FARK YARATANLAR PROGRAMI

Transkript

1 FARK YARATANLAR PROGRAMI UYGULAMA, DEĞERLENDİRME VE SONUÇ RAPORU Ağusts 2O11 Bu rapr (Fark Yaratanlar 1.ve 2. Seznları) arası yapılan tüm prgram ve faaliyet değerlendirmeleri göze alınarak Sabancı Vakfı Prgramlar ve Uluslararası Direktörü Filiz Bikmen ve Prgramlar Srumlusu Hilal Baykara tarafından hazırlanmıştır.

2 YÖNETİCİ ÖZETİ Fark Yaratanlar prjesi, Türkiye de tplumsal gelişmeye katkıda bulunanların çalışmalarını görünür kılarak insanlarda farkındalık uyandırmak, daha duyarlı ve aktif vatandaş lmalarını teşvik etmek amacıyla tasarlandı. Halk tarafından prgram web sayfası ( üzerinden aday gösterilen Fark Yaratanlar ın, 7 kategriden birinde çalışma yapıyr lması beklendi: Çevre, Eknmik Gelişme, Eğitim/Öğrenim, Sağlık, Kültür-,Sanat, Tplumsal Adalet ve Yurttaş Katılımı. Ekim 2009-Mayıs 2010 ve Ekim 2010-Haziran 2011 tarihlerini kapsayan prjede, iki sezn byunca tplamda 800 kişi aday gösterildi. Belirli kriterlere göre Prgram Ekibi (Sabancı Vakfı ve Dipnt Prdüksiyn çalışanlarından luşan ekip) tarafından yapılan ön değerlendirme snucunda belirlenen adaylar, Danışma Kurulu na sunuldu. Sivil tplum, medya, iletişim ve akademi alanlarında uzman kişilerden luşan Danışma Kurulu, belirli aralıklarla tplanıp kriterler üzerinden adayları değerlendirdi ve prgramda yer alacak 64 Fark Yaratan ı seçti. Danışma Kurulu tplantıları snrasında, Dipnt Ekibi Fark Yaratanlar ın çalışma yaptıkları yerlere giderek, röprtaj ve çekimler yaptı, prgram videlarını hazırladı. Dipnt Prdüksiyn un hazırladığı ve Cüneyt Özdemir in sunduğu Fark Yaratanlar prgramı her hafta CNN Türk te yayınlandı. Televizyn prgramını takip eden hafta içinde, prgram videları internet ve ssyal medyada Türkçe ve İngilizce alt yazılı larak paylaşıldı ve 1 milyndan fazla kişiye ulaşıldı. Aşağıda, Fark Yaratanlar prjesinin hedef, faaliyet ve snuçları özetlenirken, raprun diğer bölümlerinde her bir faaliyetin detayları ve prgramın genel etkisi ile ilgili bilgiler yer almaktadır. HEDEFLER Ssyal değişim çalışmaları yapanların görünürlüğünü arttırmak Ssyal değişim çalışmalarını teşvik etmek ve ödüllendirmek FAALİYETLER Aday Başvuruları Adayların Seçimi Prgramın Paylaşımı ve.iletişimi SONUÇLAR 63 ilden 800 aday başvurdu 64 Fark Yaratan, 20 ilde yaptıkları çalışmalarla prgrama knuk ldu İnternet ve ssyal medyada 1 milyndan fazla kişiye ulaşıldı Yazılı basında 93 haber yayınlandı 3 milyn kişiye ulaşan 4 özel röprtaj yapıldı 2

3 Fark Yaratanlar prgramı ile Sabancı Vakfı ilk kez tplumsal gelişme alanında televizyn, internet ve ssyal medyada paylaşılan bir prgram yapma deneyimi kazandı. Prgramın Fark Yaratanlar ve kamuyu üzerindeki etkisi, Sivil Tplum Kuruluşlarına (STK) hibe prgramlarıyla destek lmanın yanı sıra, iletişim ve görünürlük desteği vermenin de bu alanda kritik bir önem taşıdığı rtaya çıkardı. Raprun temel snuçları ve öğrenimleri aşağıdaki gibi ldu: SONUÇLAR: Bir yapım şirketi lan Dipnt ile yakın çalışmalar yürütmek, Sabancı Vakfı na ve Fark Yaratanlar a daha geniş kitlelere ulaşabilmek için medyayı daha etkin kullanma deneyimi kazandırdı. İnternet ve özellikle ssyal medya üzerinden paylaşılan bir prgram yapmak, prgramın daha fazla kişiye ulaşmasını sağlarken, Sabancı Vakfı ve Fark Yaratanlar ı tplumsal gelişme için internet araçlarını daha etkin kullanma knusunda bilinçlendirdi. Tplumsal gelişme alanında yürütülen çalışmaların çğunluğu STK ları hedef alırken, Fark Yaratanlar prgramında çalışmaları ile yaşadıkları tplumu değiştiren öncü bireyler hedef alındı. Fark Yaratanlar ın büyük kısmının öğretmen lması, eğitimcilerin kitleleri harekete geçirme ve tplumu dönüştürmedeki kritik rlünü rtaya çıkarmış ldu. Fark Yaratanlar ın prjeyle kazandıkları görünürlük, yaptıkları çalışmalara büyük katkı sağladı. Birçğu kaynak ve gönüllü artışı lduğunu belirtirken, prgramın yeni işbirliği imkanları yarattığını ifade etti. Her prgramı İngilizce altyazı ile yayınlamanın perasynel anlamda zrlukları lsa da, prjeyi uluslararası arenaya taşımak açısından önemli bir adım ldu. Uluslararası pek çk kurum prgramdan ilham aldı ve benzer çalışmaları kendi ülkelerinde yürütme taleplerini Sabancı Vakfı na iletti. Raprun bundan snraki bölümleri Ekim 2009-Haziran 2011 tarihleri arasında iki sezn byunca yürütülen faaliyetler, snuçlar ve yaratılan etki hakkında detaylı bilgi içermektedir. Raprdaki veriler, Sabancı Vakfı nın haftalık faaliyet ve medya takibi, Fark Yaratanlar la yapılan telefn görüşmeleri ve Sia Araştırma Danışmalık ve Eğitim Şirketi nin yaptığı kamuyu araştırmasının snuçlarından luşmaktadır. Detaylı bilgiler aşağıdaki başlıklar altında ele alınmıştır: Faaliyetler ve Snuçları: Aday Başvuruları Aday Seçimi Prgram Paylaşımı ve İletişimi Yaratılan Etki: Fark Yaratanlar Üzerinde Kamuyu Üzerinde Sabancı Vakfı Üzerinde 3

4 ADAY BAŞVURULARI Faaliyetler ve Snuçlar İnternet sayfalarında ve AVM lerde yaklaşık 20 milyn gösterimle snuçlanan 4 banner çalışması yapıldı. Tplamı 6 milyn kuyucuya hitap eden gazete ve dergilerde 8 ilan çalışması yaptı. Türkiye nin 63 ilinden tplam 800 kişi aday gösterildi. 1. seznda prgrama 54 ilden 500 başvuru alınırken, 2. seznda 48 ilden 300 başvuru alındı. En çk başvurunun geldiği bölge, Marmara Bölgesi iken, Marmara Bölgesi ni İç Anadlu Bölgesi ikinci sırada takip etti. En az başvuru Dğu Anadlu Bölgesi nden geldi. En çk başvuru alınan iller Türkiye de ssy-eknmik gelişmişlikte ön sırada yer alan İstanbul, Ankara ve İzmir ldu. En çk başvuru alınan knu eğitim-öğrenim ldu. Eğitim-öğrenimi sırasıyla yurttaş katılımı ve sağlık knu başlıkları izledi. En az başvuru alınan knu kültür-sanat ldu (Bu knu başlığı 2.sezn da eklendi). 1. ve 2. Sezn Kümülatif Analiz: Knu Başlıklarına Göre Dağılımlar % 34 % 16 % 16 % 16 % 19 % 22 % 22 % 7 % 8 % 9 % 11 % 9 % 10 % 2 Kültür-Sanat Çevre Sağlık Eknmik Gelişme Yurttaş Katılımı Aday Başvuru Eğitim-Öğrenim Tplumsal Adalet Bölgelere Göre Dağılımlar % 40 % 38 % 10 % 3 % 4 % 8 % 7 % 9 % 16 % 18 % 14 % 14 % 14 % 5 Akdeniz D.Anadlu Karadeniz Ege G.Anadlu İç Anadlu Marmara Aday Başvuru 4

5 ADAY SEÇİMİ Faaliyetler ve Snuçlar Aday gösterilen 800 kişi, Prgram Ekibi (Sabancı Vakfı ve Dipnt Prdüksiyn çalışanlarından luşan ekip) ve Danışma Kurulu tarafından temel seçim kriterleri göz önünde bulundurularak, değerlendirilmeye tabi tutuldu: Kişisel Prfil: Ssyal girişimcilik ruhu taşıması, dürüst ve güvenilir lması, hikayesi ile ilham vermesi Yapılan İşin Niteliği: Yaratıcı bir yaklaşıma sahip lması, yaptığı çalışmalarla 'eski sruna yeni çözüm' getirmesi, yaygınlaştırılabilir lması Knular: Çevre, eğitim-öğrenim, eknmik gelişme, kültür-sanat, sağlık, tplumsal adalet, yurttaş katılımı Danışma Kurulu nda yer alan kişilerin sivil tplum, medya, iletişim ve akademide temsiliyetine önem verildi: 1. Sezn: 2. Sezn: Ayşen Özyeğin, AÇEV Krel Göymen, Sabancı Üniversitesi Osman Kavala, Anadlu Kültür Derneği Temel Aksy, Fikirhane Danışmanlık Ümit Byner, TÜSİAD Vahap Münyar, Hürriyet Gazetesi Zerrin Kyunsağan, Sabancı Vakfı Ayşen Özyeğin, AÇEV Krel Göymen, Sabancı Üniversitesi Osman Kavala, Anadlu Kültür Derneği Temel Aksy, Fikirhane Danışmanlık Şelale Kadak, Sabah Gazetesi Tsun Terziğlu, Sabancı Üniversitesi Zerrin Kyunsağan, Sabancı Vakfı Zeynep Şimşek, Harran Üniversitesi 64 Fark Yaratan 20 ilde yaptıkları çalışmalarla prgrama knuk ldu. adaylar en çk Marmara Bölgesi nde çalışmalar yaparken, Marmara yı sırayla İç Anadlu, Güneydğu, Ege ve Akdeniz Bölgesi takip etti. Knu başlıklarına göre dağılımda en çk tplumsal adalet ve eğitim-öğrenim ön plana çıktı. Başvurularda lduğu gibi Fark Yaratanlar arasında da en az çalışma kültür-sanat alanından geldi. Cinsiyete göre dağılımda, % 28 i kadın, % 66 sı erkek, 4 i prje, kurum ve ekipten luştu. Meslek gruplarına göre dağılımda dikkat çeken bir nkta büyük çğunluğunun eğitim sisteminde görev almasıydı. Dağılım aşağıdaki gibi ldu. % 44 ü Eğitimci (Öğretim Görevlisi ve Öğretmen) % 30 u Sivil Tplum Çalışanı (Dernek, Vakıf, Kperatif Çalışanı, Kurucusu veya Başkanı) %7 si Yerel Yönetim Çalışanı (Vali Yardımcısı ve Kaymakam) % 20 si Dktr, Avukat, Mimar, Mühendis gibi diğer meslek grupları 5

6 Sezn 1 ve 2 Kümülatif Analiz: Bölgelere Göre Dağılımlar %50 %38 %3 %13 %3 %3 %3 %0 %19 %8 %9 %13 %16 %22 %14 %16 %13 %14 %14 %6 %25 Akdeniz D.Anadlu Karadeniz Ege G.Anadlu İç Anadlu Marmara Sezn 1 Sezn 2 Tplam Meslek Gruplarına Göre Dağılımlar % 41 % 48 % 44 % 25 % 20 % 31 % 28 % 30 % 3 % 10 % 7 % 14 Yerel Yönetimler Diğer STK Sektörü Egitim Sektörü Sezn 1 Sezn 2 Tplam Cinsiyete Göre Dağılımlar % 66 % 63 % 64 % 31 % 25 % 28 % 3 % 12 % 8 Kadın Erkek Kurum/Prje/Ekip Sezn 1 Sezn 2 Tplam 6

7 PROGRAM PAYLAŞIMI VE İLETİŞİMİ Faaliyetler ve Snuçlar Her hafta CNN Türk te yer alan televizyn yayınının ardından, prgram videları internet ve ssyal medyada İngilizce ve Türkçe larak yayınlandı, 1 milyndan fazla kişiye ulaşıldı.(detaylar aşağıdaki tabldadır). Fark Yaratanlar prgramı ile ilgili Eylül 2009 Mayıs 2011 tarihleri arasında 3 ü etkinlik için lmak üzere tplam 67 basın bülten servisi yazılı basında 93 haberin yayınlanmasıyla snuçlandı. Prgramı sivil tplum, kamu, medya ve özel sektör temsilcilerine tanıtmak amacıyla yaklaşık 300 kişinin katılımıyla 3 etkinlik gerçekleştirildi: 24 Eylül 2009 tarihinde İlk Sezn Prgram Açılış Basın Tplantısı 17 Mayıs 2010 tarihinde TV de canlı yayınlanan İlk Sezn Kapanış Etkinliği 22 Haziran 2011 tarihinde TV de canlı yayınlanan İkinci Sezn Kapanış Etkinliği Fark Yaratanlar la 4 özel röprtaj gerçekleştirilmesi snucu 3 milyndan fazla kuyucuya ulusal basın aracılığıyla ulaşıldı. Özet sezn DVD leri hazırlanarak dağıtıldı. Prgram uluslararası etkinliklerde sunuldu, dergilerde yayınlandı. Ağusts 2011 Tarihli Kümülatif Internet ve Ssyal Medya Snuçları: TAKİP ZİYARET VE İZLEME SAYILARI 47 Ssyal Medya Takip (Türkçe ve İngilizce) Sayfa Ziyaret Vide İzleme (Türkçe ve İngilizce) Ssyal Medya Takip Ara Tplam Sabancivakfi.rg (Sabancı Vakfı nın Web Sitesi) Dipnt.tv.cm (Dipnt Yapım Şirketinin Web Sitesi) Farkyaratanlar.rg (Prgram Web Sitesi) Sayfa Ziyaret Ara Tplam CNN Türk Ssyal Medya (Yu Tube ve Facebk) Hürriyet.cm.tr Farkyaratanlar.rg (Prgram Web Sitesi) Hurriyetdailynews.cm Vide İzleme Ara Tplam GENEL TOPLAM

8 YARATILAN ETKİ Fark Yaratanlar üzerinde: Fark Yaratanlar ile yapılan görüşmeler, prgram snrasında halk arasında çalışmalarına ilgi ve desteğin önemli ölçüde artmış lduğunu rtaya kydu. Örneğin, eğitime erişim alanında çalışmalar yapan Fark Yaratanlar dan birisiyle, taşımalı eğitim kapsamında yaptıkları prgramla gündeme geldikten snra, İl Milli Eğitim Müfettişleri kendisine bu plitikanın uygulamada nasıl işlediğini danışmak için iletişime geçti. Sezn 1 ve Sezn 2 ye knuk lan Fark Yaratanlar, prgram hakkında aşağıdaki görüşleri paylaştılar: % 100 ü prgramın çalışmalarına görünürlük kazandırdığını belirtti. % 47 si bu görünürlükte internet ve ssyal medyanın etkisinin lduğunu vurguladı. % 81 i prgramın çalışmalarına güvenilirlik kazandırdığını ifade etti. % 49 u kamu, sivil tplum, özel sektör ve kişiler tarafından işbirliği için arandığını bildirdi. % 48 i çalıştığı kurumda gönüllü ve bağış artışı lduğunu belirtti. % 47 si prgramdan snra basının ilgisinin arttığını ifade etti. % 38 i çalışmalarını yaygınlaştırdı. % 34 ü diğer Fark Yaratanlar ile iletişime geçtiğini ifade etti. % 14 ü prgramın yaptıkları çalışmalarda karar vericileri etkilediğini belirtti. Kamuyu üzerinde: Birinci seznun snunda (Mayıs 2010) kamuyuyla yapılan dak grup çalışması prgramın izleyenlerce lumlu algılandığını (%100) rtaya çıkardı. Prgramı izledikten snra luşan diğer bazı görüşler aşağıdaki gibi ldu: %95 i iyi şeyler yapanları takdir eden ve umut veren bir prgram lduğunu belirtti. Örneğin bir izleyici "Çöpten kağıt tplayan insanlar sayesinde çk daha az ağaç kesiliyr, Türkiye nin çöle dönmesi yavaşlıyr. Hepsine teşekkür etmemiz gerekir" dedi.(kağıt tplayıcılarını örgütleyerek Geri Dönüşüm İşçileri Derneği ni kuran kağıt tplayıcısı Ali Mendilliğlu hakkında) %94 ü insanları iyi şeyler yapmaya teşvik eden bir prgram lduğunu ifade etti. Bir izleyici görüşlerini şöyle ifade etti: "Biz tel larak katıldık ve 2 ay gibi kısa bir sürede 325 kg kapak tpladık ve gönderdik. Aynı zamanda etrafımızdaki tüm tesislerin de kampanyaya destek vermelerini sağladık. Kapakları tplamaya hala devam ediyruz. Hem ssyal srumluluk hem de çevre açısından çk faydalı bir kampanya. Teşekkürler." (Mavi Kapak Kampanyası nı başlatarak hem engelli hem de çevre knusunda farkındalık yaratan Nurselen Tygar hakkında) %82 si anlaşılır ve ilgi çeken bir prgram lduğunu bildirdi. Bu yrumu anlatan bir görüş şöyle ldu: "Mücadelenizi takdirle karşılıyrum. Milletler öğretmenler ve eğitimcilerin eseri! Sizler bir plitikacı ya da bir film yıldızı kadar ünlü lmayabilirsiniz ancak, tam bir kahramansınız. Lütfen hiç durmayın ve Türkiye deki kur-yazarlık ranı %100 lana kadar bu güzel çalışmalara devam edin". (Kurduğu Cur-cuna Tiyatr Grubu ile tayin edildiği Şanlıurfa Harran ın Buldum Köyü nde hem öğretmenleri hem de köy halkını tiyatryla bir araya getiren Selçuk Var hakkında) Sabancı Vakfı üzerinde: Sabancı Vakfı, sivil tplum çalışmalarını görselle anlatma yönteminin, ssyal değişim çalışmalarının değerini artırmadaki öneminin farkına vardı. Sabancı Vakfı internet ve özellikle ssyal medya deneyimi kazanmanın yanı sıra, daha geniş kitlelere ulaşmada bu araçların önem ve değeri knusunda bilinçlendi. Yapım şirketi Dipnt ile yakın çalışmalar yürütmek karmaşık ssyal prblemleri basit dil ve direk ifadeler kullanarak anlatma knusunda hem Fark Yaratanlar a hem de Sabancı Vakfı na deneyim kazandırdı. Ssyal prblemler üzerine çalışan sivil tplum kuruluşlarına hibe vermenin yanı sıra, sivil tplumu desteklemede bireysel çabaları görünür kılmanın fayda ve etkisi de anlaşılmış ldu. Tplumsal gelişme alanında çalışmalar yürüten Sabancı Vakfı, yöntem larak bugüne kadar yerel ve ulusal byutta çalışan sivil tplum kuruluşlarını destekledi. Ancak bu prgram bireylerin, özellikle eğitimi sınıfın dışına taşıyarak tplumu dönüştüren öğretmen ve eğiticilerin, tplumsal gelişmedeki kritik rlünü rtaya çıkardı. 8