Polis yetkileri. Haklarınız ve sorumluluklarınız.

Transkript

1 POLICE POWERS Turkish Polis yetkileri

2 İçindekiler Polisin görevini yerine getirmesine yardımcı olan pek çok yetkileri bulunmaktadır. Bu yetkilerin çoğu yasalarla belirlenmiştir. Aşağıda yer alan bilgiler bu yetkileri ve farklı durumlarda hangi haklara ve sorumluklara sahip olduğunuzu anlamanızda yardımcı olacaktır. Tutuklama 4 Tutuklama polis karakolunda (susma hakkını, özel uyarılar ı içerir) 6 Kişilerin üstlerini ve evlerini aramak 9 Toplumsal karışıklık 12 Başka tarafa yönlendirme 13 Sarhoş kişileri gözaltına alma 14 Kimlik Tespiti 15 Sorgulama 15 Eşyalara el koyma 18 Yasa (yasal düzenleme) 19 Şikayetler 19 Bağlantılar

3 Tutuklama Beni kim ve nasıl tutuklayabilir? Bir polis memurunun sizi tutuklama nedenlerine örnekler: Bir suç işliyorsanız Suç işlemişseniz ya da polis görevlisinin suç işlemiş olduğunuza dair makul nedenlerle şüpheleri varsa Huzuru ihlal ediyorsanız Kefalet koşullarınızı ihlal etmişseniz Hakkınızda (yazılı) tutuklama emri çıkartılmışsa Polis memuru, hakkınızdaki bir Şiddete Bağlı Yaklaşmama Kararı'nı (AVO) uygulayacaksa veya hakkınızdaki bir AVO dolayısıyla tutuklanma emriniz varsa Size karşı geçici (acil) bir AVO uygulamak isterse. Sivil bir vatandaşın sizi tutuklayabileceği (vatandaş tutuklaması) durumlar: Bir suç işliyorsanız Bir suç işlemişseniz Sizi tutuklayan kişi size bu bilgileri vermiyorsa, onunla TARTIŞMAYIN. Daha sonra şikayet başvurusu yapabilirsiniz 19. Sayfaya bakınız. Beni tutuklamak için zor kullanabilirler mi? Bir polis memuru sizi tutuklamak için gerektiği kadar zor kullanabilir. Makul olmayan zor kullanma saldırıdır. Tutuklamadan sonra, őrneğin kaçmaya çalışırsanız ya da polis memuru kaçabileceğinizi düşünürse size kelepçe takabilir. Tutuklanmaya karşı direnirsem ne olur? Bir suç işlemediğinizi ya da tutuklanmamanız gerektiğini düşünseniz bile teslim olmanız daha doğru olur. Bir suçla suçlanmışsanız mahkemede durumunuzu açıklama şansınız olacaktır. Masum olsanız bile, polis makul nedenlerle suç işlediğinizden şüpheleniyorsa sizi tutuklayabilir. Tutuklanmaya direnmek suçtur. Şiddete başvurursanız polise saldırmakla suçlanabilirsiniz. Tutuklanırsam üstümü aramalarına izin vermem gerekir mi? Polis tutuklandığınızda üstünüzü arayabilir daha sonra karakolda tekrar arayabilir. Beni nasıl tutuklayabilirler? Sizi tutuklayan kişi size: Tutuklanıyor olduğunuzu söylemeli Neden tutuklandığınızı söylemeli Polis memuru size adını ve görev yerini de söylemeli. 4 5

4 Tutuklama polis karakolunda Polis karakoluna götürüldüğünüzde size haklarınızı belirten bir belge verilecektir. Polis, őrneğin sizi sorgulayarak soruşturmada yer almanızı isterse, avukat veya bir başkasını arama hakkınız vardır. Yasal Yardım avukatları tutuklu kişilere danışmanlık etmek için karakola gelemezler, telefonla tavsiye veremezler (sadece Gençlik Hattı üzerinden 18 yaşın altındaki gençlere yardımcı olabilirler). Bildiğiniz özel bir avukat varsa onu arayıp hazir bulunmasini isteyebilirsiniz. Polis, avukatınızın ya da başka bir kişinin gelmesi için sadece iki saat bekleyebilir. Karakolda hazır bulunması için, bűyűk ihtimalle bir avukata ődeme yapmanız gerekecektir. Avukatınız yoksa aşağıdaki numaraları arayabilirsiniz: LawAccess NSW Pazartesi-Cuma günleri arasında Aborijin ya da Torres Strait adalı iseniz Aborijin Hukuk Hizmetleri (Bölgenizdeki ofisleri bulmak için web sitesine bakınız). Polis size telefon numaralarını verebilecektir. 18 yaşın altında iseniz Gençlik Hattı Tutuklanmışsam sorulara cevap vermem gerekiyor mu? Genel olarak susma hakkınız vardır. Ancak, bazı durumlarda polise biraz bilgi vermeniz gerekir ve sessiz kalma hakkınızı kullanmanız durumunda bu, mahkemede aleyhinize kullanılabilir. (Polisin sizden açıklamanızı isteyebileceği bilgi türleri hakkında daha fazla ayrıntı için 15. ve 16. sayfaya bakın.) Belli bir suç(lar) ile ilgili olarak tutuklanmışsanız, bu suçla (veya başka bir şeyle) ilgili sorulan sorulara cevap vermek için sorgulamaya katılmak zorunda değilsiniz. Polisin size bunu söylemesi gerekmektedir ayrıca, sőyleyeceğiniz herşeyin, aleyhinizde delil olarak kullanılabileceği hususunda sizi uyarmaları da gerekir. Sorularına cevap verip vermemeye kendiniz karar verirsiniz. Eğer emin değilseniz, ifade vermeden önce yasal tavsiye alana kadar beklemelisiniz. Ayrıca, çoğu suç için polis yalnızca şu durumlarda özel uyarı da bulunabilir: (1) Avukatınızdan yasal öneri alma fırsatınız olmuşsa ve (2) daha sonra, özel uyarı da bulunulurken avukatınız yanınızda ise. Özel uyarı nın anlamı şudur; polise, daha sonra mahkemede savunmanızı dayandıracağınız bir olayı anlatmamanız veya anlatmayı reddetmeniz halinde, mahkeme suskunluğunuzu aleyhinize kullanabilecektir. Bir avukat sizi temsil etmiyorsa veya polis sizinle konuşurken avukatınız yanınızda yoksa, bu hüküm geçersiz olur. 6 7

5 Tutuklanmanız ciddi bir suçla ilgiliyse, sesli ve görüntülü kayıt edilen bir sorgulamaya katılmayı isteyip istemediğiniz sorulabilir. Katılırsanız, ses (işitsel) kaydının bir kopyası size verilecektir. Parmak izi alınmasını ya da fotoğrafımın çekilmesini kabul etmem gerekiyor mu? Polis kimlik tespiti için fotoğraf çekebilir, parmak izi ve avuç içi izi alabilir. Teşhis için şűphelilerin sırayla geçmesi işlemine katılmam gerekir mi? Hayır, ama polis şahitlere fotoğrafınızı göstererek sizi teşhis etmelerini isteyebilir. Kefalet nedir? Polis, sizi bir suçtan dolayı suçlarsa, kefaletle serbest bırakma veya gözaltında tutma konusunda bir karar vermesi gerekecektir. Polisin, kefaletle tahliye edilip edilmemeniz hususunda karar verdikten sonra, sizin bir avukatla görüşmenize izin vermesi gerekmektedir. Polisin sizi kefaletle serbest bırakmayı reddetmesi halinde, sizi mümkün olduğunca çabuk mahkemeye çıkartması gerekmektedir, böylece mahkemeye kefalet başvurusu yapabilirsiniz. Yerel mahkemelerin hepsinde, polis tarafından kefaletle serbest bırakılmaları reddedilmiş kişiler için Yasal Yardım avukatları bulunmaktadır. Kendi avukatınızı da kullanabilirsiniz. Kefaletiniz hafta sonunda ya da resmi tatilde reddedilmiş ise, mahkemeye sesli - görüntülü bağlantı ile çıkabilirsiniz. Bir Yasal Yardım avukatı mahkemeye çıkmadan önce sizinle sesli ve görüntülü bağlantı kurabilir. Kişilerin ve mülklerinin aranması Tutuklanmamışsam aranabilir miyim? Polisin, aşağıdakileri taşıdığınız konusunda makul nedenlere dayanan şüphesi varsa sizi (ve aracınızı, teknenizi ve diğer araçlarınızı ve eşyalarınızı) arayabilir: çalıntı veya yasa dışı yollarla edinilmiş mallar, őrneğin uyuşturucu satışı yoluyla yasak uyuşturucular ciddi bir suçta, örneğin bir arabaya ya da eve girmek için kullanılmış ya da kullanılabilecek araçlar bıçaklar, silahlar ya da tehlikeli aletler lazer ışın cihazı. Polis ayrıca makul nedenlerle aşağıdakilerden şüpheleniyorsa yine sizi ve aracınızı arayabilir: Ciddi bir suçla ilgili olarak kullanılmış olması Çalıntı veya yasadışı yollardan edinilmiş mallar bulunması Yasak uyuşturucuların bulunması Bir suçun işlenmesinde kullanılabilecek şeylerin bulunması Halka açık yerlerde ya da okullarda toplum güvenliğini tehlikeye sokan riskleri arttıran durumlarda Araçta, hakkında tutuklanma emri olan birisinin olduğundan şüphelenilmesi. 8 9

6 Polise olağanüstü yetkilerin tanındığı toplumsal karışıklık dönemlerinde, 'hedef yol ve bőlge'de bulunduğunuz takdirde, polis sizi veya aracınızı arayabilir. Arama neleri kapsar? Polis sizi elle arayabilir, üst giysilerinizi ve ayakkabılarınızı çıkartmanızı isteyebilir, giysilerinizin ve eşyalarınızın içine bakabilir ve bir elektronik metal tarama aracı kullanabilir. Ayrıca saçlarınızı sallamanızı ve ağzınızı açmanızı isteyebilir. Polis, sadece makul nedenlerle gerekli olduğunu düşünür, ciddi ve acil bir durum olduğundan şüphelenirse soyarak arama yapabilir. Bunu yaparken mahremiyetinize mümkün olduğunca özen göstermeleri gerekir. Aramanın mümkün olduğu kadar, aranan kişiyle aynı cinsiyetten bir polis memuru tarafından yapılması gerekmektedir. Soyarak arama yapıldığında mümkün olduğu kadar, ayrı bir yerde, karşı cinsin gözlerinden uzak, aramayı yapan kişilerin dışındaki kişilerin gözlerinden uzak yapılmalı. Soyarak yapılan arama, kişinin vücudundaki boşlukları ya da vücuduna dokunularak yapılan incelemeyi içermez. Arama köpekleri Polisin yasak uyuşturucuları bulmak üzere eğitilmiş köpekleri vardır. Bu köpekler genellikle, hapishanelerde, tren istasyonlarında ve topluma açık alanlarda kullanılır. Köpek üzerinizde uyuşturucu olduğunu işaret ederse, polisin sizi aramasına imkan veren makul bir şüphesi olacaktır. Arama emirleri Polis evinizi ya da diğer binaları aramak için arama emri çıkartabilir. Ayrıca bu yerlerde bulunan kişileri de arayabilirler. Polisin, elinde arama emri varsa mülklere girmek için makul ölçülerde güç kullanabilir. Arama emri ile arama yapan kişinin işini zorlaştırmak ya da engellemek suçtur. Aile içi şiddet Polis, aile içi şiddet suçu iddiası ile ilgili olarak bir eve girdiğinde ateşli silah bulundurmakla ilgili soru sorma, arama ve el koyma yükümlülüğü vardır. Polis kendilerine bildirilmemiş ateşli bir silah bulunduğundan şüphelenirse arama emri için başvurabilir. Ayrıca tehlikeli nesne araması yapabilir veya bıçaklar dahil, tehlikeli nesnelere el koyabilir. Aranan kişi 10 ila 17 yaşları arasında ise ya da zihinsel bozukluğu varsa özel koşullar uygulanmaktadır. Polisin, aramayı yapan memurun adını ve gőrev yerini bildirmesi gerekir. Ayrıca size neden arama yaptıklarını da söylemeleri gerekmektedir. Aramaya razı olmazsanız, suç işliyor olabilirsiniz

7 Toplumsal karışıklık Acil yetkiler, büyük ölçekli bir toplumsal karışıklık olduğunda veya yakın bir zamanda toplumsal karışıklık tehdidi olduğunda Polis Komiserliği tarafından verilebilir. Bu yetkiler arasında şunlar yer almaktadır: Bölgeyi kordon altına alma Yollara barikat kurma Kimlik sorma Akışı yönlendirme Bireyleri ve araçlarını arama Araçlar ve cep telefonları dahil, el koyma ve gözaltina alma Alkolsüz bölgeler ilan etme Alkol satışını ve dağıtımını yasaklama Topluluğu dağıtma. Yani polis, hedef alanda yanlış hiçbir şey yapmamış olsalar bile ve yanlış bir şey yaptıklarına dair şüpheli bir durum olmasa da kişileri, eşyalarını ve araçlarını durdurup arayabilir. Bu özel yetkiler, küresel forumlar veya yurtdışından önemli kişilerin ziyaretleri gibi durumlarda hükümet tarafından da verilebilir. Başka tarafa yönlendirme Polis bana başka yere gitmemi söyleyebilir mi? Polis, halka açık bir yerdeyseniz ve makul nedenlerle aşağıdakilerin olduğuna inanıyorsa sizi başka tarafa yönlendirebilir: başka bir kişiyi engelliyorsanız trafiği engelliyorsanız başka bir kişiyi ya da kişileri taciz veya rahatsız ediyorsanız başka bir kişiyi ya da kişileri korkutuyorsanız başka bir kişiye ya da kişilere herhangi bir yasak uyuşturucuyu yasadışı olarak sağlıyor, sağlamayı amaçlıyor ya da ikna etmeye çalışıyorsanız yasak uyuşturucu edinmeye teşebbüs ediyorsanız. Topluma açık bir yerde (alkol veya uyuşturucudan) sarhoş ya da etkisinde üç ya da daha fazla kişilik bir grubun içerisindeyseniz, polis haklı nedenlerle davranışlarınızın aşağıdaki sonuçlara yol açacağını düşünürse, 6 saate kadar süreyle o alanı terketmenizi isteyebilir: Diğer bir kişinin ya da kişilerin yaralanmasına yol açacaksa ya da bir bir műlke zarar verecekse, veya aksi takdirde toplum güvenliği riskini arttıracaksa, veya kamu dűzenini bozucuysa. Mümkün olduğu durumda, polisin size adını ve görev yerini ve sizi yönlendirme nedenini söylemesi gerekmektedir. Yönlendirmeye uymamak bir suçtur. Size halka açık bir yerde alkollü olmanız ve düzeni bozmanız nedeniyle başka yere gitmenizin söylenmesinden sonraki 6 saat içinde aynı veya başka bir halka açık yerde alkollü olmak da suçtur

8 Sarhoş kişileri gözaltına alma Halka açık bir yerde sarhoş iseniz (alkolden veya uyuşturucudan ciddi şekilde etkilenmişseniz) ve aşağıdaki davranışları gösteriyorsanız bir polis memuru sizi gözaltına alabilir: düzeni bozacak şekilde davranıyorsanız; veya kendinize, başkasına veya mülke zarar verecek şekilde davranıyorsanız ; veya sarhoş olduğunuz için fiziksel koruma altına alınma ihtiyacınız varsa. Sarhoş olduğunuz için gözaltına alınırsanız, polis derhal sizi, sizinle ilgilenmeye istekli sorumlu bir kişinin gözetimine bırakabilir. Polis bu tür sorumlu bir kişi bulamazsa veya sorumlu kişinin sizi kontrol edemeyeceği kadar şiddet içeren bir şekilde davranıyorsanız, polis sizi yetkili bir gözaltına alma yerine (bir karakol veya çocuk adalet merkezi gibi) götürebilir. Sarhoş olduğunuz için gözaltına alındığınızda, sorumlu bir kişiyle bağlantıya geçmenize izin verilmesi, suç işlemiş kişilerden ayrı tutulmanız ve size yiyecek, içecek, yatak ve battaniye verilmesi gerekir. Sarhoş olduğunuz için gözaltına alınmışsanız, polis sizi arayabilir ve üzerinizdekileri alıkoyabilir. Sarhoşluğunuz geçer geçmez bırakılmanız ve eşyalarınızın size iade edilmesi gerekir. Kimlik belirleme Polis kimlik sorabilir mi? Sorgulama hakkında aşağıya bakınız. Bazı durumlarda adınızı, adresinizi vermeniz ve kimliğinizi gőstermeniz gerekmektedir. Polis yasalara uygun olarak sizden fotoğraflı bir kimlik göstermenizi isterse, aynı zamanda polis memurunun yüzünüzü görebilmesi için sizden yüzünüzü kapatan şeyleri çıkarmanızı isteme hakkına da sahiptir. Polisin önce sizden izin istemesi ve daha sonra incelemeyi mümkün olduğu kadar çabuk ve makul olarak gizli bir şekilde yürütmesi gerekir. Özel gerekçe göstermeden yüzünüzü kapatan şeyi çıkarmazsanız, suç işliyor olabilirsiniz. Sorgulama Sorgulama için tutuklanabilir miyim? Hayır. Polis sizden sorgulama için karakola kadar gelmenizi isteyebilir, ama her hangi bir suçtan tutuklanmadıkça gitmeniz gerekmemektedir. Polisle konuşmadan önce bir avukatla görüşmelisiniz. Sorgulama sırasında bulunması için bir avukat ya da başka bir kişiyi gőrevlendirebilirsiniz. NSW Yasal Yardım bu amaçla avukat sağlamaz. Mutlaka cevap vermem gereken herhangi bir soru var mıdır? Evet. Trafik: Öğrenci belgesiyle araç sürüyor ya da sürücüye refakat ediyorsanız, polise adınızı ve adresinizi vermeniz (sürücü belgenizi göstermeniz) gerekmektedir 14 15

9 Bir trafik kazasına karışmışsanız, kazaya karışan diğer tarafa adınızı ve adresinizi vermelisiniz. Bu bilgileri ve kaza hakkındaki diğer detayları da polise vermeniz gerekmektedir. Bir aracınız varsa veya bir aracın sorumluluğu üzerinizdeyse ve sürücüsü bir trafik suçu işlemekle itham ediliyorsa sürücünün adını ve adresini polise vermeniz gerekmektedir. Aracın ciddi bir suçta kullanıldığından şüpheleniliyorsa, aracın sahibi, sürücüsü ve yolcuları (ve birbirlerinin) adlarını ve adreslerini polise vermek zorundadırlar. Tam isim ve adresler bilinmiyorsa, kişinin kimliği hakkında mümkün olduğunca fazla bilgiyi sağlamanız gerekmektedir. Adınızı ve adresinizi vermeniz gereken diğer durumlar: Trende veya tren yolu alanında bir suç işlediğinizden şüphelenilmişse Topluma açık bir alanda alkol taşıyor ya da tüketiyorsanız ve polis 18 yaşın altında olduğunuzu düşünürse bu durumda yaşınızı ispatlamanızı isteyebilir (18 yaşın altında iseniz alkolü sizden alabilirler) Polis, işlenmiş ciddi bir suç mahallinde veya yakınında olduğunuzu düşünürse ve bildiklerinizle onlara yardımcı olabilecekseniz. Polis ödenmemiş bir cezaya dair Mahkeme kararını uygulamaya çalışıyorsa Polisin acil toplumsal karışıklık yetkileri varsa ve siz de hedef alan içindeyseniz, polis geniş çaplı bir toplumsal karışıklığa karıştığınızdan ya da karışabileceğinizden şüpheleniyorsa Polis size karşı bir Şiddete Bağlı Yaklaşmama Kararı çıkartılmış olduğundan şüpheleniyorsa sizden kimliğinizi göstermenizi isteyebilir. Polis size bir başka yere gitme emri verdiğinde kimliğinizi bilmiyorsa. Genel olarak bu sorulara cevap vermemek bir suçtur. Farklı durumlar için cezalar farklıdır. Tutuklanmışsam, sorularına cevap vermek zorunda mıyım? 6. sayfaya bakın

10 Eşyalara el konulması Polis benden eşyalarımı alabilir mi? Polis bir arama emrini yerine getirirken bulduğu şeyleri alabilir. Bunların arasında eğer bir suçla bağlantılı olduğuna dair makul şüpheleri varsa, buna arama emrinde yer almayan şeylerin alınması da dahildir. Halka açık bir alanda iseniz polis şunlara el koyabilir: Bıçaklar (jiletler dahil) Ateşli silahlar Diğer silahlar veya silah olarak kullanılabilecek şeyler Uyuşturucular Çalındığından veya yasadışı olarak edinildiğinden şűphelendikleri herhangi bir şey Bir suçun işleneceğine kanıt olabileceğinden makul olarak şüphelendikleri herhangi bir şey. Bunlardan her hangi bir şeye el konulmuşsa, büyük ihtimalle cezai bir suçtan suçlanabilirsiniz. Bu şeyleri yasal olarak bulundurma nedeniniz olduğunu gösterebilirseniz, geri almak üzere başvurabilirsiniz. Polis geri vermezse, davanız davanız Mahkemeye gittiğinde iadesini istemeniz gerekebilir. 18 yaşın altındaysanız polisin el koyabileceği şeyler: Alkol Sprey boya, bulundurmak için yasal bir nedeniniz olduğuna ikna edemezseniz. Bunlar da suçtur ancak polis size, en azından ilk defasında sadece bir uyarı verebilir. Yasa (mevzuat) Temel polis yetkileri aşağıdaki yasalarda yer almaktadır Hukuki Yaptırım (Yetkiler ve Sorumluluklar) Yasası 2002 LEPRA veya LEPAR olarak bilinir Kefalet Yasası 2013 Suç (Ev ve Aile İçi Şiddet) Yasası 2007 Bu yasalar, polisin yetkilerini kullanabileceği durumları ve yetkilerini kullanırken olan sorumluluklarını açıklar. Bunları bu web sitesinde bulabilirsiniz: Şikayetler Polisin yetkilerini kötüye kullandığını düşünüyorsanız şikayet edebilirsiniz. Şikayette bulunma yolları: Semtinizdeki polis karakoluna giderek görevli memurla ya da Yerel Bölge Komutanı ile görüşerek Polis Komiserliği ile bağlantı kurarak Ombudsman ofisi ile telefonla görüşerek (ücretsiz) Diğer faydalı bilgiler İletişimli web sitesinde suça karışmış gençlerle ilgili bir de film bulunmaktadır

11 Bağlantı bilgileri 18 yaşın altındaysanız: Yasal Yardım Gençlik Hattı Diğer yardımlar Birçok kütüphanede yasalarla ilgili ücretsiz bilgi verilen Yasal Bilgiler Ulaşım Merkezi (LIAC) bulunmaktadır. NSW Eyalet Kütüphanesinin Yasal Konularda Cevaplar web sitesini ziyaret ediniz. NSW Yasal Yardım ın diğer broşürleri: Bölge Mahkemesine Başvuru Temyiz Mahkemesi kefaleti için başvuru mu yapıyorsunuz? Bir hapis cezasıyla karşı karşıya mısınız? Adli Sicil Kayıtları Çocuklar için yasal hizmetler Aile içi şiddet suçları sanıklar için bilgiler Alkollü araç kullanma suçlamaları ve siz Uyuşturucular, araç kullanma ve siz Mahkemeye çıkma (yerel mahkeme) Şartlı tahliyenizi ihlal mi ettiniz? Birisi mahkemeden size karşı bir AVO uygulanmasını mı istiyor? Yerel Mahkeme kararlarının incelenmesi Hükümlüler için Yasal Hizmetler Kefaleti anlamak Hükümlüler için vize iptal seti NSW Yasal Yardım Bölümü Yayınlar Birimi tarafından hazırlanmıştır. www. legalaid.nsw.gov.au/publications adresinden çevrimiçi olarak veya adresine e-posta gönderilerek ya da no.lu telefon numarası aranarak daha fazla kopya sipariş edilebilir. Bu yayın yasalar için genel bir rehber olarak hazırlanmıştır. Yasal tavsiye olarak değerlendirilmemelidir ve kendi özel durumunuzla ilgili bir avukatla konuşmanız önerilir. Burada yer alan bilgiler basıldığı tarihte doğru olmakla birlikte zaman içerisinde değişebilir. Ayrıntılı bilgi için LawAccess NSW ile numaradan bağlantı kurunuz. Kasım 2013/November MNLA60417 Translated by Commercial Translation Centre