği Kanıta dayalı sınırlandırmalar Yeme Zevki Kan
DetaylıTürk Gıda Kodeksi Özel Tıbbi Amaçlı Diyet Gıdalar Tebliği
Türk Gıda Kodeksi Özel Tıbbi Amaçlı Diyet Gıdalar Tebliği Resmi Gazete Tarihi Sayısı Değişiklik Açıklaması İlk Yayın 24.12.2001 24620 1. Değişiklik 31.08.2003 25125 EK-1 in 7 inci maddesi, Madde 6 (Eklendi)
DetaylıDr. Hülya ÇAKMAK Gıda Mühendisliği Bölümü
Gıda Mühendisliği Bölümü Fonksiyonel gıdalar hakkında yapılan beyanların sınıflandırılması; Beyanlar Tıbbi Sağlık Genel Ürüne özgü Fonksiyonları iyileştirmek Fonksiyonları iyileştirmek Hastalık riskini
DetaylıManda Ürünlerini Ekonomik Değeri Nasıl Artırılabilir Yrd. Doç. Dr. Zeki GÜRLER
Manda Ürünlerini Ekonomik Değeri Nasıl Artırılabilir Yrd. Doç. Dr. Zeki GÜRLER Manda Ürünleri Süt ve Süt Ürünleri Manda sütü Afyon kaymağı Lüle kaymağı Manda yoğurdu Dondurma Manda tereyağı Manda peyniri
DetaylıT.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU SAĞLIKLI BESLENME ÖNERİLERİ
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU SAĞLIKLI BESLENME ÖNERİLERİ 1 YETERLİ ve DENGELİ BESLENME NEDİR? Vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin
Detaylı5. SINIF FEN VE TEKLONOJİ DERSİ
02.12. 5. SINIF FEN VE TEKLONOJİ DERSİ VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİ TARAFINDAN 2.12. TARİHİNDE ENFORMATİK BÖLÜM BAŞKANLIĞINDA HAZIRLANMIŞTIR.
DetaylıSÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ
SÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ Prof. Dr. Metin ATAMER Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Aralık 2006 ANKARA Sütün Tanımı ve Genel Nitelikleri Süt; dişi memeli hayvanların, doğumundan
DetaylıPazardan Sofraya:Pazarlama ve Tüketim Beslenmede Balığın Yeri ve Önemi
Pazardan Sofraya:Pazarlama ve Tüketim Beslenmede Balığın Yeri ve Önemi Prof. Dr. Yasemen YANAR Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölüm Başkanı Tarih boyunca medeniyetler
DetaylıBeslenme İle İlgili Altın Kurallar
Beslenme İle İlgili Altın Kurallar Egzersiz yapanlar performanslarını artırmak için enerji ve besin öğelerini yeterli almalı, dengeli ve çeşitli beslenmelidirler. Besin öğeleri 6 farklı kategoride değerlendirilir.
DetaylıKilo verme niyetiyle diyet tedavisinin uygulanamayacağı durumlar nelerdir? -Hamilelik. -Emziklik. -Zeka geriliği. -Ağır psikolojik bozukluklar
Diyet denilince aklımıza aç kalmak gelir. Bu nedenle biz buna ''sağlıklı beslenme programı'' diyoruz. Aç kalmadan ve bütün besin öğelerinden dengeli biçimde alarak zayıflamayı ve bu kiloda kalmayı amaçlıyoruz.
DetaylıProf. Dr. M. Hikmet BOYACIOĞLU Okan Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü
Prof. Dr. M. Hikmet BOYACIOĞLU Okan Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü NEDEN EKMEK? Günümüzde gıda maddelerinin çeşitliliğinin inanılmaz derecede çokluğuna rağmen önemini halen devam ettirmektedir.
DetaylıAstım hastalığının görülme sıklığında, özellikle Batı toplumlarında daha fazla olmak üzere, tüm
Bölüm 24 Astım ve Beslenme Dr. Alpaslan TANOĞLU ve Dr. Mustafa DİNÇ Astım hastalığının görülme sıklığında, özellikle Batı toplumlarında daha fazla olmak üzere, tüm dünya yüzeyinde, son 50 yılda büyük bir
DetaylıENERJİ METABOLİZMASI
ENERJİ METABOLİZMASI Soluduğumuz hava, yediğimiz ve içtiğimiz besinler vücudumuz tarafından işlenir, kullanılır ve ihtiyaç duyduğumuz enerjiye dönüştürülür. Gün içinde yapılan fiziksel aktiviteler kalp
DetaylıAynı zamanda eski ve yersiz bir takım inançlar da çocukların yemek alışkanlıklarını etkiler. Örneğin çocuklar çok fazla et ve yumurta yememelidir,
Çocuklar ve Yemek Aynı zamanda eski ve yersiz bir takım inançlar da çocukların yemek alışkanlıklarını etkiler. Örneğin çocuklar çok fazla et ve yumurta yememelidir, düşüncesi ne kadar saçma olsa da oldukça
DetaylıMİSYONUMUZ VİZYONUMUZ
Müşterilerine, 1997 yılından bu yana Tekbaş A.Ş. bünyesinde TEKBAŞ UN markasıyla hizmet vermekte olan şirketimiz, kısa zamanda çalışma sahasında üncü konuma gelmeyi başarmıştır. Bugün Türkiye nin her tarafında
Detaylı