Ev Tipi Ampullerin Enerji Etiketlemesine İlişkin Tebliğ TRKGM: 2002/02 ( 98/11/AT )

Transkript

1 Sanayi ve Ticaret Bakanlığından: Ev Tipi Ampullerin Enerji Etiketlemesine İlişkin Tebliğ TRKGM: 2002/02 ( 98/11/AT ) BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç Madde 1- Bu Tebliğ in amacı; enerji kullanımının en aza indirilmesini temin ile tüketicilerin enerjiyi daha verimli kullanan elektrikli cihazları tercih edebilmelerini sağlamak için, elektrik enerjisi ile çalışan ev tipi ampullerin enerji etiketlemesiyle ilgili kuralları ve performans standartlarını belirlemektir. Kapsam Madde 2- Bu Tebliğ, 6500 lümenden daha fazla ışık akısı olan, 4 watt tan daha düşük bir giriş gücü olan, pil gibi başka enerji kaynakları ile kullanılmak üzere pazarlanan veya ticarileştirilen, aslen görünebilir ölçeğin (400 den 800 nm kadar) içerisinde kalan ışık üretimi için pazarlanmayan veya ticarileştirilmeyen, asıl amacı aydınlatma olmayan bir ürünün parçası olarak pazarlanan veya ticarileştirilen ampuller ile yansıtıcı ampulleri hariç olmak üzere, ev tipi ampuller ile evde kullanılmak üzere tedarik edilmese dahi, ev tipi flüoresan ampullerini kapsar. Dayanak Madde 3- Bu Tebliğ, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 14 ve 31 inci maddeleri ile 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 4- Bu Tebliğ de geçen; a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nı, b) Müsteşarlık : Dış Ticaret Müsteşarlığını, c) Komisyon: Avrupa Birliği Komisyonunu, d) Üretici: Bu Tebliğ kapsamındaki ürünleri üreten veya bunlara adını, ticari markasını veya ayırt edici işaretini koyarak kendini üretici olarak tanıtan gerçek veya tüzel kişiyi; üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üreticinin nam ve hesabına hareket etmek üzere üretici tarafından yetkilendirilen temsilcisini; Türkiye de bir yetkili temsilcisinin bulunmaması halinde ise ithalatçıyı; ayrıca, ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri ürünün güvenliğine ilişkin özelliklerini etkileyen gerçek veya tüzel kişiyi, e) Satıcı: Kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere tüketiciye mal ve hizmet sunan, toptancı/perakendeci veya bu Tebliğ kapsamına giren ürünleri satan, kiralayan, taksitli satışa sunan, promosyoncu veya nihai kullanıcıya tedarik eden gerçek veya tüzel kişiyi, f) Enerji etiketi: Üretici tarafından elektrikli cihazın önüne veya üstüne bu mümkün değilse ambalajının üzerine veya tanıtma ve kullanma kılavuzuna iliştirilen, kolayca 1

2 görülebilen, silinmeyen ve kolayca okunabilecek şekilde, enerji etiketi değerlerinin yer aldığı bilgileri içeren açıklayıcı bir belgeyi, g) Cihaz: İkinci maddede belirtilen ürünleri, h) Bilgi formu: Ürünle ilgili bilgileri içeren standart tabloyu, i) Diğer gerekli kaynaklar: Bu Tebliğ kapsamına giren ürünlerin, normal kullanım şartlarında tükettikleri maddeleri, j) Ek bilgi: Bu Tebliğ kapsamına giren ürünlerin, enerji veya diğer gerekli kaynakların kullanımıyla ilgili veya bunların değerlendirilmesinde kullanılabilecek ve söz konusu ürünün performansıyla ilgili diğer bilgileri, k) Uyumlaştırılmış standart: Referans numarası Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesi nde yayımlanmış olan Avrupa Standardını uyumlaştıran ve Türk Standardı olarak kabul edilip yayımlanan standardı, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Üretici ve Satıcının Yükümlülükleri, Teknik Dosya, Etiket, Fiş, Mesafeli Satış, Enerji Verim Sınıfı, Ürünün Piyasadan Toplatılması ve Piyasaya Arzının Yasaklanması Üretici ve Satıcının Yükümlülükleri Madde 5- Üretici/satıcı; satacağı, promosyonunu yapacağı, kiralayacağı, taksitli satışa sunacağı veya nihai kullanıcıya tedarik edeceği bu Tebliğ kapsamı ürünlerle ilgili fiş veya etiketlerde, tüketicilerin bilgilenmesini teminen, elektrik enerjisi, diğer enerji çeşitleri ve diğer gerekli kaynakların tüketimine ilişkin bilgiler ile ek bilgileri, belirtir. Bu Tebliğ yürürlüğe girmeden önce üretilmiş cihazlar ile ikinci el cihazlar için etiket ve fiş zorunluluğu yoktur. Teknik Dosya Madde 6- Üretici, etiket veya fişlerde yer alan bilgilerin doğruluğunun saptanmasına yeterli olacak şekilde teknik dosya oluşturur. Teknik dosya aşağıdaki bilgileri içerir: a) Üreticinin adı, adresi, telefonu, varsa e-posta adresi, b) Cihazın tanımı, c) İlgili teknik resimler dahil olmak üzere modelin ana tasarım özellikleri, özellikle enerji tüketimini etkileyen üniteler hakkında bilgi, d) İlgili standarda veya bu standart ile uyumlu diğer standartlara göre yapılan test raporları, e) Varsa, kullanma talimatı. Üretici, teknik dosyada yer alan tüm belgeleri; son ürünün, yurt içinde üretiliyor ise üretildiği; ithal ise ithal edildiği tarihten itibaren beş yıl süreyle muhafaza etmek ve istenilmesi halinde Bakanlığa ibraz etmekle yükümlüdür. Etiket Madde 7- Enerji etiketinin düzenlenmesinden cihazın üreticisi ile satıcısı müteselsilen sorumludur. 2

3 Üreticiler, etiketleri satıcılara bedelsiz olarak verirler ve kendi etiket teslimat sistemlerini kendileri seçmekte serbesttirler. Ancak, satıcılar etiket talep ettiklerinde üreticiler talep olunan etiketleri en kısa zamanda temin etmek zorundadır. Etiket, Ek-I de belirtildiği gibi düzenlenmeli ve kolayca görülebilir şekilde cihazın ön veya üst dış bölümüne yerleştirilmelidir. Etikette yer alan bilgiler kolayca okunabilecek ve silinmeyecek şekilde ve Türkçe olmalıdır. Fiş Madde 8- Fişin içeriği ve biçimi, Ek II de belirtilen şekilde olmalıdır. Mesafeli Satış Madde 9- Satış, kiralama veya taksitli alışveriş teklifinin, posta, sipariş veya katalog gibi yazılı iletişim yolu ile ve/veya tüketicinin ürünü göremeyeceği başka bir yolla yapılması halinde, yazılı iletişim Ek-III de yer alan tüm bilgileri içermelidir. Enerji Verim Sınıfı Madde 10- Bir cihazın enerji verim sınıfı Ek-IV de belirtildiği gibi olmalıdır. Ürünün Piyasadan Toplatılması ve Piyasaya Arzının Yasaklanması Madde 11- Üretici tarafından piyasaya arz edilen veya arz edilmesi hedeflenen cihazların, üretici tarafından düzenlenen belgede belirtilen ve bu Tebliğ de yer alan özelliklere uymadığının tespit edilmesi halinde Bakanlık, bu cihazların piyasadan toplatılması ve/veya piyasaya arzının yasaklanması konusunda gerekli önlemleri alır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Ceza Hükümleri Madde 12- Bu Tebliğ e aykırı hareket edenler hakkında, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve/veya 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunun idari para cezası ile ilgili hükümleri uygulanır. Denetim Madde 13- Bu Tebliğ in uygulanmasında Bakanlık müfettişleri ve kontrolörleri ile Bakanlıkça görevlendirilecek diğer personel; denetleme, inceleme ve araştırma yapmaya yetkilidir. Bildirim Madde 14- Bu Tebliğin uygulamaya konulduğu ve daha sonra yapılacak değişiklikler, Müsteşarlık aracılığı ile Komisyona bildirilir. Yürürlük Madde 15- Bu Tebliğ yayımı tarihinden itibaren 6 ay sonra yürürlüğe girer. Yürütme Madde 16- Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür. 3

4 EK I ETİKET Etiket yukarıdaki örnekler arasından seçilmelidir. Etiket paketin üzerine basılmamış ve bunun yerine ayrı bir etiket yerleştirilmiş ise, renkli olanı kullanılmalıdır. Siyah-beyaz olanı kullanılacaksa, basım ve art alan etiketin okunabilirliğini koruyacak herhangi bir renk olabilir. Etikette yer alacak bilgiler aşağıdaki şekilde olmalıdır. 1- Cihazın enerji verim sınıfı Ek-IV e uygun olarak belirlenecektir. Uygun harf ilgili ok işareti ile aynı hizaya yazılacaktır. 2- Uyumlaştırılmış standartlardaki test yöntemlerine göre ölçülen lümen cinsinden ampulün ışık akışı, 3- Uyumlaştırılmış standartlardaki test yöntemlerine göre ölçülen watt cinsinden ampulün giriş gücü, 4- Uyumlaştırılmış standartlardaki test yöntemlerine göre ölçülen saat cinsinden ampulün beyan edilen ortalama ömrü, pakette ampulün ömrü ile ilgili hiçbir bilgiye yer verilmemişse bu durum belirtilmeyebilir. Yukarıdaki II, III ve IV. Maddelerde belirtilen bilgi, ampulün paketinin herhangi bir başka yerinde veriliyorsa, etiketten veya onu taşıyan kutudan çıkarılabilir. Bu durumda etiket aşağıdaki örnekler arasından seçilmelidir. 4

5 Aşağıdaki örnek etiketin belirli yönlerini belirtir. Etiketin belirli bazı özellikleri aşağıda gösterilmiştir. Etiket, en az 5 mm kalınlığında siyah bir dış çizgi içerisinde olmalıdır. Paketin etiketi ve siyah dış çizgisini alacak kadar geniş bir yüzü yoksa veya bunlar en büyük yüzün toplam alanından %50 sinden daha fazla yer kaplıyorsa, etiketin ve dış çizgini boyutları yukarıdaki koşullar sağlanacak şeklide azaltılabilir. Ancak her halükarda, etiketin boyutları standart büyüklüğünün (boyca) %40 ından daha fazla azaltılamaz. Paket bu şekilde boyutları azaltılmış bir etiketi alamayacak kadar küçük ise etiket, ampule veya pakete iliştirilmelidir. Ancak, tam ölçekli bir etiket ampul ile birlikte sergileniyorsa (örneğin ampulün sergilendiği rafa iliştirilmiş ise) etiket verilmeyebilir. 5

6 Kullanılan Renkler; CMYK: Cyan(yeşilimsi mavi), magenta(morumsu kırmızı), sarı, siyah. Örnek: 07X0:%0 cyan, %70 magenta, %100 sarı, %0 siyah. Ok işaretleri: -A: X0X0, -B: 70X0, -C: 30X0, -D: 00X0, -E: 03X0, -F: 07X0, -G: 0XX0, Çerçeve rengi X070 olacaktır. Tüm yazılar siyahtır. Zemin beyazdır. Fiş etiket için belirtilen bilgileri içermelidir. EK II FİŞ EK- III POSTA İLE SİPARİŞ VE DİĞER MESAFELİ SATIŞ YÖNTEMLERİ Bu tebliğle belirtilen posta ile sipariş katalogları ve diğer basılı ve/veya elektronik iletişimlerde aşağıda belirtilen bilgiler yine aşağıda belirtilen sıraya göre yazılacaktır: 1. Enerji verim sınıfı. Enerji verim sınıfı, A dan (çok verimli) G ye (az verimli) kadar harflerden oluşan bir ölçekte gösterilir. Bu bilgi bir tablo içinde verilecekse, ölçeğin A dan (çok verimli) G ye (az verimli) olduğunun açıkça gösterildiği başka yöntemlerle de ifade edilebilir. 2. Ampulün ışık akısı, 3. Giriş gücü, 4. Ampulün ortalama ömrü (Katalogda ampulün ömrü ile ilgili hiçbir bilgiye yer verilmemişse, bu durum belirtilmeyebilir). EK IV ENERJİ VERİMLİLİK SINIFI 1.Bir aletin enerji verimlilik sınıfı aşağıdaki şekilde belirlenmelidir: Aşağıdaki koşullar sağlanıyorsa ampuller sınıf A olarak sınıflandırılmalıdır: -Entegre balansı olmayan flüoresan ampuller (Şehir şebekesine bağlanmak için bir balans ve/veya başka türlü bir tertibat istemeyenler) W 0,15 Ø +0,0097Ø -Diğer ampuller W 0,24 Ø +0,0103Ø Burada Ø ampulün lümen çıktısıdır. Burada W ampulün watt cinsinden giriş gücüdür. 6

7 Bir ampul A sınıfı olarak sınıflandırılmışsa, bir referans watt değeri w R aşağıdaki şekilde hesaplanmalıdır: Ø> 34 lümen olduğunda W R =0,88 Ø +0,049Ø Ø 34 lümen olduğunda W R =0,2Ø Burada Ø ampulün lümen çıktısıdır. Enerji verimlilik endeksi E t aşağıdaki şekilde hesaplanır. E t = W / W R Burada W ampulün Watt cinsinden giriş gücüdür. Cihazın enerji verimlilik sınıfı aşağıdaki tabloya göre tespit edilmelidir. Tablo Enerji Verimlilik Sınıfı Enerji Verimlilik Endeksi E t B E t < 60 % C 60 % Et < 80 % D 80 % E t < 95 % E 95 % E t < 110 % F 110 % E t < 130 % G 130 % E t 7