Anatomi canlıların fiziksel yapısını ve bu yapının işleyişini inceleyen bilim dalıdır.

Transkript

1 Anatomi nedir? Anatomi canlıların fiziksel yapısını ve bu yapının işleyişini inceleyen bilim dalıdır. Kinezyoloji nedir? Anatomi, fizyoloji ve biyomekanik yardımıyla fonksiyonel insan hareketini inceleyen bilim dalıdır, ya da kısaca hareket bilimi dir Temel Anatomi ve Kinezyoloji Bilgisinin Faydaları Fizik Bedeni tanımak olası sakatlıkları önlemeye yardımcı olur Özgün ve amaca yönelik dersler hazırlarken bu bilgi önemlidir Farklı disiplinlerden gelen bilgileri kendi bilgi havuzunuza kolayca ekleyebilirsiniz Sakatlığı\Rahatsızlığı olan öğrencilerin iyileşmesine katkı sağlayabilirsiniz Asanaların nasıl işlediğini daha iyi kavrayarak ezber bilgiden kurtulabilirsiniz Anatomik duruş İnsan vücudu ile ilgili yapılan tüm tanımlamalarda belirli bir referans oluşturmak için anatomide kullanılan insan duruşudur. Anatomide ele alınan bütün organ ve oluşumlar belirli bir duruşa göre tanımlanmaktadır. Bu anatomik duruş; karşımızda ayakta duran, başı dik, gözleriyle öne bakmakta olan kolları yanlara sarkık, avuç içleri öne çevrilmiş bulunan bir insana aittir. 1

2 Anatomik Düzlemler Horizontal (enine, yeryüzüne paralel olan) Sagital (burnumuzu ikiye ayıracak şekilde önden arkaya ve yukarıdan aşağıya doğru devam eden) Frontal (coronal) (her iki omzumuzu ön ve arka olarak iki parçaya ayıracak şekilde, vücudu yukarıdan aşağıya doğru ikiye ayıran sanal kesit ve plan) Sagital Frontal Horizontal. Anatomik Terimler Anterior (ön)- Posterior (arka) Ventral (Gövdenin önü)- Dorsal (gövdenin arkası) Superior (üst)- İnferior (alt) İnternal (iç)- External (dış) Medial (orta hatta yakın)- Lateral (kenara yakın) Proksimal (merkeze yakın)- Distal (merkezden uzak) Superfacial (yüzeye yakın) - Profundal (Derin) Anatomik Hareketler Fleksiyon : Bükülme, Eklem Kolları arasındaki açının küçülmesi Ekstansiyon: Uzatma, eklem kolları arasındaki açının büyümesi Lateral fleksiyon: Frontal düzlemde yana doğru bükülme Abdüksiyon: Orta hattan uzaklaşma, Addüksiyon : Orta hatta yaklaşma Rotasyon: Bir eksen etrafında dönme 2

3 Sirkümdiksiyon: Dairesel hareketler Dorsi fleksiyon: Ayak üstününün bacağa yakınlaşması Plantar fleksiyon: Ayak tabanının bacağa yakınlaşması İnversiyon: Ayak tabanının mediale çevrilmesi Eversiyon: Ayak tabanının laterale çevrilmesi Elevasyon: Yukarı kaldırma Depresyon: Aşağı çekme Protraksiyon: Öne itme/ Retraksiyon: Geriye çekme Supinasyon: Ön kolun avuç yukarı bakacak şekilde dönmesi Pronasyon: Ön kolun avuç aşağı bakacak şekilde dönmesi Posteriyor pelvik tilt / Anterior pelvik tilt İskelet Bedene sağlam fakat hareketli bir destek sağlar. Aynı zamanda kemikler kasların üzerine yapışmasına olanak sağlayarak kaldıraç görevi görür. Kemik içerisinde sağlamlık sağlayan kalsiyum gibi inorganik maddelerin yanı sıra esnekliği sağlayan organik maddeler de bulunur. Düzenli yoga pratiği kemik sağlığını iyi yönde etkiler çünkü yük altında kemikler güçlenir. Kalsiyum depolaması artar ve kemik yapımı artar. Eklemler Eklemler kemiklerin birbirine bağlandığı yerlerdir. Bir çok eklem çeşidi vardır ve bu eklem çeşidine göre hepsi farklı hareket sağlarlar. Top- soket eklem (omuz,kalça) Menteşe tipi eklem (dirsek,diz) Pivot tipi eklem (radius ile ulna arasındaki eklem) Eğer tipi eklem (klavikula ile sternum arasıdaki eklem Elipsoid eklem (parmaklardaki eklemler) 3

4 Eklem yüzeylerinde parlak bir doku olan kartilaj doku bulunur. Bu doku üstünde snovial mebran bulunur ve altında kalan kemik dokuyu sürtünmeden korur. Kartilaj doku strese ve akıcı olmaya adapte olmuş güçlü bir dokudur. İki kemiğin birbiri üstünde kaymasını sağlar. Zamanla travmaya bağlı olarak, romatoid artrit ve kireçlenmeye bağlı olarak hasar gördüğünde çevre kaslarda inflamasyon(ödem), ağrı, şişlik ve eklem katılığı yapabilir. Eklem sıvısı, besin maddelerini taşır, eklem kartilaj dokusunu besler. Çünkü kartilaj doku beslenmek için damarlara sahip değildir. Hareket etmek bu sıvının oluşumunu ve sirkülasyonunu sağlar. Eklem kapsülü ise eklemleri sarar, sıvı kaybını engeller. Hareketin istenmediği yerlerde daha fazla kalınlaşmıştır. 4

5 Kas Dokusu Bedendeki bütün hareketler kas kasılmaları sonucu oluşur. Kas hücrelerinin 3 tipi bulunmaktadır. Bu hücreler iskelet, kalp, düz kas dokularıdır. Kas hücreleri mekanik kuvvet üretmek üzere özelleşmişlerdir. İskelet kas hücreleri diğer yapılar üzerinden giderek kemiklere bağlanır ve ekstremiteleri veya gövdeyi hareket ettirir. Bu hücreler yüz ifadelerini (mimik) oluşturan kaslar gibi deriye de bağlanır. İskelet kasının kasılması istemli denetim altında olup bunun en basit tanımı iskelet kasını dilediğiniz zaman kasabilmenizdir Kalp kası hücreleri sadece kalpte bulunur yapısal olarak iskelet kasına benzer fakat çalışma prensibi olarak düz kaslar gibi çalışırlar. Düz Kaslar bedendeki bir çok yapıda, organda, ve boruların içerisinde bulunurlar bu kasla istemsiz olarak kendileri kasılıp gevşerler. Kaslar bir uyarıyla kasılır ve kısalır. Kasların gerilme ve esneme özellikleri vardır ancak dışarıdan bir etken olmadan kendi kendilerine uzayamazlar. Kaslar kasılma ve gerilme sonrası kendi boyutlarına geri dönebilme yeteneğine sahiptir. İskelet Kası İskelet kasının iki görevi vardır. Birincisi, iskelet bölümlerinin hareketini sağlamaktır. İkincisi ise bir hareket sırasında veya vücudun belli bir durumunda bazı bölümlerin stabilitesini sağlarken, diğer bölümlerini de harekete yöneltmektir. İskelet kaslarının pek çoğu, genellikle tek bir ekleme göre fonksiyon ortaya koyarlar, Ancak bunlardan bazıları iki veya daha fazla ekleme etki ederler. Kasların başladığı yerlere ORİGO, sonladığı yerlere ise İNSERSİO denir. Kaslar origoları insersiolara ya da insersioları origolara yakınlaştırırlar. Hareketi oluşturan ana bir Agonist kas vardır. Bu harekete yardımcı sinerjist kaslar vardır ve hareketi düzgün yapılmasını sağlayan fiksatör kaslar vardır. Eylemin tam tersini yapan kaslara da antagonist kaslar denir. 5

6 Kasılma (Kontraksiyon Çeşitleri) İzometrik Kasılma: Kasın boyunda herhangi bir değişiklik olmaz, bu tür kasılmalarda hareket açığa çıkmaz. Kasılma sırasında kasılmaya karşı oluşan direnç kas liflerinde oluşan güce eşittir İzotonik Kasılma: Kasın boyu değişir, bu tür kasılmalarda hareket açığa çıkar. Kasın kasılma gücü kasılmaya direnen güçten daha fazladır. Konsantrik Kasılma: Kasın kısalarak kasılmasıdır Eksentrik Kasılma: Kasın uzayarak kasılmasıdır İzokinetik Kasılma: Kas kasılır, kasın boyu değişir, hareket açığa çıkar ve tüm hareket menzili boyunca hız sabit kalır. Yogada herhangi bir asanaya girerken, eylemi üstlenen ana eylem kaslarında izotonik kasılma olur, asanada kaldığımız sürece izometrik kasılma devam eder İzotonik (Konsantrik) İzotonik (Eksentrik) İzometrik 6

7 Kas Hipertorifisi ve Atrofisi Kasın toplam kütlesinin artışına kas hipertrofisi azalmasına ise kas atrofisi denir. Kasılma işlemi sırasında kasın yüklenmesi büyük miktarda hipertofi oluşturur. En yüksek derecede hipertrofi oluşturabilmek için 6-10 hafta içinde her gün sadece birkaç maksimum kasılma yeterlidir. Kaslar normal boylarından daha fazla gerildikleri zaman da farklı bir hipertorfiye uğrarlar. Ancak Kas uzun süre kullanılmadığında kas yıkım hızı yapım hızından daha fazladır ve atrofi ile sonuçlanır. Kasları Gevşetmek ve Germek Eğer kaslara hiçbir sinir uyarısı gelmezse kas dokusu gevşeyebilir. Tabi ki her zaman bir kas tonusu olacaktır kaslar hiçbir zaman uyarısız kalmazlar. Ama en aza indirgendiğinde tıpkı savasana da yaptığımız gibi bir gevşeme sağlanabilir. Gevşemiş kas gerildiğinde biraz daha karmaşık bir hal alır. Örneğin siz sırt üstü yatarken kollarınızı başın üzerinden geriye doğru uzatın ve gevşetin çok kolay olacaktır. Ancak bir partneriniz bir anda kolunuzu germek istediğinde sinir sistemi gevşemeye engel olacak ve kas tonusunu arttırıp korumaya geçecektir. Aynı şekilde kaslarımızı germeye çalıştığımızda da durum böyledir. Bu yüzden asanalarda gevşerken veya kaslarımızı gererken bu duruma dikkat etmek gerekir. Tendon Tendon yapılar, ilgili kaslara göre daha ince ve birbirine göre paralel düzenlenmiş, kollojen liflerden oluşmuşlardır. Kasları kemiğe bağlarlar. Yapısal özelliklerinden dolayı çok kuvvetlidirler. Sağlıklı bir tendonun cm2 500g ağırlığı kaldırabilecek bir güce sahiptir. Fasya Fasyalar, her bir kas ve kas gurubunu sarar. Bu yapılar kaslar için fonksiyonel öneme sahiptirler. Bazı yerlerde kas fonksiyonları ile ilgili olmak üzere, yol gösterici (yöneltici) kapşonlar oluştururlar. Ayrıca klinik bir önemleri de vardır. Bir fasya bölgesinde ortaya çıkan iltihabi bir olayda, iltihap etkenleri kapalı bir alan şeklinde olan bu fasya kapşonu içinde kalır ve yayılması güçleşir. Eğer herhangi bir şekilde yırtılırsa bu bölgeden yumuşak bir doku çıktığı görülür. Bursa Bursalar, tendonlar ile kemikler arasında yastık görevi gören içi sıvı dolu olan keseciklerdir. 7

8 Ligamentler Ligamentler, eklemdeki iki kemiği birbirine bağlayan yapılardır. Bu bağlar eklemi sarar, eklem kapsülünü destekler, eklemin dayanıklılığını ve hareketini sağlar. Belirli yönlere harekete imkan sağlayarak, eklemlerin stabilize olmasına yardım eder. Bedenimizin bütünlüğünü sağlar. Bu nedenle hareket kısıtlayıcı bir etkisi de vardır. Eklemlerin yerlerinden çıkmalarını engeller. Kaslarımızın esnekliğini sınırlar. Esneme sırasında bağlarımızın boyunda, başlangıca oranla %4' lük bir uzama sağlanabilir; daha sonra yırtılmalar görülebilir. Ligament ve tendonlarda hızı, hareketi ve pozisyon algısını, ağrı ve gerginliği algılayan reseptörler vardır. Bu reseptörler beyine proprioseptif duyu gönderir ve beyinden gelecek cevapla kasların kasılmasını sağlarlar. Eğer yoga yaparken ısrarla Ligamentlerimizi uzatmaya çalışırsak onları zedeleriz ve iyileşmeleri aylar alabilir. Ligamentlerin ana görevi eklemlerin korunmasıdır. Eğer aşırı zorlamışsak gerginliklerini kaybederek koruyamaz hale gelirler. Yoga yaparken bağları değil kasları uzatmayaa çalışmalıyız. Ayrıca abartılı hareketler ligamentlerin yırtılmasına veya kopmasına sebep olabilir. 8

9 Sinir sistemi Sinir sistemi canlıların içsel ve dışsal çevreyi algılamasına, bilgi elde etmesine, bu bilgileri işlemesine yardımcı olan, vücuttaki hücre ağı sayesinde sinyalleri her yere ileten, kasların aktivitesini düzenleyen sistemdir. İnsan vücuduna ait olan sinir sistemleri, merkezi sinir sistemi, çevresel sinir sistemi olarak isimlendirilir. Sinir sisteminin görevleri arasında duyguları algılama, algıları birleştirip, bütünleme ve hareketi sağlama gibi önemli işlevler bulunmaktadır. Merkezi sinir sistemi Sinir sistemi içinde yönetici ve denetleyici olan bölümdür. Bu kafatası ve omurga içinde bulunan sinirsel organlardan oluşmaktadır. Beyin kafatası içindeki en büyük sinirsel yapıdır. Girintili çıkıntılı yüzeyden oluşan beyin, iki yarım küreden oluşmaktadır. Beyin ve kafatası arasındaki 3 katlı zar beynin darbe ve sarsıntılardan korunmasını sağlar. Milyonlarca sinir hücresi ağ şeklinde beynin yapısında yer alır. Beyin insan vücudunda şu görevleri üstlenmiştir; Duyu organlarından gönderilen uyarıları değerlendirir Olayları ve problemleri düşünür ve çözer Susama, acıkma, uyanıklık, uyku düzenini sağlar Vücut ısısı ve kan basıncını düzenler Hormonların ne zaman salgılanacağını belirler Yapısı beyne benzeyen beyincik, iki yarım küreden oluşmuş ve daha küçük ebattadır. Kafatasının alt arka tarafında bulunan beyincik, iç kulak, beyin ve iskelet kasları ile bağlantılıdır. İnsan vücudunda beyincik aracılığıyla yapılanlar ise; Kol ve bacak kaslarının uyumlu bir şekilde çalışmasını sağlar Hareketlerin dengeli olmasını sağlar Kol ve bacak kaslarının çalışma derecesi düzenlenir Düz bir yüzeye sahip olan omurilik soğanı, aynı soğana benzer. İstem dışı çalışan organları yöneten yapı boynun üst tarafında yer alır. Omurilik soğanı insan vücudunda; İstemsiz yapılan hareketlerin yönetimini Solunum, boşaltım ve dolaşım sisteminin çalışmasını Sindirim sisteminin çalışmasını düzenlemektedir. Omurgada sırtta bulunan omurilik, düz yüzeyli sinir kordonundan oluşmuştur. İşlevi kafatasındaki organlarla vücuttaki organların bağlantısını sağlamaktır.. Çevresel sinir sistemi Bu sinir sistemi içinde vücudu ağaç kökü gibi saran, sinir liflerinden oluşmaktadır. Merkezi sinir sistemiyle organlar arasındaki sinirsel iletimi sağlar. Sinir dokusunu oluşturan nöronlar, insan vücudunu ağ şeklinde sararak, tüm yönetimi sağlar.. 9

10 Sinir Dokusu Bir nöron sinir sisteminin, elektriksel sinyal üretmek, sinyalleri entegre etmek ve sinyali, bazen oldukça uzak mesafede bile yer alan diğer hücrelere iletmek üzere özelleşmiş bir hücredir. Bir sinyal diğer nöronlarda yeni elektriksel sinyaller başlatabilir veya bir kas hücresini kasılması için uyarabilir. Nöronların bir araya kümelenmesi ile beyin veya omurilik gibi sinir dokusu oluşur. 10

11 Nöron, sinir sisteminin gerek yapısal gerekse işlevsel yapı taşıdır. Nöronlar sinir iletiminden sorumludur. Aksonlar nöronların uzun dallarını dentritler ise saçak gibi olan kısmını oluşturur. Bedenimizdeki tüm işlevler için sinir hücreleri bir ağ oluştururlar ve sinaps adı verilen noktalarda birbirleriyle iletişim kurarlar. Uyarıyı getiren sinir hücresinin aksonu sinaptik aralıktaki kimyasal maddeler aracılığıyla diğer hücrenin dentritine uyarıyı iletir. Kalça Anatomisi Kalça eklemi femur başı ile pelvik halkanın asetabular kavitesinin oluşturduğu top-soket tipi bir eklemdir. Eklemi oluşturan kemikler eklemin stabilitesini ve günlük yaşamda oldukça geniş hareket gerektiren yürüme, oturma, çömelme gibi aktivitelerin gerçekleşmesini sağlayacak şekilde yapılanmıştır.asetabulum ilium,iskium ve pubisin birleşmesinden oluşmuştur ve femur başı bu sokete girer. Kalın kaslarla kaplıdır bu yüzden palpe etmesi zordur. Yoga da bir çok duruş iyi bir kalça eklem hareketliliği gerektirmesine rağmen bu eklemde kalça hareket kısıtlılıkları oldukça yaygındır. Kalça eklemi beli, dizi ve ayakları fazlasıyla etkilemektedir. Kalçayı çalıştırmak için eklemi iyice anlamak gerekir. Kalça ekleminde gerçekleşen hareketler; Fleksiyon Ekstansiyon Abduksiyon Adduksiyon İç rotasyon Dış rotasyon 11

12 Fleksiyon Fleksör Grup kaslar İliopsoas Pektineus Rektus femoris Sartorius İliopsoas Psoas ve iliacus kasları kalçanın fleksiyonunu gerçekleştiren başlıca kaslardır. Dışarıdan görünmesi ve incelenmesi oldukça zordur, derinde yer alırlar. Psoas majör, sadece yogada değil, günlük yaşamımızda da önemli yer tutar. Psoasın başlangıç yeri lumbar omurlar, iliacusun başlangıç yeri ise iliak kemiktir, her ikisi de femurda sonlanır. Sırt üstü yatar pozisyonda bacaklarımızı havaya kaldırmamızı sağlarlar. Paschimottanasana'da ise fonksiyonları tersine döner. Gövdenin bacaklara yaklaşmasını sağlarlar Ayrıca kısalmış Psoas kasları lumbal lordozda derinliği arttıran etkenlerden birisidir. bu da bel ağrısına ve diğer duruş bozukluklarına sebep olmaktadır. Kısa ve gergin olması arkaya bükülmeleri zorlaştırır. 12

13 Abduktor Grup Kaslar Gluteus medius Gluteus minimus Tensör facia lata Gluteus Medius İliumun arka üst ucundan başlar ve femur dışındaki büyük çıkıntıya yapışır. Kasların çekiş açısına göre bacağı hareket ettirir ve büyük ölçüde bacağa abdüksiyon yaptırır. Daha çok yürürken dengeyi sağlayan kastır. Adım atarken bir kalçayı sabitlerken karşı kalçayı kaldırır. Arkaya eğilmelerde de büyük rol oynar. Zayıflığı ayakta tek bacak üstündeki pozları etkiler. Tensör Facia Lata İliumdan başlar ve tibianın üst ucuna kadar bacağın yanından devam eden ince bir kastır. Abdüksiyonun yanı sıra internal rotasyona yardım eder. Kısalığı eksternal rotasyonu kısıtlar (örneğin padmasana) Ekstansör Grup Kaslar Gluteus maksimus Biseps femoris Semitendinosus Semimemranosus 13

14 Gluteus Maksimus Kalçada arka tarafta en dıştaki en büyük kastır. Ekstansiyon ve dış rotasyon yaptırır. Yürürken ve ayakta dururken farkında olmadan epey çalışır. Zayıflığı arkaya bükülmeleri kısalığı ise öne eğilmeleri etkiler. Adduktor Grup Kaslar Addüktör brevis Addüktör longus Addüktör magnus Gracilis Pectineus Pectineus Pubisin önünden femurun içindeki küçük çıkıntıya yapışır. Kalçaya adduksiyonun yanı sıra fleksiyonuna ve iç rotasyonuna yardım eder. Kısalığında kalça açıcılar etkilenirr. (örneğın badhakonasana) Adduktor Magnus En büyük ve en geniş adduktor kastır. Arkada olduğu için adduksyon ile birlikte ekstansiyona ve dış rotasyona yardım eder ve gluteus maksimus ile snerjist çalışır. Geriye eğilmelere yardım eder. Zayıflığında bakasana gibi duruşlar etkilenir. Bu kaslara öne eğilmeler açısından bakacak olursak, bu kasların bazı lifleri oturma kemiklerinin yakınından köken aldıklarından bir miktar hamstring fonksiyonu da gösterirler. Uylukları içeri çekerken aynı zaman da arkaya doğru çekerler. Bacaklar bitişikken addüktörlerin öne eğilmedeki kısıtlayıcı etkileri daha fazladır. 14

15 Dış Rotator Grup Kaslar Gemelleus superior ve inferior Obturator externus ve internus Piriformis Quadratus Femoris Yardımcı kaslar: Psoas Major İliacus Sartorius Gluteus maximus Gluteus medius (posterior) Piriformis Sakrumdan femurun başına uzanan üçgen şeklinde bir kastır. Dış rotasyonun yanında abdüksiyona da yardım eder. Kısalığı internal rotasyonu kısıtlar. Yine gerginliği burgularda zorlanmalara sebebiyet verir. Altından veya içinden siyatik sinir geçer. Bu yüzden piriformis gerginliği siyatik siniri irrite ederek bacakta uyuşma ve karıncalanmalara yol açabilir. Quadratus Femoris Oturma kemiğinden başlayıp femur üst ucunun büyük çıkıntısına yapışır kalçaya dış rotasyon yaptırır. Quadratus femoris kısalıkları burgularda zorlanmalara yol açar. İç Rotatör kaslar: Gluteus medius (Anterior) Gluteus minimus Semitendinosus Semimembronosus Tensor Facia lata Gracilis Aktif fleksiyon pasif fleksiyona göre daha kısıtlıdır çünkü gevşemiş fleksör kasları daha kolay sıkıştırılabilir. ( Örneğin malasana) Diz ekstansiyonda iken kalça fleksiyonunu engeller bu hamstring kaslarının esnekliği ile ilgilidir. Ekstansiyon fleksiyona göre daha kısıtlıdır. Çoğu zaman lumbal lordozla kompanse ederek arttırılır. Ancak kalça dış rotasyona alınarak daha fazla ekstansiyon elde edilir. Ayrıca pelvisin ve rotasyonu ile karşı tarafa daha çok ekstansiyon kazandırılabilir. Kalça ekstansiyonu diz ekstansiyondayken daha fazladır. Diz fleksiyondayken bu açı azalır çünkü rectus femoris daha fazla gerilir ve buna izin vermez. 15

16 Nötral ya da iç rotasyonda abdüksiyon yapıldığında kalça 40 derece kadar gidebilir çünkü femur boynu yukarıya acetabulum başına çarpar. Fakat eksternal rotasyon yapılırsa daha fazla abdüksiyon açısı elde edilir. Supta virasana için geniş iç rotasyon açısı gereklidir çünkü yeterli iç rotasyon sağlanamazsa dizler dış rotasyona zorlanır. Kalça fleksiyonda iken dış rotasyona daha fazla gider çünkü femoral ligament gevşeyerek hareketi arttırır. Lotus pozunda dizlere ve ayak bileğine yük bindirmemek için iyi bir kalça dış rotasyonu gerekir Bu kaslar özellikle gracilis kası ani abduksiyon hareketlerinde yırtılabilir ve ya zarar görebilirler.(örneğin prassaritta padottanasana) Diz Diz eklemi vücuttaki en büyük eklemdir. Eklem yüzeylerinin şekline göre menteşe tipi bir eklemdir. Bu tip eklemler tek eksenlidir. Fleksiyon ve ekstansiyon yapar ancak diz fleksiyondayken bir miktar rotasyon yapabilir. Diz eklemi yapısı itibari ile instabiliteye müsait olmasına karşın, uygun fonksiyon ve stabilitesi, iç ve dış yan bağlar, çapraz bağlar ve çevre kas dokusu ile sağlanır. Diz, bacağımızdaki iki kemiğin, femur (uyluk kemiği) ve tibia'nın (kaval kemiği) birleşme noktasıdır. Patella da (diz kapağı) kemik dokudan oluşur ve dizin önündedir, femurla femuropatellar eklem oluşturur. Femurun son ucu tibianın başıyla birleşerek diz eklemini (tibiofemoral) oluşturur. Alt bacağın daha küçük kemiği olan fibula, diz ekleminin içerisinde yer almaz. Fibulanın tibiaya bağlantısını sağlayan küçük bir eklem vardır. Diz eklemi sinovyal bir eklemdir. Sinovyal eklemler, bağ doku kapsülü ile çevrili, içerisinde sinovyum adlı sıvıyı içeren eklemlerdir. Bu sıvının görevi eklemin kayganlaşmasını ve rahat hareket etmesini sağlamaktır. Kemik yapı, bağlar ve menisküsler statik bir stabilite sağlarken, çevre kaslar dinamik bir stabilite sağlar 16

17 Diz Eklem Bağları Bağlar, kemiklerin uçlarını birleştiren sağlam bağ dokusu elemanlarıdır ve kemiklerin hizalanmasını sağlarlar. Dizde 2 tane önemli grup bağ vardır. Çapraz bağlar Yan bağlar Çapraz bağlar, yandan bakıldığında ''X'' şeklinde gözlenirler. Ön çapraz bağ femurun arkasından tibianın önüne yapışır. Tibianın öne doğru kaymasını engeller. Arka çapraz bağlar ise femurun önünden tibianın arkasına yapışır ve tibianın arkaya kaymasını engeller. Aşırı fleksiyon ve ekstansiyonu önlerler. Aşırı diz rotasyonlarında bir birlerini sıkıştırırlar ya da aşırı gevşerler. Yan bağlar diz ekleminin medialin de ve lateralinde olmak üzere 2 tanedirler. Dizin sağa sola kaymasını engellerler. İç bağlar dış bağlardan daha kalındır çünkü femur ve tibia arasındaki açıdan dolayı iç tarafa daha çok yük biner. Diz ekstansiyondayken tüm bağlar gergin ve stabilitesi tamdır ve eklem hiç bir kas yardımı olmadan ayaklar dengeli basıyorken pasif olarak stabildir. Dizi fleksiyona aldığımızda bağlar gevşer ve dizin stabilizasyonu azalır. Bu yüzden diz fleksiyondayken biraz rotasyon kabiliyeti vardır. Yoga yaparken diz bağlarında herhangi bir zedelenme olmaz fakat bağ yaralanması hikayesi ile gelen kişilerde hassasiyet olabilir ve dikkat edilmelidir Eğer ligamentler genel olarak gevşekse diz ekstansiyonda iken daha çok hiper ekstansiyona gidebilir bu durumda ayaktaki duruşlarda dizi, olabildiğince kas aktivitesiyle normal ekstansiyonda tutmak gerekir. 17