Halk Sağlığı Açısından Çevre ve Meslek Hastalıkları

Transkript

1 Halk Sağlığı Açısından Çevre ve Meslek Hastalıkları Doç. Dr. M. Kemal BAŞARALI Başkan Yardımcısı ULUSLARARASI MESLEKİ VE ÇEVRESEL HASTALIKLAR KONGRESİ Mart 2017 ANTALYA

2 Çevre DSÖ Çevresel etkilerle daha iyi mücadele edebilmek için konuyu şu alt başlıklara ayırmıştır. Hava Kirliliği (iç ve Dış ortam) Gürültü İş sağlığı İyonize Radyasyon Elektromanyetik alanlar İklim Değişikliği UV ışınlar

3 Çevre Tüm dünya üzerinde insanların gün geçtikçe artan bir hızla sanayileşme çabaları ve kırsal alanlardan kentleşme son yıllarda insanlığı tehdit edecek şekilde ciddi boyutlarda çevre kirlenmesine yol açmıştır ve kirlenme hızla artmaktadır.

4 İNSAN ÇEVRE İLİŞKİSİ İnsanların yaşam alanları ve faaliyetleri (tüketim, şehirleşme, nüfus artışı vb) Çevre sorunları (kirlilik küresel ısınma) İnsan ve diğer canlıların sağlığı (salgın hastalıklar, türlerin yok olması vb)

5 Çevre ve Sağlık Üçgeni Birey (Genetik yapı ve alışkanlıklar) Hastalık/Ölüm İş kaybı Halk sağlığı Etkisi Çevre Etken Madde

6 Kişisel Çevre Kişinin etrafında olan çevreler içerisinde kontrol edebildiği tek çevredir. Hijyen Beslenme alışkanlığı Egzersiz Tütün, ilaç, alkol alışkanlığı Muayene sıklığı gibi

7 Biyolojik Çevre Her tür mikroorganizma (ve bitkiler) bu sınıflamaya girmektedir. Taşıyıcılar, vektörler aracılığı ile yayılım gösterebilirler. Kişisel eğitim, hijyen ve aşılama ile önlem, hatta eradikasyon sağlamak mümkündür.

8 Fizikokimyasal Çevre Sıcaklık, soğuk, ışın, kaza, su, atıklar, konut sağlığı, iklim koşulları, iyonlaştırıcı ışınlar gibi faktörleri kapsamaktadır. Kimyasal maddeler organik ve inorganik olarak ayrılır. Biyosidal ürünler, iyonlaştırıcı ışınlar ve atıklar gittikçe büyüyen sorunlardır.

9 Sosyokültürel Çevre Toplumun sosyal yapısı, kültürel mirası, adetleri, inançları, gelenekleri bu çevreyi oluşturur. Sosyoekonomik etmenler ölçümü ve değerlendirilmesi en zor olanlarıdır. En bariz örneği sosyoekonomik düşüklüğü ile sağlık problemi arasındaki ilişkidir.

10

11 2006'da DSÖ, çevreyi değiştirerek küresel hastalığın ne kadarının önüne geçilebileceğini tahmin eden Sağlıklı çevreler yoluyla hastalığı önleme: hastalığın çevresel risklere atfedilebilecek bir küresel değerlendirme * başlıklı bir rapor yayınladı. *2016 da güncellendi

12 SAĞLIKLI ORTAMLAR YOLUYLA HASTALIĞI ÖNLEME Preventing Disease Through Healthy Environments Çevresel Risklerden Kaynaklanan Hastalık Yükünün Genel Bir Değerlendirmesi A Global Assessment Of The Burden Of Disease From Environmental Risks A Prüss-Ustün, J Wolf, C Corvalán, R Bos and M Neira Erişim Tarihi

13 Rapor; SAĞLIKLI ORTAMLAR YOLUYLA HASTALIĞI ÖNLEME Preventing Disease Through Healthy Environments Küresel ölümlerin % 23'ünün 5 yaşın altındaki çocuklarda ölümlerin % 26'sının değiştirilebilir çevresel faktörlerden kaynaklandığını gösteriyor.

14 Küresel Olarak Ölümlerin ve Özürlü Kalınan Yaşam Yılı Çevreye Atfedilen Kısmı Fraction of deaths and DALYs attributable to the environment globally, 2012 Deaths (millions), 2012

15

16 Erken tanı ve tedavi alamama Hastalığın ilerlemesi Maluliyet Ölüm Gelir kaybı Bakım ve tedavi masrafları AİLE ÇALIŞAN İşveren İŞ GÜCÜ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ Vicdani İş günü, iş gücü kaybı Prestij kaybı Tazminat ÇEVRE ÇALIŞAN

17 ÖNLEMEK ÖDEMEKTEN DAHA UCUZ VE İNSANCIL BİR DAVRANIŞTIR

18 ÇÖZÜM Çalışma hayatını ve çalışanı ilgilendiren tüm sektörlerin konuya özverili yaklaşımı Tüm sektörlerin konuyu sahiplenmeleri Sağlığı tüm politikaların merkezine alan bir yaklaşım çok paydaşlı sağlık sorumluluğu

19 PAYDAŞLAR Kamu Kurum Ve Kuruluşları Özel Sektör Üniversiteler Yerel Yönetimler Meslek Kuruluşları Sendikalar Sivil Toplum Kuruluşları Basın Yayın Kuruluşları

20 DEĞİŞİM GELİŞİM Tüm paydaşların mesleki ve çevresel hastalıklar konusunda pozitif yaklaşımı ve iyi uygulamaların yaygınlaştırılması

21 HEDEFLERİMİZ M

22

23 Antalya Kurşunlu Şelalesi TEŞEKKÜR EDERİM