Mezarlıklar, ölülerin nakli ve defni, fert, toplum ve çevre sağlığının korunması ve geliştirilmesi açısından önem arzetmektedir.

Transkript

1 Mezarlıklar ve Ölü Defni Hakkında Genelge Tarihi: Sayısı: /42 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü SAYI : B100TSH KONU : Mezarlıklar ve Ölü Defni ANKARA GENELGE 2000/42 Mezarlıklar, ölülerin nakli ve defni, fert, toplum ve çevre sağlığının korunması ve geliştirilmesi açısından önem arzetmektedir sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun "Sıhhi Teşkilat" başlıklı birinci babının, "Vilayet Hususi İdareleri ve Belediyeler" başlıklı dördüncü faslı 20nci maddesinde, mezarlıklar kurulması ve ölü defni ve nakli işleri, belediyelerin ifasıyla yükümlü oldukları görevler arasında sayılmıştır. " Mezarlıklar, Ölülerin Defni, Mezardan Çıkarılması ve Nakli " başlıklı onuncu babının, " Mezarlıklar ve Ölülerin Defni " başlıklı birinci faslın 211, 212, 213, 214, 215,222 ve 223üncü maddelerinde, Mezarlık olarak seçilmiş yerlerden başka yerlere ölü defninin yasak olduğu, Olağanüstü hallerde ve sağlık sakıncası mevcut olmadığı takdirde Bakanlar Kurulu kararı ile belirli ve bilinen mezarlıklar dışında ölü defnine müsaade edileceği, Her şehir ve kasaba belediyesinin şehir ve kasabanın haricinde ve meskenlerden yeterli miktar uzakta olmak üzere şehir ve kasabanın nüfusuna ve yıllık genel ölümler oranına göre gerekli bir veya birden fazla mezarlık yeri kurmaya zorunlu olduğu, Mezarlık olarak seçilecek yerlerin toprağı, özellikleri ve civarındaki meskenler veya su kaynakları için bir sağlık sakıncası bulunup bulunmadığı ve alanın yeterliliğinin sıhhiye memurlarınca belirleneceği,

2 Bu mezarlıkların düzenlenmesi ve iyi bir halde muhafazasının mahalli belediyelerine ait olduğu, Mezarlıkların etrafının duvarlarla sınırlanacağı, Köyler için kurulacak mezarlık yerlerinin bu köylerin bağlı olduğu ilçe kaymakamlıklarınca ilçe sağlık grup başkanlarının mütalaası alınarak belirleneceği, Birden fazla sayıda ve birbirine komşu köyler için bir mezarlık yerinin kurulabileceği, Köy mezarlıklarının iyi halde muhafazalarının ihtiyar heyetlerine ait olduğu, Fenni şartları ve özellikleri haiz olmayan ve sağlık sakıncaları görülen mevcut mezarlıkların hali üzerine terk olunarak yeni mezarlıklar kurulacağı, Defin ruhsatiyesi alınmadıkça ve ibraz olunmadıkça hiçbir ölünün defninin yapılamayacağı, Ruhsatnamelerin ölünün hüviyetini, adresini, bilindiği halde ölümün sebebini içereceği, defnine ruhsat verildiğinin açıklıkla kaydedileceği, Her şehir ve kasabada cenazelerin bulunduğu mahalden mezarlığa kadar ne suretle nakledilecekleri hakkında mahalli sıhhiye memurlarının mütalaası alınmak şartıyla belediyelerce bir talimatname çıkarılacağı, Cenazelerin kolayca ve usulü dairesinde nakline nezaret ve bu konuda gerekli araçların hazırlanmasına belediyelerin mecbur oldukları, Genel nakil araçlarının cenaze nakline veya cenaze nakline mahsus araçların diğer hususlara tahsisinin yasak olduğu, Mezarlıklarda her mezara bir ölü defin olunacağı ve mezarlıkların kurulu olduğu arazinin yapısına göre belirlenecek zaman geçmeden aynı mahalde ikinci bir ölünün defnine ruhsat verilmeyeceği, bu müddetin beş seneden aşağı olmayacağı, Mezarlıkların genişliği müsait olan mahallerde uygun bir mahal ayrılarak isteyenlere aile mezarlığı olarak satılabileceği, 82nci maddesinde, bulaşıcı ve salgın hastalıklardan birinden ölüp özel tedbirlere tabi olarak defni gereken cenazelerin ilgili memurların nezareti altında tabutlanıp defnolunacakları, 282nci maddesinde, bu kanunda yazılı olan yasaklara aykırı hareket edenler veya zorunluluklara uymayanlar, 299uncu maddesinde, 215inci maddede zikredilen defin ruhsatiyesi olmadan cenaze defneden mezar bekçileri veya ölü sahipleri, 300üncü maddesinde ise, 227inci maddede zikredilen istisna dışında gerekli müsaadeyi almadan herhangi suretle olursa olsun mezarları açanlar hakkında uygulanacak cezalar, Ek Madde 1 de, bu Kanunda yazılı suçları işleyenler hakkında 303üncü maddede yazılı kimseler tarafından düzenlenen tutanakların aksi sabit oluncaya kadar muteber oldukları, Ek Madde 2 de, bu Kanunun 69uncu maddesi gereğince alınmış olan tedbirlerden çevre sağlığı ile

3 ilgili olanlara uyulmaması halinde uygulanacak cezalar, Ek Madde 3 de ise, bu Kanun kapsamına giren ve genel sağlığa ilişkin davalara, mahkemelerce, Meşhud Suçların Muhakeme Usulü Kanununun 1inci maddesindeki yer ve 4üncü maddesindeki zaman kaydına bakılmaksızın suçüstü hükümlerine göre bakılacağı ve hükümler kesinleştikten sonra bunların birer suretinin Cumhuriyet Savcılıklarınca doğrudan doğruya Bakanlığımıza gönderileceğine ilişkin hükümler yer almıştır sayılı Belediye Kanununun ikinci faslının, "Belediyelerin vazifeleri " başlıklı 15inci maddesinde, belediyelerce gösterilen mezarlıklardan başka yerlere ölü gömdürmemek, ücretli ücretsiz olan cenazeleri fenni şartlar dairesinde teçhiz, kefenlemek ve nakletmek, gömmek ve belediye mezarlıkları ve fenni cenaze yıkama yerleri tesis ve idare etmek; belediyelerin kanunlar ve tüzüklerle belirlenmiş hukuku, buna karşılık beldenin ve belde halkının sağlık, selamet ve refahını temin, intizamını bozulmadan korumak maksadıyla yapacağı görevler arasında belirtilmiştir sayılı Mezarlıkların Korunması Hakkında Kanunda mülkiyet, korunma, inşa, bakım ve onarım ile ilgili hükümler yer almakta olup, mezarlıkların satılamayacağı, zaman aşımı zilyedliği yolu ile iktisap edilemeyeceği, mezarlıkların imar mevzuatı ile veya herhangi bir şekilde park, bahçe, meydan, otopark, çocuk parkı, yeşil alan gibi sahalar olarak ayrılamayacağı ve asli gayesi dışında hiçbir amaç için kullanılamayacağı, yol geçme zorunluluğu bulunduğu İçişleri Bakanlığınca kabul edilen mezarlıklar veya bölümlerinin bu hükmün dışında olduğu, Belediyeler ile köy muhtarlıklarının mezarlıkların etrafını duvarla çevirmek, ağaçlandırıp çiçeklendirmek ve gerekli her türlü bakım ve onarım yapmak zorunda oldukları, bu hizmetleri yerine getirebilmek için gerekli ödeneğin bütçelerine konulacağı, ayrıca il özel idareleri bütçelerine köy mezarlıklarına sarf edilmek üzere ödenek konacağı ve bu hizmetleri muntazam olarak yürütebilmek için yeterli personel görevlendirileceği belirtilmektedir tarih ve 1868 sayılı Resmi Gazetede yayımlanıp yürürlüğe giren Mezarlıklar Hakkındaki Nizamnamede, mezarlıklar hakkındaki genel hükümler, belediye mezarlıklarının tesis tanzim ve tezyini, mezarlıkların inzibatı. Mezarlar, mezarların tanzim, teçhiz ve tezyini, gömme, ziyaret, mezarlık memur ve müstahdemleri fasıl başlıkları altında mezarlıklar ve ölü defnine ilişkin hükümler verilmiştir. Belediyeye devir olunan mezarlıklar, belediyeye devir olunmayan fakat murakabesi ve ölü gömülmesi için ruhsat verilmesi, belediyeye ait olan mezarlıklar, Mezarlıkların başka maksatlar için ne zamandan itibaren kullanılabileceğinin sıhhiye memurları tarafından yapılacak incelemeler neticesinde verilecek rapora göre belediyece belirleneceği, Mezarlıktan bozma arsalar ile arsa satışları, Belediyece tespit olunan umumi mezarlıktan başka yerlere ölü gömülmesinin yasak olduğu, Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 211 ve 218inci maddelerine göre yapılacak işlemlerin bu hükümden müstesna olduğu, Belediyelerin ihtiyaca göre bir veya birden fazla mezarlık tesis ederek idare edecekleri, Yeni tesis edilecek mezarlıklar hakkında Bakanlığımız ve İçişleri Bakanlığı ile müştereken düzenlenecek talimatname ile, Beldenin nüfusuna ve yıllık genel ölümlere göre tesis edilecek olan mezarlıkların genişliği, mevkii ve meskenlere mesafesi, toprağının vasıfları, su kaynaklarına ve mecralarına zararı olup olmadığı;

4 Bu gün mevcut olup belediyece kullanılmasına geçici olarak müsaade edilen mezarlıkların fenni ve sağlık şartlarını haiz olup olmadığı ve tamamen veya kısmen terki veya kullanıma devam edilmesi gerekip gerekmediği, Cenazelerin yıkattırılması, kefenlenmesi ve gömülmesi ve icabı halinde tekrar mezarlıktan çıkarttırılması esaslarının ne suretle yapılacağının gösterileceği, Mezarlıkların etrafının duvarla çevrilmesi ve duvarın muhafazası,mezarlıkların planı, ağaçlandırılması, mezarlığa su temini, mezarlık içinde kuyu açılamayacağı, mezarlıkların temizliği, mezarlıklarla ilgili yasaklar, mezarların sınıfları, mezarların yeniden kullanımı şartları, mezarların özellikleri, mezarlarda mezar sahiplerince yapılacak tesisat ve inşaatlar, Ölülerin yıkattırılması, kefenlenmesi, mezarlığa kadar nakli ve gömülmesinin belediyeye ait olduğu, bu hususta gerekli tesisatın belediyelerce vücuda getirileceği, mezarlıklara ölülerin gömülme zamanı, Umumi Hıfzıssıhha Kanunu hükümlerince yetkili kılınmış olan memurlar tarafından verilmiş gömme ruhsatiyesi alınmadıkça, mezarlığa ölü kabul edilemeyeceği ve gömülemeyeceği, Meçhul ceset aksamının gömülmesi, mezarlık kayıtları, ücretler, fakirler ile kimsesi olmayan ölülerin belediyece parasız kaldırılıp, yıkattırılacağı ve gömüleceği, mezarlıkların ziyaret saatleri, mezarlık idaresinin kadrosunun ihtiyaca göre belediyelerce tanzim olunacağı ve her memur ve müstahdemin görev ve yetkisinin belediyelerce bir talimatname ile belirleneceğine dair hükümler nizamnamede yer almaktadır. 12 Mart 1942 tarih ve 5055 sayılı Resmi Gazetede yayımlanıp yürürlüğe giren " Mezarlıklar Nizamnamesinin 8inci Maddesinin Birinci Fıkrası Mucibince Hazırlanan Talimatname" de, mezarlıkların yer seçimi esasları, mezarlık sahası hesap esasları. terk olunacak mezarlıklar, belediyelerin ölülerin yıkanıp kefenlenmesi için cenaze hazırlama yerleri yapma zorunluluğu ve benzeri hususlara ilişkin hükümler bulunmaktadır. Mezarlıkların, şehir ve kasabaların mesken veya diğer maksatlarla bina yapılan sahaları hudutlarından mezarlık hududuna en aşağı 500 metre mesafede tesis edilecekleri, sağlık veya diğer sebeplerle görülecek lüzum üzerine ve mahalli şartlara göre bu mesafenin daha fazla uzatılabileceği, Mezarlık olarak seçilecek sahanın, hakim rüzgarların şehir ve kasabalardan gittiği istikamette çukur veya bataklıklardan, su cereyanları ve birikintilerden uzaklarda, ulaşım yolları ile münasebeti kolay olan yerlerden olması gerektiği, bu hususta hafif meyilli arazilerin tercih edileceği, Mezarlık sahasının yer altı suyundan mümkün olduğu kadar uzak olması gerektiği, mezarlık hududundan itibaren 250 metrelik bir mesafe dahilinde kuyu ve kaynak gibi yer altı sularının hiçbir maksatla kullanılamayacağı, Toprağın jeolojik özelliklerinin, gömülecek cesetlerin tahribine müsait jeolojik şartları temin etmek üzere su ve havanın geçmesine yeterli derecede uygun ve küçük taneli olması gerektiği, bu maksatla kumlu, az miktarda ve kireçle karışık toprakların uygun olduğu, Mezarlık sahasının hesap esasları, Şehir ve kasabalarda halen mevcut olup gerek meskun sahalara yakınlık ve gerekse toprak ve tesisatındaki yetersizlik bakımından sağlık sakıncaları görülen mezarlıkların Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 214üncü maddesi gereğince terk olunacağı, bu sahaların terk edilmesinden en aşağı 10 sene geçtikten sonra mahalli sıhhat memurlarının verecekleri rapor üzerine diğer maksatlarla kullanılabileceği, Her şehir ve kasaba belediyesinin ölülerin yıkanıp kefenlenmesi için nüfus yoğunluğuna göre gerekli olan adette cenaze hazırlama yerleri yapmaya mecbur oldukları, bu yerlerin her tarafının

5 kargir olarak yapılacağı, gelen cenazelerin bekleme yeri, yıkama ve kefenleme yeri ve hazırlanmış cenazelerin bekleme yeri olmak üzere en aşağı üç kısma ayrılmış olacağı, bu yerlerin iç tesisleri ve içerecekleri dezenfeksiyon tertipleri, memur ve müstahdemlere ait yerlerle cenazelerin hazırlama yerlerine ve mezarlıklara nasıl nakledileceği hakkında Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 222 ve Belediye Kanununun 15inci maddesinin 5inci fıkrası gereğince mahalli belediyece bir talimatname hazırlanmış olacağı, Mezarlıkların diğer tesisatı ve mezar yerleri, yapılması, yol ve caddelerin tanzimi, ölü gömme ve nakil işleri ve mezarlığın idaresine ait diğer hususların Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ile Mezarlıklar Nizamnamesindeki hükümlere göre yapılacağına ilişkin hükümler bulunmaktadır. Mezarlıklar, ölülerin nakli ve defnine dair şikayet ve yakınmalar Bakanlığımıza intikal etmektedir. Fert, toplum ve çevre sağlığının korunması çerçevesinde; Her şehir ve kasaba belediyesince, şehir ve kasabanın haricinde ve meskenlerden yeterli miktar uzakta olmak üzere şehir ve kasabanın nüfusuna, yıllık genel ölümler oranına göre gerekli bir veya birden fazla mezarlık yeri kurulmasının ve idaresinin, Mezarlık olarak seçilmiş yerlerin toprağı, özellikleri ve civarındaki meskenler veya su kaynakları için bir sağlık sakıncası bulunup bulunmadığı ve alanın yeterliliğinin, bünyesinde sağlık teşkilatı bulunan belediyelerde gerektiğinde İl Sağlık Müdürlüğünün de görüşü alınarak bu sağlık teşkilatınca, bünyesinde sağlık teşkilatı bulunmayan belediyelerde İl Sağlık Müdürlüğünce belirlenmesinin, Köyler için kurulacak mezarlık yerlerinin, bu köylerin bağlı olduğu ilçe kaymakamlıklarınca, İlçe Sağlık Grup Başkanlığının, merkez ilçede Valilikçe İl Sağlık Müdürlüğünün mütalaası alınarak belirlenmesinin, Yeni kurulacak mezarlıkların yerleri ve büyüklüklerinin "Mezarlıklar Nizamnamesinin 8inci Maddesi Birinci Fıkrası Mucibince Hazırlanan Talimatname " de belirtilen esaslara uygun olarak tespitinin, bu talimatnamede belirtilen mesafeler dahilinde meskenler ve insanların ikametine mahsus yerler yapılamayacağı hususunun ilgili imar planlarında plan hükmü olarak yer almasının, Mezarlıkların, Mezarlıklar Nizamnamesinin 11inci ve diğer ilgili maddelerinde belirtilen esaslara, usulüne ve tekniğine uygun olarak kurulmasının, Mevcut mezarlıkların mahallinde incelenerek, fenni şartları ve özellikleri haiz olmayan ve sağlık sakıncaları görülen, gerek meskun sahalara yakınlık ve gerekse toprak ve tesisatındaki yetersizlik bakımından sağlık sakıncaları olan mezarlıkların hali üzerine terk olunarak yeni mezarlıklar kurulmasının, Mezarlıkların idaresinde ve kullanımında; mezarlıklardaki tesisat, mezar yerleri, yapılması, yol ve caddelerin tanzimi, ölü gömme ve nakil işleri ve mezarlığın idaresine ait diğer hususlarda Umumi Hıfzıssıhha Kanunun, Mezarlıklar Nizamnamesi ve adı geçen Talimatname ile diğer ilgili mevzuat hükümlerine uyulmasının, Mezarlıkların, belediyeler ve köy ihtiyar heyetlerince düzenlenmesinin, iyi bir halde muhafazasının, etrafının usulüne ve tekniğine uygun duvarlarla sınırlanmasının, duvarların bakımlı halde bulundurulmasının, güneşin girmesine ve hava cereyanına mani olmayacak tarzda ağaçlandırılması ve çiçeklendirilmesinin, gerekli her türlü bakım, onarım ve temizliğini yapmalarının, Belediyelerce, mezarlıklar idaresinde ihtiyaca yetecek ölçüde personel görevlendirilmesinin, görevli

6 her memur ve müstahdemin görev yetki ve sorumluluklarının bir talimatname ile belirlenmesinin, Ölülerin yıkattırılması, kefenlenmesi, mezarlığa kadar nakli ve gömülmesi için belediyelerce gerekli tesisatın yapılmasının, araçları ve tesisatı hazır bulundurmalarının, Her şehir ve kasaba belediyesince, ölülerin yıkanıp kefenlenmesi için nüfus yoğunluğuna göre gerekli sayıda, her tarafı kargir, gelen cenazelerin bekleme yeri, yıkama ve kefenleme yeri, hazırlanmış cenazelerin bekleme yeri olmak üzere en az üç kısma ayrılmış, usulüne ve tekniğine, ilgili mevzuatına uygun olarak cenaze hazırlama yerlerinin yapılmasının, kullanılmasının, işletiminin ve yönetiminin, Cenaze hazırlama yerlerinin iç tesisleri ve içerecekleri dezenfeksiyon tertibatı, memur ve müstahdemlere ait yerlerle cenazelerin hazırlama yerlerine ve mezarlıklara nasıl nakledileceği hakkında Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 222 ve Belediye Kanununun 15inci maddesinin 5inci fıkrası gereğince belediyelerce bir talimatname hazırlanması ve yayımlanmasının, Belediyeler ve köyler ile camiler ve külliyeler bünyesindeki mevcut gasilhanelerin, cenaze hazırlama yerlerinin usulüne ve tekniğine, ilgili mevzuatına uygun olup olmadığının, sağlık sakıncaları bulunup bulunmadığının tetkikinin, sağlık sakıncaları görülenlerin kullanılmamasının ve bunların ıslahının, Belediyelerce cenazelerin kolayca ve usulüne uygun olarak nakline nezaret edilmesinin, nakil için gerekli tüm araçların hazır halde bulundurulmasının, genel nakil araçları ile cenaze nakli ve cenaze nakline ayrılmış araçların cenaze nakli dışında diğer hususlara ayrılması ve kullanımının önlenmesinin, Mezarlık olarak seçilmiş yerlerden başka yerlere ölü defninin, kanunda gösterilen istisna halleri dışında, kesinlikle önlenmesinin, Adli tıptan ve diğer resmi dairelerden gelen hüviyeti meçhul ceset aksamı da dahil, Umumi Hıfzıssıhha Kanunu hükümlerine göre yetkili kılınmış memurlardan defin ruhsatiyesi alınmadıkça ve ibraz olunmadıkça hiçbir cenazenin defninin yapılmamasının, Ruhsatnamelerde ölünün hüviyetinin, adresinin, bilindiği halde ölümün sebebinin, defnine ruhsat verildiğinin açıklıkla kaydedilmesinin, Fakirler ile kimsesi olmayan ölülerin belediyece parasız kaldırılmasının, yıkattırılmasının ve gömülmesinin, Mezarlıklarda her mezara bir ölü defin olmasının, mezarlıkların kurulu olduğu arazinin yapısına göre beş seneden aşağı olmamak üzere belirlenecek zaman geçmeden aynı yerde ikinci bir ölünün defnine ruhsat verilmemesinin, Mezarlıklara, Mezarlıklar Nizamnamesinde öngörülen saatler dışında, zorunlu sebepler haricinde ölü gömülmemesinin, Belediyelerce mezarlıklar hakkında tenbihnamelerin belirlenmesinin ve ilanının, Mezarlık dahilindeki her türlü inşaatın belediyenin müsaade ve kontrolü altında yapılmasının, belediyece verilecek müsaade dışındaki inşaatların men edilmesinin, Gömüldükten sonra en az üç ay geçmeden sahipli mezarlar üzerine taştan ve diğerlerinden tezyinat ve tesisat yapılmamasının,

7 Mezarlığa hangi gün ve saatlerde ziyaretçilerin kabul edileceğinin mahalli adetlere göre belediyesi tarafından belirlenmesi ve ilan olunmasının, ayrıca bu ilanın mezarlık kapısı dışına asılmasının, Korunma. inşa, bakım ve onarım konusunda 3998 sayılı Mezarlıkların Korunması Hakkında Kanunun ilgili hükümlerinin uygulanmasının, Cenaze hazırlama yerlerinde, cenazelerin naklinde ve mezarlıklarda çalışanların sağlığının korunması için gerekli her türlü tedbirin alınması ve aldırılmasının, temini; Mezarlıklar, ölülerin nakli ve defnine ilişkin Valiliğinizce sürekli ve periyodik kontrol ve denetimlerin yapılması ve yaptırılması; Kontrol ve denetim sonuçlarına göre, Mezarlıklar, ölülerin nakli ve defnine dair yasaklara aykırı hareket edenler, zorunluluklara, alınmış olan tedbirlere uymayanlar, Gerekli yer seçimi esaslarını haiz ve ihtiyacı karşılayacak büyüklük ve sayıda mezarlık ve cenaze hazırlama yerlerini kurup idare etmeyen, usulüne ve tekniğine, ilgili mevzuatına uygun olarak kullanmayan, işletmeyen ve yönetmeyen, Mezarlıkları düzenlemeyen ve iyi bir halde muhafazasını sağlamayan, etrafını duvarla sınırlamayan, güneşin girmesine ve hava cereyanına mani olmayacak tarzda ağaçlandırıp çiçeklendirmeyen, gerekli her türlü bakım, onarım ve temizliğini yapmayan, Mezarlıkların idaresinde ve kullanımında; mezarlıklardaki tesisat, mezar yerleri, yapılması, yol ve caddelerin tanzimi, ölü gömme ve nakil işleri ve mezarlığın idaresine ait diğer hususlarda Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, Mezarlıklar Nizamnamesi, bahsi geçen Talimatname ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine uymayan belediyeler ve köy ihtiyar heyetleri, Mezarlıklar idaresinde ihtiyaca yetecek ölçüde personel görevlendirmeyen, görevli her memur ve müstahdemin görev. yetki ve sorumluluklarını bir talimatname ile belirlemeyen, Mezarlıklar hakkında tenbihname belirlemeyen ve ilan etmeyen, Ölülerin yıkattırılması, kefenlenmesi, mezarlığa kadar nakli ve gömülmesi için gerekli tesisatı yapmayan, araçları, görevlileri ve tesisatı hazır bulundurmayan, Cenaze hazırlama yerlerinin iç tesisleri ve içerecekleri dezenfeksiyon tertipleri, memur ve müstahdemlere ait yerlerle cenazelerin hazırlama yerlerine ve mezarlıklara nasıl nakledileceği hakkında bir talimatname hazırlamayan belediyeler, Sağlık sakıncası görülen ve ıslah edilmeyen, belediyeler ve köyler ile camiler ve külliyeler bünyesindeki gasilhaneler ve cenaze hazırlama yerlerini kullanan ve kullandıranlar, Cenazelerin bulunduğu mahalden mezarlığa kadar ne suretle nakledilecekleri hakkında talimatname çıkarmayan belediyeler, Genel nakil araçlarını cenaze naklinde kullananlar, Cenaze nakline mahsus araçları diğer hususlara tahsis edenler ve kullananlar,

8 Ruhsatnamelerde ölünün hüviyetini, adresini, bilindiği halde ölümün sebebini, defnine ruhsat verildiğini açıklıkla belirtmeyenler, Defin ruhsatiyesi olmadan cenaze defneden görevliler veya ölü sahipleri, Mezarlık olarak seçilmiş yerlerden başka yerlere ölü defnedenler, Fenni şartları ve özellikleri haiz olamayan ve sağlık sakıncaları görülerek hali üzerine terk olunan mezarlıklara ölü defnedenler, Mezarlıklara, Mezarlıklar Nizamnamesinde öngörülen gömülme saatleri dışında zorunlu sebepler haricinde ölü gömülmesine izin verenler ve gömenler, Arazinin yapısına göre beş seneden aşağı olmamak üzere belirlenecek zaman geçmeden aynı mahalde ikinci bir ölünün defnine ruhsat verenler ve gömenler, Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 227nci maddesinde belirtilen istisna dışında gerekli müsaadeyi almadan herhangi suretle olursa olsun mezarları açanlar, Fakirler ile kimsesi olamayan ölüleri parasız kaldırmayan, yıkattırmayan ve gömmeyen belediyeler, Cenaze hazırlama yerlerinde, cenazelerin naklinde ve mezarlıklarda çalışanların sağlığının korunması için gerekli her türlü tedbiri almayan ve aldırmayanlar, hakkında ilgili mevzuat doğrultusunda Valiliğinizce gerekli her türlü işlemin uygulanması ve uygulattırılması; Mezarlıklar, ölülerin nakli ve defninde toplum ve çevre sağlığının korunması için Valiliğinizce gerekli her türlü tedbirin alınması ve aldırılması hususlarında bilgilerinizi ve gereğini, genelgemiz hükümlerinin Kaymakamlıklar, Belediye Başkanlıkları, Köy İhtiyar Heyetleri ile İliniz Kamuoyuna ve ilgili birimlere duyurulmasını arz ve rica ederim. Doç.Dr. Osman DURMUŞ Bakan (İMZA) EK: 1 Nizamname örneği (4 shf) 1 Talimatname örneği (1 shf) DAĞITIM: GEREĞİ: 81 İL VALİLİĞİ (İl Sağlık Müdürlüğü) BİLGİ: İÇİŞLERİ BAKANLIĞI

9 (Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü) BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞINA (Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü) ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI ÇEVRE BAKANLIĞI ADALET BAKANLIĞI DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI BAKANLIK TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI BAKANLIK BASIN VE HALKLA İLİŞKİLER MÜŞAVİRLİĞİ