The Evaluation of Fibroblast Growth Factor 23 Levels in Hypogonadotropic Hypogonadism l

Transkript

1 e A þ t ý m The Evlution of Fiboblst Gowth Fcto 23 Levels in Hypogondotopic Hypogondism l n i j i O O i g in Hipogondotopik Hipogondizmde Fiboblst Gowth Fktö 23 Seviyesinin Değelendiilmesi h c s Re l (Hipogondotopik Hipogondizmde FGF-23 / FGF-23 in Hypopondotopic Hypogondism Hkn Demici 1, Mustf Kpln 2, Aif Yonem 3 1 Deptment of Gstoenteology, Gulhne Mility Medicl Acdemy, Ank, 2 Deptment Intenl Medicine, Gulhne Mility Medicl Acdemy, Hydps Tining Hospitl, Istnbul, 3 Deptment of Endocinology nd Metbolism, Gulhne Mility Medicl Acdemy, Hydps Tining Hospitl, Istnbul, Tukey Özet Amç: Bu çlışmdki mç hipogonodotopik hipogondizmli ekek hstld seum FGF-23 seviyesini ve bunun PTH, C, P ile oln ilişkisini ştımk. Geeç ve Yöntem: Çlışmy 31 hipogonodotopik hipogondizmli ekek hst ve 20 sğlıklı kontol dhil edildi. Tüm hst ve kontol gubundn seum testosteon, FSH, LH, PTH, P, C ve utin biyokimysl tetkikle için peifeik kn öneklei lındı. Seum FGF-23 nlizi için önekle 80 0C de sklndı. Bulgul: Hst gubund, kontol gubuyl kıyslndığınd seum P seviyesinde tış ve PTH seviyesinde zlm izlendi. Fkt seum FGF-23 ve C seviyesleinde fklılık yoktu. Koelsyon nlizinde ise FGF-23 ile P seviyeleinde ve PTH ile C seviyeleinde isttistiksel olk nlmlı fklılık sptndı. Ttışm: Önceki çlışmld ekek hipogondotopik hipogondizmli hstld sekonde osteopooz, seum P ve PTH seviyeleinde değişiklikle gösteilmişti. Bu çlışmd, tüm bu değişikliklein ve mjo egulto fktöleden bii oln P ve FGF-23 ün koelsyon göstemediği izlenmişti. Anht Kelimele Hipogondotopik Hipogondizm; FGF-23; Pthomon; Fosfo-Klsiyum Abstct Aim: Ou im in this study ws to investigte seum FGF-23 levels nd its eltionship with PTH, C nd P in mle ptients with hypogondotopic hypogondism. Mteil nd Method: Thity-one mle ptients with hypogondotopic hypogondism nd twenty helthy contols wee enolled in the study. The peifeic venous blood smples of ll the subjects involved in the study wee tken fo outine lbotoy tests nd seum testosteon, FSH, LH, PTH, P nd C levels nlysis. The seum smples wee collected nd stoed t deep-feeze fo seum FGF-23 level nlysis. Results: It ws obseved tht thee ws incese in seum P levels nd thee ws decese in PTH levels in ptients with hypogondotopic hypogondism when comped with contol goup, howeve thee ws no diffeence in C nd FGF-23 levels. It ws detemined tht thee wee sttisticlly significnt diffeence between FGF-23 with P levels nd PTH with C levels in coeltion nlysis. Discussion: The pevious clinicl studies hve shown tht thee wee bone metbolism disodes, secondy osteopoosis, chnges in seum P nd PTH levels in mle ptients with hypogondotopic hypogondism. In this study, we hve obseved tht thee is no coeltion between ll of those chnges nd one of the mjo egultos seum P, FGF-23. Keywods Hypogondotopic Hypogondism; FGF-23; Pthomone; Phosphte; Clcium DOI: /JCAM.3760 Received: Accepted: Published Online: Coesponding Autho: Hkn Demici, Deptment of Gstoenteology, Gulhne Mility Medicl Acdemy, 06010, Etlik, Ank, Tukey. F.: E-Mil: hkndemicigt@yhoo.com Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine 1

2 Hipogondotopik Hipogondizmde FGF-23 / FGF-23 in Hypopondotopic Hypogondism Giiş Hipogondizm, testosteon üetimindeki yetesizlik sonucu oty çıkn klinik bi tblodu. Hipogondotopik hipogondizm konjenitl vey edinsel olk oty çıkbilmektedi. Fkt sıklıkl idiyoptik hipogondotopik hipogondizmin (İHH) vklı göülmektedi. Hipogondizmli hstld sdece libido zlmsı, ksld tofi, depesyon, fiziksel güçsüzlük gibi bulgul oty çıkmkl klmyıp; bunun ynınd osteopooz, konik metbolik bozuklukl ve kdiyovsküle hstlık iskinde de tış gözlenmektedi. Dh önce ypıln çlışmld ekeklede gondl yezmezlik duumlınd tmış kemik esobsiyonu ve tmış seum fosfo (P) seviyelei gözlenmişti [1]. Akut gondl yetmezlikte genellikle tmış kemik döngüsü mevcut iken, konik süeçli hipogondizmde kemik döngüsü zlmış y d noml olbili [2]. Hyvn çlışmlı d tn P düzeyleinin minelize kemik dokusundn kynklndığını doğulmktdı [3]. Hipogondizm vlığınd seum P düzeyinde, hem ekeklede hemde kdınld tış gözlenmektedi [4]. Seum P düzeyleindeki bu tış, kemik esobsiyonun yd fosfoun enl ebsobsiyonundki tışın sekonde olk oty çıkbilmektedi [5,6]. Fiboblst gowth fktö (FGF) ilesinin bi üyesi oln FGF-23 yeni bi fosftüik fktödü. Son çlışmld gösteilmişti ki; seum P, diyet P ve 1.25 dihidoksivitmin D dolşımdki FGF- 23 seviyeleini egüle etmektedi [7]. idiyoptik hipogondotopik hipogondizm olgulınd FGFR-1 mutsyonlı sptnmış olmsı ve yine ynı gup hstd seum P ve pthomon (PTH) değeleindeki değişiklikle FGF-23 düzeyinin bu hstlığın ptogenezinde ye lbileceğini düşündümektedi. FGF- 23 kn fosfo düzeyleinin mjo düzenleyicileinden biidi [8]. FGF-23 ynı zmnd vitmin D metbolizmsının d düzenleyicisidi. Ayıc, osteoblst difensiysyonunu ve mtiks mineilizsyonunu zltı. Tüm bu bulgul eşliğinde hipogondotopik hipogondizmli hstld oluşn kn P düzeyindeki değişikliklee göe, FGF-23 gibi önemli bi P düzenleyici potein tfındn etkilenmiş olbileceği düşünülebili. Biz bu çlışmd hipogondotopik hipogondizmli ekek hstld FGF-23 ile PTH, klsiyum (C) ve P düzeyleinde bi bğlntı olup olmdığını ştımyı mçldık. Geeç ve Yöntem Hstlın Seçimi Konolojik olk 20 yşın üzeinde oln, hipogondizmin klinik beliti ve bulgulı fizik muyene ile tespit edilen genç ekek hstl çlışmy dhil edildi. Bu hstld testosteon düzeyleinin düşüklüğü ile bilikte luteinize edici homon (LH) ve follikül stimüle edici homon (FSH) düzeyleinin noml vey düşük olmsı, mgnetik ezonns göüntülemede hipotlmo-hipofize lnın noml olmsı, önceden vey hlen hipogondizm ile ilgili hehngi bi ilç kullnmıyo olmsı kitelei göz önünde bulunduuldu. Hst gubun yşlı sınd oln 31 IHH hst, kontol gubun ise, hstll ynı yş lığınd, sğlıklı, 20 gönüllü ekek biey dhil edilmişti. IHH tnı kiteleini kşılmyn hipogondizm hstlı ile lbotu sonuçlınd hipotlmo-hipofize-testiküle kst bşk bi ptolojiyi düşündüen noml sonucu oln hstl, vücut kitle endeksi > 30 kg/m², dibetes mellitus, iskemik klp hstlığı, konik böbek yetesizliği gibi konik ogn yetmezliği oln hstl, denl yetmezlik, hipotioidi, hipoptioidi ve hipopituitizm gibi homonl yetmezlikle, tıbbi tedvi geektien psikiytik hstlığı bulunnl, kongnitif fonksiyonlı bozuk oln hstl, hlen vey dh önce hipogondizm nedeniyle ilç kullnn hstl çlışmy dhil edilmedi. Çlışmy dhil edilen tüm ktılımcıldn (hst ve kontol gubu) yı yı ştımnın mcı ve ypılck işlemle hkkınd yıntılı bilgi veilmek suetiyle, gönüllü olk ktıldıklın di imzlı onm fomu lındı. Çlışm için GATA Ank Tıbbi Etik Kuul (Rpo No: / ) onyı lındı. Kn Alımı ve Lbotu İncelemesi Çlışmy dhil edilmesi plnlnn he bieyden 12 st çlık sonsınd sbh 08:00-09:00 sınd Testosteon, FSH, LH, PTH, P, C için venöz kn ve yıc seum FGF-23 için 5 mililite EDTA lı tüpe venöz kn öneği lındı. Alınn önekleden Totl Testosteon, FSH, LH düzeylei homon nlizöünde (Roche E-170, Hitchi Copotion, Osk, JAPAN) kemilüminesns yöntemi ile çlışıldı. Sebest testosteon ise DSL-4900 ACTI- VE (Texs USA) kiti ile Rdioimmuno ssy (RIA) yöntemiyle çlışıldı. Seum FGF-23 düzeyi ölçümü için, 12 st çlık sonsı ntekubitl venden lınn kn öneklei 5000 pm de 5 dk sntifüj edildikten son lınn plzml Eppendof tüpleine ktılıp, dein donduucud (New Bunswıck Scıentıfıc, Model: U410-86) C biiktiildi. Plnlnn syıd önek lınmsının tmmlnmsındn son, toplnn önekleden ELISA yöntemiyle plzm FGF-23 düzeylei çlışıldı. FGF-23 ün hem intkt peptid hemde kboksi-teminl (C-teminl) fgmnının ölçümü ypıldı. FGF-23 C-teminl ölçümü tici bi ELISA kiti ile (Humn FGF-23 kit, C-tem Immutopics, Inc, Sn Clemente, CA, USA) ypıldı. Kitin sensivitesi (minimum öçülebilen konsntsyon = 0 pg/ml), spesifitesi ( int-ssy vition: <% 5, inte- ssy vition: <% 7) idi. Intct FGF-23 ölçümü de yine ynı tici kitin (Immutopics, Inc, Sn Clemente, CA, USA nin Humn Intct FGF-23 Elis kit) kullnımıyl ypıldı. Kitin sensivitesi ( minimum ölçülebilen konsntsyon= 1.0 pg/ml ), spesifitesi ( int-ssy vition: <% 4.4, inte- ssy vition: <% 6.1) idi. FGF-23 ün yı ömünün 30 dkik olmsı nedeniyle hstldn FGF-23 için kn öneği lınıken bu öneğin sntifüj edilmesi ve C de sklnmsı için hzılıkl ypıldı. Dolyısıyl tüm bu süeç 30 dkikdn dh kıs bi zmn zfınd geçekleştiildi ve böylece FGF-23 seviyeleinde oluşbilecek değişiklikle miniml düzeyde tutulmy çlışıldı. İsttistik Çlışmd ele lınn pmetele otlm ± stndt spm (X±SD) şeklinde gösteildi. Veilein nlizi bilgisyl uyumlu bi pket isttistik pogmı (SPSS v.15) ydımıyl geçekleştiildi. Gupl sı kşılştımld; nonpmetik dğılım gösteen süekli değişkenle için Mnn Whitney U testi kullnılmıştı. Değişkenle sı ilişkinin değelendiilmesinde Peson Koelsyon testi kullnılmıştı. İsttistiksel olk p<0.05 düzeyi nlmlı kbul edilmişti. 2 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine

3 Hipogondotopik Hipogondizmde FGF-23 / FGF-23 in Hypopondotopic Hypogondism Sonuç Çlışmy dhil edilen hst syısı 31 olup, yşlı otlm 21.8±1.3 yıldı. Kontol olgulın syısı 20 olup, otlm yşlı 22.0±1.5 yıl idi. He iki gubun yşlı sınd nlmlı bi fk yoktu (p>0.05). Çlışmy lınn olgulın tmmı genç ekekledi. Çlışm ve kontol gubu olgulının lbotu değelei Tblo 1 de veilmişti. Tblo 1. Çlışm ve kontol gubu olgulının lbotu değelei Hst Gubu (n:31) Kontol Gubu (n:20) FGF 23 (pg/ml) 24.19± ± FGF 23 CT (RU/mL) ± ± Totl Testosteon (ng/dl) 1.58± ±0.62 <0.001 Sebest Testosteon (pg/ml) 3.16± ±1.61 <0.001 FSH (miu/ml) 4.10± ±2.06 <0.001 LH (miu/ml) 3.73± ±0.33 <0.001 PTH (pg/ml) 40.91± ± P (mg/dl) 4.42± ± C (mg/dl) 9.32± ± FGF-23: Fiboblst Gowth Fktö-23, FGF-23 CT: Fiboblst Gowth Fktö-23 C Teminl, FSH: Follikül stimüle edici homon, LH: Luteinize edici homon, PTH: Pthomon, P: Fosfo, C: Klsiyum Hst gubund otlm seum totl testosteon, sebest testosteon, FSH, ve LH düzeylei, sısıyl; 1.58±0.36 ng/dl, 3.16±0.87 pg/ml, 4.10±0.56 miu/ml, 3.73±1.49 miu/ml idi. Aynı pmetelein kontol gubundki otlm düzeylei ise sısıyl; 7.48±0.62 ng/dl, 18.82±1.61 pg/ml, 4.94±2.06 miu/ ml, 3.81±0.33 miu/ml İdi. Bu pmetele hst gubund kontol gubun kıysl nlmlı düzeyde düşüktü (p<0.01). Hst ve kontol gubunun PTH düzeylei, sısıyl; 40.91±4.07 pg/ml vs ±4.51 pg/ml olup, he iki gup sınd PTH düzeylei sınd isttistiksel olk ilei düzeyde nlmlı fklılık bulunmktdı (p<0.01). Hst gubund seum P düzeylei 4.42±0.12 mg/dl, kontol gubund seum P düzeylei 3.90±0.15 mg/dl olup, hst gubunun P düzeylei kontol gubun göe yüksek bulundu (p<0.01). Gupl göe olgulın FGF-23, FGF-23 C-Teminl ve C düzeylei sınd isttistiksel olk nlmlı bi fklılık bulunmmktdı (p>0.05). Hst ve kontol gubund FGF-23, PTH, P ve C değelei sınd hehngi bi bğlntı olup olmdığını değelendimek için Peson koelsyon nlizi uygulndı. Çlışm ve kontol gubunun Peson koelsyon nlizi ile incelenmesi sonucund FGF-23 ile P seviyelei sınd isttistiki olk nlmlı deecede fk sptndı (p=0.049). Ayıc PTH ile C sınd seviyelei sınd isttistiki olk nlmlı deecede fk sptndı (p=0.002). Diğe pmetele sınd isttistiki fklılık sptnmdı (p>0.05). P Ttışm Hipogondotopik hipogondizm konjenitl vey edinsel biçok bozukluk sonucu oty çıkn bi hstlıktı. Olgulın önemli bi bölümünü oluştun İHH nin moleküle düzeydeki temelleine yönelik çlışml son dönemlede hız kznmıştı. Hipotlmohipofize gondl ksın en üst bsmğını oluştun gondotopin elsing homon (GnRH) sekesyonunun bozulmuş meknizmsı, embiyogenez sısındki GnRH nöonlının hipotlmus göçündeki ptolojiyle çıklnmktdı. Hem insn hem hyvn çlışmlı göstemektedi ki, GnRH nöonlı, fetl hyt sısınd olfktö lndn hipotlmus göç etmektedi [9]. İHH in bi tüü oln Klmnn Sendomund (KS) çok ykın yılld FGFR-1 mutsyonunun sptnmsı hipogondizmli hstlın etyoptogenezi çısındn fklı bi bkış çısı yttı ve hemen dındn olyın genetik temellei önem kznmy bşldı [10]. Hstlığın etyolojisini ydınltmy yönelik ypıln ştımld GnRH ve gondotopin sentez y d sekesyonunu bozk, gondotopin eksikliğine yol çn, GnRH nöonlının migsyonu ve fonksiyonu, GnRH sentez ve sekesyonu, GnRH y cevp ve gondotopin biyosentezi şmlınd bi dizi genetik defekt sptnmıştı [11]. 8p11.2-p11.1 üzeinde loklize oln FGFR-1 de nöonl migsyond önemli ole shipti ki, nosminin eşlik ettiği hipogondizmli hstld mutsyonun sıklıkl stlnmktdı. 822 minositten oluşn plzm membn eseptöü FGFR-1 deki missense mutsyonl kendini otozoml dominnt geçiş gösteen KS olk gösteebili [11]. FGF-23 geninin blsyonu felede bi dizi biyokimysl ve mofolojik değişikliklele bebe hyt süesinin kıslmsı ile sonuçlnmıştı. Bu değişiklikle sınd kifoz, hipogondizm ve infetilite, osteopeni, pulmone mfizem, ciddi vsküle ve yumuşk doku klsifiksyonlı ve pek çok dokud genelize tofi vdı [12]. FGF-23 geninin onılıp FGF-23 seviyeleinin noml düzeye çıkmsıyl ypıln gözlemlede yukıd syıln değişikliklein düzeldiği sptnmıştı. Bşlıc düzelen fonksiyonl; fetilite ve sğklım süesinin tmsı, klsiyum ve fosfo düzeyleinin nomle dönmesidi. Htt P seviyeleinde bi mikt düşme gözlenmişti. Noml D vitmini ve düşük P düzeylei enl tubullede bulunn NPi2 ve 1-lf hidoksilz seviyeleinin FGF23(-/-) felee göe dh düşük seviyelee inmesiyle ilşkilidi [13]. Seum ve diyet fosftı sındki ilişkide tm bi konsensus sğlnmış değildi. Ypıln bi çlışmd kontol gubu olk seçilmiş sğlıklı 6 ekek olgud fosft yüklemesinin y d kısıtlmsının FGF-23 düzeyleini değiştimediğini göstemişti [14]. 29 ve 13 ekek olgunun lındığı iki çlışmd ise diyet fosftındki zlmnın FGF-23 seviyeleini zlttığı fkt diyet fosftındki tışın FGF-23 seviyeleini etkilemediği göülmüştü [15]. Hstlığın genetik temellei incelendiğinde GnRH nöonlının fetl hytt beyin gelişimindeki şmldn geçeken olfktö pltodn hipotlmus göç etmelei sısınd oluşbilecek defektle kşımız çıkmktdı [16]. KAL1 ve FGFR1 bşt olmk üzee GPR54, NELF, TAC3, TACR3, LEP, LEPR, PROK2 ve PROKR2 genleinde defektle sptnmıştı. Hem FGFR-1 de hem de FGF-8 de mutsyon tespit edilmişti [17]. FGFR-1 mutsyonun bğlı KS nd geçiş otozoml dominnttı ve hipogondizme yık dmk, dentl genezide eşlik edebili. FGFR-1 mutsyonlı dh çok nosminin eşlik etmediği hipogond hstld tespit edilmişti. FGFR, diş ve dmk gelişiminde nht ol oyn. FGFR-1 ve FGFR-2, mezenkium ve epitelyumd fklı ekspese edilile. Hipogondizmin neden olduğu hipefosftemi ve FGF-23 değelei ile ilgili bşk bi çlışmyı d Gupt ve kdşlı 3 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine

4 Hipogondotopik Hipogondizmde FGF-23 / FGF-23 in Hypopondotopic Hypogondism ypmışldı [18]. Bu çlışmd seçilen hstl ynı zmnd hipoptioidizmli olduklı için P seviyeleindeki yükseklik dh fzl bulunmuştu. Bizim çlışmmızd otlm P değei 4.4±0.6 mg/dl, Shei-Ann M. ve kdşlının yptığı çlışmd 4.3±0.4 mg/dl, Gupt ve kdşlının yptığı çlışmd ise 5.6±1.1 mg/dl olk sptnmıştı. Ypıln FGF-23 ölçümleinde hem bizim çlışmmız hem de Shei-Ann M. ve kdşlının yptığı çlışm ile tezt sonuçl sptnmış olup FGF-23 değeleinde yükseklik tespit edilmişti. Anck tmış FGF-23 seviyelei hstlın ynı zmnd konik hipoptioidizmli olmsı ve P düzeyleinin supfizyolojik düzeyde olmsın bğlnmlıdı. Supfizyolojik düzeydeki P seviyelei FGF-23 üzeinde dh fzl stimulsyon ypıyo olbili. Shei-Ann M. ve kdşlının yptığı çlışmd, 25 sğlıklı ekek he 4 hftd bi kez 12 hft boyunc bi GnRH nlogu oln 3,6 mg goseelin subkutn veilmek suetiyle kut bi hipogondizm tblosu içine sokulmuşldı. Testosteon seviyelei 12 hftnın sonund 543±160 ng/dl den 20±10 ng/dl geilemişti. Bu hst gubund d seum fosft düzeyleinde tm, PTH düzeyleinde zlm gözlenmiş fkt FGF-23 seviyeleinde hehngi bi değişiklik olmmıştı [19]. Bu iki benze çlışmdki sonuçl sındki fk Gupt ve kdşlşlının yptığı çlışmdki hst gubunun ynı zmnd konik hipoptioidi hstlı olmsındn kynklnıyo olbili. Çünkü konik hipoptioidili gupt seum P seviyelei diğe gub onl nlmlı deecede yüksek sptnmıştı. Supfizyolojik düzeyledeki P seviyeleinin FGF-23 seviyesini dh fzl stimüle etmiş olbileceği düşünülmelidi. Meic C ve kdslının yptığı çlışmd hipogondizmli ekek hstld FGF-23, osteopotegein ve D vitmini seviyelei çlışılmış; bunlın endotelil disfonksiyon ve insülin ezistnsi ile bğlntılı oty konulmuştu. Bizim çlışmmızl uyumlu olk FGF-23 seviyeleinde hst ve kontol gubund isttistiksel olk nlmlı fk sptnmmıştı [20]. Çlışmmızd kontol gubu ile kıyslndığınd fosfo düzeyleinin dh yüksek, bununl tes ontılı olk d PTH düzeyleinin düşük olduğunu sptdık. Bu bulgu beklenebili bi duumdu, çünkü dh önce ypılmış çlışml, hipogondizm vlığınd seum P düzeyinin hem ekeklede hemde kdınld tmış olduğunu işet etmektedi [21,22]. Seum P düzeyleindeki bu tışın; kemik ezopsiyonun bğlı, fosfoun enl ebsobsiyonundki tışın sekonde y d he iki meknizmnın bebe olk oty çıktığı düşünülebili [3,6]. Tüm bu değişimlee ğmen FGF-23 (C-Teminl ve intct FGF-23) değeleinde nlmlı değişim sptnmdı. Bu çlışm geçek hipogondotopik hipogondizmli ekek hstld ypıln öncü çlışmldn biidi. Dh önce benze bi çlışm olk Shei-Ann M. ve kdşlının yptığı çlışm d önek gösteilebili [19]. Fkt bu çlışmd noml oln ekek bieyle, 4 hftd bi kez 12 hft boyunc bi GnRH nlogu oln 3,6 mg goseelin subkutn veilmek suetiyle kut bi gondl yetmezlik tblosu içine sokulmuşldı. Adındn ypıln incelemelede bizim çlışmmızl plellik gösteen bulgul sptnmıştı. P yüksek, PTH düşük ve FGF-23 seviyelei değişmemiş olk sptnmıştı. Fkt bu çlışm ile bizim yptığımız çlışm sındki n fk hstlın hipogondizm ile geçidiği süedi. Yni bi gupt hstl kut bi gondl yetmezlik tblosun sokulup değele ni ve hızlı bi şekilde değişiken, diğe tftki hstld dh doğl ve konik bi süeç mevcuttu. Bu uzun süeçte hipotlmo-hipofize ks, P ve PTH dengesi dh fklı bi seyi izleyebili. Dolyısıyl fklı bi sonuç çıkmış olmsı şşıtıcı olmz idi. FGF-23 ölçümleinde hem intkt hem de c-teminl FGF-23 ölçülmesinin sebebi ypıln bzı çlışmld C-teminl fgmnının biyolojik olk inktif sptndığın it veilein olmsıdı [23]. Fkt ypıln ölçümlede he iki fgmnd d nlmlı değişiklikle sptnmmıştı. Sonuç olk; Bu çlışm, olgu syısı sınılı ols d, geçek hipogondotopik hipogondizmli genç ekek hstld seum P ve PTH düzeyleinin değişikliğinde FGF-23 ün olünü inceleyen öncü çlışmldn bii olm özelliğini tşımktdı. Bu çlışm göstemişti ki; hipogondizmde oluşn P yüksekliğine dolşımdki FGF-23 seviyeleindeki değişiklik eşlik etmemektedi. Bu bulgul eşliğinde FGF-23 ün P metbolizmsındki etkisinin sdece kn P düzeyine bğlı olmyıp, diyet P ve 1.25 dihidoksi vitmin D düzeyleinin de etkili olduğu düşünülmelidi. Dh geniş ve moleküle düzeyde düşünüldüğünde ise FGF-23 ün sinylizsyonunu geçekleştidiği eseptö oln FGFR-1 mutsyonlı d bu süeçte etkili olbili. Çlışmmızdki eksik kldığını düşündüğümüz bşlıc husus ise; D vitmini ölçümünün ypılmmış olmsıydı. Bu önemli ölçüde mli ve teknik kısıtlılıkl bğlı olk geçekleştiilemedi. Bun ğmen çlışmmız bu konud ypılck dh kpsmlı ve pospektif çlışml öncülük edebilecek bi çlışm olk göülebili. Tüm bu bulgulın ışığı ltınd dh geniş hst seileinde ve genetik incelemelele bebe ypılck pospektif ilei düzey çlışml ihtiyç vdı. Çık Çkışmsı ve Finnsmn Beynı Bu çlışmd çık çkışmsı ve finnsmn destek lındığı beyn edilmemişti. Kynkl 1.Stepn JJ, Lchmn M, Zvein J, Pcovsky V, Bylink DJ. Cstted men exhibit bone loss: effect of clcitonin tetment on biochemicl indices of bone emodeling. J Clin Endocinol Metb 1989;69(3): Fncis RM, Pecock M, Aon JE. Osteopoosis in hypogondl men: ole of decesed plsm 1,25-dihydoxyvitmin D, clcium mlbsoption, nd low bone fomtion. Bone 1986;7(4): Boulik PD, Rosenkncov J, Ruzick P, Sedlcek R. Effect of lendonte dministtion on bone minel density nd bone stength in cstted ts. Hom Metb Res 2005;37(7): Goldy D, Weismn Y, Jccd N, Medle C, Chen J, Mtzkin H. Decesed bone density in eldely men teted with the gondotopin-elesing homone gonist decpeptyl D-Tp6-GnRH. J Clin Endocinol Metb 1993;76(2): Gllghe JC, Riggs BL, DeLuc HF. Effect of estogen on clcium bsoption nd seum vitmin D metbolites in postmenopusl osteopoosis. J Clin Endocinol Metb 1980;51(6): Mois HA, Pote SJ, Dubidge TC, Mooe RJ, Need AG, Nodin BE. Effects of oophoectomy on biochemicl nd bone vibles in the t. Bone Mine 1992;18(2): ADHR Consotium. Autosoml dominnt hypophosphtemic ickets is ssocited with muttions in FGF23. Nt Genet 2000;26(3): Bum M, Schivi S, Dwknth V, Quigley R. Effect of fiboblst gowth fcto-23 on phosphte tnspot in poximl tubules. Kidney Int 2005;68(3): Schwnzel-Fukud M, Bick D, Pfff DW. Luteinizing homone elesing homone (LHRH)-expessing cells do not migte nomlly in n inheited hypogondl (Kllmnn) syndome. Bin Res Mol Bin Res 1989;6(4): Lovne A, Chnl A, Nicols R. New insights in the genetics of isolted hypogondotopic hypogondism. Eu J Endocinol 2004;151 Suppl 3: Tsi PS, Moente SM, Postigo HR, El Mjdoubi M, Pk TR, Gill JC, et l. Tgeted expession of dominnt-negtive fiboblst gowth fcto (FGF) ecepto in gondotopin elesing homone (GnRH) neuons educes FGF esponsiveness nd the size of GnRH neuonl popultion. Mol Endocinol 2005;19(1): Rzzque MS. FGF-23 medited egultion of systemic phosphte homeost- 4 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine

5 Hipogondotopik Hipogondizmde FGF-23 / FGF-23 in Hypopondotopic Hypogondism sis: is Klotho n essentil plye. Am J Physiol Renl Physiol 2009;296(3): DeLuc S, Sit D, Kng K, Msell R, Jonsson K, Tguchi T, et l. Ameliotion of the pemtue geing-like fetues of FGF-23 knockout mice by geneticlly estoing the systemic ctions of FGF-23. J Pthol 2008;216(3): Lsson T, Nisbeth U, Ljunggen O, Juppne H, Jonsson KB. Ciculting concenttion of FGF-23 inceses s enl function declines in ptients with chonic kidney disese, but does not chnge in esponse to vition in phosphte intke in helthy voluntees. Kidney Int 2003;64(6): Antoniucci DM, Ymshit T, Potle AA. Diety phosphous egultes seum fiboblst gowth fcto-23 concenttions in helthy men. J Clin Endocinol Metb 2006;91(8): Schwnzel-Fukud M, Pfff DW. Oigin of luteinizing homone elesing homone neuons. Ntue 1989;338(6211): Ctheine D, Jen-Piee H. Kllmnn syndome. Eu J Hum Genet 2009;17(2): Gupt A, Wine K, Econs MJ, Mx SJ, Collins MT. FGF-23 is elevted by chonic hypephosphtemi. J Clin Endocinol Metb 2004;89(9): Bunett SA, Mendoz N, Lede Z. Effects of gondl steoid withdwl on seum phospte nd FGF-23 levels in men. Bone 2007;40(4): Meic C, Sonmez A, Aydogdu A, Tpn S, Hymn C, Bsn Y, et l. Osteopotegein, fiboblst gowth fcto 23, nd vitmin D3 levels in mle ptients with hypogondism. Hom Metb Res 2014;46(13): Millefet JF, Sibili J, Michel F, Sussine C, Jvie RM, Tvenie C. Bone minel density in men teted with synthetic gondotopin-elesing homone gonists fo posttic ccinom. J Uol 1999;161(4): Rlston SH, Fogelmn I, Leggte J, Ht DM, Fish E, Fletche CD, et l. Effect of subdeml oestogen nd estogen/testosteone implnts on clcium nd phosphous homeostsis fte oophoectomy. Mtuits 1984;6(4): Bunett SA, Gunwdene S, Binghust FR, Jüppne H, Lee H, Finkelstein J. Regultion of C-Teminl nd Intt FGF-23 by Diety Phosphte in Men nd Women. J Bone Mine Res 2006;21(8): How to cite this ticle: Demici H, Kpln M, Yonem A. The Evlution of Fiboblst Gowth Fcto 23 Levels in Hypogondotopic Hypogondism. J Clin Anl Med 2015; DOI: /JCAM Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine